de thi thu thptqg nam 2017 megabook de so 13 file word co loi giai

ĐỀ SỐ 13
Đề thi gồm 01 trang
★ ★★★★
Bộ ĐỂ THI THPT QUỐC GIA CHUẨN CẤU TRÚC BỘ GIÁO DỤC
Môn: Ngữ văn
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
..“20.6.70
Đến hôm nay vẫn không thấy ai qua. Đã gần mười ngày kể từ hôm bị bom lần thứ hai.
Mọi người ra đi hẹn sẽ trở về gấp để đón bọn mình ra khỏi khu vực nguy hiểm mà mọi người
nghi là gián điệp đã chỉ điểm này. Từ lúc ấy, những người ở lại đếm từng giây, từng phút.
Sáu giờ sáng mong cho đến trưa, trưa mong đến chiều... Một ngày, hai ngày... rồi chín ngày
đã trôi đi mọi người vẫn không trở lại! Những câu hỏi cứ xoáy trong đầu óc mình và những
người ở lại. Vì sao? Lý do vì sao mà không ai trở lại? Có khó khăn gì? Không lẽ nào mọi
người lại đành đoạn bỏ bọn mình trong cảnh này sao? Không ai trả lời bọn mình cả, mấy chị
em hỏi nhau, bực bội, giận hờn rồi lại bật cười, nụ cười qua hai hàng nước mắt long lanh,
chực tràn ra trên mi mắt. Hôm nay gạo chỉ còn ấn một bữa chiều nữa là hết. Không thể ngồi
nhìn thương binh đói được. Mà nếu đi, một người đi thì không đảm bảo. Đường đi trăm
nghìn nguy hiểm. Còn nếu đi hai người thì bỏ lại một người, nếu có tình huống gì xảy ra thì
sao? Và không nói gì xa xôi, trước mắt trời sẽ ập nước xuống, một mình loay hoay làm sao
cho kịp. Chằng ni lông trước thì sợ máy bay? Cuối cùng cũng phải hai người đi. Chị Lãnh và
Xăng ra đi, mình đứng nhìn hai chị quần xắn tròn trên vế, lặn lội qua dòng suối nước chảy
rần rần, tự nhiên nước mắt mình rưng rưng... Bất giác mình đọc khẽ càu thơ:
Bay giờ trời biển mênh mông
Bác ơi có thấu tấm lòng trẻ thơ...
Không, mình không còn thơ dại nữa, mình đã lớn, đã dày dạn trong gian khổ nhưng lúc
này đây sao mình cảm thấy thèm khát đến vô cùng bàn tay chăm sóc của một người mẹ mà
thật ra là một bàn tay của một người thân hay tệ hơn chỉ là một người quen cũng được. Hãy
đến với mình, nắm chặt bàn tay mình trong lúc cô đơn, truyền cho mình tình thương, sức
mạnh để vượt qua những chặng đường gian khổ trước mắt.

Đó là những dòng chữ cuối cùng của chị Thùy Trâm. Hai ngày sau, ngày 22-6-1970 chị
hi sinh...
(Trích Nhật kí Đặng Thùy Trâm, Những trang nhật kí cuối cùng,


dẫn theo vietbao.vn)
Câu 1. Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ nào? Nêu tên phương thức biểu đạt chính trong
đoạn trích?
Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn trích?
Câu 3. Anh/Chị hiểu thế nào về câu: “Không, mình không còn thơ dại nữa, mình đã lớn, đã
dầy dạn trong giãn khổ nhưng lúc này đây sao mình cảm thấy thèm khát đến vô cùng bàn tay
chăm sóc của một người mẹ mà thật ra là một bàn tay của một người thân hay tệ hơn chỉ là
một người quen cũng được.”
Câu 4. Anh/ Chị có cảm nghĩ gì về tinh thần chiến đấu của người trẻ tuổi trong hoàn cảnh đất
nước lúc bấy giờ?
II. LÀM VĂN (7 điểm)
Câu 1 (2 điểm)
Nhận xét về cuốn nhật kí này, người lính ngụy đọc nó đã thốt lên với người lính Mỹ rằng:
“Đừng đốt, trong đó đã có lửa rồi”. Qua đoạn trích trên, anh/chị hãy cho biết ngọn lửa
trong cuốn sách ấy là gì? Bằng đoạn văn khoảng 200 chữ, hãy viết những suy nghĩ của
anh/chị về vai trò ngọn lửa ấy trong cuộc sống hôm nay?
Câu 2 (5 điểm)
Hình tượng Sóng trong bài thơ cùng tên của Xuân Quỳnh là lời giãi bày rất chân thực về
cảm xúc, khát vọng trong tình yêu của tác giả. Hãy bình luận


HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
Câu 1

Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ sinh hoạt. Vì đây là đoạn trích trong cuốn
Nhật kí Đặng Thùy Trâm, Những trang nhật kí cuối cùng, ghi chép những sự việc và
tâm trang riêng tư của người viết.

Câu 2

Phương thức biểu đạt chính: tự sự.
Nội dung chính của đoạn trích: Tâm trạng mong ngóng, băn khoăn và quyết định
của những người chiến sĩ ở lại cứ điểm đã nghi ngờ bị chỉ điểm, trong đó có bác sĩ

Đặng Thùy Trâm.
Câu 3 Câu nói thể hiện tâm sự chân thực về niềm cô đơn, lo lắng của người chiến sĩ, sự
khao khát một tình thương giản dị và được tiếp thếm động lực chiến đấu. Và hơn thế
là sự nhận thức về sự trưởng thành của bản thân và về những vất vả, gian lao mà cô
trải qua.
Câu 4 Qua đoạn trích thể hiện suy nghĩ và cảm xúc của người chiến sĩ khi ở chiến trường,
ta thấy được tinh thần kiên cường của cô gái còn đang ở độ tuổi đôi mươi. Dù có
nhiều khó khăn, gian khổ, dù đôi lúc thấy mình yếu đuối, họ vẫn luôn mạnh mẽ và
dũng cảm chiến đấu và vững vàng lí tưởng cách mạng. Tinh thần ấy thật đáng quý,
đáng trân trọng biết bao.
III.LÀM VĂN (7 điểm)
Câu 1 (2 điểm)
 Yêu cầu chung về hình thức và kết cấu đoạn văn:
-

Đảm bảo hình thức đây đủ của đoạn văn: mở đoạn - thân đoạn - kết đoạn, dài khoảng

200 chữ. Câu mở đoạn cần dẫn dắt và nêu được vấn đề nghị luận. Thân đoạn bố cục rõ ràng,
đi đúng trọng tâm, làm sáng rõ được yêu cầu của đề, vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết
hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng, rút ra bài học nhận thức và hành động.

-

Trình bày sáng sủa, diễn đạt rõ ràng, chữ viết dễ nhìn, không sai chính tả.

-

Dùng từ chuẩn ngữ nghĩa, đặt câu chuẩn ngữ pháp, diễn đạt lôi cuốn, hấp dẫn.

-

Có những suy nghĩ, đánh giá của cá nhân, nhưng cần thuyết phục và hợp lí.

 Yêu cầu nội dung:
-

Xác định vấn đề: ngọn lửa trong cuốn nhật kí chính là ngọn lửa tỏa sáng từ trái tim

người chiến sĩ - ngọn lửa tinh thần.
-

Giải thích: ngọn lửa tinh thần ấy là tất cả những gì cháy lên trong trái tim người bác sĩ

trẻ tuổi. Đó là ngọn lửa yêu thương, ngọn lửa khao khát hòa bình, niềm tin chiến thắng, ngọn
lửa trách nhiệm, bầu nhiệt huyết, ngọn lửa của lòng vị tha, của lòng căm thù, lòng yêu nước,
là ngọn lửa cháy bất tử.


-

Đánh giá, lí giải: ngọn lửa ấy rất quan trọng trong cuộc sống bởi:

+ Ngọn lửa tinh thần mang lại sức mạnh cho con người, cùng ngọn lửa trí tuệ, ngọn lửa
sức mạnh thể lực trở thành ba ngọn lửa đỏ khiến con người tỏa sáng.
+ Ngọn lửa tinh thần giúp ta định hướng đúng đắn con đường mà ta cần đi, mang ta đến
với những giá trị người hơn. Cao đẹp hơn.
+ Ngọn lửa tinh thần khiến con người phấn chấn ngay cả khi ta gặp khó khăn trong quãng
nhất định của cuộc đời.
-

Chứng minh:

+ Cả cuốn nhật kí, ta thấy sáng lên không phải là tài năng của người bác sĩ trẻ. Cái sáng
lên là nhấn cách và tấm lòng hồn hậu mà kiên cường, dịu dàng mà mạnh mẽ của người chiến
sĩ, tấm lòng đủ sức cảm hóa những con người bên kia chiến tuyến.
+ Chiếc lá cuối cùng cũng đã làm sáng lên ngọn lửa của tinh thần. Đó là ngọn lửa của
niềm tin vào sự sống. Ngọn lửa vô hình ấy đã khiến Giôn-xi trở về từ lưỡi hái tử thẩn, dù
dường như cô đã bị hút hết mọi sinh lực.
-

Bàn luận mở rộng: ngọn lửa tinh thần là quan trọng nhưng không là tất cả. Nó tạo ra

sức mạnh và làm nên ki tích. Nhưng để thành công, chúng ta cần cố gắng nhiều hơn và toàn
diện: cả tâm - trí - lực thì mọi sự mới tất thành.
-

Bài học:

Nhận thức: giúp em nhận thức được sức mạnh của tinh thần trong cuộc sống.
Hành động: sống lạc quan, xây dựng một tinh thần tươi sáng, tạo động lực cho cuộc sống.
Câu 2 (5 điểm)

 Yêu cầu chung:
-

Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kỹ năng về dạng bài nghị luận văn học để tạo lập

văn bản. Bài viết phải có bố cục rõ ràng, đầy đủ; văn viết có cảm xúc, thể hiện khả năng phân
tích, cảm thụ.
- Diễn đạt trôi chảy, đảm bảo tính liên kết; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp.
 Yêu cầu cụ thể:
Bình luận về nhận định; Hình tượng Sáng trong bài thơ cùng tên của Xuân Quỳnh là lời giãi
bày rất chân thực về cảm xúc, khát vọng trong tình yêu của tác giả.
- Hình tượng sóng trong cuộc hành trình khám phá và nhận thức về tình yêu.
- Hình tượng em thông qua sóngâể tự biểu hiện những trạng thái cảm xúc trong tình
yêu.
- Tình yêu của em tan vào sóng để được sống trong tình yêu mãi mãi.
- Đặc trưng phong cách thơ Xuân Quỳnh.




TIẾN TRÌNH BÀI LÀM

Kiến Hệ thống
thức ý chính
Kiến Giới thiệu

Phân tích chi tiết
- Xuân Quỳnh(1942 - 1988) là thơ nữ hiện đại hiếm hoi xuất hiện nổi bật

thức tác giả, tác trên thi đàn văn học thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Xuân Quỳnh được xem

chung phẩm

là nữ thi sĩ nổi tiếng với nhiều bài thơ tình được nhiều người biết đến như
Thuyền và Biển, Sóng, Thơ tình cuối mùa thu, Tiếng gà trưa... Thơ chị luôn
ăm ắp những cảm xúc, những cung bậc tình cảm, nhiều lo âu và luôn da diết
cho những khát vọng đời thường như chính tính cách con người chị vậy. Và
“Sóng”, có lẽ cũng được viết ra trong những ăm ắp của cung bậc cảm xúc
như thế. Thi phẩm được sáng tác tại của biển Diêm Điềm, khi nhà thơ đã
từng trải qua những đau đớn, đổ vỡ trong tình yêu. Bài thơ là một trong
những thi phẩm tiêu biểu nhất trong sự nghiệp sáng tác của nữ sĩ, được in

trong tập thơ Hoa dọc chiến hào.
Giải thích Tình yêu luôn là đề tài muốn thuở của nhân loại. Tình yêu trong Sóng của
về nhận

Xuân Quỳnh là một tình yêu đầy băn khoăn, day dứt. Trước Sóng, ta ít thấy

định

trong thơ tình Việt Nam diễn tả trạng thái phức tạp như chị. Xuân Quỳnh là
một trong số những người ít ỏi đã mạnh dạn nói lên điều sâu kín của cõi
lòng mình. Bài thơ được viết khi Xuân Quỳnh đã trải qua những đổ vỡ,
nhưng nhịp tim ấy vẫn khao khát, vẫn rung động thổn thức. Và có lẽ, trước
biển cả, nhịp đập con tim đã cùng hòa điệu, cùng nhịp vỗ tiếng sóng trong

1. Hình
tượng
sóng trong

hành trình đến với đại dương tình yêu bất tận.

Dữ dội và dịu êm
Ổn áo và lặng lẽ.
Xuân Quỳnh đã thay lời tất cả những trái tim trẻ bộc lộ nỗi lòng mình

cuộc hành bằng những trạng thái tình cảm khác nhau thông qua những con sóng, cái
trình

bản chất ngàn đời của sóng, khi phong ba bão tố, lúc êm dịu. Khi dữ dội

khám phá mãnh liệt, khi dịu êm trầm lắng, khi ồn ào nhấp nhô, có lúc lại âm thầm
và nhận

lặng lẽ. Những tình cảm tưởng chừng như đối lập nhau nhưng lại hiện hữu

thức về

trong một chủ thể. Mượn nhịp sóng, Xuân Quỳnh đã nói lên những mâu

tình yêu

thuẫn, cái đa dạng phức tạp, khó giải thích của người con gái mà đúng hơn

(khổ 1,2,

là của tình yêu. Và vì phức tạp, trong trái tim người phụ nữ, luôn đầy ắp

3,4)

những câu hỏi, những băn khoăn, mong muốn được giải đáp, mong mỏi
được thấu hiểu. Trong không gian nhỏ hẹp là sông, sóng - cũng như người

phụ nữ - không tìm thấy sự cảm thông, thấu hiểu. Vì vậy hành trình của


sóng tìm ra biển lớn là tìm đến thế giới lớn lao hơn, để hiểu mình hơn.
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ.
Sóng ngày xưa thế nào thì sóng ngày nay vẫn thế. Sóng nước là thế và
sóng tình cũng chẳng khác gì. Tình yêu từ ngàn đời nay chẳng hề bất di bất
dịch, đó là một quy luật của tự nhiên. Tình yêu không bó hẹp trong một
phạm vi lứa tuổi nhưng tình yêu thường đi đôi với tuổi trẻ. Ở lứa tuổi mùa
xuân của đời người, tình yêu phát triển mạnh mẽ nhất và mang đầy đủ ý
nghĩa nhất. Tình yêu tràn đầy sức sống, làm bồi hồi trái tim trong ngực trẻ
khiến trái tim lúc nào cũng thổn thức nhớ mong.
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên ?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau.
Sóng tìm ra tận bể để hiểu mình thì em đây cũng tìm đến tình yêu anh để
hiểu sâu hơn về con người của em. Trước không gian bao la là biển cả, làm
sao em không trăn trở với những câu hỏi có từ ngàn xưa, những câu hỏi
vượt qua bao không gian thời gian, những câu hỏi giản dị, tự nhiên nhưng
khó lí giải. Khổ 3, 4 đã bộc lộ những suy nghĩ trăn trở của người phụ nữ khi
đứng trước biển và trước người mình yêu: Người phụ nữ khao khát cắt
nghĩa, thể hiện khao khát muốn hiểu đến tận cùng về sóng và về người

mình yêu. Tuy nhiên thế giới tự nhiên và thế giới tâm hồn luôn ẩn chứa
những bí ẩn sâu kín thật khó lý giải rõ ràng, cặn kẽ. Và chính cái bí ẩn đó
làm nên sự kỳ diệu, nét quyến rũ trong tình yêu.


Kiến

2.

Con sóng dưới lòng sầu

thức Hình

Con sóng trên mặt nước

trọng tượng em

Ôi con sóng nhớ bờ

tâm

thông qua

Ngày đêm không ngủ được

sóng để tự

Lòng em nhớ đến anh

biểu

Cả trong mơ còn thức.

những

hiện

Dù trên mặt nước hay dưới lòng sâu thì con sóng vẫn đều có bờ. Bờ là nơi

trạng thái đến của sóng, là đối tượng để sóng vuốt ve, vỗ về, là cái đích để đi đâu về
cảm

xúc đâu sóng lúc nào cũng nhớ đến, cũng không quên, ngay cả đó là ngày hay

trong tình đêm: “Ôi con sóng nhớ bờ - Ngày đêm không ngủ được”. Nỗi nhớ có cái
yêu
5,6,7)

(khổ biểu hiện ra bên ngoài có cái ẩn chứa tự sâu trong đáy lòng, vắng anh, em
nhớ, khi thức, em nhớ đến anh. Đó là biểu hiện bình thường. Nhưng ở đây,
trong mơ em vẫn nhớ. Đó là nỗi nhớ mới da diết, khắc khoải, thổn thức cứ
trằn trọc không yên. Nỗi nhớ không chỉ tổn tại trong ý thức mà còn len lỏi
sâu vào tiềm thức.
Xưa nay, nỗi nhớ luôn gắn liền với khái niệm thời gian vô tận và không
gian vô cùng. Với thời gian, nó không có ngày đêm; với không gian, nó
không có phương hướng. Không gian có bốn phương Đông, Tây, Nam, Bắc
nhưng tình yếu thì chỉ có một phương và đó chính là anh. Trong đời, em
quen biết nhiều người, họ có thể hơn hẳn anh thế nhưng em lại chọn anh,
yêu anh và chỉ biết có anh. Nữ sĩ Xuân Quỳnh đã khẳng định niềm khát
khao, sự kiên định và thủy chung trong tình yêu: “hướng về anh một

phương”. Người con gái dù có xuôi ngược nơi đâu trong cuộc đời thì tâm trí
vẫn hướng về một phương nhất định, phương có người mình yêu thương.
Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở.
Tình yêu đẹp là vậy, trong sáng là vậy, mãnh liệt bay bổng là vậy nhưng
nó không tránh khỏi những dâu bể của đời thường. Chính vì thế những
người đang yêu ngoài sự say mê còn phải có đủ nghị lực và lí trí để vượt
qua mọi thử thách, giông bão của cuộc đời. Khổ 7 đã thể hiện niềm tin về
đích đến cho tình yêu. Khẳng định quy luật của sóng tìm tới bờ, vượt muôn
vàn cách trở cũng như cuộc đời dài rộng, có muôn vàn những khó khăn


nhưng tình yêu sẽ đến được bến bờ của nó. Đích tình yêu là sự thủy chung,
gắn bó, là mái ấm hạnh phúc quây quần.

3. Tình

Cuộc đời tuy dài thế

yêu của

Năm tháng vẫn đi qua

em tan

Như biển kia dẫu rộng

vào sóng

Mấy vẫn bay về xa

để được

Làm sao được tan ra

sống trong

Thành trâm con sóng nhỏ

tình yêu

Giữa biển lớn tình yêu

mãi mãi

Để ngàn năm còn vỗ.

(khổ 8,9)

Tình yêu đẹp và thật thiêng liêng, nhưng tình yêu cũng lại là thứ ngắn
ngủi, mong manh và khó giữ. Khổ tám chính là những suy tư, trăn trở của
một trái tim nhạy cảm trước sự trôi chảy của thời gian: thông qua cái vô hạn
của tự nhiên và hữu hạn của đời người mà thấm thìa một nỗi lo âu. Bởi thế
khi yêu con người luôn khắc khoải, trăn trở. Nỗi trăn trở đã thành bức bách,
thôi thúc: Làm sao được tan ra, thành trăm con sóng nhỏ trong đại dương
bao la, vô tận kia để được tổn tại mãi, sống mãi và yêu mãi. Tình yêu bùng
lên thành khát vọng. Khát vọng sôi sục mà vẫn khiêm nhường, đầy nữ tính.
Đó chính là phương cách để tình yếu thành bất tử. Khi hi sinh, dâng hiến

trọn vẹn, tình yêu được hòa nhập vào cái vô biên, tình yêu sẽ vĩnh hằng

Kết

Khái quát

theo năm tháng.
- Tình yêu luôn là đề tài bất tận của thi ca. Đã có nhiều nhà thơ viết về đề

bài

vấn đề

tài này với những cảm xúc và phong cách nghệ thuật riêng của mình, để lại
dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc. Xuân Diệu đã từng làm người đọc nhớ
mãi khi đặt tất cả dấu ấn tình yêu mãnh liệt của mình với Biển, còn Xuân
Quỳnh, chị đã thể hiện tình yêu của mình qua hình ảnh Sóng, một sự tiếp
nối và sáng tạo độc đáo trong định nghĩa về tình yêu. Lúc nhịp nhàng trâm
lắng, khi sôi nổi ngân nga đầy mãnh liệt.


- Bài thơ kết lại bằng nhịp vỗ ngàn năm của sóng, cái ngàn năm bất tận
như tình yêu đôi lứa. Và trong những nhịp vỗ luôn sôi nổi đó, ta thấy có
bóng dáng Xuân Quỳnh, một trái tim yêu hết mình, một tấm chân tình nhiệt
thành, dâng hiến cho đời, cho cuộc sống.