BÀI 2:
VẬN CHUYỂN CÁC
CHẤT TRONG CÂY
I. DÒNG VẬN CHUYỂN CÁC
CHẤT TRONG CÂY
Mạch rây
Mạch gỗ
Xác định
dòng mạch
gỗ và dòng
mạch rây?
Mạch gỗ Mạch rây
Mạch gỗ
Mạch rây
Vai trò của dòng mạch gỗ và dòng mạch rây?
- Dòng mạch gỗ giúp vận chuyển nước và
các ion khoáng từ đất vào đến mạch gỗ của
rễ, rồi dâng lên mạch gỗ trong thân để lan
tỏa đến lá và những phần khác của cây.
- Dòng mạch rây vận chuyển các chất hữu
cơ và ion khoáng từ các tế bào quang hợp
trong phiến lá vào cuống lá rồi đến nơi cần
sử dụng hoặc dự trữ (rễ, hạt, quả,…).
Ngoài ra, nước có thể vận chuyển ngang
từ mạch gỗ sang mạch rây và ngược lại.
II. DÒNG MẠCH GỖ VÀ DÒNG
MẠCH RÂY
1. Cấu tạo mạch
Dòng mạch gỗ
Cấu - Gồm có các tế bào
tạo nào?
mạch - Các tế bào đó sắp
xếp như thế nào?
Dòng mạch rây
Dòng mạch gỗ
Cấu - Gồm các tế bào
tạo chết là quản bào và
mạch mạch ống.
- Các tế bào cùng
loại nối với nhau tạo
nên những ống dài từ
rễ lên lá.
Dòng mạch rây
- Gồm các tế bào
sống là ống rây và
các tế bào kèm.
- Các ống rây nối
đầu với nhau
thành các ống dài
đi từ lá xuống rễ.
Dòng mạch gỗ
Cấu - Gồm các tế bào
tạo chết là quản bào và
mạch mạch ống.
Dòng mạch rây
- Gồm có các tế
bào nào?
- Các tế bào đó
- Các tế bào cùng
sắp xếp như thế
loại nối với nhau tạo nào?
nên những ống dài từ
rễ lên lá.
Dòng mạch gỗ
Cấu - Gồm các tế bào
tạo chết là quản bào và
mạch mạch ống.
- Các tế bào cùng
loại nối với nhau tạo
nên những ống dài từ
rễ lên lá.
Dòng mạch rây
- Gồm các tế bào
sống là ống rây và
các tế bào kèm.
- Các ống rây nối
đầu với nhau
thành các ống dài
đi từ lá xuống rễ.
II. DÒNG MẠCH GỖ VÀ DÒNG
MẠCH RÂY
2. Thành phần
Dòng mạch gỗ
Thành - Chủ yếu là nước ,
phần ion khoáng, các chất
hữu cơ như vitamin,
hoocmôn,.. được
tổng hợp từ rễ.
Dòng mạch rây
- Saccarozơ, các
axit amin,
vitamin, ATP
được tổng hợp từ
lá và một số ion
khoáng được sử
dụng lại như ion
kali.
II. DÒNG MẠCH GỖ VÀ DÒNG
MẠCH RÂY
3. Động lực
Dòng mạch gỗ
Động Động lực nào
lực khiến cho vật chất
di chuyển liên tục
trong dòng mạch
gỗ?
Dòng mạch rây
- Lực hút do
thoát hơi nước ở
lá.
-Lực liên kết giữa
các phân tử nước
với nhau.
- Lực đẩy (áp
suất rễ).
Dòng mạch gỗ
Dòng mạch rây
Động Do sự phối hợp của 3 Động lực nào
lực lực:
khiến cho vật
- Lực đẩy (áp suất rễ).
chất di chuyển
- Lực hút do thoát hơi
trong dòng mạch
nước ở lá.
- Lực liên kết giữa các rây?
phân tử nước với nhau
và với thành mạch gỗ
đảm bảo dòng nước
liên tục trong cây.
Tế bào
nguồn
Tế bào
chứa
Tế bào
chứa
Dòng mạch gỗ
Dòng mạch rây
Động Do sự phối hợp của 3 Do chênh lệch áp
suất thẩm thấu, các
lực lực:
- Lực đẩy (áp suất rễ).
- Lực hút do thoát hơi
nước ở lá.
- Lực liên kết giữa các
phân tử nước với nhau
và với thành mạch gỗ
đảm bảo dòng nước
liên tục trong cây.
chất di chuyển từ
nơi có áp suất thẩm
thấu cao (cơ quan
nguồn: lá) đến nơi
có áp suất thẩm
thấu thấp (cơ quan
chứa: rễ, hạt, quả,
…)