Slide tác động của biến đổi khí hậu đến ngành trồng trọt ở Đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2010 đến nay

Các thành viên nhóm 8
 Nguyễn Thị Thanh Xuân
 Đỗ Thị Nguyệt
 Hoàng Thị Cẩm Nhung
 Trần Anh Trung
 Vũ Thị Hồng Phương
 Nguyễn Bảo Hằng
 Nguyễn Huệ Chi
 Nghiêm Thị Hạnh
 Vũ Thị Huyền
 Nguyễn Thị Thu Hiền


Mục lục
 Danh mục các chữ viết tắt
Chữ viết tắt

Tên tiếng Anh

Tên tiếng Việt

1. BDKH

Biến đổi khí hậu

2. DBSCL

Đồng bằng sông Cửu Long

3. ELNINO

Hiện tượng biến đổi thời tiết thất
thường

4. UNFCCC

5. IPCC

United Nations Framework

Công ước khung Liên Hiệp Quốc

Convertion on Climate Change

về biến đổi khí hậu

Intergovernmental Panel on

Ủy ban liên chính phủ về biến đổi

Climate Change

khí hậu.


Danh mục các bảng, hình
Bảng/ hình

Ý nghĩa

Trang

Bảng 1

Thông báo quốc gia về biến đổi khí hậu ở Việt Nam (so với năm

12

1900)

Bảng 2

Kịch bản BĐKH các vùng ở Việt Nam (nhiệt độ tăng thêm so với

12

1990)

Bảng 3

Diện tích, sản lượng, năng suất lúa cả năm ở ĐBSCL giai đoạn

14

2010-2014

Hình 1

Những thiệt hại về người và tài sản do lũ ở Việt Nam (2010,
2020, 2030)

13


Mở đầu
 1. Lý do chọn đề tài
 2. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
 3. Mục tiêu nghiên cứu
 4. Đối tượng nghiên cứu
 5. Phạm vi nghiên cứu
 6. Câu hỏi/ giả thuyết nghiên cứu
 7. Phương pháp nghiên cứu


Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
 1.1. Cơ sở lý luận
 1.1.1. Khái niệm
 1.1.2. Nguyên nhân biến đổi khí hậu
 1.1.3. Hậu quả và xu hướng phát triển của biến đổi khí hậu trong tương lai
 1.2. Cơ sở thực tiễn
 1.2.1. Thực tiễn ngành trồng trọt của các quốc gia khác chịu ảnh hưởng của biến đổi
khí hậu


Chương

2. Thực trạng và tác động của biến đổi khí hậu đến ngành

trồng trọt ở Đồng bằng sông Cửu Long từ 2010 đến nay
 2.1. Tổng quan về tình hình biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến ngành

trồng trọt ở đồng bằng sông Cửu Long từ 2010 đến nay
2.1.1 Thực trạng biến đổi khí hậu ở Việt Nam
2.1.2. Tác động của biến đổi khí hậu đến ngành trồng trọt ở đồng bằng sông Cửu
Long
2.1.3. Vấn đề đặt ra

 2.2. Các chính sách của chính phủ nhằm giảm thiểu tác động của biến
đổi khí hậu


CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP ĐỐI PHÓ VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM
GIẢM THIỂU TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
 3.1. Định hướng mục tiêu giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu trong
những năm tới.

 3.2. Kiến nghị một số giải pháp

 Kết luận
 Tài liệu tham khảo


1. Mở

đầu

 1. Lý do chọn đề tài
 Biến đổi khí hậu là vấn đề đang được toàn nhân loại quan tâm. Biến đổi khí hậu đã và
đang tác động trực tiếp đến đời sống kinh tế - xã hội và môi trường toàn cầu.

 Việt Nam là một trong năm nước chịu ảnh hưởng lớn nhất của biến đổi khí hậu (BĐKH),

với 80% số dân sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp và các hoạt động liên quan đến
nông nghiệp.

 Đồng bằng sông Cửu Long là vùng sản xuất lương thực lớn nhất, chiếm trên 50% diện
tích và 50% sản lượng lúa cả nước, bình quân sản lượng lương thực trên đầu người
nhiều năm nay là trên 1000kg/năm.

 Biến đổi khí hậu đã và đang tác động mạnh mẽ đến ngành trồng trọt, rõ ràng nhất là
làm giảm diện tích đất canh tác, gây ra tình trạng hạn hán và sâu bệnh, gây áp lực lớn
cho sự phát triển của ngành trồng trọt.


2. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
1. Christopher

Bài viết phân tích ảnh hưởng của tình trạng nước biển dâng cao dẫn đến ngập mặn và

Johnson, (2014),

hạn hán kéo dài đối với nông nghiệp khu vực đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt nhấn

"Climate change

mạnh đến hiện tượng cây lúa bị bệnh và chết, mất khả năng thu hoạch. Từ đó bày tỏ

effects Vietnam’s

quan ngại đối với đời sống người dân nơi đây cũng như vấn đề về di cư và chuyển từ

rice bowl”:

trồng lúa sang nuôi tôm.

2. Dr Alex Smajgl,

Bản báo cáo kết quả của dự án nghiên cứu “Exploring Mekong Futures” này đã nêu lên mối đe

(2013), “Planning for

dọa của biến đổi khí hậu và tăng mực nước biển đối với nông dân trồng lúa khu vực đồng bằng

change in Vietnam’s

sông Cửu Long. Từ đó đưa ra những chiến lược, kiến nghị cho các cơ quan chức năng như Bộ

rice bowl”:

Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn giải quyết các vấn đề về cấp nước sắp tới có thể xảy ra.
Hơn nữa còn trực tiếp khuyến cáo, lên kế hoạch giúp đỡ người dân vượt qua những khó khăn mà
biến đổi khí hậu mang lại bằng cách kết hợp trồng lúa – nuôi tôm hoặc tìm và phát triển giống
lúa chịu mặn.

3. Phạm Văn Tân

Bài viết đề cập đến Biển đổi kí hậu ở Việt Nam: Một số kết quả nghiên cứu, thách thức và

và Ngô Đức

cơ hội trong hội nhập quốc tế”, Tạp chí khoa học ĐHQGHN, 2, 42-55

Thành ,(2013),


4. Đan Phương, (2013), “Đồng bằng

Bài viết đã phân tích nguy cơ và hậu quả do biến đổi khí hậu gây ra

sông Cửu Long trước thách thức
biến đổi khí hậu”

5. TS. Đặng Kim Sơn, (2014 ), “Biến đổi

Ông đã dự báo tác động ảnh hưởng diện tích đất nông nghiệp tại ĐBSCL:

khí hậu vùng Đồng bằng Sông Cửu Long

Khi nước biển dâng 1 m sẽ đe dọa 930.000 ha đất  sản xuấtnông nghiệp của

– Các tác động đến sản xuất nông

vùng

nghiệp và an ninh lương thực”,

6. Đoàn Thu Hà,(2014), “Đánh giá mức

bài viết phân tích về biến đổi khí hậu và các kịch bản biến đổi khí hậu vùng

độ tổn thương do biến đổi khí hậu tới

đồng bằng sông Cửu Long; dự báo mức độ nhập mặn và ngập lũ trong từng

cấp nước nông thôn vùng đồng bằng

giai đoạn đến 2020, 2030 và 2030; từ đó nhận diện và đánh giá các tác

sông Cửu Long”, Tạp chí Khoa học Kỹ

động tới cấp nước nông thôn khu vực này cũng như xác định tỷ lệ dân số

thuật Thủy lợi và Môi trường

nông thôn bị ảnh hưởng đến đời sống và đặc biệt là hoạt động nông nghiệp,
tưới tiêu bởi xâm nhập mặn và ngập lũ.


8. TS. Lê Anh Tuấn, (2009),

Bản báo cáo phỏng đoán các nguy cơ, phân tích tính tổn thương cho hệ

“Tác động của biến đổi khí hậu

sinh thái và hoạt động sản xuất nông nghiệp, dân sinh. Từ những cơ sở

lên hệ sinh thái và phát triển

khoa học đó đưa ra kiến nghị cho các nhà hoạch định chiến lược ở tầm vĩ

nông thôn vùng đồng bằng

mô có những chính sách hợp lý cần triển khai áp dụng kịp thời để hạn

Sông Cửu Long”

chế các thiệt hại cho cư dân cả nước nói chung và vùng ĐBSCL nói riêng.

9. Quốc Trung ,(2015 ), “Đồng

đã nêu ra những biến đổi khí hậu ngày càng hiện hữu và nhiều giải pháp

bằng sông Cửu Long: Biến đổi khí

khắc phục, song còn thiếu đồng bộ.

hậu không còn là kịch bản”

10. Trần Đức Khâm, (2009),

Báo cáo phân tích quá trình của hai hệ lụy chính do biến đổi khí hậu gây

“Biến đổi khí hậu với đồng

ra cho đồng bằng sông Cửu Long, đó là nước biển dâng và hạn hán. Qua

bằng sông Cửu Long”:

đó nêu lên tác động đối với diện tích đất trồng và năng suất lúa của khu
vực này. Hơn nữa, báo cáo còn đưa ra dự đoán cho mực dâng nước biển
cũng như mức độ hạn hán cho đến năm 2020 và cả sau 2020. Cuối cùng
là nêu lên kết luận và kiến nghị cho các cơ quan chức năng.

3. Mục tiêu nghiên cứu

 Tìm hiểu sự biến động của biến đổi khí hậu trong giai đoạn 2010 đến nay.
 Phân tích tác động của biến đổi khí hậu đến ngành trồng trọt ở đồng bằng
sông Cửu Long (2010 đến nay).

 Nắm rõ được những thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra từ đó đưa ra các giải
pháp chính xác và kịp thời nhằm ứng phó và giảm thiểu tác động của biến đổi
khí hậu đến ngành trồng trọt ở đồng bằng sông Cửu Long.


4. Đối tượng nghiên cứu
 Những tác động của biến đổi khí hậu đến ngành trồng trọt ở đồng bằng Sông
Cửu Long

5.

Phạm vi nghiên cứu

 Không gian: đồng bằng sông Cửu Long.
 Thời gian: Từ năm 2010 đến nay


6. Câu hỏi, giả thuyết nghiên cứu
Câu hỏi nghiên cứu



Tình trạng biến đổi khí hậu ở đồng bằng sông Cửu Long như
thế nào?



Ngành trồng trọt ở đồng bằng sông Cửu Longchịu những tác
động gìtừ biến đổi khí hậu?



Biến đổi khí hậu đang đặt ra cho ngành trồng trọt những khó
khăn gì cần giải quyết trong tương lai?

Giả thuyết nghiên cứu



Biến đổi khí hậu ngày càng gây nhiều tác động xấu đến con người và hệ sinh thái.



Môi trường bị ảnh hưởng nặng nề do bàn tay con người dẫn đến biến đổi khí hậu, tác động
lớn đến ngành trồng trọt tại đồng bằng sông Cửu Long.



Để ứng phó và khắc phục hậu quả do biến đổi khí hậu gây ra cần có nhiều chính sách nhằm
giảm thiếu tối đa những tác động đến ngành trồng trọt.



Xem xét những chính sách không phù hợp hoặc không đem lại hiệu quả để tìm ra chính
sách mới đáp ứng được nhu cầu ứng phó với biến đổi khí hậu.



Đưa ra các giải pháp trực tiếp, tuyên truyền ý thức về những tác động của biến đổi khí hậu
đến đời sống cho con người, đặt mục tiêu bảo vệ môi trường lên hàng đầu.



Đưa ra các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu nhằm giảm tác động đến ngành trồng
trọt tại đồng bằng sông Cửu Long nhưng sẽ ít hiệu quả do các giải pháp không đồng bộ, ý
thức người dân chưa cao trong việc bảo vệ môi trường


7. Phương pháp nghiên cứu

 Phương pháp thống kê.
 Phương pháp phân tích.
 Phương pháp so sánh.
 Phương pháp mô tả.


Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ
THỰC TIỄN

1.1 Cơ sở lý luận
1.1.1 Khái niệm
* Biến đổi khí hậu là gì ?

- Biến đổi khí hậu trái
đất là sự thay đổi của hệ
thống khí hậu gồm khí
quyển, thuỷ quyển, sinh
quyển, thạch quyển hiện
tại và trong tương lai bởi
các nguyên nhân tự
nhiên và nhân tạo.


1.1.2 Nguyên nhân biến đổi khí hậu
a. Nguyên nhân gây ra BĐKH do tự nhiên


b. Nguyên nhân gây ra BĐKH do hoạt động con người:


1.1.3. Hậu quả và xu huớng phát triển của biến đổi khí hậu trong tương

lai
+ Hậu quả của việc biến đổi khí hậu


+ Xu hướng phát triển của biến đổi khí hậu trong tương lai
 Theo nhiều dự đoán, Trái Đất sẽ tiếp tục nóng lên và tăng từ 2-3 độ trong
tương lai gần.

 Giáo sư Bette Otto-Bliesner - một nhà khoa học đầu ngành thuộc the National
Center for Atmospheric Research ở Boulder, Colorado nhận xét rằng: "Hiện
tượng tăng mật độ khí CO2 như hiện nay thì chúng tôi vẫn chưa thể giải thích

được. Chắc chắn là con người cũng đóng vai trò tác động làm cho hiện tượng
đó tăng nhanh."

 Xu thế tăng mạnh hơn và đồng nhất hơn (thống nhất cao giữa các mô hình)
trên các vùng phía Nam và Tây Bắc Việt Nam. Lượng mưa dường như cũng cho
xu thế tăng lên trên toàn Việt Nam, ngoại trừ vùng Tây Nguyên và một phần
Nam Bộ, những nơi mức ý nghĩa 10% của xu thế không được thoả mãn. Xu thế
giảm mưa ở miền Bắc và tăng mưa ở phía Nam. Các mô hình và sản phẩm tổ
hợp có tính thống nhất cao khi cho kết quả dự tính lượng mưa sẽ tăng lên
đáng kể ở duyên hải miền Trung.


1.2. Cơ sở thực tiễn
1.2.1 Thực tiễn ngành trồng trọt của các quốc gia khác chịu ảnh hưởng
của biến đổi khí hậu.



2.1. Tổng quan về tình hình biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến ngành trồng trọt ở
đồng bằng sông Cửu Long từ 2010 đến nay
2.1.1 Thực trạng biến đổi khí hậu ở Việt Nam

 Biến đổi nhiệt độ
- Nhiệt độ trung bình năm tăng khoảng 0,3 độ C
- Gần đây, tần suất và cường độ El nino ngày càng tăng lên rõ rệt, giai đoạn 2014 - 2016 được
gọi là giai đoạn El nino lịch sử đối với Việt Nam. 3/2016, 11 tỉnh công bố thiên tai do nắng
hạn kéo dài và ảnh hưởng từ xâm nhập mặn (ảnh hưởng nặng nề nhất là Ninh Thuận)
-

Số cơn bão trên biển Đông ảnh hưởng đến nước ta cũng ngày càng ít đi nhưng ngược lại số

cơn bão mạnh có chiều hướng tăng lên.


 Biến đổi lượng mưa
 BĐKH kéo theo hiện tượng El nino, làm giảm 20-25% lượng mưa ở khu vực miền Trung – Tây
Nguyên, gây ra hạn hán không chỉ phổ biến mà kéo dài, gây khô hạn thời đoạn.

 Xu thế biến đổi của lượng mưa trên phần lãnh thổ của Việt Nam giảm đi rõ rệt trong tháng
7, 8 và tăng lên trong các tháng 9, 10, 11, hiện tượng mưa phùn giảm đi rõ rệt ở Bắc và Bắc
Trung Bộ

 Biển đổi mực nước biển
 Mực nước biển dâng trung bình 0,435 cm đến 0,635 cm mỗi năm
 Nếu nước biển tăng 1 m Việt Nam sẽ mất 5% diện tích đất đai, 11% người mất nhà cửa,
giảm 7% sản lương nông nghiệp và 10% GDP. Nếu mực nước dâng 3 - 5m thì điều này đồng
nghĩa với “có thể xảy ra thảm họa ở Việt Nam”.

 Hiện tượng ngập úng vùng đồng bằng châu thổ vào các mùa lũ.
 Hiện tượng nhiễm mặn ngày càng tiến sâu vào lục địa.