Nội dung tập đọc(phan văn lấn)

Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

I.ĐẶT VẤN ĐỀ:
1.Lý do chọn đề tài:
a)Cơ sở lý luận:
* Cơ sở tâm sinh lí, đặc điểm tâm lí học sinh tiểu học.
Học sinh tiểu học với cấu tạo đầy đủ các bộ phận của một cơ thể đang
phát triển. Trong đó, cơ quan phát âm, ngôn ngữ phát triển mạnh, phù hợp với sự
tiếp nhận và thực hiện dễ dàng các hoạt động mới, theo chức năng của chúng.
Chức năng phát âm - tập đọc.
Khả năng nhận thức, tư duy, tưởng tượng, tình cảm, trí nhớ và nhân cách
học sinh đang được hình thành, tiềm tàng khả năng phát triển và đang phát triển.
Học sinh tiểu học hồn nhiên, ngây thơ, trong sáng, hiếu động, tị mị, thích
hoạt động, khám phá thường độc lập, tự lực làm việc theo hứng thú của mình.
Thầy cơ là hình tượng mẫu mực nhất được trẻ tôn sùng nhất, mọi điều trẻ
đều nhất nhất nghe theo, sự phát triển nhân cách của học sinh tiểu học phụ thuộc
phần lớn vào quá trình dạy học và giáo dục của thầy cô trong nhà trường tiểu
học.
Dạy Tập đọc cho học sinh tiểu học bước đầu đem đến sự vận động khoa
học cho não bộ và các cơ quan phát âm, ngôn ngữ, đem đến những tinh hoa văn
hoá, văn học nghệ thuật trong tâm hồn trẻ, rèn kĩ năng đọc, hiểu, cảm thụ văn
học, rèn luyện tình cảm đạo đức, ý chí, ý thức, hành động đúng cho trẻ, phát
triển khả năng học tập các môn khác, là điều kiện phát triển toàn diện cho học
sinh tiểu học.
Nhân cách học sinh tiểu học phát triển đúng đắn hay lệch lạc phụ thuộc
vào quá trình giáo dục của giáo viên mà trong đó phương tiện là nghe, nói, đọc,
viết có được nhờ học Tập đọc. Dạy Tập đọc đặc biệt là dạy đọc đọc đúng , đọc
hay cho học sinh tiểu học địi hỏi giáo viên phải có phương pháp dạy học phù
hợp với đặc điểm tâm sinh lí của học sinh tiểu học, phù hợp với sự phát triển

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

1


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

tiến bộ của khoa học, xã hội, đáp ứng như cầu ham hiểu biết của học sinh tiểu
học và tăng cường giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh.
*Cơ sở ngôn ngữ và văn học của việc dạy Tập đọc
Ngôn ngữ học đã chỉ rõ những nội dung cụ thể về các vấn đề của ngơn ngữ
chữ viết, chính âm, chính tả, nghĩa của từ, câu ,đoạn, văn bản, ngữ điệu, nhịp
điệu, tình cảm ngơn ngữ. Đó là những vấn đề gắn bó với việc dạy và học Tập
đọc của thầy và trò bậc Tiểu học.
Dạy Tập đọc cho học sinh tiểu học là dạy cho học sinh biết đọc đúng tiếng,
từ, câu, chữ, hiểu nội dung rồi đọc đúng ngữ điệu, nhịp điệu, hay, cảm nhận
được ý nghĩa tình cảm, có cảm xúc, biết tư duy, tưởng tượng, hình thành ý thức
tốt đẹp trong tâm hồn và có hành động đẹp, nghĩa là học sinh biết chuẩn ngôn
ngữ và hiểu biết cảm thụ văn học. Đây là một nghệ thuật, nghệ thuật trong lao
động dạy học sáng tạo của giáo viên tiểu học. Dạy Tập đọc sẽ càng tinh tế, càng
sáng tạo, càng hiệu quả khi ta nghiên cứu vận dụng tốt những thành tựu của
ngôn ngữ văn học.
*Cơ sở giáo dục và phát triển
Tập đọc là một phân môn thực hành. Nhiệm vụ quan trọng của nó là hình
thành năng lực đọc cho học sinh. Năng lực đó thể hiện ở 4 yêu cầu: Đọc đúng,
đọc nhanh, đọc có ý thức (đọc hiểu) và đọc hay (đọc hay). Cần phải hiểu kĩ năng
đọc có nhiều mức độ, nhiều tầng bậc khác nhau.

Đầu tiên là giải mã chữ - âm một cách sơ bộ, tiếp theo đọc là phải hiểu
được nghĩa của từ, tìm được các từ, câu “chìa khố” (chốt, trọng yếu) trong bài,
biết tóm tắt nội dung của đoạn. Với những bài văn biết phát hiện ra yếu tố “văn”
và đánh giá được giá trị của chúng trong việc biểu đạt nội dung. Như vậy, biết
đọc đồng nghĩa với kĩ năng làm việc với văn bản, chiếm lĩnh được văn bản ở các
tầng bậc khác nhau.
Tập đọc là phân môn thực hành tiếng Việt, nhiệm vụ rất quan trọng của
tập đọc là củng cố năng lực đọc cho học sinh. Mà năng lực đọc lại được hình
thành từ 4 kĩ năng: Đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu và đọc hay. Nếu học sinh tập
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

2


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

đọc đạt kết quả tốt tức là giáo viên đã giúp học sinh chiếm lĩnh được ngôn ngữ
để sử dụng trong giao tiếp và học tập. Đọc cũng là công cụ đắc lực để giúp các
em học tốt các môn học khác. Việc dạy học theo phương pháp “ Lấy học sinh
làm trung tâm” là phương pháp rất ưu việt. Nó tích cực hóa hoạt động của học
sinh, giáo viên chỉ là người tổ chức, hướng dẫn.
Trong hoạt động, mỗi học sinh sẽ được bộc lộ mình và được phát triển.
Nhưng để thực hiện được điều đó thì các em phải có khả năng đọc tốt. Đọc để
nắm được nội dung bài u cầu gì, đọc lướt nhanh để chọn lọc thơng tin trả lời
cho câu hỏi mà giáo viên nêu ra. Nếu khả năng đọc hạn chế thì các em sẽ rất vất
vả trong việc chủ động tiếp thu kiến thức mới, từ đó dẫn đến chất lượng học tập
khơng đạt kết quả như mong muốn.
Đối với học sinh lớp 5, khi học môn Tập đọc, các em được làm quen và

tiếp xúc với nhiều loại văn bản khác nhau như: Văn bản nghệ thuật, báo chí,
khoa học... Trong văn bản nghệ thuật có cả trích đoạn, kịch, thơ, văn xi... với
số lượng chữ khá nhiều và yêu cầu cao hơn về tốc độ đọc tối thiểu khoảng 120
tiếng/phút. Vậy làm thế nào để học sinh đọc đúng, đọc hay theo u cầu của
phân mơn ?
Theo chương trình Sách giáo khoa , bước luyện đọc đọc đúng, đọc hay
cho học sinh đã được chú trọng hơn, tới hơn 1/2 thời lượng của tiết học dành
cho việc luyện đọc cho học sinh. Trong đó chủ yếu là cơng việc của các em như:
đọc thành tiếng, đọc thầm, đọc nối tiếp, đọc cá nhân, đọc theo nhóm...
Vậy giáo viên phải làm gì, hướng dẫn học sinh như thế nào, sử dụng vốn
thời gian đó ra sao để đạt được kết quả tốt nhất khi dạy đọc cho các em ? Và
giáo viên phải vận dụng phương pháp dạy học như thế nào để giúp các em đạt
được những yêu cầu cơ bản trên là điều băn khoăn của hầu hết giáo viên trực
tiếp giảng dạy.

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

3


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

b)Cơ sở thực tiễn :
Qua quá trình giảng day nhiều năm ở trường Tiểu học, bản thân nhận thấy
việc rèn đọc đọc đúng , đọc hay cho học sinh trong giờ học chiếm một vị trí rất
quan trọng, đặc biệt đối với học sinh lớp 5.
Mục tiêu cần đạt của môn Tập đọc lớp 5 là: hình thành và phát triển ở học
sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt (nghe - nói - đọc - viết) để học tập và giao

tiếp trong môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học Tiếng
Việt góp phần rèn luyện các thao tác của tư duy, kiến thức sơ giản về tự nhiên,
về xã hội, văn hoá, văn học, về con người trong nước và nước ngồi. Bồi dưỡng
tình u tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt,
góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Ở lớp 5, các mục tiêu của mơn Tiếng Việt được cụ thể hố thành những yêu
cầu về kiến thức, kĩ năng đối với học sinh đó là các kĩ năng nghe - nói - đọc viết. Cụ thể về đọc:
-Biết cách đọc các loại văn bản hành chính, khoa học, báo chí, văn học
phù hợp với nội dung văn bản thể hiện được tình cảm, thái độ của tác giả, giọng
điệu của nhân vật thông qua giọng đọc.
-Biết đọc thầm với tốc độ nhanh hơn học sinh lớp 4.
-Biết cách xác định đại ý của bài, chia đoạn văn bản, nhận ra mối quan hệ
giữ các nhân vật, tình tiết trong bài, biết nhận xét về một số hình ảnh, nhân vật
trong các bài tập đọc có giá trị văn chương.
Tìm hiểu về những thuận lợi và khó khăn trong việc rèn đọc : đọc đúng ,
đọc hay của học sinh lớp 5 qua giờ Tập đọc nói chung và ở lớp 5/4 Trường Tiểu
học Phước Vân nói riêng. Tơi thấy học sinh có một số điều kiện giúp cho việc
rèn đọc có kết quả. Những điều kiện đó là về chương trình, trình độ học sinh, sự
quan tâm của gia đình, thầy cô và bạn bè, điều kiện trường lớp- dạy học 2 buổi
trên ngày.
Mặc dù có thuận lợi như vậy, thực tế tôi thấy khả năng đọc của học sinh
không đồng đều, một số em có khả năng đọc rất tốt chỉ là sau khi nghe giáo viên
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

4


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

đọc mẫu và hướng dẫn là các em có thể đọc khá đạt một tác phẩm. Song bên
cạnh đó, có những em có khả năng đọc cịn hạn chế mặc dù đã được hướng dẫn
tỉ mỉ. Ngun nhân tình trạng này có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan.
Nguyên nhân khách quan là do những lỗi sai chung của địa phương khi
phát âm và do phương pháp hướng dẫn của giáo viên, nên chưa phù hợp với
toàn bộ học sinh.
Bên cạnh đó ngun nhân chính là ngun nhân chủ quan từ phía học sinh
các em chưa tích cực rèn luyện, chậm trong tiếp thu kiến thức. Từ sự chênh lệch
như vậy, với mục tiêu chung đặt ra đối với giáo dục, là phát triển đồng bộ học
sinh về các mặt. Trên cơ sở bồi dưỡng những học sinh có năng lực tốt, khuyến
khích quan tâm các học sinh cịn chậm, nhằm giúp các em đạt trình độ chung
theo chuẩn kiến thức kĩ năng phải đạt ở cuối lớp 5.
Từ những suy nghĩ như trên tôi quyết định thực hiện đề tài :“Kinh nghiệm
về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5. ”. Tìm ra
phương pháp giảng dạy một cách tốt nhất trong quá trình hướng dẫn học sinh
đọc đọc đúng , đọc hay nhằm cảm thụ tốt các tác phẩm văn học. Từ đó giáo dục
cho các em cái hay, cái đẹp, bồi dưỡng những tinh thần đúng đắn đối với thiên
nhiên, đất nước con người .
2. Mục đích đề tài :
Với đề tài này, tơi muốn tìm hiểu sâu hơn và thực hành qua thực tế về
các biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5 theo phương pháp dạy
học mới.
Đề xuất những biện pháp mới mà cá nhân giáo viên đã sử dụng trong
q trình giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng rèn đọc đúng, đọc hay cho
học sinh lớp 5 theo phương pháp dạy học mới.
3.Lịch sử đề tài
Tiếp tục thực hiện và hoàn thiện các kinh nghiệm đã đạt trong năm học
2012-2013 và 2013-2014.
Tìm hiểu Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc dạy Tập đọc ở tiểu học .

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

5


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

Căn cứ vào việc Điều chỉnh nội dung và phương pháp dạy học.
Tham khảo các tài liệu hướng dẫn thực hiện Đổi mới phương pháp dạy và
học.
Học tập các kinh nghiệm của đồng chí , đồng nghiệp trong trường và
trong ngành giáo dục.
Tham khảo Kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 đọc hay
của đồng nghiệp.
Thực hành dạy 2 buồi trên ngày của bậc học Tiểu học.
4.Phạm vi đề tài :
*Đối tượng thực hiện : Giáo viên và học sinh lớp Năm/4
Trường Tiểu học Phước Vân.
*Thời gian thực hiện: Năm học 2014-2015
*Phạm vi nghiên cứu :
Rèn đọc đúng đọc hay cho học sinh lớp 5 qua tiết dạy - học Tập đọc và
giúp học sinh có thói quen đọc - nói , diễn cảm trong học tiếp và giao tiếp.
*Các phương pháp thực hiện đề tài :
a. Nghiên cứu tài liệu:
- Nghiên cứu chương trình Sách giáo khoa Tiếng Việt 5 để tìm hiểu nội dung
chương trình và số lượng các văn bản trong chương trình.
- Nghiên cứu một số tài liệu, phương pháp dạy học Tiếng Việt.
b. Phương pháp điều tra- Khảo sát thực tiễn:

- Phát phiếu điều tra để thăm dò thực tế chất lượng đọc của học sinh trong
lớp. Từ đó xây dựng kế hoạch và biện pháp rèn đọc cho học sinh.
c. Phương pháp thống kê:
- Từ kết quả phiếu điều tra, phân loại các đối tượng học sinh theo chất
lượng đọc, để rút ra ưu, nhược điểm của học sinh trong lớp.
d. Phương pháp đàm thoại- tham vấn:

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

6


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

- Trao đổi, thảo luận những vấn đề còn vướng mắc về phương pháp giảng
dạy môn Tập đọc với những đồng nghiệp có kinh nghiệm dạy lớp 5, và các
chuyên viên phụ trách chun mơn.
e. Phương pháp nghiên cứu tình huống:
- Xuất phát từ những tình huống xảy ra trong thực tế giảng dạy, giáo viên
phân tích, rút ra những cách xử lí phù hợp.
f. Phương pháp thực nghiệm:
- Từ những biện pháp đã đề xuất, có những cách áp dụng vào quá trình
giảng dạy, hướng dẫn học sinh lớp 5 đọc đúng, đọc hay. Dạy thực nghiệm ở 4
lớp trong khối 5, để tìm ra giải pháp phù hợp.
g. Phương pháp tổng kết:
- Từ những nghiên cứu về lí luận và thực tiễn trong việc rèn đọc đúng,
đọc hay cho học sinh lớp 5, rút ra những kết luận chung và khẳng định giải
pháp có thể đưa vào áp dụng trong thực tế.

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

7


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

II.NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM :
1.Thực trạng đề tài:
Thực trạng đọc, đọc đúng , đọc hay của học sinh trong phân môn Tập
đọc:
Đặc điểm địa phương:
Địa phương là một xã vùng nơng thơn đang trên đà phát triển cơng
nghiệp , có nhiều khu , cụm công nghiệp kế cận nên học sinh trường giáo viên
hầu hết là con em có cha mẹ bận cơng viện làm trong cơng ty , xí nghiệp, hồn
cảnh kinh tế gia đình cịn khó khăn, điều kiện học tập chưa cao, đặc biệt sự quan
tâm của phụ huynh còn hạn chế, phần nào làm ảnh hưởng đến kết quả học tập
của học sinh.
Đặc điểm của nhà trường:
Năm học 2014-2015, Trường tiểu học Phước Vân vừa được công nhận
đạt chuẩn Quốc gia Mức độ I. Trường tiến hành dạy học 10 buổi trên tuần - đó là
thuận lợi lớn trong việc luyện tập thực hành kiến thức các mơn học, trong đó có
phân mơn Tập đọc. Ban giám hiệu vững về chun mơn, có bề dày kinh nghiệm
trong giảng dạy và có nhiều giáo viên dạy giỏi . Trường đã tổ chức các chuyên
đề , thao giảng về Tập đọc.
Đặc điểm của lớp
Năm học 2014-2015 giáo viên được phân cơng chủ nhiệm lớp 5/4 là lớp có

trình độ nhận thức không đồng đều . Một số phụ huynh thiếu sự quan tâm đến
việc học của con cái, ý thức tự học của một số học sinh chưa cao. Việc đọc các
em còn nhiều hạn chế.
* Khảo sát tình hình đầu năm học:
Đầu năm học, qua tìm hiểu, và hướng dẫn học sinh đọc tôi đã thống kê
việc đọc của học sinh và rút ra được một số nguyên nhân dẫn tới việc học sinh
đọc chưa đúng, chưa hay như sau :

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

8


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

- Do cách phát âm theo phương ngữ, thường phát âm lệch chuẩn , cụ thể
các em thường mắc lỗi sau:
+ Các lỗi phụ âm đầu: v/d/r. Ví dụ: ra vào /da dào ; rung rinh /dung
dinh ; cây tre / cây che;....Lỗi đọc chưa chuẩn ở âm cuối t/c, n/ ng : mắc/ mắt ;
nan/ mang;...
+ Các lỗi về thanh: Các em đọc còn nhầm lẫn giữa thanh ngã và thanh
sắc. Ví dụ: suy nghĩ/ suy nghỉ; nghĩ kĩ/ nghí kí…
+ Do các em chưa nắm vững cách ngắt hơi, nghỉ hơi, ngữ điệu, chưa biết
nhấn giọng, lên giọng hạ giọng những từ cần thiết.
+ Do các em lười đọc sách khơng chịu khó rèn đọc.
*Ngun nhân đọc chưa tốt của học sinh:
- Do các em đọc ê, a kéo dài giọng.
- Do đọc lặp lại từ.

- Ngắt, nghỉ hơi chưa đúng chỗ.
- Do học sinh phát âm sai, lẫn lộn giữa phụ âm đầu (ch/tr, s/x, d/gi), thanh
hỏi/ thanh ngã.
- Ý thức rèn đọc của các em chưa được cao.
- Do học sinh còn đọc chưa chuẩn một số âm .
2. Nội dung cần giải quyết:
1.Trong giờ tập đọc:
a. Về luyện đọc đúng:
- Đọc đúng là sự tái hiện mặt âm thanh của bài đọc một cách chính xác,
khơng có lỗi. Đọc đúng là khơng đọc thừa, khơng sót từng âm, vần, tiếng.
- Để giúp học sinh luyện đọc đúng, tơi dự tính các lỗi học sinh dễ mắc phải
trong khi đọc, chú ý nghe học sinh đọc để nhận xét, gợi ý, hướng dẫn về cách
phát âm, ngắt nghỉ hơi hay về tốc độ sao cho thích hợp.
b. Về luyện đọc nhanh:
- Tôi hướng dẫn học sinh làm chủ tốc độ đọc bằng cách đọc mẫu để học sinh
đọc theo tốc độ đã định. Đơn vị để đọc nhanh là cụm từ, câu, đoạn, bài. Tôi đo
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

9


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

tốc độ bằng cách giữ nhịp đọc. Ngồi ra cịn có biện pháp đọc nối tiếp trên lớp,
đọc nhẩm có sự kiểm tra của giáo viên, của bạn để điều chỉnh tốc độ.
c. Về luyện đọc hay:
Kĩ năng đọc đọc đúng , đọc hay được luyện tập sau khi học sinh đã được
những yêu cầu tối thiểu về trình độ đọc (đọc đúng, rõ ràng, rành mạch…), sau

khi học sinh đã tìm hiểu bài và nắm được nội dung, ý nghĩa bài đọc. Muốn đọc
đọc đúng , đọc hay một văn bản, phải lựa chọn được giọng đọc, ngữ điệu phù
hợp với tình huống miêu tả, thái độ của tác giả đối với nhân vật và nội dung
miêu tả trong văn bản. Khi dạy học sinh đọc hay, tôi hướng dẫn các em luyện
tập để từng bước đạt được những yêu cầu trên theo mức độ từ thấp đến cao như
sau:
- Biết thể hiện ngữ điệu phù hợp với từng loại câu.
Ví dụ : Khi dạy bài : Tiếng rao đêm- Tiếng Việt 5- Tập 2.
Hướng dẫn học sinh luyện đọc các câu thể hiện đúng ngữ điệu :
+ Bánh giò...ò...ò! ( kéo dài và hạ giọng ở phần cuối câu)
+ Cháy! Cháy nhà! ( gấp gáp, hoảng hốt)
+ Ô...này! ( thản thốt, ngạc nhiên)
- Biết đọc phân biệt lời kể của tác giả với nhân vật.
- Biết đọc phân biệt lời của các nhân vật sao cho phù hợp với đặc điểm lứa
tuổi và tính cách của từng nhân vật.
Ví dụ : Khi dạy bài: Người Công dân số Một – Tiếng Việt 5- Tập 2
Giọng anh Thành : chậm rãi, trầm tĩnh, sâu lắng, thể hiện sự trăn trở, suy
nghĩ về việc nước.
Giọng anh Lê : hồ hởi, nhiệt tình, thể hiện tính cách của một có tinh thần
u nước, nhiệt tình với bạn bè, nhưng suy nghĩ cịn đơn giản, hạn hẹp.
- Biết thể hiện ngữ điệu phù hợp với tình huống miêu tả hay thái độ, cảm xúc
của tác giả (vui, buồn, trang nghiêm, giận dữ…) Do đó , tôi hướng dẫn học sinh
thể hiện cử chỉ, nét mặt, để làm tăng thêm tính gợi cảm của câu văn thân mật,
vui vẻ, ngạc nhiên, căm giận...
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

10


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

+ Khi đọc câu thơ có nhiều ý hóm hỉnh, vui vẻ cần nhấn giọng một số từ
ngữ kèm theo cử chỉ nét mặt để thể hiện sắc thái đó.
+ Đối với những bài văn xi khi đọc ngồi việc tìm những dấu câu đặc
biệt ( câu hỏi, câu cảm) để hướng dẫn học sinh đọc. Tôi chú trọng cách nghỉ hơi
ở dấu chấm, ngắt hơi ở dấu phấy. Đặc biệt phải biết ngắt hơi ở chỗ khơng có dấu
câu nhưng đó là chỗ tách ý.
Ví dụ : Khi dạy bài “ Lập làng giữ biển” –Tiếng việt 5- tập 2
Để có một ngôi làng như mọi ngôi làng ở trên đất liền rồi sẽ có chợ, có
trường học, có nghĩa trang…
Bố Nhụ nói tiếp như trong một giấc mơ, rồi bất ngờ,vỗ vào vai Nhụ:
- Thế nào con, đi với bố chứ?
- Vâng!- Nhụ đáp nhẹ.
Vậy là việc đã quyết định rồi.Nhụ đi / và sau đó / cả nhà sẽ đi.Đã có một làng
Bạch Đằng Giang do những dân chài lập ra ở đảo Mõm Cá Sấu.Hòn đảo đang
bồng bềnh đâu đó ở bãi phía chân trời…
Cần đọc giọng kể chuyện, chú ý giọng đọc của từng nhân vật. Lời của bố
Nhụ: vui vẻ thân mật. Lời của Nhụ: nhẹ nhàng. Có như vậy mới biểu đạt được
trạng thái, cảm xúc của tác giả.
Đối với các bài thơ, tuỳ theo từng thể loại thơ mà giáo viên hướng dẫn cho
học sinh cách đọc sao cho đúng nhịp câu thơ.
Ví dụ bài : “ Cao Bằng”Tiếng Việt 5 tập 2
Rồi dần / bằng bằng xuống
Ông lành / như hạt gạo
Bà hiền / như suối trong
Cao giọng khi đọc hai câu thơ:
Cao Bằng / rõ thật cao
Bạn ơi có thấy đâu //

Tơi dựa vào những dòng thơ cụ thể để ngắt nhịp câu thơ cho đúng. Chỉ có
ngắt nhịp đúng câu thơ thì ý nghĩa đoạn thơ mới bộc lộ được cho người nghe.
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

11


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

Nội dung của bài tập đọc đã qui định ngữ điệu của nó giáo viên khơng nên
áp đặt sẵn giọng đọc mà để cho học sinh tự nêu cách đọc và đọc trên cơ sở hiểu
từ, hiểu nghĩa. Tôi lắng nghe, sửa cách đọc của từng học sinh. Tôi luôn động
viên, khuyến khích học sinh cố gắng đọc hay.
Mặt khác để học sinh từng bước hình thành kỹ năng đọc hay, tơi giúp học
sinh luyện tập thể hiện sự cảm nhận về nội dung, ý nghĩa của bài qua giọng
đọc.
Tôi đã sử dụng các cách đọc mẫu :
+ Đọc mẫu toàn bài : Để giới thiệu, gây hứng thú cho học sinh.
+ Đọc câu, đoạn : Giúp học sinh nhận xét, giải thích tìm ra cách đọc.
Vậy là tuỳ theo từng bài mà giáo viên đọc cả bài hoặc một đoạn. Đọc vào
đầu tiết hay cuối tiết...
Ví dụ : Dạy bài : “ Người Công dân số Một” Tôi đọc mẫu đoạn 2, đoạn đó
khó đọc vì cần thể hiện ngữ điệu của từng nhân vật.
Bên cạnh những điểm chung dễ thống nhất về cách đọc đọc đúng , đọc hay
bộc lộ sự sáng tạo. Để phát huy tính sáng tạo của học sinh khi đọc hay. Tôi cho
học sinh luyện tập “tự bộc lộ” qua đó điều chỉnh, chỉ dẫn cách đọc cho học sinh,
tránh phân tích quá chi tiết về cách đọc rồi sau đó mới chuyển sang luyện đọc và
đọc theo cách giống hệt nhau.

Để giúp học sinh luyện đọc đọc đúng , đọc hay tốt tôi đã :
- Sau khi tìm hiểu bài, tơi u cầu học sinh đọc thật tốt một đoạn “thăm dò”
khả năng thể hiện sự cảm nhận nội dung bằng giọng đọc của học sinh.
- Qua kết quả đọc của học sinh, tôi sẽ dẫn dắt, gợi ý để học sinh phát huy ưu
điểm, khắc phục những hạn chế và tìm ra cách đọc hợp lí.
Ví dụ: “ Đoạn văn vừa rồi đọc với giọng vui hay buồn? Lời nói của nhân
vật cần đọc với thái độ như thế nào?
- Sau đó, tơi đọc mẫu hay nhằm minh hoạ, gợi ý cho học sinh nhận xét, giải
thích, tự tìm ra cách đọc.

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

12


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

- Tạo điều kiện cho từng học sinh được thực hành luyện đọc, đọc đúng , đọc
hay trước lớp để các em học tập lẫn nhau và được giáo viên động viên, tuyên
dương hay uốn nắn.
2. Ngoài giờ tập đọc:
Ngoài việc học trên lớp, tôi thường phát động học sinh mỗi tuần phải đọc
một bài thơ hay một câu chuyện ở sách, báo..., để đến giờ Luyện đọc trong buổi
chiều có thể đọc thơ hoặc kể chuyện cho cả lớp cùng nghe, tuyên dương những
em học sinh có giọng đọc hay, kể chuyện hấp dẫn.
- Trong buổi học thứ hai tôi thường cho các em đọc một bài thơ, bài văn hay.
- Tơi đã ghi nhận cụ thể tình hình đọc của từng em, dành thời gian giúp đỡ,
hướng dẫn các em cách đọc đúng, đọc hay.Đặc biệt tôi rất quan tâm đến các em

đọc chậm , ê a kéo dài giúp các em đọc tốt hơn nhằm cải thiện kết quả đọc của
cả lớp góp phần nâng cao chất lượng của môn Tiếng Việt.
- Tổ chức cho học sinh thi đọc trước lớp để các em tự đánh giá, cùng chọn ra
bạn có sự tiến bộ để động viên, tuyên dương, làm gương cho cả lớp noi theo.
- Tôi cũng đã tổ chức cho các em tự học nhóm ở nhà, tơi chọn em đọc tốt, em
có đọc tương đối và em đọc chậm tạo thành một nhóm, để các em cùng giúp đỡ
nhau tiến bộ.
3.Các biện pháp thực hiện:
3.1/ Muốn học sinh đọc đúng, đọc hay thì giáo viên phải đọc mẫu tốt:
Qua nhiều năm giảng dạy, tôi thấy rõ: đặc điểm của học sinh tiểu học là hay
bắt chước giọng đọc của giáo viên, bởi các em nghĩ: giáo viên là rất giỏi, vì vậy
giáo viên đã đọc là chuẩn và hay.
Nếu giáo viên không để ý rèn luyện bản thân mình thường xuyên thì khi đọc
mẫu trong tiết Tập đọc sẽ khơng chuẩn, mà như vậy thì sẽ ảnh hưởng xấu tới học
sinh.
Việc đọc mẫu của giáo viên cũng chính là cái đích, là hình mẫu về kĩ năng
đọc mà học sinh cần đạt được. Vì vậy muốn đọc mẫu thật chuẩn để học sinh có
thể học được cách từ giáo viên, tôi đã nghiên cứu kĩ bài đọc, đọc nhiều lần bài
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

13


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

văn, bài thơ, tìm hiểu kĩ bài để có sự cảm nhận sâu sắc về nội dung, từ đó tìm
được cách đọc đúng, đọc hay, gây hứng thú, lôi cuốn các em. Theo phương pháp
dạy học mới, bước đọc mẫu của giáo viên có thể là để kết thúc phần hướng dẫn

học sinh luyện đọc đúng, và mở đầu cho phần tìm hiểu nội dung bài. Nếu giáo
viên đọc mẫu tốt thì học sinh sẽ háo hức, thích thú bước vào phấn tìm hiểu nội
dung và sẽ nắm bài chắc hơn. Đó cũng là tiền đề để khuyến khích học sinh đọc
hay hơn.
3.2/ Giáo viên phải soạn bài kĩ và chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo.
Muốn cho tiết dạy Tập đọc đạt chất lượng cao, học sinh đọc tốt thì trước hết
thì giáo viên phải lập kế hoạch cho tiết dạy của mình thật chu đáo. Tơi nghiên
cứu kĩ mục tiêu của tiết dạy, bài học đó, học sinh cần phải nắm được những gì
về: Kiến thức, kĩ năng đọc, và thơng qua đó giáo dục các em những phẩm chất
gì. Từ đó, tơi tiến hành soạn bài với các bước lên lớp, khai thác nội dung bài phù
hợp với mục tiêu tiết dạy.
Ví dụ : Khi dạy bài: “Tranh làng Hồ” ( Tuần 27 ) tôi chuẩn bị từ 3 đến 4
bức tranh làng Hồ để phục vụ cho phần giới thiệu bài; chuẩn bị tranh lợn ráy vẽ
khoáy âm dương để phục vụ cho phần giảng từ, giảng ý... Có như vậy thì sau
khi học xong bài, hình ảnh về tranh làng Hồ mới tạo ấn tượng sâu sắc trong trí
nhớ của các em, làm cho các em nhớ bài lâu hơn.
Đối với phần yêu cầu học sinh đọc hay, tôi chuẩn bị sẵn bảng phụ viết sẵn
đoạn cần luyện đọc hay vào đó và dự kiến các phương án để rèn đọc cho học
sinh đọc đúng, đọc hay : cần nhấn giọng ở từ ngữ nào, gạch chân từ ngữ đó để
học sinh nhớ; hoặc cần ngắt giọng ở đâu để thể hiện rõ ý của câu, của từ. Khi
gạch chân hoặc điền dấu ngắt giọng, tôi chú ý chuẩn bị phấn màu để khi gạch
chân những từ ngữ cần nhấn giọng, học sinh sẽ nhìn rõ và đọc tốt hơn. Khi sử
dụng giáo án điện tử thì phần nhấn mạnh tơi cho hiệu ứng chuyển màu , nhấp
nháy để thu hút sự chú ý của học sinh.
3.3/ Giáo viên cần hướng dẫn và yêu cầu học sinh chuẩn bị bài kĩ càng
trước khi tới lớp.
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

14

Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

Học sinh cần chuẩn bị bài đọc thật kĩ trước khi tới lớp. Muốn như vậy, từ
cuối tiết học trước, tôi đã đưa ra những yêu cầu cụ thể về cách đọc; tìm hiểu nội
dung bài để học sinh có hướng chuẩn bị tốt , tôi đọc mẫu thật chuẩn ,đọc đúng
từng từ, từng ngữ, từng chữ có dấu hỏi, dấu ngã; ngắt nghỉ chính xác, đọc đúng
ngữ điệu và đọc thật hay, để học sinh có ý thức tập đọc theo khi luyện ở nhà.
Trong khâu chuẩn bị bài, học sinh cần phải đọc bài tập đọc trước ở nhà nhiều
lần; tự tìm hiểu cách đọc của từ khó, cách ngắt câu dài, cách đọc từ phiên âm
tiếng nước ngoài, cách đọc tên những dân tộc ít hay những âm vần dễ lẫn lộn ....
Ví dụ : + Đọc là A- pác- thai chứ không đọc là A-phác- thai.(Sự sụp đổ của
chế độ A-pác-thai)
+ Đọc là bu-zi chứ không đọc là bu- ghi...(Hộp thư mật )
Tôi cũng hướng dẫn kĩ cho học sinh khi đọc từng loại văn bản như: Đối
với văn bản kịch phải đọc với giọng phù hợp với tính cách từng nhân vật; đối
với văn bản luật phải đọc với giọng thơng báo, rõ ràng, lưu lốt, ngắt nghỉ đúng
chỗ, nếu khơng thì điều luật đó dễ bị hiểu sai. Điều đó sẽ giúp học sinh rèn luyện
kĩ năng tự đọc tốt hơn.
Để kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh, vào 15 phút trước giờ học, tơi sử
dụng hình thức tự kiểm tra lẫn nhau của các em :
+ Một em hỏi thì một em trả lời những câu hỏi ở cuối bài trong sách giáo
khoa. Có thể có em trả lời chưa đúng, nhưng khi được bạn bổ sung và sau đó
được nghe giảng bài trong tiết học, chắc chắn các em sẽ nhớ bài lâu hơn.
+ Yêu cầu học sinh truy bài theo nhóm để kiểm tra việc đọc đúng và sửa cho
nhau các âm, vần cịn hay nhầm lẫn, qua đó đánh giá việc chuẩn bị bài ở nhà của
bạn.
+ Thi đọc đúng, đọc hay trong nhóm.

Với những hình thức như trên sẽ hình thành ở các em một thói quen cần
thiết và quan trọng, trong việc hình thành kĩ năng tự học cho học sinh.

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

15


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

3.4/ Hướng dẫn học sinh luyện đọc đúng ,phát âm chuẩn:
Theo phương pháp dạy học “Lấy học sinh làm trung tâm”, thời gian luyện
đọc của học sinh rất được chú trọng. Phần hướng dẫn học sinh luyện đọc đúng
chiếm tới hơn 10 phút. Trong khoảng 10 phút ấy, học sinh được đọc 3 lần: lần 1
đọc nối tiếp sửa phát âm, lần 2 đọc nối tiếp giải nghĩa từ, lần 3 đọc đánh giá
(Luyện đọc lại); sau đó học sinh luyện đọc theo cặp. Vậy giáo viên phải sử dụng
10 phút này như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất. Qua thực tế giảng tôi thấy
rằng , nếu giáo viên soạn bài không đưa ra những phương án rõ ràng, cần phải
hường dẫn học sinh đọc từ khó nào, phát âm để luyện đọc ra sao, những từ ngữ
nào cần giải nghĩa bằng từ điển, những từ nào cần giải nghĩa bằng cách quan sát
vật thật hay giải nghĩa từ bằng cách tìm từ đồng nghĩa hay trái nghĩa với nó, và
nếu học sinh đọc chưa chuẩn mà giáo viên không đưa ra được cách sửa hợp
lí....thì sẽ dẫn tới lãng phí thời gian luyện đọc mà khơng đạt kết quả như mong
muốn.
Vậy yêu cầu mà giáo viên đặt ra trong khi hướng dẫn tổ chức cho học sinh
luyện đọc là phải đọc đúng bởi đọc đúng là cách phát âm thể hiện đúng ngữ âm
chuẩn, đọc đúng chính âm, đặc biệt khơng đọc theo cách phát âm địa phương.
Ví dụ:

+ Không được đọc là “Suy nghỉ” mà phải đọc là “Suy nghĩ”.
+ Không được đọc là “Sắc mầu” mà phải đọc là “Sắc màu”.
Khơng dừng lại ở đó, luyện đọc đúng là học sinh cịn phải luyện đọc chính
xác, khơng thêm từ, bớt từ, biết ngắt nghỉ hơi đúng dấu chấm, dấu phẩy; với
những câu dài, học sinh phải biết ngắt giọng ở sau những cụm từ thích hợp để
câu văn không bị hiểu sai. Khi học bài “Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ
em” cần yêu cầu học sinh đọc to, rõ ràng, dứt khoát, cả bài đọc với giọng thông
báo, khẳng định để nghe thấy rõ được quyền lợi và bổn phận của trẻ em. Đã là
luật thì phải đọc chính xác đến từng câu chữ, ngắt nghỉ hơi đúng dấu chấm, dấu
phẩy. Nếu các em chỉ cần thêm 1 từ hoặc bớt 1 từ thôi thì nội dung của điều luật
đó sẽ bị hiểu sai, điều đó rất nguy hiểm.
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

16


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

Ví dụ : Như điều 15 ý 1 của luật ghi rõ: “Trẻ em có quyền được chăm sóc,
bảo vệ sức khỏe”. Nếu học sinh chỉ cần đọc thêm từ “Khơng” thì ý của điều
luật đó hồn tồn trái ngược: “Trẻ em khơng có quyền chăm sóc, bảo vệ sức
khỏe”.
Ví dụ : Trong bài “Công việc đầu tiên” (Tiếng Việt 5- tập 2) có câu: “Mấy
tên lính mã tà hớt hải xách súng chạy rầm rầm”. Đây không phải câu dài nhưng
khi đọc, nếu học sinh không biết ngắt nghỉ sau những từ ngữ thích hợp thì câu
văn sẽ rất lủng củng, khó hiểu: “Mấy tên lính mã tà hớt/ hải xách súng chạy
rầm/ rầm.” Ở câu này cần phải đọc như sau: “Mấy tên lính mã tà/ hớt hải/
xách súng chạy rầm rầm.”

Đối với những bài tập đọc là thơ thì giáo viên còn phải hướng dẫn cụ thể
chỗ ngắt nhịp theo từng khổ thơ, ý thơ.
Ví dụ : Trong bài “Bầm ơi” (Sách Tiếng Việt lớp 5- tập II) nhà thơ Tố Hữu
viết theo thể thơ lục bát. Ở thể thơ này, ta thường ngắt theo nhịp chẵn 2/2/2.
Nhưng có những câu thơ ta phải hướng dẫn học sinh đọc như sau:
Bầm ơi/ có rét khơng bầm? (2-4)
Heo heo gió núi/ lâm thâm mưa phùn (4-4)
Hay bài : (Hành trình của bầy ong- Tiếng việt 5 tập 2)
Chắt trong vị ngọt/ mùi hương (4-2)
Lặng thầm thay/ những con đường ong bay (3-5)
Trải qua mưa nắng/ vơi đầy (4-2)
Men trời đất/ đủ làm say đất trời. (3-5)
Hay với thể thơ 7 chữ khơng có quy định cách đọc thống nhất mà phải tùy
thuộc nội dung của câu thơ mà ngắt giọng sao cho phù hợp.
Ví dụ “Sáng mát trong/ như sáng năm xưa (3-4)
Gió thổi/ mùa thu/ hương cốm mới/ (2-2-3)
Tơi nhớ/ những ngày thu/ đã xa” (2-3-2).
a/ Rèn trong giờ tập đọc:

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

17


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

Với mỗi bài tập đọc, khi tìm từ khó để rèn đọc cho học sinh, tơi ln ưu
tiên những từ có phụ âm đầu hoặc âm cuối dễ nhầm lẫn ( v,r,d ; s,x ; …..Âm

cuối : n, ng ; t,c,.. thanh ngã, thanh hỏi , rồi mới đến những từ khó đọc khác.
Khi hướng dẫn học sinh đọc, tơi phân tích cụ thể chức năng từng bộ phận
phát âm để học sinh nắm được và biết cách đọc cho chuẩn.
b/ Rèn trong khi học các môn học khác và 15 phút đầu giờ:
Không chỉ khi học tập đọc tôi mới tiến hành rèn đọc cho học sinh, mà cả ở
tất cả các môn học khác, mọi lúc, mọi nơi, tôi luôn thường trực ý nghĩ phải rèn
cho học sinh thói quen phát âm chuẩn, hình thành phản xạ có điều kiện, cứ gặp
nhiều chữ có phụ âm đầu, âm cuối, dấu thanh dễ nhầm là luyên đọc. Luôn chú ý
nhắc nhở học sinh thể hiện lời nói đúng ngữ điệu , theo mục đích nói để dần dần
hình thành thói quen đọc ,nói hay.
c/ Tổ chức tốt thi đọc các bài văn, bài thơ .
Sau khi đã hướng dẫn học sinh đọc chuẩn các từ ngữ, câu, cả bài thơ. Để tạo
hứng thú cho các em khi luyện đọc, tôi thường xuyên tổ chức cho các em học
sinh thi đọc đúng, đọc chuẩn vào các buổi học luyên đọc thứ hai. Những tháng
đầu tôi để học sinh tự xung phong, tự tìm từ, câu để thi đọc. Nhưng sau đó tơi
u cầu các nhóm phải có sự phân cơng cụ thể để ai cũng được thi đọc, ai cũng
phải cố gắng. Đến những buổi ôn tập, luyện đoc tôi thường tiến hành đổi mới
hình thức thi bằng cách chơi trị chơi “Hái hoa dân chủ”,“Sắm vai”,và nâng cao
yêu cầu: Không đọc từ, đọc câu nữa mà phải đọc đoạn văn, hoặc cả bài thơ .
Cuối mỗi buổi luyên đọc, yêu cầu học sinh bình chọn bạn đọc chuẩn nhất , đúng
và hay nhất để có sự khen ngợi kịp thời để khuyến khích, động viên các em.
3.5/ Hướng dẫn học sinh luyện đọc hay.
Trong tiết Tập đọc, sau phần hướng dẫn học sinh luyện đọc đúng và tìm hiểu
nội dung bài sẽ đến phần luyện đọc hay. Thời gian cho phần này cũng tương
đương phần luyện đọc đúng, vào khoảng hơn 10 phút. Đây là phần luyện đọc có
yêu cầu cao hơn và dựa trên kết quả của phần luyện đọc trước. Bởi vì, nếu có

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

18

Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

đọc đúng, đọc chuẩn thì học sinh mới đọc hay. Giáo viên muốn rèn cho học sinh
đọc đọc đúng , đọc hay cần phải chú ý hướng dẫn từng bước, cụ thể như sau:
* Khi gọi học sinh đọc nối tiếp các đoạn của bài, tôi chú ý gọi những em đã
đọc đúng và đọc chuẩn. Khi các em đọc, giáo viên yêu cầu học sinh dưới lớp
đọc lướt theo bằng mắt và chú ý để tìm hiểu xem ở những đoạn đó các bạn đã
đọc như thế nào? Đã hay chưa? Theo em cần phải bổ sung gì để đọc được hay?
Tôi cho học sinh tự do phát biểu những nhận xét và bổ sung ý kiến theo ý mình
để từ đó rút ra cách đọc chung cho cả bài.
* Sau đó, tơi cùng với học sinh đi sâu để tìm cách đọc hay cho một đoạn cụ
thể. Ở phần này, tơi thường lấy ý kiến của các em: “Thích đọc đoạn nào nhất
?”. Nếu đa số học sinh trong lớp thích đoạn đó thì tơi sẽ cho học sinh luyện đọc
đọc đúng , đọc hay đoạn mà các em thích. Thường thì các em lựa chọn đoạn, đa
số là trùng với phần lựa chọn của giáo viên khi soạn bài, như vậy tiết học sẽ diễn
ra theo ý đồ của giáo viên. Nhưng cũng có những bài, học sinh lại khơng thích
những đoạn nằm trong dự định của giáo viên. Nếu xét thấy đoạn đó phù hợp với
yêu cầu cần luyện thì tơi vẫn ủng hộ các em, để tạo hứng thú và sự chủ động cho
học sinh.
Khi viết đoạn cần luyện đọc lên bảng, cần yêu cầu học sinh thảo luận nhóm
đơi hoặc nhóm bốn để tìm ra cách đọc hay, ngắt giọng ở sau dấu câu, sau cụm từ
nào, hay nhấn giọng ở những từ ngữ gợi tả, gợi cảm nào để làm nổi bật nội dung
của đoạn. Sau đó sử dụng phấn màu để điền dấu ngắt và gạch chân những từ cần
nhấn giọng để học sinh luyện đọc.
Ví dụ: Khi hướng dẫn đọc đoạn 1 của bài “Tranh Làng Hồ”, cần sử dụng kí
hiệu như sau: “phải yêu mến cuộc đời trồng trọt /, chăn nuôi lắm / mới khắc

được những tranh lợn ráy / với những khốy âm dương rất có dun / mới vẽ
được những đàn gà con đang tưng bừng như ca múa / bên gà mái mẹ//.”
Sau đó cho học sinh luyện đọc theo nhóm đơi hoặc nhóm 4- tùy theo mức độ
đoạn đọc dài hay ngắn. Thời gian luyện đọc ở bước này từ 3-4 phút là đủ để mỗi
em đều được luyện đọc.
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

19


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

Phần các em háo hức nhất, mong chờ nhất của một tiết tập đọc là lúc thi đọc
hay. Sau phần luyện tỉ mỉ, kĩ càng ở trên thì học sinh nào cũng muốn thể hiện
phần đọc của mình, cho nên giáo viên phải thật tinh ý khi gọi các em đọc và cần
phải tế nhị khi chốt lại những ý kiến nhận xét, bình chọn bạn đọc hay... để làm
sao các em nhận ra được những thiếu xót của bản thân, địng thời cũng động
viên, khích lệ các em với những cố gắng đã đạt được.
3.6/ Giáo viên hướng dẫn cho học sinh một số hình thức đọc trong giờ
Tập đọc.
Trong quá trình học tập theo phương pháp mới, học sinh phải làm việc nhiều
hơn, cụ thể là phải tự đọc để nắm được các yêu cầu của bài theo lệnh của giáo
viên. Nhưng không phải lúc nào học sinh cũng đọc rõ to, đọc oang oang... Cũng
có lúc học sinh phải đọc thầm để hoạt động cá nhân. Vì vậy, tơi đã cung cấp cho
học sinh một số cách đọc như sau:
a/ Đọc thành tiếng:
Là cách đọc to, phát âm đúng và rõ tiếng; đọc rõ ràng, rành mạch. Đây là
hình thức đọc phổ biến ở Tiểu học. Nhưng khi đọc, học sinh cũng cịn bộc lộ

những thiếu sót như: Phát âm sai, phát âm theo thói quen địa phương, cịn đọc
quá to (Tốn nhiều sức, làm bạn ngồi cạnh khó chịu...) hoặc đọc quá nhỏ (Làm
cho các bạn khác không nghe rõ, khơng biết đang đọc gì, đã đọc đến đâu...). Để
khắc phục tình trạng đó, tơi tìm hiểu để nắm được khả năng đọc của từng em, từ
đó có biện pháp bồi dưỡng và uốn nắn. Đồng thời giáo viên lập bảng theo dõi
việc phát âm của các em, ghi rõ sự tiến bộ và những khuyết điểm để sửa cho
học sinh, điều chỉnh để các em đọc vừa phải, không to quá hoặc nhỏ quá.
b/ Đọc thầm (Đọc bằng mắt):
Có 2 hình thức tương ứng với 2 bước của q trình đọc:
Bước 1: Đọc thầm, mấp máy mơi nhưng không phát ra tiếng.
Bước 2: Đọc không mấp máy mơi, đọc hồn tồn bằng mắt.
Khi đọc bài, u cầu học sinh tập trung chú ý vào bài, đọc đủ các tiếng
trong bài, cần rèn cho học sinh bỏ thói quen đọc lầm rầm gây mất trật tự.
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

20


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

Khi học sinh đọc thầm, tôi rất chú ý tới những đối tượng học sinh đọc
cịn chậm sẽ khơng tập trung trong thời gian này. Tôi kiểm tra những em này
bằng cách đến tận nơi và hỏi em học đến đâu, hay gọi trả lời câu hỏi về nội dung
bài học...Đối với học sinh lớp 5, là lớp cuối cấp, tôi càng chú ý rèn kĩ năng đọc
thầm bằng mắt cho các em. Bởi, nếu đọc thầm tốt sẽ nâng cao năng lực sử dụng
tiếng mẹ đẻ, năng lực tư duy cũng được phát triển cao hơn.
3.7/ Giáo viên cần quan tâm rèn đọc cho đối tượng học sinh đọc chậm.
Yêu cầu rèn đọc trong phân môn tập đọc cho học sinh lớp 5 cao hơn so với

các lớp dưới, vì vậy đối với những em đọc còn chậm, chưa đuổi kịp các bạn
trong lớp cần phải được giáo viên quan tâm nhiều hơn. Cụ thể là:
+ Thường xuyên kiểm tra gọi đọc và uốn nắn, sửa cách phát âm cho từng em.
+ Hướng dẫn học sinh đọc đúng, đọc chuẩn, đọc dứt khoát từng từ ngữ trong
câu ngắn. Với câu dài, tôi gợi ý cách ngắt nhịp để các em đọc đúng theo yêu
cầu.
+ Phân công đôi bạn học tập, bố trí những em đọc chậm , chưa hay ngồi cạnh
những em đọc tốt để các em giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình luyện đọc.
3.8/Giáo viên cần tổ chức nhiều hình thức thi đọc-nhận xét kịp thời:
Để giúp học sinh hào hứng trong việc luyện đọc, tôi tổ chức nhiều hình thức
thi đọc. Một cơng việc thường xun và liên tục là phần thi đọc : đọc đúng , đọc
hay 1 đoạn của bài. Khi đọc, giáo viên cũng không nên câu nệ mà có thể cho học
sinh tùy ý lựa chọn. Với đối tượng học sinh đọc còn chậm, các em chỉ cần đọc
một vài câu hay một đoạn ngắn. Còn đối với những học sinh đọc tốt, các em có
thể đọc cả đoạn hay cả bài nếu cảm thấy thích. Khi học sinh đọc xong, tơi ln
chú ý có lời nhận xét động viên, khuyến khích những cố gắng của các em dù là
nhỏ nhất, để cho các em có niềm tin và hứng khởi trong những lần đọc sau. Một
điều cần chú ý là khi gọi học sinh thi đọc, giáo viên nên gọi những em có năng
lực đọc ngang nhau, tránh trường hợp những em đọc tốt thi với những em đọc
chưa tốt, sẽ tạo ra tâm trạng tự ti, chán nản cho những em đọc chưa tốt bằng các
bạn.
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

21


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

3.9/ Tạo phong trào rèn đọc ở mọi lúc, mọi nơi và thông qua các môn
học khác và trong giao tiếp.
Rèn đọc đúng, đọc hay không chỉ là nhiệm vụ của phân môn tập đọc, giáo
viên cần biết kết hợp với các phân môn khác của môn Tiếng Việt như: đọc các
ngữ liệu của môn luyện từ và câu, đọc các đoạn hoặc bài văn mẫu của phân môn
Tập làm văn, đọc các lệnh đề, đoạn viết của phân mơn chính tả... Hay với các
môn học khác như: Đạo đức, Kể chuyện, Lịch sử... Trong các giờ học này, tôi
thường chú ý rèn sửa cho học sinh cách đọc đúng, phát âm chuẩn, biết nhấn
giọng ở những từ ngữ thích hợp.
Ngồi các tiết học chính khóa, tơi sử dụng triệt để thời gian tự học như: 15
phút đầu giờ, giờ sinh hoạt tập thể , các tiết giáo dục ngoài giờ lên lớp của buổi
chiều để hướng dẫn cho học sinh luyện đọc và tổ chức các cuộc thi đọc. Công
việc này cần tổ chức thường xuyên, liên tục, có như vậy mới tạo ra phong trào
rèn đọc đều khắp và có chất lượng cao.
3.10/ Giáo viên cần phải nhiệt tình, quan tâm tới lớp:
Học sinh vẫn còn nhỏ, còn mải chơi, tính hay qn, lịng kiên trì chưa cao,
tính tự giác cịn hạn chế. Bởi vậy, giáo viên cần phải có lịng nhiệt tình, sự quan
tâm tới lớp, u thương học sinh như chính con đẻ của mình. Chú ý động viên,
khuyến khích những cố gắng của các em dù là nhỏ nhất. Tìm hiểu để nắm được
đặc điểm về tính tình, thói quen, hồn cảnh gia đình, năng lực cũng như ưu
nhược điểm của từng em để từ đó có biện pháp rèn cặp cho phù hợp.
Có sổ tay ghi chép, theo dõi kết quả rèn đọc của các em qua bài kiểm tra
đọc, các buổi thi đọc cuối tháng. Ghi lại cụ thể từng lỗi mà học sinh mắc phải để
theo dõi từ đầu năm đến cuối năm học, từ đó xây dựng biện pháp rèn đọc cụ thể.
Đối với học sinh chậm , đọc nhầm nhiều, giáo viên phải kiên trì, khơng
nản chí, khơng nổi nóng với các em; ln nhẹ nhàng, ân cần giảng giải, phân
tích lỗi sai của từng em và hướng dẫn cách sửa.

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

22


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

III KẾT LUẬN:
1/Những chuyển biến và kết quả đạt được :
Qua những biện pháp trên tôi thấy chất lượng đọc của học sinh trong lớp đã
có tiến bộ rõ rệt, các em rất hào hứng và thích xung phong đọc bài trong các giờ
Tập đọc. Nhất là những bài đọc phân vai, trích đoạn kịch hay phần thi đọc cuối
giờ. 100% học sinh trong lớp thường xuyên có ý thức rèn đọc đúng, phát âm
chuẩn. Số em đọc chưa đạt yêu cầu đã giảm đi. Số em đọc đúng, đọc hay được
nâng lên rõ rệt. Sau một thời gian thực hiện tôi nhận thấy những kinh nghiệm
mà tôi áp dụng đã thu được kết quả thật khả quan như sau :
Bảng kết quả theo dõi diễn biến việc đọc của học sinh đến cuối năm:
Tổng
số
HS

Thời
gian
Đầu năm
Cuối
HK I
Cuối
năm học

Số em đọc

chưa đạt yêu
cầu
SL
TL

Số em đọc đúng, rõ
ràng

Số em đọc đúng ,
hay

SL

TL

SL

TL

32

10

31,3%

16

50,0 %

6

18,8 %

32

4

12,5%

17

53,1 %

11

34,4 %

32

0

0

8

25%

24

75%

Bảng kết quả Đọc thành tiếng- Kiểm tra cuối năm:
Sĩ số
32

Sĩ số
32

Điểm Kiểm tra đọc thành tiếng
0.25 điểm
0.5 điểm
0.75 điểm
SL
%
SL
%
SL
%
0
4
12,5%
5
15,6%
Bảng kết quả Kiểm tra Đọc cuối năm:
1 điểm
SL %
0

Điểm Kiểm tra đọc
2 điểm

3 điểm
4 điểm
SL
%
SL
%
SL
%
0
0
8
25%

1 điểm
SL
%
23 71,9%

5 điểm
SL
%
24
75%

2.Những kinh nghiệm đạt được:
a)Ưu điểm:

Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

23

Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

Kết quả qua từng giai đoạn có sự chuyển biến đi lên rõ rệt, tỉ lệ học sinh đọc
chậm, chưa hay giảm đi đáng kể. Kĩ năng đọc đúng , đọc hay của các em tiến
bộ rõ rệt. Phần lớn biết đọc hay , biết biểu lộ cảm xúc khi đọc và trong giao tiếp.
Các tiết dạy và học Tập đọc diễn ra sinh động và đạt kết quả tốt.
Học sinh tham gia xây dựng bài và diễn đạt ngày càng tiến bộ, tự tin. Khơng
cịn hiện tượng nhút nhát, trơng chờ bạn, vào giáo viên
b)Hạn chế:
-Thời gian đầu tốn nhiều thời gian hình thành các thói quen , cách học ,
cách tổ chức thi đua , trò chơi , cũng như tập cho học sinh mạnh dạn trình bày
bằng lời.
- Số lượng bảng phụ sử dụng nhiều cho một tiết dạy và học.
c).Kinh nghiệm và các biện pháp đạt được :
Để hướng dẫn học sinh đọc đúng , đọc hay sau khi áp dụng các kinh
nghiệm và biện pháp dạy học trên , tôi rút ra một số kinh nghiện và biện pháp
như sau:
1/ Để dạy học sinh đọc đúng, đọc hay, giáo viên phải rèn cho mình đọc mẫu
thật chuẩn và hay.
2/ Chú ý bước hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài, có yêu cầu cụ thể học sinh
luyện đọc trước bài nhiều lần ở nhà.
3/ Dạy đúng đặc trưng của môn học, thực hiện nghiêm túc các bước rèn đọc
cho học sinh, có kế hoạch sửa chửa , nhận xét cụ thể đối với học sinh đọc chưa
đạt yêu cầu.
4/ Giáo viên chuẩn bị kĩ bài trước khi tới lớp, chuẩn bị đồ dùng dạy học đầy
đủ.

5/ Có biện pháp dạy đọc phù hợp với từng đối tượng. Luôn quan tâm động
viên những học sinh còn đọc chậm. Phân công những em đọc tốt kèm cặp, giúp
đỡ những em đọc chưa tốt, bố trí chỗ ngồi hợp lí.
6/ Giáo viên phải thực hiện nghiêm túc, tận dụng tốt thời gian luyện đọc của
học sinh.
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

24


Kinh nghiện về: Một số biện pháp rèn đọc đúng, đọc hay cho học sinh lớp 5.

Năm học 2014-2015

7/ Tổ chức các hình thức thi đọc phong phú, nhận xét kịp thời và cơng bằng
để động viên, khuyến khích học sinh.
8/ Ngoài việc rèn đọc trong khi dạy tập đọc, cần phải rèn đọc thông qua các
môn học khác, trong giao tiếp và thời gian tự học.
Thực hiện tốt rèn đọc ở tiết Luyện đọc buổi thứ hai.Tăng cường luyên đọc
bằng “ sắm vai” và trình bày ý kiến trước lớp, trước đám đơng.
9/ Khuyến khích học sinh đọc nhiều sách báo, truyện để tăng cường khả
năng đọc hiểu, tạo tiền đề cho học sinh đọc hay.
10/ Giáo viên phải u nghề, có tinh thần trách nhiệm cao trong cơng việc.
2.Phạn vị áp dụng:
Những kinh nghiệm về Các biện pháp rèn học sinh đọc đúng , đọc hay cho
học sinh lớp 5, có thể áp dụng tốt trong việc rèn học sinh đọc đúng , đọc hay cho
học sinh tiểu học trong toàn tỉnh.

IV.KIẾN NGHỊ:
Giáo viên thực hiện : Phan Văn Lấn

/
25