Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật đến sinh trưởng, phát triển và năng suất giống bí đỏ Goldstar 998 trong điều kiện vụ Xuân tại Thái Nguyên (Luận văn thạc sĩ)

TH

THÁI NGUYÊN - 2017


Chuyên n

C

THÁI NGUYÊN - 2017


i

à


ii

.TS
t

Goldstar 998 trong

PGS.TS

-

-

c

iii

....................................................................................................... i
............................................................................................................ ii
................................................................................................................. iii
DANH

.................................................................. vi
....................................................................................... vii
HÌNH......................................................................................... ix
....................................................................................................................1
............................................................................................................1
............................................................................................2
............................................................................................................2
..............................................................................................................2
...............................................2
..............................................................................................2
...............................................................................................3
: T NG QUAN TÀI LI U ......................................................................4
...........................................................4
....................................................6
..........................................................8
........................................................................................8
..................................................9

1.3.3.

.......................................................................................10

................................11
...........................................................11
.........................................................12
.......................................................13
..................................................................14
...........................................17


iv

......................................................................17
..............................................................21
..............................................................22
:
..........................................................................24
.........................................................................................24
..........................................................................................24
..........................................................................................24
.........................................................................................24
...................................................24
...........................................................................26
2.7.

.................................................28
..................................................................................30
:

..................................................................31

....................................................................31

.....................................................................................................31

.................................................................................33

Goldstar 998 ..............................................................................................................34

.................................................................................................................36
..................................................38
..............................43

.......................................................................................44


v

3.2.1
..................................44

.................................................................................46
3.2.3
.................................................................................47

.................................................................................................50

............................................52
...............................56
.....................................................................................58
.................................................................................................................58
..................................................................................................................58

......................................................................................59
.................................................................................................................59


vi

CT

: Công th c

CV(%)

:

Coefficient of Variantion: H s bi

DT

:

Di n tích

KLTB

:

Kh

LSD

:

Least significant difference: Sai khác nh nh

NS

:

t

NSLT

:

t lý thuy t

NSTT

:

t th c thu

P

:

Xác su t

SL

:

S

TNHH

:

Trách nhi m h u h n

USD

:

FAOSTAT

:

ng

ng trung bình

ng

The Food and Agriculture Organization Corporate
Statistical Database: T ch
c a Liên h p qu c

c và Nông nghi p

vii

.........14
.

- 2014.........17
.
- 2014 ..............................................................................18
.
- 2014.......................................................................20

.1.
........................................................................31

........................................................33
Goldstar 998......35
nh gi m

nghi m v

2017 t i Th i Nguyên ..............................................................................37
3.5.

các công
tham gia

.........................................................................39

.

.........................................................................40
3.7.

Goldstar 998 .....41
.
Gold star 998............................................................................................44

3.9.
.................................................................................45
.
........................................................................................46
3.11.
.........................................................................48


viii

nghi m v

i Th i Nguyên......................50
.........52

.
...........................................53

...........................................................................................54
3.16.

h
98 (tính cho 1 ha).................................................57

ix

Goldstar 998 ..........35
Hình 4.2.
................................................................................................41
Hình 3.3.
.........................................................................48

............................................55


1

1.1.
Cucurbita pepo L.
Cucurbita

Cucurbitaceae

0,8 -

- 0,5g,

Trong k thu

- 170kJ/100g. Ngoài

t cây tr

riêng, vi c khơng ng

nói

v t ch t, khoa h c k thu

phân bón, b o v th c v t, th y l

không ng ng.

u t vô cùng quan tr
cây tr ng. Theo tính tốn trên t
30
t, s

ng,

iv

t, ph m ch t

t, lo i cây tr ng và vùng sinh thái,

40% t ng s

ng cây tr ng, nh có phân bón mà

ng cây tr ng nói chung và cây b

c.

Trong các lo i phân khoáng, các y u t
(P2O5) và kali (K2

cx p

v

t cây tr ng và ph m ch t nơng s n. Vì v y vi
nào v
v

m (N), lân
u t quy

n
ng bón N,
tt

c n nghiên c u.

i


2

:

Thái Nguyên

1.2.

Sau k

ân
cho

Xuân

1.2.2
.
-

- Ngh

Goldstar 998.

phân bón

s

.


3

-

i Nguyên.

bí

-


4

T NG QUAN TÀI LI U

1

có

-

cây phân

-


5

nông

phát


6

M t

ng r t l n t

tr ng h p l s t

t qu n th cây tr ng. M t m

t v ch

ng b , h n ch c nh tranh dinh

ng v sâu b nh h i v t n d ng t i

n t ch s d ng.

1
* Ngu n g c và s phân b :
g
c n nhi

n ph bi n nh t

vùng nhi

i và

i là các lồi Cucurbita pepovà Cucurbita moschata, cịn lồi

Cucurbitamaxima và Cucurbita mixta thích h p
mát. Trong m t th i gian dài, ngu n g c c

i có khí h u
là ch

gây tranh cãi.

Tuy nhiên theo nhi u báo cáo nghiên c u khoa h c cho th

có ngu n


7

g c t Trung M và Nam M . Có nhi u nghiên c u kh o c ch ra r ng: Loài
Cucurbita pepo phân b r ng kh p
K t

các vùng b c Mexico và Tây Nam Hoa

c Công nguyên. Các lo i bí h n h

c ghi chép l i

các th i k ti n Columbus. Loài Cucurbita moschata
và Peru t

t hi n

Peru các nhà kh o c

Mexico
c các m u

c Cơng ngun. Lồi Cucurbita mixta

h

c tìm th y b i các nhà kh o c khi khai qu t
kho

c Cơng ngun [18]

B c M thu n hóa tr ng và s d
XVI, khi nh

c nh

H

ngô (Cucurbita), m

n th k

i da tr

c chuy n qua
8].

:

b u bí (Cucurbitaceae) là m t h

(Citrullus

i dân

t ngu n th

c châu Âu và d n tr thành ph bi
* Phân lo i th c v

i

u

Benincasa), b u (Lagenaria), bí

t (Cucumis
p (Luffa

ngơ là tên thơng d

th c v t bao g

ng (Momordica

hay bí

ch các lo i cây thu c các loài Cucurbita pepo,

Cucurbita mixta, Cucurbitamaxima và Cucurbita moschata.
B b u bí (Cucurbitales) là m t b th c v t có hoa, n m trong nhánh hoa
H ng (Rosids) c a th c v t 2 lá m m th c s (Eudicotyledoneae). B này ch
y u có m t t i khu v c nhi

i và m

ng r t ít t i khu v c c n nhi

i

i. B này có m t s ít các lo i cây b i hay cây thân g còn ch y u lá
cây thân th o hay dây leo. M
(Cucurbitales
dày [18]. Th ph n ch y u nh

a b b u bí
n l n là 5 cánh, v i các cánh hoa nh n và
nh

h Coriariaceae và Datiscaceae. B này có kho ng 2.300 lồi trong 7 h và
129 chi. Các h l n nh t là h thu h

ng (Begoniaceae) v i 1400 loài trong

2 - 3 chi và h B u bí (Cucurbitaceae) v i 285 - 845 loài trong 118 chi.


8

1
1
1.3.1.1.
H th ng r c
kh

phát tri n r t m nh. R chính có th
a r chính kém. R ph

t

t m t, r ph có kh

b

c m c ra
có kh

i 2m,

ng và phát tri n m nh

ng t

ng kính. Cây có nhi u r

t trên thân. Do có h th ng r phát tri n m nh
u h n t t, tuy nhiên l i ch u úng kém. Cây có kh
c m n [27].

1
Thân leo ho c bị có tua cu n, thân dài t 2có góc c nh c a thân tùy thu
r b

nh

dài ng n, tròn hay

m c a gi ng. Thân có kh

t. Tua cu n phân nhánh m c

t thân. Thân m c ch m

u kho ng ba tu n sau khi gieo. Bên trong thân r ng và x p, bên
ngồi thân có nhi u l

c sinh ra t

t trên thân. Các lóng

u ki

t, các lá

trên thân phát tri n r t nhanh [27].
1
Lá m m to có d ng hình tr
m m có th kéo dài tu i th

n h t th

ng c

m c cách, cu ng dài, phi n lá r ng, trịn hay góc c nh, có x thùy sâu hay
nơng tùy gi ng, màu xanh ho c l
kh

m tr

n tích m t lá l n nên có

p m nh. Trên b m t lá có nhi

ch kh

nên h n

c [27].

1.3.
ph n nh côn trùng. S
c nhi

10-30 l n. Hoa n

c

nách lá.

m, có b u nỗn h , cu ng hoa dài, ph n l n hoa n
vào bu i sáng. Qu phát tri n nhanh sau khi hoa cái n . Khi n

ng lên


9

phát tri
l

ng xu

u ki n khí h u khơng thu n

ng tính ho

c b t th .

1
Qu
qu

thu c lo i phì qu , có 3 tâm bì. Hình d ng, kích
i tùy thu c theo gi

c, màu s c

m c a cu ng qu là m

c tính dùng

phân bi t các lồi bí tr ng. Cu ng qu m m hay c ng, trịn hay góc c
cu ng phình hay không. V qu c ng hay m
v qu t

it

mt

n sùi, màu s c

ng. Hình d ng qu

i t trịn,

oval t i dài. Th t qu d y hay m

càng to thì

ru t qu càng nhi u. Ru t ch a nhi u h t n m gi a qu .
1
H

c hình thành bên trong gi a qu do quá trình th ph n th

tinh c

c và hoa cái. H

và m

có hình d ng d

u nh n

c h t t 5-12mm. Trong m t qu có th ch a 500-

600 h t [18]. H t ch a nhi u ch t béo nên r t d m t s c n y m m. M t s
lo i bí trong h t ch a ch t cucurbitacin.
1
1
Là th i k t khi gieo h

n khi có hai lá m m. Nhi

h t n y m m là t 25-300

có kh

thích h p cho

y m m m nh [1].

1
Là th i k
Th i k

c hai lá m

n khi cây xu t hi n 4-5 lá th t.

ng ch m, lóng ng n, lá nh

phát tri n m nh theo chi u sâu và chi u r
m nh. Th i k này c n vun g
ng và kích thích ra r [1].

c bi t là r ph phát tri n
gi

m cho cây


10

1
1
thích nghi r ng v
ng b

u ki n vùng nhi

n ca

ng

10-400C. Nhi

gi i h n nhi

thích h

ng và phát

u

n s hình thành t

tri n là 28-300 C. Nhi
l

i, bí có th tr ng

c và hoa cái trên cây. S chênh l ch nhi

thì hoa cái ra càng nhi u. Ngày dài và nhi

n

cao thích h p cho cây ra nhi u

c [20].
1
yêu c u ánh sáng ngày ng n 10-12 gi chi u sáng trong ngày.
ng t

u ki

ng n k t h p v

l

chi u sáng m nh. Quang chu k

ánh sáng m

u qu , qu chín s

y ra hoa cái nhi

t cao. Tr

n ng cây s

u, âm u, thi u ánh

u qu , d nhi m sâu b nh [20]

1
Cây u c u nhi
thích h p.

c vì có b lá to và nhi u lá.

t 70-80% là

cao khơng thích h p cho cây phát tri n vì d phát sinh b nh
có kh

uh nt

r ng hoa và qu non.

u khô h n quá d b

thu

c m nh, tiêu hao ít [26].

1
i ph
u khô h n t t. Kh

ng, tr

t tr ng cây màu khác. Yêu c
Thích h p tr

c t t, vì cây ch u úng
cc

t

p và có t ng canh tác sâu.

t phù sa, th t nh

pH thích h p nh

phát tri n là 5,5 - 6,6. N u thi u h t canxi trong các b ph n c a cây s là

nguyên nhân ch y u d
các lo i cây h b

n hi

ng qu non b th i. Tuy nhiên so v i

có th ch

c pH th

sinh


11

ng m nh,

n t khi b

u ng ng

u qu : Thân lá

phát tri n nhanh, có nhi u ng n nhánh, n ra nhi u và t p trung, t l
cao. Ít b sâu b nh phá ho i. Cây yêu c u nhi
n ra hoa r

u qu

c, nh t là

u qu .

1

dinh

1
1
thì

bón phân.


12

Châu Á -

1

Phân khoáng là lo i phân ch a thành ph n ch y u là 3 nguyên t N
quan tr ng quy
toàn b

t và ch

nh g

ng c a cây tr ng. Tuy nhiên hi u l c c a phân

bón ph thu c r t nhi u vào lo
Bón phân khống h

t tr ng bí, t l
ng t

hóa c

n vi c c i thi

c tính lý

t và hi u qu kinh t s n xu t bí.

Tuy nhiên nhi

c khơng có cơng ngh s n xu t phân bón và ngo i t có

h n nên vi c s d ng phân bón
do tính ch

c có s chênh l ch này không ph i

nh. V

c phát tri n m

s d ng phân

u cây tr ng và s d ng các ch ng
lo
iv

c trên th gi i, vai trò s d ng phân bón r t quan tr ng

trong vi

t và ph m ch t cây tr
nh m

phì nhiêu c

t

M , Canada và m t s

c phát tri n thì các lo i phân bón s d ng trong nơng nghi p nói chung và
nó

u có hi u qu kinh t

d ng phân bón


13

Nh t B

c s d ng phân khoáng nhi u nh t

t

s nghiên c u v vi c s d ng phân bón:
-

c

c cung c p nhi u nh t là phân K
ng kali c n bón kho ng 60 - 90 kg/ha K2

- 150 phân Clorua Kali), nh

t b c màu.

Lân giúp cho cây c ng cáp, r m c t
ng t

i ta bón phân v

c và dinh
ng 45 - 60 kg/ha P2O5

-350 kg/ha super lân) vào lúc tr ng.
Phân N c
c u và s d

t
mv

ng 40 -

i 87 - 130 kg

phân Urê) 20 ngày sau tr ng.
Vi c s d

dàng h p th các ch t

ng cho hi u qu

u bón khơng h p lý s làm

ng x u t i c u t

t chua, tr nên chai c

s n xu t c n ph i k t h p bón phân h

t cao.

1
c ta do chi n tranh kéo dài công nghi p s n xu t phân hóa h c
phát tri n ch m và thi t b cịn l c h u. Ch
hồn tồn, nơng dân m

u ki n s d ng phân bón cho cây tr ng ngày

m t nhi

-

ng phân NPK bón cho

t canh tác m i ch kho
khi cánh c a s n xu t nông nghi
dân s d ng

c gi i phóng

1994
cm r

ng 279 kg/ha[3].

ng phân NPK do nơng


14

B ng 1

ng d n s d ng phân bón NPK

m t s lo

Vi t Nam
Th i k bón
Lo i phân

Bón lót

Bón thúc

NPK 5.10.3

15 kg NPK

5kg NPK + 1kg Kali

NPK 8.4.4

7-8 kg Supe Lân

13-14 kg NPK + 1-2 kg Kali

NPK 10.10.10

5-6 kg Supe Lân

10-12 kg NPK

NPK 10.20.6

10 kg NPK

1 kg Kali

NPK 16.16.8

10kg NPK

4 kg NPK

1

ch bón