TƯ TƯỞNG hồ CHÍ MINH về GIÁO dục THANH NIÊN TRONG bối CẢNH HIỆN NAY

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN
KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
BỘ MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
POS 361 AG
──────── * ───────

TIỂU LUẬN
Đề tài: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ GIÁO DỤC THANH NIÊN
GVHD: NGUYỄN THỊ THÀNH LÊ

NHÓM THỰC HIỆN:
DƯƠNG THỊ THUẬN: 2220354025
LỮ DIỆU MY: 2120715707
NGUYỄN THỊ HOÀI PHƯƠNG: 2120715779
VĂN THỊ DIỆU HIỀN: 2120715623
NGUYỄN NGỌC QUÝ: 2221172582


MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài……………………………………………
Mục đích, phạm vi, phương pháp nghiên cứu………………
Đóng góp của bài tiểu luận…………………………………
Kết cấu của bài tiểu luận
NỘI DUNG
KHÁI NIỆM TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH………………..
NỘI DUNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ THANH
NIÊN…………………………………………..
2.1 Vai trò của thanh niên………………...
2.2 Quan điểm Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên…….
2.3 Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng trong tầng lớp thanh niên

2.4 Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên hiện nay….
KẾT LUẬN…………………………………………….


LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Bất cứ một quốc gia dân tộc, một chế độ xã hội nào muốn tồn tại và phát
triển đều phải quan tâm đến việc bồi dưỡng và phát huy khả năng của thanh
niên. Sự phát triển của thanh niên không những quan hệ đến vận mệnh và
tồn tại của đất nước mà còn ảnh hưởng đến tương lai của dân tộc. Vì vậy
thanh niên luôn là lực lượng chiến lược của mỗi quốc gia, dân tộc.
Trong quá trình lãnh đạo đất nước, Đảng ta luôn đề cao vai trò, vị trí của
thanh niên, xác định thanh niên là lực lượng xung kích cách mạng, Đoàn
Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng; công tác
thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc. Tại đại hội Đoàn toàn quốc lần
thứ VIII, sau khi nói về đường lối công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chiến
lược phát triển kinh tế- xã hội, đồng chí tổng bí thư Nông Đức Mạnh đã
khẳng định: “… Công việc đó là của toàn xã hội nhưng trước hết là của
thanh niên, vì thanh niên có vị trí đặc biệt đối với sự nghiệp cách mạng và
tương lai của dân tộc…”. Điều đó cho thấy sự quan tâm đặc biệt của Đảng ta
đối với công tác thanh niên.
Vì thế công tác giáo dục và phát huy vai trò của thanh niên là vô cùng quan
trọng, và bản thân là một sinh viên nhóm em thấy việc tìm hiểu về những
chủ trương của nhà nước về giáo dục thanh niên, và những vấn đề liên quan
là rất bổ ích, vì thế nhóm em xin chọn đề tài tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh
niên để có thể hiểu thêm về thanh niên qua tư tưởng của Bác Hồ, đồng thời
cũng thấy được thanh niên hiện nay cần có những phẩm chất gì, cần phấn
đấu như thế nào để có thể là lực lượng nòng cốt của đất nước trong tương
lai.
2. Mục đích nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu:

Tư tưởng Hồ Chí Minh nói chung và tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên và
giáo dục thanh niên nói riêng rất rộng lớn và sâu sắc. Học tập và nghiên cứu
tư tưởng Hồ Chí Minh trong việc nhìn nhận, đánh giá vai trò, vị trí và khả
năng cách mạng to lớn của thanh niên vẫn là đòi hỏi cấp thiết trong sự
nghiệp đổi mới đất nước ngày nay.


Trong thực tiễn cách mạng, cùng với chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng ta, dân
tộc ta và nhân dân ta. Chính vì vậy, việc giáo dục Tư tưởng Hồ Chí Minh ở
các học viện, nhà trường trong xã hội nói chung, trong quân đội ta nói riêng
có vai trò to lớn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã
hội chủ nghĩa hiện nay.
Nhận thức đúng đắn về đối tượng môn Tư tưởng Hồ Chí Minh chính là một
trong những điều kiện, yêu cầu cơ bản nhất để nâng cao chất lượng công tác
giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, có quan hệ chặt chẽ, hữu cơ với việc xác
định nhiệm vụ, nội dung, phương pháp môn học này.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là hệ thống Tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh
niên, đó là hệ thống tri thức mang tính qui luật về đối tượng là thanh niên.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên không chỉ được phản ánh trong văn
kiện, tác phẩm của Người mà còn được quán triệt trong mọi chủ trương,
đường lối của Đảng và Nhà nước ta do Người đứng đầu, trong toàn bộ cuộc
đời và sự nghiệp Cách mạng mà Người để lại cho chúng ta.
Phương pháp nghiên cứu mà nhóm em đã lựa chọn là phương pháp dựa trên
lịch sử, đặt vào hoàn cảnh lịch sử cụ thể. Trong những năm đầu thế kỷ 21,
đất nước ta có cơ hội lớn và cả thách thức không nhỏ. Tình hình thế giới
đang diễn biến phức tạp, nhanh chóng, khó lường. Ðể thực hiện thắng lợi
nhiệm vụ cách mạng Việt Nam trong thời kỳ phát triển mới, cần thấm nhuần
sâu sắc, vận dụng sáng tạo những nguyên lý và phương pháp luận của chủ
nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh để giải quyết những vấn đề nóng

bỏng mà thực tiễn đang đặt ra; nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng
Hồ Chí Minh phải trở thành một nhiệm vụ mấu chốt của công tác tư tưởng
của Ðảng, cần được toàn Ðảng thực hiện chặt chẽ, có chất lượng và hiệu
quả.
Với tinh thần và ý nghĩa đó, ngày 27-3-2003, Ban Bí thư đã ra Chỉ thị số 23CT/TW về đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí
Minh trong giai đoạn mới và nhân dịp kỷ niệm 113 năm Ngày sinh của Chủ
tịch Hồ Chí Minh, đã phát động tổ chức đợt tuyên truyền, giáo dục sâu rộng
tư tưởng Hồ Chí Minh. Ðây là một sinh hoạt chính trị rộng lớn, rất quan
trọng cần được tổ chức chặt chẽ, khoa học, có hệ thống và sau này phải trở


thành nền nếp thường xuyên trong hoạt động của Ðảng và trong đời sống xã
hội ta.
Tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh
là nhiệm vụ chính trị quan trọng thường xuyên của toàn Ðảng, toàn quân,
toàn dân; là nội dung trọng yếu trong công tác xây dựng Ðảng, là tình cảm,
nguyện vọng thiết tha của mọi người Việt Nam. Nghiên cứu, tuyên truyền,
giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh phải nhằm mục đích lâu dài, nhất quán, là
biến tư tưởng của Người thành hiện thực; hình thành và phát triển tố chất Hồ
Chí Minh, tinh thần độc lập, tự chủ, đổi mới và sáng tạo trong mỗi con
người Việt Nam.
Thông qua bài tiểu luận, chúng em xin được trình bày những vấn đề cơ bản
về nguồn gốc, quá trình hình thành tư tưởng của Hồ Chí Minh về thanh niên,
việc vận dụng tư tưởng về thanh niên của Người trong điều kiện hiện nay và
những biện pháp nhằm phát triển toàn diện, phát huy mọi năng lực của thanh
niên phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
3. Đóng góp của bài tiểu luận:
Bài tiểu luận của chúng em tuy còn nhiều hạn chế và sơ sài, nhưng phần nào
góp phần bổ sung vào nguồn tư liệu về tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên.
4. Kết cấu bài tiểu luận:

Bài tiểu luận của chúng em được chia làm 2 phần lớn:
Phần I: Khái niệm Tư tưởng Hồ Chí Minh.
Nêu ra khái niệm chung của Tư tưởng Hồ Chí Minh
Phần II: Nội dung Tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh niên. Phần này tập trung
phân tích bốn vấn đề chính :
Phân tích vai trò của thanh niên trong xã hội
Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng trong tầng lớp thanh niên
Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên hiện nay


NỘI DUNG
1– KHÁI NIỆM TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH:
Kể từ sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng, công tác nghiên
cứu tư tưởng Hồ Chí Minh được tiến hành nghiêm túc và đạt được những kết
quả quan trọng. Những kết quả nghiên cứu đó đã cung cấp luận cứ khoa học
có sức thuyết phục để Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng (tháng
4-2001) xác định khá toàn diện và có hệ thống những vấn đề cốt yếu thuộc
nội hàm khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh như sau:
“Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về
những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng
và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta,
kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh
hoa văn hóa nhân loại…
Tư tưởng Hồ Chí Minh soi đường cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta giành
thắng lợi, là tài sản tinh thần to lớn của Đảng và dân tộc ta.”
2 – NỘI DUNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ THANH NIÊN:
2.1 – Vai trò của thanh niên:
Thanh niên là lớp người kế tục tất yếu sự nghiệp cách mạng của cha
anh đưa nước nhà đến một tương lai tươi sáng, bởi “Nước nhà thịnh hay suy,

yếu hay mạnh phần lớn là do thanh niên”, “Vì thanh niên là lớp người kế tục
sự nghiệp cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách
dìu dắt thế hệ thanh niên trong tương lai”.
Tháng 01/1946, trong thư gửi thanh niên và nhi đồng toàn quốc, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã viết: “Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi
trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”, tuổi trẻ là lực lượng quyết định vận
mệnh của dân tộc, sự phát triển của đất nước. Người sớm phát hiện được và
tin tưởng ở tiềm năng, sức mạnh to lớn của thế hệ trẻ trong cuộc đấu tranh
cách mạng và sự phát triển xã hội. Người nhận thấy tuổi trẻ Việt Nam là lực
lượng đông đảo, ™ang hậu, ™ang cảm; có những ưu thế nổi trội: trẻ, khoẻ,
chiếm số đông trong xã hội, ™ang hái nhiệt tình, nhanh nhạy trong tiếp thu
cái mới. Thế hệ trẻ tiêu biểu cho sức sống, sức phát triển của dân tộc, nếu


được chăm sóc, rèn luyện có thể đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp giải
phóng dân tộc. Nhưng, Người cũng nhận thấy, trong quá trình thống trị
Đông Dương và Việt Nam, thực dân Pháp đã thực hiện chính sách ngu dân,
áp đặt nền văn hoá nô dịch đã làm tàn tạ, mê muội thế hệ trẻ Việt Nam. Đó
là điều hết sức nguy hiểm. Vì thế, trong tác phẩm nổi tiếng Bản án chế độ
thực dân Pháp, xuất bản năm 1925, Người đã viết: “Hỡi Đông Dương đáng
thương hại! Người sẽ chết mất, nếu đám thanh niên già cỗi của Người
không sớm hồi sinh.”2 Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng, chỉ có thể dành
độc lập dân tộc khi giác ngộ được quần chúng nhân dân, mà trước hết là
thức tỉnh, giác ngộ thanh niên, hướng cuộc đấu tranh của họ đi đúng quỹ đạo
của cách mạng vô sản, từ đó thức tỉnh dân tộc. Tư tưởng này, trước đó nhà
yêu nước Phan Bội Châu cũng đã đề xướng và thực hiện, nhưng con đường
mà nhà cách mạng tiền bối hướng cho họ đi không phải là con đường cách
mạng vô sản.
Tháng 12 năm 1924 tại Quảng Châu, Trung Quốc, Nguyễn Ái Quốc đã tiếp
xúc với những thanh niên yêu nước trong nhóm tâm tâm xã và tổ chức ra 1

nhóm cách mạng đầu tiên. Việc thành lập Hội Việt Nam cách mạng thanh
niên, mở lớp đào tạo về chủ nghĩa Mác – Lênin chính là những bước chuẩn
bị đầu tiên nhưng vô cùng quan trọng – nhân tố con người, nhân tố thanh
niên - những hạt giống đầu tiên cho cách mạng Việt Nam.
Bằng các hoạt động tích cực và hiệu quả, Hội Việt Nam cách mạng thanh
niên đã nhanh chóng phát triển thành một lực lượng chính trị độc lập, giác
ngộ được nhiều người yêu nước đi theo đường lối của Nguyễn Ái Quốc, góp
phần đưa phong trào công – nông phát triển. Hội Việt Nam cách mạng thanh
niên trở thành tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam. Được tin tưởng và
được đào tạo, giáo dục, thanh niên thực sự đã trở thành lực lượng quan trọng
trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, trở thành đội ngũ hậu bị của
Đảng Cộng sản Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng sớm thấy được sức mạnh của tuổi trẻ trong sự
nghiệp xây dựng đất nước. Ngay trong ngày khai trường đầu tiên của nước
Việt Nam dân chủ cộng hoà, tháng 9 năm 1945, Hồ Chí Minh đã tin tưởng
gửi gắm vào thế hệ trẻ, rằng tương lai của non ™ang Việt Nam phụ thuộc
“một phần lớn ở công học tập của các em.”3


Tháng 8 năm 1947, Người lại khẳng định: “Thanh niên là người chủ tương
lai của nước nhà… Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là
do các thanh niên. Thanh niên muốn làm chủ tương FangFho xứng đáng
thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải làm
việc để chuẩn bị cho cái tương lai đó”.4 “Thanh niên ta rất Fang hái. Ta
biết tập hợp lòng Fang hái đó lại và dìu dắt đúng đắn thì thanh niên sẽ
thành một lực lượng rất mạnh mẽ”5.
Người cũng chỉ rõ, hạt nhân để tập hợp thanh niên, giáo dục thanh niên là
Đoàn thanh niên Cộng sản, vì thế Người rất quan tâm đến việc thành lập
Đoàn thanh niên Cộng sản. Và chỉ một năm sau khi Đảng Cộng sản Việt
Nam ra đời, Đoàn thanh niên Cộng sản đã được thành lập. Về chức năng,

nhiệm vụ của Đoàn, Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Đoàn thanh niên là cánh tay và
đội hậu bị của Đảng, là người phụ trách dìu dắt nhi đồng”6. Để thực hiện tốt
nhiệm vụ trên, Đoàn thanh niên cần phải thường xuyên quan tâm công tác
xây dựng Đoàn vững mạnh, Đoàn phải tìm ra nhiều phương thức hoạt động
để tổ chức, tập hợp rộng rãi thanh niên. Đảng phải chăm lo giáo dục cho họ,
đào tạo họ trở thành người kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội.
2.2 – Quan điểm Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên:
Là một lãnh tụ vĩ đại, có tầm nhìn xa trông rộng, hơn ai hết, Người thấu
hiểu vai trò vô cùng to lớn của lực lượng thanh niên trong sự nghiệp cách
mạng, trong công cuộc bảo vệ, xây dựng, kiến thiết nước nhà.
Để phát huy vai trò và sức mạnh của tuổi trẻ thì phải tiến hành giáo dục
thanh niên một cách toàn diện và chu đáo. Nói đến tư tưởng giáo dục của Hồ
Chí Minh, các nhà nghiên cứu giáo dục thường nhấn mạnh đến sự đặc sắc
trong quan điểm của Người về vấn đề nhân cách, việc học tập để rèn luyện
phát triển nhân cách đối với mỗi người. Hồ Chí Minh đã từng nói: “Thiện ác
vốn chẳng phải là bản tính cố hữu, phần lớn đều do giáo dục mà nên”.
Người muốn nhấn mạnh đến vai trò của giáo dục trong việc hình thành phẩm
chất nhân cách con người, “thiện”, “ác” không phải là bản chất sẵn có của
con người mà chủ yếu là do quá trình giáo dục hình thành nên.
Hiểu sâu sắc tầm quan trọng của vấn đề này, trong suốt cuộc đời hoạt động
cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hết sức quan tâm dìu dắt thế


hệ trẻ. Ngay từ những ngày đầu bôn ba cứu nước, để tập hợp, giáo dục và
giác ngộ cách mạng cho thanh niên, Người đã lập ra tổ chức Việt Nam
Thanh niên cách mạng đồng chí hội. Trước lúc đi xa, trong “Di chúc” thiêng
liêng, Người còn ân cần căn dặn: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là
tốt, mọi việc đều Fang hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến
thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ
thành những người thừa kế xây đựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa

“chuyên”.
Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất
cần thiết”.
Trong số những vấn đề cần giáo dục cho thanh niên, Hồ Chí Minh đặt
lên hàng đầu vấn đề giáo dục tinh thần yêu nước. Trong năm điều Người dạy
thiếu niên và nhi đồng, điều thứ nhất là: “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào”, đối
với thanh niên, “Trước hết phải yêu Tổ quốc, yêu nhân dân. Phải có tinh
thần dân tộc vững chắc và tinh thần quốc tế đúng đắn”. Tinh thần yêu nước
là vốn quý, là sức mạnh to lớn giúp dân tộc ta đứng vững trước những thử
thách nghiệt ngã trong lịch sử. Nó được vun đắp từ bao đời và đã trở thành
sức mạnh Việt Nam, biểu tượng Việt Nam. Ngày nay, trong thời đại Hồ Chí
Minh, hơn bao giờ hết, tinh thần ấy cần được đề cao và khơi dậy một cách
mạnh mẽ để đưa chúng ta vượt qua đói nghèo, tụt hậu. Có thể khẳng định
rằng, giáo dục tinh thần yêu nước cho thanh niên theo tư tưởng Hồ Chí Minh
là việc làm đặc biệt quan trọng trong bối cảnh hiện nay, nó tiếp thêm nguồn
sức mạnh, trí sáng tạo cho hàng triệu thanh niên đang ngày đêm chiến đấu,
lao động, cống hiến trên mọi lĩnh vực vì sự vững bền của đất nước, cho sự
thăng hoa của dân tộc, cho dáng đứng Việt Nam tạc sâu vào thiên niên kỷ.
Những tư tưởng của Hồ Chí Minh về giáo dục tinh thần yêu nước đối
với thế hệ trẻ cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị và mang ý nghĩa thời sự.
Chúng ta tuy đã giành được độc lập tự do, đất nước hòa bình và thống nhất,
song vẫn còn biết bao khó khăn và thử thách. Sự nghiệp chấn ™ang đất
nước, đưa nền kinh tế nước ta phát triển ngang với trình độ của những cường
quốc lớn đòi hỏi thế hệ trẻ hôm nay phải phấn đấu, nỗ lực cống hiến nhiều
hơn nữa. Họ phải tự giác rèn luyện, trở thành những con người có ý chí bền
vững, có lòng ™ang cảm gan dạ để vượt qua những cám dỗ thấp kém, những
thói hư tật xấu,… mà mặt trái của kinh tế thị trường, của toàn cầu hoá mang


lại.

Trong công cuộc giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ cho đất nước, Hồ Chí Minh
nhấn mạnh đến nguyên tắc giáo dục toàn diện. Người cho rằng, “Nhà nước
chú trọng đặc biệt việc giáo dục thanh niên về đức dục, trí dục và thể dục”.
Một con người có trí tuệ và nhân cách phát triển lệch lạc không thể là một
người chủ xứng đáng của đất nước, của Tổ quốc. Vấn đề giáo dục toàn diện
là một vấn đề hết sức quan trọng. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, thanh niên là
người chủ tương lai của nước nhà, vì vậy, ngay từ hiện tại, “… thanh niên
phải chuẩn bị làm người chủ nước nhà. Muốn thế phải ra sức học tập chính
trị, kỹ thuật, văn hóa, trước hết phải rèn luyện và thấm nhuần tư tưởng xã
hội chủ nghĩa, gột rửa cá nhân chủ nghĩa…”. Đúng như tư tưởng của Người,
để hoàn thành tốt vai trò người chủ nước nhà, thanh niên phải được giáo dục,
đào tạo một cách chu đáo, phải được chuẩn bị đầy đủ các hành trang cần
thiết nhất. Trước hết, họ phải là những con người gương mẫu về đạo đức, có
ý thức đạo đức hoàn thiện, đầy đủ, đồng thời, có thể chất cường tráng, mạnh
mẽ. Có như thế họ mới có thể vượt qua được những khó khăn, thử thách,
mới làm tròn được những nhiệm vụ vẻ vang nhưng cũng rất nặng nề mà
Đảng, dân tộc và nhân dân giao phó. Đặc biệt, họ phải là những người có trí
tuệ cao, thông minh, sáng tạo, có ý chí khám phá, tìm tòi “dám nghĩ, dám
làm”, biết vận dụng những thành quả của khoa học – công nghệ hiện đại vào
thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.
Để trở thành những con người phát triển hài hoà và toàn diện, con
đường duy nhất của thanh niên là không ngừng ra sức phấn đấu, rèn luyện,
học tập trên tất cả các lĩnh vực, “phải ra sức học tập chính trị, kỹ thuật, văn
hoá, phải thấm nhuần tư tưởng xã hội chủ nghĩa”. Điều đó có ý nghĩa đặc
biệt quan trọng, nhất là trong điều kiện toàn cầu hoá và sự bùng nổ của cách
mạng khoa học – công nghệ hiện đại. Thanh niên Việt Nam phải biết vươn
lên làm chủ những công nghệ tiên tiến nhất, để rút ngắn khoảng cách với
những quốc gia phát triển. Thực tế cho thấy, rất nhiều thanh niên đã và đang
xứng đáng với lời dạy đó của Người. Những thắng lợi vẻ vang của tuổi trẻ
Việt Nam trong các cuộc thi quốc tế, trong học tập, sản xuất và kinh doanh,

… đã chứng minh vai trò và năng lực của các thế hệ thanh niên trong công
cuộc xây dựng đất nước. Tuy nhiên, tuổi trẻ ngày nay cần phải làm được
nhiều hơn thế, cần phải tiếp tục phấn đấu và rèn luyện. Trên nhiều lĩnh vực,
chúng ta còn tụt hậu, có khoảng cách quá xa so với các nước phát triển trong


khu vực và trên thế giới. Nhiệm vụ của thanh niên là phải góp phần thu hẹp,
san bằng khoảng cách đó. Hồ Chí Minh đặc biệt chú trọng việc giáo dục đạo
đức cách mạng cho thế hệ trẻ. Người chỉ rõ: “Thanh niên phải luôn luôn rèn
luyện đạo đức cách mạng. Đạo đức cách mạng có thể tóm tắt trong mấy
điểm:
Trung thành: Trọn đời trung thành với sự nghiệp cách mạng, với Tổ quốc,
với Đảng, với giai cấp.
Dũng cảm: Không sợ khổ, không sợ khó, thực hiện: “Đâu cần thanh niên có,
việc gì khó thanh niên làm”, “gian khổ thì đi trước, hưởng thụ sau mọi
người”.
Khiêm tốn: Không nên tự cho mình là tài giỏi, không khoe công, không tự
phụ.
Được ví như mùa xuân của xã hội, nhiệm vụ của thanh thiếu niên không chỉ
là học tập, rèn luyện, mà còn phải biết cống hiến và hy sinh. Trong bài nói
chuyện tại buổi lễ khai mạc trường Đại học nhân dân Việt Nam, Hồ Chí
Minh đã ân cần chỉ bảo: “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước
nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà!
Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích
nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?”. Lời nói của Người tuy giản dị
mà thật sâu sắc biết bao. Ngày nay, còn nhiều bạn trẻ đang mải mê theo đuổi
những giá trị vật chất thấp kém, tầm thường mà quên đi trách nhiệm, nghĩa
vụ lớn lao của mình đối với Tổ quốc, với non ™ang đất nước. Thói quen đua
đòi, hưởng lạc, chạy theo những thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội đang
làm hư hỏng một số thanh, thiếu niên vốn không tự giác học tập, rèn luyện.

Họ đang sa vào một cuộc sống thiếu lý tưởng, không có niềm tin, không có
sự định hướng một cách đúng đắn. Không có lý tưởng cao cả để phấn đấu,
cuộc sống con người sẽ trở nên tẻ nhạt, tầm thường, thậm chí vô nghĩa. Có lẽ
đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng những hiện
tượng rất đáng lo ngại trong giới trẻ ngày nay, như đua xe máy, nghiện ngập
ma túy…
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Thanh niên cần phải có tinh thần và gan
dạ sáng tạo, cần phải có chí khí ™ang hái và tinh thần tiến lên, vượt mọi khó


khăn, gian khổ để tiến mãi không ngừng”. Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào,
người thanh niên cũng phải sống xứng đáng với truyền thống vẻ vang của
dân tộc. Trong bối cảnh hội nhập và mở cửa hiện nay, đất nước đang đứng
trước những thời cơ và những thử thách lớn lao, hơn bao giờ hết, vai trò và
trách nhiệm của thanh niên, của tuổi trẻ lại càng vinh dự và nặng nề. Tương
lai của đất nước, của dân tộc đang nằm trong tay thế hệ trẻ. Chúng ta có thể
sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không? Chúng ta có thể đi
tắt, đón đầu thời đại được hay không? Chúng ta có thể vượt ra khỏi đói
nghèo, tụt hậu để trở thành một quốc gia giàu có, vững mạnh, phát triển về
mọi mặt được hay không? Tất cả đang trông chờ vào ý chí, nghị lực và bản
lĩnh của tuổi trẻ, tất cả đang được quyết định bởi những việc làm, những
hành động cụ thể của tuổi trẻ hôm nay. Chúng ta không thể quên lời căn dặn
thiết tha của Người: “Thanh niên ta có vinh dự to thì cũng có trách nhiệm
lớn. Để làm tròn trách nhiệm, thanh niên ta phải nâng cao tinh thần làm chủ
tập thể, trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt niềm tin lớn vào thế hệ trẻ, quan tâm đặc
biệt đến sự phát triển toàn diện của họ, trong đó có sự phát triển về thể chất.
Người đã nêu một tấm gương sáng về rèn luyện thể dục, thể thao, đồng thời
kêu gọi mọi người, nhất là thanh niên, phải thường xuyên rèn luyện sức
khoẻ, coi đó là trách nhiệm và bổn phận của thanh niên. Họ cần có những

hoạt động vui chơi lành mạnh: “Thanh niên phải chuyên tâm học hành và
công tác, nhưng cũng cần có vui chơi. Vui chơi lành mạnh là một bộ phận
trong sự sinh hoạt của thanh niên”. Rõ ™ang, trong bối cảnh ngày nay, lời
nhắc nhở đó của Bác có ý nghĩa rất quan trọng. Có lẽ, một phần do thiếu
những sân chơi lành mạnh, bổ ích mà không ít bạn trẻ đã và đang lao vào
những trò chơi dại dột, vô cùng nguy hiểm, như đua xe trái phép, cá độ bóng
đá, cờ bạc, nghiện ngập, hút xách. Hoặc có không ít nam nữ thanh niên mải
mê truy tìm những cảm giác xa lạ trên sàn nhảy, vũ trường với đủ các loại
thuốc kích thích. Vui chơi, giải trí là điều không thể thiếu được đối với lứa
tuổi thanh niên, song các hoạt động đó phải mang tính giáo dục, tính văn hoá
và lành mạnh. Vui chơi để có thêm niềm tin và ý chí trong học tập, rèn
luyện. Hổ Chí Minh đã từng nhắc nhở: “Trong vui chơi cũng có giáo dục.
Cần có những thú vui chơi văn hoá, thể dục có tính chất tập thể và quần
chúng”.


2.3 – Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng trong thanh niên:
Có đạo đức cách mạng thì mỗi thanh niên có thể tự phấn đấu hoàn thiện
mình, hình thành năng lực để hoàn thành nhiệm vụ cách mạng vẻ vang. Vì
vậy, đạo đức cách mạng là nền tảng vững chắc để thanh niên hoàn thành
nhiệm vụ vẻ vang của mình. Trong 5 điểm Bác dạy thanh niên và 5 điều Bác
dạy thiếu nhi, đều toát lên một sự quan tâm đặc biệt sâu sắc về giáo dục đạo
đức cách mạng cho thanh niên. Người đã nêu lên những nội dung cụ thể về
giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho thanh niên như sau:- Đạo đức
cách mạng là tuyệt đối trung thành với Tổ Quốc, với Đảng và hiếu với nhân
dân.
Khi nói tới đạo đức cách mạng, vấn đề quan trọng hàng đầu được Hồ
Chí Minh quan tâm là làm cho thanh niên nhận thức được rằng: đạo đức
cách mạng là tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng và hiếu với nhân
dân. Khái niệm trung, hiếu mà Hồ Chí Minh nêu để thanh niên tu dưỡng, rèn

luyện bao hàm những nội dung rất mới mẻ, trên cơ sở phát triển những tinh
hoa của dân tộc và nhân loại. Hồ Chí Minh nói: Tuy Khổng Tử là phong
kiến và trong học thuyết của Khổng Tử có nhiều điều không đúng, song
những điều hay trong đó thì chúng ta nên học. Trung, hiếu là khái niệm quan
trọng mà Nho giáo đưa ra. Nhưng trung, hiếu của Nho giáo chỉ bó hẹp trong
phạm vi hết lòng thờ vua, thờ cha mẹ trong bất kỳ điều kiện nào. Hồ Chí
Minh cũng sử dụng khái niệm trung, hiếu, nhưng được nâng cao, phát triển
mang tính giai cấp sâu sắc để giáo dục thanh niên. Đó là lòng trung với Tổ
quốc, với Đảng và hiếu với nhân dân.Muốn có lòng trung với nước phải giáo
dục cho thanh niên tinh thần yêu nước nồng nàn, sâu sắc. Về nội dung này,
Hồ Chí Minh nói rất rõ: yêu Tổ quốc là cái gì trái với quyền lợi của Tổ quốc,
chúng ta kiên quyết chống lại. Tư tưởng quán xuyến của Người là Tổ quốc
luôn gắn liền với nhân dân, yêu nước hay trung với nước là làm sao cho
“dân giàu, nước mạnh”, một khái niệm hết sức thiết tha, gần gũi mà Hồ Chí
Minh đã đưa ra rất sớm từ sau khi miền Bắc nước ta được hoàn toàn giải
phóng.
Trung với Đảng, theo Người là phải giáo dục cho thanh niên có được


những đức tính trung thực, ngay thẳng, không tà dâm, không làm việc bậy.
Ngoài lợi ích của Đảng không có lợi ích riêng. Lúc được giao việc thì bất kỳ
to nhỏ đều ra sức làm cẩn thận, có hiệu quả, và phải biết làm việc có lợi,
tránh việc có hại cho Đảng. Đó là những nội dung hết sức sinh động, cụ thể
vừa là thước đo, vừa là chỉ dẫn không chỉ riêng đối với thanh niên, mà còn
cho tất cả những ai tự nguyện chiến đấu dưới ngọn cờ của Tổ quốc, của
Đảng.
"Những người Cộng sản chúng ta không được một phút nào quên được lý
tưởng cao cả của mình là phấn đấu cho tổ quốc hoàn toàn độc lập, cho chủ
nghĩa xã hội hoàn toàn thắng lợi trên đất nước ta và trên toàn thế giới".
Người chỉ rõ, giáo dục lý tưởng cho thế hệ trẻ tức là phải dạy cho họ biết

yêu nước thương nòi, biết tự lực tự cường, không chịu thua kém ai; làm cho
thế hệ trẻ có nhận thức đúng đắn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên
chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; xây dựng niềm tin ở tương lai của đất nước,
tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin...
Người căn dặn: "Xây dựng chủ nghĩa xã hội phải có máy móc, có kỹ thuật,
có văn hoá.... thanh niên phải học và học cho giỏi". Hồ Chí Minh yêu cầu
nhà trường trong khi giảng dạy phải coi trọng các môn khoa học tự nhiên,
khoa học xã hội, các môn kỹ thuật để có kiến thức toàn diện tham gia vào sự
nghiệp xây dựng nước nhà. Phải giáo dục thế hệ trẻ tình yêu lao động, quý
trọng người lao động, có thái độ trân trọng đối với người lao động.
2.4 – Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề thanh niên hiện nay:
Để giáo dục thế hệ thanh niên, Hồ Chí Minh rất chú trọng tới vai trò
của nhà trường, của ngành giáo dục - đào tạo. Có thể nói, trường học là môi
trường thuận lợi nhất để giáo dục thanh niên trên mọi phương diện. Nhà
trường là nơi tuổi trẻ tiếp thu những tri thức, những kinh nghiệm để chuẩn bị
bước vào đời, trau dồi đạo đức ý chí, luyện rèn những phẩm chất cần thiết
cho một tương lai tươi sáng. Trong Đời sống mới, Hồ Chí Minh đã nhấn
mạnh vai trò của nhà trường trong chế độ mới: "Cốt nhất là phải dạy học trò
biết yêu nước, thương nòi, phải dạy cho họ ý chí tự lập tự cường, quyết
không chịu thua kém ai, quyết không chịu làm nô lệ"
Hiện nay, do cơ chế, chính sách chưa thực sự hoàn thiện, đồng bộ nên
trong bản thân các trường học, các cơ quan, bộ phận của ngành giáo dục -


đào tạo vẫn còn tồn tại những hạn chế, thiếu sót. Những căn bệnh phổ biến,
như "bệnh thành tích", hiện tượng tiêu cực, bất công, gian lận trong thi cử,
ngồi "nhầm" chỗ, "nhầm" lớp… vẫn chưa được khắc phục một cách triệt để.
Trong điều kiện hiện nay, chúng ta càng phải quán triệt tư tưởng có tính chỉ
đạo của Hồ Chí Minh: dù khó khăn đến đâu cũng phải quyết tâm dạy thật
tốt, học thật tốt.

Bên cạnh trường học, tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh cũng có vai trò quan trọng đối với việc giáo dục, bồi dưỡng thanh
niên. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là một tổ chức cách mạng do
chính Hồ Chủ tịch và Đảng Cộng sản Việt Nam sáng lập, rèn luyện, là đội
ngũ của những người thanh niên Việt Nam ưu tú. Trong suốt quá trình cách
mạng Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã có những đóng
góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Đây vừa là tổ chức, vừa là
môi trường cho người thanh niên yêu nước rèn luyện và cống hiến. Để phát
huy vai trò của tuổi trẻ, Hồ Chí Minh căn dặn: "Trung ương Đoàn cần phải
tăng cường hơn nữa việc giáo dục tinh thần yêu nước, giác ngộ giai cấp và
đạo đức cách mạng cho đoàn viên và thanh niên". Trong bối cảnh ngày nay,
lời nhắc nhủ đó của Người lại càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết.
Những thế hệ cha anh đi trước đã hy sinh biết bao xương máu cho dân
tộc được độc lập và tự do, cho Tổ quốc được hòa bình thống nhất, cho lãnh
thổ Việt Nam được vẹn toàn. Trong hai cuộc kháng chiến thần thánh trường
kỳ chống đế quốc Pháp và đế quốc Mỹ, nhân dân Việt Nam nói chung và
thanh niên Việt Nam nói riêng đã nêu cao tinh thần yêu nước, ý chí kiên
cường, bất khuất, thà hy sinh đến giọt máu cuối cùng chứ nhất định không
chịu mất nước, nhất định không chịu sống cuộc đời nô lệ. Con người Việt
Nam vĩ đại nhất, tiêu biểu nhất cho tinh thần và ý chí đó chính là Chủ tịch
Hồ Chí Minh. Là nhà ái quốc vĩ đại, cuộc đời cao cả của Người chính là tấm
gương sáng ngời cho thế hệ trẻ hôm nay noi theo và học tập. Việc giáo dục
tuổi trẻ thông qua những tấm gương cách mạng là một vấn đề hết sức quan
trọng. Hồ Chí Minh là người rất thấu hiểu điều này và Người đã từng nhắc
nhở: "Có số thanh niên tưởng xây dựng chủ nghĩa xã hội ngày nay là trên
trời rơi xuống, không biết sự gian nan, cực khổ cũ. Các đồng chí già phải kể
lại cho họ nghe. Đó là một cách giáo dục thanh niên". Đối với những tấm
gương anh hùng cách mạng, với những chiến công của các anh hùng dũng sĩ

đã lập nên trong công cuộc cứu nước và giữ nước, Người căn dặn: "Chúng
ta phải ghi chép và thường nhắc lại những sự tích ấy… để giáo dục thanh
niên ta rèn luyện một ý chí kiên quyết quật cường, một tâm lý quả cảm xung
phong, tin tưởng vào tương lai tươi sáng của Tổ quốc".
Người thanh niên có giáo dục phải là người "uống nước nhớ nguồn,
ăn quả nhớ kẻ trồng cây". Đạo lý này được lưu giữ từ nghìn đời nay và đã
trở thành một lẽ sống quý báu của dân tộc ta. Với những anh hùng liệt sĩ đã
cống hiến máu xương mình cho Tổ quốc, chúng ta phải đời đời ghi nhớ công
ơn của họ. Trong “Di chúc" để lại cho đồng bào cả nước, Hồ Chí Minh căn
dặn: "Đối với các liệt sĩ mỗi địa phương (thành phố, làng xã) cần xây dựng
vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời
giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta". Những tư tưởng quý báu của
Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên sẽ mãi mãi tỏa sáng trong suốt
hành trình lịch sử của dân tộc Việt Nam. Trong bối cảnh thời đại và quốc tế
ngày nay, những tư tưởng đó lại càng có giá trị hơn bao giờ hết. Thấm nhuần
và quán triệt một cách sâu sắc những lời dạy đó sẽ giúp thanh niên có thêm
niềm tin và sức mạnh. Đó cũng là biểu hiện sinh động của phong trào toàn
dân, trong đó có thanh niên "sống, chiến đấu, lao động và học tập theo
gương Bác Hồ vĩ đại".
Tin tưởng vào bản chất và sức mạnh của thanh niên nhưng phải giáo
dục họ để họ trở thành lực lượng kế tục sự nghiệp cách mạng. Theo Người,
thanh niên phải được giáo dục vừa "hồng", vừa "chuyên". Một tư tưởng hết
sức ngắn gọn nhưng cũng hết sức đầy. Bồi dưỡng thế hệ thanh niên là công
việc hết sức công phu và bền bỉ, là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân.
Người cho rằng, học phải đi đôi với hành, giáo dục gắn liền với xã hội. Học
để hành, để phục vụ cuộc sống. Người phê phán lối học vẹt. Học phải có suy
nghĩ, thực hành, thí nghiệm. Giáo dục thanh niên không thể tách rời mà phải
liên hệ chặt chẽ với những cuộc đấu tranh của xã hội. "Đạo đức cách mạng
không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày
mà phát triển cũng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng

luyện càng trong"
Người cũng nghiêm túc chỉ rõ bệnh ham chuộng hình thức, thiếu thực tế,
bệnh cá nhân, anh hùng của thanh niên. "Thanh niên cần phải chống tâm lý


tự tư tự lợi, chỉ lo lợi ích riêng và sinh hoạt riêng của mình... Chống thói
quen xem khinh lao động, nhất là lao động chân tay. Chống lười biếng xa xỉ.
Chống cách sinh hoạt uỷ mị. Chống kiêu ngạo, giả dối khoe khoang"13.
"Thanh niên phải có đức, có tài. Có tài mà không có đức ví như một anh làm
kinh tế tài chính rất giỏi nhưng lại đi đến thụt két thì chẳng những không
làm được gì ích lợi cho xã hội mà còn có hại cho xã hội nữa. Nếu có đức mà
không có tài ví như ông bụt không làm hại gì, nhưng cũng không lợi ích gì
cho người".
Trong việc “trồng người”, Hồ Chí Minh cho rằng: “Lấy gương người tốt,
việc tốt để hằng ngày giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để
xây dựng Đảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới,
cuộc sống mới”
Đó là phương pháp giáo dục cơ bản vừa mang tính khoa học và tính thực
tiễn do chính Hồ Chí Minh đề xướng. Phương pháp này vừa đáp ứng nhu
cầu của con người là muốn học tập noi gương người tốt, việc tốt để tiến lên,
vừa thể hiện niềm tin yêu, lạc quan của Hồ Chí Minh đối với con người và
đối với sự nghiệp giáo dục thanh niên. Hồ Chí Minh luôn quan tâm khơi dậy
và chăm chút những phần tốt, mặt tốt ở mỗi thanh niên, nêu lên những tấm
gương tốt diễn ra hằng ngày để mọi người noi theo.
Để động viên khuyến khích những việc làm tốt của thanh niên, người đã gửi
hàng ngàn huy hiệu, viết và trả lời hàng ngàn bức thư, tiếp hàng ngàn thanh,
thiếu nhi tiêu biểu cho những gương người tốt việc tốt. Đó là các anh hùng,
dũng sĩ ngoài mặt trận, những tấm gương cứu bạn, hành động dũng cảm, đến
những việc làm tốt như chăm sóc trâu bò của hợp tác xã, nhặt được của rơi
trả lại... Đồng thời, Người còn nhắc nhở thanh niên luôn luôn trân trọng,

lắng nghe, tìm hiểu, suy ngẫm các gương tốt, ý hay của nhân dân. Người
nói: “Dân rất thông minh. Quần chúng kinh nghiệm, sáng kiến rất nhiều. Chỉ
cần mình có biết học hay biết lợi dụng mà thôi”
Với thái độ và tinh thần lạc quan cách mạng, lòng nhân ái, bao dung đối với
con người, Hồ Chí Minh thể hiện tấm lòng yêu mến, trân trọng, tin tưởng đối
với thanh niên, động viên khích lệ họ ra sức học tập, rèn luyện để kế tục
xứng đáng sự nghiệp cách mạng mà nhân dân đã giao cho.


KẾT LUẬN
Quan niệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên là một
hệ thống hoàn chỉnh. Những quan điểm đó thể hiện một sự quan tâm đặc biệt
đối với thanh niên, thể hiện một tầm nhìn chiến lược đối với lực lượng quan
trọng này. Ngày nay, trong bối cảnh mới, thời đại của hội nhập và phát triển,
trong công tác Đoàn thanh niên, những quan điểm đó vẫn còn nguyên giá trị,
có ý nghĩa chỉ đạo hoạt động của chúng ta trong công tác lý luận cũng như
trong hoạt động thực tiễn. Trung thành và vận dụng sáng tạo tư tưởng của
Người trong công tác thanh niên, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng vào
những cống hiến to lớn của thanh niên đối với sự nghiệp dân giàu, nước
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Giáo trình Tư Tưởng Hồ Chí Minh – NXB Chính trị Quốc gia- Sự thật
2011
2. Bài giảng của TS. Hồ Tuấn Dung- Bộ môn Tư tưởng Hồ Chí Minh- Khoa
Lý luận chính trị- Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội.
3. Một số tư liệu từ internet:
- Luanvan.co

- lyluanchinhtri.vn
- luanvan.net
- 123doc.vn
- thuvienso.ut.edu.vn
4. Bài giảng của giảng viên.