Nghiên cứu ảnh hưởng của kỹ thuật cắt ngọn đến năng suất, chất lượng và khả năng chống chịu của giống cao lương ngọt EN8 tại Tuyên Quang (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------------

NG
tài:
NGHIÊN C U
T, CH
GI

NG C A K THU T C T NG
N
NG VÀ KH
NG CH U C A
T EN8 T I TUYÊN QUANG

KHÓA LU N T T NGHI

H
o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c

Thái Nguyên -

IH C

: Chính quy
: Khoa h c cây tr ng
: Nông h c

: 2011 2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------------

NG
tài:
NGHIÊN C U
T, CH
GI

NG C A K THU T C T NG
N
NG VÀ KH
NG CH U C A
T EN8 T I TUYÊN QUANG

KHÓA LU N T T NGHI

H
o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c
Gi
ng d n

Thái Nguyên -

IH C

: Chính quy
: Khoa h c cây tr ng
: Nông h c
: 2011 2015
: TS. Hoàng Th Bích Th o


i

L IC
Th c t p t t nghi p là m
m

n c n thi t và h t s c quan tr ng c a
sinh viên ti p c n v i th c t , nh m c ng c và

v n d ng nh ng ki n th
trí c a ban giám hi

c s nh t
ng, ban ch nhiêm khoa Nông h c

ih c

tài:

.

EN8

Sau m t th i gian nghiên c u và th c t p t t nghi p b n báo cáo t t nghi p
c
Em xin bày t lòng bi
h c

t i các th y cô giáo trong khoa Nông

ih

ng d

ki n thu n l i cho em trong quá trình h c t p và rèn luy n t
Em xin bày t lòng bi
c ti

ng d

ng d n, t

u

ng.

c t i cô giáo TS. Hoàng Th Bích Th o

i

em trong quá trình hoàn thành khóa lu n này.

Cu i cùng em xin g i l i c

ng viên, khuy n

khích em trong su t quá trình h c t p và hoàn thành khóa lu n.
Em xin chân thành c
Thái Nguyên, ngày 28 tháng 05
Sinh viên

ng


ii

DANH M C CÁC B NG

B

c

t trong s n xu t nguyên li u sinh h c................9

B ng 2.2: Tình hình s n xu

gi i trong nh

B ng 2.3: Tình hình s n xu

m t s châu l c 2000-2013 ...................17

B ng 2.4. Tình hình s n xu t
trên th gi i giai

.....16

ng sinh h c c a m t s qu c gia

n 2003 - 2013 ...........................................................................25

B ng 2.5: Nhu c u nhiên li u sinh h c c a Vi t Nam t

- 2050 .............29

B

g EN8

ng, phát tri n c a gi

trong v Hè Thu. .......................................................................................................41
B

t sinh v t h c và các y u t c

tc a

gi

t EN8 ........................................................................................46

B

t th c thu c a các công th c thí nghi m c a gi ng EN8 ............47

B ng 4.4.

brix

ng d ch ép c a các công th c thí nghi m ......................48

c a gi ng EN8...........................................................................................................48
B

t ethanol c a các công th c thí nghi m

c a gi ng EN8...........................................................................................................49
B ng 4.9. Tình hình sâu b nh h i c a gi

ng t EN8 v hè thu. ..........51


iii

DANH M C CÁC HÌNH

t th c thu c a các công th c thí nghi m c a gi ng EN8 ............47
Hình 4.2.

brix

ng d ch ép c a các công th c thí nghi m

c a gi ng EN8...........................................................................................................48
Hình 4.3.

th bi u th n

t ethanol c a các

công th c thí nghi m c a gi ng EN8........................................................................50


iv

DANH M C CÁC T

NLSH

ng sinh h c

NLTT

ng tái t o

Kg

Kilogam

CT

Công th c

CGIAR
ICRISAT

VI T T T

n nghiên c u nông nghi p qu c t .
International Crops Research Institute for the Semi
Adrid Tropics
(Trung tâm nghiên c u cây tr ng vùng bán khô h n)

INRAN

Niger National Insitute of Agricultural Research
(Vi n nghiên c u nông nghi p Niger)

INTSORMIL

International Sorghum and Millet Collaborative

-CRSP

(

tr nghiên c u h p tác qu c t v
).

SAFGRAD

T ch c nghiên c u và phát tri
khô h n.

c vùng bán


v

M CL C
.

........................................................................................................1
......................................................................................................1
.........................................................3
............................................................................................................3

1.2.2. Yêu

..............................................................................................................3
......................................................................................4
..................................................................4
.......................................................................4

2.
2.1. C
2.2

..............................................................................5

khoa h c c

tài ....................................................................................5
.........................................................6

..........................................................................................................6
2.2.2

c.......................................................................................7

2.2.3

......................8

2.3

..10

2.3

..............................10

2.3
................................................................................................................19
2.4

T
........................................................................................................20

2.4

2.4.2. Nh
2.5

...............................20
n nay c a Vi t Nam trong vi c phát tri

t.....23
......................23

2.5
.............................................................................................................23
2.5
..............................................................................................................27


vi

2.5.3

.............................................................30

2.5

-

Ph n 3.

.................................................32

NG, N I DUNG

U............34

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U.................................................34
ng nghiên c u.....................................................................................34
3.1.2. Ph m vi nghiên c u:........................................................................................34
3.

M VÀ TH I GIAN NGHIÊN C U ...................................................34
m nghiên c u .......................................................................................34

3.2.2. Th i gian nghiên c u ......................................................................................34
3.3. N I DUNG NGHIÊN C U ..............................................................................34
U......................................................................34
3.4.1. B trí thí nghi m .............................................................................................34
3.4.2. Quy trình k thu t ...........................................................................................35
3.4.3. Các ch

.............................................................36

3.4.4. Ph

lý s li u...............................................................................40

Ph n 4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ...........................................41
NG PHÁT TRI N C A GI NG CAO
T EN8 ................................................................................................41
4.1.1. Th i gian sinh

ng:.....................................................................................41

4.1.2.

ng chi u cao cây c a gi

4.1.3.

t EN8 .............43

ng thái ra lá c a gi ng EN8 ....................................................................44
T SINH V T H C VÀ Y U T C U

4.2.1

ng c a k thu t c t ng

T.45

t sinh và các y u t c u thành

t....................................................................................................................45
4.2.2.

ng c a k thu t c t ng

4.3.

NG C A K THU T C T NG

t th c thu c a gi ng EN8 .....47

N CH

NG C A

GI NG EN8..............................................................................................................48
4.3.1.

brix

ng d ch ép.........................................................................48


vii

4.3.2.

ng c

t ng

t

t

etanol. ........................................................................................................................49
4.4. TÌNH HÌNH SÂU B NH H
4.4

.................................................51

c thân ....................................................................................................52

4.4.2. B nh th i nõn ..................................................................................................52
Ph n 5. K T LU N V

NGH ..........................................................................53

5.1. K t lu n ..............................................................................................................53
ngh ...............................................................................................................53


1

a và
20/11/2007, Th
ph

nh s

-TTg v vi c phê duy

ng Chính
án phát tri n

nhiên li u sinh h

o hành

lang pháp lý, chính sách và các k ho

n nhiên li u sinh h c

c nh ng m

án này, Chính ph Vi

khuy khích nh ng nghiên c u v phát tri n nhiên li u sinh h c m
bi

n nh ng nghiên c u v các gi ng cây m i và hoàn thi n quy trình canh
s n xu t nguyên li u có ch

ng t

ng yêu c u phát tri n b n v ng

ngành công nghi p s n xu t nhiên li u sinh h c c
2006 toàn
nhiên

c

so

c ta.
50

2003 là 38

lít,

lít ethanol (75% dùng làm

2012 là

80

lít.


2

2005
diesel sinh

4

diesel sinh
(B100),

và

2010

lên 20

-

2010

lên

20


3

/>
EN8

tài:
.

EN8

EN8
1.2
- Nghiên c
ch

ng c a k thu t c t ng

t và các

t c a gi ng.
- Nghiên c
- Nghiên c

ch u c a gi ng.

ng c a k thu t c t ng
ng c a k thu t c t ng

n ch

ng c a gi ng.
n kh

ng


4

-

-


5

2

2.1. C

khoa h c c

tài
ng b

phát tri n thân lá, n u thân lá si

ng tr c ti p b i s hình thành và

ng quá m

ng

ng s t p trung nuôi thân lá. C t ng
u ti
quang h p có hi u qu cao.

y nhanh phát tri

t nh m

s m có di n tích lá thích h p và


6

hóa

2.2
2.2.1

1970) [13].
2.2
C

2.2.3

là 15 - 370

0


7

2.2.4
Cao l
-

-

-


8

70-

Vermerris và cs., 2011) [10][20][22].
2.2.5

-


9

c t cao

m tr ng tr t
- Th

g t

khi ép d

- Yêu c

- Thân thi n v i môi
c, có th

t khô h n.

- Kh

ng ch u t t.

-

c nhu c u

th c ph m và th
súc.

tr
- Ch

ng.

ng t t: Hàm

ng S ít, Octane cao.
- Có th giúp xe ch y t t
khi pha v

it l
25%.

- Nhân gi ng b ng h t.

(Ngu n: Rao và cs., 2009)

cây t

ng

ng
ng n.

tr

t sau

- Giá tr sinh h c cao.
-

ng vi
ng cao.

- Có th s d ng làm th c
n xu
phân vi sinh.

n hay


10

n CO2

Tình hình s n xu t và nghiên c

gi i

2.3
2.3

ng cách

Công tác nghiên c
v i các t ch c và nhi

gi
u.

c m r ng


11

ICRISAT: Trung tâm nghiên c u cây tr ng vùng bán khô h n. NRCS: Trung tâm
nghiên c

c gia,

. INTSORMIL-

tr

nghiên c u h p tác qu c t v

INRAN: vi n nghiên c u

nông nghi p Niger SAFGRAD: T ch c nghiên c u và phát tri
bán khô h n.

c vùng

n nghiên c u nông nghi p qu c t .

M t s k t qu nghiên c u v ch n gi ng
Có 5 ch
Durra-

n- Bicolor, Kafir, Guinea, Caudatum và

c công nh n (Harlan và De Wet, 1972). Ch

là kho ng tr ng và chi u dài c

ng xuyên kèm theo h t khi

c tìm th y
h t v i mày ng
dài và s

c miêu t

o Châu Phi bi u hi

i và sát góc c u

t. Guinea chi

Tây Phi và d nh n ra b i chi u

không cân x ng, mày m

ra nhìn th y khi h t chín. H t c a dòng

Caudatum thì ph ng lên không cân x ng, ch ng này tìm th y
u hi n h t d ng tr

Trung phi và là g n

c và có d ng hình V t

Bantilan và ctv, 2004).
T i Trung Qu

i h c Nông nghi p Th

u 58 dòng

t và l c ra m t s gi ng t t, thích h p v

c.
t ( A63, 51 Volzhskoye,

Kamyshinskoye 7, Kinelskoye 3, và các gi

c công nh n tr ng

các

vùng khác nhau c a Liên Bang Nga.
y 9 dòng phù h p trong s 90 dòng th nghi m t i Isaren
trong quá trình t ng h

ng (Blum và cs, 1975)[5].

Kh o nghi m m t s gi ng ca

M phát hi n 3 gi

ng trong thân lá cao, 3.500-

ng
u ki n canh tác

ng khác ( Blum và cs, 1977)[6].
t trung bình c a các gi
hanh chóng t 35 - 48 t n/ha lên 45 - 60 t
sinh kh i s ti p t

t 80 t n sinh kh

t n/ha, có th thu ho ch sau 130 - 140 ngày.

t trên th gi i

th p niên
t

t h t 1,5 - 5,5


12

t và s

ng ch i/thân chính c a m t s gi ng cao

t. 4 gi ng: Brandes, Dale, Rio và Wray có s

ng ch i/thân l

t sinh kh i c a ch i b
ng kh

t thân chính,

ng k t tinh, t l d ch ép c a gi ng

Chiu và Hu(1984) ch ra r
v i chi

t:

t sinh kh i trung bình liên quan ch t ch
t h t và s

ng lá/cây, s nhánh/khóm

thu. Sau khi kh o nghi m 87 dòng, gi

cây cao

t

ra 12 dòng tri n v ng (Bapat, 1987).
M t s k t qu nghiên c u v th i v tr ng
Nghiên c u v

t t nh

và cs., 1970) cho th y th i v tr ng nh m t

ng và d ch ép t

c x m t tr i l n nh t so v i

tháng sáu, tháng b

c ch ng th c b i (Cowley và
ng vào tháng 5 có n

3,9 t n/ha. (Inman

ng tr

mu n

ng trung bình là
iv

t nhanh chóng, k t qu là gianmw 40%
ng sucrose.

Iran, ngày tr ng cây vào tháng 5 (so v i tháng sáu, tháng

b

ng sucrose cao nh t.

Cây tr ng vào tháng b

t yêu c u

(Almodare và cs., 1994).

Nghiên c u c

c ti n hành t i M và ch ra r ng

t ch t khô gi m khi trì hoãn ngày tr

nh

ng b i th i v tr ng.
Pretoria, Botswana, tr
cao nh t, s nhánh nhi
bi

th i v s m nh

t thân

u cao cây l n nh t (m c dù không có s khác

ng kính g c) (Balole., 2001).


13

M t s k t qu nghiên c u v sâu b nh và qu n lý d ch h i
Các nghiên c u v côn trùng gây h

c ghi nh n trong su

ng nghiên c u c a Car

ch ra r ng vi

c có th

d ch h i trong cây tr

u ki m soát

c bi
Spodoptera

Theo Nuessly và cs. (2013), s t n công c
frugiperda L. (Lepidoptera: Noctuidae) b
gieo tr

nh iv

b i gi ng và th i v

c quan sát

tr ng vào gi

n 30 và 55 ngày sau gieo
l nhi

c thân Diatraea

saccharalis (F) (Lepidoptera: Crambidae) có s khác bi t l n theo t ng gi ng và
th i v gieo tr

ng 13,7% khi tr ng vào v s

nhiên, Henderson và cs. (1996) ch ra r ng, s gây h i c a sâu xanh S.frugiperda
n phát tri n lá d n t i than ng
t 5,4

th

19,6% so v i nh ng cây không b h i.
Cherry và cs. (2013) nh n th y r ng không có s

tr ng c a gi

t M81

ch u kém b gây ra b i sâu

c thân E. lignoseluss m t ph

ph c b

c thân. Vì v y, kh

am
ng
kh c

ng s nhánh.
M t s k t qu nghiên c u v

ng trong thân lá c a m t s

gi
c s d ng là nghu n nguyên li u ph c v cho s n xu t xiro
M cá

t lâu nh thân m

ng
t qu t

c a cây th t

n t(Karve và cs, 1970).
o nghi m

Kharif (1985) có dòng SSV-7073 có hàm

ng khá cao 22,24%, tinh b t là 15,9%( Bapat và cs, 1987)
l
nh

ng th

c s n xu t ethanol, gi ng Rio cho s
c ép cao 45,5-

ng cao
ng

14

ng t 19,6-

ng tinh b t 14,28-

ng thô 1,75-

3,37 t n/ha.
ng sucarose không liên quan ch t t
ng c a cây tr

c gi

x y ra ngay khi k

n nay nh ng quá trình này
t (Hoffmann Thoma và cs, 1996).

n xu t ethanol c
gi

n

t và 1 gi

quan t

c lai t o t 6
y h t: Kh

ng t ng s , t l

n xu t ethanol liên

ng sucrose, t l

c

t thân

và chu vi thân. Trong s các c p b m , gi ng SSV84 cho 14,2 ml ethanol/ cây,
trong khi các dòng lai gi a gi

t cao nh t (32,1 ml

ethanol/cây) (Ganesh, 1995)
M t s k t qu nghiên c u gi

t trong s n xu t ethanol

c s d ng là ngu n nguyên li u ph c v s n xu t xi-ro
M

t lâu nh thân m
chi t xu

cv

ng cao. Dùng thân cây

ng cho k t qu t

cây th t n t, hàm

n xu t ethanol c
gi

t và 1 gi

c lai t o t 6
y h t cho k t qu

s n xu t ethanol liên quan t i

ng t ng s , t l

ng sucrose, t l

t thân và chu vi thân. Trong s các c p b m , gi ng SSV8 cho
14,2 ml ethanol/cây trong khi dòng lai gi a gi

t cao

nh t (32,1 ml ethanol/cây). (Ganesh, 1995).
Sau khi kh o nghi m 87 dòng, gi

t

c 12 dòng, gi ng có tri n v ng ph c v s n xu
có th

ng 115 -

ng. Nh ng gi ng này

c ép t 4,5 - 5,3. Dòng SSV-

ng cao nh t 22,24%, tinh b t 15,9%. (Bapat và cs, 1987).
Sau khi ép thân l

s n xu t ethanol, gi ng Rio cho s

nh t 3.418 l/ha, th p nh t là gi ng NSA-

ng cao
ng


15

th i Rio là gi

c ép cao 45,5 ng tinh b t (14,28 -

ng (19,6 -

ng thô (1,75 - 3,37 t n/ha).

Theo Ratnavathi (2004), sau khi kh o nghi
ng 5 gi

c và ch

ng

t (Keller, SSV-84, BJ-248, Wrey và NSSH-104) gi ng
ng cao nh t, r t thích h p ph c v

s n xu

c ch

ng trong thân và s khác nhau gi

nghiên c

ng

t thân. Quá trình hình thàn

sucrose không liên quan ch t t

ng

ng c a cây tr

c gi

y ra ngay khi k t thúc quá trình
t. (Hoffmann Thoma và cs, 1996).

M t s k t qu nghiên c u v c t lá và c t ng n
Nghiên c u k thu t c t toàn b lá ho c c t bông c a cây

n 30

ngày sau khi tr và 40 ngày sau tr cho th y: C t lá làm gi
ch t khô trong thân, k t qu nghiên c u ch ra r ng các ch
ngu n

ng và v t ch t khô chính c a thân. C t bông

gây

ng rõ r

ng và v t
c t ng h p t lá là

c

t ch

n trên không
ng trong thân. Tuy

nhiên theo m t s nhà khoa h c khác n u c t bông s

i

ng trong thân.
Ng t ng n không làm gi m sinh kh i thân cây và lá thu ho
ng 10mg/g), d
ki n t

n kh

ch

ng d

i nh ng cây không ng t b ng n

( t t c các m c N bón). K t qu nghiên c u c a các tác gi

pv i

nh ng nghiên c u c a Broadhead. (1973) khi ch ra r
8mg/g

nh

c c t ng

ng N yêu c u cho cao l

t ph thu

c khi hình thành h t.
uc

t

ng cho phép có th làm gi m cacbon hydrat hòa tan
c

t (Almodares và cs., 2010), gi m l i ích kinh t và có th gây h i
b m t qua quá trình b

hình thành nito

t i

oxit N2O, là nguyên nhân gây ra ngu n khí th i nhà kính (Crutzen


16

ng ph thu
fruc-to-zo hình thành nhi u nh t
chi

n phát tri n c a cây,
u phát tri

-cro-

sau khi c t ng n (Sipos và cs., 2009).

2.3.1.2. Tình hình s n xu

gi i
c quan tr ng trên th gi i và là kh u

ph

i

nhi

i bán khô h

bánh quy, tinh b
li u t

30 qu

c bi t là

nh ng vùng

i cây tr ng có nhi u công d
ng, xiro, c n, bia, s n xu t m ch nha và là ngu n nguyên

s n xu t ethanol nhiên li u.
Hi

50 qu c gia tr

trung ch y u

c 6 châu l c và t p

Châu Phi và Châu M

d ng, s n ph m c a nó ph c v cho nhi u ngành khác nhau tuy thu c vào m
s d ng: h t là th c ph

c s d ng làm ch t

t ho c trong ngành công nghi p s n xu t ethanol.

)
2000

41,21

13,55

55,87

2005

46,36

12,86

59,63

2010

41,58

14,44

60,06

2011

42,31

13,77

58,24

2012

38,16

14,95

57,03

2013

42,12

14,57

61,38