Đánh giá thực trạng quy chế thi đua khen thưởng tại tổng công ty cơ khí giao thông vận tải sài gòn TNHH một thành viên (SAMCO)”

MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Giải thích

1

TĐKT

Thi đua khen thưởng

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

HĐTĐKT

Hoạt động thi đua khen thưởng


LỜI MỞ ĐẦU
Trong điều kiện cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường hiện nay, các
doanh nghiệp sản xuất muốn tồn tại và phát triển thì phải thường xuyên cải tiến kỹ
thuật, công nghệ mới, tăng cường công tác quản lý …. Mặt khác, doanh nghiệp
phải đáp ứng được nhu cầu thường xuyên thay đổi của người tiêu dùng. Như vậy,
sự phát triển của một doanh nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Mỗi doanh nghiệp
khi tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh thì mục tiêu đặt lên hàng đầu là tối đa.
Để đạt được mục tiêu đó, đòi hỏi doanh nghiệp phải quan tâm đến rất nhiều lĩnh
vực trong quá trình kinh doanh của mình. Trong đó, việc quy chế thi đua khen
thưởng của cán bộ công nhân viên trong cơ quan, doanh nghiệp của mình có ý

nghĩa rất lớn trong việc quản lý nguồn chất xám hiện nay. Xuất phát từ yêu cầu
chung, trong thời gian học tập và tìm hiểu em nhận thấy được ý nghĩa và tầm quan
trọng của quy chế Thi đua – Khen thưởng đó là những lý do mà em chọn đề tài
““Đánh giá thực trạng Quy chế Thi đua khen thưởng tại Tổng Công ty Cơ khí Giao
thông Vận tải Sài Gòn TNHH Một thành viên (SAMCO)” làm đề tài tiểu luận cho
học phần “Xây dựng quy chế thi đua khen thưởng” nhằm có thể áp dụng những
kiến thức đã học vào phân tích một quy chế thi đua khen thưởng trên thực tế, đồng
thời có thể đưa ra một số giải pháp, khuyến nghị giúp hoàn thiện hơn Quy chế Thi
đua khen thưởng của Tổng Công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn TNHH Một
thành viên (SAMCO).

2


CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1Các khái niêm
1.1.1.Thi đua
Trong luật thi đua khen thưởng cũng đã chỉ rõ: “Thi đua là hoạt động có tổ
chức với sự tham gia tự nguyện của cá nhân, tập thể nhằm phấn đấu đạt được thành
tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
1.1.2.Khen thưởng
Là việc ghi nhận, biểu dương, tôn vinh công trạng và khuyến khích bằng lợi
ích vật chất đối với cá nhân, tập thể có thành tích trong xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc.
1.1.3.Quy chế thi đua khen thưởng(QCTĐKT)
Là bộ khái niệm, quy tắc, quy trình thực hiện và các biểu mẫu của tổ chức
nhằm quản lý các chương trình thi đua khen thưởng của người lao động theo
nguyên tắc, trình tự giúp tổ chức đạt được mục tiêu của nhân viên cũng như của các
bộ phận thuộc tổ chức đó
1.2.Nội dung quy chế thi đua khen thưởng

• Những quy định chung
- Đối tượng và phạm vi điều chỉnh: Đây là nội dung không thể thiếu trong tất cả các quy

chế, quy định nói chung cũng như quy chế thi đua khen thưởng nói riêng. Việc cung
cấp thông tin về đối tượng và phạm vi điều chỉnh giúp các cả nhân trong tổ chức biết
và hiểu rõ hơn trách nhiệm và mức độ liên quan của mình với quy chế. Nên liệt kê đầy
-

đủ từng đối tượng sau đó xác định rõ phạm vi tác động của quy chế.
Mục đích của việc ban hành: Nói rõ mục đích của việc ban hành và áp dụng quy chế

-

giúp các cá nhâ, tổ, đội hiểu được ý nghĩa của hoạt động thi đua khen thưởng
Giải thích từ ngữ: Giải thích rõ ràng, dễ hiểu các thuật ngữ chuyên ngành.
Các nguyên tắc và căn cứ thực hiện: Trong phần này, tổ chức cần trình bày những

nguyên tắc cơ bản giúp xác lập cách thức tiến hành thi đua khen thưởng.
• Những quy định cụ thể
- Quy trình tổ chức thi đua khen thưởng: Đây là nội dung chính trong nội dung của
quy chế, ở phần này, tổ chức cần thể hiện được cách thức thực hiện việc tổ chức thi
đua khen thưởng trong tổ chức đó. Đây được coi là cẩm nang thực hiện thi đua
3


khen thưởng. Quy trình thi đua khen thưởng, mỗi tổ chức cần ban hành rõ ràng
cách thức áp dụng và thực hiện quy chế trên cơ sở phù hợp với mục tiêu và đặc
-

điểm tổ chức.

Trách nhiệm của các bộ phận, cá nhân liên quan: Việc phân biệt trách nhiệm, nhiệm
vụ của các bộ phận được nêu ra tại quy chế giúp việc thực hiên, áp dụng quy chế và
hoạt động thực tiễn diễn ra một cách bài bản, trơn tru, tránh chồng chéo hoặc bỏ sót

-

nhiệm vụ.
Các hình thức thi đua, khen thưởng
Các hình thức này được thể hiện dựa theo Luật Thi đua khen thưởng và có
thể có thêm nhiều hình thức phong phú, đa dạng khác cho phù hợp với mục tiêu

-

của tổ chức, tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Các danh hiệu thi đua
Các danh hiệu thi đua ngoài dựa theo Luật thi đua khen thưởng thì còn có
thêm các danh hiệu mang bản sắc văn hóa của tổ chức, doanh nghiệp, thể hiện được

-

-

tư duy sáng tạo của người xây dựng quy chế.
Các mức thưởng
Các mức thưởng cần có quy định cụ thể và đảm bảo tính công bằng, hợp lý
và hiệu quả.
Kết quả và cách thức sử dụng kết quả
Kết quả của công tác thi đua khen thưởng cần có phương pháp lưu trữ để sử
dụng cho các mục đích về sau như: sử dụng cho khen thưởng theo quý, năm, các
mục tiêu dài hạn hay để làm căn cứ cho việc thay đổi, bổ sung, tổ chức các chương

trình TĐKT ngày một hiệu quả hơn,…

-

Hệ thống các biểu mẫu
Việc ban hành các biểu mẫu giúp tổ chức quản lý và thực hiện công tác quản
trị thực hiện công việc một cách đồng bộ, chuyên nghiệp. Ngoài ra, các biểu mẫu
cũng được coi như những bản cẩm nang giúp người có trách nhiệm trong hoạt động

thi đua khen thưởng như các biểu mẫu thống kê báo cáo.
- Hướng dẫn và một số lưu ý
• Điều khoản thi hành
Điều khoản thi hành có thể bao gồm:
- Thẩm quyền sửa đổi, bổ sung quy chế
- Hiệu lực và trách nhiệm thi hành quy chế
1.3.Các nhân tố ảnh hưởng đến quy chế thi đua khen thưởng
4


1.3.1Các nhân tố thuộc môi trường bên trong
• Quan điểm của lãnh đạo trong việc xây dựng quy chế
Chủ sử dụng lao động là người ra quyết định cuối cùng về các nội dung cuả

quy chế thi đua khen thưởng trong đơn vị. Do đó quan điểm của lạnh đạo về vấn đề
thi đua khen thưởng ảnh hưởng đến việc xây dựng và áp dụng thực hiện quy chế
này. Nội dung của quy chế càng cụ thể, chi tiết thể hiện mức độ quan tâm đến vấn
đề thi đua khen thưởng của ban lãnh đạo.
• Trình độ của đội ngũ làm công tác xây dựng quy chế
Chất lượng của Quy chế Thi đua khen thưởng về nội dung, hình thức, tính
khả thi… phụ thuộc rất nhiều vào trình độ của đội ngũ làm công tác xây dựng quy

chế. Nếu họ là những người không có năng lực sẽ rất dễ lạm dụng quy chế của tổ
chức, doanh nghiệp khác dẫn đến sự khập khiễng, không phù hợp khi áp dụng tại tổ
chức. Ngược lại, đội ngũ này có năng lực và tính sáng tạo sẽ xây dựng được một
bản quy chế thi đua khen thưởng đáp ứng được những yêu cầu thiết thực xuất phát
từ nhu cầu của tổ chức.
• Mục tiêu định hướng phát triển của tổ chức
Mọi chính sách, hoạt động của công ty đều cần đạt được mục tiêu chung của
tổ chức, nội dung của quy chế thi đua khen thưởng cũng vậy. Định hướng phát triển
của tổ chức như các chiến lược, mục tiêu dài hạn sẽ cái đích để người xây dựng quy
chế thi đua khen thưởng lưu ý và xây dựng cho phù hợp.
• Quan hệ lao động trong tổ chức
Quan hệ giữa người sử dụng lao động và người lao động có hài hòa, ổn định
hay không cũng sẽ phần nào ảnh hưởng đến mục tiêu xây dựng quy chế thi đua
khen thưởng và chi phối nội dung các điều, khoản trong quy chế.
• Khả năng tài chính
Khoản tài chính mà ban lãnh đạo đầu tư cho công tác TĐKT (CTTĐKT) nói
chung và việc xây dựng quy chế thi đua khen thưởng cũng sẽ ảnh hưởng đến quy
trình xây dựng, chất lượng, nội dung quy chế và thể hiện mức độ quan tâm của họ
về vấn đề TĐKT.
1.3.2. Các nhân tố thuộc môi trường bên ngoài
• Quy định của pháp luật và các chính sách của Nhà nước
Những quy định, chính sách của Nhà nước về thi đua khen thưởng là cơ sở pháp

lý để xây dựng quy chế trả lương của tổ chức, đơn vị. Do đó, việc xây dựng quy chế
5


thi đua khen thưởng cần phải dựa trên những quy định của Nhà nước, đồng thời có thể
vận dụng linh hoạt để phù hợp với tính chất của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cần có sự
cập nhật kịp thời những thay đổi trong chính sách của Nhà nước theo từng giai đoạn

vào quy chế thi đua khen thưởng để đảm bảo tuân thủ đúng pháp luật.
• Tình hình kinh tế - xã hội
Tình hình kinh tế - xã hội quốc gia cũng phần nào sẽ ảnh hưởng đến những nội
dung trong quy chế TĐKT. Ví dụ như trong thời kỳ hội nhập hiện nay, cùng với việc
thời gian có hiệu lực của TPP đang ngày một rút ngắn thì các chính sách nhân sự trong
tổ chức nói chung, các chính sách về thi đua khen thưởng nói riêng phải thể hiện được
tư duy của lãnh đạo tổ chức, văn hóa tổ chức nhằm thu hút được nhiều lao động có
năng lực cho mình cũng như tránh để tình trạng chảy máu chất xám xảy ra khi người
lao động cho mình cơ hội đến với những công việc có đãi ngộ tốt hơn.
• Quy chế thi đua khen thưởng của các tổ chức khác
Nội dung, hình thức quy chế TĐKT của các tổ chức, doanh nghiệp khác cũng
là một trong các yếu tố ảnh hưởng đến việc xây dựng quy chế. Nếu quy chế thi đua
khen thưởng của tổ chức mà xây dựng không đáp ứng được các điều khoản mà quy
chế thi đua khen thưởng của các cơ quan khác cùng ngành có về cacshh thức tổ
chức và chất lượng các chương trình thi đua, sự công bằng trong đánh giá, sự phù
hợp về giá trị của các phần thưởng thì các cơ quan khác sẽ có lợi thế hơn nhờ điều
khoản đó. Từ đó, họ sẽ có lợi thế hơn trong việc thu hút lao động có trình độ và
biến nó thành một lợi thế riêng cho mình. Tuy nhiên, không có nghĩa là chúng ta
phải có điều khoản như họ có. Cần có sự chọn lọc nhất định và có những cải tiến,
sáng tạo cho phù hợp với công ty và mang lại hiệu quả cao hơn.
1.4.Quy trình xây dựng quy chế thi đua khen thưởng
• Bước 1: Công tác chuẩn bị:
- Thành lập Hội đồng (Ban) xây dựng Quy chế thi đua khen thưởng
- Nghiên cứu các căn cứ, quy định hiện hành về việc xây dựng Quy chế thi đua khen
-

thưởng
Khảo sát, nghiên cứu Quy chế thi đua khen thưởng của các đơn vị khác
Lập kế hoạch chi tiết các hoạt động cần tiến hành
Chuẩn bị các biểu mẫu cần thiết cho quá trình xây dựng quy chế thi đua khen

thưởng
• Bước 2: Thu thập thông tin và xác định các nội dung cơ bạn của quy chế thi đua
6


•
•
•
•

khen thưởng
Bước 3: Xây dựng bản thảo Quy chế thi đua khen thưởng và lấy ý kiến dân chủ
Bước 4: Hoàn thiện Quy chế thi đua khen thưởng sau khi lấy ý kiến
Bước 5: Xét duyệt và ban hành Quy chế thi đua khen thưởng
Bước 6: Tổ chức thực hiện Quy chế
1.5 Vai trò của quy chế thi đua khen thưởng
1.5.1Với tổ chức
-Quy chế quy chế thi đua khen thưởng là cơ sở triển khai hoạt động thi đua
khen thưởng trong tổ chức.
-Là cơ sở quan trọng, hữu ích cho tổ chức trong việc quyết định các chính
sách của quản trị nhân lực
-Đảm bảo tính công bằng và quyền lợi đối với mọi người lao động trong tổ chức
-Giúp tổ chức đáp ứng yêu cầu của xã hội
-Tạo niềm tin và sự gắn bó của người lao động đối với tổ chức
1.5.2.Với người lao động
- Nghiên cứu quy chế thi đua khen thưởng giúp nhân viên hiểu được vai trò,
trách nhiệm, và tầm quan trọng của thi đua khen thưởng trong tổ chức.
-Thông qua hoạt động nghiên cứu các danh hiệu thi đua, tiêu chí đạt được,
NLĐ cóhiểu rõ hơn kỳ vọng của tổ chức đối với công việc đang đảm nhiệm.

- Là cơ sở vững chắc giúp bảo vệ quyền lợi cho người lao động.
- Có thể so sánh đối chiếu quyền lợi của bản thân trong hoạt động thi đua
khen thưởng của tổ chức
- Chủ động xây dựng mục tiêu, kế hoạch phát triển bản thân trên cơ sở các
mục tiêu, quy định của tổ chức.
1.6.Các yêu cầu đối với quy chế thi đua khen thưởng

• Tính đồng bộ

Tính đồng bộ là một yêu cầu quan trọng của bất cứ văn bản quản lý nào, sự
đồng bộ thể hiện qua sự kết nối, liên kết giữa các mục, các phần trong quy chế phải
tuân theo một nguyên tắc, một định dạng nhất định.
• Tính nhất quán

Tính nhất quán đòi hỏi các mục các phần trong quy chế thi đua khen thưởng
phải được định hướng ngay từ khi lập kế hoạch, đến tiến hành các bước xây dựng
7


cho tới khi hoàn thiện đều phải hướng về một mục tiêu chung.
• Được mọi lao động chấp thuận

Quy chế thi đua khen thưởng cần được thông qua và có sự đóng góp ý kiến,
sự nhất trí từ phía người lao động để đảm bảo sự công bằng, khách quan và dân
chủ, đảm bảo quyền và lợi ích cho người lao động. Bởi chính người lao động sẽ
trực tiếp thực hiện quy chế này.
• Tính chính xác

Mang tính chất là một văn bản sử dụng trong quản lý nên quy chế thi đua
khen thưởng cần đảm bảo tính chính xác, chỉn chu trong câu chữ, cắt nghĩa rõ ràng

để có thể dễ dàng soi chiếu áp dụng đối với cán bộ làm công tác TĐKT và bản thân
người lao động.
• Tính khả thi khi áp dụng

Tính khả thi của các văn bản quản lý khi được ban hành và áp dụng là vô
cùng quan trọng. Tùy vào hoàn cảnh, thời điểm, tình hình hoạt động của công ty
mà quy chế thi đua khen thưởng cần được xây dựng, sửa đổi cũng như hoàn thiện
cho phù hợp.
CHƯƠNG 2: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG THI ĐUA KHEN THƯỞNG CỦA
TỔNG CÔNG TY CƠ KHÍ GIAO THÔNG VẬN TẢI SÀI GÒN TNHH MỘT
THÀNH VIÊN (SAMCO)
2.1 Tổng quan về Tổng Công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn TNHH
Một thành viên (SAMCO
- Ngày 28/4/2004 bằng Quyết định số 69/2004/QĐ-TTg của Thủ tướng chính
phủ và Quyết định số 172/2004/QĐ-UB ngày 15/07/2004 của Ủy ban nhân dân
thành phố Hồ Chí Minh đã phê duyệt Đề án thành lập Tổng công ty Cơ khí Giao
thông vận tải Sài Gòn (SAMCO) thí điểm hoạt động theo mô hình Công ty mẹ –
Công ty con. Năm 2010 Tổng công ty chuyển đổi thành Tổng công ty Cơ khí Giao
thông Vận tải Sài Gòn – TNHH MTV theo Quyết định số 2988/QĐ-UB ngày
7/7/2010 của Ủy Ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.
- Vốn điều lệ: 1.796.569 triệu đồng
- Tổng doanh thu năm 2016: 26.819.660 triệu đồng
8


- Nộp ngân sách: 7.574.793 triệu đồng
- Tổng số cán bộ, công nhân viên: 7.213 người
SAMCO có hoạt động đa ngành trong nhiều lĩnh vực, mỗi ngành đều có vị trí
quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội của Thành phố, tập trung được nhiều
nguồn lực, khả năng hỗ trợ, hợp tác liên kết với nhau trên nhiều lĩnh vực. Bên cạnh

đó, Tổng công ty SAMCO có ngành mũi nhọn là ngành cơ khí chế tạo, đã được
Chính phủ quy hoạch là một trong bốn Tổng công ty đảm nhiệm vai trò nòng cốt
phát triển ngành công nghiệp ôtô của Việt Nam.
-

Là doanh nghiệp nhà nước kinh doanh đa ngành, trong đó ngành chính là sản xuất
các sản phẩm cơ khí giao thông, vận tải và cung cấp dịch vụ về giao thông, vận tải
chất lượng cao. Chuyên kinh doanh ôtô, xe buýt, xe khách. Cung cấp phụ tùng
chính phẩm, thực hiện bảo trì sửa chữa ôtô các loại: Toyota, Mitsubishi, Isuzu,
Chevrolet, Mercedes-Benz, Nissan... Sản xuất, lắp ráp các loại xe buýt và xe
chuyên dùng trên nền cơ sở: Isuzu, Hino, Maz, Fuso, Huyndai, Mercedes_Benz,
Hino...
Là trung tâm đào tạo công nhân kỹ thuật cao: SAMCO kết hợp và được sự
hỗ trợ về kỹ thuật, tài liệu và dụng cụ đào tạo từ các hãng ôtô nổi tiếng trên thế
giới. Cung cấp dịch vụ vận tải hành khách liên tỉnh và công cộng. Đóng tàu và
cung cấp dịch vụ vận tải bằng đường thủy. Khai thác, kinh doanh vận chuyển hàng
hóa đường bộ, đường sông, đường biển trong và ngoài nước. Sản xuất thiết bị và
xây dựng hệ thống giao thông, cho thuê bến bãi và vận tải hàng hóa. Xuất nhập
khẩu ủy thác các trang thiết bị và phương tiện giao thông vận tải, vật tư các loại.
Kinh doanh xuất nhập khẩu các loại thiết bị phục vụ môi trường, thiết bị garage,
phụ tùng cho giao thông công chánh… Thiết kế kỹ thuật các loại phương tiện vận
chuyển với đặc tính kỹ thuật tiên tiến và phù hợp với điều kiện Việt Nam. Đầu tư
tài chính.
Về Lĩnh vực hoạt động gồm:
- Sản xuất công nghiệp
- Thương mại – dịch vụ
9


- Vận tải hành khách

- Vận chuyển hàng hóa
- Xây dựng công trình
Sứ mệnh,tầm nhìn của công ty là: Cung cấp sản phẩm và dịch vụ chất lượng
cao trong ngành cơ khí giao thông vận tải, góp phần phát triển kinh tế và nâng cao
chất lượng cuộc sống con người Việt Nam.
- Trở thành biểu tượng quốc gia trong ngành cơ khí giao thông vận tải.
2.2.Sự cần thiết xây dựng quy chế thi đua khen thưởng tại công ty
Quy chế thi đua ken thưởng phải thỏa mãn nhu cầu cá nhân nhân viên phải
tin rằng cố gắng của họ sẽ được thưởng và Sử dụng hợp lý việc thưởng phải dựa
trên kết quả công việc cá nhân, nhóm và tổ chức,trao phần thưởng công bằng,cung
cấp loại phần thưởng hợp lý , mức thưởng xứng đáng ,thưởng đúng thời điểm để
tránh vấn đề bất mãn về thi đua – khen thưởng. Người lao động sẽ cảm nhận vai trò
quan trọng của mình và trách nhiệm của chính họ, vì vậy họ sẽ cố gắng làm việc tốt
hơn thi đua, khen thưởng là một bước quan trọng tạo lập một khuôn khổ pháp lý,
làm cơ sở cho việc tổ chức và hoạt động của công tác thi đua, khen thưởng, phát
huy vai trò của các tổ chức và cá nhân trong xã hội, nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng. Điểm nổi bật trong các quy định hiện
hành về thi đua, khen thưởng, đó là quy định về tiêu chuẩn xét cụ thể đối với từng
danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng của công ty… Tuy nhiên, việc xét thi
đua của Tổng Công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn TNHH Một thành viên
(SAMCO) nhiều lúc không bám vào tiêu chuẩn và cũng không lấy kết quả thực
hiện nhiệm vụ chính trị làm thước đo để xét khen thưởng, từ đó xét đề nghị đôi khi
còn lúng túng trong phương pháp bình xét, khen thưởng chưa đúng người, đúng
việc, còn nể nang, nhường nhịn hoặc có tính luân phiên. Quá trình thực hiện Luật
Thi đua, khen thưởng, thực hiện các chỉ thị, nghị định, thông tư hướng dẫn về thi
đua, khen thưởng còn chưa khoa học. Việc xây dựng, cụ thể hóa các tiêu chuẩn thi
đua, khen thưởng chưa được đầu tư nghiên cứu sâu, thiếu cụ thể. Vì vậy quy chế
cần rõ ràng và phải khoa học đảm bảo tính thống nhất,dễ vận hành và áp dụng vào
thực tiễn công ty.
10

2.3 Đánh giá thực trạng quy chế thi đua khen thưởng của Tổng Công ty Cơ
khí Giao thông Vận tải Sài Gòn TNHH Một thành viên (SAMCO)
2.3.1. Phân tích các căn cứ xây dựng quy chế
Quy chế thi đua khen thưởng của công dựa vào những căn cứ sau:
Căn cứ Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2003; Luật sửa đổi, bổ sung một số
điều của Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2005 và Luật sửa đổi, bổ sung một số
điều của Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2013;
Căn cứ Nghị định số: 42/2010/NĐ-CP ngày 15/4/2010, Nghị định số:
39/2012/NĐ-CP ngày 27/4/2012, Nghị định số: 65/2014/NĐ-CP ngày 01/7/2014
của Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Thi đua, Khen thưởng và
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, Khen thưởng;
Căn cứ Thông tư số: 07/2014/TT-BNV ngày 29/8/2014 của Bộ trưởng Bộ
Nội vụ về việc hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số: 42/2010/NĐ- CP
ngày 15/4/2010, Nghị định số: 39/2010/NĐ-CP ngày 27/4/2012, Nghị định số:
65/2014/ND-CP ngày 01/7/2014 của Thủ tướng Chính phủ;
Căn cứ Thông tư số: 71/2011/TT-BTC ngày 24/5/2011 của Bộ trưởng Bộ Tài
chính về việc hướng dẫn việc trích lập, quản lý và sử dụng Quỹ Thi đua, Khen
thưởng theo Nghị định số: 42/2010/NĐ-CP ngày 15/4/2010 của Chính phủ quy
định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, Khen thưởng;
=> Các căn cứ trên trong quá trình xây dựng quy chế đảm bảo tính cập nhật,
kịp thời và khá đầy đủ. Nó thể hiện cái tâm cũng như năng lực của người làm công
tác xây dựng quy chế TĐKT tại công ty
2.3.2. Đối tượng áp dụng
- Những quy chế này áp dụng với tập thể, cá nhân cán bộ, công nhân viên
thuộc Tổng công ty ... lập được thành tích đóng góp thiết thực hiệu quả cho hoạt
động sản xuất kinh doanh hoặc lập công trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc,
phát triển thành phố, đều được xét khen thưởng hoặc đề nghị lên cấp trên xét khen
thưởng. Bao gồm:

• Người lao động (sau đây còn được gọi là cá nhân) đang làm việc tại Tổng Công ty,

kể cả người lao động trong thời gian thực tập, thử việc, học nghề;
11


• Các phòng, ban, đơn vị trực thuộc Tổng Công ty và các tổ, đội sản xuất, cửa hàng...

trong những đơn vị nói trên (sau đây được gọi là các tập thể);
• Các cá nhân và tập thể đơn vị thành viên Tổng Công ty;
• Các cá nhân và tập thể ngoài Tổng Công ty có đóng góp nhiều cho hoạt động sản
xuất, kinh doanh, dịch vụ và công tác quản lý của Tổng Công ty
2.3.3. Hội đồng thi đua, khen thưởng các cấp và quản lý hồ sơ thi đua, khen
thưởng của công ty
Hội đồng Thi đua, Khen thưởng (HĐTĐKT) các cấp trong Công ty bao gồm:Hội
đồng Thi đua, Khen thưởng Công ty; Hội đồng Thi đua, Khen thưởng đơn vị.

- Thẩm quyền quyết định thành lập Hội đồng Thi đua, Khen thưởng các cấp trong
Công ty
- Thành phần Hội đồng Thi đua, Khen thưởng Công ty
- Thành phần Hội đồng Thi đua, Khen thưởng các đơn vị.
- Nguyên tắc làm việc, nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng Thi đua, Khen thưởng
các cấp
- Quản lý hồ sơ thi đua, khen thưởng
2.3.4 Phân tích nội dung quy chế
Quy chế TĐKT trong nhiều năm qua đã phát huy được vai trò trong việc là
cơ sở để duy trì, phát triển công tác TĐKT ngày một hiệu quả và hoàn thiện. Các
nội dung chính của quy chế gồm:
•

Những quy định chung

Ở phần những quy định mà quy chế đưa ra về cơ bản đã chỉ ra được đối
tượng, phạm vi điều chỉnh. Những nguyên tắc thi đua, khen thưởng được quy
định trong quy chế đã đảm bảo được các nguyên tắc mà Luật thi đua, khen
thưởng là tự nguyện, tự giác, chính xác, công khai, công bằng, kịp thời, một
hình thức khen thưởng có thể tặng nhiều lần cho một đối tượng, Bảo đảm thống
nhất giữa tính chất, hình thức và đối tượng khen thưởng, Kết hợp chặt chẽ động
viên tinh thần với khuyến khích bằng lợi ích vật chất.
Các hình thức thi đua đã được thể hiện dựa trên Luật thi đua khen thưởng,
nhưng ngoài ra cần có thêm các hình thức khác phù hợp với mục tiêu của tổ chức
12


Tuy nhiên, phần trách nhiệm tổ chức phong trào thi đua cần được phân
biệt rõ ràng trách ngiệm của từng cấp để tránh bị chồn chéo và bỏ sót nhiệm vụ
Bên cạnh đó quy chế chưa chỉ ra được mục đích của việc ban hành ra quy
chế, căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua và phần giải thích từ ngữ để người lao
động có thể hiểu được các thuật ngữ
“Phạm vi điều chỉnh” là công tác TĐKT của Tổng Công ty Cơ khí Giao
thông Vận tải Sài Gòn TNHH Một thành viên (SAMCO) và các đơn vị thành viên,
chưa điểm qua bao gồm những mục nào. Ví dụ: cần chỉ ra “bao gồm: nội dung thi
đua, tổ chức phong trào thi đua, tiêu chuẩn các danh hiệu thi đua; các hình thức, đối
tượng, tiêu chuẩn khen thưởng; thủ tục, hồ sơ đề nghị khen thưởng; nguồn kinh phí
thi đua, khen thưởng; quyền và nghĩa vụ của cá nhân, tập thể được khen thưởng;
hành vi vi phạm, xử lý hành vi vi phạm; khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố
cáo về thi đua, khen thưởng; Hội đồng Thi đua – Khen thưởng của Công ty và điều
khoản thi hành.” Để người đọc có những hình dung ban đầu một cách tổng thể về
quy chế.
Đối tượng áp dụng không chỉ đổi với các tập thể cá nhân trong Công ty mà

còn còn ngoài công ty nếu có những thành tích đóng góp thiết thực và hiệu quả cho
hoạt động của Công ty.
Các từ ngữ được giải thích trong mục này gồm: thi đua, khen thưởng và danh
hiệu thi đua.
Các nguyên tắc thi đua, khen thưởng được nêu khá đầy đủ, rõ ràng, đặc biệt
các nguyên tắc khen thưởng được thể hiện rất chi tiết, không chỉ đảm bảo các
nguyên tắc cơ bản trong Luật TĐKT mà còn thể hiện được quan điểm riêng của
lãnh đạo cũng như văn hóa công ty như:

- Phải đảm bảo thành tích đến đâu, khen thưởng đến đó, không nhất thiết phải theo
trình tự có hình thức khen thưởng mức thấp rồi mới được khen thưởng mức cao
hơn;
- Thành tích đạt được trong điều kiện, hoàn cảnh khó khăn và có phạm vi ảnh hưởng
rộng thì được xem xét đề nghị khen thưởng với mức cao hơn;
13


Chú trọng khen thưởng tập thể, cá nhân nhỏ và những người trực tiếp thừa
hành nhiệm vụ; Quy chế đã đưa ra được các tiêu chuẩn để đạt được các danh

hiệu thi đua khen thưởng như :
Danh hiệu “Lao động tiên tiến” được xét tặng cho các cá nhân đạt các tiêu
chuẩn sau:
- Hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao;
- Chấp hành tốt các quy chế, quy định của Công ty và pháp luật của nhà
nước; có tinh thần tự lực, tự cường; đoàn kết, tương trợ, tích cực tham gia các
phong trào thi đua;
- Tích cực học tập chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ;….
Danh hiệu “Chiến sỹ thi đua cơ sở” được xét tặng cho các cá nhân đạt
các tiêu chuẩn sau:

- Đạt danh hiệu “Lao động tiên tiến”;
- Là cá nhân xuất sắc, tiêu biểu trong số cá nhân đạt danh hiệu lao động
tiên tiến;
- Có sáng kiến, cải tiến, đề xuất hoặc áp dụng công nghệ mới mang lại
hiệu quả thiết thực như tiết kiệm chi phí, thời gian, nhân công hoặc nâng cao
được chất lượng, hiệu quả công việc;
- Cá nhân có sáng kiến, cải tiến, đề xuất hoặc áp dụng công nghệ mới
phải được Hội đồng khoa học hoặc Hội đồng sáng kiến Công ty công nhận
Tuy nhiên các tiêu chuẩn đối với danh hiệu ‘lao động tiên tiến’chưa gắn
với mục tiêu của tổ chức như về năng suất lao động, chất lượng sản phầm
Các nguyên tắc này mang tính cập nhật và thời sự, rất phù hợp cho các doanh
nghiệp trong thời kỳ phát triển hiện nay.
2.4 Đánh giá
2.4.1. Ưu điểm
Công ty đã đánh giá đúng vai trò, vị trí, tầm quan trọng của quy chế thi đua
khen thưởng trong chính sách nhân sự của Công ty nên đã xây dựng, cập nhật để
đảm bảo tính chính xác, kịp thời cho các căn cứ Pháp luật cũng như các nội dung
14


trong quy chế.
Về nội dung, quy chế đã đảm bảo được đầy đủ các phần, các mục cơ bản mà
một Quy chế Thi đua khen thưởng cần có. Hơn nữa, so với nhiều bản Quy chế
TĐKT khác, bản Quy chế TĐKT của Tổng Công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài
Gòn TNHH Một thành viên (SAMCO) còn thể hiện được những ý tưởng, sự sáng
tạo của Hội đồng xây dựng quy chế.
Quy chế ngoài đảm bảo các nội dung cơ bản còn thể hiện được màu sắc
riêng, quan điểm khác biệt của lãnh đạo công ty về Công tác TĐKT so với các
doanh nghiệp, tổ chức khác. Điều này đồng nghĩa với việc Bản Quy chế được xây
dựng dựa trên nền tảng có sẵn nhưng mang theo tư duy của người xây dựng, thể

hiện được văn hóa riêng của doanh nghiệp, không bị đi theo lối mòn hay vấp phải
tình trạng sao chép quy chế TĐKT của tổ chức, doanh nghiệp khác.
Về đối tượng được khen thưởng, khắc phục được nhược điểm thường thấy ở
các tổ chức, doanh nghiệp khác đó là chủ yếu tập trung vào cán bộ lãnh đạo, quản
lý, công ty còn chú ý đến khen thưởng cho người lao động trực tiếp, những người
thợ, công nhân trực tiếp sử dụng đôi tay để sản xuất. Lãnh đạo công ty cho rằng
chính họ sẽ mang đến cho doanh nghiệp những ý tưởng, sáng kiến về sản phẩm, về
quy trình sản xuất một cách thực tế và khách quan nhất.
Về quy trình thực hiện công tác thi đua khen thưởng đã đảm bảo được
nguyên tắc kịp thời do quy trình được phân loại ra cho từng nội dung thi đua, hình
thức khen thưởng khác nhau mà không cần trải qua các bước mang tính lý thuyết
và kéo dài thời gian.
Về hình thức, Quy chế được trình bày với bố cục rõ ràng, chi tiết từng điều
khoản, quy chế có bìa, logo công ty cũng như phụ lục kèm theo đầy đủ.
2.4.2 Hạn chế và nguyên nhân
Về nội dung, Quy chế TĐKT của Tổng công ty vẫn còn những thiếu sót, nếu
bổ sung sẽ hoàn thiện hơn. Ví dụ như chưa có mục: “Các hành vi bị cấm” chỉ ra các
hành vi mà người làm công tác tổ chức cũng như tham gia công tác thi đua khen
thưởng không được phép làm. Khi có lỗi hay vi phạm xảy ra sẽ không có quy định
để soi chiếu và xử lý một cách nhanh chóng, hợp lý. Nguyên nhân của sự thiếu sót
15


này có thể do quan điểm chủ quan của người xây dựng quy chế cho rằng vấn đề
này không quá quan trọng và không nhất thiết phải đưa vào quy chế.
Các danh hiệu thi đua tập thể được mô tả và có tiêu chuẩn dựa vào Luật thi
đua khen thưởng cũng như các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan. Song, các
danh hiệu thi đua cá nhân, các hình thức khen thưởng mang tính chất còn mới của
công ty lại chưa xây dựng được hệ thống các tiêu chí đánh giá có tính “lượng hóa”
để thuận tiện cho việc đánh giá kết quả công việc để hạn chế tính chủ quan khi xét

thi đua. Điều này cũng có thể được giải thích do Công ty có rất nhiều đơn vị, nhà
máy, phòng ban trực thuộc mà việc đánh giá năng lực nhân viên nhằm mục đích
khen thưởng lại phụ thuộc vào từng vị trí việc làm, từng loại lao động nên rất khó
để xây dựng tất cả các bộ tiêu chí đánh giá đó.
Tuy nhiên cũng không nên xem nhẹ nhược điểm này, việc tiến hành bình xét
thi đua, trao thưởng thông qua bình bầu dựa trên một tỉ lệ bắt buộc không được
vượt quá sẽ làm giảm hiệu quả tạo động lực mà công tác thi đua khen thưởng đem
lại.(2) Việc xây dựng các bộ tiêu chí đánh giá phục vụ cho công tác TĐKT vẫn cần
được xây dựng kịp thời, đảm bảo sự công bằng, hiệu quả.
Quy chế có đề cập đến song không nhiều và chưa hiệu quả cách thức tuyên
truyền, vận động người lao động tham gia vào các chương trình thi đua.
Về hình thức, một hạn chế còn tồn tại đó là bản quy chế vẫn mắc phải một số
lỗi soạn thảo nhỏ do quá trình xây dựng và rà soát trược khi ban hành. Nguyên
ngân này có thể do sự thiếu tỉ mỉ, chỉn chu của người làm công tác này.
Những hạn chế trên được phát hiện trong quá trình phân tích quy chế, nó sẽ
là căn cứ để đưa ra những giải pháp giúp bản Quy chế Thi đua khen thưởng của
Tổng Công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn TNHH Một thành viên
(SAMCO) có thể được sửa đổi, bổ sung ngày một hoàn thiện hơn.

16


CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP
Từ những hạn chế qua quá trình nghiên cứu và phân tích quy chế được đưa
ra, một số giải pháp mà Tổng Công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn TNHH
Một thành viên (SAMCO) có thể lưu ý và áp dụng trong quá trình xây dựng và
hoàn thiện Quy chế Thi đua khen thưởng là:
Duy trì và phát huy hơn nữa những điểm mạnh trong quá trình xây dựng Quy
chế Thi đua khen thưởng của Hội đồng xây dựng quy chế, không ngừng có thêm
những ý tưởng, những sự sáng tạo mới nhằm thúc đẩy công tác Thi đua khen

thưởng hoạt động ngày một chất lượng và hiệu quả hơn.
Cần tiến hành xây dựng các bộ tiêu chỉ đánh giá năng lực nhân viên theo
từng đơn vị, phòng ban được lượng hóa chi tiết, cụ thể để có được kết quả sử dụng
cho công tác thi đua khen thưởng công bằng và hiệu quả nhất (1). Nội dung và căn
cứ các tiêu chí đánh giá có thể là: hoàn thành kế hoạch sản xuất; phối hợp với các
đồng nghiệp khác thực hiện nhiệm vụ; thực hiện báo cáo kịp thời, hợp lý; chấp
hành tốt nội quy, quy định của công ty; có sáng kiến đóng góp, đảm bảo an toàn lao
động… Xây dựng được một phương pháp đánh giá có hiệu quả phụ thuộc nhiều
vào năng lực của người làm công tác này.
Phải có hệ thống tiêu chí đánh giá thi đua khen thưởng, các tiêu chí đánh giá
nhân viên cần đầy đủ, khoa học, rõ ràng và quan trọng nhất là phải đo lường được,
tránh đưa ra các tiêu chí “chung chung”. Đề làm được điều này, từng cá nhân và
Tổng công ty phải nghiên cứu hệ thống tiêu chí, điều kiện và quy trình bình xét
khen thưởng để quán triệt sâu sắc trong tổ chứ TĐKT. Nếu những nội dung nào
chưa phù hợp thì cần trao đổi đề xuất ngay về Tổng công ty để kịp thời sửa đổi.
Bổ sung thêm một số cách thức tuyên truyền, vận động người lao động hiểu
được ý nghĩa và tham gia tích cực vào các chương trình thi đua do công ty phát
động. Hoạt động này biểu hiện bằng các hình thức rất đơn giản như giao chỉ tiêu
cho cá nhân, bộ phận, treo các khẩu hiệu, truyền miệng hay thông qua website…
nhưng để đảm bảo hiệu quả thực sự lại là một điều rất khó.

17


KẾT LUẬN
Trong nền kinh tế thị trường khi các doanh nghiệp hoạt động sản xuất
kinh doanh dưới sự điều tiết của bàn tay vô hình (thị trường) và bàn tay hữu hình
(Nhà nước) thì việc quản lý kinh doanh cần phải có sự hài hòa giữa tính khoa học
và tính nghệ thuật làm sao cho vừa đúng quy định của Nhà nước lại có tính mềm
dẻo, nhạy bén cần thiết.

Đối với công tác TĐKT cũng vậy, đòi hỏi doanh nghiệp phải lựa chọn những
hình thức TĐKT khoa học, công bằng, khách quan, phù hợp với đặc điểm tổ chức
sản xuất của doanh nghiệp và các quy định của pháp luật. Đồng thời phát huy tối đa
vai trò to lớn của công tác TĐKT.
Không ngừng hoàn thiện quy chế TĐKT là một yêu cầu tất yếu khách quan
đối với mỗi doanh nghiệp. Bởi lẽ việc hoàn thiện quy chế và công tác TĐKT trong
doanh nghiệp không những giúp người lao động hoàn thiện bản thân, thúc đẩy họ
hăng say trong công việc mà còn bảo vệ lợi ích cũng như hoàn thành mục tiêu của
doanh nghiệp.
Để đạt được những con số thi đua chính xác thì việc cần làm là trung thực,
không gian lận trong thi đua, phải kiểm tra kỹ và chi tiết các báo cáo trước khi xét
duyệt thi đua để khen thưởng đúng người và phạt đúng lỗi.


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bài giảng “Xây dựng quy chế thi đua khen thưởng” (2016), Đại học Lao
động – xã hội
2. TS. Lê Thanh Hà (2011), Giáo trình Quản trị nhân lực II, Nhà xuất bản Lao

động – xã hội, Hà Nội.
3. Brain E. Becker – Mark A. Huselid (2004), Sổ tay người quản lý – quản lý
nhân sự, Nhà xuất bản thành phổ Hồ Chí Minh, Tp. Hồ Chí Minh
4. Luật thi đua khen thưởng 2003
5. Trang web:Tổng công ty SAMCO(www.samco.com.vn)