Đánh giá kết quả công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại dự án Đường vào trung tâm phường Xuân Tăng, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM

TH ÁNH
Tên

tài

“ ÁNH GIÁ K T QU CÔNG TÁC B I TH
M T B NG T I D

ÁN

NG GI I PHÓNG

NG VÀO TRUNG TÂM PH

XUÂN T NG - THÀNH PH

LÀO CAI - T NH LÀO CAI"

KHOÁ LU N T T NGHI P
H

ào t o:

IH C

Chính quy

Chun ngành:

a chính Mơi tr

ng

Khoa:

Qu n lý Tài nguyên

L p:

K43 – CMT – N02

Khóa h c:

2011 – 2015

Gi ng viên h

NG

ng d n: TS. V Th Thanh Th y

Thái Nguyên, n m 2015

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM

TH ÁNH
Tên

tài

“ ÁNH GIÁ K T QU CÔNG TÁC B I TH
M T B NG T I D

ÁN

NG GI I PHÓNG

NG VÀO TRUNG TÂM PH

XUÂN T NG - THÀNH PH

LÀO CAI - T NH LÀO CAI"

KHOÁ LU N T T NGHI P
H

ào t o:

IH C

Chính quy

Chun ngành:

a chính Mơi tr

ng

Khoa:

Qu n lý Tài nguyên

L p:

K43 – CMT – N02

Khóa h c:

2011 – 2015

Gi ng viên h

NG

ng d n: TS. V Th Thanh Th y

Thái Nguyên, n m 2015

i

L IC M
Trong quá trình th c hi n nghiên c u
nh n

c s quan tâm giúp

N
tài t t nghi p

i h c, em ã

nhi t tình, s

óng góp q báu c a nhi u cá

nhân và t p th , ã t o i u ki n thu n l i

em hồn thành t t Khóa lu n

t t nghi p.
L i

u tiên, em xin chân thành c m n TS. V Th Thanh Th y gi ng viên

Khoa Qu n lý

t ai, tr

ng

i h c Nông lâm Thái Nguyên ã tr c ti p h

ng d n

em trong su t th i gian em nghiên c u th c hi n lu n v n.
Em xin c m n s góp ý chân thành c a các Th y, Cô giáo Khoa Qu n lý Tài
nguyên, Tr

ng

i h c Nông lâm Thái Nguyên ã t o i u ki n cho em th c hi n

lu n v n.
Em xin chân thành c m n Lãnh
ban nhân dân thành ph Lào Cai, các
ã t o i u ki n giúp

o Phịng Tài ngun và Mơi tr

ng nghi p, b n bè, gia ình và ng

ng,

i thân,...

em trong th i gian nghiên c u, th c hi n lu n v n.

Em xin trân tr ng c m n!

Thái Nguyên, ngày 10 tháng 5 n m 2015
Sinh viên

Th Ánh

y


ii

DANH M C CÁC B NG
B ng 4.1: T c

t ng tr

ng kinh t thành ph Lào Cai ..................................................... 27

B ng 4.2: Hi n tr ng s d ng

t n m 2014 thành ph Lào Cai ....................................... 30

1 - n m 2010 ......................................................... 32
................. 33

B ng 4.5: T ng h p di n tích các lo i

t b thu h i t i d án ........................................... 34
..................................................... 35

.............................. 36
....................................... 37

B ng 4.9: K t qu th c hi n các chính sách h tr , th

ng c a d án............................ 38

B ng 4.10: T ng h p v k t qu th c hi n T C....................................................................... 41
....................................... 43

B ng 4.12: T ng h p ý ki n c a ng
B ng 4.13: Ph

i dân v

ng th c s d ng ti n c a ng

n giá b i th

ng, h tr

................... 44

i dân t i d án .......................................... 46

B ng 4.14: Tình hình an ninh tr t t xã h i c a ng

i dân sau khi thu h i

t ........... 47

B ng 4.15: T ng h p ý ki n c a ng i dân v tình hình thu nh p sau khi b thu h i

t ....... 48

B ng 4.16: T ng h p ý ki n c a ng i dân v tình hình vi c làm sau khi b thu h i

t .... 49

B ng 4.17: T ng h p ý ki n c a ng i dân v ti p c n c s h t ng, phúc l i xã h i ........... 50
B ng 4.18: Tác

ng tình tr ng mơi tr

B ng 4.19: K t qu

ng sau khi b thu h i

i u tra cán b trong ban b i th

t ................................... 50

ng và GPMB c a thành ph

Lào Cai .................................................................................................................................. 52


iii

DANH M C CÁC HÌNH

Hình 4.1: B n

hành chính thành ph Lào Cai ......................................................24

Hình 4.2: Bi u

th hi n c c u s d ng

t c a thành ph Lào Cai n m 2014 ...30
.........................34

Hình 4.4: Bi u

th hi n c c u b i th

ng

t

Hình 4.5: Bi u

th hi n c c u b i th

ng

t nông nghi p c a d án ...............36

Hình 4.6: Bi u

th hi n c c u b i th

ng

t thu l i c a d án ......................37

Hình 4.7: Hình nh khu tái

c a d án .................................35

nh c c a d án sau 3 n m thi công ...........................42

dân t i d án ..............................................................................................................46
d án ..48
Hình 4.10: Hi n tr ng d án sau 3 n m th c hi n ....................................................52


iv

DANH M C CÁC CH
STT

VI T T T

T vi t t t

Di n gi i

1.

BT

B i th

ng

2.

BT&GPMB

B i th

ng và gi i phóng m t b ng

3.

CN - TTCN

Cơng nghi p - Ti u th công nghi p

4.

GCNQSD

Gi y ch ng nh n quy n s d ng

5.

GPMB

Gi i phóng m t b ng

6.

H ND

H i

7.

HT

H tr

8.

N - CP

Ngh

9.

Q - UBND

Quy t

10.

QL

Qu c l

11.

T C

Tái

12.

TS

Ti n s

13.

TT - BTC

Thông t - B Tài chính

14.

TT - BTNMT

Thơng t - B Tài ngun Mơi tr

15.

UBND

16.

XT

t

ng nhân dân

nh - Chính ph
nh - y ban nhân dân

nh c

y ban nhân dân
Xuân T ng

ng


v

CL C

....................................................................................................1

PH N 1
1.1.

tv n

............................................................................................................1

...............................................................................................2
................................................................................................2
.................................................................................................3

1.4.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u ............................................................3
1.4.2. Ý ngh a trong th c ti n ..................................................................................3
PH N 2. T NG QUAN TÀI LI U .........................................................................4
2.1. C s khoa h c c a

tài ....................................................................................4

2.1.1. C s lí lu n...................................................................................................4
2.1.2. C s th c ti n c a

tài ..............................................................................7

2.1.3. C s pháp lý c a

tài ................................................................................7

2.2. Khái quát v b i th

ng gi i phóng m t b ng .....................................................9

2.2.1. Khái ni m ......................................................................................................9
..........................10
2.2.3. M t s quy

nh chung v công tác gi i phóng m t b ng ...........................10

2.2.4. M t s y u t

nh h

ng

n công tác b i th

ng gi i phóng m t

b ng .......................................................................................................................12
2.2.5.

it

ng và i u ki n

2.3. Chính sách GPMB

m ts n

c

n bù ...........................................................12
c trên th gi i ................................................13

2.3.1.Thái Lan........................................................................................................14
2.3.2. Trung Qu c ..................................................................................................14
2.3.3. Tình hình th c hi n c ch gi i phóng m t b ng
2.4. Chính sách b i th

ng, h tr GPMB

Úc ...............................15

Vi t Nam............................................17

2.4.1. Tình hình b i th ng gi i phóng m t b ng m t s thành ph trong c n c .... 17
2.4.2. Tình hình b i th
PH N 3.
3.1.

it

IT

ng gi i phóng m t b ng

NG, N I DUNG VÀ PH

Lào Cai ................................19

NG PHÁP NGHIÊN C U.............20

ng nghiên c u.........................................................................................20


vi

......................................................................20

3.3. N i dung nghiên c u ..........................................................................................20
3.3.1.

i u ki n t nhiên, kinh t , xã h i và tình hình s d ng

t c a thành ph

Lào Cai ..................................................................................................................20
3.3.2.
ph

ánh giá k t qu b i th

ng, h tr , T C

vào trung tâm

ng Xuân T ng, thành ph Lào Cai ................................................................20

3.3.3. ánh giá tác

ng c a d án

i v i các h gia ình khi Nhà n c thu h i

t 20

3.3.4. ánh giá nh ng thu n l i, khó kh n trong cơng tác gi i phóng m t b ng cu
d án và
3.4. Ph

xu t ph

ng án gi i quy t ..................................................................21

ng pháp nghiên c u....................................................................................21

3.4.1. Ph

ng pháp i u tra thu th p tài li u, s li u ............................................21

3.4.2. Ph

ng pháp th ng kê .................................................................................22

3.4.3. Ph

ng pháp so sánh ..................................................................................22

3.4.4. Ph

ng pháp x lý thông tin, s li u...........................................................22

3.4.5. Ph

ng pháp chuyên gia .............................................................................22

PH N 4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .....................................23
4.1.

c i m t nhiên, kinh t , xã h i và tình hình s d ng

t c a thành ph Lào Cai ..........23

4.1.1.

c i m i u ki n t nhiên c a thành ph Lào Cai ..................................23

4.1.2.

c i m i u ki n kinh t - xã h i............................................................26

4.1..3. Tình hình s d ng

t c a thành ph Lào Cai ...................................................30

4.1.4.

ánh giá nh h

b i th

ng gi i phóng m t b ng ............................................................................31

4.2.

ng c a i u ki n t nhiên – kinh t , xã h i

ánh giá công tác b i th

tâm ph

ng h tr , tái

nh c c a d án

n công tác

ng vào trung

ng Xuân T ng, thành ph Lào Cai, t nh Lào Cai .......................................32
.......................................................................................32

4.2.2.

it

ng và i u ki n

4.2.3. K t qu th c hi n công tác

Nhà n

c thu h i

c b i th

ng, h tr v

t trong d án ...........33

. .........................33

t t i d án nghiên c u ...............................................................44


vii

4.3.1. K t qu
th

ng và gi i phóng m t b ng c a d án.............................................................44

4.3.2. K t qu
4.4.

i u tra l y ý ki n c a h gia ình, cá nhân v công tác thu h i, b i

i u tra cán b trong ban b i th ng và GPMB c a thành ph Lào Cai.52

ánh giá nh ng thu n l i khó kh n trong công tác GPMB c a d án

vào trung tâm ph
nh ng ph

ng Xuân T ng, thành ph Lào Cai, t nh Lào Cai và

xu t

ng án gi i quy t ......................................................................................54

4.4.1. ánh giá nh ng thu n l i, khó kh n trong công tác b i th
4.4.2.

ng

ng GPMB ....54

xu t các gi i pháp và rút ra nh ng bài h c kinh nghi m .......................56

PH N 5. K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................59
5.1. K t lu n ..............................................................................................................59
5.2. Ki n ngh ............................................................................................................60
TÀI LI U THAM KH O


1

Ph n 1

1.1.

tv n

-

.

.

-

,


2

-

.
qua, công

, em

:

, t nh Lào Cai”.

ng, thành ph Lào
Cai, t nh Lào Cai”. T

ó
.

-

ánh giá

c k t qu th c hi n công tác b i th

ng, gi i phóng m t b ng

t i d án nghiên c u.
-

.

.
-

.


3

1.4.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u
tài giúp cho ng

i h c t p nghiên c u c ng c l i nh ng ki n th c ã

h c, bi t cách th c hi n m t
N m ch c các quy t

tài khoa h c và hồn thành khóa lu n t t nghi p.

nh v b i th

ng và gi i phóng m t b ng b ng vi c áp d ng

tr c ti p vào th c t .

1.4.2. Ý ngh a trong th c ti n
b i th

i v i th c ti n,

tài góp ph n

ng và gi i phóng m t b ng khi Nhà n
- ánh giá

c th c tr ng s d ng

công tác th c hi n b i th

xu t các gi i pháp
c thu h i
t, xác

t ngày càng có hi u qu h n.

nh nh ng t n t i ch y u trong

ng gi i phóng m t b ng, nguyên nhân và gi i pháp kh c

ph c cho thành ph Lào Cai trong vi c th c hi n b i th
b ng

t

th c hi n công tác

c hi u qu cao nh t.

ng và gi i phóng m t


4

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. C s khoa h c c a

tài

2.1.1. C s lí lu n
2.1.1.1 Khái quát chung v gi i phóng m t b ng
a, Khái ni m
Gi i phóng m t b ng là q trình th c hi n các cơng vi c liên quan

n vi c di r i

nhà c a, cây c i, các cơng trình xây d ng và m t b ph n dân c trên m t ph n
nh

t nh t

c quy ho ch cho vi c c i t o, m r ng ho c xây d ng m t cơng trình m i.
Q trình gi i phóng m t b ng

gi i phóng m t b ng

c tính t khi b t

u hình thành h i

n khi gi i phóng xong và giao cho ch

ng

u t m i.

ây là

m t quá trình a d ng và ph c t p th hi n s khác nhau gi a các d án và liên
quan tr c ti p

n các bên tham gia và c a toàn xã h i.

b, Ý ngh a
Cơng tác gi i phóng m t b ng mang tính quy t
khâu

nh ti n

c a các d án, là

u tiên th c hi n d án. Có th nói: “ Gi i phóng m t b ng nhanh là m t n a d

án’’, vi c làm này không ch nh h
t , mà cịn nh h

ng

n

ng tr c ti p

n l i ích c a Nhà n

i s ng v t ch t c ng nh tinh th n c a ng

c, c a ch
i b thu h i

* Vai trò c a công tác GPMB trong vi c phát tri n kinh t - xã h i
-

u
t.

tn c

i v i s phát tri n c s h t ng
m i giai o n phát tri n kinh t - xã h i có m t s phát tri n thích ng c a

h t ng kinh t - xã h i. V i t cách là ph
- xã h i l i tr thành l c l

ng ti n v t ch t k thu t, h t ng kinh t

ng s n xu t quy t

nh

n s phát tri n c a n n kinh t

- xã h i mà trong ó gi i phóng m t b ng là i u ki n
có

nh

d án

c tri n khai hay khơng.
+ V m t ti n

hoàn thành c a d án:

Gi i phóng m t b ng th c hi n úng ti n
và vi c th c hi n d án có hi u qu . Ng
nh h

u tiên quy t

ng t i ti n

ra s ti t ki m

c th i gian

c l i, gi i phóng m t b ng kéo dài gây

thi cơng các cơng trình c ng nh chi phí cho d án, có khi


5

gây ra thi t h i khơng nh trong
hồn thành

u t xây d ng. Ch ng h n m t d án d ki n

n h t mùa khô nh ng do gi i phóng m t b ng ch m, kéo dài nên vi c

xây d ng ph i ti n hành vào mùa m a gây khó kh n cho vi c thi công c ng nh t p
trung v n, lao

ng, công ngh cho d án này và nh h

ng

n vi c th c hi n d

án khác.
+ V m t hi u qu kinh t c a d án: Gi i phóng m t b ng th c hi n t t gi m
t i a các chi phí cho vi c gi i t a

n bù, có i u ki n t p trung v n

u t cho các

cơng trình khác.
-

i v i s phát tri n kinh t - xã h i

N u công tác gi i phóng m t b ng khơng
t

ng “ treo’’ cơng trình làm cho ch t l
u khơng th c hi n

c, t

c th c hi n t t s x y ra hi n

ng cơng trình b gi m, các m c tiêu ban

ó gây ra lãng phí r t l n cho ngân sách Nhà n c.

M t khác, khi gi i quy t không th a áng quy n, l i ích h p pháp c a ng
thu h i s d ràng gây ra nh ng khi u ki n,

i có

tb

c bi t là nh ng khi u ki n t p th , làm cho

tình hình chính tr - xã h i m t n nh [1].

2.1.1.2 T ng quan v chính sách b i th
a, C s lý lu n v b i th

ng

ng

dân, v i t cách
là ng

i qu n lý, nh m

khi ó Nhà n
Nhà n

cs

mb o

a ra quy t

c l i ích c a Nhà n

c, l i ích c a nhân dân,

nh thu h i quy n s d ng

t c a ng

i dân ho c

t là vi c Nhà n

c ra quy t

c giao qu n lý.
Theo i u 4, Lu t

nh hành chính

t ai n m 2003 “Thu h i

thu h i quy n s d ng

U ban nhân dân xã,ph

t ho c thu l i

t ã giao cho t ch c,

ng, th tr n qu n lý ’’[15].

Vi c xây d ng nh ng khu công nghi p cho m c tiêu phát tri n kinh t ,
nh ng con

ng qu c gia

ph c v l i ích chung là r t c n thi t nh ng khơng vì

6

th mà ph i hy sinh quy n l i c a nh ng cá nhân, nh ng nhóm ng i. Do ó, khi quy n s
d ng

t c a ng i dân b thu h i thì Nhà n c s b i th ng thi t h i.
V y “ B i th

quy n s d ng

t

“ B i th
cách t

ng khi Nhà n
i v i di n tích

ng’’ là s

c thu h i

t là vi c Nhà n

t b thu h i cho ng

c tr l i giá tr

i b thu h i

t ’’.

n tr l i t t c nh ng thi t h i mà ch th gây ra m t

ng x ng, trong quy ho ch xây d ng thi t h i gây ra có th là thi t h i v t

ch t và thi t h i phi v t ch t. Trong gi i phóng m t b ng, cùng v i chính sách h tr
và tái

nh c , chính sách b i th

bù thi t h i khi Nhà n
h i

c thu h i

t có th tái l p, n

t. Chính sách này nh m giúp cho ng

t gây ra, m t khác giúp h gi i quy t

c nh ng khó kh n

ng

M c tiêu phát tri n kinh t xây d ng
là: “ Dân giàu, n

cho nhân dân có ch

tn

cc a

ng và Nhà n

c ta ó

c m nh, xã h i công b ng, dân ch v n minh”. Trong i u ki n

c phát tri n c a

tn

i b thu

i n i m i.

b, B n ch t c a vi c b i th

chi n l

n

nh cu c s ng m i do nh ng thi t h i v t ch t ho c thi t h i

phi v t ch t do vi c thu h i
khi ph i thay

ng là m t ph n quan tr ng trong chính sách

tn

c có chi n l

c phát tri n nhà

nh m t o i u ki n

r ng rãi h n, ti n nghi h n qua m i th i k phát tri n.

c ta ang b

c vào th i k công nghi p hóa, hi n

Chúng ta khơng th ch có nh ng ơ th

p, hi n

i hóa

tn

c.

i, nh ng khu ch xu t kh ng l ,

nh ng cơng trình cơng c ng khang trang mà kèm theo ó ch

c a ng

i dân ph i

c nâng c p ti n nghi h n, r ng rãi h n… Chính vì v y ph i tính m t cách tồn
di n, khơng th có hi n t
dân khơng có ch

ng m t cơng trình m i ra

ho c ch

kém h n n i

i l i kéo theo nh ng ng

c .

T nh ng nh n th c trên có th giúp chúng ta hi u
c av n
th

, chính sách

i

c b n ch t quan tr ng

n bù gi i phóng m t b ng nói chung và chính sách b i

ng gi i phóng m t b ng nói riêng c b n phù h p v i nguy n v ng chính áng

c a ng

i dân, nh ng

chính sách i vào cu c s ng c n có s ph i h p ch t ch

gi a các ngành, các c p có liên quan.
tâm úng m c c a nh ng ng

i

ng

ng th i c n có s ch

o k p th i, s quan

u các c quan, t ch c trong vi c x y ra


7

nh ng v

ng m c, khó kh n nh m có nh ng gi i pháp phù h p cho t ng khu v c,
ng gi i phóng m t b ng (Vi n

t ng d án và c t ng h dân trong công tác b i th

nghiên c u a chính, 2002) [1].

2.1.2. C s th c ti n c a

tài

*
Lào Cai

.
* Công tác BT&GPMB, tái

nh c là y u t quy t

nh th c hi n

ut ,

góp ph n quan tr ng chuy n d ch c c u và phát tri n kinh t , xã h i c a t nh Lào
Cai nói chung. Nh ng ây là v n
ph n nhân dân, d gây m t n

l n, ph c t p, liên quan tr c ti p t i

ib

nh tr t t xã h i.

* Cơng tác BT&GPMB góp ph n quan tr ng vào s t ng tr
t nh Lào Cai, di n m o T nh có nhi u thay

i, c s h t ng

ng GDP c a

c nâng lên.

* Th c ti n cho th y các ngành, các c p c n ph i quan tâm h n n a

n công

tác BT&GPMB.

2.1.3. C s pháp lý c a

tài

2.1.3.1 Các v n b n c a Nhà n
* Lu t

t ai 2003

c
c Qu c h i n

c C ng hòa xã h i ch ngh a Vi t

Nam khóa XI, k h p th 4 thông qua ngày 26/11/2003;
* Ngh
Lu t

- CP ngày 29/10/2004 c a Chính Ph v thi hành

nh 188/2004/N

- CP ngày 16/11/2004 c a Chính Ph v ph

t ai;
* Ngh

pháp xác

nh giá

* Ngh
th

nh 181/2004/N

t và khung giá các lo i

nh 197/2004/N

ng, h tr và tái

t;

- CP c a Chính Ph ngày 03/12/2004 v b i

nh c khi Nhà n

c thu h i

t;

* Thông t 116/2004/TT - BTC c a B Tài Chính ngày 07/12/2004 h
d n th c hi n ngh
th

ng, h tr và tái

ng

nh 197/2004/N
nh c khi Nhà n

ng

- CP ngày 03/12/2004 c a Chính Ph v b i
c thu h i

t;


8

nh 17/2006/N

* Ngh
c a các ngh

nh h

- CP c a Chính ph v s a

ng d n thi hành Lu t

197/2004/N - CP c th nh sau: S a

nh 84/2007/N

nh c khi nhà n

ó có Ngh

- CP ngày 25/05/2007 c a Chính Ph quy

c thu h i

ng d n th c hi n m t s
* Ngh

t và gi i quy t khi u n i v

sung m t s
pháp xác

i u c a ngh

nh 123/2007/N

i u c a Ngh

b sung v quy ho ch s d ng

ng v vi c

nh s 84/2007/N - CP;

nh s 181/2004/N

nh s 69/2009/N

ng,

t ai;

- CP c a Chính Ph ngày 27/7/2007 s a

i, b

- CP ngày 16/11/2004 v ph

ng

- CP ngày 13/08/2009 c a Chính Ph Quy

nh

nh giá và khung giá các lo i

* Ngh

i

nh b

t, trình t , th t c b i th

* Thông t 06/2007/TT - BTNMT c a B Tài nguyên và Môi tr
h

nh

i Kho n 2 i u 48.

sung v vi c c p gi y ch ng nh n quy n s d ng
h tr , tái

ai trong

i u

i, b sung i m b Kho n 1 i u 3, s a

i u 29, b sung Kho n 3 vào i u 36, s a
* Ngh

t

i, b sung m t s

t;

t, giá

t, thu h i

t, b i th

ng, h tr và tái

nh c ;
* Thông t 14/2009/TT – BTNMT c a B Tài Nguyên và Môi Tr ng quy nh chi
ti t v b i th ng, h tr , tái nh c và trình t , th t c thu h i

t, giao

t, cho thuê

t.

2.1.3.2 Các v n b n c a t nh Lào Cai
- Quy t

nh s 486/2005/Q -UBND ngày 25/8/2005 c a UBND t nh Lào

Cai v vi c ban hành quy trình b i th
- Quy t

ng GPMB trên

a bàn t nh Lào Cai;

nh s 3929/Q -UBND ngày 29 tháng 12 n m 2006 c a Ch t ch

UBND t nh Lào Cai v vi c phê duy t quy ho ch chi ti t ph

ng Xuân T ng, thành

ph Lào Cai, t nh Lào Cai giai o n 2006-2015;
- Quy t

nh s 829/Q -U
:

ph

ng Xuân T ng - thành ph Lào Cai;
- Quy t

nh s 79/2007/Q -UBND ngày 31 tháng 12 n m 2007 c a UBND

t nh Lào Cai v vi c ban hành quy
vùng

ng vào Trung tâm

t và phân lo i

ng ph , v trí

nh v giá các lo i
t n m 2008 trên

t, phân h ng

t, ph n

a bàn t nh Lào Cai;


9

-

-

t nh Lào Cai v vi c ban hành quy
chuy n
t trên

i m c ích s d ng

10 n m 2008 c a UBND
nh trình t , th t c giao

t, cho thuê

t,

t, thu h i và c p gi y ch ng nh n quy n s d ng

a bàn t nh Lào Cai;

- Quy t

nh s 45/2009/Q -UBND ngày 25 tháng 12 n m 2009 c a UBND

t nh Lào Cai v v b i th

ng, h tr và tái

nh c khi Nhà n

c thu h i

t

s

d ng vào m c ích qu c phịng, an ninh, l i ích qu c gia, l i ích cơng c ng, m c
ích phát tri n kinh t trên
2.2. Khái quát v b i th

a bàn t nh Lào Cai.
ng gi i phóng m t b ng

2.2.1. Khái ni m
T th c ti n công tác GPMB Vi t Nam ta có th nêu ra m t khái ni m nh sau:
GPMB là quá trình nhà n

c thu h i

t c a các

it

ng s d ng

ch c, cá nhân, h gia ình) chuy n giao cho ch d án t ch c di d i các

t (t
it

ng

nh nhà , cây c i hoa màu, cơng trình xây d ng và m t b ph n dân c tr l i m t
b ng
các

thi cơng cơng trình trên c s b i th
it

t

nh cu c s ng cho

ng ph i di d i.

Công tác GPMB là vi c b i th

h i

ng thi t h i, n

ng, h tr và tái

nh c khi Nhà n

c thu

s d ng vào m c ích qu c phòng, an ninh, l i ích qu c gia, l i ích cơng

c ng và m c ích phát tri n kinh t .
- Thu h i
t ã

t là vi c Nhà n c ra quy t nh hành chính

c giao cho t ch c, UBND xã, ph

t ai n m 2003 (theo kho n 5, i u 4, Lu t
- B i th
s d ng

t

i u 4, Lu t

ng khi Nhà n
i v i di n tích

c thu h i

thu l i quy n s d ng

ng, th tr n qu n lý theo quy nh c a Lu t
t ai n m 2003) [15].
t là vi c Nhà n

t b thu h i cho ng

c tr l i giá tr quy n

i b thu h i

t (theo kho n 6,

t ai n m 2003) [15].

- H tr khi Nhà n

c thu h i

t là vi c Nhà n

c giúp

ng

i b thu h i

t thông qua ào t o ngh m i, b trí vi c làm m i, c p kinh phí di d i
i m m i (theo kho n 7, i u 4, Lu t

t ai n m 2003) [15].

n

a


10

- Tái nh c khi Nhà n
h gia ình, cá nhân b Nhà n

B i th

c thu h i
c thu h i

t là vi c Nhà n c b trí ch
t ang

giao cho ng

m i cho các

i khác s d ng.

ng GPMB là quá trình a d ng và ph c t p, nó th hi n s khác

nhau gi a các d án, nó liên quan tr c ti p

n l i ích c a các bên tham gia và l i

ích c a tồn xã h i. Chính vì v y, cơng tác b i th

ng GPMB có các

c i m sau:

-

, 2010)

(

,m

.
- Tính ph c t p:
trị quan tr ng trong

t ai là tài s n có

i s ng kinh t - xã h i

i v i m i ng

i dân.

, dân c ch y u s ng nh vào ho t
nghi p mà

ng s n xu t nông

t ai l i là t li u s n xu t quan tr ng trong khi t

chuy n
là i u c n thi t

mb o

2.2.3. M t s quy

i s ng dân c sau này

td

, 2013) [14].

nh chung v cơng tác gi i phóng m t b ng

Th c ch t c a vi c GPMB là vi c chuy n quy n s d ng
ích s d ng

i ngh nghi p

is

Theo i u 42 Lu t

i u ti t c a Nhà n
t ai 2003 c a n

c.
c ta thì:

t, chuy n m c


11

c thu h i

1. Nhà n

t c a ng

i s d ng

ch ng nh n quy n s

d ng

GCNQSD

nh 50 c a lu t này thì

quy

theo quy

t mà ng

t (GCNQSD ) ho c

i s d ng

t có gi y

i n ki n

c b i th

c c p

ng, tr các tr

ng h p

nh t i kho n 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 và 12 i u 38 và các i m b, c, d,

và

g kho n 1 i u 43 c a Lu t này.
2. Ng

i b thu h i lo i

t nào thì

c b i th

có cùng m c ích s d ng, n u khơng có
b ng giá tr quy n s d ng

t

ng b ng vi c giao

b i th

t t i th i i m có quy t

ng thì

c b i th

nh c tr

cho ng

t

i b thu h i

c khi thu h i

b ng ho c h n n i
4. Tr
th

ng h p khơng có khu tái

h p giá tr quy n s d ng
c b i th

5. Tr
khơng có

b ng ti n, ng
t o chuy n
6. Tr

nh c thì ng

b i th

ng b ng

t

c quy

ng b ng ti n
t

i b thu h i

t

cb i

thu c s h u c a Nhà n

i v i khu v c nông thôn, tr
t

c b i th

ng thì ng

ng
ib

c a h gia ình, cá nhân tr c ti p s n xu t mà

ng cho vi c ti p t c s n xu t thì ngồi vi c b i th

i b thu h i

c

i v i ph n chênh l ch ó.

t cịn

c Nhà n

c h tr

n

nh

ng

i s ng, ào

i ngh , b trí vi c làm m i.
ng h p ng

i s d ng

t

c Nhà n

t mà ch a th c hi n ngh a v tài chính v
ph i tr

nh c

t

a bàn và ph i có i u ki n phát tri n

t b thu h i l n h n

ng h p thu h i
t

ng b ng nhà ,

. Khu tái

c u tiên mua ho c thuê nhà

i v i khu v c ô th , b i th

t

b i th

ng l p và

c .

ng b ng ti n và

thu h i

t

mà ph i di chuy n ch

ho ch chung cho nhi u d án trên cùng m t

ng

nh thu h i.

3. U ban nhân dân (UBND) t nh, thành ph tr c thu c Trung
th c hi n các d án tái

tm i

t ai theo quy

i ngh a v tài chính ch a th c hi n trong giá
7. Chính ph quy

h i và vi c h tr

nh vi c b i th

th c hi n thu h i

c b i th

ng, tái

t [15].

ng khi b thu h i

nh c a pháp lu t thì

c b i th

nh c cho ng

ng, h tr .
i có

t b thu


12

2.2.4. M t s y u t

nh h

ng

n công tác b i th

ng gi i phóng

m t b ng
Trong cơng tác b i th

ng gi i phóng m t b ng có nhi u y u t tác

y u t này có th ph n nào thúc
gây c n tr ti n

b i th

y công tác GPMB di n ra thu n l i ho c có th

ng GPMB, ó là nh ng y u t sau:

- Tác

ng c a công tác quy ho ch, k ho ch s d ng

- Tác

ng c a cơng tác cho th

-

ng kí

t, giao

t ai l p và qu n lý h s

th ng kê ki m kê

ng, các

t.

t.

a chính, qu n lý h p

t ai, c p gi y ch ng nh n quy n s d ng

- Thanh tra, ki m tra công tác qu n lý nhà n

cv

ng s d ng

t,

t.

t ai và t ch c th c hi n.

- Gi i quy t tranh ch p, khi u n i t cáo các vi ph m trong qu n lý và s
d ng

t ai.

2.2.5.

it
a.

ng và i u ki n
it

ng

c

c

n bù theo quy

T ch c, h gia ình, c ng
ngồi n
n

i Vi t Nam

n

c ngoài, t ch c ang s d ng

i b thu h i

t)

c

n bù thi t h i v

c,

t b Nhà
t khi b

t s d ng vào m c ích an ninh, qu c phịng, l i ích cơng c ng ph i là

i có
Ng

nh c a pháp lu t

ng dân c , c s tôn giáo, cá nhân trong n

nh c

c thu h i (g i chung là ng

thu h i
ng

c, ng

n bù

i u ki n
i

c

c

n bù thi t h i v

n bù thi t h i v tài s n trên

pháp tài s n ó, phù h p v i quy
c

n bù thi t h i.

* i u ki n

c

n bù thi t h i v

nh c a Lu t

t ph i là ng

i s d ng h p

nh c a pháp lu t.

b. i u ki n
Theo quy

t.

t.

t ai 2003 ng

i b Nhà n

c thu h i

c

n

bù ph i có m t trong các i u ki n sau:
- Có GCNQSD theo quy
- Có quy t
pháp lu t

nh giao

nh c a pháp lu t v

t c a c quan Nhà n

t ai.

- H gia ình, cá nhân ang s

t ai.
c có quy n theo quy

nh c a


13

,h i
UBND xã, ph

ng xác nh n là ng

i s d ng

- H gia ình, cá nhân s d ng
c a tịa án nhân dân, quy t
ã

t n

c

nh khơng có tranh ch p.

t theo b n án ho c quy t

nh thi hành án c a c quan Nhà n

nh thi hành án
c có th m quy n

c thi hành.
- H gia ình, cá nhân s d ng

t mà tr

c ây c quan Nhà n

nh qu n lý trong quá trình th c hi n chính sách
th c t Nhà n

Khi thu h i
n bù v

t,

c

n bù tài s n trên

t, ngoài vi c

c

c b i th

n bù v tài s n trên

it

t thì ng

i b thu h i s

c

t theo nh ng nguyên t c và i u ki n sau:

t khi Nhà n

c thu h i

t mà b thi t h i

ng.

- Ch s h u tài s n g n li n v i
thu c

c, nh ng trong

t.

n bù trên

- Ch s h u tài s n g n li n v i
thì

t ai c a Nhà n

c ã có quy t

c ch a qu n lý mà h gia ình, cá nhân v n ch a s d ng.

* i u ki n

th

o nay

ng không

c b i th

t khi Nhà n

ng thì tùy t ng tr

c thu h i

t mà

t ó

ng h p c th

cb i

ng ho c h tr v tài s n.
- Nhà, công trình g n li n v i

ho ch s d ng

t

t cơng b mà khơng

phép xây d ng thì khơng

c b i th

- Tài s n g n li n v i
cơng b thì khơng

c b i th

t

c xây d ng sau khi quy ho ch, k
c c quan Nhà n

c có th m quy n cho

ng.

c t o l p sau khi có quy t

nh thu h i

c thu h i
c

2.3. Chính sách GPMB

n bù thi t h i theo giá hi n có c a tài s n [15].
m ts n

c trên th gi i

V i b t c qu c gia nào trên th gi i, khi Nhà n
cho các m c ích c a qu c gia ã làm thay
tri u h dân và ng

c

ng.

t mà b thi t h i thì

t

i dân.

c bi t,

i tồn b

nh ng n

c thu h i

t ph c v

i s ng kinh t c a hàng

c ang phát tri n, ng

i dân

ch y u s ng b ng ngh nông nghi p ó là v n

s ng cịn c a h . M i qu c gia

có quan i m, cách làm riêng c a mình

m l i ích các bên. D

b o

i ây là


14

m t s kinh nghi m qu n lý

t ai c a m t s n

giúp ích cho Vi t Nam chúng ta,

c trong khu v c s ph n nào

c bi t trong chính sách b i th

ng GPMB.

2.3.1. Thái Lan
V giá

t làm c n c b i th

Chính ph xác
Giá

ng thì c n c m c giá do m t

nh trên c s th c t giá th tr

ng chuy n nh

y ban c a

ng b t

ng s n.

n bù ph thu c vào t ng khu v c, t ng d án. N u m t d án mang tính

chi n l

c qu c gia thì nhà n

chung, khi ti n hành l y
m c cao h n giá th tr

c

t c a dân, nhà n

c ho c cá nhân

ng. Vi c th c hi n b i th

Vi c chu n b khu tái
m c, luôn áp ng

n bù v i giá r t cao so v i giá th tr

y

nh c

ut

u

n bù v i

ng ch y u b ng ti n m t.

c chính quy n Nhà n

các nhu c u tái

ng. Nhìn

c quan tâm úng

nh c , cho nên h ch

ng

c công

tác này.
Vi c tuyên truy n v n

ng

i v i các

it

ng

c di d i

c th c hi n

r t t t, vi c b trí cán b có ph m ch t, n ng l c ph c v công tác b i th
GPMB r t

c quan tâm và có các t ch c chuyên trách th c hi n công tác này.

(B Tài nguyên và Môi tr
pháp lu t

ng,

ng, 2012, Kinh nghi m c a n

c ngoài v qu n lý và

t ai).

2.3.2. Trung Qu c
Trung Qu c là m t

tn

c nông nghi p. Sau cách m ng gi i phóng dân t c

(n m 1949), Trung Qu c ti n hành c i cách ru ng

t,

a ru ng

dân,Trung Qu c ti n hành phong trào t p th hố nơng nghi p.
li u s n xu t ch y u

nông thôn

t cho nông

t ai và nh ng t

c t p th hố.

Do u c u c a ơ th hố và m mang công nghi p d ch v , m t ph n
v n

t

c s d ng vào kinh doanh nông nghi p bu c ph i chuy n m c ích s d ng.

Vì l i ích cơng c ng, Nhà n

c có th ti n hành tr ng d ng theo pháp lu t

t ai thu c s h u t p th . Ti t ki m

t, s d ng

t ai h p lí, b o v thi t th c

t canh tác là qu c sách c b n c a Trung Qu c, khi tr ng d ng
ra m t kho n ti n

n bù cho cá nhân, t p th có

iv i

t b tr ng d ng.

t Nhà n

cb

15

V i hình th c s h u Nhà n
trùm c a chính sách b i th
vi c thu h i

ng và tái

t c ng nh s ng

không th tránh kh i vi c tái
m b o cho nh ng ng
ó ã tính

ib

nh c

nh c s
nh h

ng b i d án. Trong tr

c chu n b thành ch

ng

ng và tái

t ai, m c tiêu bao

Trung Qu c là h n ch t i a

i ch u nh h

c b i th

n l i ích c a c ba bên là Nhà n

Công tác b i th
c k t qu

c, s h u t p th v

nh c

ng h p

ng trình c th

ng và h tr

y

trong

c, t p th , cá nhân.
Trung Qu c nh ng n m g n ây

áng k , nguyên nhân là do xây d ng các chính sách và các th

t c r t chi ti t, ràng bu c các ho t

ng tái

nh c v i nhi u l nh v c khác,

m c tiêu c a các chính sách này là cung c p c h i phát tri n cho tái
thông qua cách ti p c n và t o n i
vi c thu th p thông tin t m u

phi u i u tra ng u nhiên c a 60/174 (không i u tra t ch c) h gia ình n m
trong di n có
ch thu h i

t b thu h i t i d án( Trong ó: 25/60 phi u i u tra c a h gia ình
t , 25/60 phi u i u tra c a h gia ình thu h i

phi nông nghi p,10/60 phi u c a h gia ình thu h i
ã có r t nhi u ý ki n khác nhau t phía ng

t nơng nghi p và

t nông nghi p).
i dân v i nh ng mong mu n

và nguy n v ng khác nhau.
K t qu c th

c t ng h p

b ng 4.12 d

B ng 4.12: T ng h p ý ki n c a ng
H ng m c

TT
1
2
3

t ai
Tài s n, cây
c i, hoa màu
Chính sách
h tr

Tho áng
Ch a tho áng
Tho áng
Ch a tho áng
Tho áng
Ch a tho áng

i dân v

i ây.
n giá b i th

M c b i th ng
S phi u ã
T l
i u tra
(%)
43
72
17
28
54
90
6
10
51
85
9
15

ng, h tr

Nguyên nhân, ý
ki n
M c giá BT th p
Giá tr tài s n
M c HT còn th p

(Ngu n: T ng h p t phi u i u tra)
Qua b ng trên có th nh n th y h u h t các h gia ình,
, c th nh sau:

45

t:
- Giá b i th ng v
+ 43 ý ki n cho r ng giá b i th ng v
v i giá th tr ng t i th i i m thu h i là tho

t ai trong ph ng án b i th
áng chi m 2%.

ng sát

+ 17 ý ki n cho r ng giá b i th ng v
t ai trong ph ng án còn th p chi m
%. Theo ph n ánh c a ng i dân t i d án thì giá b i th ng cho t s n xu t
nơng nghi p cịn th p, ch a phù h p so v i giá tr s n xu

nên c ng ã nh n

.
cs

ng h

ng tình c a ng

i dân, m t ph n c ng nh tâm

lý c a ng i dân cho r ng ây là d án khi hoàn thành s thu n ti n cho vi c i l i,
buôn bán nên ph n l n giá b i th ng
c ng i dân ch p nh n.
- Giá b i th ng v tài s n:
+ 54 ý ki n v giá b i th

ng tài s n

c ng

i dâ

....H n n a, v t
ki n trúc trên t th ng a d ng, không gi ng nhau, b ng giá không th xây d ng
h t
c cho các lo i, th m chí cùng m t lo i thì ch t l ng c ng khác nên có giá
tr khác nhau. Vì v y v n có ý ki n c a ng i dân ch a hài lòng vì cho r ng nhà, tài
s n c a mình t t h n c a nhà bên c nh nh ng l i
c b i th ng v i giá tr nh
nhau.
Qua i u tra th c t thì c ng cho th y các h có tài s n, nhà, v t ki n trúc khác
c làm b ng các v t li u l p ghép hay có th di chuy n
c nh nhà g , nhà sàn ...
th ng
c l i h n khi b i th ng và có t l
ng ý v i H i ng cao h n.
- Chính sách h tr :
+ 51 ý ki n ng ý v i chính sách h tr c a d án, chi m %.
+ 9 ý ki n cho r ng m c h tr còn th p chi m %, nguyên nhân các ch s
d ng t có di n tích

c UBND ph ng giao th u
ngh h tr công tôn t o, c i
t o t và ti n h tr
t và kinh doanh d ch v th p ngh h tr thêm.
Ki n ngh
xu t: B ng giá v
n giá v t ki n trúc; cây c i hoa màu c n
xây d ng chi ti t h n; c n chuyên mơn hóa trong cơng tác b i th ng ho c b i
d ng thêm v chuyên môn nghi p môn ngh p v và kinh nghi m trong công tác