CÔNG tác bổ SUNG vốn tài LIỆU tại THƯ VIỆN xã HƯƠNG sơn, HUYỆN mỹ đức, THÀNH PHỐ hà nội

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bài báo cáo kiến tập này, lời đầu tiên em xin chân thành
cảm ơn đến các thầy cô của trường Đại học Nội Vụ Hà Nội đặc biệt là các thầy
cô khoa Văn hoá thông tin và xã hội của trường đã tạo điều kiện cho em thực tập
tại thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.
Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của chú Trịnh Bá Thiện quản lí tại
thư viện xã Hương Sơn đã nhiệt tình giúp đỡ, luôn tạo điều kiện thuận lợi để em
kiến tập và hoàn thành được tốt bài báo cáo của em.
Mặc dù đã cố gắng rất nhiều, song không tránh khỏi những hạn chế thiếu
sót. Em mong thầy cô xem xét ,đánh giá,đóng góp những ý kiến quý báu để bài
báo cáo của em được hoàn thiện hơn.
Hà Nội, ngày 13 tháng 6 năm 2017


LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan bài báo cáo này là kết quả nghiên cứu của riêng em
dươi sự hướng dẫn trực tiếp của chú Trịnh Bá Thiện quản lí thư viện xã Hương
Sơn. Mọi kết quả báo cáo trong đề tài đều trung thực, không trùng với kết quả
của tác giả nào, đề tài chưa từng được công bố tại bất kì một công trình nghiên
cứu khoa học nào của ai khác.
Hà Nội ngày 13 tháng 6 năm 2017


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
LỜI CAM ĐOAN


LỜI NÓI ĐẦU
Cùng với sự phát triển của xã hội, vai trò của các cơ quan thông tin và thư
viện ngày càng quan trọng. Cùng với đó, chức năng, nhiệm vụ của thư viện

không dừng lại ở việc lưu trữ, bảo quản, phục vụ nhu cầu đơn giản của người
dùng tin mà đó còn là nơi thỏa mãn thông tin một cách nhanh chóng, kịp thời,
đầy đủ, chính xác các yêu cầu tin. Để có được những thành tựu này thư viện
phải dựa vào những tri thức nhân loại được tích lũy từ thế hệ này sang thế hệ
khác và được phản ánh trong suốt hàng nghìn năm lịch sử qua các vật mang tin
khác nhau. Đó chính là sách, báo những di sản văn hóa thành văn của nhân loại.
Trong Điều 1 pháp lệnh Thư viện Việt Nam năm 2000 quy định: “Thư viện có
chức năng, nhiệm vụ giữ gìn di sản thư tịch của dân tộc; thu thập, tàng trữ, tổ
chức việc khai thác và sử dụng chung vốn tài liệu trong xã hội nhằm truyền bá
tri thức, cung cấp thông tin phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu, công tác và
giải trí của mọi tầng lớp nhân dân; góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực,
bồi dưỡng nhân tài, phát triển khoa học, công nghệ, kinh tế, văn hoá, phục vụ
công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”. Vì vậy, thư viện cần thu
thập và tăng cường vốn tài liệu của mình để có thể đáp ứng nhu cầu đọc của
toàn xã hội. Có thể nói vốn tài liệu của thư viện là tài sản quý giá, là tiềm lực, là
niềm tự hào của thư viện. Đất nước muốn phát triển thì phải dựa vào tri thức, tri
thức có trong vốn tài liệu.
Trong những năm gần đây sự phát triển như vũ bão của khoa học kĩ thuật,
hiện tượng bùng nổ thông tin vô cùng mạnh mẽ, số lượng tài liệu tang theo cấp
số nhân không chỉ phong phú về nội dung, môn loại mà còn đa dạng về hình
thức.
Vấn đề đặt ra cho thư viện là phải có định hướng đứng đắn cho công tác
bổ sung nếu coi công tác bổ sung chỉ là lựa chọn tài liệu có giá trị thì vẫn chưa
đủ, mà điều cơ bản là những tài liệu đó phải phù hợp với chức năng, nhiệm vụ
của thư viện cũng như nhu cầu của độc giả và làm cho vốn tài liệu đó luôn luôn
được sử dụng tới mức tối đa. Công tác bổ sung là khâu đầu tiên quyết định chất
lượng của vốn tài liệu, quyết định chất lượng họat động của thư viện vì vậy nó
4

có vai trò rất lớn đối với thư viện.
Nằm trong hệ thống thư viện công cộng của cả nước, thư viện xã là trung
tâm văn hóa thông tin của xã có một vị trí rất quan trọng và có ảnh hưởng lớn
đến trình độ phát triển dân trí ở mỗi địa phương. Với chức năng thu thập, bảo
quản, tổ chức khai thác và sử dụng chung các tài liệu được xuất bản tại địa
phương và nói về địa phương, các tài liệu trong nước và nước ngoài, phù hợp
với đặc điểm, yêu cầu xây dựng và phát triển địa phương về chính trị, kinh tế,
văn hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước. Nhiệm vụ chủ yếu của các thư viện xã là thỏa mãn nhu cầu thông
tin của các tầng lớp nhân dân. Thư viện xã góp phần không nhỏ vào sự phát triển
của đất nước, nâng cao tri thức cho người dân.
Để việc học tập của sinh viên trong trường đạt hiệu quả, học đi đôi với
hành, lí thuyết không xa rời thực tiễn, trường Đại Học Nội Vụ Hà Nội đã tổ
chức cho sinh viên ngành Khoa học thư viện thuộc khoa VHTT-XH chúng em đi
kiến tập, cụ thể em đã học tập và kiến tập tại thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ
Đức, thành phố Hà Nội từ ngày 29-05-2017 đến ngày 18-06-2017.
Bên cạnh sự giúp đỡ của thầy cô trong trường, chú Trịnh Bá Thiện cùng
với sự nỗ lực của bản thân, em đã hoàn thiện được bài báo cáo kiến tập của
mình với bố cục bao gồm 2 phần:
PHẦN 1: BÁO CÁO TỔNG QUAN NỘI DUNG KIẾN TẬP
PHẦN 2: BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ “ CÔNG TÁC BỔ SUNG VỐN TÀI
LIỆU TẠI THƯ VIỆN XÃ HƯƠNG SƠN, HUYỆN MỸ ĐỨC, THÀNH PHỐ
HÀ NỘI ”
Báo cáo kiến tập là nỗ lực, cố gắng của bản thân, do lần đầu tiếp xúc với
thực tế công việc, việc áp dụng lí thuyết vào thực tiễn nên em còn nhiều bỡ ngỡ
trong quá trình kiến tập. Lần đầu tiên em viết báo cáo kiến tập nên không tránh
khỏi những thiếu xót, kính mong sự giúp đỡ, đóng góp ý kiến của thầy cô để em
hoàn thiện được đầy đủ hơn bài báo cáo kiến tập của mình.
Em xin chân thành cảm ơn.

5


PHẦN 1: BÁO CÁO TỔNG QUAN NỘI DUNG KIẾN TẬP
1. Lịch sử hình thành và phát triển của thư viện xã Hương Sơn,
huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội
Hương Sơn là xã vùng trũng, nằm ở phía nam huyện Mỹ Đức, phía đông
bắc là sông Đáy và sông Mỹ Hà bao quanh, phía tây nam là dãy núi đá vôi bao
quanh giáp 2 tỉnh Hòa Bình và Hà Nam. Hồ Hương Tích nối liền sông Mỹ Hà
qua Phú Yên theo ven núi ra sông Đáy, tạo thành vùng độc lập.
Từ những nhóm dân cư đầu tiên từ vùng cao tràn xuống định cư ở làng
Đục, dần dần thu hút, bổ sung nhiều lớp dân cư từ các vùng miền khác nhau.
Trải qua quá trình biến thiên của lịch sử, ranh giới, tên gọi vùng đất Hương Sơn
có nhiều thay đổi. Từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay, xã thuộc
huyện Mỹ Đức, địa giới hành chính tiếp tục có sự phân tách rồi hợp lại. Là vùng
quê có lịch sử phát triển lâu đời gắn liền với tiến trình hình thành và phát triển
của quốc gia dân tộc, với các nền văn minh Văn Lang-Âu Lạc-Đại Việt-Việt
Nam, đời sống văn minh của người dân Hương Sơn vô cùng phong phú và giàu
chất nhân văn. Lịch sử hình thành và phát triển của xã Hương Sơn diễn ra lâu
dài, liên tục từ cổ xưa tới hiện đại. Nhân dân thể hiện truyền thống văn hóa cao
đẹp của dân tộc, đoàn kết, hỗ trợ nhau trong cuộc sống và sản xuất. Bên cạnh
nền văn hóa bản địa là sự tiếp nhận, các nét văn hóa vùng miền từ nhiều miền
quê đất nước hội tụ về đây, góp phần làm phong phú đời sống văn hóa truyền
thống.
Thư viện xã Hương Sơn được thành lập khi UBND xã thành lập, với mục đích là
nơi cung cấp tài liệu phục vụ công việc chuyên môn, nghiên cứu, học
tập của cán bộ, viên chức trong ủy ban xã và bên ngoài. Thư viện có vốn tài liệu
ban đầu và kho sách lúc đó còn vô cùng nghèo nàn, thiếu thốn cả về nội dung và
hình thức, phụ trách thư viện chưa được đào tạo chuyên môn, bên cạnh đó, đấy
là thời kỳ đất nước mới thống nhất, thư viện chưa thực sự thu hút sự quan tâm

của chính quyền, các cơ quan đoàn thể, cũng như là bạn đọc. Vì vậy hoạt động
của thư viện còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Thư viện trực thuộc và chịu sự
chỉ đạo trực tiếp của UBND xã với 3 phòng chức năng riêng biệt, cơ sở vật chất
6


tương đối đầy đủ đảm bảo cho thư viện hoạt động, phục vụ nhu cầu của người
đọc. Đặc biệt nhờ sự quan tâm của lãnh đạo UBND xã cùng phòng văn hóa thông tin huyện, thư viện xã Hương Sơn đã phát triển với số lượng nhanh cả về
số lượng và chất lượng, đa dạng tài liệu ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ khi
thành lập đến nay thư viện xã Hương Sơn ngày càng được củng cố và phát triển,
thu hút dông người đọc đến sử dụng thư viện. thư viện đã đáp ứng được phần
lớn nhu cầu thông tin cho bạn đọc. Góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực,
bồi dưỡng nhân tài, phát triển khoa học, công nghệ, kinh tế, văn hóa, phục vụ
công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Hàng năm thư viện đều tiến hành bổ sung tài liệu theo chương trình mục
tiêu quốc gia của bộ, tỉnh. Vốn tài liệu phản ánh hầu hết mọi lĩnh vực khoa học,
xã hội, nông nghiệp, y học, giáo dục,…thu hút được nhiều độc giả tới thư viện,
đó là một thành tựu lớn mà thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố
Hà Nội đã đạt được.
2. Nhân sự, vốn tài liệu của thư viện
- Nhân sự: hiện tại thư viện có 3 cán bộ phụ trách, trong đó có 1 cán bộ tốt
nghiệp cao đẳng học chuyên ngành thư viện, 2 cán bộ tốt nghiệp trung cấp học
chuyên ngành khác được học lớp bồi dưỡng vè chuyên ngành thư viện.
- Vốn tài liệu thư viện: Vốn tài liệu của thư viện hiện nay khá khiêm tốn.
Trong đó có sách, báo-tạp chí, công văn, quyết định, kế hoạch,…
3. Các chuẩn nghiệp vụ đang áp dụng
Thư viện đã ứng dụng tin học hóa trong các hoạt động của thư viện như
trong công tác xử lý dữ liệu, nhập tin, bổ sung nguồn thông tin trên mạng vào
thư viện điện tử. Trong đó thư viện áp dụng khung phân loại DDC sắp xếp môn
loại theo môn ngành tri thức.

4. Công tác phục vụ bạn đọc
Thời gian phục vụ
Giờ mở cửa đón tiếp bạn đọc:
-

Sáng: 7h30 đến 11h00
Chiều: 14h00 đến 17h00
7


Nghỉ thứ 7, chủ nhật và các ngày nghỉ lễ trong năm
Trung bình mỗi ngày thư viện có khoảng 20 lượt bạn đọc đến thư viện.
Công tác phục vụ bạn đọc bao gồm các công việc: Quản lý bạn đọc; quản
lý tài liệu( quy trình mượn, trả sách, thống kê định kỳ).
Thư viện còn phải tiến hành công việc bảo quản tài liệu một cách hợp lí
tránh việc tài liệu bị hư hỏng trong quá trình sử dụng hoặc để trong kho.
5. Sản phẩm và dịch vụ thông tin
Hiện nay, thư viện cung cấp các loại sản phẩm và dịch vụ thư viện sau
đây:
- Mục lục, thư mục.
- Dịch vụ đọc tại chỗ và mượn trả tài liệu
- Dịch vụ sao chụp tài liệu in ra giấy….theo yêu cầu người dùng tin.
- Tổ chức triển lãm, trưng bày tài liệu mới hoặc tài liệu theo chuyên đề.

8


PHẦN 2: BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ: “ CÔNG TÁC BỔ SUNG VỐN TÀI
LIỆU TẠI THƯ VIỆN XÃ HƯƠNG SƠN, HUYỆN MỸ ĐỨC, THÀNH
PHỐ HÀ NỘI ”

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thư viện là một thiết chế văn hóa xã hội có chức năng, nhiệm vụ giữ gìn
di sản thư tịch của dân tộc; thu thập, tàng trữ, tổ chức việc khai thác và sử dụng
chung vốn tài liệu trong xã hội nhằm truyền bá tri thức, cung cấp thông
tin phục vụ cho nhu cầu học tập, nghiên cứu và giải trí của mọi tầng lớp nhân
dân.
Bổ sung vốn tài liệu là một khâu quan trọng trong quy trình xử lý
nghiệp vụ của các cơ quan thông tin thư viện. Bổ sung tài liệu bao gồm những
chính sách và hoạt động thực tiễn đặc thù nhằm bảo vệ những tài liệu thư
viện. Bổ sung vốn tài liệu có ý nghĩa quan trọng nhằm nâng cao chất lượng
phục vụ người dùng tin, truyền bá tri thức, cung cấp thông tin phục vụ cho
nhu cầu đa dạng của mọi tầng lớp nhân dân. Do vậy công tác bổ sung vốn tài
liệu cũng góp phần không nhỏ vào việc nâng cao uy tín, chất lượng hoạt động
của thư viện, góp phần quyết định sự tồn tại và phát triển cơ quan thông tin -thư
viện.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bạn đọc cả về nội dung và hình
thức tài liệu, các thư viện đã không ngừng tìm kiếm, bổ sung phát triển vốn
tài liệu của mình ngày càng đa dạng phong phú phù hợp với nhu cầu của bạn
đọc. Thư viện thường bổ sung những tài liệu tốt phù hợp với người dùng tin
và chức năng, nhiệm vụ của thư viện thì sẽ thu hút được nhiều độc giả, tần số
sách phục vụ bạn đọc sẽ cao, tiết kiệm nhiều kinh phí và đem lại nhiều hiệu
quả kinh tế lẫn tinh thần.
Bên cạnh nhu cầu sử dụng tài liệu đa dạng của bạn đọc là sự phát triển
mạnh mẽ của khoa học công nghệ, sự bùng nổ thông tin của thế kỷ 21, kỷ
nguyên của nền kinh tế tri thức, sự ham hiểu biết khám phá tri thức, chinh
phục khó khăn của con người đã trở thành động lực quan trọng thúc đẩy thư
9

viện phải luôn tăng cường bổ sung vốn tài liệu (nguồn lực thông tin) để thỏa
mãn cao nhất nhu cầu tin của người dùng tin.Tuy nhiên do nhu cầu ngày càng
cao, yêu cầu cấp thiết đặt ra cho thư viện là phải có thêm nhiều tài liệu mới
phong phú về nội dung và hình thức.
Bên cạnh những tài liệu truyền thống, thư viện cần bổ sung nhiều dạng
tài liệu mới, đa dạng ở nhiều lĩnh vực nhằm nâng cao chất lượng phục vụ, đáp
ứng nhu cầu tin tại thư viện.Xuất phát từ mong muốn hỗ trợ tốt hơn cho quá
trình xây dựng, phát triển vốn tài liệu tại thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ
Đức, thành phố Hà Nội , đồng thời đóng góp những kế hoạch bổ sung vốn tài
liệu phù hợp với tình hình của thư viện và với nhu cầu của bạn đọc. Chính vì
vậy mà tôi đã chọn đề tài: “Công tác bổ sung vốn tài liệu tại thư viện xã Hương
Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội” làm báo cáo kiến tập của mình.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu công tác bổ sung vốn tài liệu tại thư viện xã

2.1.

-

Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.
Giới hạn của đối tượng
Thời gian : Công tác bổ sung vốn tài liệu của thư viện trong giai
đoạn hiện nay.
Không gian: Khảo sát công tác bổ sung vốn tài liệu tại thư viện xã Hương Sơn,

-

huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.
Nội dung: Công tác bổ sung vốn tài liệu, thực trạng bổ sung tài liệu tại thư viện

2.2.
-

xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.
3. Giả thuyết nghiên cứu
Công tác bổ sung vốn tài liệu được ứng dụng vào thư viện xã sẽ cung cấp
và thỏa mãn nhu cầu thông tin cho người dân trong địa bàn xã Hương Sơn,huyện
Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.
4. Mục đích nghiên cứu
Đề tài đi sâu tìm hiểu thực trạng công tác bổ sung vốn tài liệu tại thư viện
xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội, trên cơ sở đưa ra một số
khuyến nghị nhằm làm phong phú, phát triển hơn nữa kho tài liệu trong thư
viện.
10


5. Nhiệm vụ nghiên cứu
-

Tìm hiểu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về công tác bổ sung vốn tài liệu.
Khảo sát phân tích, đánh giá thực trạng công tác bổ sung vốn tài liệu tại thư viện
xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội trong giai đoạn 2015-2016,

-

phân tích nguyên nhân của những ưu điểm cũng như hạn chế của công tác.
Đưa ra những khuyến nghị, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
của công tác bổ sung vốn tài liệu tại thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức,
thành phố Hà Nội nói riêng và các thư viện trên địa bàn các tỉnh, thành phố cả

nước nói chung.
6. Phương pháp nghiên cứu
Trong suốt quá trình nghiên cứu công tác bổ sung vốn tài liệu tại thư viện
xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội, tôi dự kiến sẽ sử dụng các

-

phương pháp cụ thể sau:
Khảo sát thực tiễn
Phương pháp phân tích + tổng hợp
Nghiên cứu tài liệu liên quan đến đề tài
Nguồn tin từ mạng internet
7. Đóng góp của đề tài
Đề tài nghiên cứu có thể ứng dụng thực tiễn góp phần chuẩn hóa, nâng
cao hiệu lực, hiệu quả của công tác bổ sung vốn tài liệu tại thư viện xã Hương
Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.

-

Kết quả đạt được của đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo.
Giải pháp trong nghiên cứu có thể ứng dụng cho thư viện và thực tiễn.
8. Lịch sử nghiên cứu
Công tác bổ sung vốn tài liệu trong thư viện đóng một vai trò rất quan
trọng, vốn tài liệu là cầu nối giữa bạn đọc và thư viện, giúp thư viện hoàn thành
xuất sắc chức năng nhiệm vụ của mình, đồng thời thỏa mãn nhu cầu của bạn
đọc, gắn kết bạn đọc với thư viện để học tập nghiên cứu, giải trí và tăng cường
tri thức cho mình.
Trước đây chưa có công trình nào về vấn đề công tác bổ sung vốn tài liệu
tại thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội, nên đề tài “
Công tác bổ sung vốn tài liệu tại thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành

11


phố Hà Nội ” vẫn là đề tài mới. Mặc dù vậy, những tài liệu được thu thập luôn
là những tài liệu quan trọng giúp tôi tiếp tục đi sâu nghiên cứu và hoàn thành bài
báo cáo của mình.
9. Cấu trúc đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo,
đề tài được chia làm 3 chương:
Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ THƯ VIỆN XÃ HƯƠNG SƠN,
HUYỆN MỸ ĐỨC, THÀNH PHỐ HÀ NÔI
Chương 2: HIỆN TRẠNG CÔNG TÁC BỔ SUNG VỐN TÀI LIỆU
TẠI THƯ VIỆN XÃ HƯƠNG SƠN, HUYỆN MỸ ĐỨC,THÀNH PHỐ HÀ
NỘI
Chương 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC BỔ
SUNG VỐN TÀI LIỆU TẠI THƯ VIỆN XÃ HƯƠNG SƠN, HUYỆN MỸ
ĐỨC, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO

12


Chương 1:
KHÁI QUÁT VỀ THƯ VIỆN XÃ HƯƠNG SƠN, HUYỆN MỸ ĐỨC,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
1.1. Vài nét giới thiệu về thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức,
thành phố Hà Nội
1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển
Hương Sơn là xã vùng trũng, nằm ở phía nam huyện Mỹ Đức, phía đông

bắc là sông Đáy và sông Mỹ Hà bao quanh, phía tây nam là dãy núi đá vôi bao
quanh giáp 2 tỉnh Hòa Bình và Hà Nam. Hồ Hương Tích nối liền sông Mỹ Hà
qua Phú Yên theo ven núi ra sông Đáy, tạo thành vùng độc lập.
Từ những nhóm dân cư đầu tiên từ vùng cao tràn xuống định cư ở làng
Đục, dần dần thu hút, bổ sung nhiều lớp dân cư từ các vùng miền khác nhau.
Trải qua quá trình biến thiên của lịch sử, ranh giới, tên gọi vùng đất Hương Sơn
có nhiều thay đổi. Từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay, xã thuộc
huyện Mỹ Đức, địa giới hành chính tiếp tục có sự phân tách rồi hợp lại.
Là vùng quê có lịch sử phát triển lâu đời gắn liền với tiến trình hình
thành và phát triển của quốc gia dân tộc, với các nền văn minh Văn Lang-Âu
Lạc-Đại Việt-Việt Nam, đời sống văn minh của người dân Hương Sơn vô cùng
phong phú và giàu chất nhân văn. Lịch sử hình thành và phát triển của xã Hương
Sơn diễn ra lâu dài, liên tục từ cổ xưa tới hiện đại. Nhân dân thể hiện truyền
thống văn hóa cao đẹp của dân tộc, đoàn kết, hỗ trợ nhau trong cuộc sống và sản
xuất. Bên cạnh nền văn hóa bản địa là sự tiếp nhận, các nét văn hóa vùng miền
từ nhiều miền quê đất nước hội tụ về đây, góp phần làm phong phú đời sống văn
hóa truyền thống.
Thư viện xã Hương Sơn được thành lập khi UBND xã thành lập, với
mục đích là nơi cung cấp tài liệu phục vụ công việc chuyên môn, nghiên cứu,
học tập của cán bộ, viên chức trong ủy ban xã và bên ngoài. Thư viện có vốn tài
liệu ban đầu và kho sách lúc đó còn vô cùng nghèo nàn, thiếu thốn cả về nội
dung và hình thức, phụ trách thư viện chưa được đào tạo chuyên môn, bên cạnh
đó, đấy là thời kỳ đất nước mới thống nhất, thư viện chưa thực sự thu hút sự
13


quan tâm của chính quyền, các cơ quan đoàn thể, cũng như là bạn đọc. Vì vậy
hoạt động của thư viện còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Thư viện trực thuộc và
chịu sự chỉ đạo trực tiếp của UBND xã với 3 phòng chức năng riêng biệt, cơ sở
vật chất tương đối đầy đủ đảm bảo cho thư viện hoạt động, phục vụ nhu cầu của

người đọc. Đặc biệt nhờ sự quan tâm của lãnh đạo UBND xã cùng phòng văn
hóa - thông tin huyện, thư viện xã Hương Sơn đã phát triển với số lượng nhanh
cả về số lượng và chất lượng, đa dạng tài liệu ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ
khi thành lập đến nay thư viện xã Hương Sơn ngày càng được củng cố và phát
triển, thu hút dông người đọc đến sử dụng thư viện. thư viện đã đáp ứng được
phần lớn nhu cầu thông tin cho bạn đọc. Góp phần nâng cao dân trí, đào tạo
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, phát triển khoa học, công nghệ, kinh tế, văn hóa,
phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Hàng năm thư viện đều tiến hành bổ sung tài liệu theo chương trình mục
tiêu quốc gia của bộ, tỉnh. Vốn tài liệu phản ánh hầu hết mọi lĩnh vực khoa học,
xã hội, nông nghiệp, y học, giáo dục,…thu hút được nhiều độc giả tới thư viện,
đó là một thành tựu lớn mà thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố
Hà Nội đã đạt được.
1.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của thư viện
-

Chức năng
Thư viện cấp xã là đơn vị sự nghiệp văn hoá do Uỷ ban nhân dân xã,
phường, thị trấn thuộc huyện, quận, thành phố (sau đây gọi chung là Uỷ ban
nhân dân cấp xã) thành lập và trực thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã; có chức năng
xây dựng và tổ chức việc sử dụng chung vốn tài liệu phục vụ công cuộc xây
dựng và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương; xây dựng, hình thành
thói quen đọc sách, báo trong nhân dân.

-

Đối tượng phục vụ của thư viện
Đối tượng phục vụ của thư viện cấp xã là các tầng lớp nhân dân đang
sinh sống, làm việc, lao động, học tập trên địa bàn.

-

Nhiệm vụ
1. Căn cứ chương trình phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của địa phương
14


và kế hoạch công tác của Uỷ ban nhân dân cấp xã, xây dựng kế hoạch hoạt động
hàng năm và tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt.
2. Tổ chức phục vụ và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người dân sử dụng
vốn tài liệu thư viện, tổ chức các hình thức phục vụ đọc tại chỗ, cho mượn về
nhà, mở cửa thư viện theo ngày, giờ nhất định phù hợp với điều kiện lao động và
sinh hoạt của nhân dân địa phương.
3. Xây dựng vốn tài liệu mang tính chất tổng hợp phù hợp với trình độ và
nhu cầu của nhân dân, với đặc điểm và yêu cầu phát triển kinh tế, văn hoá, xã
hội của địa phương.
Tăng cường vốn tài liệu thông qua việc tiếp nhận sách, báo luân chuyển từ
thư viện tỉnh, huyện, sách, báo do tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tài trợ,
biếu, tặng hoặc trao đổi với các thư viện, phòng đọc sách khác trên địa bàn.
4. Thường xuyên tổ chức các hoạt động thông tin, tuyên truyền, giới thiệu
sách báo để thu hút người dân đến sử dụng thư viện; tổ chức các đợt vận động
đọc sách, báo, xây dựng phong trào đọc, hình thành thói quen đọc sách, báo của
nhân dân địa phương.
5. Tham gia xây dựng và phát triển mạng lưới tủ sách, phòng đọc sách ở
cơ sở.
6. Thực hiện báo cáo định kỳ 6 tháng, 1 năm, báo cáo đột xuất về tình
hình hoạt động của thư viện với Uỷ ban nhân dân cấp xã và thư viện cấp huyện.
1.1.3. Cơ cấu tổ chức và đội ngũ cán bộ của thư viện
Cơ cấu tổ chức của một cơ quan thông tin - thư viện là hệ thống các
phòng ban với những chức năng và nhiệm vụ riêng. Cơ quan thông tin - thư viện

có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ, chức năng của mình thông qua hoạt động của
các phòng ban. Vì vậy, tất yếu phải có sự phân công trách nhiệm, sắp xếp tổ
chức một cách rõ ràng giữa các cán bộ và sự phối hợp hoạt động thống nhất
trong cơ quan.
Hiện nay, thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội
gồm 3 phòng ban với 3 cán bộ. Cụ thể:
-

Phòng đọc có 1 cán bộ phụ trách, có nhiệm vụ phục vụ bạn đọc đến đọc và tra
15


-

cứu tài liệu taị chỗ, tổ chức các hình thức tuyên truyền sách báo.
Phòng mượn có 1 cán bộ phụ trách, làm nhiệm vụ phục vụ nhu cầu mượn của

-

bạn đọc, xử lý nghiệp vụ thư viện.
Phòng công nghệ cán bộ thông tin có 1 cán bộ phụ trách, ứng dụng công nghệ
thông tin vào hoạt động thư viện, xử lý, nhập tin và tạo lập cơ sở dữ liệu trên
máy.
Công việc bổ sung tài liệu là một công việc tương đối phức tạp, bao gồm
các khâu: Xây dựng chính sách bổ sung, tìm chọn tài liệu, nhà cung cấp, thương
thảo hợp đồng mua tài liệu, thu thập và xử lý tài liệu…để thực hiện tốt các công
việc trên đòi hỏi người cán bộ bổ sung ngoài các kiến thức chung về đường lối
chủ trương của Đảng và nhà nước, về chức năng nhiệm vụ của thư viện mình,
kiến thức nghiệp vụ thư viện, còn phải có hiểu biết về công tác xuất bản tài
liệu,và thị trường xuất bản phẩm, hiểu biết về các khía cạnh pháp lý trong kinh

doanh, nhất là luật thương mại, các thủ tục mua tài liệu…nhằm đáp ứng nhu cầu
thông tin của người đọc.
Tại thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội có một cán
bộ bổ sung tốt nghiệp trung cấp thư viện, trong quá trình tiến hành lập kế hoạch
bổ sung, cán bộ bổ sung tài liệu tại thư viện luôn tìm hiểu kiểm tra xem những
nguồn tài liệu ấy có phù hợp với thư viện hay không, đồng thời nắm vững cách
khai thác các nguồn tin này để hướng dẫn cho đồng nghiệp và bạn đọc. Cán bộ
bổ sung phải luôn nghiên cứu, tìm hiểu nhu cầu thong tin của bạn đọc ở nhiều
phương diện khác nhau, thường xuyên điều tra nhu cầu tin, lấy ý kiến phản hồi
từ độc giả, từ đó tìm hiểu những tài liệu nào còn thiếu, tài liệu nào không phù
hợp với bạn đọc. Từ đó giúp thư viện có thể bổ sung đúng diện và hoàn chỉnh
hơn.
1.1.4. Cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin của thư
viện
*Cơ sở vật chất thư viện
Cơ sở vật chất là một trong những thành phần quan trọng không thể thiếu
của cơ quan thông tin thư viện. Cơ sơ vật chất đầy đủ, tiện nghi, thuận lợi là yếu
tố quan trọng thu hút ban đọc đến với thư viện.
16


Thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội mặc dù là thư
viện xã, song cơ sở vật chất tương đối đầy đủ phục vụ cho bạn đọc khi lên thư
viện, đảm bảo cho cán bộ lên thư viện, cũng như bạn đọc có không gian thoải
mái, môi trường trong lành sạch đẹp, thoáng mát, trụ sở thư viện khang
trang, thuận lợi để sử dụng tài liệu một cách hiệu quả nhất.
Thư viện đã đầu tư một phần ngân sách để nâng cấp thư viện, mua mới
phần lớn các giá sách, bổ sung thêm các tài liệu. Tính cho đến nay cơ sở vật chất
của thư viện khá tiện nghi và đầy đủ, vốn tài liệu ngày càng tăng lên phong phú
về mặt nội dung đa dạng về mặt hình thức đáp ứng được nhu cầu nghiên cứu,

tìm hiểu, khai thác thông tin.
Để phục vụ cho công tác bổ sung vốn tài liệu thư viện cũng đã được đầu
tư các trang thiết bị để phục vụ cho công tác nghiệp vụ cũng như phục vụ tốt
nhất cho người dùng tin.
*Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thư viện
Việc sử dụng và phát triển công nghệ thông tin trong lĩnh vực thư viện đã
trở thành phổ biến và được coi là các tiêu chí của thư viện hiện đại, nhằm mục
đích nâng cao chất lượng các khâu công tác nghiệp vụ thư viện, và để sử dụng
thông tin có hiệu quả nhất.
Trong những năm trở lại đây thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức,
thành phố Hà Nội đã từng bước tiến hành công tác tin học hóa trong thư viện.
1.2. Đặc điểm người dùng tin và nhu cầu tin tại thư viện xã Hương
Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội
Người dùng tin là một nhóm người cụ thể trong xã hội, có nhu cầu tinvà
sử dụng thông tin để thỏa mãn nhu cầu của mình thông qua việc sử dụngcác sản
phẩm và dịch vụ thông tin.
Nhu cầu tin là những đòi hỏi khách quan của con người đối với việc tiếp
nhận và sử dụng thông tin nhằm duy trì hoạt động sống của mình.
Với đặc điểm là thư viện xã, người dùng tin chủ yếu là cán bộ làm việc
trong uỷ ban xã. Ngoài ra thư viện còn phục vụ người dùng tin ngoài ủy ban có
nhu cầu sử dụng các dịch vụ tại thư viện. Hầu hết sử dụng các sản phẩm và dịch
17


vụ của thư viện như mượn về nhà, đọc tại chỗ, tra cứu hệ thống thông tin truyền
thống và hiện đại. Ngày nay, thông tin đóng vai trò vô cùng quan trọng, không
thể thiếu trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội: Học tập, nghiên cứu, công
việc, nâng cao sự hiểu biết cho mọi người... Mỗi bạn đọc là học sinh, hưu trí,
công nhân viên chức, cán bộ quản lý đều trở thành những người sử dụng thông
tin tích cực của bất kỳ thư viện nào.

Thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội ngày một thu
hút nhiều độc giả tới sử dụng vốn tài liệu, cũng như nguồn lực thông tin của thư
viện, thành phần bạn đọc chính của thư viện bao gồm 4 đối tượng chính sau:
- Cán bộ quản lý, lãnh đạo
- Công chức, viên chức
- Cán bộ hưu trí
- Học sinh
* Nhóm cán bộ quản lý, lãnh đạo
Họ là những người làm công tác quản lý, lãnh đạo các cơ quan, tập thể,
họ có trình độ chuyên môn sâu, hiểu biết rộng về nhiều lĩnh vực.
Nhu cầu thông tin của nhóm này rất phong phú, do cường độ lao động
cao, không có nhiều thời gian cho việc tìm kiếm thông tin, nhưng họ lại luôn
yêu cầu thông tin phải kịp thời, chính xác, ngắn gọn phù hợp với công việc họ
quản lý. Đó là những thông tin về chính trị, xã hội, các văn bản, nghị định,
nghị quyết của Đảng và Nhà nước về lĩnh vực họ công tác, và các thông tin về
tình hình địa phương, xã hội.
Hình thức phục vụ thường là các bản tin nhanh, các tin tóm tắt, tổng quan,
phục vụ chủ yếu bằng phương pháp từ xa, theo yêu cầu cụ thể.
* Nhóm công chức, viên chức
Đây là nhóm bạn đọc có trình độ chuyên môn, hiểu biết xã hội rộng. Họ
công tác ở nhiều lĩnh vực khác nhau, đa dạng, bao gồm cán bộ phòng ban, giáo
viên, nhân viên nhà nước..
Họ có nhu cầu thông tin về các tài liệu liên quan đến công việc của họ. Họ
quan tâm đến các tài liệu về chuyên ngành họ làm việc, ngoài ra họ cũng có nhu
18


cầu sử dụng các tài liệu phục vụ cho nhu cầu giải trí như: truyện ngắn, tiểu
thuyết, sách khoa học xã hội, báo-tạp chí,…
Họ cũng không có nhiều thời gian lên thư viện đọc tài liệu, mà chủ yếu

thông qua hình thức mượn tài liệu về nhà.
* Nhóm cán bộ hưu trí
Đây là nhóm bạn đọc chiếm khá đông của thư viện, họ chủ yếu là những
cán bộ về hưu, hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Họ có nhiều thời gian lên
thu viện đọc sách báo, nhu cầu thông tin của họ chủ yếu là báo, tạp chí về pháp
luật, kinh tế xã hội, bên cạnh đó còn có nhu cầu về sách kỹ thuật về nông
nghiệp, chăn nuôi, đặc biệt là tài liệu nói về sức khỏe tuổi già,…
Hình thức phục vụ chủ yếu của thư viện đối với nhóm này là phục vụ đọc
tại chỗ và mượn về nhà.
* Nhóm bạn đọc là học sinh
Đây là nhóm bạn đọc chiếm số lượng đông nhất tại thư viện, bao gồm
học sinh các cấp, từ bạn nhỏ bậc tiểu học cho tới các bạn học sinh trung học phổ
thông, đây là nhóm bạn đọc đang ở độ tuổi phát triển cả tâm-sinh lý, mong
muốn khám phá mọi hoạt động xã hội, những gì đang diễn ra bên ngoài xã hội
đều được lứa tuổi này tiếp thu rất nhanh.
Nhu cầu đọc của nhóm này khá phong phú, ngoài các tài liệu liên quan
đến các môn học ở trường, nhóm còn có nhu cầu đọc các tài liệu phù hợp với lứa
tuổi của mình như: tiểu thuyết tình yêu, truyện ngắn, danh nhân nổi tiếng, các
sách khoa học, kỹ năng sống,…Đây cũng là nhóm bạn đọc tích cực sử dụng tài
liệu nhất của thư viện.
1.3. Vai trò của công tác bổ sung vốn tài liệu trong hoạt động thông
tin thư viện tại thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố
Hà Nội
1.3.1. Khái niệm vốn tài liệu
Vốn tài liệu là một khái niệm mới, nó hình thành và hoàn thiện vào thế
kỷ 20. Trước đó nó trùng với khái niện thư viện.
Đầu thế kỷ 20 bắt đầu nhận ra sự khác biệt giữa vốn tài liệuvà thư viện.
19

Giữa thế kỷ 20 khái niệm vốn tài liệu được hình thành: “Vốn tài liệu là
tổng hợp các xuất bản phẩm,các bản thảo và các tài liệu khác có trong thư viện
tạo điều kiện cho việc sử dụng của người đọc.”
Cuối thế kỷ 20, khái niệm mới hoàn thiện và được đưa vào thuật ngữ
chuyên ngành. Từ điển thuật ngữ thư viện học(Liên Xô): “Vốn tài liệu là bộ
sưu tập các xuất bản phẩm và các vật mang tin được hình thành phù hợp với
chức năng của thư viện để sử dụng có tính chất xã hội, phù hợp với chức năng
và được giới thiệu nhiều phương diện với sự trợ giúp của hệ thống mục lục.”
Trong Pháp lệnh thư viện-Điều 3 mục 2:“Vốn tài liệu thư viện là những
tài liệu được sưu tầm,tập hợp theo nhiều chủ đề, nội dung nhất định, được xử lý
theo quy tắc, quy trình khoa học của nghiệp vụ thư viện, để tổ chức phục vụ
người đọc đạt được hiệu quả cao và được bảo quản.”
1.3.2. Khái niệm bổ sung tài liệu
Bổ sung tài liệu theo tiếng Latin là “Completus” có nghĩa là đủ bộ phận,
đủ thành phần của một cái gì đó. Trong thư viện học, quá trình này vẫnchưa có ý
kiến thống nhất mà vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau xung quanh khái niệm
này.
Công tác bổ sung tài liệu là quá trình sưu tầm, nghiên cứu và lựa chọn
những tài liệu có nội dung tư tưởng tốt, có giá trị khoa học, thực tiễn, nghệ thuật
cao phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của thư viện để đáp ứng nhu cầu đọc và
nhu cầu tin của người dùng tin tại chính thư viện đó và của xã hội.
Như vậy, quá trình bổ sung không chỉ đảm bảo cho vốn tài liệu phù
hợpvới các nhiệm vụ của thư viện mà còn làm cho vốn tài liệu của thư viện luôn
được đổi mới. Đây là quá trình thường xuyên đưa vào thư viện những tài liệucó
giá trị sử dụng cao, phù hợp với thư viện và giải phóng ra phải thư viện những
tài liệu không còn giá trị, không phù hợp. Theo quy luật lỗi thời thôngtin, thông
tin nào được trình bày trong tài liệu cũng dần bị già cỗi với thời gian, nó sẽ bị
các tài liệu mới lấn át và nhu cầu sử dụng nó cũng giảm sút dần.
Qua đó thấy rằng: Bổ sung tài liệu không chỉ ảnh hưởng đến vốn tài liệu
về số lượng mà còn cả về chất lượng, về giá trị thông tin. Vậy mỗi thư viện, mỗi

20


cơ quan thông tin cần phải xem xét đến xu hướng phát triển của xã hội để có kế
hoạch bổ sung kịp thời, khoa học và hợp lý những tài liệu mới.
1.3.3. Vai trò của bổ sung vốn tài liệu
Bổ sung tài liệu có vai trò vô cùng quan trọng đối với xã hội nói chung
và từng thư viện cụ thể nói riêng, vốn tài liệu quyết định sự giàu có của thư viện,
không chỉ về mặt số lượng tài liệu, mà nó còn khẳng định rằng tri thức ở thư
viện đó là vô cùng rộng lớn. Vì vậy cho dù thư viện công cộng, thư viện trường
học, thì bổ sung tài liệu vẫn luôn khẳng định được ba vai trò cơ bản,cụ thể:
-

Vai trò xã hội
Vốn tài liệu được coi là kho tàng văn hóa của nhân loại, nhờ có sách
mà những kinh nghiệm, hiểu biết của các thế hệ đi trước có thể lưu truyền qua
thời gian cho các thế hệ sau. Thế hệ sau sẽ dựa vào đó để tiếp tục phát huy
những tinh hoa, những sáng kiến, và hoàn thiện tốt hơn.
Bên cạnh đó vốn tài liệu còn phản ánh trình độ phát triển của xã hội,
ngược dòng thời gian chúng ta thấy những thư viện đầu tiên xuất hiện ở quê
hương của những nền văn minh nhân loại như Ai Cập, Trung Quốc... Điều đó
chứng tỏ thư viện và vốn tài liệu chỉ ra đời khi xã hội đã phát triển và phản ánh
những thành tựu đã đạt được trong các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Những thành tựu trong các lĩnh vực của đời sống xã hội đều được ghi lại
trong tài liệu và được lưu trữ trong thư viện, nhằm truyền bá cho các thế hệ sau
những thông tin hữu ích, thiết thực về tình hình của địa phương và của đất nước.

-

Vai trò đối với thư viện

Vốn tài liệu là một trong 4 bộ phận tạo thành thư viện (vốn tài liệu, cơ sở
vật chất, bạn đọc, cán bộ thư viện), 4 bộ phận có quan hệ chặt chẽ với nhau,
nhưng vốn tài liệu có vị trí vô cùng đặc biệt.
Trước hết, vốn tài liệu là điều kiện tiên quyết cho sự xuất hiện của một
thư viện. Để xây dựng thư viện, trước tiên cần có một số lượng vốn tài liệu nhất
định mới có thể mở cửa phục vụ cho bạn đọc.
Thứ hai, vốn tài liệu là cơ sở cho mọi hoạt động của thư viện. Mọi hoạt
động của thư viện đều liên quan đến vốn tài liệu như: Triển lãm, bổ sung, phục
21


vụ, bảo quản.
Thứ ba, vốn tài liệu giúp thư viện hoàn thiện tốt chức năng và nhiệm vụ
mà xã hội giao phó. Nếu một thư viện không có tài liệu phong phú, không phản
ánh hết thành tựu của nhân loại, đó là một thiếu sót lớn, đồng thời thư viện còn
phải góp phần quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, khoa học
tri thức, những nhiệm vụ đó chỉ hoàn thành khi vốn tài liệu của thư viện phản
ánh đầy đủ những vấn đề liên quan tới các lĩnh vực mà bạn đọc quan tâm.
-

Vai trò đối với bạn đọc
Vốn tài liệu trong thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà
Nội, có nhiều chủ đề cho bạn đọc lựa chọn khi đến thư viện, vốn tài liệu cung
cấp những thông tin cần thiết cho bạn đọc, từ đó vận dụng vào mục đích riêng
của mình như học tập, nghiên cứu, giải trí.
Vốn tài liệu góp phần xóa nạn mù chữ, giúp bạn đọc trau dồi tri thức,
nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài.
Cung cấp các thông tin trong nước và quốc tế một cách nhanh chóng, đáp
ứng mọi nhu cầu thông tin về bất cứ một lĩnh vực nào mà bạn đọc có nhu cầu
tìm hiểu. Đó là những thông tin mang tính thời sự nhất, chính xác nhất thông

qua các tuần báo hàng ngày, hàng tháng.
Giúp bạn đọc xác định rõ độ chính xác của những thông tin mà họ có
được qua các phương tiện thông tin đại chúng, mạng internet.
Đối với bất kỳ thư viện nào, vốn tài liệu được coi là tài sản quý giá, là
tiềm lực, là sức mạnh và niềm tự hào của thư viện. Vốn tài liệu không chỉ là
thước đo để đánh giá quy mô, tầm cỡ và phát triển của mỗi cơ quan thông tin
thư việc mà còn phản ánh đến sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội giáo dục của
mỗi địa phương hay đất nước. Vì thế vốn tài liệu trong thư viện là một trong
những nhân tố quan trọng hàng đầu, quyết định đến quy mô, tầm cỡ cũng như sự
phát triển của thư viện.
1.3.4. Yêu cầu trong công tác bổ sung vốn tài liệu
Công tác bổ sung vốn tài liệu là khâu rất quan trọng của thư viện trong
suốt quá trình hoạt động, nó bao gồm nhiều công đoạn nối tiếp nhau như:
22


Xây dựng chính sách bổ sung, tìm và lựa chọn tài liệu, thu thập tài liệu, theo dõi
quá trình sử dụng tài liệu của bạn đọc. Nếu có một phương hướng cụ thể trong
công tác bổ sung như thanh lý tài liệu sẽ giúp thư viện phát triển tốt nguồn lực
thông tin của mình.
Trong suốt quá trình hoạt động, thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức,
thành phố Hà Nội luôn coi trọng khâu công tác này, nó quyết định đến sự tồn tại
và phát triển của thư viện. Ngoài việc phải đảm bảo những nguyên tắc cơ bản
trong công tác bổ sung vốn tài liệu như: Tính khoa học, phù hợp, đầy đủ, hiệu
quả kinh tế, thư viện cũng đã đưa ra một số yêu cầu trong công tác bổ sung vốn
tài liệu. Cụ thể:
Tiêu chí lựa chọn tài liệu
Các nguồn tài nguyên phải thỏa mãn ít nhất một trong những tiêu chí sau:
- Hỗ trợ chương trình nghiên cứu, học tập, giải trí
- Có thông tin tổng quát

- Phù hợp với nền văn hóa, pháp luật Việt Nam
- Tài liệu phải có giá trị: Giá trị tư tưởng, khoa học, thẩm mỹ,...
- Các tài liệu mới xuất bản
- Ngôn ngữ thông dụng
Khi đáp ứng được các yêu cầu trên, thư viện sẽ có thể bổ sung vốn tài liệu
đúng hướng, phù hợp với nguồn kinh phí của thư viện, thỏa mãn nhu cầu bạn
đọc, giúp thư viện tiết kiệm thời gian và công sức để phát triển hơn vốn tài liệu
sau này.

23


Chương 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BỔ SUNG VỐN TÀI LIỆU TẠI THƯ VIỆN
XÃ HƯƠNG SƠN, HUYỆN MỸ ĐỨC, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. Đặc điểm vốn tài liệu của thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức,
thành phố Hà Nội
2.1.1. Thành phần vốn tài liệu
* Theo nội dung tài liệu
Vốn tài liệu tại thư viện xã phục vụ cho đối tượng người dùng tin cụ
thể là cán bộ, viên chức trong ủy ban, nên nội dung các tài liệu cũng tương ứng
với các công việc chuyên môn. Tài liệu mang tính tổng hợp đáp ứng được yêu
cầu đông đảo người dùng tin.
- Tài liệu mang tính chất chỉ đạo
Thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội có các tài liệu
mang tính chất chỉ đạo được sử dụng phổ biến như:
+ Văn kiện Đại hội Đảng
+ Tài liệu học tập, nghị quyết của Đảng
+ Các văn bản quy phạm pháp luật (Nghị định, nghị quyết, quyết định)
+ Công báo (đăng các văn kiện của Nhà nước từ Quốc hội đến

Hội đồng nhân dân, các Bộ)
Các tài liệu mang tính chất chỉ đạo là những tài liệu quan trọng với
các nhà lãnh đạo quản lý, vì vậy đã được thư viện tiến hành bổ sung cẩn thận
đảm bảo đầy đủ và mang tính thời sự nhất, đồng thời cũng đưa ra phục vụ
rộng rãi hơn.
- Tài liệu địa chí
Đây là những tài liệu cũng được thư viện xã chú trọng bổ sung. Tuy
nhiên, các tài liệu địa chí chiếm số lượng không nhiều trong thư viện,
nhưng sách thường có khối lượng lớn về số trang, khổ cỡ to, nên được lưu trữ
trên một giá riêng, khi nào bạn đọc có nhu cầu sử dụng, cán bộ thư viện sẽ đem
ra phục vụ.Song các tài liệu này có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà quản lý
về văn hóa, đây cũng là tài liệu được cán bộ quản lý các lĩnh vực sử dụng nhiều
24


nhất phục vụ cho mục đích nghiên cứu và công tác của mình.
* Theo hình thức tài liệu
Vốn tài liệu của thư viện xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà
Nội bao gồm nhiều loại hình khác nhau với hai nhóm chính gồm tài liệu truyền
thống, tài liệu điện tử.
•
-

Tài liệu truyền thống
Tài liệu hành chính bao gồm các loại văn bản có một nội dung phản ánh những
hoạt động về quản lý nhà nước trên các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học,
quân sự, ngoại giao. Đối với UBND xã, tài liệu hành chính chiếm số lượng lớn.
Đó là những tài liệu phản ánh các hoạt động quản lý về các mặt kinh tế - xã hội
của địa phương. Khối tài liệu này bao gồm các loại văn bản quản lý nhà nước có
giá trị phản ánh các mặt hoạt động quản lý của địa phương. Đó là những văn bản

quy phạm pháp luật như: Nghị quyết của HĐND, Quyết định, Chỉ thị của

-

UBND và các hình thức văn bản hành chính khác.
Tài liệu khoa học kỹ thuật có chủ yếu là tài liệu của nhóm xây dựng cơ bản và
một số ít tài liệu nhóm báo cáo nghiên cứu khoa học liên quan đến địa phương.
Các công trình ở địa phương như: Công trình xây dựng Trường học, xây dựng
trụ sở HĐND, UBND, công trình hệ thống thuỷ lợi của xã, công trình Đài tưởng

-

niệm các anh hùng liệt sĩ, trạm y tế của xã…
Tài liệu ảnh, ghi âm, phim điện ảnh: ở UBND xã hiện nay tài liệu ảnh là phổ
biến nhất và có số lượng đáng kể phản ánh các hoạt động của địa phương trên
các lĩnh vực. Tài liệu ghi âm có nhưng không nhiều, chủ yếu phản ánh các hoạt
động văn hoá, văn nghệ, tuyên truyền. Ở xã loại hình tài liệu phim điện ảnh

•

không có nhiều.
Tài liệu điện tử
Những năm gần đây cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin đã
đưa loài người bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên của công nghệ thông tin.
Từ đó, đã xuất hiện loại hình tài liệu mới là tài liệu điện tử. Loại hình tài liệu lưu
trữ điện tử ngày càng nhiều và dần chiếm ưu thế về những kỹ thuật hiện đại.
Riêng ở UBND xã, tài liệu này chủ yếu bao gồm các loại như: phần mềm tài
chính-kế toán, thống kê, quản lý đất đai, văn phòng…
25