Đề thi HSG Ngữ văn 6

§Ò thi vµ kú thi chän häc sinh giái
M«n: ng÷ v¨n 6
Thêi gian: 120 phót
Câu I: Đọc đoạn văn bản :
“… Mặt trời lại rọi lên ngày thứ sáu của tôi trên đảo Thanh Luân một cách thật quá
là đầy đủ. Tôi dậy từ canh tư. Còn tối đất, cố đi mãi trên đá đầu sư, ra thấu đầu mũi đảo.
Và ngồi đó rình mặt trời lên. Điều tôi dự đoán, thật là không sai. Sau trận bão, chân trời,
ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây, hết bụi. Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kỳ
hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng
hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kĩnh mâm rộng bằng cả một cái
chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ tronh
bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thuở
biển Đông. Vài cánh nhạn mùa thu chao đi chao lại trên mâm bể sáng dần lên cái chất bạc
nén. Một con hải âu bay ngang , là là nhịp cánh…”
(Trích Cô Tô của Nguyễn Tuân trong SGK Ngữ văn 6 tập 2).
Rồi thực hiện các yêu cầu sau:
1. Cho biết trong các tổ hợp ngôn ngữ sau đây, tổ hợp nào là từ, tổ hợp nào là cụm
từ : rọi lên, chân trời, lễ phẩm, chài lưới.
2. Chỉ ra các hình ảnh so sánh, ẩn dụ, nhân hoá,.
3. Phân tích giá trị biểu đạt của các hình ảnh so sánh.
4. Trình bày cảm nhận của mình về đoạn văn trên.
Câu II.
Em hãy miêu tả cảnh chiÒu hè nắng đẹp ở một miền quê mà em yêu thích.
§Ò thi vµ kú thi chän häc sinh giái
M«n: ng÷ v¨n 6
Thêi gian: 120 phót
Câu I: Đọc đoạn văn bản :
“… Mặt trời lại rọi lên ngày thứ sáu của tôi trên đảo Thanh Luân một cách thật quá
là đầy đủ. Tôi dậy từ canh tư. Còn tối đất, cố đi mãi trên đá đầu sư, ra thấu đầu mũi đảo.
Và ngồi đó rình mặt trời lên. Điều tôi dự đoán, thật là không sai. Sau trận bão, chân trời,
ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây, hết bụi. Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kỳ

hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng
hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kĩnh mâm rộng bằng cả một cái
chân trời màu ngọc trai nước biển ửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ tronh
bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thuở
biển Đông. Vài cánh nhạn mùa thu chao đi chao lại trên mâm bể sáng dần lên cái chất bạc
nén. Một con hải âu bay ngang , là là nhịp cánh…”
(Trích Cô Tô của Nguyễn Tuân trong SGK Ngữ văn 6 tập 2).
Rồi thực hiện các yêu cầu sau:
5. Cho biết trong các tổ hợp ngôn ngữ sau đây, tổ hợp nào là từ, tổ hợp nào là cụm
từ : rọi lên, chân trời, lễ phẩm, chài lưới.
6. Chỉ ra các hình ảnh so sánh, ẩn dụ, nhân hoá,.
7. Phân tích giá trị biểu đạt của các hình ảnh so sánh.
8. Trình bày cảm nhận của mình về đoạn văn trên.
Câu II.
Em hãy miêu tả cảnh chiÒu hè nắng đẹp ở một miền quê mà em yêu thích.
Hướng dẫn chấm
Tổng số điểm cho cả bài thi:20 điểm phân chia như sau:
Câu 1: 9 điểm
Yêu cầu 1:( 1 điễm ) xác định được:
- Từ : Chân trời, lễ phẩm, chài lưới.
- Cụm từ: rọi lên.
+Cách cho điểm: Xác định đúng cho mỗi trường hợp cho: 0,25 điểm
Yêu cầu 2: 3,5 điểm
+ Yêu cầu: Chỉ ra cụ thể các hình ảnh so sánh, ẩn dụ , nhân hoá:
- So sánh: Chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi; (Mặt trời)
tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn; (Vầng mây
mặt trời) Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ tronh bình minh…
- Ẩn dụ : đá đầu sư, đầu mũi đảo, quả trứng thiên nhiên ,mâm bạc, màu ngọc trai
nước biển, mâm bể .
- Nhân hoá: (Mặt trời) phúc hậu , (Quả trứng- mặt trời)hồng hào thăm thẳm và

đường bệ , một mâm lễ phẩm tiến ra từ tronh bình minh để mừng cho sự trường
thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thuở biển Đông.
+ Cách cho điểm:
Chỉ ra đúng mỗi trường hợp cho 0,25 điểm.
Yêu cầu 3: 1,5 điểm
+ Yêu cầu: Phân tích giá trị so sánh chân trời , ngấn bể sạch như tấm kính lau hết
mây, hết bụi được chọn để so sánh đã tạo ấn tượng , gợi cảm nhận cụ thể về sắc
trong sáng, tinh khôi của chân trời, ngấn bể lúc bình minh.
- Về hình ảnh so sánh(Mặt trời) Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng
thiên nhiên đầy đặn: hình ảnh một quả trứng thiên nhiên đầy đặn được chọn đẻ
so sánh đã tạo ấn tượng , gợi cảm nhận cụ thể về vẽ đẹp tròn đầy , rực rỡ, tráng
lệ và sự sống dòi dào của mặt trời.
- Về hình ảnh so sánh (Vầng mây mặt trời) Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ
tronh bình minh đã tạo ấn tượng gợi cảm nhận cụ thể về vẽ đẹp rực rỡ , tráng lệ
và sự sống ngời lên từ vầng mây, mặt trờimà thiên nhiên ban tặng cho những
người dân chài lưới.
- + Cách cho điểm: Phân tích đúng sáng rõ, mỗi trường hợp cho 0,5 điểm.
Yêu cầu 4: 3 điểm
Cảm nhận được : Đoạn văn là bức tranh về cảnh mặt trời mọc trên biển đảo
Cô Tô rạng rỡ, tinh khôi, tráng lệ và dồi dào sự sống.
Cảnh mặt trời mọc được đặt trong một khung cảnh rộng lớn, bao la và trong trẻo…
Với tài năng quan sát, năng lực liên tưởng nhạy cảm, phóng khoáng và mẫn
cảm ngôn ngữ, Nguyễn Tuân đã tạo ra một loạt những hình ảnh so sánh, ẩn dụ,
nhân hoá giàu sức gợi hình, gợi tả biểu hiện thật sống động, làm mê hồn người đọc
trước từng nét biến động, biến thái cùng màu sắc trong trẻo, rạng rỡ, tráng lệ của
cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô.
Đoạn văn không chỉ ban tặng cho ta một bức tranh thiên nhiên đất nước tươi
đẹp mà còn ban tặng cho ta một tâm hồn đẹp, một tài năng sáng tạo cái đẹp, một
tình êu thiên nhiên đất nước nồng đượm của nhà văn Nguyễn Tuân.
Cách cho điểm:

a, Điểm 2,5- 3 điểm cảm nhận đầy đủ khá sâu sắc và tinh tế.
b, Điểm 1,5- 2,25 điểm cảm nhận khá đầy đủ .
c, Điểm 0,75- 1,25 điểm cảm nhận sơ sài, văn viết khô cứng.
a, Điểm 0,25- 0,5 điểm có chi tiết chạm được vào yêu cầu của đề.
Câu II.
Mở bài: 0,5điểm , yêu cầu giới thiệu được cảnh cần miêu tả.
Thân bài: 10 điểm
Yêu cầu chủ yếu dùng phương thức miêu tả cùng ngôn ngữ nghệ thuật (giàu
hình ảnh, màu sắc, âm thanh..), người viết dệt nên một bức tranh phong cảnh tươi
đẹp của một miền quê mà mình yêu thích xuất hiện trong không gian chiều hè
nắng đẹp. Ở đó con người, thiên nhiên sự vật giao hoà với nhau cùng làm ngời lên
sắc nét gương mặt, hồn sống của một miền quê tươi đẹp ấy.
Qua bức tranh phong cảnh của một miền quê người viết thể hiện rõ năng lực
quan sát tinh tế, năng lực sáng tạo cái đẹp.
Kết bài : 0,5 điểm: Thể hiện cảm xúc cô đọng và ấn tượng sâu đậm nhất với miền
quê được miêu tả.
(V¨n häc vµ tuæi trÎ sè 2/ 2004)
Phòng GD & ĐT Đô lơng kiểm định chất lợng học sinh giỏi
Năm học 2008-2009 Môn: Ngữ văn lớp 6
Thời gian 120 phút( không kể thời gian giao, nhận đề )

Câu1:(1điểm)
Xác định các cụm danh từ, chỉ ra danh từ trung tâm của mỗi cụm danh từ trong câu sau:
Gấp lại những bức tranh của Mèo, tôi lén trút ra một tiếng thở dài .
( Trích: Bức tranh của em gái tôi Tạ Duy Anh )
Câu2: (2điểm)
Chỉ rõ biện pháp tu từ và hiệu quả biểu đạt của nó trong đoạn thơ sau:
Anh đội viên mơ màng
Nh nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng

ấm hơn ngọn lửa hồng .
( Trích: Đêm nay Bác không ngủ Minh Huệ )
Câu3: (7 điểm)
Sau khi kết nghĩa anh em , Mèn đã có dịp tâm sự với Trũi về những ngày sống độc lập và
câu chuyện bài học đờng đời đầu tiên của mình.
Hãy nhập vai Mèn ( Dế Mèn phiêu lu kí ) kể lại cho Trũi nghe.
.................................Hết.......................................