Hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty cổ phần xây dựng và thương mại tam giác

MỤC LỤC

MỤC LỤC........................................................................................................................................ I
DANH MỤC BẢNG...................................................................................................................... VI
PHẦN 1:.......................................................................................................................................... 1
MỞ ĐẦU......................................................................................................................................... 1
1.1ĐẶT VẤN ĐỀ........................................................................................................................... 1
2.1. Khái niệm và chức năng của tiền lương quỹ tiền, lương.....................................................................4
2.1.1. Khái niệm tiền lương........................................................................................................................ 4
2.1.2. Chức năng của tiền lương................................................................................................................ 4
2.1.3. Quỹ tiền lương................................................................................................................................. 5
2.2. Hình thức tiền lương, quỹ tiền lương................................................................................................. 5
2.2.1. Tiền lương theo thời gian:................................................................................................................ 5
2.2.2. Hình thức tiền lương theo sản phẩm................................................................................................ 6
2.3. Các khoản trích theo lương................................................................................................................ 8
2.3.1. Bảo hiểm xã hội............................................................................................................................... 8
2.3.2. Bảo hiểm y tế (BHYT)....................................................................................................................... 8
2.3.3. Kinh phí công đoàn (KPCĐ)............................................................................................................... 8
2.4. Tổ chức hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương..............................................................8
2.4.1. Tài khoản sử dụng............................................................................................................................ 8
2.4.2. Chứng từ kế toán........................................................................................................................... 11
2.4.3. Hình thức kế toán.......................................................................................................................... 11

PHẦN III:..................................................................................................................................... 11
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.............................................................................................. 12
3.1. Phương pháp chung......................................................................................................................... 12
3.1.1. Phương pháp duy vật biện chứng................................................................................................... 12
3.1.2. Phương pháp duy vật lịch sử.......................................................................................................... 12
3.2. Phương pháp chuyên môn............................................................................................................... 12
3.2.1. Phương pháp thống kê kinh tế:...................................................................................................... 12
3.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu.......................................................................................... 12

3.2.3. Phương pháp kế toán..................................................................................................................... 13
3.2.4. Phương pháp chuyên gia................................................................................................................ 13

PHẦN IV:...................................................................................................................................... 13

i


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU........................................................................................................... 14
4.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ THƯƠNG MẠI TAM GIÁC..........................14
4.1.2 Kết quả sản xuất kinh doanh của công ty trong những năm gần đây................................................15
4.1.3 Đặc điểm sản xuất kinh doanh và quy trình công nghệ của Công ty CP xây dựng và thương mại Tam
Giác......................................................................................................................................................... 16
4.1.3.1 Đặc điểm tổ chức sản xuất của Công ty CP xây dựng và thương mại Tam Giác là một đơn vị thi
công ngành xây lắp với ngành nghề chính là thi công các công trình giao thông, công nghiệp, dân dụng,
điện, kết cấu thép trên phạm vi cả nước. Vì vậy, công ty mang đầy đủ đặc điểm của ngành xây dựng cơ
bản:........................................................................................................................................................ 16
4.1.4 Đặc điểm tổ chức quản lý tại Công ty.............................................................................................. 23
4.1.5 Đặc điểm công tác tổ chức kế toán tiền lương tại công ty................................................................26
4.2 Thực trạng kế toán tiền lương và các khoản phải trả khác cho người lao động tai công ty..................31
4.2.1. Chứng từ kế toán sử dụng.............................................................................................................. 31
4.2.2. Hạch toán thời gian lao động......................................................................................................... 35
4.2.3 Kế toán tổng hợp tiền lương........................................................................................................... 66

PHẦN 5........................................................................................................................................ 67
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ....................................................................................................... 67
5.1 Đánh giá thực trạng kế toán tiền lương của Công ty..........................................................................67
5.1.1 Về quản lý lao động......................................................................................................................... 67
5.1.2. Kế toán tiền lương:........................................................................................................................ 67
5.1.3 Hệ thống tin học hoá ứng dụng trong kế toán tiền lương................................................................68

5,1.4 Về chính sách lương trong Công ty.................................................................................................. 68
5.2 Một số ý kiến đóng góp về công tác kế toán.......................................................................................68
5.2.1. Về quản lý lao động........................................................................................................................ 68
5.2.2. Kế toán tiền lương......................................................................................................................... 69
5.2.3. Hệ thống tin học hoá ứng dụng trong kế toán tiền lương...............................................................70
5.2.4 Về chính sách tiền lương trong Công ty........................................................................................... 71

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................................ 72

ii


DANH MỤC SƠ ĐỒ

2.1. KHÁI NIỆM VÀ CHỨC NĂNG CỦA TIỀN LƯƠNG QUỸ TIỀN, LƯƠNG.....................4
2.1.1. Khái niệm tiền lương...................................................................................................................... 4
2.1.2. Chức năng của tiền lương............................................................................................................... 4
2.1.3. Quỹ tiền lương................................................................................................................................ 5

2.2. HÌNH THỨC TIỀN LƯƠNG, QUỸ TIỀN LƯƠNG............................................................5
2.2.1. Tiền lương theo thời gian:.............................................................................................................. 5
2.2.2. Hình thức tiền lương theo sản phẩm............................................................................................... 6

2.3. CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG................................................................................. 8
2.3.1. Bảo hiểm xã hội.............................................................................................................................. 8
2.3.2. Bảo hiểm y tế (BHYT)....................................................................................................................... 8
2.3.3. Kinh phí công đoàn (KPCĐ).............................................................................................................. 8

2.4. TỔ CHỨC HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG......8
2.4.1. Tài khoản sử dụng........................................................................................................................... 8

2.4.2. Chứng từ kế toán.......................................................................................................................... 11
2.4.3. Hình thức kế toán......................................................................................................................... 11

3.1. PHƯƠNG PHÁP CHUNG................................................................................................. 12
3.1.1. Phương pháp duy vật biện chứng.................................................................................................. 12
3.1.2. Phương pháp duy vật lịch sử......................................................................................................... 12

3.2. PHƯƠNG PHÁP CHUYÊN MÔN..................................................................................... 12
3.2.1. Phương pháp thống kê kinh tế:..................................................................................................... 12
3.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu......................................................................................... 12
3.2.3. Phương pháp kế toán.................................................................................................................... 13
3.2.4. Phương pháp chuyên gia............................................................................................................... 13

iii


4.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ THƯƠNG MẠI TAM
GIÁC.............................................................................................................................................. 14
4.1.2 Kết quả sản xuất kinh doanh của công ty trong những năm gần đây................................................15
4.1.3 Đặc điểm sản xuất kinh doanh và quy trình công nghệ của Công ty CP xây dựng và thương mại Tam
Giác........................................................................................................................................................ 16
4.1.3.1 Đặc điểm tổ chức sản xuất của Công ty CP xây dựng và thương mại Tam Giác là một đơn vị thi
công ngành xây lắp với ngành nghề chính là thi công các công trình giao thông, công nghiệp, dân dụng,
điện, kết cấu thép trên phạm vi cả nước. Vì vậy, công ty mang đầy đủ đặc điểm của ngành xây dựng cơ
bản:........................................................................................................................................................ 16
4.1.3.2 Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm của Công ty CP xây dựng vàthương mại Tam Giác..........17
Giai đoạn 1: Giai đoạn chuẩn bị:.......................................................................................................... 17
Giai đoạn 2: Giai đoạn thi công công trình :......................................................................................... 17
Giai đoạn 3: Giai đoạn hoàn thành và nghiệm thu công trình:.............................................................17
Sơ đồ : Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm tại công ty CP xây dựng và thương mại Tam Giác......18

NGUỒN: phòng tài chính kế toán công ty................................................................................................. 20
4.1.3.3 Cơ sở vật chất và trang thiết bị:.................................................................................................... 20
4.1.3.4 Lao động và điều kiện lao động:................................................................................................... 21
4.1.4 Đặc điểm tổ chức quản lý tại Công ty.............................................................................................. 23
4.1.4.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Công ty................................................................................................. 23
sơ đồ : Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý sản xuất của Công ty.................................................................24
4.1.4.2 Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban trong Công ty................................................................24
4.1.5 Đặc điểm công tác tổ chức kế toán tiền lương tại công ty...............................................................26
4.1.5.1 Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán tại công ty:..............................................................................26
Sơ đồ bộ máy Kế toán của Công ty...................................................................................................... 27
Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức chứng từ ghi sổ:.............................................................29

4.2 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN PHẢI TRẢ KHÁC CHO
NGƯỜI LAO ĐỘNG TAI CÔNG TY......................................................................................... 31
4.2.1. Chứng từ kế toán sử dụng............................................................................................................. 31
4.2.2. Hạch toán thời gian lao động......................................................................................................... 35
4.2.2.1. Hình thức tiền lương áp dụng tại Công ty.................................................................................... 35
4.2.2.2 Hạch toán tiền lương tiền thưởng và thanh toán với người lao động...........................................36
4.2.3 Kế toán tổng hợp tiền lương.......................................................................................................... 66

5.1 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG CỦA CÔNG TY.........................67
5.1.1 Về quản lý lao động........................................................................................................................ 67
5.1.2. Kế toán tiền lương:....................................................................................................................... 67
5.1.3 Hệ thống tin học hoá ứng dụng trong kế toán tiền lương................................................................68
5,1.4 Về chính sách lương trong Công ty................................................................................................. 68

iv


5.2 MỘT SỐ Ý KIẾN ĐÓNG GÓP VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN...............................................68

5.2.1. Về quản lý lao động....................................................................................................................... 68
5.2.2. Kế toán tiền lương........................................................................................................................ 69
5.2.3. Hệ thống tin học hoá ứng dụng trong kế toán tiền lương...............................................................70
5.2.4 Về chính sách tiền lương trong Công ty........................................................................................... 71

v


DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1 - Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty CP xây dựng và thương mại Tam
Giácnhững năm gần đây:................................................................................................................ 15
Bảng 2.2 - Kế hoạch sản xuất kinh doanh - năm 2015.....................................................................19
Bảng 2.3 - Một số loại máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất..............................................................20
Bảng 2.4 - Chất lượng đội ngũ lao động:......................................................................................... 21
Bảng 2.5 CÔNG TY CP XÂY DỰNG VÀ THƯƠNG MẠI TAM GIÁC.......................................................38
Bảng 2.6BẢNG THANH TOÁN TIỀN THƯỞNG..................................................................................40
Bảng 2.7 BẢNG THANH TOÁN TIỀN LƯƠNG.................................................................................... 42
Bảng 2.8 Số ngày công quy đổi:....................................................................................................... 50
Bảng 2.9Bảng thanh toán tiền lương xưởng lắp ráp và kết cấu: Tháng 01/2015..............................53
Bảng 2.10BẢNG TỔNG HỢP THANH TOÁN LƯƠNG TOÀN CÔNG TY.................................................56
Bảng 2.11BẢNG PHÂN BỔ TIỀN LƯƠNG TOÀN CÔNG TY.................................................................58

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Viết tắt

Nghĩa

BHXH

Bảo hiểm xã hội

BHYT

Bảo hiểm y tế

vi


KPCĐ
SXKD
CP
ĐDPL
HC – TC
TC - KT
GTGT
TSCĐ
LĐTL

Kinh phí công đoàn
Sản xuất kinh doanh
Cổ phần
Đại diện pháp luật
Hành chính-Tổ chức
Tài chính - Kế toán
Giá trị gia tăng
Tài sản cố định
Lao động tiền lương

vii

PHẦN 1:

MỞ ĐẦU

1.1Đặt vấn đề
Sản xuất ra của cải vật chất là cơ sở tồn tại và phát triển của xã hội loài
người. Để tíên hành sản xuất phải có 3 yếu tố: Lao động, đất đai, vốn, thiếu một
trong 3 yếu tối đó quá trình sản xuất sẽ không thể diễn ra. Nếu xét mức độ quan
trọng thì lao động của con người đóng vai trò quan trọng, là yếu tố cơ bản của quá
trình sản xuất, yếu tố tư liệu sản xuất là quan trọng, nhưng nếu không có sự kết hợp
với sức lao động của con người thì tư liệu sản xuất không phát huy được tác dụng,
tiền lương vừa là động lực thúc đầy con người trong sản xuất kinh doanh vừa là một
chi phí được cấu thành vào giá thành sản phẩm, lao cụ, dịch vụ, tiền lương là một
đòn bẩy quan trọng để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tăng năng suất lao
động, có tác dụng động viên khuyến khích công nhân viên trong mỗi doanh nghiệp
tích cực tham gia lao động, tăng thu nhập cho bản thân và gia đình. Khi tiến hành
hoạt động sản xuất, vấn đề đặt ra cho nhà quản lý doanh nghiệp phải chi tiền lương
bao nhiêu, việc sử dụng lao động như thế nào, để mang lại hiệu quả hơn, hữu ích
hơn trong quá trình sản xuất, từ đó đặt ra kế hoạch sản xuất cho kỳ tới. Đây là lý do
tại sao hạch toán tiền lương trong doanh nghiệp lại có tầm quan trọng đặc biệt.
Việc phân tích đánh giá chung tình hình thực hiện kế hoạch quỹ tiền lương
nhằm cung cấp cho nhà quản lý những thông tin khái quát về tình hình thực hiện
tiền lương của toàn bộ doanh nghiệp, thấy được ưu, nhược điểm chủ yếu trong công
tac quản lý cũng như đi sâu vào nghiên cứu các chế độ chính sách định mức tiền
lương. Tiền thưởng để trả lương đúng những gì mà người lao động đóng góp và bảo
đadsrm cho người lao động. Xuất phát từ ý nghĩa và tầm quan trọng của tiền lương
và các khoản trích theo lương tại doanh nghiệp với mong muốn vận dụng những

1


kiến thức ở nhà trường với thực tế em đã chọn đề tài: “Hoàn thiện kế toán tiền
lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần xây dựng và thương
mại Tam Giác”. Vì điều kiện thời gian có hạn, do đó em chỉ tập trung nghiên cứu
trong phạm vi số liệu về tiền lương và các khoản trích theo lương của năm 2013,
năm 2014 và năm 2015 để từ đó đưa ra những vấn đề có tính chất chung nhất về
thực trạng hạch toán kế toán tiền lương và kiến nghị các giải pháp giải quyêt vấn đề
còn tồn tại về tiền lương tại Công ty CP xây dựng và thương mại Tam Giác

1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Nghiên cứu thực trạng hạch toán kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương ở
Công ty. Từ đó, tìm ra những điểm khác biệt giữa lý thuyết và thực tế trong quá
trình hạch toán kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Tìm hiểu cơ sở lý luận về tiền lương và các khoản trích theo lương.
- Phản ánh thực tế hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương ở Công ty.
- Đưa ra nhận xét chung về hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương.
Đề xuất một số biện pháp nhằm hoàn thiện công tác hạch toán kế toán tiền lương
và các khoản trích theo lương ở Công ty.
1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng chính được chúng tôi nghiên cứu là tiền lương và các khoản trích
theo lương của Công ty.
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Tìm hiểu thực trạng hạch toán kế toán tiền lương và các
khoản trích theo lương.
- Phạm vi không gian: Đề tài được thực hiện tại Công ty cổ phần xây dựng

thương mại Tam Giác.
Địa chỉ: Số 7, M6A TT6 Bắc Linh Đàm, Phường Đại Kim, Quận Hoàng Mai, Hà

2


Nội.
- Phạm vi thời gian:
Thời gian thực hiện đề tài:1/2016-5/2016.

3


Phần II:

Tổng quan tài liệu và phương pháp nghiên cứu

2.1. Khái niệm và chức năng của tiền lương quỹ tiền, lương
2.1.1. Khái niệm tiền lương
Tiền lương là một phạm trù kinh tế gắn với lao động, tiền tệ và nền sản xuất
hàng hoá. Tiền lương là biểu hiện bằng tiền của bộ phận sản phẩm xã hội mà người
lao động được sử dụng để bù đắp hao phí lao động của mình trong quá trình sản
xuất nhằm tái sản xuất sức lao động.
Trong nền kinh tế thị trường hịên nay, tiền lương chính là sự trả công hoặc
thu nhập mà có thể biểu hiện bằng tiền và được ấn định bằng thoả thuận giữa người
sử dụng lao động và người lao động, hoặc bằng pháp luật, pháp quy quốc gia do
người sử dụng lao động phải trả cho người lao động theo hợp đồng viết ra hay bằng
miệng cho một công nhân đã thực hiện hay sẽ phải thực hiện hoặc do những dịch vụ
đã làm hay sẽ phải làm.
Ở bất kỳ một doanh nghiệp nào thì tiền lương cũng là một trong những hình

thức kích thích lợi ích vật chất đối với người lao động.
Ngoài ra, để bảo vệ sức khoẻ và cuộc sống lâu dài của người lao động, theo
chế độ tài chính hiện hành, người lao động còn được hưởng trợ cấp bảo hiểm xã
hội.
2.1.2. Chức năng của tiền lương
- Chức năng tái sản xuất xã hội
- Chức năng đòn bẩy kinh tế
- Chức năng thước đo giá trị
- Chức năng tích luỹ

4


2.1.3. Quỹ tiền lương
Quỹ tiền lương của doanh nghiệp là toàn bộ tiền lương mà doanh nghiệp
trả cho tất cả lao động thuộc doanh nghiệp quản lý. Thành phần quỹ tiền lương
bao gồm nhiều khoản như: lương thời gian (tháng, ngày, giờ), lương sản phẩm,
phụ cấp (chức vụ, đắt đỏ, khu vực…), tiền thưởng trong sản xuất. Quỹ tiền
lương( hay tiền công) bao gồm nhiều loại, tuy nhiên về hạch toán có thể chia
thành tiền lương lao động trực tiếp và tiền lương lao động gián tiếp, trong đó chi
tiết tiền lương chính và tiền lương phụ.
2.2. Hình thức tiền lương, quỹ tiền lương
Hiện nay, việc trả lương cho người lao động được tính theo hai hình thức chủ
yếu: Hình thức tiền lương theo thời gian và hình thức tiền lương theo sản phẩm.
2.2.1. Tiền lương theo thời gian:
Là tiền lương trả cho người lao động theo thời gian làm việc, cấp bậc công
việc và thang lương của lao động. Tiền lương lĩnh theo thời gian có thể thực hiện
tính theo tháng, tuần, ngày hoặc giờ làm việc của người lao động tuỳ thuộc theo yêu
cầu và trình độ quản lý thời gian lao động của doanh nghiệp.
Thường áp dụng cho lao động làm công tác văn phòng như: hành chính, quản

trị, tổ chức lao động, thống kê, tài vụ kế toán...
Tiền lương theo thời gian có thể tính theo thời gian giản đơn hay thời gian có
thưởng.
*. Trả lương theo thời gian giản đơn:
+ Tiền lương tháng: là tiền lương trả cố định hàng tháng trên cơ sở hợp đồng
lao động. Thường áp dụng cho nhân viên làm công việc quản lý hành chính, quản lý
kinh tế
Mức lương
tháng

=

Mức lương

x

tối thiểu

Hệ số
lương

+

Tổng hệ số các
khoản trợ cấp

+ Tiền lương tuần: là tiền lương trả cho một tuần làm việc
Mức lương tuần = (Mức lương tháng * 12)/52 tuần
+ Tiền lương ngày: là tiền lương trả cho một ngày làm việc
Mức lương ngày = Mức lương tháng/22 (hoặc 26)

5


+ Tiền lương giờ: là tiền lương trả cho một giờ làm việc
Mức lương giờ = Mức lương ngày/8 (tối đa)
*. Trả lương theo thời gian có thưởng: Theo hình thức này kết hợp trả lương
theo thời gian giản đơn với chế độ tiền lương.
Hình thức tiền lương theo thời gian có nhiều hạn chế vì tiền lương tính trả
cho người lao động chưa đảm bảo đầy đủ nguyên tắc phân phối theo lao động vì
chưa tính đến một cách đầy đủ chất lượng lao động, do đó chưa phát huy đầy đủ
chức năng đòn bẩy kinh tế của tiền lương trong việc kích thích của sản xuất, chưa
phát huy khả năng sẵn có của người lao động.
2.2.2. Hình thức tiền lương theo sản phẩm
Tiền lương theo sản phẩm là tiền lương tính trả cho người lao động theo kết
quả lao động - khối lượng sản phẩm, công việc đã hoàn thành, đảm bảo đúng tiêu
chuẩn, kỹ thuật, chất lượng đã quy định và đơn giá tiền lương tính cho một đơn vị
sản phẩm, công việc lao vụ đó.
Có các chế độ trả lương theo sản phẩm như sau:
* Tiền lương tính theo sản phẩm trực tiếp:
Tiền lương được

=

Số lượng (khối lượng) sản phẩm

x

Đơn giá tiền

lĩnh trong tháng
công việc hoàn thành
lương
Tiền lương tính theo sản phẩm trực tiếp được tính cho người lao động hoặc tập thể
người lao động thuộc bộ phận trực tiếp sản xuất.
* Tiền lương tính theo sản phẩm gián tiếp:
Tiền lương được lĩnh

=

Tiền lương được lĩnh của

trong tháng
bộ phận trực tiếp
* Tiền lương theo sản phẩm luỹ tiến

x

Tỷ lệ lương gián
tiếp

Theo hình thức này tiền lương gồm hai phần:
- Phần thứ nhất: căn cứ vào mức độ hoàn thành định mức lao động, tính
ra phải trả cho người lao động trong định mức.
- Phần thứ hai: Căn cứ vào mức độ vượt định mức để tính tiền lương phải
trả theo tỷ lệ luỹ tiến. Tỷ lệ hoàn thành vượt mức càng cao thì tỷ lệ luỹ tiến càng
nhiều.
Hình thức này khuyến khích người lao động tăng năng suất người lao

6

động và cường độ lao động đến mức tối đa. Do vậy, thường áp dụng để trả cho
người làm việc trong khâu trọng yếu nhất hoặc khi doanh nghiệp phải hoàn
thành gấp một đơn đặt hàng.
* Tiền lương khoán:
Tiền lương khoán là hình thức trả lương cho người lao động theo khối
lượng và chất lượng công việc mà họ hoàn thành. Hình thức này áp dụng cho
những công việc nếu giao cho từng chi tiết, từng bộ phận sẽ không có lợi, phải
bàn giao toàn bộ khối lượng công việc cho cả nhóm hoàn thành trong thời gian
nhất định. Hình thức này bao gồm các cách trả lương sau:
- Trả lương khoán gọn theo sản phẩm cuối cùng: là hình thức trả lương
theo sản phẩm nhưng tiền lương được tính theo đơn giá tập hợp cho sản phẩm
hoàn thành đến công việc cuối cùng. Hình thức này áp dụng cho các doanh
nghiệp mà quá trình sản xuất trải qua nhiều giai đoạn công nghệ nhằm khuyến
khích người lao động quan tâm đến chất lượng sản phẩm.
- Trả lương khoán quỹ lương: Theo hình thức này doanh nghiệp tính toán
và giao khoán quỹ lương cho từng phòng ban, bộ phận theo nguyên tắc hoàn
thành công tác hay không hoàn thành kế hoạch.
- Trả lương khoán thu nhập: Tuỳ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh
nghiệp mà hình thành quỹ lương để phân chia cho người lao động. Khi tiền
lương không thể hạch toán riêng cho từng người lao động thì phải trả cho cả tập
thể lao động đó, sau đó mới tiến hành chia cho từng người.
Trả lương theo hình thức này có tác dụng làm cho người lao động phát
huy sáng kiến và tích cực cải tiến lao động để tối ưu hoá quá trình làm việc,
giảm thời gian công việc, hoàn thành công việc giao khoán.

7

2.3. Các khoản trích theo lương
2.3.1. Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một trong những nội dung quan trọng của
chính sách xã hội mà Nhà nước đảm bảo trước pháp luật cho người dân nói
chung và người lao động nói riêng. BHXH là một hoạt động mang tíng chất xã
hội rất cao. BHXH chỉ thực hiện chức năng đảm bảo khi người lao động và gia
đình họ gặp rủi ro như: ốm đau, nghỉ mất sức, nghỉ hưu, thai sản, tai nạn lao
động, thất nghiệp,…
Quỹ BHXH được trích lập theo một tỷ lệ phần trăm nhất định của chế độ
tài chính Nhà nước quy định trên tổng số tiền lương thực tế phải trả cho người
lao động. Theo chế độ hiện nay, trích BHXH là 26% trong đó 18% trích vào chi
phí SXKD, 8% trừ vào thu nhập của người lao động.
2.3.2. Bảo hiểm y tế (BHYT)
Là một khoản trợ cấp tiền thuốc men, khám chữa bệnh cho người lao
động, khi ốm đau phải điều trị trong thời gian làm việc tại công ty. Quỹ BHYT
được trích theo tỷ lệ phần trăm quy định trên tổng số tiền lương thực tế phải trả
cho người lao động. Chế độ trích ở nước ta hiện nay là 4.5%, trong đó 3% trích
vào chi phí SXKD, 1.5% trừ vào thu nhập của người lao động.
2.3.3. Kinh phí công đoàn (KPCĐ)
Quỹ được xây dựng với mục đích chi tiêu cho các hoạt động công đoàn,
hàng tháng doanh nghiệp phải trích theo một tỷ lệ phần trăm quy định trên tổng
số tiền lương thực tế phải trả cho người lao động. Theo chế độ hiện hành tỷ lệ
trích KPCĐ là 2% trích vào chi phí SXKD.
2.4. Tổ chức hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Nhiệm vụ của kế toán lao động tiền lương là ghi chép và phản ánh đẩy đủ
số lượng, trình độ và kết quả làm việc của các cán bộ công nhân viên chức đang
làm việc tại đơn vị.
- Theo dõi về thời gian lao động.
- Theo dõi về số lượng người lao động.
- Theo dõi kết quả lao động.

2.4.1. Tài khoản sử dụng

8


* TK 334 “Phải trả người lao động”
TK 334
Số phát sinh giảm
Số phát sinh tăng
Các khoản trừ vào lương hoặc thanh

Tiền lương và các khoản có tính chất

toán lương

như tiền lương phải trả cho người
lao động
Số dư: Số còn phải trả

TK có thể có số dư bên NỢ. Số dư bên NỢ TK 334 rất cá biệt- nếu có phản ánh
số tiền đã trả lớn hơn số phải trả về tiền lương và các khoản khác cho người lao
động.
Sơ đồ hạch toán:
TK 334
TK141, TK138

TK622
(1)

TK 338

(5)

(2)

(6)

TK 623, TK641,

TK642

TK 333

TK 111, TK112

(3)

(7)

(4)

(8)

Trong đó: (1) Các khoản trừ vào lương.
(2) BHXH, BHYT trừ vào lương.
(3) Thuế thu nhập cá nhân.
(4) Thanh toán tiền lương.
(5) Tiền lương công nhân trực tiếp sản xuất.

9

TK 431

TK 335


(6) Tiền lương của các bộ phận.
(7) Tiền thưởng nằm trong quỹ lương.
(8) Tiền lương nghỉ phép thực tế phải thanh toán.
* TK 338 “Phải trả, phải nộp khác”
TK 338
Số phát sinh giảm

Số phát sinh tăng

- Các khoản đã trả

- Các khoản phải trả

- Xử lý số thừa trong kiểm kê

- KPCĐ vượt chi được cấp bù

- Nộp BHXH, BHYT, KPCĐ lên cấp trên
- Chi tiêu KPCĐ tại đơn vị
Số dư: Phần KPCĐ chi vượt chưa được

Số dư: Các khoản còn phải trả khác

cấp bù (nhỏ)

Sơ đồ hạch toán:
TK 111, TK112

TK 338
(1)

TK 622, TK641, TK642
(6)

TK 334
TK111...

TK152, TK156,
(2)

(7)

TK 632, TK642

TK 334
(3)

TK 131

(8)

(4)

(9)

TK515,TK511, TK711
TK112
(5 )

TK 421

TK 111,
(10)

Trong đó: (1) Thanh toán các khoản phải trả
(2) BHXH trả thay lương
(3) Xử lý số thừa trong kiểm kê

10


(4) Chuyển tiền ký quỹ thanh toán tiền hàng
(5) Kết chuyển phần doanh thu thực hiện trong kỳ
(6) Trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tiền lương
(7) Chênh lệch thừa trong kiểm kê
(8) Lãi phải trả cho các nhà đầu tư
(9) Doanh thu nhận trước hoặc nhận tiền ký cược, ký quỹ.
2.4.2. Chứng từ kế toán
Các chứng từ hạch toán kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
chủ yếu là các chứng từ thanh toán bao gồm:
- Bảng chấm công
- Bảng thanh toán tiền lương
- Bảng thanh toán BHXH
- Bảng thanh toán tiền thưởng
- Phiếu nghỉ hưởng BHXH

- Phiếu xác định công việc hoàn thành
- Phiếu báo làm thêm giờ
- Biên bản kiểm tra tai nạn lao động
- Hợp đồng giao khoán
Các chứng từ trên được sử dụng làm căn cứ ghi sổ kế toán chi tiết hoặc
làm cơ sở để tổng hợp ghi sổ.
2.4.3. Hình thức kế toán
Tuỳ thuộc vào quy mô sản xuất, trình độ và yêu cầu của cán bộ kế toán,
quản lý mà các Doanh nghiệp áp dụng một trong 04 hình thức sau:
(1) Hình thức nhật ký chung
(2) Hình thức nhật ký sổ cái
(3) Hình thức nhật ký chứng từ
(4) Hình thức chứng từ ghi sổ

PHẦN III:
11


PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Phương pháp chung
Với đề tài: “ Tìm hiểu thực trạng hạch toán tiền lương và các khoản trích theo
lương ở Công ty CP xây dựng và thương mại Tam Giác” chúng tôi nghiên cứu
vấn đề lao động, tiền lương hiện nay tại các doanh nghiệp nói chung và tại Công
ty khai thác công trình trong giai đoạn đầu năm 2015 nói riêng. Vì vậy, với đề tài
này chúng tôi đã sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và phương pháp duy
vật lịch sử để xem xét và phân tích các vấn đề một cách khoa học và khách
quan.
3.1.1. Phương pháp duy vật biện chứng
Phương pháp này được vận dụng để xem xét phân tích các vấn đề có liên quan là

hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương.
3.1.2. Phương pháp duy vật lịch sử
Phương pháp này giúp chúng ta xem xét đánh giá sự vật hiện tượng theo quan
điểm lịch sử. Mỗi một hiện tượng kinh tế xã hội đều có một quá trình lịch sử lâu
dài theo quy luật vốn có của riêng mình và được đúc kết qua lịch sử phát triển
của hiện tượng. Do đó, nắm vững tính lịch sử của hiện tượng sẽ giúp chúng ta
phân tích một cách logic và khoa học. Đồng thời, chúng ta phải biết kế thừa kết
quả nghiên cứu trước và dựa trên quan điểm lịch sử và phân tích hiện tại trong
tình hình kinh tế cụ thể để dự đoán cho tương lai.
3.2. Phương pháp chuyên môn
3.2.1. Phương pháp thống kê kinh tế:
Là phương pháp tổ chức thu thập số liệu theo nguồn tài liệu sẵn có từ các tạp
chí, các thông tin qua hệ thống sổ sách kế toán và các báo cáo kế toán của Công
ty.
3.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu
Các số liệu sau khi điều tra sẽ được tổng hợp hệ thống hoá theo những tiêu thức

12


cụ thể để phục vụ cho việc phân tích tình hình phục vụ cho mục tiêu nghiên cứu
của đề tài.
3.2.3. Phương pháp kế toán
- Phương pháp chứng từ: là phương pháp phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh và thực sự hoàn thành bằng giấy tờ theo mẫu quy định và thời gian địa điểm
phát sinh các nghiệp vụ đó, Mọi sự biến động của tài sản, nguồn vốn đều phải
lập chứng từ kế toán làm căn cứ pháp lý để ghi sổ kế toán.
- Phương pháp tài khoản: là phương pháp phân loại để phản ánh và giám đốc
một cách thường xuyên, liên tục có hệ thống, tình hình và sự biến động của từng
đối tượng kế toán riêng biệt.

- Phương pháp ghi sổ kép: là phương pháp phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh vào tài khoản kế toán theo đúng nội dung kinh tế của nghiệp vụ và mối
quan hệ khách quan giữa các đối tượng kế toán.
- Phương pháp lập báo cáo tài chính: là phương pháp tổng hợp số liệu các sổ kế
toán theo các chỉ tiêu kinh tế và tình hình thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch kinh tế
tài chính của đơn vị trong một thời gian nhất định.
3.2.4. Phương pháp chuyên gia
Là phương pháp tham khảo ý kiến của các cán bộ quản lý chỉ đạo tại Công ty, ý
kiến của các thầy, cô giáo trong khoa Kế toán và Quản trị kinh doanh của Học
Viện Nông Nghiệp về nội dung nghiên cứu. Từ đó, rút ra nhận xét đánh giá
chung về tình hình của Công ty có liên quan đến hạch toán tiền lương và các
khoản trích theo lương.

Phần IV:

13


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

4.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ
THƯƠNG MẠI TAM GIÁC
Tên công ty: Công ty CP xây dựng và thương mại Tam Giác
Địa chỉ: Số 7, M6A TT6 Bắc Linh Đàm, Phường Đại Kim, Quận Hoàng Mai, Hà
Nội
Mã số thuế: 0102790798 (23-07-2008)
Người ĐDPL: Lê Tuấn Duy
Ngày hoạt động: 23-07-2008
Công ty được xây dựng từ năm2008, tiền thân là 3 Ban quản lý Nông giang.
Hệ thống điều hành và phạm vi quản lý nằm giáp phía Bắc thành phố Hà Nội. Toàn

bộ hệ thống các công trình của công ty được nằm trọn vẹn ở phía Bắc sông Đuống
đây là hệ thống tưới tiêu hoàn toàn bằng động lực.
Giấy phép kinh doanh: 0102790798
- Tài khoản tiền gửi: 21310000000852
- Tài khoản tiền vay: 213810000
Vốn kinh doanh ngày 4/9/1995 là: 933.601.519 Trong đó:
- Vốn cố định

: 165.552.799

- Vốn lưu động

: 403.552.020

- Vốn vay ngân hàng

: 250.000.000

- Vốn ngân sách cấp

: 114.967.000

Ngành nghề kinh doanh chính là:
1. Xây dựng các công trình công nghiệp và dân dụng, các công trình kỹ thuật hạ
tầng, khu công nghiệp và dân cư.
2. Xây lắp đường dây và trạm biến áp, công trình nguồn điện.
3. Sản xuất kết cấu thép, nhà tiền chế, thiết bị phi tiêu chuẩn.

14

4. Lắp đặt thiết bị công nghệ, điện nước, đo lường, phòng chống cháy.
4.1.2 Kết quả sản xuất kinh doanh của công ty trong những năm gần đây
Trong những năm gần đây, công tác tiếp thị, khai thác tìm kiếm việc làm của
công ty, cùng với sự phấn đấu của tập thể lãnh đạo và công nhân viên trong toàn
đơn vị mà các chỉ tiêu đặt ra qua các năm đều đạt khá cao. Đây là tín hiệu khả quan
cho sự phát triển ổn định của công ty cải thiện điều kiện việc làm, mức sống của
công nhân viên ngày càng cao hơn.
Dưới đây là một số chỉ tiêu Công ty CP xây dựng và thương mại Tam Giácđã
đạt được trong những năm gần đây (Bảng 1):
Bảng 2.1 - Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty CP xây dựng và
thương mại Tam Giácnhững năm gần đây:
Chỉ tiêu
1. Giá trị sản lượng

2. Vốn kinh doanh

3. Lao động
4. TN bình quân
5. Nộp ngân sách
6. Lãi (+), Lỗ (-)

ĐVT

Năm 2013
Năm 2014
Năm 2015
KH
40.000
41.000

42.000
Tr.đ
TH
38.745
39.064
40.840
%TH/KH
96,9%
95,3%
97,2%
KH
2.600
2.871
2.900
Tr.đ
TH
2.419
2.720
2.782
% TH/KH
93%
94,7%
95,9%
KH
180
220
170
Người
TH
160

190
150
% TH/KH
88,9%
86,4%
88,2%
đ/ng/th
2.200.000
2.250.000
2.300.000
Tr.đ
?
?
?
?

Nguồn: Trích báo cáo tổng hợp kết quả sản xuất kinh doanh các năm (Phòng
Kế hoạch)
Qua bảng báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trên ta thấy: Giá trị
sản lượng thực hiện qua các năm tương đối sát với kế hoạch, tuy chưa có năm nào
đạt 100% so với kế hoạch nhưng hầu hết sản lượng Kế hoạch và
thực hiện qua các năm đều tăng.
Về vốn kinh doanh qua các năm giữa hai kỳ thực hiện và kỳ kế hoạch cũng

15


tương đối sát nhau. Tuy vốn kinh doanh qua các năm đều có tăng (năm 2014 so với
năm 2013 tăng: 1,7% - năm 2015 so với năm 2014 tăng: 1,2%), nhưng đối với thị
trường hiện nay thì nhu cầu về vốn của công ty chưa đáp ứng đủ cho việc sản xuất.

Giá cả trên thị trường biến động hàng ngày, hàng giờ làm ảnh hưởng rất lớn tới
công việc kinh doanh của đơn vị như gây khó khăn trong việc cung ứng vật tư để
sản xuất sản phẩm. Có những khó khăn trong việc tìm nguồn vốn nhưng để đảm
bảo hoạt động sản xuất kinh doanh luôn ổn định công ty đã có những biện pháp
như: cắt giảm các khoản chi phí không cần thiết, điều chỉnh mức sử dụng và cung
cấp vật tư cho sản xuất...
4.1.3 Đặc điểm sản xuất kinh doanh và quy trình công nghệ của Công ty CP xây
dựng và thương mại Tam Giác
4.1.3.1 Đặc điểm tổ chức sản xuất của Công ty CP xây dựng và thương mại Tam
Giác là một đơn vị thi công ngành xây lắp với ngành nghề chính là thi công
các công trình giao thông, công nghiệp, dân dụng, điện, kết cấu thép trên
phạm vi cả nước. Vì vậy, công ty mang đầy đủ đặc điểm của ngành xây dựng
cơ bản:
- Thời gian thi công kéo dài do quy mô lớn, giá trị công trình lớn, mang tính
chất cố định, nơi sản xuất đồng thời là nơi sản phẩm hoàn thành đưa vào sử dụng và
phát huy tác dụng. Các công trình này mang tính chất tổng hợp mọi mặt về kinh tế kỹ thuật, đa dạng, phong phú về chủng loại. Mỗi công trình có một thiết kế kỹ thuật
riêng biệt và sản xuất theo một đơn hàng riêng.
- Giá trị tài sản cố định và nguyên vật liệu chiếm phần lớn giá thành công trình
(khoảng 70%).
- Thiết bị thi công không chỉ ở một nơi cố định mà di chuyển từ công trình
này sang công trình khác nên việc quản lý rất phức tạp. Mà chủng loại của chúng
cũng rất đa dạng. Nhiều khi công trình ở quá xa trụ sở nên công ty đã năng động
thuê máy thi công của các công ty dịch vụ để giảm chi phí so với việc vận chuyển
máy tới địa điểm thi công công trình.

16


Ngoài ra, do công trình chủ yếu thi công ngoài trời nên chịu ảnh hưởng của
yếu tố thời tiết như: mưa, gió, bão, lụt... làm cho quá trình thi công không có tính ổn

định mà luôn biến động theo địa điểm xây dựng và từng giai đoạn thi công. Khi xây
dựng các công trình xây lắp, công ty phải bàn giao đúng tiến độ, đảm bảo chất
lượng trong hợp đồng mà hai bên đã ký kết.
4.1.3.2 Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm của Công ty CP xây dựng vàthương
mại Tam Giác
Giai đoạn 1: Giai đoạn chuẩn bị:
Giai đoạn này là giai đoạn mở đầu cho quá trình sản xuất một công trình.
Phòng Kế hoạch kỹ thuật tiến hành lập dự toán công trình, kế hoạch sản xuất, kế
hoạch nguyên vật liệu. Khâu chuẩn bị vốn do phòng Kế toán tài chính cung cấp.
Một số điều kiện khác và máy móc thi công cũng được chuẩn bị trong giai đoạn
này.
Giai đoạn 2: Giai đoạn thi công công Giao
trìnhhàng
: theo hợp
Hợp đồng kinh tế
đồng
Sau khi tiến hành chuẩn bị, công trình được thi công theo kế hoạch đã lập. Thi
công từng hạng mục công trình theo đúng điểm dừng kỹ thuật và tiến hành nghiệm
thu luôn từng hạng mục công trình theo đúng tiến độ thi công. Đây là giai đoạn
quan
trọng
nhất. khảo
Lập
kế hoạch
sát,Giai
thiếtđoạn
kế 3: Giai đoạn hoàn thành và nghiệm thu công trình:

Kiểm tra nhập kho

Đây là giai đoạn kết thúc công trình và đưa vào nghiệm thu cho chủ đầu tư.
Đưa công trình vào sử dụng và quyết toán.

1)

Lập
kếsơ
hoạch
dự trình công nghệ sản xuất sản phẩm tại công ty như sau: (sơ đồ
Ta có
đồ quy
toán vật tư

Lắp ráp hoàn chỉnh
Nhập kho vật tư

Xưởng sản xuất kết
cấu thép

Chế tạo gia công
Cắt
Gá
Hàn
17
Mài
Đánh rỉ
Sơn


.

Sơ đồ : Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm tại công ty CP xây dựng và
thương mại Tam Giác
(Theo mô hình quản lý tập trung)

- Đối với các công trình xây lắp theo chế độ giao khoán quy trình công nghệ
sản xuất gồm các bước: Từ hợp đồng kinh tế đã được ký kết với chủ đầu tư, phòng
Kế hoạch - Kỹ thuật cũng có nhiệm vụ khảo sát thiết kế công trình, tiếp sau đó là
căn cứ vào thiết kế đã được chủ đầu tư chấp nhận để lập kế hoạch vật tư để giao
khoán cho các đội thi công, tiếp đó các đội thi công triển khai vật tư, nhân công,
máy thi công tổ chức sản xuất tại công trình, có biện pháp đảm bảo kỹ thuật công
trình. Khi công trình hoàn thành sẽ được nghiệm thu nội bộ nếu đảm bảo đúng bản
vẽ, đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng như đã giao khoán thì công trình hoàn
thành mới được thông qua chủ đầu tư nghiệm thu bàn giao công trình.

18