Đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường nước mặt phát sinh do chăn nuôi bò sữa tại xã Vĩnh Thịnh huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
-----------

-----------

tài:
N TR NG Ô NHI

CM T
AT

HUY

NH,

NG, T

KHÓA LU N T T NGHI
H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Khoa h

Khoa

:

Khóa h c

: 2011 2015

Thái Nguyên - 2015

ng
ng


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
-----------

-----------

tài:
N TR NG Ô NHI

CM T
AT

HUY

NH,

NG, T

KHÓA LU N T T NGHI
H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

: Khoa h

Khoa

:

Khóa h c

: 2011 2015

Gi

ng
ng

ng d n : ThS. Hoàng Th Lan Anh
ng -

Thái Nguyên - 2015

i h c Nông Lâm


i

tôi
i

tôi

Tôi
tôi

Tôi

các bác, các cô, các chú,
UBND xã
tôi

tôi
tôi
tôi
Tôi

Sinh viên

ii

DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 2.1: S
B ng 2.2:

ng ch t th i c a m t s loài gia súc gia c m ...........................5
c tính c a phân bò .............................................................................5

B ng 2.3: Thành ph n các lo i phân gia súc, gia c m (%) .................................6
B ng 2.4: Thành ph
B ng 2.5: S

c ti u c a các lo i gia súc

Nh t B n ....................8

u gia súc, gia c m chính c a th gi

B ng 3.1: Ngày l y m u, v trí l y m
B

c th

a nuôi t

B

..........13

c m t.......................29

nh t

a t i các thôn c

2013 ..........32
nh (tháng

06/2014) ................................................................................................34
B ng 4.3: S

ng bò s c a các h

B ng 4.4: S

ng chu ng tr

B

p nh n ch t th

B ng 4.6: M

a c a các h dân....................36
a x lý .......................37

d ng phân th

B ng 4.7: K t qu phân tích m
B ng 4.8: Nh n xét c

nuôi .................................................35

a ........................39
c th

i dân v m

xung quanh các chu ng tr

s a ..........................41
ô nhi

cm t
........................................42

B ng 4.9: K t qu phân tích m

c ao ...........................................................43

B ng 4.10: K t qu phân tích m

c kênh xung ch y xung quanh xã .......45


iii

DANH M C CÁC HÌNH

Trang
Hình 2.1: Các ch t khí t o ra t ch t th i gia súc và th
Hình 2.2: V trí h m biogas quy mô h
Hình 4.1: Bi
2010

.............................9

................................................22

th hi

at

nh t

2013 .........................................................................................32

Hình 4.2: Bi

th hi n s

ng bò s a c a các h

Hình 4.3: Bi

t l s chu ng tr

Hình 4.4: Bi

th hi n t l ngu n ti p nh n ch t th

Hình 4.5: Bi

th hi n m

Hình 4.6: Bi

th hi n ch

Hình 4.7: Bi

th hi n ch

c ao .............................44

Hình 4.8: Bi

th hi n ch

c kênh .........................45

..................35

a c a các h dân........36

d ng phân th
c th

lý .....38

a ..39
a .................41


iv

DANH M C CÁC T

VI T T T

Ký hi u
BVMT

:B ov

ng

BOD

: Nhu c u oxy sinh h c

COD

: Nhu c u oxy hóa h c

CS

: C ng s

DO

:N

MT

:

c
ng

NA

c ao

NK

c kênh

HST

: H sinh thái
: K ho

TCMT

: Tiêu chu

THCS

: Trung h

VSV

: Vi sinh v t

ng


v

M CL C
Trang
Ph n 1:
1.1.

............................................................................................ 1

tv

................................................................................................... 1

1.2. M c tiêu c

tài ..................................................................................... 2

1.3. Yêu c u c

tài ...................................................................................... 2

1.4.

tài....................................................................................... 2
c t p và nghiên c u khoa h c ...................................... 2

1.4.2. Ý ngh a th c ti n..................................................................................... 3
Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 4
khoa h c c

tài .......................................................................... 4

lý lu n ........................................................................................... 4
m c a ch t th

........................................................ 4

th c ti n ...................................................................................... 10
pháp lý ........................................................................................ 11
2.2. Tình hình phát tri

c .................... 12

2.2.1. Tình hình phát tri

a trên th gi i .............................. 12

2.2.2. Tình hình phát tri

a

2.3. M t s ch

th

Vi t Nam.............................. 14
c th

lý ch t

...................................................................................... 17

2.3.1. M t s ch

c th

2.3.2. M t s

lý ch t th i ph bi

2.3.2.1. X

c th

2.3.2.2. X

c th

ib

nuôi gia súc ........ 17
21
c và hóa lý ....... 21

c .................... 22

ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 28
ng ............................................................................................... 28


vi

3.1.2. Ph m vi nghiên c u............................................................................... 28
m và th i gian nghiên c u ............................................................ 28
3.3. N i dung nghiên c u................................................................................ 28
u.......................................................................... 28
u tra thu th p s li u .................................................. 28
u tra ph ng v n .......................................................... 29
y m u............................................................................ 29
lý, phân tích s li u.................................................... 30
th a ............................................................................ 30
: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N............................. 31
4.1. Th c tr ng phát tri
ng, t

at

nh, huy

.................................................................................... 31
cs

a t i xã ................................................ 31
a t

nh t

2013 ................. 31

a c a các h dân trong xã .............................. 35
4.1.4. Th c tr ng ch t th

a bàn xã ......................... 37

4.1.4.1. Ngu n ti p nh n ch t th i .................................................................. 37
4.1.4.2. M
4.2.

d ng phân th
ng c a ch t th

a ..... 38
at

cm

a bàn

xã......................................................................................................................40
4.2.1. Ô nhi
4.2.1.1. Ô nhi

c..................................................................... 40
cm

a ......................... 40

Ph n 5: K T LU N KI N NGH ............................................................... 47
5.1. K t lu n .................................................................................................... 47
5.2. Ki n ngh .................................................................................................. 48
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 49


1
1

1.1.

tv
Trong nh

n

i s phát tri n c a n n kinh t

c thì nhu c u c

t

i v i các s n ph
ng v s

v i vi c phát tri

tv

ng mà c v ch
c n quan tâm gi i quy

ov

ng, gi m thi u nh ng ch t th i và ch
tr thành m i quan tâm chung c a toàn xã h i (Nguy n Th Liên và cs,
2010)[11].
C

c có kho ng 8,5 tri u h

m quy mô h

ng tr

mt

tr ng l n trong nông nghi p. Hòa cùng xu th phát tri n c
nh

c ti

c trong

t b c. S phát tri n

s n xu t các ngành nói chung, s n xu t nông nghi

c bi

at i

ng, t

us

nh, Huy

i, góp ph n to l n vào s phát

tri n kinh t chung c a t
m

a trong xã phát tri n
ng ô nhi

ng càng l n. B i, ngoài s ít

h dân có quy mô trang tr i thì h u h t các h
nv

a
thu n ti n cho vi

v t s a hàng ngày. Chính vì v

c th

quá l n, nhi u h th ng c ng rãnh quá t i, m t s khu v
lan. Ngoài ra, m t s h
sông, v a gây m t v sinh và ô nhi m ngu

n

ng
c

ng thì cho th
c.

ng, tràn
c ra


2
V i vi c th i ra các lo i ch t th
d at ih

ch
ng th i nó tr nên c p thi t và b c bách.

B tk h

i có trách nhi m x lý ch t th

th

ng. Xu t phát t nh ng l

nhi m khoa Môi t

ng tôi ti n hành tri

nhi

c s nh t trí c a Ban Ch
tài:

cm

huy

n tr ng ô
at i

nh,

ng c a vi

ng, t

nuôi bò s a t

c khi

ng nh m tìm các gi i pháp h u ích gi m thi u ô nhi m,

góp ph n vào phát tri n nông nghi p nông thôn b n v ng.

1.2. M c tiêu c

tài
c tr

huy

ng, t

nh,
Phúc.
ng c a ch t th

c bi

i

a

c m t.

xu t các gi i pháp gi m thi u và c i t o ch
1.3. Yêu c u c

ng .

tài
u tra thu th p thông tin, phân tích hi n tr ng ch

ng t i các khu v

Thông tin và s li

a bàn xã.
c chính xác trung th c, khách quan.

Các gi i pháp gi m thi u, c i t

1.4.

ng

ng ph i phù h p v i tình

tài

1.4.1.

ong h c t p và nghiên c u khoa h c
Giúp sinh viên c ng c và h th ng hóa l i ki n th

c vào th c

ti n trong cu c s ng.
Rèn luy n k
ng làm vi

c t , rút ra kinh nghi m, làm quen v i môi
ng th i t o l p thói quen làm vi

c l p.

3
C ng c ki n th
ki n t

n th c chuyên ngành, t

cv

1.4.2.

u

ng.

c ti n
Qua quá trình nghiên c u

ng c a các khu v

bi

c m t m nh, m t y u kém, nh ng khó

n t i trong vi c qu n lý và x
b ov
công tác qu

ng phù h p v

a

c th i t

u ki n c a các h
ct

i pháp
, giúp các h có


4
Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1.

khoa h c c

2.1.1.

tài

lý lu n

2.1.1.1.

m c a ch t th
m ch t th
và 20 -

(p
th
)[4].

vsv
có
(Nguy n Th M H nh
và cs, 2012)[10].
b. Ngu n ph

c

m c a ch t th

* Ch t th i r n
- Phân
Phân là ch t th a c a th
h p thu và s d ng h t mà bài ti

c
ng phân và


5
c ti u gia súc th i ra trong m

tùy thu c vào gi ng, loài, tu i,

kh u ph n và tính ch t c a th

c

ti u trung bình gia súc th i ra trong m t
B ng 2.1: S

y

b ng 2.1.

ng ch t th i c a m t s loài gia súc gia c m

Loài gia súc gia c m

c ti u

ng phân (kg/ngày)

Trâu bò l n

(kg/ngày)

20 25

10 -15

0,5 1

0,3 0,7

Heo 15 45 kg

1 3

0,7 2

Heo 45 100 kg

3- 5

2 4

Gia c m

0,08

i 10 kg

(Ngu n: Nguy n Th Hoa lý, 2010)[12].
Thành ph n c a phân g m nh n

ng ch t không tiêu hóa, các mô

tróc ra t các niêm m c c a ng tiêu hóa, các ch t nh n, các ch t c n bã c a
d ch tiêu hóa, v t dính vào th
sán b nhi m trong th

.các lo i vsv và tr ng giun
t b t ng ra ngoài. Phân bò

vào lo i phân l ng, ph n còn l i là ch t khô g m các ch t h

p ch t

i d ng ch
B ng 2.2:

c tính c a phân bò

c tính

tính

Giá tr

V t ch t khô

%

15,3

Ch t h

%

83,6

pH

7,19

N t ng s

mg/kg

3730

NH3

N (amoniac)

mg/kg

640

NH3

N trong N t ng s

%

17,2

(Ngu n: Bùi Phan Thu H ng, 2011)[5]

cx p


6
Thành ph n hóa h c c a phân ph thu

kh

ng, tình tr ng s c

ng, chu ng tr i, lo i gia súc, gia c m, k thu t ch bi n

th

: Bo = 5 -7 ppm; Mn = 30

4- 8 ppm; Zn = 20

75 ppm; Co = 0,2

0,5 ppm; Cu =

45 ppm; Mo = 0,8 1,0 pp. Trong quá trình

phân, các

vsv công phá nh ng nguyên li u này, gi i phóng ch t khoáng hòa tan d dàng
cho cây tr ng h p thu.
B ng 2.3: Thành ph n các lo i phân gia súc, gia c m (%)
Lo i

c

Nito

P2O5

K2O

CaO

MgO

Heo

82,0

0,60

0,41

0,26

0,09

0,10

Trâu bò

83,1

0,29

0,17

1,00

0,35

0,13

Ng a

75,7

0,44

0,35

0,35

0,15

0,12

Gà

56,0

1,63

0,54

0,85

2,40

0,74

Vt

56,0

1,00

1,40

0,62

1,7

0,35

phân

(Ngu n:

n Khang, 2012)[7].

V m t hóa h c, các ch t trong phân chu ng có th chia làm hai nhóm:
H p ch t ch a Nito

d ng hòa tan và không hòa tan.

H p ch t không ch a Nito bao g m: hydratcarbon, lignin, lipit
T l C/N có vai trò quy

phân gi i các ch t h

i v i quá trình phân gi i và t
ng.

Xác xúc v t ch t
Xác gia súc, gia c m ch t là m t lo i ch t th i

c bi t c a

nuôi.

ng các gia súc, gia c m ch t do các nguyên nhân b nh lý, cho nên chúng
là m t ngu n phát sinh ô nhi m nguy hi m, d lây lan các d ch b nh. Xác gia
súc ch t có th b phân h y t o nên các s n ph m
t có th
ng

c

gi trong

c. Các m m b nh và

c

t trong th i gian dài hay lan truy n trong môi

c và không khí, gây nguy hi m cho

i, v n nuôi và khu h sinh


7
v t trên c n hay

i

c. Gia súc, gia c m ch t có th do nhi u nguyên

nhân khác nhau. Vi c x lý ph i

c ti n hành nghiêm túc. Gia súc, gia c m

b b nh hay ch t do b b nh ph i

c thiêu h y hay chôn l p theo các quy

nh v thú y. Chu ng nuôi gia súc b b nh, ch t ph i
vôi hay hóa ch t chuyên dùng
ki n

c khi dùng

nuôi phân tán, nhi u h gia

c kh trùng b ng

nuôi ti p gia súc. Trong

u

v t xác ch t v t nuôi b ch t do b

d ch ra h ao, c ng rãnh, kênh

ây là ngu n phát tán d ch b nh r t

nguy hi m.
- Th

a, v t li u lót chu ng và các ch t th i
Trong các

nuôi,

hay

lót

nuôi
Sau

này

dùng

gian
này tuy

chúng
các

là
có

gom và

lý

cho

gây ô

quan

bám theo chúng. Vì

sinh, không

và

không
do phân,

chúng

thu

ngoài môi

phát tán vào môi

Ngoài ra,

vãi
dinh

nhiên. Khi chúng
môi

phân

s

xung quanh,

gia súc và

là

phân

gây ô

vì

trong môi

ra các

gây mùi hôi, gây ô
sinh

phát

con

* Ch t th i l ng
Trong các lo i ch t th i c
kh

ng l n nh

v

c ti u c

c bi

t th i l ng là lo i ch t th i có
c th i r a chu

c hòa chung

c t m gia súc và sông r ch s gây ô nhi m
c và làm lây lan nh ng b nh truy n nhi

i ch t th i khó qu n lý, khó s d ng. M

c th


8
nuôi có

ng r t l

n

vi c x lý nó.
B ng 2.4: Thành ph
Lo i
gia
Súc
Trâu,

c ti u c a các lo i gia súc

Ch t

H2O

H u

(%)

Nh t B n

N

P2O5

K2O

CaO

MgO

Cl

(%)

(%)

(%)

(%)

(%)

(%)

92,5

3,0

1,0

0,001

1,5

0,15

0 0,1

0,1

Ng a

89,0

7,0

1,2

0,05

1,5

0,02

0,24

0,2

Heo

94,4

2,5

0,5

0,05

1,0

0 0,2

0 0,1

0,1

Dê, c u

94,0

8,0

1,5

0,1

1,8

0 3,0

0,25

0,28

bò

(Ngu n: Nguy n Th Thu Minh - 2011)[13].
c ti u là thành ph n di
i ch
ph n c

c ti

ng trong th
c bài ti

n, t t c

c tiêu hóa, hòa
id

u là ch

c. Thành
c, ch y u là

urê, acid, acid hipuric và các mu
ph

c ti

và khí h

u ki

c ti u là m t lo

phân thì ít ho

ng
ng

.

Ch t th i l ng ch a nhi u lo i vsv và tr ng kí sinh trùng, làm lây lan
d ch b

i và gia súc, nh ng vsv là m m b nh trong ch t th
ng bao g m: E.coli, Campylobacter jejuni, salmonella spp,

Leptospira ssp, listeria ssp, shigella ssp, Proteus, Klebsiella...M t s nghiên
c u cho th y r ng trong 1 kg phân có th ch a 2100
Ascaris suum, Oesophagostonum, Trichocephalus.

5000 tr ng giun sán


9
* Ch t th i khí
Mùi hôi chu ng nuôi là h n h

c t o ra b i quá trình phân h y

k khí và hi u khí c a ch t th

i, quá trình th i r a các ch t h

c ti u gia súc hay th
thu

u ki n m

c a mùi hôi ph

v t nuôi cao, s thông thoáng, nhi

và

không khí cao.

Hình 2.1: Các ch t khí t o ra t ch t th i gia súc và th
(Ngu n: Burton, C.H và Turner - 2013)[19].
Thành ph n các khí trong chu ng nuôi bi
h y ch t h

n c a th

s c kh e c a v t nuôi. Các khí này có m
chính, các khí này có th gây h

n s c kh

NH3, H2S và CH4

n phân
th ng vsv và tình tr ng
ng xuyên và gây ô nhi m
i và v
n. Khí NH3 và H2

c

hình thành ch y u do quá trình th i r a c a phân do các vsv gây th i, ngoài
ra NH3

c hình thành t s phân gi i urê c

c ti u.

Các vsv ti t ra enzyme protease ngo i bào, phân gi i protein thành
các polypeptid, olygopeptid. Các ch t này ti p t
acid amin, m t ph

c phân gi i thành các

c vsv s d ng trong quá trình t ng


10
h p protein c a chúng, m t ph

c ti p t c phân gi i theo nh ng

ng là kh amin, kh carboxyl ho c kh amin
và carboxyl. Qua quá trình này ngoài NH 3 và H2S còn có m t s khí trung
n vào vi c t o mùi hôi chu ng nuôi.
Nhóm

NH2 c

th

hình thành NH3. K t ngày

n ngày th

2.1.2.

c s n sinh ra r t nhi u.

th c ti n
c th

c lo i giàu SS, BOD, N, P...vì v

c th

thu t y m khí luôn là s l a ch

c Châu Âu và Châu M
li

c và ch t th

s n xu t biogas thu h

các

c coi là nguyên

là ngu n ô nhi m tr m tr ng v i môi

c th i r t khó x lý b

ng

u tiên.

ng.

c th
ng, lo

x lý

ng h

c th i r t cao. Vì v y phát tri n công ngh x

th

u qu cao và kinh t

c bi t c a các

nhà khoa h c trên th gi

i v i lo

n u ch x lý b ng quá trình sinh h c y
v n còn m t ph

c

c th i này,

ng thì không tri

ng l n ch t h

ng.

Trong nh
c phát tri

, tuy nhiên vi

v n còn ph bi n, và s

i nó, tác

ng c

ng ngày càng nghiêm tr ng. Th

t ,v

c

h t ch t th

tr c ti

quanh và

n s c kh

c
c, h u

ng, gây ô nhi

ng xung

i dân.

c tr ng th
nh ng th c tr ng ô nhi m do chính h gây ra. T

c

11
h có bi n pháp x lý ch t th i nh m phát tri n s n xu
b ov

ng, b o v cu c s ng. Nghiên c u

i

ng c a ch t th i
gi i pháp,

nh ng quy

nh x ph t h p lý nh m h n ch nh

n môi

ng.
2.1.3.

pháp lý
- Lu t B o v

ng s 55/2014/QH13

hòa xã h i ch n

c Qu c H

c C ng

t Nam khóa XIII k h p th 07 thông qua ngày

23/06/2014 và có hi u l c thi hành t ngày 01/01/2015.
- Ngh

nh s

nh chi ti t m t s
- Ngh

CP ngày 14/02/2015 c a chính ph quy
u c a lu t b o v

nh s

ng.

-CP ngày 30/12/2013 c a chính ph v x

lý vi ph m pháp lu

cb ov

- Quy

ng.

-BTNMT, ngày 13/12/2008 c a B

Tài

ng v vi c ban hành Quy chu n k thu t Qu c Gia v môi
ng.
-

07/2007/TT-BTNMT ngày 03/7/2007 c a B Tài nguyên
ng v

nhi

ng d n phân lo i và quy

gây ô

ng c n x lý.
-

04/2010/TT-BNNPTNT ngày 15/01/2010 c a B Nông

nghi p & Phát tri
gia v

nh danh m

u ki n tr

nh v Ban hành Quy chu n k thu t qu c
n, tr

m an toàn sinh h c.

- 10 TCN 678:2006 v tiêu chu n v
- QCVN 01 - 79: 2011/BNNPTNT v
quy trình ki
V Khoa h c, Công ngh

c th
m-

u ki n v sinh thú y. Do C c Thú y biên so n,
ng trình duy

c ban hành theo


12
71/2011/TT-

a B

Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn.
- QCVN 39:2011/BTNMT
.
- QCVN 40:2011/BTNMT Quy chu n k thu t qu c gia v ch

ng

c th i s n xu t. Do Ban so n th o quy chu n k thu t qu c gia v ch t

c, biên so n thay th QCVN 24:2009/BTNMT, T ng c c Môi
ng, V Khoa h c và Công ngh , V Pháp ch trình duy

c ban

47/2011/TT-BTNMT ngày 28 tháng
B

ng B

a

ng.

- TCVN 6663-1:2011

- TCVN 6663-3:2008
và

h

lý
- TCVN 5994:1995

ao

h

nhiên và nhân
- TCVN 5996:1995

h

sông và
2.2. Tình hình phát tri

c

2.2.1.
ng nhu c u th c ph m c
gi

nr

c nhi u thành t u to l n. Trên th gi i,

n chi m kho

t nông nghi p và 30% t ng di

t nhiên (không k di n tích b

t

). C

ng

40% t ng GDP nông nghi p toàn c u. Tuy nhiên, bên c nh vi c s n xu t và
cung c p m t s

ng l n s n ph m quan tr ng cho nhu c u c
u hi

ng tiêu c c v

i,
ng.


13
Ngoài ch t th i r n và ch t th i l
18% hi u ng nóng lên c

ng

t (global warming) do th i ra các khí gây

hi u ng nhà kính: khí CO2 chi m 9%, khí mêtan (CH4) 37% và oxit
(N2O) là 65%. Nh ng lo i khí này s còn ti p t

lên trong th i gian t i.

Theo s li u th ng kê c a T ch
s

gi

13

u gia súc và gia c m chính c a th gi
B ng 2.5: S

u gia súc, gia c m chính c a th gi

STT

V t nuôi

S

1

Trâu

382,2

2

Bò

1364,8

3

Dê

791,7

4

C u

1047,7

5

L n

1087,5

6

Gà

14391,1

7

Vt

1208,3

13

ng (Tri u con)

n nay trên th gi i v n có ba hình th
p thâm canh công ngh cao.
i bán thâm canh.

quy mô nh và qu ng canh.
Theo t ch

gi i FAO, nhu c u v s n ph

t, tr ng, s a c a toàn c
nh

cs

và s a. T ng s

S n ph

a th gi i là th t, tr ng

ng th t kho ng 281 tri u t n th t s n xu

t bò, th t l n, th t gia c m chi m v trí quan tr ng nh t v s
t

ng s a trên 696 tri u t

a bò chi m 80% t ng s

ng. V i
ng s a sau


14

a dê 15% và các lo i s a khác 5%. V i dân s trên th gi i trên 6,7 tri u
s a.
heo FAO, nhu c u v các s n ph m s a c a th gi
t

u

y u t

phát tri n. Hi n nay trên th gi i có

kho ng 150 tri u h

a quy mô nh v i t ng s 750

tri u nhân kh

a.
a các h

con bò v t s a v

ng s a trung bình v t ra hàng ngày là 11kg/h . Trên

th gi i có trên 6 t
s h

khu v

-

nuôi trâu, bò

i tiêu dùng s a và s n ph m t s a, ph n l n trong
n (FAO, 2013)[17].

Theo k t qu
kê, c

m vi toàn c u là 2

t i th

m 1/4/2014 c a T ng c c Th ng

c có 2,58 tri

c; 5,18 tri u
i cùng k

ch y u do hi u qu

c. Nhìn chung s

h p và di

ng trâu gi m

b thu h

bò s a ti p t
k .S

ng th

t x p x cùng k . S

t 265,4 nghìn t

c.

Theo B Nông nghi p Hoa K

u tiêu th th t

bò c a Vi t Nam vào kho ng 408 nghìn t
2013. S

ng s a

ng th t bò c a Vi

n so v
ki n

m c 393 nghìn t n

nhu c u c n ph i nh p kh u ít nh t 15 nghìn t n.
nuôi l n
Theo k t qu

kê, c

t i th

c có 26,39 tri u con l
n khá thu n l i do giá l

m 1/4/2014 c a T ng c c Th ng
(0,3%) so v i cùng k . Hi n t i
ch l n tai xanh không x y


15
ng th t l
chu

t

t 1963,3 nghìn t

cùng k

i

c.
u tiêu th th t l n c a Vi t Nam vào

kho ng 2,245 tri u t

ng th t l n c a

Vi

ki n

m c 2,26 tri

m b o cho Vi t Nam

xu t kh u kho ng 15 nghìn t n th t l n.
nuôi gia c m
Theo k t qu

t i th

kê, t ng s gia c m c a c

c có 314,4 tri

2013. S

ng th t gia c

t chu

i cùng k
qu

c. S

i cùng k

c tính b ng 442,8 nghìn t n,
ng tr ng gia c

t 4.543 tri u

c.

iv
2012, t

m 1/4/2014 c a T ng c c Th ng

a, theo s li u th
ng bò s a trên c

t 184.000 con tính

nh

ng

bò s a

Vi t Nam ch y u

i các nông h (kho ng

120.000 con) v i quy mô trung bình t 5 -

có kho ng

c nuôi t i các trang tr i t p trung c a các doanh nghi p.
Trong t
thành ph

a trong c

c hi n có trên 75% t p trung

H Chí Minh và các t nh ph c

Long An v..v.., kho ng 20%

các t nh phía B

Trung và trên 2%

i 2%

các t nh mi n

a hi n t i ch y u là các h
ts

s

a T ch
n ti p t c phát tri n nh

m b o cho s c kh e c

c và liên doanh.
gi
ng nhu c u th c ph m
. S n xu


16
có xu h

ng chuy n d ch t

c phát tri

tri n, t

tr

thành khu v c s n xu t và tiêu dùng các s n ph
iv

khu v c này có

m

v

n nh t. S thay

ng quy

c cách

u. Nhu c u tiêu th th t, s a cho xã h

nhanh

ng 7 c trong khu v

c u v a ph i duy trì m
c và t

c yêu

ng cao nh

nhu c u tiêu dùng

ng t i xu t kh

i phát tri n b n

v ng g n v i nâng cao ch

ng v sinh an toàn th c ph m, kh

tranh và b o v

ng t t y u hi n nay. D ki n m

n 2008 -

t kho ng 6 - 7% /(
(

nh

t 8 - 9% /(

)

)

n 2010 -

n 2015 -

t kho ng 5 - 6%

Hi n nay, v n còn nhi u trang tr i, gia tr i

n, bò hàng

) (FAO, 2013)[17].

ngày th i ra m

ng l n ch t th

cx

tr c ti p vào

h th

u h dân không có

c sinh ho

c gi ng trong vùng có váng, mùi hôi tanh), t l

i

dân b m c b nh tiêu ch y, m n ng a và gh l cao. Ô nhi m do ch t th i
ng n ng t
gây ô nhi m ngu

t và

xu

ng l

ng gây ô nhi

di n ra
td

nhi

n k t qu s n
pt c

c. Tình tr
u ngu

c v.v... còn khá ph bi

t xói mòn, suy gi m ch
nghi p trên vùng r ng l n. Ô nhi
b nh,

ng s

ng l

n hi u qu

c, gi m thi u kh

n tích
n xu t nông

ng còn làm phát sinh d ch
1997


17
n nay, d ch l m

ng xuyên và

c kh ng ch tri
c

. T cu
n nay, d

i

tiêu hu trên 51 tri u gia c m các lo i, thi t h

n hàng ngàn

t

bùng phát. T

ch cúm gia

ng. T

i ch ng r i lo n hô h p và sinh

s n (b nh tai xanh - PSSR) trên l n, gây t n th t l
gây m t an toàn th c ph

i nguy

hi m không kém b nh cúm gia c m, b nh l m m, long móng (Nguy n Th

Hoa Lý, 2010)[9].
nn
pháp x

lý ch t th i s

i các bi n

ng s ng c

ng b ô nhi m l

i xu ng c p

ng tr c ti p vào s c kho v t

nuôi, phát sinh d ch b
gi

n lý d ch b nh,

t không th phát tri n b n v ng.
2.3. M t s ch

c th

x lý ch t th

gia súc

2.3.1. M t s ch

c th

pH: L

gia súc
a dung d

Nhìn chung s s ng t n t i và phát tri n t t nh

u ki

c.
ng

c trung tính pH = 7. Tuy nhiên, s s ng v n ch p nh n m t kho ng nh t
i giá tr
bi t có nh ng sinh v t s

c

giá tr c c ti u (0 < pH < 1) và c

= 14. Trong t nhiên luôn t n t i m t h
H+

(OH-

nm tm

m do v y s
id

in
ns

i pH
axit
i c a pH

(F.W.Fifiend and P.J.Haines, 2013)[19].
+ DO: L
sinh v

ng oxy hoà tan tr
, thu

c c n thi t cho s hô h p c a các
c t o ra do