PHƯƠNG PHÁP TẠO TÁN VƯỜN CÂY CAO SU KTCB

Lưu ý:
Đây là tham luận của Cơng ty cổ phần cao su Tây ninh tại Hội nghị
nơng nghiệp lần 3 của Tập đồn Cơng nghiệp Cao su Việt Nam ngày 12/7/2012,
khơng phải là văn bản chỉ đạo chính thức của Tập đồn.
Vui lòng ghi rõ nguồn: www.rubbergroup.vn khi trích dẫn lại thơng
tin từ website.

BÁO CÁO THAM LUẬN
Chun đề: Phương pháp tạo tán vườn cây KTCB
I. Đặt vấn đề:
- Cao su là cây đại mộc qua quá trình chọn lọc tự nhiên, nhờ ưu thế ngọn
mạnh nên tồn tại và phát triển thành quần thể lớn. - Cũng do nhờ ưu thế ngọn
mạnh qua quá trình chọn lọc nhân tạo được trồng để khai thác kinh tế, có được
đoạn thân tối ưu để khai thác theo đúng chu kỳ qui hoạch. - Cây cao su có thân
cao, tán rộng, nhu cầu không gian lớn để phát triển tán tự do, kháng gió tồn tại
bền vững trong môi trường tự nhiên. Diện tích cần cho một cây có đủ không
gian phát triển tự do là từ 150m2/01 cây trở lên.
- Khi được chọn lọc trồng với mật độ dày 18m2/01 cây thì khoảng không
gian cho sự phát triển của mỗi cá thể bò hạn chế tối đa. Do đó ưu thế ngọn càng
được phát huy để cạnh tranh ánh sáng làm cho thân chính vươn cao, cành ngang
tự hủy, tạo một thế cây mất cân đối dể đổ ngã do gió.
- Đặc biệt đối với những DVT phân cành muộn như: LH
88/236,LH90/952, RRIV4, RRIV1 … do ưu thế ngọn mạnh có khuynh hướng
vươn cao, tán hẹp, dể đổ ngã do gió.
- Đặc biệt trong điều kiện biến đổi khí hậu như hiện nay, thì nguy cơ hiện
hữu vườn cây cao su bò thiệt hại do gió bão là rất lớn.
- Đối với vườn cây trưởng thành đưa vào khai thác có tán hẹp, thân nhỏ
do không có được một cành ở tầng dưới thì vỏ mỏng, sản lượng thấp.
Trên đây là những lý do tại sao phải can thiệp tạo tán cho cây kiến thiết
cơ bản để khi cây trưởng thành đưa vào khai thác có được thế cây vững, cân đối
giữa bề vòng thân cây và bộ tán hợp lý thân to ít gẫy đổ, để đạt hai mục đích

sản lượng cá thể cao, duy trì mật độ cho cả chu kỳ khai thác mong thu được sản
lượng quần thể vườn cây đạt được sản lượng quy hoạch chu chuyển theo nhóm
cây, sản lượng gỗ khai thác lớn khi thanh lý.
Các biện pháp khắc phục được giới thiệu : trùm túi PE hoặc cột túm tầng
lá trên cùng tỏ ra không khả thi (Thao tác phức tạp và tốn công). Vườn cây tiểu
THAM LUẬN CỦA CÁC ĐƠN VỊ: Tham

luận của Cty Tây Ninh về Phương pháp tạo tán vườn cây KTCB

179


điền được cắt ngang thân chính ở độ cao 2,5-3 mét cũng không đem lại kết quả
mong muốn. Đặc biệt với DVT giống VM515 gẫy đổ rất nhiều từ sự cố lốc xóay
năm 2000 và năm 2003 đã gẫy đổ rất nhiều mỗi năm Nông trường Bến Củi mất
đi 40-50 ha cây kinh doanh, làm cho mật độ cây cạo thấp tương đương với 300
cây/ha làm cho năng suất vườn cây sụt giãm nghiêm trọng, đặc biệt giống
RRIV4 trồng năm 2004 và 2006 gẫy đổ >50% phải thanh lý trồng lại năm 2010.
Công việc tạo tán cho vườn cây chưa được thống nhất trong ngành.
_ Xuất phát từ tình hình trên Nông trường cao su Bến Củi đã thực hiện
công việc này trên vườn cầy trồng TC năm 2005 và 2010. Sau gần 4 năm thực
hiện chúng tôi ghi nhận nhiều kết quả tích cực từ thực tế.
II. Phương pháp tạo tánù
1. Đối với dòng vô tính phân cành sớm:
- Những DVT phân cành sớm: PB255, LH83/85, PB260 độ cao phân cành
là 3 - 3,5 mét.
- Trên đất xấu cây cao su cũng có xu hướng phân cành sớm.
- Đối với những DVT phân cành sớm này có một tỷ lệ khoảng 20% phân
cành từ 2,5 mét, ở độ cao này không cắt cành ngang, để đa số phân cành đạt 2 3 tầng thì cắt ngọn chính để khống chế ưu thế ngọn, đa số lô Nông trường Gò
Dầu, Cầu Khởi, Campuchia thuộc dạng này.

- Tại vò trí cắt ngọn sau thời gian sẽ có 2 - 3 cành khác phát triển thành ưu
thế ngọn mới, nhưng không mạnh vì ưu thế đó được chia cho 2 - 3 ngọn nhỏ thì
sau này tán sẽ nhẹ hơn.
- Trong thời gian khống chế ưu thế ngọn đã có sẵn 2 - 3 tầng cành sẽ
không gây sốc cho quá trình sinh trưởng tăng vanh của cây, mà còn tạo nên một
bộ tán sum xuê ở năm thứ 3 - 4 thúc đẩy mạnh mẽ quá trình tăng vanh tạo thân
trụ tốt, vườn cây sẽ giao tán vào cuối năm thứ 3.
- Một trong những tầng cành này sẽ có một cành có ưu thế phát triển
mạnh tạo thành cành lớn sau này cho giai đoạn trưởng thành khai thác, lúc này
tán sẽ có ít nhất 2 - 3 cành chính tồn tại, trong khi các cành nhỏ, yếu sẽ tự hủy.

Tham luận về Phương pháp tạo tán vườn cây KTCB

180


Những hình ảnh ghi nhận từ thực tế

2. Đối với dòng vô tính phân cành muộn:
-Những DVT có ưu thế ngọn mạnh sẽ phân cành muộn như: LH 88/236,
LH90/952, RRIV1, RRIV4 … độ cao phân cành trung bình từ 3,5 - 4 mét.
- Trên vùng đất tốt, tầng đất dày cây cao su cũng có hướng phân cành muộn.
- Đối với những DVT này cần khống chế ưu thế ngọn ngay khi tầng lá
ngọn đạt độ cao từ 3 - 3,5 mét, không để cây cao quá mới cắt bỏ nhiều tầng lá
như đốn đau gây sốc, quá trình tăng vanh sẽ dừng lại cho đến khi chồi ngọn mới
ổn đònh mới phục hồi bình thường.
- Khi tầng lá ngọn đạt độ cao 3 - 3,5 mét, cắt bỏ tầng lá ngọn để lại 02 lá, từ 02
mầm của 02 lá này và mầm vảy cá sẽ cho ra 2 - 3 chồi ngọn thay thế ngọn chính.
- Những cành này sẽ mọc lệch nhau vì đoạn giữa 02 tầng lá mắt thưa.
Chính sự mọc lệch này sẽ tạo thế bền chắc, tránh hiện tượng tét dọc thân cây.

Tham luận về Phương pháp tạo tán vườn cây KTCB

181


- Nếu cắt bỏ hết tầng lá trên cùng, sát tầng lá thứ hai sẽ xảy ra hiện tượng
nảy chồi tập trung tại một điểm làm nặng tán dễ cong gãy thân chính ngay trong
giai đoạn non hoặc tét dọc thân cây.
- Việc cắt ngọn phân cành chủ động ít nhiều sẽ làm nặng tán, giai đoạn
đầu làm nghiêng ngọn, nếu không có bước xử lý tiếp theo sẽ làm thân cây bò
cong dẫn đến gẫy, tất nhiên tỷ lệ này cũng không lớn.
- Để khắc phục hiện tượng cong, gẫy thân phải tỉa cành nhỏ bỏ bớt lá về
phía cong, sau đó cây sẽ đứng thẳng lại. Tuyệt đối không được cắt bỏ hết 2 - 3
cành chính, vì làm như vậy là đốn đau gây sốc ảnh hưởng đến quá trình sinh
trưởng.
- Thông thường trên vườn cây tư nhân để thân chính vươn cao mới đốn
đau như trụ điện, đến khi cây có tán mới lại cắt trụi một lần nữa như cắt cành
nhãn gây sốc chậm quá trình sinh trưởng.
* Về độ cao cắt ngọn phải cân nhắc để đạt 02 mục tiêu:
- Cành mới thay thế ngọn không vươn dài làm mất cân đối thân và tán.
- Đọan thân chính là trữ lượng vỏ kinh tế khai thác đúng chu kỳ.
- Nếu cắt ngọn ở độ cao 3,0 m thì trữ lượng vỏ không đủ khai thác 20
năm vì càng lên cao khó khống chế độ hao dăm.
- Nếu cắt ngọn thấp hơn nữa thì cành thay thế sẽ vươn dài làm mất cân
đối giữa thân và tán làm cây dễ gẩy đổ.
-Nhưng với quy mô nhỏ hơn 3 ha vườn cây tư nhân thì cũng có giả pháp
khắc phục để tạo tán hợp lí bằng cách cắt ngọn lần 2 khi đả phân cành.
- Độ cao cắt ngọn tốt nhất là 3,5 – 4,0 m để vừa bảo đảm trữ lượng vỏ cạo
20 năm, vừa có tán cân đối với thân vì cành thay thế nhỏ tán nhẹ.

Tham luận về Phương pháp tạo tán vườn cây KTCB

182


Tham luận về Phương pháp tạo tán vườn cây KTCB

183


II. Nhận xét và kiến nghò
1. Nhận xét:
- Tạo tán giúp cho cây phát triển bộ lá cân đối, tán nhẹ, vững chắc.
- Tạo tán duy trì mật độ vườn cây khai thác.
- Cây có tán hợp lý, thân vững hơn, tạo năng suất cá thể đồng đều, nâng
cao năng suất quần thể vườn cây.
- Tạo tán, khống chế phát triển cây vươn cao, thúc đẩy việc triển vanh
thân.
2. Kiến nghò:
- Quan tâm thực hiện rộng rải, theo dõi ghi nhận từ thực tế để có kết quả
trong việc tạo tán cho vườn cây kiến thiết cơ bản.
- Tiếp tục theo dõi việc tạo tán ảnh hưởng đến phát triển vanh thân và sản
lượng …
- Từ đó xác đònh tính đúng đắn của việc tạo tán chủ động cho vườn cây
KTCB, bổ sung hồ sơ quản lý vườn cây.
CƠNG TY CỔ PHẦN CAO SU TÂY NINH

Tham luận về Phương pháp tạo tán vườn cây KTCB

184