BÀI 26 đất nước TRÊN ĐƯỜNG đổi mới đi lên CHỦ NGHĨA xã hội

GIÁO ÁN LỚP 12
BÀI 26
ĐẤT NƯỚC TRÊN ĐƯỜNG ĐỔI MỚI ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ
HỘI (1986-2000)

TP.Hồ Chí Minh, năm 2016

Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tuần:


BÀI 26: ĐẤT NƯỚC TRÊN ĐƯỜNG ĐỔI MỚI ĐI LÊN CHỦ NGHĨA
XÃ HỘI
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Về kiến thức:
-Hiểu rõ sự tấy yếu phải đổi mới đi lên chủ nghĩa xã hội.
-Nêu được nội dung đường lối đổi mới của Đảng.
-Nêu được các thành tựu công cuộc đổi mới đất nước trong 15 năm (19862000)
2. Về tư tưởng:
- Bồi dưỡng lòng yêu nước gắn với chủ nghĩa xã hội, hiểu được tinh thần đổi

mới của Đảng và nhà nước.
3. Về kỹ năng:
- Rèn luyện kĩ năng phán đoán, tư duy tổng hợp và kỹ năng nhận xét
- Rèn luyện kỹ năng phân tích, so sánh các sự kiện lịch sử.
- Kỹ năng hoạt động nhóm, liên hệ thực tế.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
- Tranh ảnh phục vụ cho bài giảng.
- Các văn kiện Đại hội Đảng VI (1986), VII (1991), VIII (1996).
III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:

1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
? Nhân dân ta đã đạt được những thành tựu gì trong thực hiện kế hoạch 5
năm 1976-1980.
3. Giảng bài mới:
Từ năm 1986 Việt Nam chuyển sang thực hiện đường lối đổi mới từ Đại hội
VI (12-1986) của Đảng. Trong 15 năm đổi mới đất nước từ 1986-2000 đất nước ta
đã đạt những thành tựu và khó khăn gì? Để hiểu rõ điều này, chúng ta sẽ cũng nhau
tìm hiểu ở tiết học hôm nay bài 26.
HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC

1. Hoạt động 1:Cả lớp

NỘI DUNG GHI BÀI
I/ Đường lối đổi mới của Đảng:

Gv yêu cầu HS đọc SGK, cả lớp chú ý

1.Hoàn cảnh lịch sử.

theo dõi, sau đó GV đặt câu hỏi.

a/Trong nước


? Em hãy nêu hoàn cảnh, yêu cầu của
công cuộc đổi mới?

-Trong thời gian thực hiện hai kế

hoạch 5 năm (1976-1985), cách

*Hoàn cảnh lịch sử.

mạng XHCN nước ta đạt những

-Trong thời gian thực hiện hai kế hoạch 5

thành tựu đáng kể, song cũng

năm (1976-1985) cách mạng XHCN nước ta đã

gặp không ít khó khăn., khiến đát

đạt được những thành tựu đáng kể trên các lĩnh

nước lâm vào tình trạng khủng

vực đời sống, kinh tế xã hội, nhưng đồng thời

hoảng, trước hết về mặt kinh tế-

cũng gặp không ít khó khăn. Đất nước lâm vào

xã hội.

tình trạng khủng hoảng.

-Nguyên nhân cơ bản do nước ta

+ Một trong những nguyên nhân cơ bản

mắc phải “sai lầm nghiêm trọng

của tình trạng đó là do chúng ta mắc phải “sai

và kéo dài về chủ trương, chính

lầm nghiêm trọng và kéo dài về chủ trương,

sách lớn, sai lầm về chỉ đạ chiến

chính sách lớn, sai lầm về chỉ đạo chiến lược và

lược và tổ chức thực hiện”.

tổ chức thực hiện.

-Để khắc phục sai lầm trên Đảng

-Để khắc phục những sai lầm và khuyết

và Nhà nước ta phải tiến hành

điểm đã mắc phải, Đảng và Nhà nước ta phải tiến

đổi mới.

hành đổi mới.

b/Thế giới
-Những thay đổi của tình hình
thế giới và quan hệ giữa các
nước do tác động của cách
mangjkhoa học-kĩ thuật.
-Cuộc khủng hoảng toàn diện,

*Hoàn cảnh thế giới.

trầm trọng của Liên Xô và các

_ Lúc đó tình hình thế giới có nhiều biến

nước XHCN, Đảng và Nhà nước

động phức tạp: do tác động của cách mạng khoa

ta phải đổi mới.

học kĩ thuật đã tạo nên quan hệ giữa các nước
thay đổi theo xu hướng mới.
_ Cuộc khủng hoảng toàn diện, trầm

2.Đường lối đổi mới của Đảng;

trọng ở Liên Xô và các nước XHCN cũng đòi hỏi

- Đường lối đổi mới đề ra lần

Đảng và Nhà nước ta tiến hành đổi mới.

đàu tiên tại Đại hội VI (121986), được điều chỉnh, bổ sung

GV yêu cầu HS đọc SGK mục I.2, sau đó GV đặt

và phát triển tại Đaị hội VII (6-


câu hỏi:

1991), VII (6-1996), IX (4-

? Hãy nên nội dung đường lối đổi mới
kinh tế và chính trị của Đảng.
_ Đường lối đổi mới của Đảng được đề ra

2001).
- Đổi mới không phải là thay đổi
mục tiêu của CNXH mà làm cho

từ Đại hội Đảng lần thứ VI (12-1986) sau đó

những mục tiêu ấy được thực

được điều chỉnh, bổ sung và phát triển ở Đại hội

hiện một cách có hiệu quả bằng

VII (6-1991), Đại hội VIII (6-1996), Đại hội Ĩ (4-

những quan điểm đúng đắn về

2001).

CNXH.
_ Nội dung của đường lối đổi mới:

- Đổi mới phải toàn diện và đồng
bộ. Đổi mới kinh tế gắn liền với

+Đổi mới đất nước không phải là thay đổi

chính trị nhưng trọng tâm là đổi

mục tiêu của CNXH, mà làm cho mục tiêu đó

mới kinh tế.

thực hiện có hiệu quả với hình thức, biện pháp và

+ Về kinh tế

bước đi thích hợp.
+ Đổi mới đất nước phải toàn diện đồng
b, từ kinh tế, chính trị đến tổ chức, tư tưởng văn
hóa.Đổi mới kinh tế phải gắn liền với chính trị,
nhưng lấy kinh tế làm trọng tâm.
+ Về kinh tế
• Xóa bỏ cơ chế quản lí kinh tế tập
trung, quanliệu, bao cấp, hình

thành cơ chế thị trường.
• Phát triển kinh tế hàng hóa nhiều
thành phần vận động theo qiu chế
thị trường, có sự điều tiết của Nhà
nước, theo hướng XNCH.
• Mở rộng kinh tế đói ngoại.
+ Về chính trị
• Xây dựng Nhà nước pháp quyền
XHCN, Nhà nước của dân, do dân
và vì dân.
• Xây dựng nền dân chủ XHCN đảm
bảo quyền lực thuộc về nhân dân.

• Xóa bỏ cơ chế quản lí
kinh tế tập trung, quan
lien, bao cấp, hình; thành
cơ chế thị trường.
• Xây dựng nền kinh tế
quốc dân;
• Phát tiển kinh tế hàng hóa
nhiều thành phần theo
định hướng XHCN;
• Mở rộng kinh tế đối
ngoại.
+ Về chính trị
• Xây dựng Nhà nước
XHCN, Nhà nước của
dân, do dân và vì dân;
• Xây dựng nền dân chủ
XHCN, đảm bảo quyền

lợi thuộc về nhân dân;
• Thực hiện chích sách đại
đoàn kết dân tộc, chính
sách đối ngoại hòa bình,


• Thực hiện chính sách đại đoàn kết

hữu nghị, hợp tác.

dân tộc, chính sách đối ngoại hòa
bình, hợp tác , hữu nghị.

II/ Quá trình thực hiện đường

GV phân tích thêm: Có thể nói rằng: Tiến

lối đổi mới (1986-2000)

lên CNXH sau khi đất nước độc lập, tự

1/ Thực hiện kế hoạch 5 năm

do, thống nhất là con đường phát triển tất

1986-1990

yếu của dân tộc, đã được Hồ Chí Minh

a/ Đại hội VI (12-1986) mở đầu

tìm thấy ở chủ nghĩa Mác – Lê nin và đó

công cuộc đổi mới

là sự lựa chọn của dân tộc ta. Sự lựa chọn

_ Đại hôi VI (15-18/12/1986) đã

này đã được khẳng định từ năm 1930, khi

đánh dấu tình hình đát nước,

Đảng Cộng Sản VN ra đời. Tuy nhiên

kiểm điểm sự lãnh đạo của Đảng

trong quá trình đi lên CNXH, có những

và vai trò quản lí của Nhà nước.

khó khăn yếu kém. Đường lối này đã đáp

_ Khẳng định tiếp tục đường lối

ứng yêu cầu cấp bách của dân tộc.

cách mạng xã hội chủ nghĩa và
đường lối xây dựng kinh tế-xã

GV khái quát: Quá trình thực hiện đường
lối đổi mới của Đảng ta được thực hiện qua ba kế

hội.
_ Nhận thức đặc điểm thời kì quá

hoạch 5 năm: 1986-1990, 1991-1995, 1996-2000. độ lên CNXH ở VN là thời kì
2. Hoạt động 2: Nhóm
GV chia lớp thành 3 nhóm:
HS theo dõi SGK, tóm tắt và trả lời

lịch sử lâu dài, khó khăn, trải qua
nhiều chặng đường.
_ Nhiệm vụ, mục tiêu: tập trung
sức người, sức của thực hiện Ba

câu hỏi.

chương trình lớn: lương thựcNhóm 1:Tóm tắt những nội dung chủ thực phẩm, hàng tiêu dung và
yếu của Đại hội Đảng VI (12-1986).
_ Nội dung Đại hội:

hàng xuất khẩu.
b/ Kết quả bước đầu của công

+ Đánh giá tình hình đất nước.

cuộc đổi mới.

+ Kiểm điểm sự lãnh đạo của Đảng và

*Về kinh tế:

Nhà nước trong 10 năm đầu cả nước đi lên
CNXH.

•

Về lương thực-thực
phẩm: từ chỗ thiếu ăn

+ Xác định nhiệm vụ, mục tiêu cách
mạng trong thời kì đổi mới.

triền miên, đến năm 1990
vươn lên đáp ứng nhu cầu


trong nước, có dự trữ và
GV nhận định và chốt ý.
Như vậy, công cuộc đổi mới về thực chất là một

xuất khẩu.
• Hàng hóa trên thị trường:

cuộc cách mạng, có thành tựu, ưu điểm, tiến bộ,

dồi dào, đa dạng, lưu

nhưng đồng thời cũng còn nhiều khó khăn, hạn

thong thuận lợi, tiến bộ về

chế, yếu kém, nhiều vấn đề kinh tế-xã hội vấn
chứ được giải quyết, đất nước ta vẫn chưa ra khỏi
khủng hoảng kinh tế-xã hội.

mẫu mã và chất lượng.
• Kinh tế đối ngoại: phát
triển mạnh, mở rộng hơn
trước về quy mô, hình
thức.
*Về chính trị:
• Bộ máy Nhà nước các cấp
ở trung ương và địa
phương được sắp lại ,
phát huy dân chủ nội bộ
và quyền làm chủ của
nhân dân.
• Chứng tỏ đường lối đổi
mới của Đảng là đúng, là
phù hợp.
*Vẫn còn khó khăn và yếu kém:
• Nền kinh tế vẫn còn mất
cân đối, lạm phát còn cao,
lao động thiếu việc làm.
• Chế độ tiền lương bất hợp
lí.
• Sự nghiệp văn hóa có
những mặt xuống cấp, tệ

nạn tham nhũng, hối lộ,,
2/Thực hiện kế hoạch 5 năm
1991-1995
a/Đại hội VII (6-1991) tiếp tục
sự nghiệp đổi mới.


_ Đại hội thông qua: đại hội lần
VII (6-1991): tiếp tục đổi mới.
+ Đề ra nhiệm vụ nhằm kế thừa,
phát huy những thành tựu, khắc
phục khó khăn, yếu kém.
+ Thông qua “Cương lĩnh xây
dựng đất nước trong thời kì quá
độ lên chủ nghĩa xã hội và Chiến
lược ổn định và phát triển kinh
tế-xã hội đến năm 2000”.
_ Nhiệm vụ, mục tiêu:
+Đẩy lùi và kiểm soát được lạm
phát. Ổn định, phát tiển và nâng
cao hiệu quả sản xuất xã hội.Bắt
đầu có tích lũy về nội bộ kinh tế.
+ phát huy các thành phần kinh
tế, đẩy mạnh Ba chương trình
kinh tế với những nội dung cao
Nhóm 2:Tóm tắt nội dung chính của kế
hoạch 5 năm 1991-1995

hơn trước.
b/ Tiến bộ và hạn chế của sự

nghiệp đổi mới

•
•
•
•

*Nội dung tóm tắt :

*Tiến bộ;

Đại hội thông qua.
Mục tiêu
Thành tựu
Ý nghĩa

+ Kinh tế tăng trưởng nhanh,
GDP hằng năn tang 8,2%, công
nghiệp tăng 13,3%, nông , nông

_ Đại hội đã tổng kết và đánh giá việc nghiệp là 4,5%.
thực hiện đường lối đổi mới của Đảng từ +Tài chính, tiền tệ, lạm phát
Đại hội VI, kế thừa phát huy những thành giảm còn 12,7%.
+ Vốn đàu tư nước ngoài tang
tựu, khắc phục khó khăn.
_ Căn cứ vào đặc điểm tình hình mới, Đại

nhanh.

hội đặt ra muc tiêu:

+ Hoạt động khoa học và công

+ Đảy lùi và kiềm chế lạm phát.

nghệ gắn với nhu cầu phát triển


+ Ổn định từng bước và cải thiện đời sống kinh tế-xã hội, công tác giáo dục
nhân dân.

có bước phát triển mới.

+ Bắt đầu có tích lũy từ nội bộ nền kinh

+ Thu nhập đời sống nhân dân

tế.

được cải thiện.

_ Thành tựu:

+ Tình hình chính tri-xã hội ổn

+ Nền kinh tế tang trưởng nhanh.

định, quốc phòng và an ninh

+ Tình hình chính trị-xã hội ổn định, an

được củng cố.

ninh, quốc phòng được củng cố.

+ Quan hệ đối ngoại được mở

+ Đối ngoại ngày càng mở rộng.

rộng: 7-1995 Việt Nam và Mỹ
bình thường hóa quan hệ ngoại

GV nhận định: có thể nói rằng, trước mắt

giao. Ngày 28-7-1995, Việt Nam

chúng ta, thuận lợi và khó khăn, thời cơ và thách

gia nhập tổ chức ASEAN.

thức đan xen lẫn nhau. Chúng ta cần chủ động

*Hạn chế:

nắm bắt thời cơ, tạo ra thế và lực mới, đồng thời

+ Lực lượng sản xuất còn nhỏ

luôn tỉnh táo và kiên quyết đẩy lùi những nguy

bé, cơ sở vật chất-kĩ thuật lạc

cơ.

hậu.

Thành tựu của 10 năm đầu đổi mới đã tạo những

+ Tình trạng tham nhũng, lãng

điều kiện thuận lợi để chúng ta tiếp tục đổi mới,

phí, buôn lâu chưa được khắc

đẩy mạnh công nghiệp hóa và hiện đại hóa, thực

phục.

hiện mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công

+ Sự phân hóa giàu nghèo, đời

bằng dân chủ văn minh.

sống nhân dân còn khó khăn.

3/ Thực hiện kế hoạch 5 năm
1996-2000
a/ Đại hội VIII (6-1996) đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại

hóa.
_ Đại hội VIII tổng kết 10 năm
đất nước thực hiện đường lối đổi
mới, đề ra chủ trương , nhiệm vụ
trong nhiệm kì mới.


_ Đại hội khẳng định tiếp tục
nắm vững hai nhiệm vụ chiến
lược-xây dung và bảo vệ Tổ
quốc, nhấn mạnh “nước ta đã
chuyển sang thời kì phát triển
mới, thời kì đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa”.
_ Nhiệm vụ, mục tiêu:
+ Đẩy mạnh đổi mới toàn diện
và đồng bộ, phát triển nền kinh
tế hàng hóa nhiều thành phần.
+ Phấn đấu đặt và vượt mục tiêu
tăng trưởng kinh tế nhanh, hiệu
quả và bền vững.
+ Giải quyết những vấn đề bức
xúc về xã hội. Cải thiện đời sống
nhân dân.
b/ Chuyển biến tiến bộ và khó
khăn, hạn chế của công cuộc đổi
mới.
*Thành tựu:
_GDP tăng bình quân 7%/năm,
công nghiệp 13,5%/năm, nông

Nhóm 3: Hãy nêu nội dung chủ yếu của
Đại hội Đảng VIII (6-1996).

nghiệp là 5,7%.
_ Nông nghiệp, phát triển liên
tục, góp phần quan trọng vào

_ Nội dung chủ yếu của Đại hội VIII:

mức tăng trưởng chung và giữ

+ Kiểm điểm đánh giá việc thực hiện Nghị vững ổn định kinh tế - xã hội.
quyết Đại hội Đảng VII và đề ra chủ trương

_ Cơ cấu kinh tế chuyển dịch

nhiệm vụ trong thời kì mới.

theo hường công nghiệp hóa,

+Khẳng định tiếp tục nắm vững hai nhiệm

hiện đại hóa.


vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
+ Đại hội đề ra nhiệm vụ và mục tiêu của

_Xuất khẩu tăng bình quân
21%/năm.

kế hoạch 5 năm 1996-2000 là đẩy mạnh công

_Doanh nghiệp Việt Nam mở

cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ, tiếp tục phát

rộng đầu tư ra nước ngoài. Đến

triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, có

năm 2000 có trên 40 dự án đầu

sự điều tiết của Nhà nước theo định hướng

tư vào 12 nước và vùng lãnh thổ.

XHCN.

_Giáo dục: năm 2000 phổ cập
giáo dục tiểu học và xóa mù chữ,

GV yêu cầu HS đọc SGK( cả lớp chú ý

tiếp tục phổ cập THCS.

theo dõi), GV đặt câu hỏi: Hãy nêu những

_Xã hội: mỗi năm giải quyết

thành tựu và hạn chế của kế hoạch 5 năm

việc làm cho khoảng 1,2 triệu

1996-2000.

lao động.
*Khó khăn và hạn chế:
_ Kinh tế phát triển chưa vững
chắc, năng suất, chất lượng thấp,
giá cao. Hiệu quả sức cạnh tranh
thấp.
_ Kinh tế Nhà nước và kinh tế
tập thể chưa phát huy đúng vị thế
của nó.
_ Hoạt động khoa học công nghệ
chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới.

*Thành tựu
_Đảng và nhân dân ta phải tiếp
- GDP tăng trưởng bình quân là 7%/ năm;

tục phấn đấu vươn tới đỉnh cao

công nghiệp là 13,5%;nông nghiệp là

mới theo con đường XHCN vì

5,7%.Nông nghiệp phát triển liên tục góp phần

dân giàu, nước mạnh, xã hội

quan trọng vào mức tăng trưởng chung và giữ

công bằng, dân chủ, văn minh.

vững ổn định kinh tế-xã hội.
- Cơ cấu các nghành kinh tế chuyển hướng
công nghiệp hóa và hiện đại hóa.


- Bước đầu mở rộng đầu tư với nước
ngoài.
- Về văn hóa, giáo dục: đạt tiêu chuẩn phổ
cập tiểu học, xóa mù chữ, bắt đầu phổ cập trung
học cơ sở.
-Xã hội: mỗi năm giải quyết việc làm cho
khoảng 1,2 triệu lao động.
- Năm 2000, nước ta có quan hệ thương
mại với hơn 140 nước, quan hệ đầu tư với gần 70
nước và vùng lãnh thổ, thu hút nhiều vốn đầu tư
nước ngoài.
GV giới thiệu với HS hình 90 và 91 SGK. Đó là
nhà máy thủy điện Yaly và cầu phú Mỹ bắc qua
sông Tiền.

.


*Hạn chế:

- Nền kinh tế phát triển chưa vững chắc,
năng suất lao động thấp, chất lượng sản phẩm
chưa cao.
- Kinh tế Nhà nước và kinh tế tập thể chưa
phát huy đúng vị thế của nó.
- Các hoạt động khoa học và công nghệ
chưa đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công
nghieeoj hóa, hiện đại hóa đất nước.
-Tỉ lệ thất nghiệp ở thành thị và thiếu việc
làm ở nông thôn còn ở mức cao.

GV đặt câu hỏi: Theo em, trong quá
trình hơn 20 năm đổi mới, chúng ta đã đạt
được những thành tựu nào lớn nhất.
HS thảo luận nhóm câu hỏi này( đây là
câu hỏi khó, nhưng vấn đề này rất quan trọng,
GV gợi ý, hướng dẫn nội dung để HS thảo luận).
Cuối cùng GV nhận xét tổng kết thảo luận
GV tổng kết thảo luận: Trong quá trình đổi
mới ( từ 1986 đến nay) chúng ta đã đạt nhiều
thành tựu to lớn, nhưng thành tựu to lớn nhất, chủ
yếu nhất chúng ta đã dạtđược là đã xây dựng


được nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận
động theo qui luật kinh tế thị trường, có sự điều
tiết của Nhà nước, theo định hướng XHCN.

4. Củng cố: (5 phút)
- Hoàn cảnh lịch sử Đảng ta đề ra đường lối đổi mới là gì?

- Hãy nêu nội dung đường lối đổi mới kinh tế chính trị của Đảng.
- Nêu nhiệm vụ và mục tiêu, thành tựu và hạn chế của các kế hoạch 5 năm.
5. Dặn dò:
- Học bài, làm bài tập trong sách bài tập, xem trước bài mới.
- Nêu ý nghĩa của những thành tựu kinh tế xã hội của nước ta trong quá trình đổi
mới (1986-2000).