Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức và quản lý lễ hội Chọi Trâu Đồ Sơn Hải Phòng (Khóa luận tốt nghiệp)

M CL C
M C L C ............................................................................................................ 1
U ...................................................................................................... 1

L IM

U .................................................................................................. 2

PH N M

NH NG V

LÝ LU N CHUNG V L H I ................ 7

1. Khái quát chung v l h i

Vi t Nam.............................................................. 7

1.1 Khái ni m và m i quan h

........................................................ 7

1.1.1. Khái ni m v

....................................................................................... 7

1.1.2. Khái ni m v

.................................................................................... 9

1.1.3. M i quan h gi

............................................................. 10

1.2. Phân lo i l h i:............................................................................................ 11
theo m

ch c c a l h i: ................................................. 11

vào th i gian hình thành và phát tri n c a l h i.......................... 14
m l h i truy n th ng

Vi t Nam. .................................................. 15

1.3.1. V th i gian. .............................................................................................. 15
1.3.2. V không gian linh thiêng. ........................................................................ 16
1.3.3. V quy trình l h i..................................................................................... 16
1.4. Qu
2.

c v l h i truy n th ng:.................................................... 17
ng c a l h i truy n th ng Vi

iv

c trong xã

h i........................................................................................................................ 20
2.1.

ng c a l h

i v i kinh t ........................................................... 20

2.2.

ng c a l h

i v i chính tr - xã h i........................................... 21

2.3.

ng c a l h

iv

2.4.

ng c a l h

i v i du l ch.............................................................. 22

3. Th c tr ng du l ch l h i
3.1. Ti

........................................................ 22

ch l h i

Vi t Nam. ............................................................ 24
Vi t Nam........................................................... 24

3.2. Th c tr

ch l h i
TH C TR NG T

Vi t Nam. ............................. 24

CH C VÀ QU N LÝL H I CH I

- H I PHÒNG....................................................................... 26
1. Gi i thi u khái quát qu

.................................................................. 26


2. L h i Ch

và nay:.......................................................................... 29

2.1. L ch s hình thành l h i ch i trâu: ............................................................. 29
2.2. L h i Ch
2.2.1. M

.................................................................................. 31
ch c:...................................................................................... 32

2.2.2. Th i gian t ch c: ..................................................................................... 32
m t ch c: .................................................................. 32
ng tôn th : ..................................................................................... 33

2.2.5. Quá trình chu n b :.................................................................................... 33
2.2.6. Cách th c t ch c:..................................................................................... 35
2.3. L h i ch i trâu ngày nay:............................................................................ 37
3. Th c tr ng công tác t ch c và qu n lý L h i Ch

................ 40

3.1. Th c tr ng công tác t ch c L h i Ch

.............................. 40

3.1.1. Công tác chu n b :..................................................................................... 40
3.1.2. Di n trình t ch c l h i:........................................................................... 41
3.2. Th c tr ng công tác qu n lý L h i Ch
3.2.1. Công tác tuyên truy n và ph bi

.............................. 44
n v t ch c và qu n lý l

h i:....................................................................................................................... 44
3.2.2. Qu n lý ngu n l c cho t ch c l h i: ...................................................... 46
3.2.3

ng hi u l c qu n lý l h i: ......................................................... 47
: ................................ 48
:......... 49

4. Vai trò c a L h i ch

i v i ho

ch c

4.1. L h i ch i trâu là m t s n ph m c a du l
4.2. L h
4.3. L h i qu

................................ 50

c h p d n c a du l
c hình

................ 50

....................................... 50
uc

i v i du khách

c............................................................................................. 51
XU T CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO CH
T

CH C VÀ QU N LÝ L H I CH

NG

- H I PHÒNG

............................................................................................................................. 52

1. Hoàn thi

u b máy t ch c và qu n lý l h i: ..................................... 52


2. Hoàn thi n n

ch c l h i: .......................................... 53

3. Chú tr ng b o t n giá tr c a l h i:................................................................ 54
4. Công tác tuyên truy n và ph bi

nh c a l h i:............. 55

y m nh công tác qu n lý b o v c nh quan di tích và l h i:..................... 56
ng qu n lý d ch v , v

ng, tr t t công c ng.............. 57

y m nh công tác xã h i hóa: ....................................................................... 58

. .................................................................................................. 59
K TLU N ......................................................................................................... 62
Tài li u tham kh o: ........................................................................................... 65


L IM

U

c Vi

i k h i nh p và phát tri n,

vi c gi gìn b o t n và phát huy các giá tr b n s

n th

l i là m t v

vô cùng c p thi t. Gi i tr

ngày nay không còn quan tâm nhi u t i l h i n
h i, h ph i ch

it

i

p t i ngày l

r i ngày h i trôi qua nhanh chóng trong s

nu i ti c, ngh n ngào và m t ni m khao khát mong ngóng

n ngày l h i c a

c tha h

h iv i

c s c và b ích mà c
cùng mong ngóng l h i -

il nh

u mong cho tâm h n thanh th n, s c kh e d i

dào, cu c s ng m no h nh phúc, bình an.
Là qu c gia có truy n th
c truy n l

i, Vi t Nam có trên 500 l h i

c di n ra kh p b n mùa xuân h

h i

truy n th ng c p qu c gia, L h i Ch i Trâu
và có s c h p d n l
c. Là m

c thù riêng bi t

iv

i con c a thành ph H

n sinh ra l h i

Ch i trâu, em r t thích thú và t hào v l h i ch i trâu quê mình. Chính vì v y
n L h i Ch i Trâu

làm bài khóa lu n t t nghi p cho mình.

Trong th i gian làm khóa lu n t t nghi p em luôn nh
tình c a th

cs

ng d n nhi t

i mà có r t nhi u kinh nghi m trong du l ch l

h i H i Phòng.
Trong bài khóa lu n t t nghi p s không tránh
v y, em r t mong th y cô và các b n có nh ng ý ki
c u

c nh ng thi u sót, vì
tài nghiên

và hoàn thi
Em xin chân thành c

!


PH N M
1. Lý do ch

U

tài.

1.1. Lý do khách quan:
L h i truy n th

tài phong phú và là b n s c c a dân t c Vi t

Nam. L h i truy n th ng là nh ng di s
cha ta gi

c ông

l i cho con cháu ngày nay. Tr i qua nh

hùng c a l ch s

n ngày nay t t c nh ng l h i truy n th ng

Vi t Nam v n gi nguyên v n nh
p nh

p truy n th ng và có s ti p thu, b i

a nhân lo i .
c bi t, Vi t Nam có n

i, nhi u dân t c sinh s ng trên

m t lãnh th th ng nh

u phong t c, t p quán mang b n s c

riêng c a t ng vùng, mi n, dân t c và tôn giáo cho n
Chính vì v y, t

c.

n nay l h i luôn luôn là y u t

góp ph

c vì

cs

Khi xã h i ngày m t phát tri n, cu c s
thì nh ng nhu c u tinh th
m hi u l ch s

thu t, phong t c t p quán, l h i c

c nâng cao và tr thành v

c n thi

nhiên, v v i c i ngu n dân t
sinh ho

i trí, ngh

i luôn mu n khám phá thiên

c bi t các l h i truy n th ng là lo i hình

nc

i sang t o ra

c tr v v i t nhiên, v v
Vi

n h p d
pb tt n

i

là d p

v i ký
iv

c,

t Nam là m

ng nhi u tài nguyên du l ch v i phong c

p làm say mê lòng

nh H Long (Qu ng Ninh), Phong Nha - K Bàng (Qu ng Bình),..
c bi t không th không k

n nh ng l h i truy n th

phong t c t p quán c a dân t c Vi

h

n Hùng (Phú Th ), H i Lim (B c Ninh), L h i Ch i Trâu
Phòng). M i l h i l i có m t d u n riêng bi

m nét
i), L h i
i
y, l h i


luôn luôn là m

tài phong phú, là ch t li u dành cho các nhà nghiên c

luôn mu n tìm tòi khám phá truy n th ng c a cha ông.
Là m

i con c a thành ph c

h i Ch i Trâu

- quy t th

L

i ti ng, vì th vi c hoàn thành bài khóa lu n c a em khá

thu n l i.
1.2. Lý do ch quan:
Khi còn h c ti u h

ng v l h i ch i trâu và em r t h ng

thú v hình

ng chi

n l h i ch i trâu em l

cb m

m. C

m giác tò mò khi n em

r t nhi u câu h
h i ch

t

i t ch c l
... và khi l n lên,

hi u thêm ph n nào v nh
chân vào gi

c ti p xúc v i nhi u tài li u thì em
u mà t nh

ih

cm

ch cv

c
ch t i

ng v i b môn Phong t c t p quán l h i Vi t Nam,
c tìm hi u l h i ch

c nghiên c u r t nhi u l h i truy n

th ng tiêu bi u c a Vi t Nam.
Và khi làm khóa lu n t t nghi
h i vì em th
t

n ng i ch

tài v l

tài h p d n và phù h p v

i

mình t hoàn thi n b n thân và b sung cho mình ki n th c

gi

ng th c m c c a b
L h i truy n th

m tl h

tài em yêu thích, và L h i Ch i Trâu

là

c thù, tiêu bi u cho l h i truy n th ng c a thành ph

H i Phòng nói riêng và c a Vi

tl h

i

s tò mò, ph

il .T

n nay

l h i truy n th
i trong s

c r t nhi u
u th y

i quan tâm tìm hi
m i l h i di

hoà nh p, có s c ng c m chung c a m
n m t cách tr c ti p t
th h

t
u có nh ng giây phút

i trong l h i. Chính vì v y, l h i
i khác, t th h này sang

thành m t m ch ng m n i k t gi a quá kh , hi n t i và
xem l h

s , m t b o tàng s ng


m nh m vào tâm linh, vào vi

n

i Vi t

Nam
Xu t phát t th c t , không ai bi t t bao gi L h i Ch
b

ut

ng truy n thuy t v l h i này thì có r t nhi u. M i

truy n thuy
kh

u g n bó v i m t s tích kì bí khác nhau, n

tc

nh: H i Ch i Trâu là t c m

u nh m
ng võ, tính

táo b o và lòng qu c m r
T

h i Ch

nhi u khách du l ch, t t c

-H

p d n và thu hút r t

u ph n ánh cu c s ng sinh ho t th

a con

i trong các d p l h i này. L h
th hi

p và

ng mi t mài.
M c dù ngày nay n n kinh

mê v i cu

t th

ng m c

i dân chúng ta m i

inh, v i nhi u lo toan trong cuôc s ng mà d n d

nh ng l h i truy n th ng, nh ng phong t c, t p quán t
truy n th ng d n b mai m t,

p. Vì th mà l h i

Qua l h i truy n th ng nh c nh

chúng ta ph i bi t quý tr ng và phát huy nh ng
d ng, chúng ta ph i có nhi m v b o t n và ngày càng phát huy truy n th ng t t

n a,

L h i Ch i Trâu nói riêng và các l h i khác c

t

c ta ngày càng phát tri n và tr thành m t b ph n không th tách r i c a h
th ng các lo i hình du l ch c a Vi t Nam thì c n ph i có nh ng chi

c rõ

ràng, khoa h c; ph i có nh ng gi i pháp xác th c nh t nh m nâng cao ch t
ng trong các khâu t ch c và qu n lý l h i.
Xu t phát t chính nh ng lý do khách quan và ch quan trên,
tài:

xu t các gi i pháp nâng cao ch

tài khóa lu n t t nghi p.

-H
2. M

tài:
Tìm hi u

th c tr ng và s phát tri n c a L h i Ch i Trâu
mm

lý. T

ng t ch c và qu n lý l h i Ch i

m y u trong công tác t ch c và qu n

xu t các gi i pháp h u hi u nh m nâng cao ch

ng t ch c và


qu n lý l h i, nâng cao giá tr tinh th n
b ns

p truy n th ng c a l h i; b o t n

c ph c v phát tri n du l ch l h

nghiên c u s bi

ng th i,

c s c phong phú c a l h i truy n th

qua kinh t th

ng

ra m t s gi i pháp nh m nâng cao và phát

tri n giá tr c a các l h i trong th

i m i.

ng và pham vi nghiên c u:
3..

ng nghiên c u:
- L h i Ch i Trâu
- Nh

H i Phòng

ng,

ng c a L h i Ch i Trâu

- xã h i và du l ch c a qu

t i tình hình
thành ph H i Phòng

nói chung.
3.2. Ph m vi nghiên c u:

Nghiên c u L h i Ch

i gian

c, trong và sau

khi t ch c l h i.
4. Nhi m v nghiên c u:
- Phân tích và

lý lu n v các l h i truy n th ng Vi t Nam.

- Tìm hi u v ngu n g c, phát tích c a l h i truy n th ng;
- Th c tr ng công tác t ch c và qu n lý L h i ch
-

xu t các gi i pháp nâng cao ch

ng t ch c và qu n lý l h i Ch i

- H i Phòng
tài.
nghiên c u v

tài:

xu t các gi i pháp nâng cao ch

ch c và qu n lý l h i Ch

-

-H

p và x lý thông tin th c p;

-

ng h p;

-

i chi u;

-

tác gi

o sát th

6. B c c c a khoá lu n:

a.

ng t

d ng nh ng


Ngoài ph n m

u, k t lu n, ki n ngh , tài li u tham kh o, khoá lu n

g
1: Nh ng v

lý lu n chung v l h i

2: Th c tr ng công tác t ch c và qu n lý L h i ch
- H i Phòng
3:
h i Ch

xu t các gi i pháp nâng cao ch
- H i Phòng

ng t ch c và qu n lý l


1
NH NG V

LÝ LU N CHUNG V L H I

1. Khái quát chung v l h i
Mùa xuân - mùa kh i
c

Vi t Nam.
u cho m

y n c a v n v t,

gi a ti t tr i m áp
c i ngu

i r
i h nh phúc.

iv
ut

a l h i,

a là c u mong nh

p nh t cho m
L h

i, hành

i u may m n, nh ng

u.

c ta th

ng và phong phú. Theo th ng kê c a các nhà

nghiên c

t Nam có g n 500 l h i truy n th ng l n, nh

tr i kh

c trong b n mùa xuân, h

. M i l h i mang m t nét

tiêu bi u và giá tr

ng t i m

thiêng c

ng linh

ng v anh hùng ch ng ngo i xâm, nh

i

có công d y d truy n ngh , ch ng thiên tai, di t tr ác, giàu lòng c
th

V

ng u

c nh ngu n, ngày h i di

ng b ng

nh ng s tích, công tr ng, là c u n i gi a quá kh và hi n t i, làm cho th h tr
hôm nay hi

c công lao t tiên, thêm t hào v truy n th

cc

c bi t, l h

c ta g n bó v i làng,

t thành t không th thi u v
h

c sinh ho

i s ng c

ng v t v , là d p m
n nh

t
ng nhân dân.

c s c ph

linh c a m i dân t c, m i hình th c sinh ho t t p th c
ngày lao

t

i s ng tâm
i dân sau nh ng

ng v nh ng s ki n tr

i ho c

i trí.

1.1 Khái ni m và m i quan h
1.1.1. Khái ni m v
ng vi t là nh ng nghi th c ti n hành nh
ni m m t s vi c, s ki

u ho c k

ct

và m t l ch s hình thành khá ph c t p.
Ch

c hình thành và bi t t i t th i k Chu (th k

c công


u ch

c hi u là l v t c

c, nhà Chu

cúng t th n t tông g i là t l . D n d n, ch
th c, phép t

phân bi

cm r

i, sang, hèn, th b c l n, nh , thân,

xã h

ng c p. Cu i cùng khi xã h
cm r

n thì ý

Thành hoàng, l Gia tiên, l c u an, l

c
Do ngày càng m r ng ph
quát m i nghi th c ng x c
th

i v i t nhiên và xã h

y ta có

n m t khái ni m chung, k
:

.

:
1, gi a gi

cv

n)

ng vào chóe s

hay bình s

ct

ph i qua mi ng v
ki

cv

mi ng bình, mi
n linh an ng .

2- L m c d c: Ngay sau l
t mr

c

c làng c hành l m c d c (t c là l

ng th n). Công vi

H th

ng giao cho m t s

i có tín nhi m.

r i ti n hành công vi c m t cách th n tr

ct m2l

c (l n th nh

b

nb

c làng v

cv ,l n2

ng th n, bài v

là

c).

3- T gia quan: Là l khoác áo
c tri
ho

c, ph
t làm (theo s c phong) th

4-

ng th n

nv t

i
n an ng .

( n, mi


(g i là ph ng nghênh h

c t ch

ngài xem h i, d

ng l v t

c dâng t t m lòng thành kính c a toàn th dân làng.
5-

i t : Là nghi th c l trang tr ng nh t khi bài v v

l

i

ng m trâu, m bò làm l v t dâng cúng th n linh.
6- L túc tr c: Là l trông nom, canh gi bài v ho

t

n, mi

ng th

c

i gian m h i dài hay ng

ng

th n s ng t
7- L hèm:

nh ng h i làng có th

có thêm t c hèm. Hèm là m

ng thì trong h i

ng nghi l nh m di n l i m

a th n lúc sinh th i (ho c m t chi ti

i

ng mang tính cá bi t

r t tiêu bi u).
1.1.2. Khái ni m v

:
ig

i, t p trung

trong m

u ch có v y nhi

thành
ph

i bao g m các y u t
c t ch c nhân d p k ni m m t s ki n quan tr

n b n làng, c

viên c a c
nó.

a nó:

ng dân t c;

i l i ích tinh th n cho m i thành

ng mang tính c
có nhi

ng c

ch c l n m

nm ch

c ng c m c n thi t c a

n tâm lý sau nh

ng v t v v i nh

trong cu c s
s

i tr

c gi i to

nv

ng tr l i. V y khái ni

sau:

i
p trung l

, ngh thu t c a c

nhu c u cu c s ng, s t n t i và phát tri n c a c

ng xu t phát t

ng, s bình yên cho t ng

cá nhân, h nh phúc cho t ng dòng h , t

sinh sôi n y n c a gia

súc, s b i thu c a nh
chung v i b n ch

vào ni
- Khang - V t - Th

ch c l h i c

c

.

i Vi t xu t phát t th i nhà lý (th k XI) có

i m cho r ng l h i c a dân t c Vi
cùng v i l ch s c a dân t c, c

a

c bi u hi n qua tr

n


mà tiêu bi u là

ng b ng B c B - Cái nôi c a dân t c Vi

nh ng h i mùa, h i làng. Tuy th

i c a l h i có nhi u tranh cãi

n nay ngày h i c u k t c

ng bi

i s ng xã h

ng giá tr c

i s ng

ng. Dù có nh ng l h i mang tính

toàn qu c, có nh ng l h i mang tính vùng mi

g trong th i gian g n

ng tìm hi u khôi ph c l h i k th a các sinh ho t l h i truy n
th

c s quan tâm c a toàn th xã h i nh m th c hi n m c tiêu
tn

t Nam tiên ti

n s c dân t c.

Tóm l i, H i

a thích, tho i mái. Nó không b

rang bu c b i nghi l

ng c p, tu i tác. Sau nh
t ni m tin vui c

ng. H

n v i h i trong tinh th n c ng c m, h h i, s ng khoái và hoàn toàn t
nguy

i trí, ngoài g p g ban b u, m

c m th

iv d h

c thêm m t cái gì n a. Ph
c th

u
c

t c g i chung là l c h i. Th quy n l i vô hình y ch

có trong ngày h i và ai mu

c thì ph

nt

n ch không ai có

th ai nh n thay cho ai. Chính vì v y mà h i r

t nh n nh p. Nh ng

ps
m nh
1.1.3. M i quan h gi a L

ng h

t th c t ai

c.
và H i

L h

nh n th c còn

h n ch

t tin vào tr

t, sông, núi.

th Tiên th n, T th n, Th y th

ng có mi u

n và m t s

th n y là Thanh hoàng làng. L h i là ho

n các v

ng c a t p th

i tham gia t ch c thì không thành h

i. Không có

c. Vì v y, nhân v t h i là

y u t khá quan tr ng c a l h i. Ngoài nh ng nhân v t ch ch
khánh ti

i khiêng ki u,

có s

ng m c
là m t h th

ic mc ,c ml

h t , ban

ng nh c,... còn ph i

i xem thì h i m i càng thêm k t qu . N u
m nghiêm ng

c c hành t i ch n

hì trái l i, H i là m t sinh ho t dân dã phóng khoáng di n ra trên bãi


i hàng lo t trò, t c h p d n do mình
ch

ng tham gia. H i là m t h th

có th k

n các lo i trò

ng,

t

h

ngh nghi

c.

So v i l , H i là m t y u t m
b

i ta có th chuy n d ch ho c thêm

u ki n v t ch t, th i ti t, nhân l c mà v n không nh
n t ng th (tr nh

, phong t c) .

Quan h gi a l và h i có lúc tách r

n d th y: M t bên là

thiêng, m t bên là t c; m i bê
trong nhi

ng h p thì l i k

ng, hai y u t l và h

y. Trong quá trình v n
p vào nhau m t cách ch t ch , thi

r ng g i là L

úng mà g i là H

làm ví d ,

n nghi l r t nhi u mà ph n tham gia bi n di n c

ng

l

c

i là ít. Quan h gi a L và H i r t ch t ch , có lúc không
th tách bóc, ngay trong L

i và ngay trong H

hai y u t chính t o lên h i làng. S
mt

L . L và H i là

m, nh t gi a chúng là tùy thu

c

t t ng lo i h i.

1.2. Phân lo i l h i:
1.2.1.

theo m

ch c c a l h i:

c ta L h i là sinh ho
l

ng, mà

n vào nhau v c n i dung l n hình th c. Vì v y vi c

phân lo i l h i càng tr nên c n thi t trong quá trình tìm hi u nghiên c u. Tuy
nhiên, m i l h

u có nh

ng riêng và v i nhi u m

h i Nông nghi p, L h i Thi tài,
Khi phân lo i l h i theo m

c t ch

us

i ngu n c a h i làng.
i ta chia l h i làm 5 lo i:
- L h i Nông nghi p: Là lo i l h i mô t l i nh ng l
chu trình s n xu t nông nghi p mang tích ch t c
h i L ng t ng,

:l h

n
i, l


- L h i Ph n th c Giao duyên: là lo i l h i g n v i sinh sôi n y n cho
i và v t nuôi, cây tr ng mang tính ch

ng ph n th

:L

h i ch n r Tây B c, Ch tình Khau Vai (Hà Giang),
-L h

: Là lo i l h i hát dân ca ngh thu

B c Ninh, Hát chèo

: H i Lim

Thái Bình,

- L h i thi tài: Là lo i l h i thi th
chum, thi th

t tr ch trong

t v t trong ao,

- L h i l ch s : Là lo i l h i di n t l i các trò nh c l i hay bi
công tích các v thành hoàng và nh

i có công v

:l h i

n Hùng, l h i C Loa,
Trong 5 lo i l h i trên thì l h i l ch s luôn g n li n v i nh ng chuy n

am t

ng d n viên vì t t c nh ng nhân v t l ch s

nhân v t có th

n Trãi, Tr

u g n li n v i các
o

m chia l h i thành hai
lo

vào l h i có ngu n g c tôn giáo hay không tôn giáo.
Tôn Th t Bình khi kh o sát l h i truy n th ng

l i chia l h i

i:

-L h

ng nh các v khai canh

-L h

ng nh

-L h

vùng Th a Thiên Hu

lành ngh

ng tôn giao

- L h i c u mùa theo v
Ngoài ra,

xã h i h

i ta còn phân lo i thêm các ho t

ng l h i mang tính ch t qu c gia, dân t c hay qu c t và nh ng l h i thu c
t ng nhóm, t

c th n c th .
rút ra m y nh n xét sau:

Nh ng cách phân lo
mà m i ph

c nh

Vì v y, theo tác gi
t c Vi t Nam khu v c phía B c phân l h i ra làm 2 lo i chính:

c nh ng nh n xét chung
m c a l h i t ng vùng, t

h i truy n th ng c a các dân
i h c qu c gia Hà N

ch có th


-L h

ng c u mùa:
i l h i ph bi n nh t

t t c các dân t c. Tuy

i dân t c có nh ng nghi th c, nghi l

a

u cùng

chung m t n i dung c u mùa. Nh ng n
ng

m

c th hi n m t cách sinh

các nghi th c sau:
- L th

n chu trình s n xu t nông nghi p, bao g m các l

h i tái hi n các sinh ho t kinh t ti n nông nghi
c a r ng, h

m, l m

th c tái hi n các ho t

ng s n xu t nông nghi p

i c y, trình ngh nông.
- L th c c

o: C

n gió hoà th cá ông, c u cho tr i

yên b l ng.
- L bi

n nông nghi

xôi, l

cl n

i.
-L

c th cúng h n lúa: Ph bi n

-L

c trinh ngh

các dân t c thi u s .

nv t

.

-L h

t dê.

-L

ng ph n th c: Nh m bi

i và s v t sinh sôi n y n

th

h

- L th c hát giao duyên: Hát xoan, hát ví d m, quan h .
Nh ng l h

u mang tính ch

ng c u mùa mong sao mùa

i an v t th nh, ngành ngh phát tri n. Vì v y
không th tách chúng ra thành các l h i khác nhau.
L h

n vi

anh hùng dân t c, các v
Lo i l h

thánh ph t.
u th

nhân th

n các v nhiên th n và
há th ch, xây d ng gìn gi b o v làng xóm và

thánh ph
tr tà, b o v cái thi
y u là l

ng ni m công lao các v

ng nhiên th n. Còn

n chùa giúp dân di t ác
th cúng c a các dân t c mi n núi ch
ng b ng thì ch y u là l

ng nhân th n


Các l th c th cúng các th n th
n, giang th n
L

a, r ng cây, th

c

mi n xuôi.

c các v

ch s
h i th

L h i di
h

n các v anh hùng có công v

n Ki p B c.
cm

nh ng ni m tin v m t l
1.2.2.

a l h i th

c nh ng chu n m c

ng nhiên th n.

vào th i gian hình thành và phát tri n c a l h i.
M il h

u có m t s ki n quan tr
h

bi u hi n lòng bi

i có công v
Cu c s

ng l y chính
a mình v i m t

c.
i ngày càng phát tri

thì l h

i s ng ngày m t nâng cao

i m i. Vì qua l th

c nh ngu

ng siêu

a nhân dân các dân t

quát và siêu linh hoá các v có công v i dân v

hi

ng

c ta. T

c khái

c. Vì v y, v trí c a các v

chi m ph n quan tr ng trong tâm linh nhân dân ta, tuy nhiên nghi th c l h i c a
c hai lo i l h

n ra có th khác nhau

t

ng dân t c.

nào n i dung chính c a nh ng l h
c

i an v t th nh, u

c nh ngu n, c u mong nh

m n trong m

u may
ic a

nhân dân các dân t

c ta.

Theo th i gian hình thành và phát tri
h i truy n th ng và l h i hi

i ta chia thành hai lo i: L

i.

* L h i truy n th ng.
L h i truy n th ng là lo i hình sinh ho

n ph m tinh th n c a

c hình thành và phát tri n trong quá trình l ch s . L h i là s ki n
ng nh , t
L h i là d
c i c a dân t

c c a các v th

iv ic

ng dân t c.

c tr v ngu n, ngu n c i t nhiên hay ngu n
i.


L h i th hi n s c m nh c

ng làng,

qu c gia dân t c. H th chung v th n, có chung m

t qua

gian khó, giành cu c s ng m no, h nh phúc. L h
ng th nh ng giá tr

u sáng t o và

t ch t và tinh th n c a m i t ng l

hình th c giáo d c, chuy n giao cho các th h sau bi t gi gìn, k th a và phát
huy nh ng giá tr

c truy n th ng quý báu c a dân t c theo cách riêng, k t

h p gi a y u t

i trí...

L h i là d

c gi i to , dãi bày phi n mu n, lo âu v i th n

c th

, ch

* L h i hi

t qua nh ng th

nv i

i.

L h i hi

c hình thành trong kho ng th i gian cách m nh tháng

8-1945. Ch y u g n li n v i nhân v t và s ki n l ch s

n cách

m ng:
Ngày qu c khánh 2 - 9, ngày 30 - 4 ngày gi i phóng mi n nam. L h i
thao, liên hoan du l ch, h i ch , Festival, Canival là nh ng hình th c

c a l h i hi

i, ví d : Festival Hu , Festival Hoa

L h

N

ng ho

t, Canival H Long,

ng mang tính qu ng bá hình nh

du l ch g n v i vi c phát tri n kinh t c a vùng mi n hay ngành ngh m
ch y u là tuyên truy n qu ng bá s n ph m, hình
nh ng giá tr c

n và tôn vinh

ng l h i này ph n ánh nhu c u và xu th phát

tri n c a th

im

h i t o ra nh

và nh n bi

c xu th phát tri n t

i m i, h

ng phát tri n cho phù h p, qua

l h i các doanh nghi p, công ty ki m nghi m s thành công c a ho
doanh và tìm ch
1.3.

ng kinh t

ng kinh

ng cho doanh nghi p mình.

m l h i truy n th ng

Vi t Nam.

1.3.1. V th i gian.
L h i

Vi

c t ch c nhi u nh t vào ba tháng mùa xuân và

mùa thu. Hai kho ng th i gian t
m áp, mùa thu ti t tr i mát m

i dân nhàn r i. Mùa xuân ti t tr i
u thu n l i cho vi c t ch c l h i. Hai y u t


n t o nên s tho i mái, vui v

h i.

1.3.2. V không gian linh thiêng.
Vi c ch n nh ng không gian linh thiêng thu c v t nhiên
h

ng c

l

u ngu

t

trong nh ng cách ng x c

ng sùng bái t nhiên chính là

m t trong nh ng cách ng s khôn ngoan c

n cùn

trân tr ng th gi i t nhiên c

i.

Trong l h i có nh ng không gian linh thiêng t nhiên mà còn có c
không gian linh thiêng xã h

n th ki n trúc g n li n v

m thiên nhiên linh thiêng, qu n th ki n trú
lo i khác nhau. Tu
nh t nh

to nh và có các ki u

ng dân t c và t
u g n v i m t kho ng không gian nh

qu n th ki

ng g n v

a các

phát tri n c a t ng th i k l ch s .

nhiên hay nhân t

u b t ngu n t ni m tin

linh thiêng c

u mang tính ch t linh

thiêng. Nh

a th n thánh, c a Ph t nên nh ng gì quý báu nh t,

p nh t hay nh

u t p trung v

quan tr
kh

a

o ra m
t ni m tin, hy v ng. T ti

tt

ic u

n h u ch

ng

không gian linh thiêng mang tính ch t xã h i hay có th g
không gian linh thiêng nhân t o c a các dân t c Vi

ng

n, Mi u,

1.3.3. V quy trình l h i
h i
* Chu n b : Chu n b l h

c ti n hành ngay sau khi mùa h
phân công, c t c m i vi

s p di n ra, công vi c ki m tra l
c làm l t

ng (m c d

c sau:

c chia thành

chu n b cho mùa l h i sau và khi ngày h
h

u ti

n

n g n. Chu n b cho mùa l
c k t thúc, m i khâu chu n b
h

i

t l , trang ph c, quét d n, m c a di tích,
t t , thay trang ph


cho th n...
* Vào h i : nhi u ho

ng di n ra trong các ngày l h

th c t l , l

ch

ng chính có

nh ng ho t

t c a m t l h i. L h i thu hút nhi

ng hay ít

n v i l h i, di n ra trong nhi u ngày hay m t ngày hoàn toàn chi ph i
b i các ho

ng trong nh ng ngày này.

* K t thúc h i (xu t t

i): Ban t ch c làm l t

c a di tích.
1.4. Qu

c v l h i truy n th ng:

Trong t t c
phát tri

cc

i s ng xã h

i mu n t n t i và

u ph i d a vào s n l c c a m t t ch c, t m t nhóm nh

ph m vi r ng l

t m qu c gia, qu c t

s qu

u ph i th a nh n, ch u m t

y, qu n lý là m t khái ni
, lu t h

các nhà nghiên c u

n

t

c s d ng r ng rãi
u khi n h

,

ng quan ni m khác nhau v

qu n lý.
-

ng: qu n lý là ho

-

p: qu n lý là s s

M t cách t ng quát nh t có th

ng có m

i
c

n

qu n lý theo Mai H u Luân

trong cu n Lý lu n qu
ho

ng nh

n lý là

ng có t ch c c a ch th vào m

u ch nh các quá trình xã h i và các hành vi c
nh và phát tri n c
Qu

i nh m duy trì s

ng theo nh ng m
cv

ng nh

.
ng c a b

c hành pháp nh m xây d ng và phát tri n n
c v i vai trò là thi t ch trung tâm trong h th ng chính tr
m b o cho m

c th c hi n các quy
nv

u ti

c trong
t Nam. Nhà
i di n cho
nc a

n h c t p, sáng t o, phê bình

thu t, t do sinh ho
nhi

n

m b o s hài hòa gi a các thành t

c có trách
u ti t l i ích


a các giai t ng, các yêu c u phát tri n và th a mãn nhu c
c a toàn xã h i.
cv
Chính ph , B

óa là

thao và Du l ch. Chính ph th ng nh t qu n lý và

phát tri n s nghi

thu t trên c

b o t n và phát tri

c. Thi hành các bi n pháp

ng l i các hi

ng, hành vi truy

i tr y, các h t c mê tín d

và B

thao và Du l ch trình các d án, pháp l nh v t ch c ho
qu

nh quy ho ch, k ho ch xây d ng và phát tri

hóa. Ban hành các Ngh

nh, ch tài qu n lý, quy

tài tr , h p tác v

c ngoài v t ch c các ho

ng phát tri

y ban nhân dân các c p
các ch

ng và

c hi n

cv

c a pháp lu t. Các S

nh
thao và Du l ch tr c thu c t nh, thành ph ,
p huy

tr

ng, th

c ti

n giúp

y ban nhân dân

các c p qu
c ti n hành qu

ng chính sách và pháp lu t v

hóa. Chính sách pháp lu t v
ng ch

o c

c hi u là nh ng nguyên t c th c hi n
c v ch

d ng và phát tri n n

p v i m c tiêu phát tri n chung c

c. Song song v i vi c ti n hành các chính sách v
th
phát huy tác d ng c
ng

t

qu

n pháp lu t v

m

i v i vi c hình thành nhân cách, nâng cao ch t

i s ng tinh th n c

i, ch

b nh ng h t c l c h u. Qu

c nh ng

ng tiêu c c, lo i

ng pháp lu t là m t yêu c u mang

tính t t y u khách quan. Cùng v i vi

n pháp lu t, Nhà

c t o ra m t hành lang pháp lý an toàn, r ng m cho vi c b o t n và phát
huy b n s

c. Qu n lý l h i là m

c c th trong ngành


Theo tác gi

- Phó Vi

Vi

ng Vi

thu t

n lý l h i là công vi c c

c th c hi n thông

qua vi c ban hành, t ch c th c hi n, ki m tra và giám sát vi c th c hi n các
n quy ph m pháp lu t v l h i truy n th ng nh m m
phát huy nh ng giá tr

al h

cc

ng coi tr

góp ph n phát tri n kinh t , xã h i t

ng th i
ac

Tác gi Ph m Thanh Quy l i cho r

c nói

n lý l h i bao g m qu n lý

c và nh ng hình th c qu
l h i nh

o t n và

i v i các ho

ng các nhu c u phát tri

ng l h i. Qu n lý

c hi u là s t ch

ng

các ngu n l c. Nói cách khác thì qu n lý l h i nh m các m c tiêu l i ích công
c ng, m c tiêu l i nhu n ho

ng phát tri

Tóm l i, qu

i v i ho

truy n th

c hi u là quá trình s d ng các công c qu n lý: chính

sách, pháp lu t, các ngh
l

ng l h i nói chung, l h i

nh, ch tài, t ch c b máy v n hành và các ngu n

ki m soát, can thi p vào các ho

ng c a l h i b

c

t ch c th c hi n thanh tra, ki m tra, giám sát nh m duy trì vi c th c hi n h
th ng chính sách, h th

n pháp quy, ch tài c

hành. Qu n lý l h i là m t quá trình th c hi n b

nh n i

c t ch c; xây d ng k ho ch; t ch c ch
ki m tra, giám sát th c hi n; t ng k

o th c hi n và

t kinh nghi m.

pháp lý c a vi c th c thi công tác qu

c v l h i truy n

th ng là d a trên h th ng các chính sách và pháp lu t hi n hành c
Lu

hi n rõ m c tiêu c a

qu

i v i ho
u kho

ngh

c.

nh, ch tài và

ng l h i truy n th ng là duy trì và th c hi n
c ghi trong lu

n pháp quy,

n liên quan.

nh hi
nhi m c p phép, ki m tra, giám sát ho

thao và Du l ch ch u trách
ng l h

ng th i, ph i h p v i

n lý th tr

ng, giao thông v n t i, y


t

lý sai ph m trong l h i. Vi c ch u trách nhi m qu

chung thu c chính quy n s t

c nói

c phân chia trách nhi m c th cho

ch

g

tác ki m tra, giám sát và x lý vi ph m tùy t ng v vi c mà có nh
ch

u trách nhi m gi i quy t.

2.

ng c a l h i truy n th ng Vi t Nam

iv

c trong

xã h i.
2.1.

ng c a l h

i v i kinh t .

Ngày nay, khi xã h i ngày càng phát tri n thì du l ch tr thành ngành kinh
t quan tr ng nh t trong ngo
kinh t ph bi

, n n kinh t m c a và là m t hi

i v i m t s qu c gia trên th gi i, du l ch là ngu n thu

ngo i t quan tr ng trong ngo

g và du l

thành ngành kinh t

c bi t du l ch l h i làm cho n n kinh t
cao, thu hút du
chi

ch, l hô

c kinh t

nv il h

hoá c

ng, là nhu

i luôn luôn mong ch ngày

c hoà mình vào cu c s

cu c s

ng khá

n n n kinh t

c u không th thi u trong l h i. Vì v y, m
h

ng

t nh ng lo toan c a

ng. Sau l h

i th y tho

u

công vi c m i hi u qu

n

kinh t phát tri n.
L h

n làm cho cu c s ng c

c c i thi n,

vào mùa h i nh ng m t hàng d ch v

u ki

dân c i thi n thu nh p, không nh ng v y l h
h ib

u khi ngành du l ch phát tri

l ch h p d n v i du khách, t o s gi

t

n du l ch khi l
i ta v n g i là du l ch l h i. L

h i là lo i kinh t m , nó v a gi i thi u qu

làm cho kinh t phát tri

i

c nh
a các vùng mi n góp ph n

a,

n s c dân
ch. L h i làm cho các công ty du l ch

thêm h p d

i di n m o c a các
uc

m du l ch.

m du l


Trong quá trình di n ra l h i, vi
truy n th ng c

i thi u các s n ph m

i khách du l ch có th g i là kinh t xu t kh u t i

ch , làm cho s n ph

c qu ng cáo, gi i thi u và bi

nhi u vùng mi
nhi

u ki n t

ng khách t nhi u vùng mi n c
và góp ph

2.2.

i cu c s ng c

ng c a l h
S v

ho

nt i

a
i dân vùng có l h i.

i v i chính tr - xã h i.

ng c a xã h i luôn luôn chi ph

ng c a xã h

ng m nh m

n các

. Trong quá trình phát tri n thì du l ch là m c
c ta. Du l ch mang l i m t ngu n thu

l nt

u ki

n

c phát tri n thì chính tr

c có nh

ch, làm cho du l ch

ngày càng phát tri n.
L h

ng l

th hi n cho c i ngu n c
n

n chính tr ,

n hoá c a c

c, b i vì thông qua l h i, l ch s c

nh v i m t h h ng bi

ngu n c

c. Vì nó
t

ng, nó làm s ng l i c i

c.

L h

i ngo i, v a là m t ph

c a chính ph v i kh u hi
gi

t Nam mu n là b n v i t t c

y, nhi

quy mô l n c

ình ho

c trên th

c t ch c nh ng l h i hi
ng m i nhi u qu

ng

i có

n cùng t o lên m t không

óa nhi u màu s c g n k t tinh th n gi a các qu c gia v i nhau, làm
phong phú thêm. Có th k

h i b n pháo hoa t

Hu , Canival H L

, các qu

ng, Festival

cm

n

a riêng qu c gia mình cùng bi u di
quá trình giao thoa gi a các n
l im t

ng t

c di n ra c i m , b n ch
p sau m i l n t ch c và h a h n nh ng l n t

ch c ti p theo.
L h i còn
qua l h

n xã h i vì giá tr xã h i th hi n
hi

c cu c s ng m

c, m

c

ng,

ng thi n và


s

nh n bi

cs

o c a nhân

dân ta. N u không có l h i, xã h

và s ng ích k
2.3.

i ít quan tâm

yl h i
ng c a l h

nl

iv

L h i là m t công c
c

gi i thi u nh

i trong th
nl h

i m i. L h i

p

ng l

is s

ch s

Trong l h

ng khai thác giá tr truy n th

thu t, m th c, th công m ngh nên các ho
làm cho l h

pd

khách có d

ng

ngh
a l h i góp ph n

c bi t khi tham gia l h i du
,h g pg

v i nhau, thông qua nghi th c cúng t
th hi
2.4.

n chính tr xã h i.

c ki u

du khách có

c s c góp ph n làm giàu v n tri th c c a nhân dân.

ng c a l h

i v i du l ch.

i u 79, Lu t Du l

c t ch c ho

ng

ng d n du l ch, xúc ti n du l ch v i các n i dung tuyên truy n giao ti p r ng
rãi v

i Vi t Nam danh lam th ng c nh, di tích l ch s

h i s làm cho du l ch phát tri

có l

h i làm cho du l ch tr nên h p d n t o

cho s

h

l ch ngày càng phát tri n. Có ng

n du l ch và làm cho du

i cho r ng l h i và du l ch luôn có s tác

ng qua l i v i nhau và cùng nhau phát tri
theo nh ng nhu c

nl h

ng m t hàng ngành du l

ng d ch v du l

kinh t , l h i làm cho b n s c

n thêm h p d n thu hút khách du l ch làm cho du l
v

ng khách l
B n ch t c a du l ch Vi t Nam là du l

phát tri n t t y u ph i khai thác s d ng giá tr
hi

i hoá sao cho phù h p hi u qu
t thành t

chính là l h i s d

cs

ch Vi t Nam mu n
truy n th ng, cách tân và

h i truy n th ng.

t Nam cho nên phát tri n du l ch l h i
c a du l ch Vi t Nam trong vi c thu hút và ph c