Đánh giá nhận thức của nông hộ về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới sản xuất chè trên địa bàn xã Điềm Mặc huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
--------------

HÀ THỊ YẾN
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ NHẬN THỨC CỦA NÔNG HỘ VỀ ẢNH HƢỞNG
CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TỚI SẢN XUẤT CHÈ TRÊN ĐỊA BÀN
XÃ ĐIỀM MẶC –HUYỆN ĐỊNH HÓA-TỈNH THÁI NGUYÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính Quy

Chuyên ngành

: Phát triển nông thôn

Khoa

: Kinh tế & PTNT

Khóa

: 2012 – 2016

THÁI NGUYÊN - 2016

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
--------------

HÀ THỊ YẾN
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ NHẬN THỨC CỦA NÔNG HỘ VỀ ẢNH HƢỞNG
CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TỚI SẢN XUẤT CHÈ TRÊN ĐỊA BÀN
XÃ ĐIỀM MẶC –HUYỆN ĐỊNH HÓA-TỈNH THÁI NGUYÊN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo

: Chính Quy

Chuyên ngành

: Phát triển nông thôn

Lớp

: K44 - PTNT

Khoa

: Kinh tế & PTNT

Khóa

: 2012 – 2016

Giảng viên hƣớng dẫn

: Th.S Bùi Thị Minh Hà

THÁI NGUYÊN - 2016


i

LỜI CẢM ƠN
Thực tập tốt nghiệp là một giai đoạn không thể thiếu với mỗi sinh viên, nhằm
giúp sinh viên vận dụng kiến thức lý luận đã học vào thực tiễn, so sánh kiểm
nghiệm lý thuyết với thực tiễn và học hỏi thêm những kiến thức kinh nghiệm đƣợc
rút ra qua thực tiễn để nâng cao đƣợc chuyên môn từ đó giúp sinh viên ra trƣờng trở
thành một cử nhân nắm chắc đƣợc về lý thuyết về thực hành và biết vận dụng nhuần
nhuyễn lý thuyết vào thực tế.
Xuất phát từ cơ sở trên đƣợc sự nhất trí của nhà trƣờng, Ban chủ nhiệm khoa
Kinh tế & Phát triển nông thôn – Trƣờng Đại Học Nông lâm Thái Nguyên, em tiến
hành thực tập tốt nghiệp với đề tài: “Đánh giá nhận thức của nông hộ về ảnh
hưởng của biến đổi khí hậu tới sản xuất chè trên địa bàn xã Điềm Mặc - huyện
Định Hóa-tỉnh Thái Nguyên”.
Đến nay bài khóa luận đã hoàn thành, em xin đƣợc bài tỏ lòng biết ơn chân
thành tới các thầy cô giáo trong khoa Kinh tế & Phát triển nông thôn – Trƣờng Đại
Học Nông Lâm Thái Nguyên và đặc biệt cô giáo ThS.Bùi Thị Minh Hà đã trực tiếp
hƣớng dẫn, chỉ bảo em trong quá trình thực hiện đề tài. Em cũng xin đƣợc gửi lời
cám ơn tới ban lãnh đạo, cán bộ nhân viên UBND xã Điềm Mặc cùng bà con nhân
dân trên địa bàn xã đã tận tình giúp đỡ em trong thời gian qua.
Do trình độ kinh nghiệm thực tế bản thân có hạn vì vậy bài khóa luận không
tránh khỏi những sai sót, nên rất mong đƣợc sự chỉ bảo của thầy cô, sự đóng góp ý

kiến của các bạn sinh viên để bài khóa luận đƣợc hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn !
Thái nguyên, ngày tháng 6 năm 2016
Sinh viên

Hà Thị Yến


ii

DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt

Diễn giải

BVTV

Bảo vệ thực vật

BĐKH

Biến đổi khí hậu

BQ

Bình quân

CSHT

Cơ sở hạ tầng

DT

Diện tích

UBND

Uỷ ban nhân dân

NSX

Nhà sản xuất

PT SX

Phát triển sản xuất

SX

Sản xuất


iii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 1.1. Mức tăng nhiệt độ theo xu thế trong 50 năm qua ....................................... 8
ở các vùng khí hậu và trung bình cho cả nƣớc............................................................ 8
Bảng 1.2 So sánh nhiệt độ trung bình năm của các thập kỷ ....................................... 9

1991-2000 và 1931-1940 ............................................................................................ 9
Bảng 4.1: Hiện trạng sử dụng đất của xã Điềm Mặc qua hai năm 2013-2015 ......... 25
Bảng 4.2: Cơ cấu giống chè của xã Điềm Mặc qua ba năm 2013-2015 ......................... 34
Bảng 4.3: Năng suất, sản lƣợng chè kinh doanh ........................................................... 35
của xã Điềm Mặc qua ba năm 2013-2015 .................................................................... 35
Bảng 4.4: Nguồn nhân lực của nhóm hộ điều tra năm 2016 .......................................... 39
Bảng 4.5: Tài nguyên đất sản xuất của nhóm hộ điều tra năm 2016 .............................. 40
Bảng 4.6: Diện tích đất, cơ cấu giống và năng suất chè trung bình ................................ 41
của nhóm hộ điều tra năm 2016. .................................................................................. 41
Bảng 4.7: Phƣơng tiện sản xuất chè của nhóm hộ điều tra năm 2016 ............................ 43
Bảng 4.8: Nhận thức và mức độ quan tâm đến BĐKH ................................................. 46
của nhóm hộ điều tra năm 2016 ................................................................................... 46
Bảng 4.9: Nguồn tiếp cận TT về BĐKH của nhóm hộ điều tra năm 2016 ..................... 48
Bảng 4.10: Nhận biết dấu hiệu, nguyên nhân BĐKH của nhóm hộ điều tra ............ 49
Bảng 4.11: Các biểu hiện của BĐKH tại địa phƣơng ................................................... 51
Bảng 4.12: Những yếu tố trong BĐKH ảnh hƣởng tới sx chè ....................................... 53
Bảng 4.13: Ảnh hƣởng của BĐKH đến sx chè ............................................................. 54
của nhóm hộ điều tra năm 2016 ................................................................................... 54
Bảng 4.14:Biện pháp nhằm khắc phục ảnh hƣởng của BĐKH tới sản xuất chè ............. 56
của Nhóm hộ điều tra năm 2016 .................................................................................. 56


iv

MỤC LỤC
Trang
PHẦN 1. MỞ ĐẦU .....................................................................................................1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................1
1.2. Mục tiêu tổng quát ...............................................................................................2
1.3. Mục tiêu cụ thể .....................................................................................................2

1.4. Ý nghĩa của đề tài .................................................................................................3
1.4.1. Ý nghĩa khoa học ..............................................................................................3
1.4.2. Ý nghĩa thực tiễn ...............................................................................................3
1.4.3. Ý nghĩa đối với sinh viên ..................................................................................3
PHẦN2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ....................................................................4
2.1. Cơ sở thực tiễn .....................................................................................................4
2.1.1. Biến đổi khí hậu ................................................................................................4
2.1.2. Nhận thức ........................................................................................................10
2.1.3. Sản xuất chè ....................................................................................................12
2.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài ...................................................................................17
PHẦN III ...................................................................................................................20
ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG, PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..............................20
3.1 Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu ..........................................................................20
3.1.1 Đối tƣợng nghiên cứu.......................................................................................20
3.1.2 Phạm vi nghiên cứu ..........................................................................................20
3.2. Phƣơng pháp nghiên cứu....................................................................................20
3.2.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin thứ cấp .........................................................20
3.2.2. Phƣơng pháp thu thập thông tin sơ cấp ...........................................................20
3.2.3 Phƣơng pháp tổng hợp và phân tích số liệu .....................................................21
3.3 Nội dung nghiên cứu ...........................................................................................21
PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ......................................22
4.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu .............................................................................22
4.1.1.Điều kiện tự nhiên ............................................................................................22


v

4.1.2. Về kinh tế ........................................................................................................26
4.1.3. Về văn hóa- xã hội – cơ sở hạ tầng .....................................................................29
4.1.4. Đánh giá những thuận lợi khó khăn về điều kiện tự nhiên-kt xã hội ....................32

4.2. Thực trạng sản xuất chè trên địa bàn xã Điềm Mặc................................................33
4.2.1. Tình hình sản suất chè .......................................................................................33
4.2.2. Tình hình chế biến và tiêu thụ chè ......................................................................38
4.3. Thực trang sản xuất chè của hộ điều tra .................................................................39
4.3.1. Nguồn nhân lực của nhóm hộ điều tra ................................................................39
4.3.2.Tài nguyên đất của nhóm hộ điều tra ...................................................................40
4.3.3.Phƣơng tiện sản xuất của nhóm hộ điều tra..........................................................42
4.4. Nhận thức của ngƣời dân về BĐKH và ảnh hƣởng của biến đổi khí hậu tới sx chè ........44
4.4.1. Nhận thức của ngƣời dân về BĐKH...................................................................44
4.4.2. Nguồn tiếp cận thông tin từ BĐKH ....................................................................47
4.4.3. Nhận biết của ngƣời dân về biểu hiện của BĐKH tại địa phƣơng (TTCĐ, TTBT)....49
4.4.5. Các biện pháp nhằm khắc phục ảnh hƣởng của BĐKH tới sản xuất chè ..............56
Phần V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................58
5.1. Kết luận ...............................................................................................................58
5.2. Kiến nghị .............................................................................................................59
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................60


1

PHẦN1
MỞ ĐẦU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Theo Bộ Tài Nguyên và Môi Trƣờng biến đổi khí hậu( BĐKH) là một trong
những thách thức lớn của nhân loại, có tác động mạnh mẽ đến sản xuất, đời sống,
môi trƣờng, năng lƣợng, sức khỏe trên phạm vi toàn thế giới…vấn đề BĐKH đã
đang và sẽ làm thay đổi toàn diện và sâu sắc quá trình phát triển và an ninh toàn cầu.
Việt Nam đƣợc đánh giá là một trong những nƣớc chịu ảnh hƣởng nặng nề
của BĐKH cụ thể với sự gia tăng số lƣợng, cƣờng độ các đợt bão, lũ, hạn hán, mất
mùa, tình trạng xâm thực do nƣớc biển dâng, mất cân bằng sinh thái, dịch

bệnh….Theo Ban chỉ đạo Trung ƣơng về phòng chống thiên tai, năm 2015 thiên tai
tuy xảy ra ít về số lƣợng nhƣng cƣờng độ tác động một số đợt lại ở mức cao kỉ lục,
ảnh hƣởng nghiêm trọng đến đời sống của ngƣời dân, ƣớc tính tổng thiệt hại khoảng
8114 tỷ đồng.Theo thống kê, thiên tai đã làm 154 ngƣời chết, trong đó có 94 ngƣời
chết do lũ, lũ quét và sạt lở đất; 60 ngƣời chết do lốc, sét, không có ngƣời chết do
bão; 127 ngƣời bị thƣơng; 1242 nhà bị đổ, sập, trôi; 35233 nhà bị ngập, hƣ hỏng;
hơn 445000 ha diện tích lúa và hoa màu bị thiệt hại; hàng triệu m3 đất đá giao
thông, thuỷ lợi bị sạt lở, bồi lấp[16].
Nhằm nâng cao biện pháp phòng chống thiên tai năm 2016, ban chỉ đạo trung ƣơng
phòng chông thiên tai thực thi các nhiệm vụ, đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận
thức cho ngƣời dân, kết hợp các biện pháp phòng ngừa thiên tai… Đồng thời, đẩy
mạnh công tác dự báo để tiếp tục chủ động ứng phó, chuyển từ bị động sang chủ
động, nhằm giảm thiệt hại về thiên tai cho cộng đồng.
Xã Điêm Mặc thuộc khu vực trung du miền núi phía bắc, nằm trong huyện
Định Hóa với diện tích khoảng 1653,84 ha,đƣợc thiên nhiên ƣu đãi về khí hậu,
địa hình, Điềm Mặc có điều kiện thuận lợi cho phát triển cây chè trong đó diện
tích trồng chè khoảng 253 ha, cây chè là cây sinh kế chính, cây thoát nghèo của
bà con nơi đây.


2

Trên địa bàn cả nƣớc nói chung và địa bàn xã Điềm Mặc nói riêng đang chịu
ảnh hƣởng của BĐKH, nó đang tác động vào nhiều mặt đời sống sản xuất của bà
con, trong những năm qua trên địa bàn xã Điềm Mặc BĐKH đang biểu hiện rõ rệt
hơn, số lƣợng và cƣờng độ các trận bão gia tăng, tình trạng mất mùa xảy ra nhiều
hơn, đón nhiều các đợt nắng gắt, oi bức, nhiệt độ tăng cao vào mùa hè, các hiện
tƣợng cực đoan của thời tiết diễn biến bất thƣờng, đặc biệt là sự ra tăng vềsố lƣợng
và cƣờng độ các đợt rét.
Cùng với các tác động của thiên tai, ngoài các đặc điểm khó khăn về điều

kiện phát triển kinh tế - xã hội thì Xã Điềm Mặc còn là nơi sinh sống của dân tộc
thiểu số nhƣ Tày, Nùng, Sán Trí và hộ nghèo chiếm tỉ lệ cao, hiểu biết hay nhận
thức của ngƣời dân về BĐKH, các hiện tƣợng TTCĐ còn hạn chế vì vậy cần đƣa ra
các giải pháp ứng phó với các hiện tƣợng bất thƣờng của thời tiết và giải pháp nhằm
nâng cao hiểu biết hay nhận thức của ngƣời dân về BĐKH.
Xuất phát từ những lý do trên tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh
giánhận thức của nông hộ về ảnh hưởng của BĐKH tới sản xuất chè trên địa
bàn xã Điềm Mặc - huyện Định Hóa- tỉnh Thái Nguyên”.
1.2. Mục tiêu tổng quát
Đánh giá đƣợc đầy đủ chính xác tình hình sản xuất chè trên địa bàn xã Điềm
Mặc và nhận thức của ngƣời dân trong xã về BĐKH, mức độ ảnh hƣởng của
BĐKHđến sản xuất chè, đồng thời đề xuất một số giải pháp nâng cao nhận thức về
BĐKH cho ngƣời dân góp phần sản xuất chè trong điều kiện BĐKH.
1.3. Mục tiêu cụ thể
- Đánh giá đƣợc thực trạng sản xuất chè trên địa bàn xã Điềm Mặc
- Đánh giá đƣợc nhận thức của ngƣời dân trồng chè về BĐKH và ảnh hƣởng
tới sản xuất chè.
- Đƣa ra các giải pháp nhằm nâng cao nhận thức của ngƣời dân về ảnh hƣởng
của BĐKH tới sản xuất chè tại xã Điềm Mặc.


3

1.4.Ý nghĩa của đề tài
1.4.1. Ý nghĩa khoa học
- Xác định cơ sở khoa học, làm sáng tỏ lý luận về pt sx chè tại địa phƣơng.
- Xác định cơ sở khoa học tác động của BĐKH đến phát triển sx chè.
- Kết quả của đề tài sẽ bổ sung tài liệu cho công tác nghiên cứu khoa học.
1.4.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Nắm bắt đƣợc tình hình sx chè và vị trí của cây chè trong sự phát triển

kinh tế của địa phƣơng.
- Hiểu biết hơn về những ảnh hƣởng tác động của biến đổi khí hậu đến sản
xuất cây chè.
- Có những đề xuất giải pháp hiệu quả khắc phục những tác động của
BĐKH đến năng suất, chất lƣợng chè.
1.4.3. Ý nghĩa đối với sinh viên
- Quá trình thực tập tốt nghiệp giúp cho sinh viên có điều kiện tiếp cận với
thực tế, giúp sinh viên củng cố thêm những kiến thức, kỹ năng đã học. Đồng thời có
cơ hội vận dụng chúng vào thực tế.


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full