Đánh giá hiện trạng môi trường tại xã Văn Quán huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc. (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TRẦN THỊ THU GIANG

“ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƢỜNG TẠI XÃ VĂN QUÁN,
HUYỆN LẬP THẠCH, TỈNH VĨNH PHÚC”

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo
Chuyên ngành
Khoa
Khóa học

: Chính Quy
: Khoa học Môi trƣờng
: Môi trƣờng
: 2012- 2016

Thái Nguyên, năm 2016


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TRẦN THỊ THU GIANG

“ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƢỜNG TẠI XÃ VĂN QUÁN,
HUYỆN LẬP THẠCH, TỈNH VĨNH PHÚC”

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo
Chuyên ngành
Lớp
Khoa
Khóa học
Giảng viên hƣớng dẫn

: Chính Quy
: Khoa học Môi trƣờng
: K44 - KHMT - N01
: Môi Trƣờng
: 2012 - 2016
: Th.S. Hà Đình Nghiêm

Thái Nguyên, năm 2016


i

LỜI CẢM ƠN
Thời gian thực tập tốt nghiệp là giai đoạn cần thiết đối với mỗi sinh viên
nhằm hệ thống lại toàn bộ chương trình đã học, vận dụng lý thuyết vào thực tiễn.
Giúp cho sinh viên tiếp súc, học hỏi và rút ra những kinh nghiệm từ thực tế để trở
thành một cán bộ tốt.
Được sự đồng ý của Ban chủ nhiệm khoa Môi Trường em được phân công thực
tập tại UBND xã Văn Quán, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc, với đề tài: “Đánh giá
hiện trạng môi trường tại xã Văn Quán, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc”.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy giáo, cô giáo trong Khoa Môi Trường

đã truyền đạt những kiến thức quý báu trong suốt thời gian học tập và rèn luyện tại
trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Em xin chân thành cảm ơn Phòng Tài
nguyên & Môi trường huyện Lập Thạch đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong suốt thời
gian thực tập.
Đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn tới thầy giáo ThS. Hà Đình Nghiêm đã
nhiệt tình chỉ bảo, hướng dẫn để em hoàn thành đề tài tốt nghiệp này. Đồng thời em
cũng xin trần thành cảm ơn các cô, chú, các anh chị làm việc tại UBND huyện,
Phòng tài nguyên & Môi trường huyện Lập Thạch đã nhiệt tình giúp đỡ và tạo mọi
điều kiện thuận lợi cho em trong suốt thời gian thực tập tại địa phương.
Mặc dù bản thân em có nhiều cố gắng, song do kiến thức và thời gian có hạn,
bước đầu làm quen với các phương pháp nghiên cứu nên khóa luận của em không
tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót. Em rất mong nhận được sự đóng góp của
các thầy giáo, cô giáo, bạn bè động viên để đề tài của em được hoàn chỉnh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày 20 tháng 05 năm 2016
Sinh viên

Trần Thị Thu Giang


ii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Phương pháp phân tích các chỉ tiêu trong phòng thí nghiệm ...................15
Bảng 4.1. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp của xã Văn Quán năm 2015 ...........20
Bảng 4.2. Diện tích, cơ cấu đất nông nghiệp năm 2015 ...........................................25
Bảng 4.3. Tình hình sử dụng nguồn nước sinh hoạt của người dân xã Văn Quán ..........32
Bảng 4.4. Bảng thể hiện chất lượng nước sinh hoạt xã Văn Quán ...........................33
Bảng 4.5. Kết quả phân tích nguồn nước ngầm xã Văn Quán ..................................33
Bảng 4.6. Cách xử lý nước thải sinh hoạt của các hộ gia đình .................................34

Bảng 4.7. Kết quả phân tích mẫu nước thải trên địa bàn xã Văn Quán ....................35
Bảng 4.8. Tỷ lệ sử dụng các kiểu nhà vệ sinh ...........................................................37
Bảng 4.9. Kết quả phân tích chất lượng nước mặt tại xã Văn Quán .........................38
Bảng 4.10. Thống kê hiện trạng môi trường không khí theo ý kiến người dân ........39
Bảng 4.11. Kết quả phân tích mẫu không khí tại xã Văn Quán ................................41
Bảng 4.12. Kết quả phân tích mẫu đất trên địa bàn xã .............................................42
Bảng 4.13. Tỷ lệ lượng rác thải của các hộ gia đình .................................................43
Bảng 4.14. Phương pháp xử lý vỏ thuốc BVTV sau khi sử dụng .............................45
Bảng 4.15. Tình hình sử dụng phân bón nông nghiệp của các gia đình ...................46
Bảng 4.16. Biểu đồ tỷ lệ nguồn tiếp nhận thông tin VSMT của nhân dân ...............47


iii

DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 4.1. Mô phỏng vị trí địa lý xã Văn Quán .........................................................18
Hình 4.2. Biểu đồ thể hiện tình hình sử dụng nước sinh hoạt tại xã Văn Quán .......32
Hình 4.3. Biểu đồ thể hiện cách xử lý nước thải sinh hoạt của hộ dân .....................35
Hình 4.4. Biểu đồ tỷ lệ sử dụng các kiểu nhà vệ sinh ...............................................37
Hình 4.5. Biểu đồ đánh giá hiện trạng môi trường không khí theo ý kiến người dân......40
Hình 4.6. Biểu đồ thể hiện cách xử lý bao bì BVTV của người dân xã Văn Quán .........45
Hình 4.7. Biểu đồ tỷ lệ nguồn tiếp nhận thông tin VSMT của người dân ................48


iv

DANH MỤC VIẾT TẮT
Viết tắt

STT

Viết đầy đủ

1

BTNMT

Bộ Tài nguyên môi trường

2

BXD

Bộ Xây dựng

3

BYT

Bộ Y tế

4

BNN

Bộ Nông nghiệp

5

BVMT

Bảo vệ môi trường

6

CP

Chính phủ

7

HĐND

Hội đồng nhân dân

8

NĐ

Nghị định

9

QCCP

Quy chuẩn cho phép

10

QĐ

Quy định

11

QCVN

Quy chuẩn Việt Nam

12

TCCP

Tiêu chuẩn cho phép

13

TCVN

Tiêu chuẩn Việt Nam

14

TT

Thông tư

15

UBND

Ủy ban nhân dân

16

UNICEF

Quỹ nhi đồng Liên Hợp Quốc

17

UNEF

Môi trường Liên Hợp Quốc

18

VSMT

Vệ sinh môi trường

19

WHO

Tổ chức Y tế thế giới


v

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. i
DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC HÌNH ......................................................................................... iii
DANH MỤC VIẾT TẮT .......................................................................................... iv
MỤC LỤC ...................................................................................................................v
PHẦN 1: MỞ ĐẦU....................................................................................................1
1.1. Đặt vấn đề ............................................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài ..................................................................................2
1.3. Yêu cầu.................................................................................................................2
1.4. Ý nghĩa nghiên cứu ..............................................................................................2
PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU .........................................................................3
2.1. Cơ sở pháp lý .......................................................................................................3
2.2. Cơ sở lý luận của đề tài ........................................................................................4
2.2.1. Khái niệm về môi trường ..................................................................................4
2.2.2. Ô nhiễm môi trường ..........................................................................................5
2.2.3. Suy thoái môi trường.........................................................................................5
2.2.4. Tiêu chuẩn môi trường ......................................................................................6
2.2.5. Các khái niệm chất thải .....................................................................................6
2.2.6. Phát triển bền vững ...........................................................................................6
2.3. Cơ sở thực tiễn của đề tài .....................................................................................6
2.3.1. Hiện trạng môi trường trên thế giới ..................................................................6
2.3.2. Hiện trạng môi trường nông thôn tại Việt Nam ................................................8
2.3.3. Hiện trạng môi trường nông thôn tại huyện Lập Thạch..................................10
2.3.3.1. Tình hình thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn .............................................10
2.3.3.2. Thực trạng nguồn cung cấp nước sinh hoạt, các công trình vệ sinh trên địa bàn 11
2.3.3.3. Thực trạng cấp nước và VSMT tại các trường học, trạm y tế, chợ, trụ sở
UBND, làng nghề trên địa bàn ..................................................................................12

vi

PHẦN 3: ĐỐ TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHÊN CỨU ......13
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................13
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................13
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................13
3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................................13
3.2.1. Địa điểm nghiên cứu .......................................................................................13
3.2.2. Thời gian tiến hành .........................................................................................13
3.3. Nội dung nghiên cứu ..........................................................................................13
3.4. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................13
3.4.1. Phương pháp thu thập số liệu ..........................................................................13
3.4.1.1. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp ............................................................13
3.4.1.2. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp ..........................................................14
3.4.2. Phương pháp lấy mẫu, phân tích mẫu trong phòng thí nghiệm ......................14
3.4.3. Phương pháp phân tích tổng hợp và xử lý số liệu. ..........................................17
3.4.4. Phương pháp so sánh TCVN ...........................................................................17
PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.....................................18
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội của xã Văn Quán, huyện Lập Thạch, tỉnh
Vĩnh Phúc ..................................................................................................................18
4.1.1. Điều kiện tư nhiên ...........................................................................................18
4.1.1.1. Vị trí địa lý ...................................................................................................18
4.1.1.2. Địa hình, địa mạo .........................................................................................19
4.1.1.3. Khí hậu .........................................................................................................19
4.1.1.4. Thuỷ văn .......................................................................................................20
4.1.1.5. Các nguồn tài nguyên ...................................................................................20
4.1.1.6. Cảnh quan môi trường..................................................................................23
4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ................................................................................24
4.1.2.1. Thực trạng phát triển các ngành ...................................................................24
4.1.2.2. Dân số, lao động, việc làm và thu nhập .......................................................27

4.1.2.3. Thực trạng phát triển các khu dân cư nông thôn ..........................................28


vii

4.1.2.4. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng ..............................................................29
4.1.3. Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội ...................................30
4.2. Đánh giá hiện trạng chất lượng và nhận thức của người dân về môi trường nông
thôn tại xã Văn Quán, Lập Thạch, Vĩnh Phúc ..........................................................31
4.2.1. Đánh giá hiện trạng môi trường nước .............................................................31
4.2.1.1. Chất lượng nước sinh hoạt tại vùng nghiên cứu ..........................................31
4.2.1.2. Hiện trạng nước thải tại vùng nghiên cứu ....................................................34
4.2.1.3. Hiện trạng chất lượng nước mặt tại xã Văn Quán .......................................37
4.2.2. Đánh giá hiện trạng môi trường không khí .....................................................39
4.2.3. Đánh giá hiện trạng môi trường đất tại vùng nghiên cứu ...............................42
4.2.4. Hiện trạng rác thải tại xã Văn Quán ................................................................43
4.2.5. Hiện trạng sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật ..................................44
4.2.6. Vệ sinh môi trường và sự quản lý của các cấp chính quyền trong vấn đề vệ
sinh môi trường .........................................................................................................46
4.2.7. Nhận thức của người dân về môi trường.........................................................47
4.2.8. Môi trường và sức khỏe người dân .................................................................48
4.3. Đánh giá những tác động của ô nhiễm môi trường đến xã Văn Quán ...............49
4.3.1. Tác động đối với sức khỏe ..............................................................................49
4.3.2. Tác động tới các vấn đề kinh tế - xã hội .........................................................50
4.3.3. Tác động đối với hệ sinh thái ..........................................................................51
4.4. Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng môi trường ...........................................51
4.4.1. Giải pháp nâng cao chất lượng quản lý ...........................................................51
4.4.2. Giải pháp nâng cao hiểu biết của người dân ...................................................52
PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................53
5.1. Kết luận ..............................................................................................................53

5.2. Kiến nghị ............................................................................................................53
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


1

PHẦN 1
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Hiện nay, quá trình đô thị hóa đã và đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi cả
nước. Ở tầm vĩ mô, một mặt đô thị hóa là một trong những giải pháp quan trọng
chiến lược phát triển kinh tế xã hội theo hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế đáp ứng
mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Mặt khác đô thị hóa cũng là một trong
những chỉ tiêu quan trọng phản ánh sự phát triển kinh tế của đất nước. Tuy nhiên
bên cạnh những tác động tích cực, vẫn còn không ít những bất cập, tồn tại đặt ra cần
phải giải quyết. Nhiều tác động đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ làm thay đổi nếp
sống, nếp nghĩ và môi trường sống của người dân ở nông thôn. Kéo theo đó là sự
gia tăng dân số nhanh chóng đặc biệt là các khu vực đô thị và các thành phố lớn.
Lâu nay trên các phương tiện đại chúng hầu như chỉ phản ánh ô nhiễm tại các khu
vực đô thị, thành phố,… mà ít khi đề cập đến ô nhiễm môi trường ở khu vực nông
thôn. Tình trạng ô nhiễm môi trường nông thôn đang ở mức báo động. Nhiều nơi đã
và đang trở thành nỗi bức xúc của người dân do việc xử lý rác thải, nước thải,…
làm cho nguồn nước, không khí bị ô nhiễm. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến
người dân ở các vùng nông thôn thường xuyên phải đối mặt với dịch bệnh.
Lập Thạch là một huyện trung du, nằm ở phía tây bắc của tỉnh Vĩnh Phúc,
dân số 118.772 người (2010), diện tích tự nhiên 173.10km2. Toàn huyện có 20 đơn
vị hành chính gồm 2 thị trấn và 18 xã [9].
Trong những năm qua, quá trình phát triển kinh tế của huyện cũng có
những biến đổi tích cực, đời sống của nhân dân được nâng cao về vật chất và tinh

thần. Để đảm bảo cho chất lượng cuộc sống của người dân ngày càng được nâng
cao, huyện đã luôn quan tâm đến sự phát triển kinh tế của các xã đặc biệt là các xã
còn gập nhiều khó khan. Văn Quán là một trong xã có những bước phát triển trông
thấy trong những năm vừa qua. Tuy nhiên đằng sau những bước phát triển tích cực
đó còn những mặt tiêu cực gây ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí ở các mức


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full