Nghiên cứu tình hình mắc hội chứng tiêu chảy trên đàn lợn rừng lai F2 {♂ rừng x ♀ F1 (♂ rừng x ♀ địa phương)} từ sơ sinh đến 90 ngày tuổi nuôi tại Chi nhánh nghiên cứu phát triển động thực vật bản địa (Khóa luận tốt nghiệp)

-----------

-----------

TÌNH HÌNH M C H I CH NG TIÊU CH
LAI F2

N R NG

CR

1

NG TH C V T B
M TS

T

A VÀ TH
U TR

: Chính quy
Chuyên ngành: Thú y
Khoa
- Thú y
: 2011 2016

THÁI NGUYÊN, 2015

NGHI M

-----------

-----------

TÌNH HÌNH M C H I CH NG TIÊU CH
LAI F2

N R NG

CR

1

NG TH C V T B

A VÀ TH

M TS

NGHI M

U TR

: Chính quy
Chuyên ngành: Thú y
Khoa

- Thú y
: 2011 2016

PGS. TS.
- Thú y c Nông Lâm Thái Nguyên

THÁI NGUYÊN, 2015


i

tôi
Nay tôi

B
Lâm Thái Nguyên, B

-

, cô giáo

,
.

i hoàn

chi nhánh nghiên c u và phát tri
t

,t om

ng th c v t b

u ki n thu n l i cho tôi trong su t quá trình th c t p.

M t l n n a tôi xin g i t i các th
ng nghi

ng, các b n
ic

i chúc s c kh e h nh phúc

và thành công.
Tôi xin chân thành c
Thái Nguyên, ngày.... tháng 12
Sinh viên

ng


ii
DANH M C CÁC T , C M T

VI T T T TRONG KHÓA LU N

cs:
WTO:

World Trade Organization

E. coli :

Escherichia coli

NC & PT:
TGE :

Transmissible Gastro Enteritis

MR:

Methyl Red

EMB:

Eosin methylen blue

V.P:

Voges Proskauer

ETEC:

Entero Toxigenic Escherichia coli

SS:

Shigella Salmonella

NCCLS:

National committee for Clinical Laboratory Standards

STT:
tr :

Trang

Nxb:
Cl. Perfringens: Clostridium Perfringens
TT:


iii
DANH M C CÁC B NG
Trang

.............................................. 41
2

{(

F1

(
........................................................................... 42
B ng 4.3. T l m c b nh và ch t do tiêu ch y trên
x

2

{(

F1 (
.......................................................... 44
F2 {

F1 (

r ng x

nt

r ng x

n 90 ngày tu i

................................................................................. 46
B ng 4.5.

F2 {

r ng x

nt

r ng x

F1 (

n 90 ngày tu i theo

............................................................................. 47
B ng 4.6. Các tri u tr ng lâm sàng c a

F2 {

r ng x

nt

r ng x

F1 (

n 90 ngày tu i khi

.......................................................... 49
B ng 4.7. K t qu nuôi c y phân l p m u phân l n
r ng x

F1 (

r ng x

F2 {
nt

n 90

ngày tu i b b nh tiêu ch y.............................................................. 50
E. coli , Salmonella....... 52

F2 {
nt

r ng x

F1 (

r ng x

a

n 90 ngày tu i ............................. 54


iv


v
M CL C
Trang

:

............................................................................................ 1
................................................................................................... 1
................................................................... 2
....................................................................................... 2
.................................................................... 2
..................................................................... 2

......................................................... 3

:

.......................................................................... 3
.......................................................... 3
sinh

..................................... 3
............................................ 6
..................................... 7

2.1.5. M t s nguyên nhân gây tiêu ch

l n ................................................ 8

E. coli , salmonella

............ 11

2.1.6.
2.1.7

nh tích c a h i ch ng tiêu ch

2.1.8. B
2.2. T

pháp phòng tr

tiêu ch

cho

................................. 18

n.......................................... 20
..................................... 25

........................................................ 25
.......................................................... 27
:

U
............................................................................................................ 29
............................................................ 29
............................................................... 29
................................................................................ 29


vi

F2
..... 29
F2

1

r
..................................................................................... 30

............................................... 30

F2

1

................................ 30
.......................................................................... 30
....................................... 30
3.4.2. Ph

pháp nghiên

u

........................................................... 30
........... 30
......................... 31
....................................... 32
........... 34

................................................................................. 34
............................................... 34

................................................................................................ 34
................................... 34
................................................................. 34
....................................................................... 35
:

............................. 37
....................................................................... 37
...................................................................................... 37
............................................... 37


vii

4.1.3 Công tác thú y ........................................................................................ 39
4.1.4 Công tác khác ......................................................................................... 41
4.2.

................................................. 41

4.2.1

F2
1

.................................................. 41
4.2.2.

F2
1

.................................................... 43
4.2.3.

F2
1

.................................................................. 45
4.2.4.

F2

ng x

1

theo

........................................................................ 47

4.2.5

2

1

r
..................................................................................... 48
4.2.6

............................................... 49

4.2.7.
F2

1

................................ 53
:

..................................... 56
.............................................................................................. 56
.................................................................................................. 57


1
Ph n 1
M
1.1.

U

tv
Ngành ch n nuôi n

c ta ã và ang chi m m

v trí quan tr ng trong s n xu t

nông nghi p nói riêng và trong c c u n n kinh t c a c n
v i nhi u ph

ng th c phong phú và a d ng ã góp ph n gi i quy t công n vi c

làm, xóa ói gi m nghèo, nâng cao thu nh p cho ng
ph m cho ng

c nói chung. Ch n nuôi,

i dân, t o ra các ngu

th c

i tiêu dùng.

Trong giai

n hi n nay, khi n

WTO

c ta gia nh p t ch c th

ng m i th gi i

thì s n ph m ch n nuôi t

c ngành

nông nghi p Vi t Nam nói chung và s n ph m t t l n nói riêng, khi làm ra ph i
mb o

t tiêu chu n an toàn v sinh, không nh h

m i xu t kh u ra th tr

ng th gi i và thu ngo i t v cho

áp ng yêu c u trên,
ch

ng trình n

c i

ng và Nhà n

c ta

tn

cao, áp ng tiêu chu n c

ng

i,

c.

th c hi n nhi u d án,

gi ng l n, xây d ng quy trình ch m sóc nuôi d

trình phòng d ch b nh phù h p

tr

ng t i s c k e con ng

ng, quy

ra s n ph m s h , có giá tr dinh d
i tiêu dùng trong n

cc n

h

ng

ng t i t

ng qu
n

,

Tuy nhiên trong vài n m tr l i ây, khi ngành ch n nuôi phát tri n m nh
thì d ch b nh c
nh ng b nh truy n nhi m nh : b nh
h i ch ng tiêu ch y
90

hoành hành nhi u, nh t là

m m long móng, tai xanh, d ch t

l n sau cai s a
,


2
H

ch ng tiêu ch y

nghiên c u,

l n sau cai s a

c nhi u tác gi trong và ngoài n

c

nhi u khía c nh khác nhau. Vi khu n Escherichia coli (E. coli

pt i

) và Salmonella c g th

ng gây tiêu ch y cho l n

2000) [2],

. Vi c nghiên c u v vi khu n này cho chúng ta nh ng
hi u bi t sâu h n v các

c tính sinh hóa, y u t gây b nh c a nó,

a ra các bi n pháp phòng v

i u tr b nh b ng các phác

nh t, nh m gi m thi u thi t h i t i àn l
Nguyên. Xu t phát

phù h p, hi u qu

sau cai s a nuôi t i Thái

nh ng lý do trên chúng tôi ti n hành nghiên c u

c u tình hình m c h i ch ng tiêu ch

ghiên

n 90 ngày tu i nuôi t i Chi nhánh nghiên

ng th c v t b

1.2. M c tiêu và yêu c u c

tài

n r ng

t

c u & phát tri

ó có c s

a và th nghi m m t s

u tr

tài

-

con

F2

nt
-

ph

n 90 ngày tu i.
trên

nt

F2
n 90 ngày tu i

.

1.3. Ý

tài

1.3.1.

cc

tài

-

vai trò
Escherichia coli, Salmonella tro

vi kh

F2

r

n

nuôi
&

.
c u ti

qu nghiên c

theo

1.3.2. Ý

tài

cho các nghiên

tài

qu nghiên c u
và ng thu n

khoa h c

Chi nhánh công
c ti n c

s , các

là

ra phác

nuôi ph
cho n

tiêu
ch

nuôi.

i

t có hi

cho

qu giúp cho thú y
góp ph

gi

thi


3
Ph n 2
T NG QUAN NGHIÊN C U

2.1. C

khoa h c c

tài

2.1.1. Khái ni m v h i ch ng tiêu ch y
Tiêu ch y là thu t
phân

ch hi n

l ng, nhi u

i ti n phân l ng,

ho c có máu, m

Tiêu ch y là bi u hi n lâm sàng c a quá trình b nh lý
hi n

con v t i

cm

tiêu hóa, là

nhanh, nhi u l n trong ngày, phân có nhi u n

lo n ch c n ng tiêu hóa, r

t t ng

c do r i

co bóp và ti t d ch (Ph m Ng

Th ch, 1996) [38].
Th c ch t tiêu ch y là m t ph n ng
ch y nhi u l n trong ngày (5

lên g là hi n

n6

v c a c th

tr lên) và

khi c th
trong phân t

iêu
tr

tiêu ch y. Tiêu ch y do nhi u nguyên nhân gây ra

th i nên

g là h ch ng tiêu ch y. Cho dù do b t c nguyên nhân nào d n

n tiêu ch y

thì h u qu nghiêm tr ng là m t n
súc kh i

, m t ch t

b còi c c, thi u máu, ch m l n

ch y n ng kèm hi n

viêm nhi m, t n

gi i và ki t s c, nh ng gia
c bi t khi gia súc b tiêu
th c th

tiêu hóa d n

n gia súc có th ch t v i t l cao, gây thi t h i l n v kinh
c i m sinh

ng và phát d c c a l n r ng

Theo

]
-


4

,

c
c

- 70 cm, dài 120 -

- 350 kg.

-

- 0,5 kg, dài 15 -

-

-

Theo

]

-


5

-

,

] cho

-

-

-

Theo

]

- 116 ngày
,

-

nha

-

gian


6

-

- 15
-

-

20 - 25 ngày.
2.1.3.

m sinh lý tiêu hóa c a l n r ng con

Theo

]c
0 ngày

n lúc

Theo

]

28


7
2.1.4

c

m kh

n d ch c a l n r ng con

g và cs (2004) [25]

20,

thu

Salmonella spp, E. coli ...

35].


8

C

2.1.5. M t s nguyên nhân gây tiêu ch y
2.1.5.1. Nguyên nhân gây r
Môi t
ch

ng ngo i

sóc nuôi d

l n

tiêu hóa do môi t

nh bao g m các y

t : nhi t

,

m, các

u ki n v

ng, v sinh chu g tr i, s di chuy n, th c n, n

ng...

Khi gia súc b nhi m l nh kéo dài s làm gi
tác d g th c bào, làm cho gia súc b nhi

ph

g mi

d ch, gi

khu n gây b nh (H V n Nam và cs,

1997 [19]).
Khi g

i

ki

ngo

c nh không thu

n, vitamin, protein, th i ti t v n chuy
vi khu n th

ng tr c s t ng

V n T

... làm gi m s c

tiêu hóa do ch

theo viêm r

t n t v th c

kháng c a con v t thì

sóc nuôi d

(1985) [39] cho r ng: Kh u ph n n c a v t nuôi

không thích h p, tr ng thái th c n không
th i, nhi m các

i

c t và gây b nh (Bùi Quý Huy, 2003) [7].

2.1.5.2. Nguyên nhân gây r
Theo Tr

l i, thay

t, th c n kém ch t l

ch t, các vi sinh v t có h i

d n

m c,

n r i lo n tiêu hóa kèm

a ch y gia súc.

Tác gi Laval (1997) [49] cho r ng: Th c n ch t l

ng kém, ôi thiu, khó

tiêu hóa là nguyên nhân gây tiêu ch y

gia súc. Th c n thi u các ch t khoáng,

vitamine c n thi t cho c th gia súc,

ng th i ph

h p s làm gi m s c
ra h i ch ng tiêu ch y.

kháng c a c th gia súc và

ng th c cho n không phù
c h i cho các vi khu n gây

9
n Xuân Bình (1997) [1] c

N

Do

2.1.5
Th c
n

khi ch bi n ho c b o qu n không t t, không úng k thu t d b

m c. M t s loài nh : Aspergillus, Penicillium, Fusarium ... có kh n ng s n

sinh ra nhi

loài

c t , nh ng quan tr ng nh

là nhóm

c t

Aflatoxin

(Aflatoxin B1, B2, G1, G2, M1).

L

ra

máu. N

trong kh u ph

n có 500 - 700 g A flatoxin/kg th c

l

l n, còi c c, gi

s c d kháng v

ch

các b nh truy

s làm cho
khác

Tài, 1997) [31].
2.1.5.4. Nguyên nhân gây r

Tro

ng ru

tiêu hóa do

c a gia súc nói chung và c a l n con nói riêng có r t nhi u

loài vi sinh v t sinh s ng. Chúng t n t i d
c a v t ch . D
v t

im

tác

ng ru t này b phá v

s gây ra hi n t

i d ng cân b ng và có l i cho c th

ng b t l i nào
c ho c c

ng lo n khu n, h p thu

tr ng thái cân b ng c a h vi sinh
m t và loài nào

r

tiêu ch y.

E. coli.
Theo
E. coli

40]

sinh s n quá nhi u

b r i lo n và h u qu là l n con b


10
Bên c nh E. coli thì vi khu n Salmonella c

là m

lo i vi khu n gây ra h i

ch ng tiêu ch y l n con.
ng (1988) [27] vi khu n Salmonella th

Theo Phan Thanh Ph
trong

ng ru

ng xuyên có

l n và trong nh ng i u ki n ch n nuôi, qu n lý làm cho s c

kháng c a c th gi m, chính vi khu n Salmonella tr thàn
m nh m gây nên viêm r

và phát tri n

a ch y.

Theo Radostits và cs (1997) [53] thì Salmonella là vi khu n có vai trò quan
tr ng trong quá trình gây ra h i ch ng tiêu ch y. Hi n nay các nhà khoa h
ghi nh n có kho ng 2.200 serotyp Salmonella và chia ra 67 nhóm huy t thanh
d a vào

u trúc kháng nguyên O.

Cl. perfringens c

là loài vi khu n gây ra b nh tiêu ch

m t vi khu n y m khí và c

th

ng có trong

l n con

ây là

ng tiêu hóa c a l n con

E.

coli và Salmonella.
Theo Nguy n V n S u và cs (2008) [30] khi xác
ru t ho i t t i m

s

a ph

khu n Cl. perfringens
phân v

l n bình th

ng thu

t

t l tiêu ch y do viêm

Thái Nguyên cho bi t s

ng vi

phân l n con tiêu ch y trung bình là 21,58 tri u trong 1g
ng là 7,98 tri u.

v y, ba lo i vi khu n E. coli , Salmonella và Cl. perfringens là 3 lo i
vi khu n th

ng g p trong h i ch ng tiêu ch y

gia súc nói chung và

l n con

nói riêng.
* Nguyên nhân do virus.
Bên c nh các vi khu n thì virus
h i ch ng tiêu ch y
súc
c

ng là m t nguyên nhân quan tr ng gây ra

l n con. Vai trò c a virus trong h i ch ng tiêu ch y c a gia

c nhi u nhà nghiên c u l u tâm và
ra vai trò c a m

s

rus

Rotavirus, Enterovirus, Transmissible Gastro

Enteritis (TGE) là nh ng nguyên nhân c
tri u ch ng tiêu ch y
Theo

tr
l p

ào Tr ng

c t ng

có nhi u công trình nghiên c u
y u gây viê

dày - ru

và gây

l n con.

t (1996) [5] trong s nh ng m m b nh th

ng g

l n

c và sau cai s a b b nh tiêu ch y có r t nhi u lo i virus: 20,9% l n b nh phân
c Rotavirus; 11,2% có virus viêm

Enterovirus; 0,7% có Parvovirus.

dày r

truy n nhi m; 2% có

11
* Nguyên nhân do kí sinh trùng.
Ký sinh trùng trong

ng tiêu hoá c ng là m t trong các nguyên nhân ph

bi n gây h i ch ng tiêu ch y
ch còn gây t n th
xâm nh

ti

gia súc. Ngoài chi

ng niêm m

c t gây ng

ru t, t

i u ki

c, làm gi

trùng, giun, sán trong

nhân gây tiêu ch y
th

l
l

dinh d

n

v

cho các vi khu n gây b nh

ho

mãn tính.

ng tiêu hóa là m t trong nh ng nguyên

nuôi trong các h gia ình t

ng và l n b tiêu ch y

sán lá r t, nh ng

ch

kháng c a v c , gây r i lo

quá trình tiêu hóa và viêm ru t, tiêu ch y c
C

o

nhi

tiêu ch y nhi

các lo

giun

Thái Nguyên.
a, giun l

l

bình

n, giun tóc và

t l cao h n và n ng h n (Nguy

Th

Kim Lan và cs, 2006a) [11].
Theo Ph
Hà

im

S L ng (1997) [12] cho r ng l

tiêu ch

nhi

nuôi trong các h gia ình t

c u trùng là 56,93%, giun

60,58% và giun tóc là 28,47%. T l nhi

n ng bi

2.1.6. Hi u bi t v E. coli , salmonella

a là 35,77%, giun l

là

g t 7,83- 13,46%.

gây b nh tiêu ch y

2.1.6.1
Vi khu n Escherichia coli (E. coli ) t

Enterobacteriaceae, nhóm

Escherichiae, gi ng Escherichiae, loài Escherichia coli.

Vi khu n E. coli

h Enterobacteriaceae, là h vi khu n

t c

trong r

chi m t i 80% các vi khu n hi u khí, v a là vi khu n c ng sinh t

tr c

tiêu hoá, v a là vi khu n gây nhi u b nh

ru t v

các c quan

khác (Lê V n T o, 1997) [33].
Trong i u ki n bình

, E. coli khu trú

xuyê

ph n sau c a

và
N

[26].

E. coli
Khi

trong c

-3µ.
h

ng v t E. coli có hình c u tr c khu n

thành chu ng n, có lông quanh thân nên có th di

ng

ng riêng l , ôi khi x p
c.


12
Khi nhu m b t màu Gram âm, không hình thành nha bào, có th có giáp mô.
N u l y vi khu
t

khu n l c

i không nhìn th y
Quan sát d

nhu

màu thì có th th y giáp mô, còn khi soi

c (Nguy n Quang Tuyên, 2008) [43].

i kính hi n vi i n t ng

i ta còn phát hi n

c c u trúc pili,

là y u t mang kháng nguyên bám dính c a vi khu n E. coli (Nguy n N

Thanh và

cs, 1997) [36].
-240C,

E. coli
0

- Môi t

ng n

áy màu tro nh t,

E. coli

c th t: Phát tri n

, môi t

ng r t

c, có

n l ng xu ng

i khi hình thành màng xám nh t. Canh trùng có mùi phân

hôi th i.
370

-

hình tròn
-3 mm.

lâu khu n l c

phát tri n r ng ra và có th quan sát th y c nh ng khu n l c d ng R (Rough) và M
(Mucoid).
-

MacConkey:

i,

-

Endo: E. coli

- Môi tr

ng EMB (Eosin methylen blue): E. coli hình thành khu n l c màu

tím en.
- Môi tr

ng Muler Kauffman: E. coli không m c.

-

Theo Nguy n N
các lo i

Thanh và cs (2001) [37] vi khu n E. coli lên men sinh h i

ng fructoza, glucoza, levuloza, galactoza, xyloza, ramnoza, manitol,


13
mannit, lactoza. Tr

andonit và inozit, E. coli không lên men, trong khi

Klebsiella l i lên men các lo i
lactoza nhanh và sinh h i,

phân b

ng này. T t c các E. coli

là m t

c i m quan tr ng, ng

E. coli và Salmonella. Tuy nhiên, m

vài c

u lên men

ng

i ta d a vào

E. coli không lên men

lactoza. E. coli không lên men dextrin, amidin, glycogen, xenlobioza.
Theo Nguy n Quang Tuyên (2008) [43] vi khu n E. coli còn m t s

c tính

sinh hóa nh :
- E. coli

0

-

-

C;

D

-

2S:

Âm tính (-);

-

M.R (Methyl Red): D

-

V.P (Voges Proskauer): Âm tính;

- Hoàn nguyên nitrat thành nitrit.
Khi nghiên c u vi khu n E. coli, các nhà khoa h c ã xác
kháng nguyên g m: Kháng nguyên

h

c c u trúc

K (Capsular) bao ph kín kháng nguyên thân

O (Somatic), bên ngoài kháng nguyên v là kháng nguyên lông H (Flagellar) và
kháng nguyên F (Fimbrae) (hay còn g là kháng nguyên pili).
Sau ây là c u trúc c a các kháng nguyên E. coli mà các nhà khoa

c

dày

công nghiên c u:
* Kháng nguyên O (Somatic): Là thành ph n c a thân vi khu n bao b
v t ch t di truy n bên trong. Theo Zinner và cs (1983) [59] kháng nguyên thân
coi nh m
xuyên

lo i

c t , có th tìm th y

c gi i phóng vào môi tr

màng ngoài v c a vi khu n và th

các
c
ng

ng nuôi c y.

- Protenin: L
* Kháng nguyên H (Flagellar): Hay còn g
và có b n ch t là protein.

là kháng nguyên lông c a vi khu n


14
Theo Orskov và cs (1980) [52] cho r ng: Kháng nguyên H c a vi khu n E. coli
không có vai trò v
nên ít

l c,

ng th i không có vai trò trong áp ng mi n d ch

c quan tâm nghiên c u, nh ng nó có ý

a r t l n trong xác

h gi ng,

loài c a vi khu n.
* Kháng nguyên K (Capsular)
- 1210

Theo Evan và cs (1973) [46] cho r ng: Kháng nguyên K l i có ý ngh
l c vì nó tham gia b o v vi khu n t

- Kháng nguyên L: B phân

v

c

c các y u t phòng v c a c th .

0
100 C trong 1 gi (Kháng

y khi un s

nguyên không c u nhi t), trong i u ki n ó kháng nguyên m t kh n ng ng ng k t
và không gi

c tính kháng nguyên.

- Kháng nguyên A: Kh

0

-

10000C

Kháng nguyên K và y u t bám dính là y u
gây
m

c b nh trong

lo i vi khu n

ng tiêu hóa c a

u s n sinh ra m

y u

h c a vi khu n E. coli

quy t

ng v t.

th c hi n ch c n ng này,

c tr ng, y u

bi t phù h p v i c u trúc c a t ng i m ti p nh n
* Kháng nguyên F (Fimbrae) (hay còn g

C

này có

u trúc

trên t bào nhung mao ru t.

là kháng nguyên pili): Ngoài lông vi

khu n E. coli ra, còn có nh ng s i g n gi ng v i lông ó là pili. Pili hay còn g
Fimbrae và có b n ch t là protein. D

n sóng và không liên quan

n chuy n

là bám dính. Y u

ch là

ng. Kháng

nguyên F có ch c n ng là giúp vi khu n bám gi vào giá th (màng nh y c a
tiêu hóa), hay còn g

là

i kính hi n vi i n t , chúng có hình nh m t

chi c áo lông bao b c xung quanh vi khu n. Pili c a vi khu n khác v i lông
ng n h n, c ng h n, không l

c

ng

bám dính có vai trò quan tr ng trong vi c

15
t o ra

c

ng r t và kích thích c

H u h t các c

g ETEC

h gia súc th c hi n áp ng mi n d ch.

u có mang 1 ho c nhi u các y u t bám dính nh :

F4(K88), F5(K99), F6(987), F17, F18, F41.
b nh tiêu ch y ch y u nh t th

l n, các c

g vi khu n ETEC gây

ng mang các y u t bám dính sau ay: Kháng

nguyên F4(K88), Kháng nguyên F5(K99), Kháng nguyên F41.

h t vi khu n E. coli ph i bám dính vào

có th gây b nh,
mao ru

b ng các y u

bám dính

kháng nguyên F. Sau ó,

xâm nh p (Invasion), vi khu n s xâm nh p vào
vi khu n phát tri n, nhân lên, phá
ng th i sinh s n
vào quá trình trao
trung vào lòng ru

t
làm

c h c, làm nhu
hi n

ng r

i mu i,

n

các y u

ào bi u mô c

l p

hành ru t.

bào bi u mô, gây viêm r

Enterotoxin.

ru

làm r i lo n chu trình này.

ng ru t, cùng v i khí do lên men
ng ru

t ng,

tiêu ch y. Sau khi

ba,

bào nhung

y

tác

ng

c th

ru

gây nên m t tác

và ch t ch a ra ngoài, gây nên

phát tri n

hành ru t, vi khu n vào h lâm

tu n hoàn, gây nhi m trùng máu. Trong máu, vi khu n ch ng l i hi n

th c bào, gây dung huy t, làm cho c th thi u máu. T h tu n hoàn, vi
khu n

n các

phá

bào

phá

ào

ch c c quan.

ây, vi khu n l i phát tri n nhân lên l n th hai,

ch c, gây viêm và s n sinh
ch c, gâ

g m Enterotoxin và Verotoxin,

huy t và xu t huy t.

2.1.6.2
*
Salmonella là m lo i hình g y ng n, hai

u tròn, kích th

c 0,4 - 0,6 x 1 -3µ,

không hình thành nha bào và giáp mô, ph n l n gi ng Salmonella th
lông nên có kh n ng di
nhu

thông th

ng

12

c. B t màu Gram âm, d nhu m v i các t

c

ng (Nguy n Quang Tuyên, 2008) [43].

C g gi ng nh vi khu n
vi i n t ng

ng có t 7

i ta phát hi n

ng r t khác, vi khu n Salmonella d

i kính hi n

c trên b m t vi khu n thì ngoài lông ra còn có c u

trúc hình thái g n gi ng v i lông nh ng ng n h n ó là c u trúc Fimbriae (Lê V n
T o, 1993) [32].


16

Salmonella
0

C, pH 7,2 - 7,6. Salmonella

Môi tr
ngày thì

ng n

c t t: Sau khi c y 18 gi canh trùng

áy ng có c n, trên m t môi t

Môi tr

ng th ch th

c

u, n u nuôi c y lâu

ng có màng m ng.

ng: Hình thành nh ng khu n l c tròn, trong sáng, m

t nh n bóng, h i l i lên

gi a.
Salmonella

Salmonella paratyphy B

-

Có r t nhi u lo i môi tr
Salmonella nh : Môi tr

n

c bi t

ng MacConkey (MacC) vi khu n m

không màu; ho c trên môi tr
khu n l c

ng dinh d

phân l p vi khu n
thành khu n l c tròn,

ng Bismuth Sulfite Agar (BSA) thì Salmonella nh ng

c tr ng: Xung quanh màu nâu s m, vào gi a màu vàng

m, g n en,

khu n l c có màu ánh kim (Timoney và cs, 1988) [57].
h sinh hóa
Môi tr

ng

ng: Tr c khu n Salmonella ph n l n lên men và sinh h i

ng glucoza, mannit, mantoza, galactoza, levuloza, arabinoza. Tr
Salmonella sau ch lên men các lo i

ng này nh ng không sinh h i n

m

s

S.abortus

equi, S.abortus bovis, S.abortus ovis, S.typhy suis, S.gallinarum và S.enteritidis
dublin.
Salmonella pullorum không lên men

ng mantoza và Salmonella cholerae

suis không lên men arabinoza.
Ph n l n các loài Salmonella không lên men lactoza và saccaroza.
a s các Salmonella không làm tan ch y gelatin, không t y hóa ure, không
s n sinh Indol.
Sinh H2S: D

ng tính, tr

Salmonella paratyphy A, Salmonella equi,

Salmonella typhy suis không s n sinh H2S.