Đánh giá hiện trạng môi trường nước ngầm tại một số khu vực trên địa bàn Thành phố Thái Nguyên. tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

54

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

HÀ GIANG NAM

Tên

tài:
ÁNH GIÁ HI N TR NG MÔI TR

M TS

KHU V C TRÊN

NG N

A BÀN THÀNH PH

C NG M T I
THÁI NGUYÊN,

T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H

ào t o

: Chính quy

Chuyên ngành

: Khoa h c Môi tr

Khoa

: Môi tr

Khóa h c

: 2013 – 2015

Giáo viên h

IH C

ng d n

ng

: TS. D Ng c Thánh

Thái Nguyên, n m 2014

ng

48

L IC M

N

Th c t p t t nghi p là m t giai o n c n thi t và h t s c quan tr ng c a
m i sinh viên. ó là th i gian

sinh viên ti p c n v i th c t . nh m c ng c

và v n d ng nh ng ki n th c mà mình ã h c
s nh t trí c a Ban giám hi u nhà tr
Tr

ng

ánh giá hi n tr ng môi tr

ng.

ng. Ban ch nhi m khoa Môi tr

i h c Nông lâm Thái Nguyên. em ã ti n hành th c hi n

“
trên

c trong nhà tr

ng n

c
ng –

tài:

c ng m t i m t s khu v c

a bàn Thành ph Thái Nguyên. t nh Thái Nguyên”
Sau m t th i gian nghiên c u và th c t p t t nghi p. khóa lu n t t

nghi p c a em ã hoàn thành.
Em xin bày t lòng bi t n chân thành t i th y. cô giáo trong khoa Môi
tr

ng. tr

ng

h

ng d n em.

i h c Nông lâm Thái Nguyên ã t n tình gi ng d y và

c bi t. em xin bày t lòng bi t n sâu s c t i th y giáo D Ng c
Thành là ng

i tr c ti p h

ng d n. t n tình giúp

th c quý báu cho em trong su t th i gian th c hi n
M c dù ã có nhi u c g ng

. truy n

t nh ng ki n

tài.

hoàn thi n nh ng khóa lu n v n không

th tránh kh i nh ng thi u sót. r t mong nh n

c nh ng ý ki n óng góp

c a th y cô và các b n.

Sinh viên

Hà Giang Nam


49

M CL C

Ph n 1: M
1.1.

U ............................................................................................ 1

tv n

.................................................................................................... 1

1.2.M c ích. yêu c u c a

tài ....................................................................... 3

1.2.1. M c ích ................................................................................................. 3
1.2.2. Yêu c u ................................................................................................... 3
1.2.3. Ý ngh a c a

tài ................................................................................... 3

Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 4
2.1 C s khoa h c c a
2.2. Hi n tr ng môi tr

tài ........................................................................... 4
ng n

c ng m th gi i và Vi t Nam ....................... 13

2.1.1. Hi n tr ng môi tr

ng n

c ng m th gi i .......................................... 13

2.1.2. Hi n tr ng môi tr

ng n

c ng m Vi t Nam ....................................... 16

Ph n 3:

I T

NG. N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN

C U ............................................................................................................... 18
3.1.

it

ng và ph m vi nghiên c u........................................................... 18

3.2.

a i m và th i gian nghiên c u ............................................................ 18

3.3. N i dung nghiên c u ................................................................................ 18

3.4. Ph

ng pháp nghiên c u.......................................................................... 18

3.4.1. Ph

ng pháp i u tra thu th p thông tin th c p.................................. 18

3.4.2. Ph

ng pháp t ng h p so sánh ............................................................. 19

3.4.3. Ph

ng pháp k th a ............................................................................ 19

3.4.4. Ph

ng pháp l y m u n

c

phân tích.............................................. 19

Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ............................. 20
4.1. i u ki n t nhiên. kinh t - xã h i T nh Thái Nguyên ........................... 20
4.1.1.

i u ki n t nhiên................................................................................. 20

4.1.1.1.V trí
4.1.1.2.

a lý .......................................................................................... 20

a hình.

a ch t và c nh quan t nhiên ........................................... 21

4.1.1.3. Khí h u ............................................................................................... 22


50

4.1.2.

i u ki n kinh t - xã h i..................................................................... 23

4.1.2.1. Tình hình phát tri n kinh t c a t nh Thái Nguyên ............................ 23
4.1.2.2. Dân s lao

ng và vi c làm .............................................................. 24

4.1.2.3. C s h t ng ...................................................................................... 25
4.1.2.4. Giáo d c - v n hóa - y t ................................................................... 25
4.2. Ch t l
ng

ng n

c ng m và tình hình khai thác s d ng n

c sinh ho t c a

i dân thành ph Thái Nguyên .................................................................. 27

4.2.1. Ch t l

ng n

c ng m .......................................................................... 27

4.2.2 Tình hình khai thác s d ng n

c sinh ho t c a ng

i dân thành ph

Thái Nguyên .................................................................................................... 30
4.3.

ánh giá ch t l

ng n

c ng m t i m t s khu v c c a thành ph Thái

Nguyên ............................................................................................................ 32
4.3.1

ánh giá ch tiêu v t lý c a n

c ng m t i m t s khu v c trên

a bàn

thành ph Thái Nguyên ................................................................................... 33
4.3.2

ánh giá ch tiêu hóa h c c a n c ng m t i m t s khu v c trên

a bàn

thành ph Thái Nguyên .............................................................................................. 34
4.3.3

ánh giá ch tiêu sinh h c c a n

c ng m t i m t s khu v c trên

a

bàn thành ph Thái Nguyên ............................................................................ 35
4.4

xu t m t s gi i pháp k thu t

x lý n

c ng m tr

c khi

a vào

s d ng ............................................................................................................ 35
4.4.1 Quy mô công nghi p .............................................................................. 35
4.4.2. Quy mô h gia ình ............................................................................... 38
Ph n 5: K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................ 40
5.1.K t lu n ..................................................................................................... 40
5.2.Ki n ngh ................................................................................................... 40
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 42
PH L C ....................................................................................................... 44


51

DANH M C CÁC B NG

B ng 2.1
con ng

nh h

ng c a kim lo i n ng trong n

i v i s c kh e

i ........................................................................................................... 5

B ng 2.2 M t s

c i m khác nhau gi a n

B ng 2.3 Các tác h i do hóa ch t trong n
B ng 2.4

c ng m

c tính l

ng n

B ng 2.5: 15 qu c gia d n
B ng 2.6 Th ng kê s l
B ng 2.7 Hàm l
B ng 4.1:Ngu n n

c m t và n

c ng m ............. 11

c gây ra ...................................... 12

c trên th gi i ................................................... 14
u th gi i v khai thác s d ng n

ng gi ng khoan

c ng m ..... 15

ng kính nh trên toàn qu c ... 16

ng trung bình các thông s ô nhi m n

c ng m .............. 17

c ng m t i thành ph Thái Nguyên: .............................. 28

B ng 4.2 Tình hình s d ng n

c cho sinh ho t c a ng

i dân .................... 30

B ng 4.3 :K t qu phân tích m t s ch tiêu v t lý c a n

c ng m t i m t s

khu v c trên a bàn thành ph Thái Nguyên ................................................. 33
B ng 4.4 K t qu phân tích m t s ch tiêu hóa h c c a n

c ng m t i m t s

khu v c trên a bàn thành ph Thái Nguyên ................................................. 34
B ng 4.5 K t qu phân tích m t s ch tiêu sinh h c c a n

c ng m t i m t s

khu v c trên a bàn thành ph Thái Nguyên ................................................. 35

52

DANH M C CÁC HÌNH

Hình 1.1 Quá trình hình thành n

c ng m ....................................................... 2

Hình 2.1 ngu n n c ng m b ô nhi m s t C s pháp lý .................................... 7
Hình 2.2 Phân b tr l
Hình 4.1 V trí

ng n

c ng m trên th gi i ..................................... 13

a lý c a Thành ph Thái Nguyên ........................................ 20

Hình 4.2: S

công ngh x lý n

c gi ng khoan quy mô công nghi p..... 36

Hình 4.3: S

công ngh x lý n

c gi ng khoan quy mô công nghi p..... 37


53

Danh m c các t vi t t t
BTNMT: b tài nguyên môi tr ng.
BYT: b y t .
COD: nh c u oxy hóa h c
CP: chính ph .
CT: ch th .
DO: hàm l ng oxy hòa tan.
DS: ch t r n hòa tan.
ISO : International Organization for Standardization (T Ch c Tiêu Chu n Qu c
T )
N : ngh nh.
N : ngh nh.
NN: nhà n c.
QCVN: quy chu n Vi t Nam.
Q : quy t nh.
SS: c n l l ng.
TCVN: tiêu chu n Vi t Nam.
TN&MT: tài nguyên và môi tr ng.
TT: thông t .
TTS: t ng hàm l ng c n l l ng.
UBND: y ban nhân dân.
UNICEF: Qu nhi ng liên h p qu c
V/v: v vi c
VPCP: v n phòng chính ph .
VSMT: v sinh môi tr ng.

WHO: T ch c Y t Th Gi i.


1

Ph n 1
M

1.1.

U

tv n
S s ng trên Trái

tb t

cho m i sinh v t. Không có n

ut n

c. N

c. N

c là m t nhu c u thi t y u

c cu c s ng trên Trái

c là m t nhu c u không th thi u

t không th t n t i

c trong cu c s ng sinh ho t

hàng ngày c ng nh trong quá trình s n xu t công nghi p. nông nghi p và
nhi u công d ng khác.
N

c trên Trái

t là ngu n nuôi s ng các ô th . các khu công nghi p

khác và các vùng nông nghi p khô h n.Trong sinh ho t. n
nhu c u n u ng. v sinh. các ho t

ng gi i trí. các ho t

c u ho . phun n

ng…

c. t

i cây. r a

Trong các ho t

ng công nghi p. n

trình làm l nh. s n xu t th c ph m nh
H u h t m i ngành công nghi p
nguyên li u không gì thay th
tri n công nghi p và m c
c uv n

c v i ch t l

cc p
h p. n

u s d ng n

c c p dùng cho
ng công c ng nh

c dùng cho các quá
c gi i khát. r

c c p nh là m t ngu n

c trong s n xu t.Tu thu c vào m c
sinh ho t cao th p c a m i c ng

phát

ng mà nhu

ng khác nhau c ng r t khác nhau.

.

. C

.

u bia…

.
.


2

.
.
.

: Fe. Mn. Ca.
.

.

.

Hình 1.1 Quá trình hình thành n
Vi t Nam là m t n

c ng m

c ang phát tri n. m c dù

bi t quan tâm nh ng c ng ch m i có 46 - 50% dân c
c nông thôn
dùng các ngu n n

c dùng n
c không

c s ch. Nhi u ng

i dân

c nhà n

c

c

ô th và 36 - 43% dân
nhi u vùng còn ph i

m b o tiêu chu n v sinh. kéo theo t l dân c

m c b nh khá cao: 90% ph n nông thôn m c b nh ph khoa. 95% tr em
nông thôn b nhi m giun. hàng n m có trên 1 tri u ca tiêu ch y. l ... Ngu n
n

c b ô nhi m là nguyên nhân quan tr ng t o nên nh ng nguy c ti m tàng

c a nhi u b nh lý

nhi u

a ph

ng [10]


3

1.2. M c ích. yêu c u c a

tài

1.2.1. M c ích

. QCVN 01 - 2009/ BYT Quy chu n k thu t Qu c gia v ch t
l ng n

c n u ng.Và QC 09:2008/BTNMT v

ánh giá ch t l

ng n c ng m

1.2.2. Yêu c u
ánh giá

y

. chính xác ch t l

Thông tin và s li u thu

ng n

c ng m.

c ph i chính xác trung th c. khách quan.

Các m u nghiên c u và phân tích ph i

m b o tính khoa h c và

i

di n cho khu v c nghiên c u.
Các k t qu phân tích ph i
môi tr

c so sánh v i tiêu chu n. quy chu n

ng Vi t Nam hi n hành.

1.2.3. Ý ngh a c a

tài

T o cho em c h i v n d ng lý thuy t vào th c ti n. cách th c ti p

c n và th c hi n m t

tài nghiên c u khoa h c.

Nâng cao ki n th c. k n ng t ng h p. phân tích s li u và rút ra
nh ng kinh nghi m th c t ph c v cho công tác sau này.
Là ngu n tài li u cho h c t p và nghiên c u khoa h c.
ánh giá
ng

i dân hi u

vào s d ng

c hi n tr ng môi tr
cv n

t

ng n

c ng m.t

ó có các bi n pháp x lý n

ó có các s li u
c tr

c khi

a


4

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U

2.1. C s khoa h c c a

tài

M t s khái ni m c b n
Tài nguyên n

c là các ngu n n

c mà con ng

s d ng vào nh ng m c ích khác nhau. N

c

i s d ng ho c có th

c dùng trong các ho t

nông nghi p. công nghi p. dân d ng. gi i trí và môi tr
ng trên
N

n

c. N

uc nn

id

c bên d

nông. n

im cn

Ô nhi m n

c ng m.

t.[11]

t là n

c ng t

c ch a trong

c ch a trong các t ng ng m

i ta còn phân bi t n

c ng m

c chôn vùi.[11]

ng châu Âu v n
c là s bi n

c. làm nhi m b n n

c ã

nh ngh a:

i nói chung do con ng

c và gây nguy hi m cho con ng

Suy thoái ngu n n

c là s thay

ng làm suy gi m ch t l

c an

i

ôi khi ng

nông nghi p. nuôi cá. ngh ng i. gi i trí. cho

h

t ng p

c:

"Ô nhi m n
n

cd

t ho c á. Nó c ng có th là n

c ng m sâu và n

Hi n ch

c ng t trong vùng

ng. b c h i và th m xu ng

c ng m hay còn g i là n

các l r ng c a
n

c trong sông. h ho c n

c b sung m t cách t nhiên b i giáng th y và chúng m t

i khi ch y vào
N

ng. H u h t các ho t

c ng t.[11]

c m t là n
cm t

ng

ng ngu n n

c. Suy thoái ngu n n

i v i ch t l

i. cho công

ng

nghi p.

ng v t nuôi và các loài hoang dã".
i tính ch t c a n
c. làm thay

c theo chi u

i tính ch t ban

u

c có th do ô nhi m t ngu n g c t nhiên

(m a. tuy t tan. l l t…) hay nhân t o (do n
s n xu t nông nghi p. n

i

c th i khu dân c . b nh vi n.

c th i nhà máy…) [11]


5

B ng 2.1 nh h

ng c a kim lo i n ng trong n
i v i s c kh e con ng

Tên kim lo i n ng

c ng m

i

Bi u hi n và h u qu

Asen (III)

Nguy h i cho da. h th ng tim m ch và th m chí

Arsenate – asen (V)

gây ung th sau 3 – 5 n m.
-Tr em: ch m phát tri n v th ch t. trí tu và tinh

Chì – Pb

th n.
-Ng

Cadium – Cd
Nicken – Ni
Selenium – Se

i l n: gây h i th n. tim m ch và n i t ng.

-Ng n h n: gây tiêu ch y. t n th

ng gan.

-Lâu dài: gây b nh th n. và ti m ch. n i t ng.
Dài h n: gi m cân. h i tim. ph i gan.
R ng tóc. móng ngón tay. ngón chân và v n
m ch

Antiony – Sb

T ng Cholesterol trong máu và gi m

Bari – Ba

T ng huy t áp

Syanua

Nguy h i v h th n kinh

Crom – Cr

Gây d

Mangan – Mn

ng huy t

ng m u ng a

Chuy n màu n

c t nâu en. gây c n en và v

tanh.

S t – Fe

Màu cam

Flo – F

Gây x n r ng. vàng

ng – Cu

tim

trong n

c có váng s t. v tanh.

V tanh. vàng màu xanh

Th y ngân – Hg

Gây x n da. ch m nâu trong lòng tr ng m t

Nhôm– Al

N

K m – Zn

V tanh

c

i màu. v tanh

(Ngu n:Tr nh Th Thanh)[4]


6

Ngu n n

c b ô nhi m có d u hi u sau ây:

Có xu t hi n các ch t n i trên b m t n
áy ngu n.Thay

i tính ch t lý h c (

thành ph n hoá h c (pH. hàm l

c và các c n l ng chìm xu ng

trong. màu. mùi. nhi t

i

ng c a các ch t h u c và vô c . xu t hi n

các ch t

c h i…)L

ng oxy hoà tan (DO) trong n

sinh hoá

oxy hoá các ch t b n h u c th i vào.

Các vi sinh v t thay

…)Thay

i v loài và v s l

c gi m do các quá trình

ng. Có xu t hi n các vi sinh

v t gây b nh.Ngu n n c b ô nhi m có nh h ng r t l n

n h thu sinh v t và

vi c s d ng ngu n n c vào m c ích c p n c ho c m quan c a thành
ph [2][3]

Hình 2.1 ngu n n

c ng m b ô nhi m s t


7

C s pháp lý
- C n c Lu t B o v môi tr

ng n m 2005

c Qu c h i n

c

C ng hoà xã h i ch ngh a Vi t Nam khoá XI. k h p th 8 thông qua ngày
29/11/2005 và có hi u l c thi hành t ngày 01/07/2006.
- Lu t Tài nguyên N

c n m 2012

c Qu c h i n

c C ng hoà xã h i ch

ngh a Vi t Nam khoá XIII. k h p th 3 thông qua ngày 21/06/ 2012 và có
hi u l c thi hành t ngày 01/01/2013.
Các Ngh

nh. Thông t . Quy t

c quan Trung
tr

ng. tài n

ng.

a ph

nh. Ch th . V n b n c a Chính ph .

ng có liên quan

n công tác b o v môi

c

- Ngh

nh s

21/2008/N -CP S a

80/2006/N -CP v vi c quy
lu t B o v môi tr
- Quy t
Nam v môi tr

nh chi ti t h

i b

sung ngh

ng d n thi hành m t s

nh

i uc a

ng.

nh s 22/2006/Q -BTNMT v vi c áp d ng tiêu chu n Vi t
ng.

- Quy t nh s 16/2008/Q - BTNMT ngày 31/12/2008 c a B Tài Nguyên
Môi Tr ng v vi c ban hành Quy chu n k thu t Qu c gia v môi tr ng;- Ch th 02/2004/CT - BTNMT c a B TN&MT v t ng c
tác qu n lý tài nguyên n

ng công

c ng m.

- Thông báo s 1088/VPCP-NN V/v so n th o Ch th c a Th t
chính ph v vi c t ng c
- Quy t

ng qu n lý. b o v tài nguyên n

nh s 02/2008/Q -UBND V/v qui

nh ch

ng

c.
thu. n p. qu n

lý và s d ng l phí c p gi y phép th m dò. khai thác. s d ng tài nguyên
n

c. x n

c vào ngu n n

c và hành ngh khoan n

c.

- Quy t nh s 03/2008/Q -UBND V/v quy nh ch
và s d ng phí th m nh

thu n p. qu n lý

án. báo cáo th m dò. khai thác. s d ng n

- Ngh

nh 117/2007/N -CP V s n xu t. cung c p tiêu th n

- Ngh

nh sô 17/2006/Q -BTNMT Ban hành Quy

phép hành ngh khoan n

c ng m.

c ng m.
c s ch.

nh v vi c c p


8

M t s TCVN. QCVN liên quan t i ch t l

ng n

c:

- TCVN 6663 - 1: 2011(ISO 5667 - 2: 2006) - Ch t l
H

ng d n l p ch

c - Ph n 1.

ng trình l y m u và k thu t l y m u;

- Tiêu chu n v sinh n
tr

ng n

c n u ng (Ban hành theo Quy t

nh c a B

ng B Y t s 1329/2002/BYT/Q ngày 18/04/2002).
Quy chu n n

c s ch:

- QCVN 02 - 2009/ BYT Quy chu n k thu t Qu c gia v ch t l
n

c sinh ho t .
- QCVN 01 - 2009/ BYT Quy chu n k thu t Qu c gia v ch t l

n

ng
ng

c n u ng .
- TCVN 6663 - 3: 2008 (ISO 5667 - 3: 2003) - Ch t l

m u. H

ng n

c-L y

ng d n b o qu n và x lý m u;
- QCVN 09: 2008/BTNMT- Quy chu n k thu t Qu c gia v ch t

l

ng n

c ng m.

C s lý lu n
a. Vai trò c a n
N
v t. N
tr

i v i s c kh e con ng

c r t c n cho ho t

ng s ng c a con ng

c chi m 75% tr ng l

ng thành. 50% c th n tr

và duy trì c th b i n
trong c th con ng

i:

i c ng nh các loài sinh

ng c a tr s sinh. 55 - 60% c th nam
ng thành. N

c quy t

c c n thi t cho s t ng tr

ng

nh t i toàn b quá trình sinh hóa di n ra

i.

Hàng ngày m i ng
n

c

i c n t i thi u 60 - 80 lít. t i a t i 150 - 200 lít

c ho c h n cho sinh ho t; riêng l

ng n

c n u ng vào c th ít nh t

c ng c n t 1.5 - 2 lít m i ngày
Nhi u nghiên c u trên th gi i cho th y con ng

i có th nh n n

trong n m tu n. nh ng nh n u ng không quá n m ngày và nh n th không
quá n m phút.
Khi ói trong m t th i gian dài. c
glycogen. toàn b m d tr . m t n a l

th s tiêu th h t m t l
ng protein

ng

duy trì s s ng.


9

Nh ng n u c th ch c n m t h n 10% n

c là ã nguy hi m t i tính m ng

và m t t i 20 - 22% n

c s d n t i t vong [12]

b. Vai trò c a n

i v i s n xu t và

i s ng c a con ng

C ng nh không khí và ánh sáng. n

c không th thi u

s ng con ng
môi tr

c

i
c trong

i. Trong quá trình hình thành s s ng trên Trái

ng n

c óng vai trò r t quan tr ng. N

t thì n

i

c và

c tham gia vào vai trò tái

sinh th gi i h u c (tham gia vào quá trình quang h p).
Trong quá trình trao

i ch t n

c óng vai trò trung tâm. Nh ng ph n

ng lý hóa h c di n ra v i s tham gia b t bu c c a n
c a nhi u ch t và óng vai trò d n
Trong

i s ng. n

s ng tinh th n cho con ng
N

c. N

c là dung môi

ng cho các mu i i vào c th .

c ph c v cho m c ích sinh ho t. nâng cao

i

i.

c c ng óng vai trò c c k quan tr ng trong s n xu t công nghi p.

Tham gia vào r t nhi u các công o n s n xu t. vào các h th ng x lý. vào
các quá trình làm ngu i máy…

ng th i n c còn có vai trò i u ti t các ch
d ng. vi sinh v t.
L

ng n

nhi t. ánh sáng. ch t sinh

thoáng khí …
c con ng

i s d ng trong m t n m kho ng 35.000 km3.

trong ó 8% cho sinh ho t. 23% cho công nghi p. 63% cho ho t
nghi p và 6% còn l i dùng cho các ho t
Tóm l i n

ng khác

c có vai trò c c k quan tr ng. do ó b o v ngu n n

s thi t y u cho cu c s ng con ng
c. Thành ph n và

trong môi tr

c tính c b n c a n

c ng m

và thành ph n hóa h c ít thay

c ng m là n

i. n

ng khép kín là ch y u. thành ph n c a n

ng t v i s thay

i

quan

il ul

n s thay

c là

i hôm nay và mai sau.[13]

c tính chung v thành ph n. tình ch t c a n
c th p. nhi t

ng nông

c không có oxi hóa
có th thay

c và ô nhi m khác nhau. Nh ng thay
ng c a l p n

c sinh ra do n

c có
i

t

i này liên

c m a.[3][2]


10

Thành ph n. tính ch t n

c ng m ph thu c vào ngu n g c. c u trúc

a t ng c a khu v c và chi u sâu c a l p n

c ng m… Trong n

ch a rong t o là y u t d gây ô nhi m ngu n n
t p ch t hào tan do nh h

ng c a i u ki n

c ng m

c nh ng chúng l i ch a các

a t ng các quá trình phong hóa

và sinh hóa c a khu v c.
nh ng vúng có i u ki n phong hóa t t. m a nhi u ho c b
h

ng b i ngu n th i thì trong n

c ng m d b ô nhi m b i các ch t khoáng

hào tan. các ch t h u c . B n ch t
thành ph n hóa h c c a n

nh

a ch t c a khu v c nh h

c ng m vì n

luôn ti p xúc v i

ng l n

n

t á trong ó

nó có th l u thong ho c b d l i.
Gi a n

c và

t luôn hình thành s cân b ng v thành ph n hóa h c.

vì v y thành ph n c a n
v y. n

th hi n thành ph n c a

c ng m có m t s

ph n hóa h c ít thay
vi khu n. tr tr

c tình chung là:

Các

c tính c a n

-

c ng th p.

- Nhi t

c b nh h

c th

-

màu: th

ng m th

ng c a n

ng thay

ng

i n

nh.

i theo mùa.

ng thì không có màu.

khoáng hóa th

S t và mangan th
- CO2 th

ng không thay

ng có m t v i các hàm l
ng xâm nh p v i hàm l

- Ôxi hòa tan th

màu gây ra do ch a các ch t

ng có trong n

- Nitrat. Silic có hàm l
- Ít b nh h

i.
ng khác nhau
ng l n.

ng không có.

- H2S th nh tho ng có trong n
- NH4+ th

ng ch a r t ít

c b m t. [3][2]

c u axit humic.
-

và thành

c ng m:

và thành ph n hóa h c t

-

c th p. nhi t

i theo th i gian. ngoài ra n

ng h p ngu n n

a t ng khu v c ó. Tuy

c ng m.

c ng m.

ng ôi khi cao.

ng b i các ch t vô c và h u c .


11

- Clo có th b nh h
- Vi sinh v t: th

ng ho c không nh h

ng tùy thu c theo khu v c.

ng có vi khu n s t.

- Không có oxy nh ng có th ch a nhi u khí nh CO2. H2S....
- Ch a nhi u khoáng ch t hào tan ch y u là: Fe. Mn. Ca. Mg.....
- Hàm l ng c n nh .
B ng 2.2 M t s
c i m khác nhau gi a n
Thông s

N

Nhi t
Ch t r n l l ng

Ch t khoáng hòa tan

Hàm l

ng Fe2+. Mn2+

T

i n

nh

m tn

Th

Có n ng

ng có

Khí H2S

Th

ng có

ng có

n ng

NO3-

Vi sinh v t

Có n ng

i tùy thu c ch t

ng

t. l

ng m a

R t th p ch có khi
c

sát d

i áy h

R t th p ho c b ng 0

ng không t n t i
Th

Th

Thay

n
cao

i

theo mùa

l

c

i theo mùa

ng cao và thay

Th

ng xuyên có trong
n

Th

c

c ng m
cb m t

Thay

i cao h n so v i

Khí NH3

SiO2

N

R t th p h u nh không có

Khí CO2 hòa tan
Khí O2 hòa tan

c ng m

ng

Ít thay

c m t và n

G n nh bão hòa
Có khi ngu n n

cb

nhi m b n
Không có
cao

cao do b

nhi m b i phân bón hóa h c

Có

n ng

trung bình
Th

ng r t th p

Ch y u là các vi trùng do

Nhi u lo i vi trùng

s t gây ra

virut gây b nh và t o
(Ngu n: Nguy n Th Th y [3])


12

c ng m th

Trong n
CO2 cao. th
vài mg/l

ng có hàm l

ng không có oxi hòa tan nh ng có hàm l
ng s t t ng c ng v i các m c

ng

khác nhau. t

n 100mg/l ho c l n h n. 3][2]
B ng 2.3 Các tác h i do hóa ch t trong n

Hóa ch t

Tác h i
c cho ng

Asen Clo

c gây ra

i. các loài th y sinh.

Cho ph n ng t o tricloetan là ch t

c h i. nguy hi m cho

cá và th y sinh
Canxi

Làm c ng n

c. gây bám c n trong ng d n thi t b . làm h

h ng qu n áo. không t t cho cá. th y sinh

Nit . NH3. Kích thích quá trình phi d
NH4+

Nitrat
Oxy hòa

t p ch t trong n

c cho tr em. kích thích quá trình phì d
ch t trong n
N ng

th p có h i cho cá. thi u oxy kh

Phenol

Gây mùi v trong n

c mùi trong

c
c u ng.

L u hu nh Gây mùi khó ch u trong n
N

ng. làm t ng t p

c

n

phosphat

c. làm phát tri n các

c

tan

Sunfat

ng trong n

c cho th y sinh

c.

c cho th y sinh

c có v m n

T o i u ki n cho quá trình phì d

ng

(Ngu n: TS Tr nh Xuân Lai.[2]


13

2.2. Hi n tr ng môi tr
2.1.1. Hi n tr ng môi tr

ng n

c ng m th gi i và Vi t Nam

ng n

c ng m th gi i

Hình 2.2 Phân b tr l
N

c tính 982 km3/ n m.

c ng m khai thác trên toàn th gi i

c s d ng cho nông

nghi p. ph n n a s
sinh còn l i

c ng m trên th gi i
ng

c ng m ang

Kho ng 60% n

ng n

l

c khai thác v i m t l

ng n

c g n nh chia

c ng m b khai thác là ngu n cung c p n
u gi a các khu v c trong n

c và công nghi p.

nhi u qu c gia. h n m t ho t và trên toàn c u nó cung c p 25%
40% n

ng n

n

c u ng c a th gi i

Th ng kê c a UNICEF t i khu v c Nam và
l

c

c

ông Á cho th y ch t

khu v c này ngày càng tr thành m i e d a l n

i v i tr em.

Tình tr ng ô nhi m a-sen (th ch tín) và flo (fluoride) trong n

c ng m ang

e d a nghiêm tr ng tìnhtr ng s c kh e c a 50 tri u ng
v c.[5][16]

i dân trong khu


14

B ng 2.4

Ngu n n

c

c tính l

Th tích n

c

tính b ng km3

ng n

c trên th gi i

Th tích n

c

tính b ng d m
kh i

Ph n

Ph n

tr m

tr m c a

c a

t ng

n

c

ng t
i d

ng. bi n.

l

ng

n

c

1.338.000.000

321.000.000

--

96.5

24.064.000

5.773.000

68.7

1.74

23.400.000

5.614.000

--

1.7

Ng t

10.530.000

2.526.000

30.1

0.76

M n

12.870.000

3.088.000

--

0.94

16.500

3.959

0.05

0.001

300.000

71.970

0.86

0.022

Các h

176.400

42.320

--

0.013

Ng t

91.000

21.830

0.26

0.007

M n

85.400

20.490

--

0.006

Khí quy n

12.900

3.095

0.04

0.001

N

11.470

2.752

0.03

0.0008

Sông

2.120

509

0.006

0.0002

N

1.120

269

0.003

0.0001

1.386.000.000

332.500.000

-

100

và v nh
nh núi b ng.
sông

b ng.

và

vùng tuy t ph
v nh c u
N

c ng m

m
B ng

t
chìm và

b ng t n t i v nh
c u

c

ml y

c sinh h c

T ng s


15

B ng 2.5: 15 qu c gia d n

Qu c gia

u th gi i v khai thác s d ng n

L

Dân s 2010
(nghìn)

n

ng

L

ng n

T

i tiêu Sinh ho t

c s d ng

c ng m
s d ng

(km3/n m)

c ng m

(%)

(%)

Công
nghi p
(%)

India

1224614

251

89

9

2

China

1341335

111,95

54

20

26

United States

310384

111,70

71

23

6

Pakistan

173593

64,82

94

6

0

Iran

73974

63,40

87

11

2

Bangladesh

148692

30,21

86

13

1

Mexico

113423

29,45

72

22

6

Saudi Arabia

27448

24,24

92

5

3

Indonesia

239871

14,93

2

93

5

Turkey

72752

13,22

60

32

8

Russia

142985

11,62

3

79

18

Syria

20411

11,29

90

5

5

Japan

126536

10,94

23

29

48

Thailand

69122

10,74

14

60

26

Italy

60551

10,40

67

23

10


16

2.1.2. Hi n tr ng môi tr
N
c pn
tr l

ng n

c ng m Vi t Nam

c ng m là m t h p ph n quan tr ng c a tài nguyên n

c. là ngu n

c r t quan trong cho sinh ho t. công nghi p và nông nghi p. Hi n nay
ng n

c ng m cung c p t 35-50% t ng l

ng n

c c p sinh ho t ô

th toàn qu c
sâu trung bình các gi ng khoan dao
gi ng khoan

ng t 100m

ng b ng B c B .Trung B ….trên 300m

i v i các

i v i l khoan

ng B ng Sông C u Long[6]
B ng 2.6 Th ng kê s l

ng gi ng khoan

Hi n nay các nguyên nhân chính d n
ng m là:

c tính

a ch t vùng ch a n

m t ã b ô nhi m.Do thay
lý.Do n
n

c bi n dâng d n

ng kính nh trên toàn qu c

n suy gi m ch t l

c ng m.Th m th u và rò r n

i m c ích s d ng
n hi n t

ng n

c

cb

t và khai thác b t h p

ng xâm nh p m n vào các t ng ch a

c ven bi n.Không có k ho ch b o v ngu n n

c.[6]



18

Ph n 3
IT

3.1.

NG. N I DUNG VÀ PH

it
N

NG PHÁP NGHIÊN C U

ng và ph m vi nghiên c u
c ng m

c s d ng t i Thái Nguyên

Khu v c T nh Thái Nguyên
3.2.

a i m và th i gian nghiên c u
M ts

a i m s d ng n

c ng m t khai thác t i khu v c thành ph

Thái Nguyên
Th i gian:tháng 5-tháng 8 n m 2014
3.3. N i dung nghiên c u

i u ki n t nhiên - kinh t xã h i c a thành ph Thái Nguyên.
Hi n tr ng môi tr
sinh ho t c a ng

ng n

c ng m và tình hình khai thác s d ng n

c

i dân thành ph Thái Nguyên

ánh giá ch t l

ng n

c ng m t i m t s khu v c c a thành ph

Thái Nguyên.
xu t m t s gi i pháp k thu t

x lý n

c ng m tr

c khi

a

vào s d ng.

3.4. Ph
3.4.1. Ph

ng pháp nghiên c u
ng pháp i u tra thu th p thông tin th c p

Thu th p thông tin. s li u th c p v

i u ki n t nhiên. kinh t - xã

h i c a thành ph Thái Nguyên
Tài li u v các báo cáo hi n tr ng môi tr
qu quan tr c môi tr

ng hàng n m t i

ng c a

a bàn nghiên c u.

Tài li u v công tác qu n lý môi tr ng t i n i nghiên c u

a ph

ng và k t