Quản lí phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường tiểu học huyện Trấn Yên tỉnh Yên Bái

Header Page 1 of 27.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TRẦN VĂN CẨN

QUẢN LÍ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÍ
TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TRẤN YÊN TỈNH YÊN BÁI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÍ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 05

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Đặng Quốc Bảo

HÀ NỘI – 2009

Footer Page 1 of 27.


Header Page 2 of 27.

LỜI CẢM ƠN
Luận văn đƣợc hoàn thành với sự hƣớng dẫn và giúp đỡ của quý các thầy
giáo ,cô giáo khoa sƣ phạm Trƣờng Đại Học Giáo Dục , sự giúp đỡ của bạn
bè, đồng nghiệp và gia đình. Với sự cộng tác của lãnh đạo phòng GD&ĐT
huyện Trấn Yên, phòng Nội vụ, UBND huyện Trấn Yên, cán bộ quản lí các
trƣờng Tiểu học trong huyện Trấn Yên tỉnh Yên Bái.
Tác giả xin chân thành cảm ơn ban chủ nhiệm và các thầy giáo, cô giáo
trong ban chủ nhiệm khoa sƣ phạm – Đại Học Quốc Gia Hà nội, Thƣờng vụ

huyện ủy – Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân, lãnh đạo và chuyên viên
phòng GD&ĐT, phòng Nội vụ, cán bộ quản lí các trƣờng tiểu học đã quan
tâm, động viên và tạo điều kiện cho tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu
và thực hiện luận văn. Luận văn là sự thể hiện kết quả học tập và nghiên cứu
của tác giả và sự giảng dạy hết sức nhiệt tình của các thầy giáo, cô giáo khoa
sƣ phạm - Đại Học Quốc Gia Hà Nội.
Đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS. Đặng Quốc
Bảo đã tận tình hƣớng dẫn, trau rồi cho tác giả phƣơng pháp nghiên cứu khoa
học và kiến thức khoa học hết sức bổ ích.
Là công trình nghiên cứu bƣớc đầu của tác giả cho nên luận văn không
thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong quý các thầy giáo ,cô giáo và đồng
nghiệp đóng góp ý kiến để luận văn tiếp tục đƣợc hoàn thiện hơn.
Hà Nội tháng 11 Năm 2009
Tác giả

Trần Văn Cẩn

Footer Page 2 of 27.


Header Page 3 of 27.

DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CBQL

: Cán bộ quản lí

CBQLGD

: Cán bộ quản lí giáo dục

CNH - HĐH

: Công nghiệp hoá - hiện đại hoá

ĐNNG

: Đội ngũ nhà giáo

GD&ĐT

: Giáo dục và đào tạo

HĐND

: Hội đồng nhân dân

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thông

UBND

: Uỷ ban nhân dân

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa

Footer Page 3 of 27.


Header Page 4 of 27.

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
1.Lí do chọn đề tài…………………………………………………..………....1
2.Mục đích nghiên cứu…………………………………………………..….....3
3.Nhiệm vụ nghiên cứu………………………………………………..……....3
4.Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu……………...……………………….....3
5.Phạm vi nghiên cứu…………………………………………………..……..3
6.Giả thuyết khoa học………………………………………………...….…....3
7.Câu hỏi nghiên cứu………………………………………………..…….…..4
8. Cấu trúc luận văn…………………………………………………...……....4
CHƢƠNG 1:
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU…………………………...5
1.1.Các khái niệm cơ bản của đề tài…………………………………..……....5
1.1.1. Quản lí biện pháp quản lí………………………………………....…....5
1.1.2Quản lí giáo dục …………….……………………………….………. 8
1.1.3.Cán bộ quản lí………………………….………………………….….....9
1.1.4.Đội ngũ cán bộ quản lí………………………..………………………..10
1.1.5.Phát triển đội ngũ cán bộ quản lí ở trƣờng Tiêủ học…………………. 12
1.2.Bối cảnh về phát triển đội ngũ cán bộ quản lí ở các trƣờng Tiểu học…...16
1.2.1.Bối cảnh về kinh tế, chính trị, xã hội……………………………..........16
1.2.2.Bối cảnh phát triển giáo dục…………………………………………...17

1.3.Một số khía cạnh tâm lí học trong phát triển đội ngũ cán bộ quản lí…….18
1.4.Các đặc trƣng của cấp học Tiểu học……………………………………..19
1.4.1.Mục tiêu, nhiệm vụ, vai trò và chức năng của trƣờng Tiểu học………..19
1.4.2.Đặc trƣng đối với ngƣời học và ngƣời dạy ở cấp Tiểu học…….……..21
1.4.3.Vai trò của đội ngũ cán bộ quản lí ở các trƣờng Tiểu học………….....21
1.4.4.Chức năng, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ quản lí ở các trƣờng Tiểu
học……………………………………………………………………………23
1.4.5.Những yêu cầu đối với CBQL nhà trƣờng trong giai đoạn hiện nay ….27
1.5.Yêu cầu và nội dung phát triển đội ngũ cán bộ quản lí ở các trƣờng Tiểu
học……………………………………………………………………………29
1.5.1.Yêu cầu phát triển đội ngũ cán bộ quản lí……………..……………….29
1.5.2.Quản lí phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trƣờng Tiểu học…………….30
Tiểu kết chƣơng 1…………………………………………………….…........34

Footer Page 4 of 27.


Header Page 5 of 27.

CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÍ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
QUẢN LÍ TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TRẤN YÊN……………………35
2.1.Khái quát về điều kiện tự nhiên kinh tế - xã hội huyện Trấn Yên……….35
2.1.1.Vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên ………………………………... . …35
2.1.2.Đặc điểm dân cƣ …………………………….............................................36
2.1.3.Đặc điểm tình hình giáo dục - đào tạo chung của huyện Trấn Yên…..….36
2.2.Thực trạng về giáo dục cấp Tiểu học của huyện Trấn Yên………………40
2.2.1.Qui mô trƣờng lớp, học sinh, giáo viên……………………… ……….30
2.2.2.Đặc điểm và chất lƣợng học sinh tiểu học của huyện Trấn Yên……..42
2.2.3. Đội ngũ giáo viên tiểu học của huyện Trấn Yên………..…………….43

2.2.4.Về đầu tƣ tài chính……………………………………………………..44
2.2.5.Nhận xét về thực trạng giáo dục cấp tiểu học………………………….44
2.3.Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lí ở các trƣờng Tiểu học của huyện Trấn
Yên tỉnh Yên Bái…………………………………………………………….45
2.3.1.Số lƣợng, cơ cấu, độ tuổi của đội ngũ cán bộ quản lí ở các trƣờng Tiểu
học……………………………………………….………………….………..45
2.3.2.Chất lƣợng cán bộ quản lí ở các trƣờng Tiểu học……………………..46
2.3.3.Nhận xét chung về thực trạng đội ngũ cán bộ quản lí ở các trƣờng Tiểu
học huyện Trấn Yên tỉnh Yên Bái…………………………………………..56
2.4.Thực trạng về quản lí phát triển đội ngũ cán bộ quản lí ở các trƣờng Tiểu
học huyện Trấn Yên tỉnh Yên Bái…………………………………………..57
2.5.Đánh giá chung về thực trạng quản lí phát triển đội ngũ cán bộ trƣờng Tiểu
học huyện Trấn Yên tỉnh Yên Bái………………………………………..…63
2.5.1.Những mặt mạnh trong công tác phát triển đội ngũ CBQL ở các trƣờng
Tiểu học của huyện Trấn Yên tỉnh Yên Bái………………………………….63
2.5.2.Những mặt yếu trong công tác quản lí phát triển đội ngũ cán bộ quản lí
trƣờng Tiểu học của huyện Trấn Yên………………………………………..63
2.5.3.Những thuận lợi trong công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lí ở các
trƣờng Tiểu học của huyện Trấn Yên ……………………………………….65
2.5.4.Những khó khăn trong công tác quản lí phát triển đội ngũ cán bộ quản lí
trƣờng Tiểu học ở huyện Trấn Yên…………………………………………..65
Tiểu kết chƣơng 2…………………………………………………………....66

Footer Page 5 of 27.


Header Page 6 of 27.

CHƢƠNG 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÍ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÍ

TRƢỜNG TIỂU HỌC CỦA HUYỆN TRẤN YÊN TỈNH YÊN BÁI TRONG
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY………………………………...............................68
3.1.Các nguyên tắc xây dựng biện pháp……………………………………...68
3.1.1.Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển………………………...68
3.1.2.Nguyên tắc tính thực tiễn……………………………………...….……68
3.1.3.Nguyên tắc về tính chất lƣợng…………………………………….……68
3.1.4.Nguyên tắc về tính hiệu quả…………………………………….……...68
3.2.Các biện pháp quản lí phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng Tiểu học huyện
Trấn Yên tỉnh Yên Bái trong giai đoạn hiện nay………………………..…69
3.2.1.Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của đội ngũ CBQL trong ngành
giáo dục và các ngành khác trên địa bàn huyện…………………………..….69
3.2.2.Đảm bảo số lƣợng cán bộ quản lí ở các trƣờng Tiểu học đáp ứng yêu
cầu phát triển trƣớc mắt và lâu dài…………………………………………..71
3.2.3.Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ quản lí
theo yêu cầu nâng cao chất lƣợng đội ngũ CBQL và chuẩn hoá đội ngũ theo
các qui định của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo đề ra………………………..…74
3.2.4.Xây dựng cơ cấu hợp lí của đội ngũ CBQL theo thực trạng phát triển
các trƣờng Tiểu học của huyện……………..…………………………...….79
3.2.5.Quan tâm đến quyền lợi vật chất, tinh thần và tạo môi trƣờng thuận lợi
cho sự phát triển của đội ngũ CBQL………………………….……………..81
3.2.6.Hoàn thiện cơ chế quản lí phát triển đội ngũ cán bộ quản lí…….….….83
3.3.Mối liên hệ giữa các biện pháp……………………….…………….…….86
3.4.Kết quả thăm dò sự nhận thức của chuyên gia về tính cấp thiết và tính khả
thi của các biện pháp………………………………….…………………....87
Tiểu kết chƣơng 3…………………………………………………………....89
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ…………………………………………..91
1.Kết luận: ……………………………………………………………….…..91
2.Khuyến nghị……………………………………………………….….…....92
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………...….96
PHỤ LỤC……………………………………………………………………..

Footer Page 6 of 27.


Header Page 7 of 27.

DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu
Tên bảng
bảng
2.1
Qui mô lớp học toàn huyện Trấn Yên năm học 2008- 2009

Trang
36

2.2

Bảng ngân sách chi cho ngành giáo dục huyện Trấn Yên từ năm
2005 – 2009

38

2.3

Số lƣợng học sinh, số lớp trong 5 năm

40

2.4

Qui mô lớp học, học sinh, giáo viên của các trƣờng Tiểu học
huyện Trấn Yên năm học 2008 – 2009

41

2.5

Xếp loại học lực học sinh Tiểu học trong 5 năm

43

2.6

Xếp loại hạnh kiểm của học sinh Tiểu học trong 5 năm

43

2.7

Bảng số liệu độ tuổi của cán bộ quản lí các trƣờng Tiểu học của
huyện Trấn Yên

44

2.8

Tổng hợp kết quả đ iều tra, đánh giá phẩm chất chính trị, đạo
đức của đội ngũ cán bộ quản lí ( theo mẫu số 1)

45

2.9

Kết quả điều tra lĩnh vực quản lí nhằm thực thi pháp luật, chính
sách, qui chế, điều lệ và các qui định nội bộ

49

2.10

Kết quả điều tra lĩnh vực quản lí bộ máy

48

2.11

Kết quả điều tra lĩnh vực quản lí tài chính, cơ sở vật chất trang
thiết bị trƣờng học

50

2.12

Kết quả điều tra năng lực vận động các lực lƣợng xã hội tham
gia quản lí và phát triển trƣờng Tiểu học

52

2.13

Kết quả điều tra năng lực sử dụng máy vi tính và ứng dụng
công nghệ thông tin trong công tác quản lí

53

Footer Page 7 of 27.


Header Page 8 of 27.

2.14

Kết quả điều tra lĩnh vực thực hiện các chức năng quản lí

54

2.15

Kết quả điều tra đánh giá công tác kế hoạch hoá đội ngũ CBQL
ở các trƣờng Tiểu học

55

2.16

Kết quả khảo sát đánh giá thực trạng công tác tuyển chọn, bổ
nhiệm, luân chuyển, bãi miễn
Kết quả khảo sát đánh giá về thực trạng công tác đào tạo, bồi
dƣỡng CBQL

Kết quả khảo sát thực trạng việc thực hiện chế độ, chính sách đãi
ngộ, khen thƣởng, kỉ luật đối với CBQL trƣờng Tiểu học

56

Kết quả khảo sát đánh giá về thực trạng công tác kiểm tra đánh
giá đội ngũ CBQL
Kết quả khảo sát thực trạng việc thực hiện chế độ, chính sách đãi
ngộ, khen thƣởng, kỉ luật đối với CBQL trƣờng Tiểu học

60

Kết quả khảo sát đánh giá về thực trạng công tác kiểm tra đánh
giá đội ngũ CBQL
Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp quản lí
phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng Tiểu học cảu huyện Trấn
Yên tỉnh Yên Bái

62

Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp quản lí phát
triển đội ngũ CBQL các trƣờng Tiểu học của huyện Trấn Yên
tỉnh Yên Bái

89

2.17
2.18
2.19
2.20

2.21
3.1

3.2

Footer Page 8 of 27.

58
59

61

88


Header Page 9 of 27.

DANH MỤC CÁC BIỂU

Số hiệu

Tên biểu

Trang

biểu
2.1

Số lƣợng học sinh giảm dần từ năm 2004-2005 đến

41

2008-2009
2.2

Số lớp giảm dần từ năm 2004-2005 đến 2008-2009

42

2.3

Biểu thị thâm niên công tác của đội ngũ CBQL

47

3.1

Mối quan hệ của các biện pháp

87

Footer Page 9 of 27.


Header Page 10 of 27.

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng đã vạch ra đƣờng lối đẩy mạnh

công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc, phấn đấu đến năm 2020 đƣa nƣớc ta cơ bản trở
thành nƣớc công nghiệp. Đó là nhiệm vụ hàng đầu xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở
nƣớc ta.
Để thực hiện đƣợc mục tiêu chiến lƣợc đó, chúng ta cần phải khai thác và sử dụng
nhiều nguồn lực khác nhau, trong đó nguồn lực con ngƣời có vai trò quyết định, đặc biệt
trong bối cảnh nguồn lực tài chính và vật chất của đất nƣớc còn nhiều hạn chế.
Nguồn lực con ngƣời đó phải là ngƣời lao động có trí tuệ cao, có tay nghề thành thạo,
có phẩm chất tốt đẹp, đƣợc đào tạo và bồi dƣỡng và phát huy bởi một nền giáo dục tiên tiến
gắn liền với một nền khoa học, công nghệ hiện đại. Nghị quyết đại hội lần thứ hai ban chấp
hành Trung ƣơng khóa VIII đã chỉ rõ: “ Giáo dục phải làm tốt nhiệm vụ đào tạo nguồn
nhân lực cho đất nước, đội ngũ lao động cho khoa học và công nghệ”. Nghị quyết nhấn
mạnh: “Khâu then chốt để thực hiện chiến lược phát triển giáo dục là phải đặc biệt chăm
lo đào tạo bồi dưỡng và tiêu chuẩn hóa đội ngũ giáo viên cũng như cán bộ quản lí cả về
chính trị, tư tưởng, đạo đức và năng lực chuyên môn nghiệp vụ”. [6]
Để đáp ứng nhu cầu về con ngƣời và nguồn lực là nhân tố quyết định cho sự phát
triển đất nƣớc trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đại hội Đảng yêu cầu: “ Cần tạo
chuyển biến cơ bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo” [5]
Đất nƣớc ta đang chuyển sang thời kì phát triển mới, nhất là trong bối cảnh Việt Nam
đã gia nhập WTO với nhiều thời cơ, vận hội cũng nhƣ phải đối mặt với không ít khó khăn
và những thách thức. Đại hội Đảng còn tiếp tục khẳng định quan điểm nhất quán của Đảng
và Nhà nƣớc coi “ con người là

Footer Page 10 of 27.


Header Page 11 of 27.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Ban Bí thƣ Trung ƣơng Đảng (2004), Chỉ thị số 40 – CT/TW về việc xây dựng, nâng
cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục, Hà Nội.

2.Bộ trƣởng Bộ Giáo Dục và Đào Tạo (2003), Về việc bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ
quản lí hàng năm. Chỉ thị số 22/2003/CT-BGD&ĐT ngày 05 tháng 06 năm 2003.
3.Bộ Giáo dục và đào tạo - Bộ Nội vụ ( 2004), về việc hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan chuyên môn giúp UBND quản lí nhà nước về
giáo dục. Thông tƣ liên tịch số 21/2004/TTLT?BGD&ĐT-BNV ngày 23 tháng 7 năm 2004
4.Chính phủ nƣớc cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ( 2001 ), chiến lược phát triển
giáo dục và đào tạo 2001-2010. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà nội
5.Chính phủ (2003), về tuyển dụng, sử dụng, quản lí cán bộ công chức trong các đơn vị sự
nghiệp của nhà nước. Nghị định của Chính phủ số 116/2003/NĐ-CP ngày 10 tháng 10 năm
2003
6.Đảng cộng sản Việt Nam, văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia, Hà nội 2006
7.Đặng Quốc Bảo ( biên soạn và tổng thuật) ( 2006), Mười vấn đề của công tác quản lí:
Một sự nhận diện qua các mô hình, Hà Nội.
8.Đặng Quốc Bảo, Quản lí nhà nước về gáo dục, Tập bài giảng lớp cao học quản lí giáo
dục. ĐHQG Hà nội, 2007
9.Đặng Xuân Hải, Quản lí sự thay đổi và vận dụng lí thuyết quản lí sự thay đổi. Tập bài
giảng lớp cao học quản lí giáo dục. ĐHQG Hà nội, 2007
10.Hà Nhật Thăng, Xu thế phát triển giáo dục hiện nay. Tập bài giảng lớp cao học quản lí
giáo dục.ĐHQG Hà nội 2007
11.Huyện uỷ Trấn Yên, Nghị quyết đại hội Đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ X. Trấn Yên –
Yên Bái, 2005
12.Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc ( 1996-2004), cơ sở khoa học quản lí. Tập bài
giảng lớp cao học quản lí giáo dục, ĐHQG Hà nội 2007
13.Nguyễn Quốc Chí, nguyễn Thị Mỹ Lộc, Lí luận quản lí và quản lí nhà trường, tập bài
giảng lớp cao học quản lí giáo dục, ĐHQG Hà nội, 2007
14.Nguyễn Thị Mỹ Lộc - Trần Thị Bạc Mai, Quản lí nguồn nhân lực, Tập bài giảng lớp
cao học quản lí giáo dục, ĐHQG Hà nội, 2007
15.Nguyễn Đức Chính, Đo lường và đánh giá trong giáo dục, Tập bài giảng lớp cao học
quản lí giáo dục, ĐHQG Hà nội, 2007

Footer Page 11 of 27.


Header Page 12 of 27.

16.Nguyễn Đức Chính, Chất lượng và kiểm định chất lượng giáo dục, Tập bài giảng lớp
cao học quản lí giáo dục, ĐHQG Hà nội, 2007
17.Nguyễn Tiến Đạt, Kinh nghiệm và thành tựu phát triển GD&ĐT trên thế giới, Tập bài
giảng lớp cao học quản lí giáo dục, ĐHQG Hà nội, 2007
18.Vũ Cao Đàm, Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. Nhà xuất bản Khoa học và kĩ
thuật, Hà nội, 2006
19.Phòng GD&ĐT huyện Trấn Yên, Báo cáo tổng kết 5 năm công tác phổ cập giáo dục
Tiểu học, Trấn Yên, 2008
20.Quốc hội (2005) Luật giáo dục 2005, Nhà xuất bản lao động, Hà nội
21.Quốc hội (2003), Luật thi đua khen thưởng, Nhà xuất bản lao động, Hà nội
22.Sở nội vụ Yên bái, Hướng dẫn việc bổ nhiệm, bổ nhiệm lại,bãi miễn cán bộ quản lí
trường học, Yên Bái, 2003
23.Thủ tƣớng Chính phủ (2001), Về việc phê duyệt “ chiến lược phát triển giáo dục 20012010”. Quyết định của Thủ tƣớng Chính phủ số 201/2001/QĐ-TTg ngày 28 tháng 12 năm
2001
24.Thủ tƣớng Chính phủ (2003), Về việc ban hành qui chế bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân
chuyển, từ chức, bãi miễn cán bộ công chức lãnh đạo. Quyết định số 27/2003/QĐ-TTg
ngày 19 tháng 2 năm 2003
25.Thủ tƣớng Chính phủ (2005), Về việc xây dựng đè án “ Xây dựng nâng cao chất lượng
đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giai đoạn 2005-2010”. Quyết định số 09 QĐ- TTg ngày
11 tháng1 năm 2005
26.Uỷ ban nhân dân huyện Trấn Yên, Đề án xây dựng và phát triển mạng lưới trường
học ngành giáo dục và đào tạo huyện Trấn Yên giai đoạn 2005-2010
27.Uỷ ban nhân dân huyện Trấn Yên (2005 ), Qui hoạch phát triển mạng lưới Giáo dục
và đào tạo trên địa bàn huyện Trấn Yên giai đoạn 2005-2015

Footer Page 12 of 27.