Phật giáo việt nam trên đường hội nhập và phát triển bền vững (2013) trần hồng liên

PHÀT CIÀO VIÉT NAM TRÉN DlTÒNG HÓI NHÀP
•

•

•

•

VA PHÀT TRIÉN BEN VLTNG
Tran Hong Lién

1. Nhfrng tién de giùp Phàt giào Viét Nam hòi nhàp va phàt trién ben vihig
"Phàl trién ben vùng là sy phàt trién eó thè dàp ùng duge nhùng nhu càu hién
lai ma khòng ành hudng, tdn hai dén nhùng khà nàng dàp ùng nhu càu eùa càc thè
he luang lai, bay ndi eàeh khàe, phàt trién ben vùng phài bào dàm ed sy phàt trién
kinh té hiéu qua, xà boi cdng bang va mdi Irudng duge bào ve, gin giù" .
Hon 2.000 nàm du nhàp va phàt trién d Viét Nam, Phàt giào Viét Nam
(PGVN) da td rò Ihyc lyc eùa mình trén nhiéu ITnh vyc: vàn bòa, giào due, lù Ihiénxà boi Phàt giào... Cd duge diéu dd chinh là tu tinh tùy thuàn eùa Phàt giào va dac
bici là lù nhùng edt Idi trong giào ly, kinh sàch: "Phàt phàp bàt ly thè gian giàc'
(giào phàp Phàt khdng thè xa rdi eugc song eùa thè gian ma phàt trién duge). Trong
lùng giai doan eùa lo chùc xà bòi mòi thdi ky, tinh ihàn nhàp thè này duge the hién
vdi nhiéu dang thùc khàe nhau. 1 ù nhiing boat ddng gàn bd vói dàt nude va dàn tde
fi-ong sudi ehiéu dai Ijch su này, PGVN da de lai nhùng nel riéng, tao nén mot nén
vàn bòa PGVN. Nhùng tinh chat, dac diém eùa nén vàn bòa này khòng tàch rdi vdi
vàn bòa dàn toc, vi lù khi du nhàp vào Viét Nam, vdi tinh chat tùy theo thdi gian,
theo dac diém eùa lùng vùng dàt, lùng qude già, lùng dàn Idc, theo Idng nguói ma
hda dò, ma Iruyén bà dao phàp, nén Phàt giào dà Ihyc sy di vào long ngudi dàn, gàn
bó vói dal nude, dén mùc nhiéu ngudi dà lùng nhan xét ve sy gàn bd này nhu là
nude vdi sua, nhu nude thàm vào Idng dàt.
Cd thè tìm thày nhùng dac diém ndi bai eùa PGVN, dd là nhùng tinh hoa dà

gdp phàn duy tri cho PGVN tdn lai, phàl trién.

* PGS. TS. Dàn toc hoc, Phò Chù tjch Hói Dàn toc hoc va Nhàn hoc thành phó Ho Chi Minh.
1. Bào cào Our Common Future eùa Ùy ban Mòi Irudng va phàt trién Thè giói (WCED) nay là
Ùy ban Brundtland. Dàn lai theo Doàn Minh Huàn-Nguyèn Quynh Tram (2012), "Giào due
minh triét Phàt giào vói phàt trién ben viing". Ky yèu hói tbào: Giào due Phàt giào, Dinh
huòng va phàt trién, Ha Nói, Ir. 350.

606


PHÀT GIAO VIÉT NAM TRÉN DUÒNG HÓI NHÀP...

/./. Tinh nhàp thè
Tu tinh Ihàn tich eye "dem dao vào ddi" eùa Phàt giào thdi dai Ly - Tran dà
dua dén nhùng Ihién su ndi tiéng, trd thành lam td eùa phài Ihién hoàn loàn mang
dac Uung Viét Nam: Thién phài Trùe Làm Yèn Tu. Tinh Ihàn ày hién vàn bang bac,
duge phàl huy trong càc Ihién su lù thè he này sang thè he khàe d hon 30 Ihièn vién
phài Trùe Làm.
Cd mal lai Viét Nam hon 2.000 nàm, Phàt giào cùng dà ed nhùng ddng gdp
nhàt djnh vào nén vàn boa dàn tde, dà de lai nhùng dàu àn sàu dàm trong lùng triéu
dai. luy nhién, khdng phài lue nào Phàt giào cùng giù duge vai trd va vj tri vàng
son dd. Diéu này edn luy thude vào nhiéu nguyén nhàn khàe nhau: lù sy vàn dung
tinh thàn Phàt giào eùa càc thién su, eùa càc vj vua, eùa chinh quyén, dén viee lùng
tu sT, tùng Phàl lù liép nhàn tinh Ihàn Phàt giào vào trong ddi song eùa chinh mình
nhu thè nào... cùng gdp phàn dua lai mot vj tri va vai trd nhàt djnh cho PGVN.
Prude vàn boi mdi eùa mot tó chùc Phàt giào duy nhàt, PGVN ed co duyén
bào tdn va phàl huy duge nhùng net tinh luy trong vàn boa Iruyén Ihóng Phàl giào
vào thdi dai mdi. Nel tinh luy dd chinh là tu tudng nhàp thè eùa PGVN, là net son
td dàm trong qua trình phàt trién eùa PGVN. Xuàt phàt lù he tu tudng eùa dao Phàt

quan niém ve con ngudi, ve vù trii trong dd con ngudi sinh song, dao Phàt de cao
lói song Ihyc nghiém, dua noi dung giào ly siéu viét ày di vào eugc song ddi
thmmg, dùng nd nhu mdt phuong Ihuóc ehùa lành vèt thuong cho nhùng con nguói
dang gap nhiéu ndi dau thuong mài mal, dang ed qua nhiéu sy sg hai va dau khò...
Tinh thàn nhàp thè eùa PGVN trai suol hon 2.000 nàm qua, luy ed lue duge thè hién
rd nel, ed lue chua duge làm sàng td, nhung diéu quan trgng là nd vàn lién tiic phàt
trién tùng noi lùng lue va trd thành sgi ehi xuyén suol qua trinh boat ddng eùa
PGVN. Tinh thàn ày càng duge cùng eó trong suol thdi ky chóng ngoai xàm, dem
lai net dàc thù riéng ed eùa PGVN.
Ngày nay, trude xu thè mdi eùa Ijeh su dàn toc, tinh thàn nhàp thè này lai
duge càc thién su làm song lai, khoi ggi lén va nhàn ròng ra, de finh thàn ày eó thè
dén vói tùng nguói mén mg dao Phàt, su dung nò nhu mot phuong lién làm phàt
khói tri bue, mang lai an lae cho mình va cho ngudi.
Thành tyu eùa tinh thàn này duge biéu hién nhiéu ve, duói nhiéu góc dò khàe
nhau. Co thè thày diéu này trén thành qua eùa bang tram phòng phàt thuóe, bang
chue Tue TTnh dudng, càc Idp hgc tinh thuong, Irudng nudi day tré em khuyét tal,
Trung tàm tu vàn, giùp dò nguói bj HIV/AIDS; nhà ó cho ngudi ed cdng vdi nude,
Quy Khuyén hgc cho nhùng tré em nghèo hiéu hgc, chàm lo cho ngudi già neo don,
nhùng tré mò edi khòng ngudi nudi dudng. Chi finh riéng ó Thành phó HÒ Chi Minh,
607


VIÉT NAM HOC - KY YÉU HÒI THÀÒ QUÒC TÉ LÀN THÙ TU

ngudn kinh phi boat dòng lù thién - xa bòi Phàt giào trong nàm 2011 lén dén
201.213. 615.000 dòng'.
Song song vói nhùng thuàn Igi co tinh nói lai eùa PGVN, dao Phàl lai duge sy
ho trg, huòng ùng eùa chinh quyén. Nhùng ngudi lành dao y thùc rd ràng Phàl giào
gàn vdi dàn toc, dao Phàt dà gdp phàn cùng chinh quyén mang lai niém an lae cho
ngudi dàn, vdi phuong chàm vi Dao phàp va cho dàn toc.

Ben canh nhùng thuàn Igi co bàn ày, PGVN cùng dang dùng Iruóc nhùng làn
song vù bào eùa nhiéu chuyén bién tich eye trén thè giói. Cùng vói xu thè chung
eùa Ihói dai, vàn hòi mói da va dang mó ra cho PGVN mot thuàn Igi lón: hòi nhàp
Phàl giào khu vyc va thè giói trén co so eùa xu thè bòi nhàp va loàn càu boa. Xu thè
ày càng duge nhanh chóng phàt trién nèu xét trén bàn chat eùa dao Phàt, vón là mot
lón giào mang finh boa hgp, de Ihieh nghi theo dàn toc, theo tùng quòc già. Tu làu
lai khu vyc Dòng Nam A dao Phàl dà chang tùng là chat keo doàn két eàe quòc già
trong khu vyc vi mot nén boa bình thjnh vugng dò sao? Riéng dòi vói PGVN, xu
thè này càng duge thuàn Igi, vi Viét Nam eó cà 3 he phài Phàt giào: Bàc long, Nam
long, Khàt sT. Nhùng tuong dòng trong vàn boa, trong nghi le... dà nói két càc quòc
già theo dao vói nhau, cùng nhau ngòi lai trong nhùng ligi nghj Thugng dinh, bàn
ve vai Irò, vj tri va tàm quan trgng eùa Phàl giào dòi vói nhiéu vàn de, tu mdi
Irudng dén dao due, tu làm ly dén giào due... Dai bòi Hòi Lién hiru Phàt giào ! he
giói (WFB) làn thù 23, ligi Lién hùu Thanh nién Phàt giào Thè giói (WFBY) làn
thù 14 va ligi dòng Phàt giào thè giói (WBU) làn thù 6 dà khai mac gàn day lai
Dai Loan cho thày eó sy xich lai gàn nhau eùa nhùng ngudi theo dao, vi mdt nén
boa bình va Ihjnh vugng cho ngudi dàn trén hành tinh. Dd cùng là mot diéu ggi
rad cho PGVN mgt hudng hgp tàe mai. Gàn day hon, nàm 2008, Dai le Vesak
Lién hgp quòc, là mot trong càc boat dòng vàn hoà mang tinh quòc té eùa Lién
hgp quòc, dà duge tò chùc trgng thè tai Viét Nam, thu bùi hon 2.000 dai biéu^ dén
lù 10 quòc già .
Trong nói dung bòi ihào eó 7 nhóm de lai, nhóm 3 de cap dén "Phàl giào nhàp
thè va sy phàl trién". Dai le do Viét Nam dang cai tò chùc, ngoài y nghTa làm iinh,
1. Ban Tri su Thành bòi Phàt giào Thành phó Ho Chi Minh, Bào cào tóng két cdng toc Phàt
su nàm 2011 va chicang trình boat ddng Phàl su nàm 2012 eùa Thành hói Phot giào
Thành phd Hd Chi Minh, Vàn phòng Thành hòi Phàt giào Thành phò Ho Chi Minh phàt
hành, Ir. 14.
2. Co 600 dai biéu chinh thùc, 500 thién sinh phuang Tày tham dir khoà tu eùa thién su Nhàt
Hanh va khoàng 1.000 dai biéu tu tue va du thinh vién ngoai quòc.
3. Thài Lan, Àn Dò, Tich Lan, Trung Quòe, Phàp, Hoa Ky, IJc, Hàn Quòc, Malaysia, Singapore.

608


PHÀT GIÀO VIÉT NAM TRÉN DIJÒNG HÓI NHÀP...

hgc Ihuàl, vàn hoà, kinh té, con eó y nghTa dòi vói chinh trj va giào bòi. Day là càu
nói giùa Phàt giào Viét Nam va Phàl giào thè giói, là co bòi de Phàt giào khàp thè
giói làp hgp nhau lai, de cùng nhau xày dyng eugc song hiiu nghj, hoà bình, vi hanh
phùc eùa con nguói. Dòi vói Giào bòi Phàl giào Viét Nam (GHPGVN) day là co
bòi de tò rd vj thè eùa Phàt giào trong giai doan mdi.
w

r

1.2. Tinh thòng nhàt trong da dang
Phài thùa nhàn ràng, lù khi du nhàp vào Viét Nam dén nay, luy ed lue thàng,
lue tram, nhung dao Phàt dà mang lai cho dàn toc Viét Nam mdt ddi sdng tinh thàn
phong phù, thè hién rò net qua tinh da dang va finh thdng nhàt eùa PGVN. Tinh da
dang duge thè hién trén nhiéu ITnh vyc, lù càc he phài, kién trùe ehùa ehién, tugng
thd va bài tri tugng thd dén càc phàp khi cùng nhu eàeh su dung phàp khi va trong
sinh boat Phàt giào eùa tu sT d 3 mièn dàt nude, trong 3 he phài, do qua trinh thich
nghi theo vùng dàt, theo khi bau va càc toc ngudi lai ehd.
Dù cho trong qua trình phàt trién, Phàl giào d Viét Nam dà ed nhiing bién ddi
de tùy thuàn theo vùng dàt, theo mdi Irudng khi bau ty nhién, theo dac trung vàn
hda eùa tìmg vùng, mièn trong cà nude, nhung trong long thè, Phàt giào Viét Nam ó
eà ba mién vàn mang tinh thòng nhàt. Dò là mot Ihyc thè tàt yèu, khòng phù nhan.
Nhàn tò tao nén càc tinh chat này chinh là tinh thàn gàn bó eùa Phàt giào, tinh dòng
hành eùa Phàt giào vói dàn toc, cu dàn eó dao ó tìmg vùng mién khàe nhau eùa dàt
nude, là tinh chat eùa con ngudi Viét Nam yèu lao ddng, càn cu, trgng nhàn nghTa,
tinh vi tha; là finh thàn doàn két, tuang thàn tuong trg, duge biéu hién qua con

ngudi Viét Nam d khàp mgi vùng dàt eùa Td qude, là Idng yéu nude ndng nàn eùa
mot dàn tde ludn hi xàm luge gàn sudi ehiéu dai Ijeh su, da hun due nén con ngudi
Viét Nam, tao thành tinh hoa eùa dàn tde.
Nhùng khàe biét xuat phàt lù dàc trung vàn hda vùng, do diéu kién dja ly, finh
eàeh con ngudi dja phuang biét thich ùng theo mdi Irudng sdng quy djnh, nhung
ddng thdi Phàt giào Viét Nam vàn thè hién duge tinh chung nhàt, dd là nhiing tinh
chat co bàn, duge biéu hién qua con ngudi Viét Nam, da tao nén già trj tinh thàn
Iruyén thdng eùa dàn tde Viét Nam, ma Phàt giào là mot bó phàn hùu co, gàn bó
mal tìiiét vói qua trình phàt trién eùa dàt nude, vi trong sudi tién trình Ijeh su dyng
va giù nuóe, tàng ni phàt tu Phàt giào Viét Nam dà luòn dòng hành cùng dàn toc.
Phàl giào Viét Nam trong qua trình phàt trién dà biét dya vào nhùng nhàn tó
chù yéu này de khoi day, làm song lai tinh hoa dàn toc, tao thành tinh thòng nhàt
trong Phàt giào Viét Nam. Vi vày, Phàt giào Viét Nam se mài là le song tinh thàn
eùa dàn toc Viét Nam. Chinh tinh chat da dang, thòng nhàt trong PGVN da tao cho
tàng ni, phàt tu PGVN mot tu duy thoàng, mó; day chinh là nhiing tién de thuàn Igi
cho qua trình bòi nhàp thè giói va phàt trién ben viing eùa PGVN.
609


VIÉT NAM HQC - KY YÉU HÒI THÀÒ QUÒC TÉ LÀN THÙ TU
Mot tu sT Phàt giào da viét: "Ljch su phàt trién va tèn lai Chành phàp nhu
nggn dén bài diét trao tay qua tùng thè he fièn nhàn, thàp sàng nguòn lù bi va ùi lue
trong dòng dòi sanh diét. Nhùng nggn dèn ày da va dang bùng sàng trong dàn toc
Viét Nam. Dao Phàt nhiém màu dà rùa sach thù hàn va dau thuong trong long dàn
Viét qua bao giai doan ljch su ehién tranh. Tu dò, bình ành Due Phàl va Chành
phàp eùa Phàt duge tón vinh lai dàt nuóe Viét Nam va Phàt giào Viét Nam luòn kè
vai sài cành vói dàn toc. Nguói Viét Nam dà tùng dòn nhàn dao Phàt ma làm nén
ljch su ve vang cho dàt nuóe"'.
Chù tjch HÒ Chi Minh cùng dà tùng eó nhàn djnh xàe dàng ve PGVN ràng:
"Chung quy, muòn nói chành dao mién Nam, phài thày Phàt giào, vi dà àn sàu làu

dòi vào tàm Iinh càc giói dòng bào lù thòn qué dén thành thj. Sau này, nuóe Viét
Nam duong nhién phài nhìn nhàn de y thùc rò tàm quan trgng eùa ành huòng Phàl
giào trong vàn de kién thiét xù so ^.
2. Nhirng thàch thù"c dói vói PGVN trèn du-óng hòi nhap va phàt trién
ben virng
Song song vói nhùng thuàn Igi nèu trén, PGVN thdi bòi nhàp khdng phài là
khdng gap khd khan. Dd là nhùng han che va thàch thùc ed tinh thdi dai dàt ra cho
chinh GHPGVN. Sy phàt trién nhu vù bào eùa khoa hgc - ky thuàt làm chuyén dòi
eugc song, sinh boat ddi thudng, trong dd ed sinh boat eùa nhùng tu sì. Bién ddi
nhanh làm cho viéc dào tao con ngudi thich ùng theo nhùng chuyén dói ày edn
khà chàm.
1. Xét ve nguòn nhàn lue, PGVN luy hién nay dà ed bang tram tu sT di sang
càc nude liép thu kién thùc mdi\ phù hgp vdi dà phàt trién trong thdi dai mdi, da
làn lugt trd ve va bang tram tu sì tré tot nghiép Hoc vién Phàt giào trong nude radi
nàm. Bdn Hgc vién Phàt giào trong cà nude (Flge vién Phàt giào Viét Nam d mièn
Bàc, mièn Trung; Hgc vién Phàt giào Viét Nam lai TP.HÒ Chi Minh va Hgc vién
Phàt giào Nam Idng) dà dào tao 4.826 tàng ni sinh; dang dào tao trén 2.000, nhung
day chi là so lugng, va cùng chua thè ggi là nhiéu, chua dù de ed thè trd thành hai
nhàn ndng col cho tàt cà càc mang ludi boat dòng Phàt sy eùa tìmg dia phuang thdi
gian Idi. Diéu quan trgng hon, chinh là chat lugng tàng ni sinh, dac biét là ve oai
nghi va phàm hanh. Mal khàe, sy chuyén dói nép sinh hoat, so thdi khoà Ihyc hién
nghi le, cùng nhu viéc tàng eudng mot sd boat ddng eó finh mó ròng mang ludi sinh
1. Thich Due Tri, Chùa Viét trén dàt My •
2. Cuòc phòng vàn Ho Chù deh eùa ky già Lipmann lai Ha Nói ngày 12/6/1968, Ir. 9.
3. Theo thóng ké eùa GHPGVN, cho dén nàm 2011 eó 700 tu sT di du hgc, 70 ngudi dà hoàn thành
hgc làp trd ve.
610


PHÀT GIÀO VIÉT NAM TRÉN DJÒNG HÓI NHÀP...

hoat cdng dòng, tàng cuòng mòi quan he giùa nhùng nguói tu sT vói thanh thiéu
nien eó dao, cùng nhu chua vào dao, cùng eó làm cho mot so tu sT chua thàt sy dòng
finh vói nép sinh boat mói. Diéu dò dal ra cho bàn thàn GHPGVN mot thàch thùc
mói eà ve viéc nàng cao nàng lyc bòi dudng, hoàng phàp, làn ve mat tò chùc.
2. Mot vàn de dal ra trong giai doan eó sy chuyén dòi trén nhiéu ITnh vyc, dòi
vói Phàt giào cùng nhu tàt cà càc lón giào, dò chinh là xu huang thè tue hoà. Khà
nhiéu bài nghién cùru trong va ngoài nuóe dà de cap dén hién tugng này, coi dò nhu
là mot trong nhiing vàn de eó tinh thdi dai, dièn ra trong càc tdn giào khàe nhau.
Dói vdi Phàt giào, khà nhiéu cdng trình cùng de cap dén vàn de Phàt giào nhàp thè
(Engaged Buddhism) va Phàt giào thè tue hoà (Seeularization of Buddhism) bay
phong trào Phàt giào mdi (the new Buddhism).
Dùng trude nhùng hién tugng này, PGVN cùng càn vàn dyng nhùng dàc thù
trong Iruyén thdng de làm sàng td khài niém Phàt giào nhàp thè, vón mang tinh tich
eye, de phàn biét vói xu hudng thè lyc hoà, vòn mang tinh tiéu eye va thè hién bàn
chat khòng tòt dep. "Co thè thày diém nói bàt là sy già tàng càc yéu tò dj doan trong
le nghi Phàt giào cùng vói sy sa sul ve phàm hanh eùa mot bò phàn tàng, ni, tin dò.
Nhiéu nhà ehùa dang là noi dièn ra càc boat dòng me fin di doan nhu: dòng bóng,
xóc thè, bòi loàn; nhiéu tàng ni khòng hành dao theo lón ehi Phàt giào ma chi lo
loan muu Igi ve tién bac hay phàm trai" .
3. Thàch thùc lón do thdi dai dàt ra ddi vdi tu sT PGVN edn là nhùng hgn che
ve thóng tin, hoat dòng eùa Phàt giào thè glàl. Diéu này cùng làm han che tàm
nhìn, nép nghT, trong viéc dal quan he ddi tàe, hgp tàe td chùc nhùng boi tbào ve
Phàl giào, nhàm gdp phàn thùc day nhanh ehdng qua trình hgi nhàp vdi Phàt giào
thè giói. Khà nhiéu mang thóng tin dièn lù (website) Phàt giào nhu Dao Phàt ngày
nay, Thu vién Hoa sen, Trang nhà Quàng Due, NI glal ngày nay... cung càp nhiéu
nguòn tin tue mói ve Phàt giào trén thè giói, nhung so ngudi dgc nd chua phài là
nhiéu, dàc biét là dòi vói nhùng tu sT co tuoi. Khóng ké mot so tu sT tré eó trình dò
ngoai ngù va vi tinh thòng thao, mot so khàe chua quan tàm nhiéu dèn viéc càp
nhàt thòng tin qua mang va chua càm thày càn thiét phài co trình do ngoai ngù de

dgc thèm sàch bào nuóe ngoài.
Vài nàm gàn day, so lugng tu sT duge dào tao bac dai hgc, sau dai hgc Phàt
giào dà eó nhiéu dòng góp dàng ké vào boat dòng Phàt sy eùa Giào bòi PGVN.
Nhiéu còng trình sàch duge xuàt bàn mang dàu àn eùa viéc Irò ve vói net dàc thù
riéng eó eùa Phàt giào Viét Nam, ma càc tàe già là nhiing tu sT tré, eó hoài bào va
I. Dinh Due Hién, 2012, "Góp phàn nhìn nhàn xu hudng "thè tue hda" trong Phàt giào hién
nay", Tàp san Vàn bòa Phàt giào, so 153, 15/5/2012, tr. 4.
611


VIÉT NAM HQC - KY YÉU HÓI THÀÒ QUÒC TÉ LÀN THÙ TU
nang lyc. Tuy nhién, cùng chinh tu nhùng thành qua ày ma thàch thùc dàt ra cho thè
he tu sT tré càng cao, ddi hdi sue phàn dàu vuon lén, trong hoàng phàp cùng nhu
trong viéc nàng cao nhàn thùc, de làm thè nào xùng dàng vdi vai trd là nhùng ngudi
thày, là càu ndi eùa due Phàt vdi nhùng ngudi Phàt tu. Thàch thùc dd dal ra khdng
phài mot som mot ehiéu ed thè dàp ùng duge. Bdi vi ngoài àp lyc eùa viéc phài
nhanh ehdng nàng cao tàm nhìn, edn là nhùng trd ngai khd vugl qua eùa mudn vàn
diéu kién càn va dù khàe, nhu yéu càu ve trinh dd ngoai ngù va vi tinh de ed thè liép
càn thdng tin va xù ly thdng tin, Iruyén dat thdng fin qua nhàn thùc lùng eà nhàn,
két hgp vdi mdt tàm Idng yéu thuong sàu sàc dàt nude, dao phàp va dàn tde.
Mal khàe, khd khan Idn nhàt dal ra cho nhiing ngudi tu sT, nhàn td quan trgng
nhàt eùa viéc liép càn vdi vàn bòi mdi va thàch thùc mdi, khdng chi là nhiing thiéu
sòl vùa nèu, ma chinh là nhàn thùc ve eàe vàn de này. Mot sd ngudi ed thè vàn
mang tu tudng cho ràng ed càn thiét hay khdng de dành thdi gian cho nhùng diéu
nhu vày? Nhùng diéu này Ihyc sy ed y nghTa va giùp cho ngudi tu sT tién idi giài
thoàt hay khdng? Chinh nhiing tran trd ày, nhiing bàn khoàn ày là thàch thùc Idn
dal ra trong giai doan hién nay cho GHPGVN.
3. Mot so giài phàp
3.1. Vetochirc
Trude hét, de ed thè eó Idi giài dàp thoà dàng cho nhiéu vàn de mang Iinh thdi

dai eùa Phàt giào, càn thiét tó chùc nhiéu buoi tog dàm, hói thào quòc già vii quòc
tè bàri ve càc vàn de trén. Chi ed trong nhùng hdi thào ày, nhiéu thàch thùc mdi
duge nèu ra, duge bàn bac, trao ddi va di dén cùng nhau giài quyét. Trong nhùng
eugc tga dàm này cùng càn ed gdp y de tu chinh Hién chuong, dù ràng lù khi ra ddi
(1981) dén nay, dà tùng duge tu chinh qua càc Dai boi dai biéu loàn qude nàm
1987, 1992, 1997, va 2007. Tuy nhién, qua càc lan tu chinh này, nhùng vàn de co
bàn ddi vói vide quàn ly va diéu hành Giào bòi chua he duge bàn dén. (..) Khi tìm
hiéu ky Hién chuong va quan sài Ihyc té hoat dòng eùa bò mày lành dao GHPGVN,
ngudi la khdng khd de thày ràng co càu td chùc eùa Giào boi thiéu hgp ly, khdng
bào dàm duge tinh dgc làp eùa co quan ed nhiém vu giàm sàt, là Hdi ddng Chung
minh, ddi vdi co quan quàn ly diéu hành, là Hdi ddng Trj sy.'
3.2. Ve nhàn su
Cùng càn nhàn rd hon trong nhùng yéu td noi lyc tao lién de cho nhiéu co hdi
mdi va nhiing thàch thùc mdi Ibi yéu td con ngudi là quan trgng nhàt. Theo sd liéu

Khòng Tue, 2011, "Góp y tu chinh Hién chuong", Tàp san Vdn hóa Phàt giào, so 153, ngày
15/5/201 l,tr. 8-9.

612


PHÀT GIÀO VIÉT NAM TRÉN DU'ÒNG HÓI NHÀP...

eùa Trung uong GHPGVN, dén nàm 2011, cà nude ed 46.495 tàng ni . Viéc gap rùl
nàng cao nhàn thùc, tàm nhìn, dào tao nàng lue cho mot thè he tu si tré, dù sue
gành vàc nhiém vu ma thdi dai dal ra cho GHPGVN là viéc làm ed tinh càp thiét.
Trong dào tao ngudn nhàn lyc, cùng ddi hdi viéc chuàn bj lai giào trình, noi
dung càc radn hgc, phuang phàp liép càn..., sao cho nén giào dye Phàt giào Ihyc sy
mang y nghTa vi mot dao Phàt Viét Nam, lày sy tu ehùng va qua trình Ihyc nghiém
làm càn bàn.

Song song vdi viéc chuàn bj tot giào trình giàng day, cùng càn nàm bài duge
nhiing edt Idi, nhùng dàc diém eùa PGVN, de trén con dudng càc tu sì tré duge dào
tao lù nhiéu ngudn khàe nhau, tu nhiéu nude khàe nhau, vàn ludn tàm niém ràng
chinh là de phue vu cho dao Phàt Viét Nam, cho Giào boi Phàl giào Viét Nam va
con ngudi Viét Nam. Y thùc diéu này, ngudi duge dào tao sé vùng fin di trén con
dudng ma phuong chàm GHPGVN dà de ra. Dd là nhiing ngudi tu sT hành su nhiém
vu eùa mình vi dao phàp va cho dàn tde.
Trong co càu ngudn nhàn lyc, càn chù y eà 4 thành phàn ma due Phàl dà de
càp, bao gdm tàng, ni, cu sT nam, cu sT nù. Tbye té ljch su cho thày, d giai doan nào
ed sy ddng gdp eùa cu sT vào boat ddng Phàt sy chung vdi tàng ni, giai doan dd giào
bòi phàl trién tòt. Diéu này cùng thè hién y thùc ve Dao va Ddi, khdng thè thién
léeh ve phia nào va cùng thè hién tinh thàn trung dao eùa Phàt giào. Ngoài ra, ed
nhiéu y kién tu càc Ban Trj sy Phàt giào finh de xuàt co càu nhàn sy trong
GHPGVN trong thdi dai mdi vói 70% tàng va 30% ni, trong dd 20% là nhàn sy cao
nién, 50% là nhàn sy tré, 30% là nhàn sy trg ly . Co càu này cùng càn duge càn
nhàc ky hon, vdi co càu tàng, ni déu nhau, là 50%, thay vi 70 va 30%. Ngoài ra,
viéc trành kiém nhiém, trành mot ngudi giù hai, ba chùc vu, mdi ed thè làm cho td
chùc duge chat che hon, nàng dòng hon.
3.3. Ve giào due
Giào dye Phàt giào là ITnh vyc khà ròng, eó thè bao góm khài quàt Giói hgc,
Djnh hgc va Hué hgc. Dò là viéc dào tao nhùng tu sT sao cho eó thè trd thành cà
nhàn tòt trong xà bòi, tu rèn luyén ky nàng dao due dén viéc hgc tàp va cà phuang
phàp hgc tàp. Nén giào dye co myc tiéu Iruóc mài là dào tao tàng lóp tàng ni dàp
ùng cho giai doan phàt trién mói eùa Giào bòi. Tàng lóp này phài là nhiing ngudi
Bùi Hùu Duge, 2011, "Phàt giào Viét Nam, truyèn thòng va thành tyu 30 nàm qua", Tàp san
Vàn hóa Phàt giào, so 141, ngày 15-11-2011, Ir. 8.
Ban Tri su Phàt giào tinh Dòng Thàp, 2011, Tó chùc ca càu nhàn su trong thòi dai mai.
Ky yéu Hòi thào Ky niém 30 nàm thành làp Giào bòi Phàt giào Viét Nam (1981-2011),
tap 1, Ir. 253.
613

VIÉT NAM HQC - KY YÉU HÓI THÀÒ QUÒC TÉ LÀN THlT TU
màu myc ve dao due, ed fiình dd Phàt hgc vùng vàng, ed kién thùc ve khoa hgc - ky
thuàt, ve hành chinh quàn trj, ve vàn hgc, ljch su, ve xa boi hgc va tàm ly hgc...
Ben canh nhùng myc fiéu trude mài này, miic tiéu lói bau eùa giào due Phàt
giào chinh là sy giài thoàt. DÒ ed thè Ihyc hién giài thoàt, càn thiét tu tàp giào ly
Phàt giào, tue gidi, djnh va tue. Tuy nhién, do dói tugng giào dye là nhùng con
ngudi cy thè trong xa hdi, trong tìmg thdi dai, cho nén ndi dung eùa giào due Phàt
giào phài bao gdm cà nhiing kién thùc thè hgc.
Ngoài myc tiéu Idi bau là giài thoàt, càc muc tiéu eùa giào due phài dya vào va
mang sàc thài eùa tìmg dja phuang, dal nude va thdi dai. Vi vày, myc tiéu dào tao
càn duge dal ra theo tùng càp dd khàe nhau, ed bién phàp va phuang thùc Ihyc hién
Iinh ddng.
De ed thè day nhanh viéc dào tao tàng ni lai càc Hgc vién Phàt giào, vùa dàm
bào duge yéu càu, miie liéu eùa giào due Phàt giào de ra, trude hét càn ed nhàn thùc
dùng dàn ve nén giào due Phàt giào Viét Nam. Dd là mdt nén giào dye dya trén tu
tudng trung dao. Khòng thè dal nàng vàn de dao ma xa eàeh vói Ihyc lién eugc
song. Nhu vày se là mot nén giào due Phàt giào khò cùng, thiéu Ihyc nghiém, chua
thày hét finh thàn tùy duyén bàt bién eùa Phàt giào. Nguge lai, qua thién ve thè hgc
cùng se di dén dal nàng viéc thè tue, ngày mot xa rdi vdi muc tiéu tói bau là sy giài
thoàt. Giào due Phàt giào ngày nay càn barn vào 4 yéu td co bàn: phài thè hién duge
bàn sàc vàn hóa Phàt giào Viét Nam; tinh thàn nhàp thè eùa Phàt giào Vict Nam;
cól tùy eùa giào ly Phàt giào va phài thè hién duge phuang chàm hành dòng eùa
Giào bòi Phàt giào Viét Nam là "Dao phàp-Dàn tòe-Chù nghTa xà bòi". Co vày,
giào due Phàt giào Viét Nam mai mang tinh thàn bài nhj, vuol lén trén dói dai nhj
nguyén, de dào tao mot lóp tàng ni sinh vùa nhàp thè vào dói hành dao, mang lai Igi
lae cho ehùng sinh ma vàn an lae, ty lai, giài thoàt qua nhùng bài hgc song dòng tu
thàn giào, tu nhùng giào trinh thè hién nói lyc eùa giàng vién qua qua trình Ihyc
hành, thè nghiém lù chinh bàn thàn mình'.

Ngoài ra, trong viéc giào dye, "giài phàp càn duge xày dyng de làm dói trgng
vói nhùng tiéu cyc trong xu huòng thè lyc hoà tiéu eye hién nay là tàng cudng phàt
huy càc già trj dao due, vàn hoà eùa Phàt giào trong ddi sdng tu hành ndi riéng,
cùng nhu ddi song xà hòi nói chung. Viéc làm này eùa GHPG cùng chinh là da góp

1. Tran Hong Lién, 2012, "Giào due phàt giào Nam Bó (Nhìn lù Hgc vién Phàl giào Viet Nam
lai Tp.Hò Chi Minh & Hgc vién Phàt giào Nam long Khame)". Tham luàn lai Hói thào khoa
hoc: Giào due Phàt giào Viét Nam. Dinh huòng va phàt triin. Ban Giào due Tàng ni Trung
uong GHPGVN tó chùc ngày 9/5/2012 tal Sóc San, Ha Nói, tr. 210.
614


PHÀT GIÀO VIÉT NAM TRÉN DU'ÒNG HÓI NHÀP...

phàn cùng nhàn dàn eà nuóe tham già Ihyc hién ehién luge xày dyng va phàl trién
nén vàn hoà Viét Nam tién tién, dàm dà bàn sàc dàn toc"'.
Tom lai, Iruóc sy vàn hành mai eùa eugc song, dùng Iruóc nhùng vàn bòi mai
va nhùng thàch thùc mói dal ra cho GHPGVN, nhùng ngudi tu sT càn dàn thàn, trang
bj tinh thàn nhàp thè, vi eugc sdng an lae cho ngudi dàn va vi mdt dal nude Viét Nam
hùng cudng, thài bình, vi mdt dao Phàt Viét Nam ed bé day ljch su hon 2.000 nàm
ma lién bude. Y thùc va hành ddng nhu vày chinh là dà gdp phàn hiiu hiéu vào qua
trình dua Viét Nam hdi nhàp khu vyc va thè gidi, trong xu thè loàn càu hda, trong dd
ed sy gdp phàn khdng nhd eùa Phàl giào Viét Nam. Ddng thdi trong mdi quan he
bién ehùng, vice Viét Nam hdi nhàp khu vyc va thè gidi sé là tién de tdt cho Phàt
giào Viét Nam, khi dà nhàn rd duge nhùng viéc càn hoàn chinh, nhùng han che càn
khàe phue, Phàt giào Viét Nam se ed day dù hon nhùng nhàn td cho viéc hdi nhàp vdi
Phàl giào thè gidi va phàt trién ben vùng trong Idng dàn toc Viét Nam.
Tài lieu tham khào
1. Ban Trj sy Thành hdi Phàl giào Thành phó Ho Chi Minh (2012), Bào cào tàng két cdng
tde Phàt su nàm 2011 va chuang trình hogt dòng Phàt su nàm 2012 eùa Thành hói Phàt

giào Thành phé Hd Chi Minh, Vàn phòng Thành bòi Phàl giào Thành phò Ho Chi Minh
phàt hành, tr. 14.
2. Ban Trj sy Phàt giào finh Ddng Thàp (2011), Tè chùc ca càu nhàn su trong thòi dai
mòi. Ky yéu Hdi thào Ky niém 30 nàm thành làp Giào bòi Phàt giào Viét Nam (19812011),tàpl,tr. 253.
3. Bào Thién (2012), "Tu chinh Hién chuang: nhiéu de nghj sua dèi", Nguyél san Giàc
ngó so 644, ngày 2/6/2012, U. 4-5.
4. Bùi Hùu Duge (2011), "Phàl giào Viét Nam truyèn thóng va thành tyu 30 nàm qua",
Tàp san Vdn hóa Phàt giào so 141, 15/11/2011, y.8.
5. Cuge phòng vdn Ho Chù tich eùa ky già Lipmann lai Ha Ndi ngày 12/6/1968, tx. 9.
6. Dinh Due Hién, 2012, "Gdp phàn nhìn nhan xu hudng "thè tue hda" trong Phàt giào
hién nay", Tàp san Vdn hóa Phàt giào so 153, 15/5/2012, tr. 5.
7. Doàn Minh Huàn - Nguyén Quynh Tram (2012), "Giào due minh triét Phàt giào vdi
phàl trién ben vùng". Ky yéu hdi thào: Giào due Phàt giào, dinh hudng va phàt trién.
Ha Ndi, ir. 350.
8. Khdng Tue (2011), "Gdp y tu chinh Hién chuang", Tàp san Vàn hda Phàt giào, sd 153,
ngày 15-5-201 l,tr. 8-9.
1. Dinh Due Hién, 2012, "Góp phàn nhìn nhàn xu hudng "thè tue hóa" trong Phàt giào hién
nay", Tap san Vdn hóa Phàt giào, so 153, ngày 15/5/2012, tr. 5.

615


VIÉT NAM HOC - KY YÉU HÓI THÀO QUÒC TÉ LÀN THÙ TU

9. Nguyén Thu An (2012), "Tràch nhiém", Tàp san Vàn hóa Phàt giào, so 155, 15/6/2012,
y. 7-9.
10. Thich Due Tri (2012), Chùa Viét trén dàt My, />2012/05/28/12D253/
11. Tran Hong Lién (2012), "Giào due Phàl giào Nam bò (Nhìn lù Hgc vién Phàl giào Viét
Nam lai Tp.Hò Chi Minh & Hgc vién Phàl giào Nam Idng Kho me)". Tham luàn lai Hdi
thào khoa hgc: Giào due Phàt giào Viét Nam. Dinh huang va phàt trién. Ban Giào due

Tàng ni Trung uong GHPGVN tò chùc ngày 9/5/2012 lai Sóc San, Ha Nói, tr. 210.
12. Truong Niém Nhàn (2012), "Vài nhàn djnh ve ban Thudng truc Hdi dong Trj sir Giào
hòi Phàt giào Viét Nam", Tàp san Vdn hóa Phàt giào, so 154, 1/6/2012, U. 7-9.

616