Giáo án Hình học 8 chương 3 bài 9: Ứng dụng thực tế của tam giác đồng dạng

GIÁO ÁN HÌNH HỌC 8
TIẾT 50 :

ỨNG DỤNG THỰC TẾ CỦA TAM GIÁC
ĐỒNG DẠNG

A- MỤC TIÊU BÀI GIẢNG:

1) Kiến thức: - Giúp HS nắm chắc nội dung 2 bài toán thực hành cơ bản (Đo gián
tiếp chiều cao một vật và khoảng cách giữa 2 điểm trong đó có một địa điểm không
thể tới được).
2) Kỹ năng: - Biết thực hiện các thao tác cần thiết để đo đạc tính toán tiến đến
giải quyết yêu cầu đặt ra của thực tế, chuẩn bị cho tiết thực hành kế tiếp.
3) Thái độ:

- Giáo dục HS tính thực tiễn của toán học, qui luật của nhận thức

theo kiểu tư duy biện chứng.
B- PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:

- GV: Giáo án, Giác kế để đo góc đứng và nằm ngang, thước ngắm, tranh vẽ sẵn
hình 54, 55 SGK
- HS : Học thuộc các trường hợp đồng dạng của tam giác, của tam giác vuông. Mỗi
nhóm mang 1 dụng cụ đo góc : Thước đo góc, giác kế, hình 54, 55.
C. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. ổn định tổ chức:
2. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN & HỌC SINH

NỘI DUNG GHI BẢNG

HOẠT ĐỘNG 1: KIỂM TRA BÀI CŨ (3’)
Phát biểu dấu hiệu nhận biết hai tam giác vuông đồng dạng ?
Đặt vấn đề: Các trường hợp đồng dạng của hai tam giác có nhiều ứng dụng trong thực tế. Một
trong các ứng dụng đó là đo gián tiếp chiều cao của vật.
HOẠT ĐỘNG 2 : TÌM HIỂU ỨNG DỤNG TAM GIÁC ĐỒNG DẠNG ĐỂ ĐO CHIỀU CAO
CỦA CÂY (15’)


Bài toán 1 : Đo chiều cao của cây

1) Đo gián tiếp chiều cao của vật

Để đo chiều cao của một cây cao mà ta không

Bài toán 1 :

thể đo trực tiếp được . Các em hãy ứng dung

Đo chiều cao của vật (cây, toà nhà, . . .)

kiến thức về tam giác đồng dạng để đo chiều

a) Tiến hành đo đạc:

cao của cây đó bằng gián tiếp
a) Tiến hành đo đạc:
GV cùng HS nghiên cứu cách đo chiều cao
của cây(SGK)

(SGK)
b) Tính chiều cao của
cây(hoặc toà nhà, ngọn

∆ ABC với tỉ số đồng dạng nào?

Từ đó suy ra A’C’ =?.

C

tháp )
∆ A’BC’

b) Tính chiều cao của cây hoặc tháp
∆ A’BC’

C'

số k =

∆ ABC với tỉ

B

A

A'

A'B A ' C '
=

AB
AC

⇒ A’C’ = k.AC.

áp dụng bằng số : AC = 1,50m ; A’B = 4,2m;
AB = 1,25m

áp dụng bằng số :

Ta có

AC = 1,50m ; A’B = 4,2m; AB = 1,25m
Ta có :
A ' C ' = k . AC =

A'B
4, 2
. AC =
.1,50 = 5, 04( m)
AB
1, 25

HOẠT ĐỘNG 3 : TÌM HIỂU CÁCH ĐO KHOẢNG CÁCH GIỮA HAI ĐIỂM TRONG ĐÓ
CÓ MỘT ĐIỂM KHÔNG THỂ TỚI ĐƯỢC (18’)
Giả sử phải đo khoảng cách AB trong đó địa
2. Đo khoảng cách giữa hai điểm trong đó
điểm A có ao hồ bao bọc không thể tới

có một điểm không thể tới được.

được(h.55).
a)Tiến hành đo đạc
- Chọn một khoảng đất bằng phẳng rồi vạch
một đoạn BC và đo độ dài của nó(BC = a).
- Dùng thước đo góc (giác kế), đo các góc:

a) Tiến hành

A

A'
α
B

β
C

α
C'

β
B'


·
·
ABC
= α, ACB
=β

đo đạc: (SGK)

b)Tính khoảng cách AB
Vẽ trên giấy ∆ A’B’C’ với A’B’ = a’,
µ = α, C'
µ =β.
B'

Khi đó ΔA'B'C' ΔABC theo trường hợp nào ?
theo tỉ số k = ?
đo A’B’ trên hình vẽ, từ đó A’B’ =?
* áp dụng bằng số : BC = a = 100m,
B’C’ = a’ = 4cm. Ta có :

b) Tính khoảng cách AB (SGK)

a'
4
1
k= =
=
.
a 10000 2500

Đo A’B’được A’B’ = 4,3cm.

Khi đó ΔA'B'C' ΔABC (g - g)

AB = 4,3.2500 = 10750 cm =107,5(m).

theo tỉ số k =

GV giới thiệu cácloại giác kế đo góc mượn ở

B'C'
A ' B ' a'
=
= .
BC
AB
a

đo A’B’ trên hình vẽ, từ đó suy ra AB =

PTB

HOẠT ĐỘNG 4: CỦNG CỐ: (7’)
- GV cho 2 HS lên bảng ôn lại cách sử dụng giác kế để đo 2 góc tạo thành trên mặt đất.
- HS lên trình bày cách đo góc bằng giác kế ngang
- GV: Cho HS ôn lại cách sử dụng giác kế đứng để đo góc theo phương thẳng đứng.
- HS trình bày và biểu diễn cách đo góc sử dụng giác kế đứng
HOẠT ĐỘNG 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2’)
- Học bài: Nắm chắc các bước đo chiều cao của một vật
- Tìm hiểu thêm cách sử dụng 2 loại giác kế
- Xem lại phương pháp đo và tính toán khi ứng dụng ∆ đồng dạng.
- Bài tập về nhà : 53, 54, 55 trang 87
- Chuẩn bị bài cho tiết sau:

A'B'

k


Mỗi tổ mang 1 thước dây (Thước cuộn) hoặc thước chữ A 1m + dây thừng.
Giờ sau thực hành (Bút thước thẳng có chia mm, eke, đo độ).
D.RÚT KINH NGHIỆM:
..................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................


TIẾT 51:

THỰC HÀNH NGOÀI TRỜI:

(ĐO CHIỀU CAO CỦA MỘT VẬT, ĐO KHOẢNG CÁCH GIỮA HAI ĐIỂM
TRÊN MẶT ĐẤT TRONG ĐÓ CÓ MỘT ĐIỂM KHÔNG THỂ TỚI ĐƯỢC).
A- MỤC TIÊU BÀI GIẢNG:

1) Kiến thức: - Củng cố, khắc sâu kiến thức lí thuyết về tam giác đồng dạng, biết
áp dụng lí thuyết vào thực tế
- Giúp HS nắm chắc nội dung 2 bài toán thực hành cơ bản để vận dụng kiến thức
đã học vào thực tế (Đo gián tiếp chiều cao một vật và khoảng cách giữa 2 điểm
trong đó có một địa điểm không thể tới được).
2) Kỹ năng: - Biết thực hiện các thao tác cần thiết để đo đạc tính toán tiến đến giải
quyết yêu cầu đặt ra của thực tế, kỹ năng đo đạc, tính toán, khả năng làm việc theo
tổ nhóm.
3) Thái độ: - Giáo dục HS tính thực tiễn của toán học, qui luật của nhận thức theo
kiểu tư duy biện chứng.
- Tạo hứng thú và ham thích học toán , rèn luyện tính kỉ luật, có tinh thần tập thể

cao
B- PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:

- GV: Giác kế, thước ngắm, hình 54, 55.
- HS: Mỗi tổ mang 1 dụng cụ đo góc : Thước đo góc, giác kế, thước ngắm, thước
dây, giấy bút, máy tính bỏ túi.
C. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. ổn định tổ chức:
2. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN & HỌC SINH

NỘI DUNG GHI BẢNG

HOẠT ĐỘNG 1: KIỂM TRA KIẾN THỨC LÍ THUYẾT (5’)


Nêu cách tiến hành đo gián tiếp chiếu cao của vật ?
Nêu cách tính chiều cao của vật ?
HOẠT ĐỘNG 2: KIỂM TRA SỰ CHUẨN BỊ CỦA HỌC SINH (3’)
- GV: Y/c các tổ trưởng báo cáo việc chuẩn bị thực hành của tổ về dụng cụ, phân công nhiệm
vụ.
- Kiểm tra các dụng cụ như thước ngắm, thước cuộn, thước dây, cọc tiêu, búa, thước đo độ,
êke.
- GV: Giao cho các tổ mẫu báo cáo thực hành.
HOẠT ĐỘNG 3: TIẾN HÀNH THỰC HÀNH (25’)
GV hướng dẫn thực hành
Đo gián tiếp chiều cao của vật
B1: - GV: Nêu yêu cầu của buổi thực hành

B1: Chọn vị trí đặt thước ngắm ( giác kế

+ Đo chiều cao của cột cờ ở sân trường

đứng) sao cho thước vuông góc với mặt đất,

+ Phân chia 4 tổ theo 4 góc ở 4 vị trí khác

hướng thước ngắm đi qua đỉnh cột cờ.

nhau

B2: Xác định giao điểm B của đường thẳng

B2:

CC' với AA’

- Các tổ nghe, xác định vị trí thực hành của tổ

B3: Đo khoảng cách BA, AA', AC

mình

B4: Vẽ các khoảng cách đó theo tỷ lệ tuỳ

- HS các tổ về đúng vị trí và tiến hành thực

theo trên giấy và tính toán tìm C'A'

hành

B5: tính chiều cao của cột cờ:
∆ A’BC’

∆ ABC với tỉ số k =

- HS làm theo hướng dẫn của GV
- GV: Đôn đốc các tổ làm việc, đo ngắm cho

⇒ A’C’ = k.AC. (hoặc A ' C ' =

chuẩn.
Theo dõi hoạt động đo của các tổ để đối
chiếu, kiểm tra lại kết quả để đánh giá điểm
thực hành, kĩ luật .
HS thực hành đo đạc thực tế ghi số liệu

C'

A'B A ' C '
=
AB
AC

A ' B. AC
)
AB

HS tính toán trên giấy theo tỷ xích

C

B
A
A'
HOẠT ĐỘNG 4: BÁO CÁO KẾT QUẢ (10’)
Sau khi HS thực hành xong, y/c HS hoàn thành báo cáo thực - Các tổ HS làm báo cáo thực
hành để nộp theo mẫu

hành theo nội dung GV yêu

- GV: Kiểm tra đánh giá đo đạc tính toán của từng nhóm.

cầu.

- GV: làm việc với cả lớp.

- Vè phần tính toán, kết quả

+ Nhận xét kết quả đo đạc của từng nhóm

thực hành cần được các thành

+ Thông báo kết quả đúng.

viên trong tổ kiểm tra vì đó là

+ ý nghĩa của việc vận dụng kiến thức toán học vào đời sống

kết quả chung của tập thể

hàng ngày.

- Các tổ bình điểm cho từng

+ Khen thưởng các nhóm làm việc có kết quả tốt nhất.

cá nhân và tự đánh giá theo

+ Phê bình rút kinh nghiệm các nhóm làm chưa tốt.

mẫu báo cáo.

+ Đánh giá cho điểm bài thực hành.

- Sau khi hoàn thành các tổ
nộp báo cáo cho GV


Bảng báo cáo kết quả thực hành ngoài trời
Bài: Đo gián tiếp chiều cao của vât
Của tổ : . . . . . . . . . . .
Lớp: ………………..
Số
TT

Họ và tên học sinh

Điểm chuẩn

Điểm về ý

Điểmkết quả

Tổng số

bị dụng cụ

thức kỉ luật

thực hành

điểm

(3 điểm)

(3 điểm )

( 4 điểm )

(10
điểm )

1
2
3
.
Quảng Đông, ngày ....tháng......năm 2011

Tổ trưởng:
HOẠT ĐỘNG 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2’)
Học bài: nắm chắc kiến thức đã vận dụng vào bài
- Tiếp tục tập đo một số kích thước ở nhà: chiều cao của cây, ngôi nhà.
Xem lại cách đo khoảng cách giữa hai điểm không thể tới được để tiết sau thực
hành
- Giờ sau mang dụng cụ thực hành tiếp
D.RÚT KINH NGHIỆM:
..................................................................................................................................
................................................................................................................................


TIẾT 52 : THỰC

HÀNH NGOÀI TRỜI

(ĐO CHIỀU CAO CỦA MỘT VẬT, ĐO KHOẢNG CÁCH GIỮA HAI ĐIỂM
TRÊN MẶT ĐẤT TRONG ĐÓ CÓ MỘT ĐIỂM KHÔNG THỂ TỚI ĐƯỢC).
A- MỤC TIÊU BÀI GIẢNG:

1) Kiến thức: - Giúp HS nắm chắc nội dung 2 bài toán thực hành cơ bản Để vận
dụng kiến thức đã học vào thực tế (Đo khoảng cách giữa 2 điểm).
- Đo khoảng cách giữa hai điểm trên mặt đất trong đó có một điểm không thể tới
được.
2) Kỹ năng: - Biết thực hiện các thao tác cần thiết để đo đạc tính toán tiến đến giải
quyết yêu cầu đặt ra của thực tế, kỹ năng đo đạc, tính toán, khả năng làm việc theo
tổ nhóm.
3) Thái độ: - Giáo dục HS tính thực tiễn của toán học, qui luật của nhận thức theo
kiểu tư duy biện chứng.
B- PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:

- GV: Giác kế, giáo án, 4 giác kế, địa điển đo
.- HS: Mỗi tổ mang 1 dụng cụ đo góc :
Thước đo góc, Thước ngắm, thước dây, giấy bút, thước thẳng có chia khoảng ,
máy tính bỏ túi, 2 cọc tiêu.
C. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1. ổn định tổ chức:
2. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN & HỌC SINH

NỘI DUNG GHI BẢNG

HOẠT ĐỘNG 1: KIỂM TRA KIẾN THỨC LÍ THUYẾT (5’)
- GV: Để đo khoảng cách giữa hai điểm trong đó có một điểm không thể đến được ta làm như
thế nào?
Nêu cách tính khoảng cách giữa hai địa điểm ?
HOẠT ĐỘNG 2: KIỂM TRA SỰ CHUẨN BỊ CỦA HỌC SINH (3’)


- GV: Y/c các tổ trưởng báo cáo việc chuẩn bị thực hành của tổ về dụng cụ, phân công nhiệm
vụ.
- Kiểm tra các dụng cụ như thước ngắm, thước cuộn, thước dây, cọc tiêu, búa, thước đo độ,
êke.
- GV: Giao cho các tổ mẫu báo cáo thực hành.
HOẠT ĐỘNG 3: TIẾN HÀNH THỰC HÀNH (25’)
GV hướng dẫn thực hành
Đo khoảng cách giữa hai điểm trên mặt đất
Bước 1:

trong đó có một điểm không thể tới được

- GV: Nêu yêu cầu của buổi thực hành

A

+ Đo khoảng cách giữa hai điểm trong

-- -- - - - - -- -- --

đó có một điểm không thể đến được .
+ Phân chia 4 tổ theo 4 góc ở 4 vị trí
khác nhau.
α

Bước 2:
- Các tổ nghe, xác định vị trí thực hành
của tổ mình
- HS các tổ về đúng vị trí và tiến hành
thực hành

β

B
C
Bước 1: Chọn vị trí đất bằng vạch đoạn thẳng BC
có độ dài tuỳ ý.
Bước 2: Dùng giác kế đo các góc ·ABC = α ;
·ACB = β

Bước 3: Vẽ ∆ A'B'C' trên giấy sao cho B’C’ = a'
- HS làm theo hướng dẫn của GV

( Tỷ lệ với a theo hệ số k)

- GV: Đôn đốc các tổ làm việc, đo ngắm + ·A ' B ' C ' = α ; ·A ' C ' B ' = β
cho chuẩn.

Bước 4: Đo trên giấy cạnh A'B', A'C' của ∆ A'B'C'

Theo dõi hoạt động đo của các tổ để đối

Bước 5: Tính toán khoảng cách giữa hai địa điểm.

chiếu, kiểm tra lại kết quả để đánh giá

Khi đó ΔA'B'C' ΔABC (g - g)

điểm thực hành, kĩ luật .

theo tỉ số k =

B'C'
A ' B ' a'
=
= .
BC
AB
a

HS thực hành đo đạc thực tế ghi số

Từ đó suy ra AB =

liệu.

A'B'
A ' B '.BC
(hoặc AB =
)
k
B 'C '

HS tính toán trên giấy theo tỷ xích.
HOẠT ĐỘNG 4: BÁO CÁO KẾT QUẢ (10’)
Sau khi HS thực hành xong, y/c HS hoàn thành báo cáo thực - Các tổ HS làm báo cáo thực
hành để nộp theo mẫu

hành theo nội dung GV yêu

- GV: Kiểm tra đánh giá đo đạc tính toán của từng nhóm.

cầu.

- GV: làm việc với cả lớp.

- Vè phần tính toán, kết quả

+ Nhận xét kết quả đo đạc của từng nhóm

thực hành cần được các thành

+ Thông báo kết quả đúng.

viên trong tổ kiểm tra vì đó là

+ ý nghĩa của việc vận dụng kiến thức toán học vào đời sống

kết quả chung của tập thể

hàng ngày.

- Các tổ bình điểm cho từng

+ Khen thưởng các nhóm làm việc có kết quả tốt nhất.

cá nhân và tự đánh giá theo

+ Phê bình rút kinh nghiệm các nhóm làm chưa tốt.

mẫu báo cáo.

+ Đánh giá cho điểm bài thực hành.

- Sau khi hoàn thành các tổ
nộp báo cáo cho GV


Bảng báo cáo kết quả thực hành ngoài trời

Bài: Đo gián tiếp chiều cao của vât
Của tổ : . . . . . . . . . . .
Lớp: ………………..
Số
TT

Họ và tên học sinh

Điểm chuẩn

Điểm về ý

Điểmkết quả

Tổng số

bị dụng cụ

thức kỉ luật

thực hành

điểm

(3 điểm)

(3 điểm )

( 4 điểm )

(10
điểm )

1
2
3
.
Quảng Đông, ngày ....tháng......năm 2011
Tổ trưởng:
HOẠT ĐỘNG 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2’)
- Đọc mục Có thể em chưa biết để hiểu về thước vẽ truyền, một dụng cụ vẽ áp
dụng nguyên tắc hình đồng dạng.
- Chuẩn bị tiết sau ôn tập chương III (Làm các câu hỏi trong ôn tập chương)
- Đọc tóm tắt chương III trang 89 → 91SGK
- BTVN: 56,57,58/92 SGK
D.RÚT KINH NGHIỆM:
..................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................