Tổ chức dạy học chủ đề tích hợp năng lượng tái tạo và đời sống trong dạy học ở trường trung học phổ thông (

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
======

LÊ XUÂN MẠNH

TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP
“NĂNG LƢỢNG TÁI TẠO VÀ ĐỜI SỐNG” TRONG DẠY HỌC
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
======

LÊ XUÂN MẠNH

TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP
“NĂNG LƢỢNG TÁI TẠO VÀ ĐỜI SỐNG” TRONG DẠY HỌC
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Chuyên ngành: Lí luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lí
Mã số: 60 14 01 11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học : TS. PHẠM KIM CHUNG

HÀ NỘI - 2017


LỜI CẢM ƠN
ế

ầ

,

,

V

–T

ọ S
ọ

ứ
ọ

ế

,

ề

,

ề

ệ

ệ
,

ọ

TS

T

,
T

T

ứ

–

,

ệ ,

ứ –

ủ

,
Hà Nội, 06 tháng 10 năm 2017
T

lu

Lê Xu n Mạnh

V
,


LỜI CAM ĐOAN
T
kết qu

ứu củ
ứ

,

trong bấ

Hà Nội, 06 tháng 10 năm 2017
T

lu

Lê Xu n Mạnh

liệ


MỤC LỤC
MỞ ẦU ........................................................................................................... 1
1

ọ

ề

............................................................................................ 1
ứu ..................................................................................... 2

2. Mụ

3. Gi thuyết khoa học ...................................................................................... 2
ứu .................................................................................... 2

4. Nhiệm vụ
5

ứu................................................................. 3

6

ứu............................................................................... 3
ó

7. Dự kiế

ó

.................................................................. 4
: ...................................................................... 4

1 Ơ SỞ Ý UẬ VÀ T ỰC TIỄN CỦA Ề TÀ .................. 5

1.1. D y họ

p ........................................................................................ 5
ệ

1.1.1.
112

ề

ủa lu

8. Dự kiến cấ
ƯƠ

i củ

ặ

T

p................................................................................ 5

ểm của d y họ

p ............................................................... 5

1.1 3

ứ

114 X

ựng chủ ề d y họ

cho HS ở

ọ ........................................................ 8

p

ực cầ

p theo chuẩ

ng THPT ................................................................................... 10
ể

1.2. D y học

ực gi i quyết vấ

ề của học sinh ................... 11

121

ệ

ực ............................................................................... 11

122

ự

ế

ấ

ể

1.3. T chức d y học
ọ

ự

ế

ấ

ề ủ

........................................................................................................... 13

1.3.1. D y học gi i quyết vấ
132

ề.................................................................... 12

ọ

ự

ề ..................................................................... 13

............................................................................... 16

1.3.3. T chức d y học theo tr m .................................................................... 18
1.4. Kiể
141

,

ực gi i quyết vấ

ề của học sinh ................... 20

ự ......................................................................... 20


142

ự

143

ụ

1431 X

ề ................... 22

i quyết vấ

ự ........................................................ 25

ự

ử dụ

ế

(Rubric) ........................................................................................................... 25
1432

ọ

...................................................................................... 32

1433
15

ụ

ự ............................................. 32

ều tra thực tiễn về d y họ

pở

ng THPT ........................... 33

1.5.1. Mụ

ểu ................................................................................. 33

1.5.2. N

ểu.................................................................................. 33
ểu ........................................................................... 33

1.5.3

ểu .................................................................................... 33

1.5.4. Kết qu

pở

1.5.4.1. Về việc triển khai việc t chức d y họ
1.5.4.2. Về việc thực hiện d y họ

ến thứ

1.5.4.4. Thực tiễn về d y họ
pở

y họ
2 XÂY

Ă

ng THPT .......................... 34

ệu qu của học sinh v i gi d

1.5.4.3. Hứ

ƯƠ

pở

ng THPT ..... 34

ƯỢ

Ự

p .................. 35
ến chủ ề “

ng THPT. .................................................. 36

VÀ TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ

Ề TÍ

ỢP

TÁ TẠO VÀ ỜI SỐNG Ở TRƯỜNG THPT ................. 38

2.1.

o .................................................................................... 38

211

ệ

o ................................................................ 38

212

................................................................... 38

2 1 3 Sử ụ

................................................................... 43

22 X

ựng chủ ề

i s ng ..................... 44

221

V
T

T

222 X

ị

223 X

ự

ế
ụ

ó

ọc, Sinh học

............................................. 44
ọ

ủ ề

,

ủ ề ........................................................ 48
i s ng ............ 49


2.2.3.1. Chủ ề 1: Sử ụ

iogas. .......................................................... 49

2.2.3.2. Chủ ề 2: Sử ụ

ó ể

2.3. T chức d y học chủ ề

“

T

ện ........................ 53
is

p“

2.3.1. L p kế ho ch d
họ

ấ

....... 54

i s ng

y

....................................................................................... 54

2.3.2. T

ứ

ọ

ủ ề

Sử ụ

. ......................... 55

2.3.3. T

ứ

ọ

ủ ề

ử ụ

ể

ệ

......................................................................................... 58

ể

2.3.4.

ấ

y học theo chủ ề “

................................................................................................................ 64
ế

2 ........................................................................................... 66
ƯƠ

,

3.1. Mụ

ẠM .................................................... 67

ng, n i dung thực nghiệ
ực nghiệ

3.1.1. Mụ

312

SƯ

3 THỰC NGHIỆ

i

m ............................................................ 67

i dung thực nghiệ

32

m ............................. 67

ức thực nghiệ

m....................................... 68

m ......................................................... 68

33 T

ế ho

321 T

ự

ệ

........................................................... 69

3.2.2. Kế ho

ự

ệ

............................................................ 69

3.4. Kết qu thực nghiệ
341

ị

3.4.2.

ị

ự

ệ

.......................................... 69

m ................................................................. 70
................................................................................ 70
ể

kết qu của việ

ực

QV

ủa

HS sau khi học chủ ề ..................................................................................... 73
3421

ủ ề ử ụ

3422

ủ ề ử ụ

............................................................... 73
ó ể

ấ

ệ

.................... 75


35

ề
ệ

ọ

ệ

ủ
ụ

ủ ề“
ọ

ự

ể

ủ ề ....................................................................................................... 84

Kết lu
KẾT LUẬ VÀ

3 ........................................................................................... 85
UYẾN NGHỊ ................................................................. 87

TÀ LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 88
PHỤ LỤC


DANH MỤC BẢNG

11

ọ

ọ

12

ệ

B ng 1.3.

ứ

B

14 S

B

15

B

16 T

ấ

ọ

ể

.................... 9

ọ

........................................................... 18
ự

ấ

ệt ....................... 7

ủ

ế

ự
ấ

ế
ủ

ấ

ứ ,

ề

............. 21

ỉs

ỉ

ủ

...... 23
ự

ế

ề .............................................................................................................. 27

B

21

ế

ứ

3 1: ế

ự

ọ T
ệ

......................... 48

..................................................... 70
ự

B ng 3.2 . Kết qu
“Sử ụ

T

QV

ủa HS khi d y học n i dung

...................................................................................... 73
ự

B ng 3.3. Kết qu
“Sử ụ

ó ể

B ng 3.4. Tần suấ

ấ

QV
ệ

ểm kiểm tra củ

ủa HS khi d y học n

........................................... 75
i chứ

ực nghiệ

ó

học sinh l p 10 ................................................................................................ 78
B ng 3.5.. Tần suấ
ó

ểm kiểm tra củ

i chứ

ực nghiệm

ọc sinh l p 12 ...................................................................................... 79


DANH MỤC HÌNH
11 Tế
31

ọ

ể

ế
ểm củ

ấ

ề ............................................... 15

ó

i chứ

ực nghiệ

ó

học sinh l p 10 ................................................................................................ 78
32

ể

ểm củ

ó

i chứ

ực nghiệ

ó

học sinh l p 12 ................................................................................................ 79
33

ó

th

ọc sinh l p 10 xử ý
34

ó

ết qu kiể

i chứng

ần mềm Excel ......................................... 80

th

ọc sinh l p 12 xử ý
35

l p thực nghiệ

l p thực nghiệ

i chứng

ần mềm Excel ......................................... 81

ịnh gi thuyết th

ó

ọc sinh l p

10 ..................................................................................................................... 83
36

ết qu kiể

ịnh gi thuyết th

ó

ọc sinh l p

12 ..................................................................................................................... 83


1

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Nghị quyết s 29- Q/TW
T

chấ

04/11/2013 ủa H i nghị lần thứ 8 Ban

(

,

ứ

X) ề

ầ

ệ

ị

tế thị

ụ

ng

ền t

,

ó

ệ

ệ

ục

ều kiện kinh

m trang bị cho học sinh tri thức ph

ực sự cần thiết. Kế
õ ở

,

, ọc sinh

n

ực thiết yếu, nhấ

c những phẩm chấ

ực chung, thấ
cu c s

ệ

i nh p qu c tế.

nb

ự họ ,

ực củ

ể tự tin tham gia

ng hoặc tiếp tục họ
ựng chủ ề

Việ

ọ

kiến thức củ

p nh

ể

;

ó ủa họ

;

pv

n v i thực tiễ ,

,

kiến thứ

,

ấ

n phấ
ến hiệ

nghiệ

ũ

ự ,
ấu trở

ị

ầ

ựng m

X

ể

ó,

ều

ở h tầng vững ch c, m t trong
ng. Trong thực tế,

ứ ể

Năng lƣợng tái tạo hay năng lƣợng tái sinh

ng mặt tr i,

ực hiện

ực chung.

ng t n t i ở nhiều d
ụ

m,

ọ

mb

những ngu

ng

ỗ lực thực hiện

ấ

những nền t

ủ

ng học hiện nay;

i. Do v

c CNHc hế

pv
ủ

ện m t s k

n dụng

ế

;

ều kiệ

ể t chức cho học sinh học t

mb

ềm t

i quyết vấ

ọc t p cho họ

i niềm vui, hứ

,

họ

ệ

o v i tinh thần h

,

,

i chủ

ọ

,

im

ũ

ất
ng từ

ẩn mực củ
, thủy triều, ó

ịa nhiệt

n của


2

việc sử dụ

t phần
ụ

diễn biế

ử dụng k thu t.
ệu truyền th

o thay thế
ện,

vực g m:

ó

l

,

ệ

ng
ị ý,

ng từ

,

c

ề

ệu qu

trọ

ng, gi m thiểu biế
ý

c kh
ể

m nh việ

ệ

ỉ t n t i ở m t s qu c gia.

ử dụ

kinh tế.

ệ th

o t n t i kh

cl iv

Việ

4

óý

u, v

ế

ầ

ó

ề

ự ủng h rất

ử dụng những ngu

ng mặt tr

ó

Xuấ

ừ nhữ

ý

,

ựa chọ

ề

“ Tổ chức dạy

học chủ đề tích hợp năng lượng tái tạo và đời sống vào dạy học ở trường
trung học phổ thông”.
2. Mục đích nghiên cứu
X

ự

ự

ệ

ủ ề

p “năng lượng tái tạo và đời

ực v n dụ

sống
ể gi i quyế

ấ

ề từ

ến thức của khoa học tự

ng thực tiễn cho học sinh trong d y học ở

ng ph
3. Giả thuyết khoa học
ự

Nế
và đời sống
học, Sinh họ
sinh

chức d y học chủ ề

ự

ở

p “năng lượng tái tạo

i dung kiến thứ

ẽ

ự

ế

ấ

V

, ó

ề ừ thực tiễn của học

ng ph

4. Nhiệm vụ nghiên cứu
ể
+

c mụ
ứu về

ề

, ềt

ó

ững nhiệm vụ chủ yếu sau:

ểm d y học hiệ

ó ặc biệ


3

ở ý

trọng t
+

n của d y họ
ứu về

+T

ấ

p.
ề ứng dụng d y họ

ểu thực tế về “

V t

o ở

cv

ts

ế gi i
+

ứu n i dung kiến thức về “

khoa học tự

, v n dụ

ự

“

+ So n th o tiến

chức

i s ng
ề, d y học

y học theo d y học gi i quyết vấ
ể t chức ho

tr i nghiệ

ể

n d y họ

ng d y học chủ ể

ho

ở

ng d y học chủ ể

“

ng

i s ng
ực nghiệ

+ Tiế

m theo tiế

ết qu thực nghiệm thu

y họ

n th o.

c.

5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
5.1. Đối tượng nghiên cứu
Ho

ọc chủ ề

ng d

p cho học sinh ở

ng THPT.

5.2. Phạm vi nghiên cứu
Chủ ề

p năng lượng tái tạo và đời sống.

6. Phƣơng pháp nghiên cứu
ể thực hiệ
-

ó
về d y họ

ý

ệm vụ

, ề

ứ

ử dụ
ý

n: Sử dụ
ó ,

p; t ng h p, hệ th

n về
-

ó

ệ th ng

i s ng.
ó

về thực tr ng k

ứu thực tiễ :
ọc tự

y họ
ề thực tr

THPT, ph ng vấn thu th
ể kiểm chứng kết qu

ứ ;

ều tra

thức
ở

;

ng

ực nghiệm
ể

ự


4

ọc tự

y họ

ở

ng THPT.
ọ

SPSS xử ,

,

,

ể xử ý

liệu: sử dụng phần mềm

ết qu

c.

7. Dự kiến đóng góp mới của đề tài
ở

- Hệ th
ó

khoa học tự
- X

ự

ọc

n về d y họ
V

ó

c m t s tiế

.
p chủ ề “

y họ

i s ng
8. Dự kiến cấu trúc của luận văn:
ần mở ầu, kết lu n, khuyến nghị,
3

dự kiế
1:

:

ở ý lu

2: X

ự
ở

ệu tham kh o, lu

ực tiễn củ

ề

chức d y học chủ ề
ng THPT.

3: T ực nghiệ

m.

p“

ng


5

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Dạy học tích hợp
1.1.1. Khái niệm Tích hợp
A ,

Trong tiế
(

) ó

“w

“

,

,
T

ấ

ể

ó

ấ, ự

, ự ế

ể ó
ấ

ự

ữ

ủ

T

ó

ề

ầ

ế

ệ

ế

ế

R

(1996): “

ọ

ó

ở ọ

ủ

,

, ó
X

ự
ầ

ữ

ị
ệ

ó

ể

ứ

T

ểb o

ng của hệ th ng ấy.

ự

ể
ầ ấ

ự ph i h p

ủa m t hệ th

ụ

ó

ấ

t từ g c Latin

ầ

ức

m sự

“

c viế

ữ

ể
ự

ọ

ụ

ọ

õ

, ó ự

ụ

ọ

ó

ầ

ữ

ề

,

ặ

ọ
ọ

óý

[18]

1.1.2. Đặc điểm của dạy học tích hợp
ủa việc họ

Mụ

ểu sự

ết của mọi hiệ

ng, sự

v t. Tích hợp là cách tư duy trong đó các mối liên kết được tìm kiếm, do vậy,
tích hợp làm cho việc học chân chính xảy ra (
ọc t

ế

ẳ

ịnh quy lu

thể, sự

ó

ệ
p tất yếu của tiế
ấ

, 2002)
ết n

ế, v

ịnh

ến thức, Clark
ọc t

ủa họ

ụ


6

óý

kiến t o kiến thức, học t
ứng dụ
qu

(

(

f

)

V

ủ yế

ếp c

ế

ực, sẽ kết hợp

ụ

ẳ

c thiết l p nh m b

ó

họ

ịnh: m

ệ

ể

ọc
ệu

ng m

ể gi i quyế

,

ất ng , m

ều kiệ

ý ọc

ệ giữ
ó

ực củ
ó

ến thức r i

ứu ứng dụ

m cho mỗi họ

qu những kiến thứ

ọ

mở rộng

r c (Hamston & Murdoch, 1996). Nhiề
nh n thứ

ọc hiệu

i v i việc d

ếm

i mặt v i m

), ọ

ó

ừng gặp. Nh

ển những k

,

ể
ó,

ững kh

v n dụng kiến thức. [20]
ệc t chức d y học xung quanh m t chủ ề

D y họ
h i sử dụng kiến thứ ,

,

ứ

ủa nhiề

ề

ụ

ẽ t o thu n l i cho việ

ủa d y học củ

chức d y họ

ọc trong tiến

ọ

V

ế, t

p mở ra triển vọng cho việc thực hiện d y học tiếp c n

ực.
ọ

ế
ứ , ọ

ủ
ở

ề
ự

ầ

ọ

ọ
ệ ề

ó

ự

ở ọ

ữ

ế

T

ọ
ự

ệ

, ọ
ệ

ọ

ự

ể

ế
–

ỉ

ủ

ế

ữ ủ
ứ

, ó ệ

ự

ấ, ự
ễ

ữ

ọ

ứ ,

ữ

ự

ễ

ừ
; ọ

ữ ủ

ọ
ể

ử ụ
ế
ó, ọ


7

ữ

ế

ứ ,

ệ ,

ể

ự

ẩ

ấ
ệt giữa việc t chức d y họ

Sự

p v i d y họ

ệt thể hiện ở b ng 1.1. [16]
ảng 1 1

ạy học tích hợp và dạy học các m n học riêng iệt
DẠY HỌC TÍCH HỢP
ụ

ụ

ụ

DẠY HỌC ĐƠN MÔN
ủ

ụ

ụ

ụ

ẽ ủ ừ
Mục tiêu

ọ

ọ
ụ

ụ
ế

ể

ự

X ấ

ừ

ự

,

ệ

(

ế
ủ

ế
ự

ọ

ụ

ứ
ọ )

X ấ

ừ

ủ

ủ

ủ

,

ọ

ề
Tổ chức dạy
học

ọ
ọ

ề

ở ầ

ự

ầ
ế

ế

ấ

ấ

ừ ấ
ế

ự

ệ

ề ầ

ọ

ặ

ặ

Vệ

ự

ứ

ấ

ẽ

ế

ế (

ự

ệ

)

ứ ,

ọ
Trung t m
của việc dạy

ấ
ể

ặ

ự

ệ

ế

ự
ủ

Q

ế

ụ

ự

ể

,
ọ

ủ
ặ

ệ


8

DẠY HỌC TÍCH HỢP
,

DẠY HỌC ĐƠN MÔN
ủ

ệ

ọ

ủ

ụ

ế

ứ ,

ủ

ọ
ế
Hiệu quả
của việc học

ự

ể

ế

,

,

ệ

ũ

ế

ế

ế

ế

ứ

ặ

ọ

ệ
ủ

ọ

ệ

ứ

1.1.3. Các mức đ tích hợp trong dạ học
T

ệ
ết n ,

việc t o l

ọc, kết n i v
thức/n i dung hay dựa

d

ể chứ
[20]

ến

ệ

ó

i kết n

/

ực.

(1997)

việ

ể

ết n

i s ng thực tế…

ự

ể

i "truyền th ng", "chuyển tiế "

pv

b

n nhấ ,

ự

ệ

ến

ng
"

ng" trong
ếp c n


9

ảng 1 2

tả việc phát tri n chư ng trình giảng dạy tích hợp

TRUYỀN THỐNG
R

CÂN BẰNG

CHUYỂN TIẾP

ệt (n i dung

(

T

i dung

ề)

nh)

p (N

h p)
ết tự

C g ng kết n
ết n i

họ

ọc

Học t

nh

T

ực tế

Phần l
ó

ó

ểu biế

Kế ho ch theo tiế

ứ ,

ủ
ó

ọ
ề

y chủ

ể

,

l

ể

ự

ủ ề
ể

ứ

ọc v n d y

ể

ệ
ự

ực hiện
ọ

ở

ề

ể

ễ ,

ầ

ọ

ẽ

ọ

ủ ề, ở ó
ể gi i quyế

o của n i

ọ

- Vận dụng kiến thức liên môn: Ở mứ
ọ

ấ

ấy m i quan hệ giữa kiến thức của

ó ở những th

ó

ế

:

m nh n v i n i dung củ
ứ

ế
ó

ó
ến thứ

ể

ếu t n i dung g n v i thực tiễn,

ọc. Ở mứ

,

việc l

ở

ọ

ọ

ọc của m t s
ọ

ủ ề ầ

ọ

i, g n v
ẽ T

ị
ề

ứ

- Lồng ghép/liên hệ:
g nv

,

Kế ho
ệ

,

3

ịnh

cụ thể
ầ

ể

ệm

T

ề ng

ọ
ề

ện

Học t

ể kết n i

T p trung chủ ề/

Kế ho ch cứng nh c

ế

thiết
nh,

m

ần

,

i học cần v n dụ
ấ

ề ặ

ủ ề

ng học diễn ra
ến thức của nhiều
ó

c gọ


10

chủ ề h i tụ V ệ
ũ

ế

ó

ế

ể

ự

ệ

ọ
ở

ứ

ể

ế

ứ

ọ

ó

:
ọ

ọ

ặ

ẽ

ấ

( ủ

ọ
ọ

ự ứ

ứ

ứ

1:

ế

ế

ụ

ự

ó

ế

ầ ,

ự

ề

ặ

ễ

ọ

,

ấ

ề

ữ

ọ

)

ọ

ệ

ữ

ứ
2:

ở

ể

ữ

ề

ứ

ụ

ọ

ặ

ọ

ó

ự

, ẽ

ể
ầ

ệ

ử ụ

ế

ứ

- Hòa trộn:
, ế

ữ

ọ

“

c về m

ó

i dung thu c chủ ề

ũ
p. Ở mứ

ọ ,

ọ

thứ

ầ

cao nhất của d y họ

ế

y họ

ọ

ủ

ứ

ệ

i dung kiến
ọ

c về nhiề

,

ần d y ở m

p sẽ

ọ

ến sự h p nhất kiến thức của hai hay nhiề

rẽ. Mứ
học. [20]
Ở mứ

,

ọc t p nhữ

ih

họ

p, xoay quanh những mụ
ó

,

ủ ề

T

ế
ể

ế, ẽ ó

ữ

p.
ủ ề,

ệ

ỉ

ó

ự
ủ

ó ủ

ầ

ủ ề

ủ ề

1.1.4. Xâ dựng chủ đề dạy học tích hợp theo chuẩn năng lực cần hình
thành cho HS ở trường THPT
ể

ựng chủ ề

, ó

ể thực hiệ

:


11

ọ

1) L p ma tr n n
Dự

ẩn bị

ng d
ở l p ma tr

ủ ề

ọ
ọ

ng d y v
ến thứ

ó

,

ện sự ch

ó ũ

l

ể so

ịnh kh

ể

ng d y.
2) “Q

“ ụ

kiến thứ ,

ầ
thứ ,

“Q

ể

ó

v im

ma tr n kiến

kiến thức
ọ

c

ể

c lựa chọ

ự cho thấy nhữ

họ

“ ụ
Q

ọ

ọc sinh họ

ữ

ọ sẽ

ứ
“ ụ

c thứ

kiến thứ ,
ụ thể cụm l i v

M t s kiến thức, k
Q

ụ

ts

ặ

ặ

iv
ũ

i niệ

ệc

Dự

t t ng

ất hiệ

n i dung kiến thứ ,

chủ ề.

ể thiết l p cho việc

ầu thiết kế chủ ề

ng d
ọn m t s kiến thứ ,

h pb

óý

t chủ ề

ều gi

ị
thể ó ý

ững phầ

ện r

ng bao g

i v i từ

i

p. [20]

1.2. Dạy học phát triển năng lực giải quyết vấn đề của học sinh
1.2.1. Khái niệm năng lực
ệ

ự

“

(

)

ó

ự
ỗ
-

ề ó
ực hiể

ữ

n g c tiế
ể

ữ

ữ

ứ :
ấ

ể hiện


12

ó ở m t th

khi tham gia m t ho
,

kh

ó Tế

ịnh. Chẳng h n,

A …

ệ.

tr c nghiệ
ự

-

ực hiện hiệu qu m t nhiệm vụ/m
ến m

ng cụ thể,
,

ực nhấ

ự sẵ

ó ần h

ểm nhấ

ở hiểu biế

ng. [19]

i họ

ó

ủ

ấu hiệ

- ó

ịnh dự

ự

ng về m t lo /

ực ho

n sau:

ến thức hay hiểu biết hệ th

/

ề lo /

ực ho t

ng.
ế

- Biế

ng hiệu qu

t kết qu

h pv i

mụ
ó ết qu , ứ

kiện m ,

ó

ều

t, hiệu qu trong nhữ

c.

Từ ó

ó

ể

ị

ề

ự

, ó :

Năng lực là khả năng huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng và các
thuộc tính tâm lí cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí… đ thực hiện
thành c ng một loại c ng việc trong một bối cảnh nhất định.
1.2.2. ăng lực gi i qu t v n đề
ực gi i quyết vấ

ề

ế
ự

ề n y sinh hay nhữ
,

ực gi i quyết vấ

hiệ
m

ó ấ

ấ
quyết vấ

ề.

ó

ấ
ề phức h

,

ệu qu những vấn

ề trong học t p, cu c s ng. [3]
ề

ỉ ềc

ệc trong b i c nh nhấ

t lo
ến gi i quyế

ệ

ứ ,

ền

ến việc thực

ị
ng thực tiễ ,

i nhiều kiến thứ

ấn
ó
ể gi i


13

ệm về

Nhữ

ng

ực gi i quyết vấ

ất chung chung của việc gi i quyết vấ
ực gi i quyết vấ
ề,

, ể

ó

,

ó

,

ực hiện củ

ều kiệ

ụ

ục Việ

khoa họ

ề xuấ

ị

ực gi i quyết vấ

ệ

õ ấ

;

trong cu c s

i chiếu

p t i,
ầu ra về phẩm

ng chuẩ

ục trung học nhữ

ó ó ềc pt
)

ó [3]

ể ,
c nhữ

ực củ

chấ

ịnh m t
ức t p của vấn

ứu, tham kh o kinh nghiệ
ầ

ề

i quyết m t vấ

ề, v ch ra m t kế ho ch v

v

ịnh

i thể hiện bởi hiệu suất trong việ

ế

Q

ề

ề . Cụ thể

ề dự

ềm

lực gi i quyết vấ
vấ

ự

ề

ề:

:
c

ệ

p t i,

ng trong học t p,
ó ấ

ề trong học t p,

trong cu c s ng.
) ề xuất, lựa chọn gi
ến vấ

:T

õ

ề; ề xuấ

ề; lựa chọ

c m t s gi

c gi

i quyết vấ
ó

gi

i quyết vấ

i quyết vấn

p nhất.

c) Thực hiệ
õ

ó

ến vấ

ề: Thu th

ề; ề xuấ

ề; lựa chọ

cm ts

c gi

p nhất.[6]

1.3. Tổ chức dạy học tích hợp nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề
của học sinh
1.3.1. Dạy học gi i quy t v n đề
D y học dự

i quyết vấ
T

ng lấy họ
ấ
việ

ề ó
ó , ọ

ề
ó ọc sinh học về

ực tiễ
ịnh những

ịnh

y họ

in
ề

ết, nhữ

ủ ề
ọ
ều cần biế ,


14

ế

ể ó

D y học dự
ế

ị

ề

i quyết vấ

ó

tiễ

ần biết trong việc gi i quyết vấ

c nhữ

ẩn kiến thức, k

chiế

ứ

ể

học t p, h

,

T
ự

ủ

i học tự

p kế ho ch, tự ị

ng

ng.

ự chủ của học sinh trong ho
ề ũ

o lu n t p thể nh m gi i quyết vấ

ủ

, ị

trong việc t chức, kiể
vụ nh n thức cần ph

c

ở ó,

c cao, k
ầ

ề thực

ến n i dung học t

i họ

“

ể

ấ

y học dự

ề.

ó

i mỗi nhiệm

:

c thực hiệ

- Pha thứ nhất: "Chuy n giao nhiệm vụ, bất ổn hoá tri thức, phát i u
vấn đề" T

,

ề

vấ

i sự

ọc sinh m t nhiệm vụ ó ềm ẩn

ặt ra, sẵ

ến nhiệm vụ

ự nguyện thực hiện nhiệm vụ T

quyết nhiệm vụ ó,
ọ
hiệ ,

, ọ

ng d n củ
ệ

ý

i sự

ứ

i

ầu của họ
ó

ấ
ấ

ng d n củ

ề

ề

c thử

i v i học sinh xuất
ức diễ

t.

- Pha thứ hai: "Học sinh hành động độc lập, tự chủ, trao đổi, tìm tòi
giải quyết vấn đề" S

ểu vấ

xoay trở ể

ó

,

T
ó

d n củ

,
,

ó ó

ề

ể chỉ

ý,

ện tiế

,

ó ự ịnh
ề củ
i sự

ị

ng của họ

ng,

ề, học sinh diễn

i quyết vấ

n thức khoa họ
y họ ,

ần ph

gi i quyết vấ

iv
ết qu

c l p ho

ó,

T

ng củ

ề, họ

ng

p v i tiến
ng thứ cấp khi cần. Qua

i sự

ể

ực gi i quyết vấ

ng thứ cấp sẽ gi m dần. Sự ị

ng củ

ề của học


15

chuyển dần từ ị

(
ế

của học sinh) tiệm c n dầ
ỉ
,

ị

,

ọc sinh những g

ý

ọ

ó

ựng những kiến thứ

ng hoặ

ể gi i quyết nhiệm vụ

h

c tuỳ theo

ọ

ể tự

ức ho

m nh n.

- Pha thứ ba: "Tranh luận, th chế hoá, vận dụng tri thức mới". Trong
,

i sự

, ọc sinh tranh lu n, b o vệ

ng d n củ
,

dự

sung, thể chế ó

ức ghi nh n tri thức m

n dụng. [3]

Pha thứ nhất:
ể
ệ
ụ, ấ
ó
ứ ,
ể ấ
ề

ọ

ế

T

T

ứ

ế

ấ

ẩ

ấ

ấ

ề

ề

ề:

ự

ệ

ủ,
ấ

ề

Pha thứ ba:

ó ,

ó ề

ể

Pha thứ hai:

, ự

ức m i. Học

, ể
ụ

ể

T

,

ế

ế

V

Các pha của tiến
trình dạy học giải
quyết vấn đề

ế
ế

ủ ý

ụ

ệ

ứ

:X
ự

ệ

,

ụ ế

ự

ệ

ể

ế

Tiến trình tìm tòi, khám phá đ xây
dựng, ảo vệ tri thức mới trong nghiêm
cứu khoa học

Hình 1 1 Tiến trình dạy học giải quyết vấn đề