viem khop dang thap tài liệu y khoa

ςΙΕℜΜ ΚΗ∧Π DΑ∉ΝΓ ΤΗΑℑΠ ΤΗΙΕℑΥ ΝΙΕℜΝ
Ι. ∇ΝΗ ΝΓΗΑ:
ςιεm κηπ δανγ τηα〈π τηιε〈υ νιεν λα τνη τρανγ ϖιεm κηπ mαν τνη 〉ι κεm
ϖι mοτ σο〈 βιε∑υ ηιεν νγοαι κηπ. Βενη τηνγ ξαψ ρα  τρε δι 16 τυο∑ι.
ΙΙ. ΧΗΑ⊕Ν ∇ΟΑ∧Ν
1. Χονγ ϖιεχ χηα∑ν 〉οαν:
α) Ηοι βενη σ:
! Τριευ χηνγ χυα κηπ : χο σνγ, 〉αυ κηπ ηαψ κηονγ? 〉αυ κηι νγη νγι
ηαψ ϖαν 〉ονγ? ϖ∫ τρ ϖα σο〈 λνγ κηπ β∫ λιεν θυαν? χο 〉ο〈ι ξνγ ηαψ
κηονγ? χο χνγ κηπ ϖαο βυο∑ι σανγ ηαψ κηονγ? χο ηαν χηε〈 ϖαν 〉ονγ
κηονγ? τηι γιαν κεο δαι χυα σνγ, 〉αυ κηπ? χο βιε〈ν δανγ κηπ ηαψ
κηονγ?
! Τριευ χηνγ 〉ι κεm: σο〈τ, mετ, συτ χαν, βιε〈νγ αν, νο∑ι βαν, τηαψ 〉ο∑ι τη∫ γιαχ.
! Τηυο〈χ 〉α⌡ 〉ιε◊υ τρ∫ ϖα 〉απ νγ βενη ϖι 〉ιε◊υ τρ∫ τηυο〈χ.
β) Κηαm λαm σανγ:
! Κηαm τοαν τηαν ϖα 〉ανη για χαχ δα〈υ ηιευ σινη το◊ν.
! Κηαm κηπ:
+ ∇ανη για ϖ∫ τρ, σο〈 λνγ κηπ β∫ το∑ν τηνγ, χο τνη χηα〈τ 〉ο〈ι ξνγ ηαψ
κηονγ?
+ Σνγ, 〉αυ κηι σ ηαψ λυχ ϖαν 〉ονγ, ηαν χηε〈 ϖαν 〉ονγ, βιε〈ν δανγ
κηπ?
+ Τεο χ θυανη κηπ, δαψ βαο κηπ?
! Κηαm τm δα〈υ ηιευ ανη ηνγ 〉ε〈ν τιm, πηο∑ι : ϖιεm χ τιm, ϖιεm mανγ
νγοαι τιm, τραν δ∫χη mανγ πηο∑ι.
! Κηαm γαν, λαχη, ηαχη.
! Κηαm τm χαχ δα〈υ ηιευ το∑ν τηνγ  δα:
+ Νο〈τ δι δα: νο〈τ δι δα νηο, ξυα〈τ ηιεν  νη⌡νγ κηπ κηυψ, γο〈ι, χο∑
ταψ, χο∑ χηαν.
+ Πηατ βαν νγοαι δα: δατ σα∑ν νηο mαυ 〉ο ηο◊νγ, νηατ mαυ τρυνγ ταm,
ξυα〈τ ηιεν  τηαν ϖα  χηι, δε βιε〈ν mα〈τ ϖα ηαψ ται πηατ, τηνγ ξυα〈τ
ηιεν κηι σο〈τ, χηα〈ν τηνγ, νηιετ.

! Κηαm mατ βανγ 〉εν κηε κηι β∫ το∑ν τηνγ τ κηπ, κηπ λν 〉ε∑ τm δα〈υ
ηιευ ϖιεm mο〈νγ mατ τηε∑ mι.
χ) ∇ε◊ νγη∫ ξετ νγηιεm:
! Ξετ νγηιεm τηνγ θυψ:
− Χονγ τηχ mαυ, ςΣ, ΧΡΠ.
− ΡΦ, κηανγ τηε∑ κηανγ νηαν.
− Το∑νγ πηαν τχη νχ τιε∑υ.
! Ξετ νγηιεm 〉ανη για το∑ν τηνγ :


− Χηοχ δο δ∫χη κηπ τη σινη ηοα, τε〈 βαο ϖα ϖι τρυνγ: νε〈υ χο δ∫χη νηιε◊υ,
ηαψ 〉ε∑ πηαν βιετ ϖι νγυψεν νηαν ϖιεm κηπ κηαχ.
− Ξ−θυανγ κηπ 〉ε∑ πηαν βιετ ϖι νη⌡νγ νγυψεν νηαν κηαχ, ηαψ κηι κηπ
σνγ νηιε◊υ, χο βιε〈ν δανγ, το∑ν τηνγ κεο δαι.
− Ξ−θυανγ τιm πηο∑ι, σιευ αm τιm νε〈υ χο το∑ν τηνγ τιm, πηο∑ι 〉ι κεm.
! Χαχ ξετ νγηιεm γιυπ λοαι τρ χαχ β∫νη λψ ϖιεm κηπ κηαχ:
− ΙDΡ, Ξ θυανγ πηο∑ι, ΒΚ τρονγ δ∫χη δα δαψ, ΠΧΡ λαο δ∫χη κηπ λοαι λαο
κηπ.
− Χα〈ψ mαυ, σοι, χα〈ψ δ∫χη κηπ λοαι ϖιεm κηπ νηιεm τρυνγ.
− ΑΣΟ, ΕΧΓ, Εχηο τιm λοαι τρ βενη τηα〈π τιm
− ΛΕ χελλσ, ΑΝΑ 〉ε∑ λοαι τρ Λυπυσ.
− Σινη τηιε〈τ σανγ τηνγ δα, mαχη mαυ 〉ε∑ λοαι τρ ϖιεm δα χ, ϖιεm
mαχη mαυ.
− Τυψ 〉ο◊, σινη τηιε〈τ χαχ σαν τηνγ, Χελλ βλοχκ δ∫χη κηπ λοαι τρ χαχ
βενη αχ τνη.
2. Χηα∑ν 〉οαν ξαχ 〉∫νη: τηεο τιευ χηυα∑ν χυα ηιεπ ηοι βενη τηα〈π κηπ Ηοα Κψ
α) ςιεm κηπ χυα mοτ ηαψ νηιε◊υ κηπ κεο δαι τρεν 6 τυα◊ν
β) Λοαι τρ χαχ βενη κηαχ 〉ι κεm ϖι ϖιεm κηπ τρε εm.
! ςιεm κηπ νηιεm τρυνγ: ϖι τρυνγ, λαο.
! ςιεm κηπ δο βενη λψ mιεν δ∫χη κηαχ.

! ςιεm κηπ δο βενη αχ τνη.
! ∇αυ κηπ κηονγ δο ϖιεm κηπ.
3. Χηα∑ν 〉οαν χαχ δανγ ϖιεm 〉α κηπ δανγ τηα〈π τηιε〈υ νιεν:
∇αχ 〉ιε∑m

Τριευ
Τηε∑ 〉α κηπ Τηε∑ 〉α κηπ Τηε∑ τ κηπ Τηε∑ τ κηπ
χηνγ τοαν
ΡΦ (+)
Ι
ΙΙ
ΡΦ (−)
τηαν

Τψ λε (%)

20 –30

5 – 10

30 – 40

10 – 15

10 − 20

Γιι

90% ν⌡

80% ν⌡

80% ν⌡

90 % ναm

60% ναm

Τυο∑ι κηι πηατ Βα〈τ κψ

> 8 τυο∑ι

< 8 τυο∑ι

> 8 τυο∑ι

Βα〈τ κψ

Κηπ το∑ν
τηνγ

Βα〈τ κψ,
> 4 κηπ

Βα〈τ κψ,
> 4 κηπ

⊆τ κηπ
λν: γο〈ι,
γοτ, κηυψ

⊆τ κηπ λν: Βα〈τ κψ,
κηπ ηονγ νηιε◊υ κηπ

ςιεm κηπ
χυνγ χηαυ

Κηονγ

Ηιε〈m

Κηονγ

Τηνγ γαπ Κηονγ

ςιεm
mο〈νγ mατ

Ηιε〈m

Κηονγ

30%,
10 –20%,
ςΜΜ mα⌡ν ςΜΜ χα〈π

Κηονγ

ΡΦ

Αℜm τνη

(+) 100%

Αℜm τνη

Αℜm τνη

Αℜm τνη

ΑΝΑ (+)

25%

75%

90%

Αℜm τνη

Αℜm τνη

Τιε〈ν τριε∑ν

ςιεm κηπ

ςιεm κηπ

Το∑ν τηνγ ςιεm χνγ

ςιεm κηπ


∇αχ 〉ιε∑m

Τριευ
Τηε∑ 〉α κηπ Τηε∑ 〉α κηπ Τηε∑ τ κηπ Τηε∑ τ κηπ
χηνγ τοαν
ΡΦ (−)
ΡΦ (+)
Ι
ΙΙ
τηαν
νανγ, 10 –
νανγ, > 50%mατ, 10% χοτ σο〈νγ
νανγ 25%
15%
ςιεm 〉α
κηπ, 20%

4. Χηα∑ν 〉οαν πηαν βιετ:
α. ςιεm κηπ mυ: το∑ν τηνγ mοτ κηπ, σνγ, νονγ, 〉ο, 〉αυ + σοι, χα〈ψ
δ∫χη κηπ, χα〈ψ mαυ, Ξ− θυανγ κηπ.
β. Λαο κηπ: το∑ν τηνγ mοτ κηπ κεο δαι, τραν δ∫χη νηιε◊υ + τm ΒΚ τρονγ
δ∫χη κηπ, ΠΧΡ λαο δ∫χη κηπ, ΙDΡ, Ξ−θυανγ πηο∑ι + Ξ−θυανγ κηπ.
χ. Τηα〈π κηπ: τιευ χηυα∑ν ϑονεσ.
δ. Λυπυσ ϖα χαχ βενη mιεν δ∫χη κηαχ: το∑ν τηνγ κηπ τηνγ νηε +
νη⌡νγ βιε∑υ ηιεν λαm σανγ χυα βενη 〉αχ τρνγ.
ε. Λευχεmια: 〉αυ ρα〈τ νηιε◊υ + βα〈τ τηνγ τρεν πηε〈τ mαυ + τυψ 〉ο◊.
ΙΙΙ. ∇ΙΕℵΥ ΤΡ:

1. Νγυψεν ταχ 〉ιε◊υ τρ∫:
! ∇ιε◊υ τρ∫ τηυο〈χ.
! Πηυχ ηο◊ι χηχ νανγ κηπ ϖα ηνγ νγηιεπ.
2. ∇ιε◊υ τρ∫ τηυο〈χ:
2.1. Τηυο〈χ κηανγ ϖιεm νον−στεροιδ (ΝΣΑΙD)
Χη 〉∫νη: τηυο〈χ χηον λα 〉α◊υ τιεν τρονγ νη⌡νγ τρνγ ηπ ϖιεm κηπ 〉ν
τηυα◊ν.
+ Κηονγ χο τηυο〈χ ναο χηνγ το λα ηιευ θυα ην τηυο〈χ ναο τρονγ 〉ιε◊υ τρ∫.
+ Τρανη δυνγ πηο〈ι ηπ ϖι χαχ τηυο〈χ κηανγ ϖιεm ΝΣΑΙD.
+ Ηιευ θυα χυα τηυο〈χ χα◊ν τηι γιαν 〉ιε◊υ τρ∫ το〈ι τηιε∑υ 2 τυα◊ν, κηι τηα〈τ βαι
τηυο〈χ ναψ χο τηε∑ τη νγηιεm τηυο〈χ κηαχ τρονγ νηοm.
Τηυο〈χ κηανγ ϖιεm ΝΣΑΙD δυνγ χηο τρε εm
Ασπιρινε
Ιβυπροφεν
Ναπροξεν

Λιε◊υ δυνγ
75− 100 mγ/κγ/νγαψ
35 mγ/κγ/νγαψ
15− 20 mγ/κγ/νγαψ

Χαχη δυνγ
χηια 4 λα◊ν / νγαψ
χηια 3 – 4 λα◊ν / νγαψ
χηια 2 λα◊ν / νγαψ

2.2. Τηυο〈χ τηαψ 〉ο∑ι διεν τιε〈ν βενη (Dισεασε – Μοδιφψινγ Αντιρηευmατιχ
Dρυγσ)
+ Χη 〉∫νη κηι ϖιεm κηπ τιε〈ν τριε∑ν κηονγ 〉απ νγ ϖι τηυο〈χ κηανγ
ϖιεm νονστεροιδεσ: 〉αυ κηπ λιεν τυχ, χνγ κηπ ϖα mετ mοι ϖαο βυο∑ι

σανγ νηιε◊υ,ςΣ ηαψ ΧΡΠ τανγ χαο κεο δαι, χο πηα ηυψ κηπ.


+ Τηυο〈χ ρα〈τ 〉οχ 〉ο〈ι ϖι τρε δο 〉ο τρχ κηι δυνγ πηαι χο χηα∑ν 〉οαν
〉υνγ ϖα τρονγ κηι δυνγ χα◊ν πηαι τηεο δο⌡ι νη⌡νγ ταχ δυνγ χο ηαι χυα
τηυο〈χ.
+ Τηι γιαν χο ταχ δυνγ χυα τηυο〈χ τηνγ χηαm τ 1 – 6 τηανγ
α) Μετηοτρεξατε:
∇α⌡ 〉χ χηνγ mινη λα χο ηιευ θυα τρονγ 〉ιε◊υ τρ∫ ϖιεm 〉α κηπ δανγ
τηα〈π. Λιε◊υ 0.3 – 1mγ/κγ mοτ λα◊ν τρονγ τυα◊ν υο〈νγ ηαψ τιεm βαπ. Κηονγ
δυνγ χηυνγ ϖι τηυο〈χ χο χηα συλφα ϖα αλχοηολ. Τηυο〈χ χο τηε∑ γαψ ϖιεm
δα δαψ, πηατ βαν, ρυνγ τοχ, χ χηε〈 τυψ ξνγ, 〉οχ γαν.
β) Συλφασαλαζινε:
Χηα χο τη νγηιεm κιε∑m χηνγ ϖε◊ ηιευ θυα χυα Συλφασαλαζινε τρονγ
〉ιε◊υ τρ∫ ϖιεm 〉α κηπ δανγ τηα〈π  τρε εm. Τηυο〈χ τηνγ 〉χ δυνγ τρονγ
τρνγ ηπ χο ϖιεm χνγ χοτ σο〈νγ. Λιε◊υ 40 –70 mγ/κγ/ νγαψ χηια 2 – 3
λα◊ν. Τηυο〈χ χο τηε∑ γαψ ϖιεm δα δαψ, πηατ βαν, χ χηε〈 τυψ ξνγ.
! Τηεο δο⌡ι κηι δυνγ τηυο〈χ DΜΑΡD: ΧΤΜ, ΤΧ 〉ε〈m, ΤΠΤΝΤ, ΒΥΝ,
χρεατινινε λυχ κηι 〉α◊υ ϖα σαυ 〉ο ηανγ τηανγ. Νγνγ τηυο〈χ κηι χο
ΒΧ<1500/mm3, ΤΧ<100.000 /mm3; τανγ mεν γαν γα〈π 3 λα◊ν βνη
τηνγ; τιε∑υ mαυ, τιε∑υ 〉αm; τανγ χρεατινινε mαυ.
2.3. Χορτιχοιδεσ:
⊆τ χο χη 〉∫νη χορτιχοιδεσ τρονγ 〉ιε◊υ τρ∫ ς∇ΚDΤ βι ϖ νο κηονγ ταο ρα σ
γιαm βενη ϖ⌠νη ϖιεν ηαψ νγαν χαν σ το∑ν τηνγ κηπ, βεν χανη 〉ο χον
γαψ ρα νηιε◊υ ταχ δυνγ πηυ.
! Χη 〉∫νη ϖα λιε◊υ δυνγ:
+ Βιε∑υ ηιεν τοαν τηαν, ϖιεm mανγ νγοαι τιm, ϖιεm χ τιm: λιε◊υ δυνγ
1–2 mγ/κγ/νγαψ χηο 〉ε〈ν κηι ηε〈τ τριευ χηνγ σε⌡ γιαm λιε◊υ δα◊ν ϖα
νγνγ.
+ ςιεm mο〈νγ mατ: χα◊ν πηαι ηοι χηα∑ν ϖι χηυψεν κηοα mατ, δυνγ

χορτιχοιδε ται χηο∑, νε〈υ κηονγ 〉απ νγ: δυνγ 〉νγ τοαν τηαν
+ Dυνγ λιε◊υ τηα〈π τρονγ νη⌡νγ τρνγ ηπ 〉απ νγ χηαm ϖι κηανγ ϖιεm
ΝΣΑΙD.
Λιε◊υ δυνγ: 0.3 – 0.5 mγ/κγ/ νγαψ κηι χο 〉απ νγ σε⌡ γιαm λιε◊υ ϖα
νγνγ.
3. ∇ιε◊υ τρ∫ νανγ 〉⌡:
ςατ λψ τρ∫ λιευ ϖα πηυχ ηο◊ι χηχ νανγ κηπ λα βιεν πηαπ θυαν τρονγ τρονγ
ϖιεχ χαι τηιεν χηχ νανγ ϖαν 〉ονγ χυα κηπ, δυψ τρ σινη ηοατ βνη τηνγ χυα
τρε. Ταm λψ λιευ πηαπ γιυπ χηο τρε ηοα νηαπ χυοχ σο〈νγ βνη τηνγ.
Ις. ΤΗΕΟ DΟ∏Ι ςΑ¬ ΤΑ∧Ι ΚΗΑ∧Μ:
Τρονγ γιαι 〉οαν χα〈π χα◊ν τηεο δο⌡ι 〉απ νγ λαm σανγ χυα βενη: σο〈τ, σνγ, 〉αυ
ϖα ηαν χηε〈 ϖαν 〉ονγ κηπ, ςΣ, ΧΡΠ. Τηεο δο⌡ι χαχ ταχ δυνγ πηυ χυα τηυο〈χ 〉ιε◊υ
τρ∫. Τρονγ γιαι 〉οαν δυψ τρ χα◊ν τιε〈π τυχ τηεο δο⌡ι διεν τιε〈ν ϖα 〉απ νγ χυα βενη,
βιε〈ν χηνγ χυα βενη ϖα νη⌡νγ ταχ δυνγ χο ηαι κηι δυνγ τηυο〈χ. Βενη νηαν χα◊ν


〉χ τηεο δο⌡ι ϖα ται κηαm λαυ δαι βι νη⌡νγ χηυψεν για τρονγ 〉ιε◊υ τρ∫ ϖιεm 〉α
κηπ δανγ τηα〈π.

Λ√Υ ∇Οℵ ΧΗΑ⊕Ν ∇ΟΑ∧Ν ςΙΕℜΜ ΚΗ∧Π DΑ∉ΝΓ ΤΗΑℑΠ ΤΗΙΕℑΥ ΝΙΕℜΝ


ςα〈ν 〉ε◊
Χψχλοπηοσπηαmιδε χο ηιευ θυα τρονγ ΡΑ, τνγ τ
νη χαχ τηυο〈χ
DΜΑΡDσ, τηυο〈χ χηο〈νγ σο〈τ ρετ ηαψ συλφασαλαζινε,
νηνγ κηονγ βανγ mετηοτρεξατε. Τυψ νηιεν χο νηιε◊υ
〉οχ τνη χα◊ν χαν νηαχ κηι δυνγ.
Χψχλοσπορινε χο ηιευ θυα τρονγ 〉ιε◊υ τρ∫ νγαν ηαν ΡΑ
τιε〈ν τριε∑ν

D−πενιχιλλαmινε χο ηιευ θυα τρονγ ΡΑ τνγ τ νη
χαχ τηυο〈χ DΜΑΡDσ, νηνγ νηιε◊υ 〉οχ τνη ην

Μχ 〉ο χηνγ χ
Ι
Χοχηρανε 1/2000
Ι
Χοχηρανε 1/2000
Ι
Χοχηρανε 1999