Khai thác giá trị các di sản trong phát triển du lịch của tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LÊ THANH HUỆ

KHAI THÁC GIÁ TRỊ CÁC DI SẢN
TRONG PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỦA
TỈNH QUẢNG NINH

THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LÊ THANH HUỆ

KHAI THÁC GIÁ TRỊ CÁC DI SẢN
TRONG PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỦA
TỈNH QUẢNG NINH
Mã số: 60 31 05 01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. DƢƠNG QUỲNH PHƢƠNG

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

THÁI NGUYÊN - 2015

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các tài
liệu trong luận văn là trung thực. Luận văn chưa từng được công bố trong
bất cứ công trình nào.
Tác giả

LÊ THANH HUỆ

i


LỜI CẢM ƠN
Trước hết, tác giả luận văn xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu
sắc đến cô giáo hướng dẫn khoa học: TS. Dương Quỳnh Phương đã tận tình
chỉ bảo và hướng dẫn trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài
luận văn này.
Tác giả luận văn xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa
Địa lý, đặc biệt các thầy cô trong tổ Kinh tế - xã hội, Ban chủ nhiệm khoa
Địa lý trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên; Phòng sau đại học đã tạo mọi
điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành luận văn này.
Tác giả xin chuyển lời cảm ơn đến Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch
tỉnh Quảng Ninh, Ban quản lý các di tích trọng điểm tỉnh Quảng Ninh; Phòng
Văn hóa - Thông tin, UBND thị xã Quảng Yên cùng những người dân địa
phương đã giúp tôi trong quá trình thu thập tài liệu thực tế.
Cuối cùng, tôi xin tỏ lòng biết ơn gia đình, bạn bè đã chia sẻ những khó
khăn, cổ vũ, động viên và tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho tác giả hoàn
thành luận văn.
Thái Nguyên, tháng 5 năm 2015

Tác giả luận văn

Lê Thanh Huệ

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii
MỤC LỤC ................................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................ iv
DANH MỤC CÁC BẢNG.......................................................................................... v
DANH MỤC CÁC HÌNH .......................................................................................... vi
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ...................................................................................................... 1
2. Lịch sử nghiên cứu đề tài ........................................................................................ 2
3. Mục tiêu và nhiệm vụ .............................................................................................. 4
4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 5
5. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu ................................................................. 5
6. Những đóng góp của đề tài ..................................................................................... 8
7. Cấu trúc của đề tài ................................................................................................... 8
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DI SẢN VÀ PHÁT
TRIỂN DU LỊCH ...................................................................................................... 9
1.1. Cơ sở lí luận ......................................................................................................... 9
1.1.1. Di sản .................................................................................................................. 9
1.1.2. Du lịch............................................................................................................... 16
1.1.3. Vai trò của di sản đối với sự phát triển du lịch ............................................ 26
1.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................... 27
1.2.1. Khái quát về di sản, di tích quốc gia đặc biệt ở Việt Nam ......................... 27

1.2.2. Thực tiễn phát triển du lịch từ khai thác giá trị các di sản của Việt Nam 32
Tiểu kết chương 1...................................................................................................... 34
Chƣơng 2. DI SẢN - THẾ MẠNH PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỦA TỈNH
QUẢNG NINH ........................................................................................................ 35
2.1. Tổng quan tỉnh Quảng Ninh ............................................................................... 35
2.1.1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ ..................................................................... 35
2.1.2. Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên .............................................. 37
2.1.3. Đặc điểm kinh tế, xã hội ................................................................................. 40

iii


2.2. Giá trị của các di sản được UNESCO công nhận và các di sản đặc biệt
cấp quốc gia ở tỉnh Quảng Ninh................................................................................ 43
2.2.1. Vịnh Hạ Long - Di sản thiên nhiên thế giới ................................................. 43
2.2.2. Di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử................................................................... 48
2.2.3. Di tích quốc gia đặc biệt chiến thắng Bạch Đằng ....................................... 50
2.3. Hiện trạng phát triển du lịch từ việc khai thác giá trị các di sản của tỉnh
Quảng Ninh ............................................................................................................... 54
2.3.1. Vịnh Hạ Long .................................................................................................. 54
2.3.2. Di tích quốc gia đặc biệt Chùa Yên Tử ........................................................ 62
2.3.3. Di tích quốc gia đặc biệt Bạch Đằng ............................................................ 68
2.4. Phân tích những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức đối với khai
thác di sản trong phát triển du lịch của tỉnh .............................................................. 69
2.4.1. Điểm mạnh ....................................................................................................... 69
2.4.2. Điểm yếu .......................................................................................................... 70
2.4.3. Cơ hội ................................................................................................................ 71
2.4.4. Thách thức ........................................................................................................ 71
2.5. Liên kết không gian du lịch của tỉnh Quảng Ninh, kết nối di sản với
những điểm du lịch khác ........................................................................................... 72

Tiểu kết chương 2...................................................................................................... 76
Chƣơng 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT HUY GIÁ TRỊ CỦA CÁC DI
SẢN VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỦA TỈNH QUẢNG NINH ........................ 77
3.1. Cơ sở để đưa ra các giải pháp ............................................................................ 77
3.1.1. Định hướng phát triển du lịch gắn với việc bảo tồn và phát huy các giá trị
của di sản ..................................................................................................................... 77
3.1.2. Quy hoạch phát triển du lịch của tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020 và tầm
nhìn 2030 ..................................................................................................................... 78
3.2. Nhóm các giải pháp chung ................................................................................. 81
3.2.1. Về phát triển cơ sở hạ tầng, vật chất kĩ thuật ............................................... 81
3.2.2. Về đào tạo nguồn nhân lực ............................................................................. 82
3.2.3. Về công tác quản lí và quy hoạch của nhà nước ......................................... 83

iv


3.2.4. Xây dựng các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch, bảo tồn các
khu di tích văn hoá và có những biện pháp bảo vệ môi trường du lịch ................. 83
3.3. Một số giải pháp phát triển du lịch gắn với phát huy các giá trị di sản của
tỉnh Quảng Ninh ........................................................................................................ 84
3.3.1. Vịnh Hạ Long .................................................................................................. 84
3.3.2. Di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử................................................................... 92
3.3.3. Di tích quốc gia đặc biệt Bạch Đằng ............................................................ 97
Tiểu kết chương 3.................................................................................................... 100
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 101
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN VĂN.................. 102
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 103
PHỤ LỤC ................................................................................................................... 1

v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ATK

:

An toàn khu

BR - VT

:

Bà Rịa - Vũng Tàu

CNTT

:

Công nghệ Thông tin

CP

:

Cổ phần

DSVH

:

Di sản văn hóa

KTNT

:

Kiến trúc nghệ thuật

TNHH

:

Trách nhiệm hữu hạn

UBND

:

Ủy ban nhân dân

UNESCO

:

Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá Liên Hợp Quốc

VQG

:

Vườn Quốc gia

WHC

:

Hội đồng di sản thế giới

EATOF

:

Diễn đàn du lịch Đông Á

WTM

:

Hội chợ Du lịch quốc tế

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1.

Di sản thế giới tại Việt Nam .................................................................. 28

Bảng 1.2.

Danh sách di tích quốc gia đặc biệt ....................................................... 29

Bảng 2.1.

Số lượng khách du lịch đến thăm quan Vịnh Hạ Long giai đoạn
2009 - 2013 ............................................................................................ 59

Bảng 2.2. Số lượng khách nội địa đến thăm Vịnh Hạ Long giai đoạn
2004 - 2013 ................................................................................. 60
Bảng 2.3. Số lượng khách quốc tế đến thăm Vịnh Hạ Long giai đoạn
2004 - 2013 ................................................................................. 60
Bảng 2.4.

Doanh thu vé thăm Vịnh Hạ Long giai đoạn 2004 - 2013 .................... 61

Bảng 2.5.

Các tuyến tham quan Vịnh Hạ Long ..................................................... 62

Bảng 2.6.

Doanh thu cáp treo tại Yên Tử giai đoạn 2005 - 2014 .......................... 67

Bảng 2.7.

Lượng khách du lịch đến Quảng Ninh giai đoạn từ năm 2009-2013 ......... 75

Bảng 3.1.

Các dự án quy hoạch, bảo tồn và phát huy giá trị Di sản Vịnh Hạ Long
đến năm 2020 .......................................................................................................... 85

v


Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn full