Điều tra, đánh giá tình hình sản xuất ngô tại thị trấn Nà Phặc huyện Ngân Sơn tỉnh Bắc Kạn (Khóa luận tốt nghiệp)

i

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

TR

Tên chuyên

NG TH BÍCH

:

" I U TRA, ÁNH GIÁ TÌNH HÌNH S N XU T NGÔ T I TH TR N NÀ
PH C - HUY N NGÂN S N - T NH B C K N "

CHUYÊN

H

T T NGHI P

IH C

ào t o

: chính quy

Chuyên nghành

: Tr ng tr t

L p

: K9 Liên thông tr ng tr t

Khoa

: Nông h c

Khóa h c

: 2012 – 2014

Gi ng viên h

ng d n : TS. Nguy n Thúy Hà

Thái Nguyên, N m 2014


ii

L IC M

N

Th c t p t t nghi p là quá trình rèn luy n k n ng th c hành, giúp sinh

viên c ng c và v n d ng nh ng ki n th c ã h c vào th c ti n s n xu t
nh m nâng cao trình
chuyên môn áp ng nhu c u ào t o c a tr ng và
c a ngành ra.
c s nh t chí c a Ban giám hi u nhà tr ng, Ban ch nhi m khoa
Nông h c, Tr ng i H c Nông Lâm Thái Nguyên d i s h ng d n t n
tình c a giáo viên h ng d n tôi ã th c hi n thành công
tài “ i u tra,
ánh giá tình hình s n xu t ngô t i th tr n Nà Ph c - huy n Ngân S n t nh B c K n”.
hoàn thành báo cáo th c t p cu i khóa này tôi ã nh n
c r t
nhi u s giúp , xin chân thành g i l i c m n t i:
Gi ng viên h ng d n TS. Nguy n Thúy Hà ã t n tình ch b o trong
su t th i gian th c t p và vi t báo cáo.
Ban lãnh o, cán b công tác t i Phòng Nông nghi p & Phát tri n
Nông thôn huy n Ngân S n, UBND th tr n Nà Ph c ã nhi t tình giúp
trong su t th i gian th c t p.
C m n các h gia ình t i a ph ng ã nhi t tình cung c p thông tin
trong quá trình tìm hi u thu th p s li u trong su t th i gian v a qua.
Xin g i l i c m n t i quý th y, cô giáo b môn khoa Nông h c ã giúp
sinh viên có thêm ki t th c, t o i u ki n cho sinh viên i th c t p cu i khóa.
C m n gia ình, b n bè, các thành viên trong l p K9 LTTT ã ng
viên, giúp
trong quá trình th c t p.
Sau th i gian th c tâp tôi ã hoàn thi n chuyên
r t mong nh n
c
m i ý ki n ánh giá, góp ý c a quý th y, cô và các b n bài báo cáo th c t p
t t nghi p c a tôi
c hoàn thi n h n.

Tôi xin chân thành c m n!
Nà Ph c, ngày.... Tháng....n m 2014
Sinh viên

Tr

ng Th Bích


iii

M CL C
Trang
Ph n 1 M

U............................................................................................ 1

1.1. Tính c p thi t c a

tài ........................................................................... 1

1.2. M c ích yêu c u c a

tài..................................................................... 3

1.2.1. M c ích .............................................................................................. 3
1.2.2. Yêu c u................................................................................................. 3
Ph n 2 T NG QUAN TÀI LI U ................................................................... 4
2.1. Tình hình s n xu t ngô trong n

c và trên th gi i .................................. 4

2.1.1. Tình hình s n xu t ngô trên th gi i ..................................................... 4
2.1.2. Tình hình s n xu t ngô t i Vi t Nam ..................................................... 8
2.2. Tình hình s n xu t ngô khu v c Trung du, mi n núi phía B c ............... 11
2.2.1. Tình hình s n xu t ngô

vùng ông B c ........................................... 12

2.2.2. Tình hình s n xu t ngô

vùng Tây B c .............................................. 14

2.3. Tình hình s n xu t ngô c a t nh B c K n .............................................. 15
Ph n 3 N I DUNG VÀ PH
3.1.

it

3.1.1.

NG PHÁP I U TRA................................. 18

ng và ph m vi i u tra ............................................................... 18

it

ng i u tra............................................................................... 18

3.1.2. Ph m vi i u tra.................................................................................. 18

3.2.

a i m i u tra ................................................................................... 18

3.4. Ph

ng pháp i u tra ............................................................................. 18

Ph n 4 K T QU
4.1. Khái quát

I U TRA ..................................................................... 20
c i m t nhiên, kinh t - xã h i c a huy n Ngân S n - t nh

B c K n ....................................................................................................... 20
4.2. i u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a th tr n Nà Ph c - huy n Ngân
S n - t nh B c K n ....................................................................................... 21
4.2.1. i u ki n t nhiên .............................................................................. 21


iv

4.2.2. i u ki n kinh t - xã h i ................................................................... 25
4.2. Tình hình s n xu t nông nghi p c a th tr n Nà Ph c, huy n Ngân S n,
t nh B c K n ................................................................................................ 30
4.2.1. V tr ng tr t ....................................................................................... 30
4.2.2. V ch n nuôi....................................................................................... 32
4.2.3. V lâm nghi p .................................................................................... 34
4.3. Tình hình s n xu t ngô c a th tr n Nà Ph c, huy n Ngân S n, t nh B c
K n .............................................................................................................. 35

4.3.1. Di n tích, n ng su t và s n l

ng ngô c a th tr n Nà Ph c nh ng n m

g n ây ......................................................................................................... 35
4.3.2. Tình hình s n xu t ngô t i các thôn trên

a bàn th tr n Nà Ph c ....... 37

4.3.3. C c u gi ng ngô và mùa v c a th tr n Nà Ph c .............................. 40
4.3.4. Ch

canh tác, các bi n pháp k thu n tr ng và ch m sóc ngô t i th

tr n Nà Ph c, huy n Ngân S n, t nh B c K n .............................................. 44
4.3.5. Tình hình sâu, bênh h i trên ngô t i th tr n Nà Ph c - huy n Ngân S n
- t nh B c K n .............................................................................................. 47
4.4. Nh ng y u t

nh h

ng

n s n xu t ngô,

nh h

ng và gi i pháp phát

tri n s n xu t ngô c a th tr n Nà Ph c ......................................................... 51

4.4.1. Y u t khách quan .............................................................................. 51
4.4.2. Y u t ch quan .................................................................................. 51
4.4.3.

nh h

ng ........................................................................................ 52

4.4.4. Gi i pháp phát tri n s n xu t ngô c a th tr n Nà Ph c ....................... 52
Ph n 5 K T LU N VÀ

NGH ............................................................... 55

5.1. K t lu n ................................................................................................. 55
5.2.

ngh .................................................................................................. 57


v

DANH M C B NG BI U
B ng 2.1: Tình hình s n xuât l

ng th c trên th gi i n m 2012.................... 4

B ng 2.2: Tình hình s n xu t ngô trên th gi i t i m t s châu l c ................. 6
B ng 2.3: Tình hình s n xu t ngô c a m t s n
B ng 2.4. Tình hình s n xu t ngô

c trên th gi i (2012) ......... 7

Vi t Nam t n m 2008 - 2012 ................. 8

B ng 2.5. Tình hình s n xu t ngô c a m t s vùng n m 2012 ...................... 10
B ng 2.6. Tình hình s n su t ngô c a m t s t nh

vùng ông B c ............ 13

B ng 2.7. Tình hình s n xu t ngô t i m t s t nh vùng Tây B c ................... 15
B ng 2.8. Tình hình s n xu t ngô c a t nh B c K n t n m 2008 - 2012 ...... 17
B ng 4.1: Di n tích và s n l

ng m t s cây tr ng chính trên

a bàn th tr n

Nà Ph c n m 2013 ....................................................................................... 32
B ng 4.2 Tình hình s n xu t ngô c a th tr n Nà Ph c t n m 2009 – 2013…….37
B ng 4.3: Tình hình s n xu t ngô c a m t s thôn, b n trên

a bàn th tr n

Nà Ph c n m 2013: ...................................................................................... 38
B ng 4.4: Tình hình s n xu t ngô c a m t s h nông dân t i các thôn, b n
trên

a bàn th tr n Nà Ph c ........................................................................ 40

B ng 4.5: C c u gi ng và mùa v tr ng ngô c a th tr n Nà Ph c .............. 41

B ng 4.6: Tình hình s d ng gi ng trong s n xu t ngô c a m t s h dân t i
các thôn c a th tr n Nà Ph c ....................................................................... 43
B ng 4.7: Tình hình s d ng phân bón c a các h dân trên

a bàn các thôn

b n c a th tr n Nà Ph c ............................................................................... 46
B ng 4.8: Tình hình sâu, bênh h i ngô t i m t s h dân trên

a bàn th tr n

Nà Ph c ........................................................................................................ 49


vi

DANH M C CÁC T , C M T

FAO

: T ch c nông l

Ha

: Hecta

UBND

: U ban nhân dân

VI T T T

ng th gi i


1

Ph n 1
M
1.1. Tính c p thi t c a

tài

Cây ngô ( Zea mays L.)
c coi là m t trong ba cây l
l

ng th c cho con ng

U

c con ng

i tr ng t hàng ngàn n m nay và

ng th c quan tr ng trên th gi i, cung c p

i, làm th c n cho gia súc, và nguyên li u cho nhi u

s n ph m công nghi p.

Thành ph n dinh d

ng trong h t ngô r t phong phú bao g m protein

chi m 6 - 21%, lipit 3,5 - 7%, glucid chi m 65 - 75%, h n th n a thành ph n
dinh d

ng c a h t ngô còn có m t các axit amin quan tr ng nh : L zin,

Tryptophan, Isol zin... và còn r t nhi u các lo i vitamin A, vitamin B v i
nhi u lo i khoáng ch t khác. Không ch
còn

c con ng

t , ngô n p, ngô

c s d ng làm l

i dùng làm th c ph m cung c p cho n t

ng th c, ngô
i nh ngô bao

ng. Ngô là nguyên li u chính cho ngành công nghi p

th c ph m s n xu t các lo i bánh, k o và các lo i th c u ng nh r
bi t ngô còn là ngu n nguy n li u lý t

ng cho n ng l

u, bia, c

ng sinh h c.()

Ngô là cây tr ng r t ph bi n có kh n ng thích ng r ng v i các iêu
ki n t nhiên và kh n ng cho n ng su t cao vì th cây ngô ã

ch uh t

các qu c gia tr ng trên các vùng lãnh th trên h u kh p các châu l c v i di n
tích và s n l

ng ngày càng t ng em l i ngu n thu ngo i t l n t xu t kh u

m t hàng nông s n này.
Vi t Nam, ngô là cây l

ng th c có v trí quan trí quan tr ng th hai

ch sau lúa. Tr

c ây s n xu t ngô phát tri n không m nh nh ng th i gian

g n ây nh

c s quan tâm c a

c a các gi ng ngô lai
công

n

trong n

ng và Nhà n

c, cùng v i s xu t hi n

c nh p n i và m t s gi ng

c ã góp ph n thay

c ch n t o thành

i áng k trong ngành s n xu t ngô

c ta th hi n qua di n tích c ng nh n ng xu t ngày càng t ng.


2

Không ch

c bi t

n b i giá tr kinh t và giá tr dinh d

ng cao mà

ngô còn là cây tr ng chính, óng vai trò quan tr ng, có kh n ng khai thác t t

trên các lo i hình
t

a lý nh vùng

i tiêu. Trong th c t ngô là cây l

i núi, vùng khô h n không th ch
ng th c ch l c, sau lúa

n

ki n t nhiên c a Vi t Nam hoàn toàn thích h p cho s n xu t ngô,

ng

c ta. i u
c bi t là

các vùng mi n núi trong i u ki n canh tác lúa b h n ch . Phát tri n s n xu t
ngô, v i mô hình chuy n
gi i pháp

th c hi n

i t tr ng lúa sang tr ng ngô là m t trong nh ng
án tái c c u ngành nông nghi p theo h

ng nâng

cao giá tr gia t ng và phát tri n b n v ng mà ngành Nông nghi p và Phát
tri n nông thôn

ra

s n xu t ngô g n v i tái c c u cây tr ng

các t nh

mi n núi phía B c.
B c K n là m t t nh thu c vùng
cao, có

ông B c Vi t Nam, thu c vùng núi

a hình ph c t p, c s v t ch t và kinh t ch a phát tri n. N n kinh

t ch y u là nông nghi p và lâm nghi p. V i t ng di n tích t nhiên là
4.868,41 km2 và dân s là 298.700 ng

i.

chi m 6,28% di n tích t nhiên. V i qu

t nông nghi p có 30.509 ha,
t l n h n so v i dân s c a t nh,

s hình thành nhi u ti u vùng khí h u, B c K n có th m nh v chuy n
c u cây tr ng

ic

s m hình thành nên các vùng nguyên li u nh m chuy n

c c u kinh t theo h

ng s n xu t hàng hóa.

Ngân S n là m t huy n thu c vùng núi cao c a t nh B c K n. Ng
dân a s làm nông nghi p. Ch u nh h

mang tính th i v và còn manh mún, nh l do
khí h u c a vùng. Ph n l n di n tích ngô
trong i u ki n không ch

ng

cn

i

ng c a dãy núi cánh cung Ngân S n

n i ây chia thành nhi u ti u vùng khí h u khác nhau. Ho t

a bàn toàn huy n

i

c tr ng

ng nông nghi p
a hình,

c tr ng tr ng trên các s
ct

c b trí theo phân b l

t ai và
n núi

i nên mùa v tr ng ngô trên
ng m a trong n m.

Trong nh ng n m qua phát tri n nông nghi p nông thôn c a huy n


3

Ngân S n ã có nh ng b
ngô c a

a ph

c ti n rõ r t.

tìm hi u v th c tr ng s n xu t

ng chúng tôi ti n hành th c hi n

tài “ i u tra, ánh giá

tình hình s n xu t ngô t i th tr n Nà Ph c - huy n Ngân S n - t nh B c
nghiên c u, ánh giá m t cách khách quan t

K n”

ó có các gi i pháp

h u hi u phát huy nh ng th m nh và gi i quy t nh ng v t
trong s n xu t

còn t n t i

s n xu t ngô mang l i hi u qu kinh t cao h n.

1.2. M c ích yêu c u c a

tài

1.2.1. M c ích
Tìm hi u th c tr ng s n xu t ngô c a các nông h trên

a bàn th tr n

Nà Ph c - huy n Ngân S n - t nh B c K n.
Qua i u tra hi n tr ng s n xu t ngô c a th tr n Nà Ph c - huy n Ngân
S n - t nh B c K n nh m xác
xu t ngô t

ó

nh nh ng khó kh n và thu n l i trong s n

ra các gi i pháp c b n nh m thúc

và nâng cao hi u qu s n xu t ngô t i

a ph

y quá trình phát tri n

ng.

1.2.2. Yêu c u
i u tra i u ki n t nhiên, kinh t , xã h i c a th tr n Nà Ph c - huy n
Ngân S n - t nh B c K n nh h

ng

n tình hình s n xu t ngô.

i u tra tình hình s n xu t nông nghi p nói chung và th c tr ng s n
xu t ngô trên
ánh giá
ph

a bàn th tr n Nà Ph c - huy n Ngân S n - t nh B c K n.
c nh ng thu n l i và khó kh n trong s n xu t ngô c a

a

ng.
xu t nh ng gi i pháp nh m thúc

hi u qu h n.

y s n xu t ngô

a ph

ng có


4

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. Tình hình s n xu t ngô trong n

c và trên th gi i

2.1.1. Tình hình s n xu t ngô trên th gi i
Ngô có tên khoa h c là Zea mvays L. là cây l

ng th c quan tr ng

trong n n kinh t toàn c u. Cây ngô là m t trong n m lo i cây l
chính c a th gi i: Ngô (Zea Mays L.), lúa n

ng th c

c (Oryza sativa L.), lúa mì

(Triticum sp. tên khác: ti u m ch), s n (Manihot esculenta Crantz, tên khác
khoai mì) và khoai tây (Solanum tuberosum L.). Trong ó, ba lo i cây g m
ngô, lúa g o và lúa mì chi m kho ng 87% s n l
kho ng 43% calori t t t c m i l
ngô là cây tr ng có s t ng tr
và t v chí th ba v

ng l

ng th c toàn c u và

ng th c, th c ph m. Trong ba lo i cây này,

ng m nh c v di n tích, n ng su t, s n l

n lên là cây có n ng su t và s n l

ng cao nh t. N m

2012 di n tích s n xu t ngô là 177.4 tri u hecta n ng su t
s nl

ng

t 872.1 tri u t n. V i lúa n

su t 44.1 t /ha và s n l

ng

t 49.2 t /ha và

c có di n tích là 163.2 tri u ha, n ng

ng là 719.7 tri u t n. Còn lúa mì có di n tích cao

nh t là 215.5 tri u ha, n ng su t là 31.1 t /ha và s n l

ng ch

t 670.9 tri u

t n (b ng 2.1) (FAO, 2014) [].
B ng 2.1: Tình hình s n xuât l

ng th c trên th gi i n m 2012

Cây

Di n tích

N ng su t

S nl

ng

tr ng

(tri u ha)

(t /ha)

(tri u t n)

Ngô

177.4

49.2

872.1

Lúa, g o

163.2

44.1

719.7

Lúa mì

215.5

31.1

670.9

(Ngu n: S li u th ng kê FAO, 2014)
Toàn th gi i s d ng 21% s n l
Nhi u n

c s d ng ngô là l

ng ngô làm l

ng th c cho ng

ng th c chính. Kh u ph n n

các n

i.

c châu


5

M La Tinh là bánh ngô,
Ngô

u

và t.

c thu n canh t i khu v c Trung M và lan t a ra kh p châu M .

Cu i th k XV,
vào châu Âu

u th k XVI ngô lan r ng ra kh p th gi i. Ngô
u tiên

Tây Ban Nha và nhanh chóng

r ng rãi t i châu l c này. Vào nh ng n m
th y các tàu c a B

c

a

c tr ng ph bi n

u c a th k XVI, b ng

ng

ào Nha, Tây Ban Nha, Italia ã

a cây ngô ra h u h t

các l c

a c a th gi i c . N m 1517, ngô xu t hi n

Ai C p, Th Nh K ,

Pháp,

c... sau ó là nam châu Âu và B c Phi. N m 1521, ngô

và qu n
b t

o Indonesia. Vào kho ng n m 1575 ngô

u ph bi n r ng và nhanh, ngô là l

n ông n

n Trung Qu c. Ngô

ng th c chính c a ph n l n các n n

v n hóa ti n Columbus t i B c M , Trung M , Nam M và khu v c Caribe.
Hi n nay ngô ã

c phát tri n m nh trên h u kh p các châu l c trên th gi i.

c bi t, trong nh ng n m g n ây, ngoài nh ng thành t u m i trong ch n
t o gi ng lai b ng ph

ng pháp truy n th ng, vi c ng d ng công ngh sinh

h c t o ra các gi ng ngô chuy n gen có n ng su t cao, ch ng ch u sâu b nh
ã góp ph n

a di n tích gieo tr ng c ng nh s n l

ng ngô th gi i v

t

lên trên lúa mì và lúa.
Theo s li u th ng kê c a t ch c nông lu ng th gi i (FAO, 2014)
di n tích ngô
Châu M
l

ng

c gieo tr ng n m 2012 c a c th gi i là 177.4 tri u ha thì

ã có t i 67.7 tri u ha cao nh t so v i các khu v c còn l i v i s n
t 418.2 tri u t n chi m g n m t n a s n l

ng chung c a toàn th

gi i. Châu M c ng là n i su t kh u ngô l n nh t th gi i v i s n l

ng su t

kh u lên t i 73.8 tri u t n. Châu Á là n i nh p kh u ngô l n nh t th gi i v i
47.7 tri u t n ngô

c nh p kh u trong khi s n l

ng ngô

t 288.9 tri u t n.

Châu Âu có di n tích gieo tr ng th p nh t ch v i 18.3 tri u ha nh ng s n
l

ng

t 94.7 tri u t n cao h n Châu Phi, v i di n tích gieo tr ng là 33.7

tri u ha s n l

ng ngô c a khu v c này ch

t 69.6 tri u t n, n ng su t là


6

20.6 t /ha 9 (b ng 2.2).
B ng 2.2: Tình hình s n xu t ngô trên th gi i t i m t s châu l c
Khu v c

Toàn c u

Di n tích

N ng su t

(tri u ha)

(t /ha)

S nl

ng

Sl su t

Sl nh p

kh u

kh u (tri u

(tri u t n)

t n)

(tri u t n)

177.4

49.2

872.1

109.6

108.1

Châu M

67.7

61.8

418.2

73.8

24.2

Châu Á

37.6

50.2

288.9

5.2

47.7

Châu Phi

33.7

20.6

69.6

3.6

14.8

Châu Âu

18.3

51.7

94.7

27.0

21.3

(Ngu n: S li u th ng kê FAO, 2014)
Ngô là cây l

ng th c

c gieo tr ng nhi u nh t t i châu M , vi c

gieo tr ng ngô ã lan r ng t Mexico vào tây nam và vùng ông b c Hoa K
sau ó là vùng ông nam Canada, nhi u di n tích r ng và
d n s ch

nh

ng ch cho cây tr ng này. Ngô

trên th gi i v i s n l

2012 v i di n tích 35.4 tri u ha gieo tr ng n
tri u t n chi m 31,4% s n l

ã

c

c gieo tr ng r ng kh p

ng hàng n m cao h n b t k cây l

Trong khi Hoa K s n xu t g n m t n a s n l

ng th c nào.

ng chung c a th gi i. N m
c này

ts nl

ng lên t i 274

ng ngô th gi i.

Trong s n xu t ngô c a th gi i, Hoa K là n
t ng s n l

ng c

ng, còn l i là do các n

c s n xu t g n 50%

c khác s n xu t. S n l

ng ngô xu t

kh u trên th gi i trung bình hàng n m kho ng trên 100 tri u t n. Trong ó,
Hoa K luôn là n

c xu t kh u chi m kho ng 50% t ng s và các n

c khác

là s còn l i. N m 2012, Hoa K xu t 45.9 tri u t n trong t ng s 109.6 tri u
t n ngô xu t kh u trên th gi i (chi m 42%).
Trung qu c c ng là m t n
t ng tr

ng r t nhanh và là n

c có n n s n xu t ngô phát tri n và có s

c có di n tích và s n l

ng ngô

ng th hai


7

th gi i v i di n tích 35 tri u ha s n l

ng ngô c a Trung Qu c

tri u t n n m 2012 chi m 23,9% t ng s n l
còn m t s n

t 208.2

ng ngô trên th gi i. Ngoài ra

c s n ngô l n trên th gi i nh Brazil, Mexico,

n

...(s

li u th ng kê FAO, 2014).(b ng 2.3)
B ng 2.3: Tình hình s n xu t ngô c a m t s n
STT

Tên n

c

c trên th gi i (2012)

Di n tích

N ng su t

S nl

(tri u ha)

(t /ha)

(tri u t n)

1

Hoa K

35.4

77.4

274.0

2

Trung Qu c

35.0

59.5

208.2

3

Brazil

14.2

50.1

710.7

4

Mexico

6.9

32.0

220.7

8.4

25.1

210.6

5

n

ng

(Ngu n: S li u th ng kê FAO, 2014)
Trên th gi i, ngô
n
ngô

c s d ng làm l

c M Latin và châu Phi ngô
c s d ng ph bi n

nam Hoa K th

ng th c,

c s d ng làm l

c bi t t i m t s

ng th c chính. Cháo

Italia, Brasil, Rumani, Hoa K . T i vùng ông

ng hay dùng bánh úc ngô là lo i th c n truy n th ng xu t

phát t cách ch bi n c a th dân M ... H t ngô có th ch bi n thành r t
nhi u lo i th c n khác tùy theo phong t c, t p quán c a t ng dân t c nh các
món sadza, nshima, ugali và mealie pap t i châu Phi, tortilla, atole t i Mexico,
hay chicha, m t lo i

u ng lên men

d ng làm rau, b p ngô non

Trung và Nam M . Ngô bao t

cs

c lu c n khá ph bi n, h t ngô già cho n thành

b ng ngô n v t c ng r t ph bi n nh popcorn c a ng

i M , ng

i Nga..

H t ngô có nhi u ng d ng trong công nghi p, nh t o ch t d o làm v i
s i, m t s

gia d ng, th m chí còn ch t o c

nguyên li u s n xu t xi rô ngô, r
ethanol làm nhiên li u sinh h c.

i n tho i, máy vi tính, làm

u wisky, d u ngô và

c bi t là s n xu t


8

2.1.2. Tình hình s n xu t ngô t i Vi t Nam
Vi t Nam, ngô là cây l

ng th c

ng hàng th 2 sau lúa g o. H t

ngô có th xay nh n u v i g o thành c m ho c ch bi n thành các món n
nh xôi ngô, ngô bung, nhi u vùng mi n núi th

ng bung ngô n p v i

u

en n thay c m, xay h t ngô thành b t n u bánh úc ngô…Ngô s d ng làm
th c ph m nh ngô bao t xào th t, súp ngô, chè ngô, cháo ngô, ngô lu c, ngô
h p ngô rang, ngô n

ng, k o ngô, b t dinh d

ng. Vì ngô có t m quan tr ng

nh v y nên di n tích gieo tr ng và n ng su t, s n l

ng c a ngô c ng t ng

m nh, t h n 200 nghìn ha v i n ng su t 1 t n/ha (n m 1960),
v

t ng

ng 1 tri u ha v i n ng su t 43 t /ha và s n l

T n m 2008, n ng su t và s n l
b

c ti n nh y v t cao nh t t tr

n ng su t và s n l

c

ng

n n m 2012 ã

t t i 4.8 tri u t n.

ng ngô c a Vi t Nam ã có nh ng
n nay. T c

t ng tr

ng di n tích,

ng ngô c a Vi t Nam cao h n nhi u l n c a th gi i, l i

nhu n tr ng ngô lai cao h n h n các lo i cây tr ng khác. N m 2008, di n tích
tr ng ngô c a c n

c (trong ó 90% di n tích là ngô lai)

t 1126.0 nghìn ha,

t ng s n l

ng trên 4531.2 nghìn t n. N m 2010 di n tích

t 1125.7 nghìn ha

s nl

t ng

ng

ng 4625.7 nghìn t n và t i n m 2012 di n tích gieo tr ng

là 1118.3 nghìn ha s n l

ng

t 4803.6 nghìn t n (b ng 2.4) () [].

B ng 2.4. Tình hình s n xu t ngô

Vi t Nam t n m 2008 - 2012

N m

2008

2009

2010

2011

2012

Di n tích (nghìn ha)

1140.2

1089.2

1125.7

1121.3

1118.3

N ng su t (t /ha)

40.1

40.1

41.1

45.1

43.0

S nl

4531.2

4371,7

4625.7

4835.6

4803.6

ng (nghìn t n)

(Ngu n: T ng c c th ng kê, 2014)
So v i các n
t im ts

a ph

c thì n ng su t ngô

ta v n thu c lo i khá th p.

c bi t

ng mi n núi vùng sâu, vùng xa c a các t nh Lai Châu, S n

La, Thanh Hóa, Qu ng Nam, Lâm

ng… m t s

ng bào dân t c ít ng

i


9

s d ng ngô là ngu n l
a ph
d

ng th c, th c ph m chính, s d ng các gi ng ngô

ng và t p quán canh tác l c h u nên n ng su t ngô

i 1 t n/ha. S n l

ng ngô trong n

ây ch

c v n ch a áp ng

t trên

nhu c u mà

hàng n m chúng ta còn ph i nh p kh u khá nhi u ngô h t (tr giá trên 500
tri u USD)

s n xu t th c n gia súc. Hi n nay và trong nh ng n m t i, ngô

v n là cây ng c c có vai trò quan tr ng
t
th

ng b ng

ng

n

n trung du và khá nhi u

c ta. Ngô

c tr ng kh p n i,

mi n núi. Có nhi u lo i ngô,

c x p vào các lo i khác nhau v c tính ch t và công d ng nh

ngô n p (h t màu tr ng, d o h t), ch y u
vàng), c ng nh ng s n l
là ngô

ng cao nên dùng làm th c n cho gia súc. hai lo i

ng (h t màu vàng không

b t) dùng

n, ngô t (h t màu tr ng ho c

u), v ng t và ngô rau (b p nh , ít tinh

n.

Nh ng n m tr l i ây s n xu t ngô ang
nh ng là l

c chú ý do ngô không

ng th c mà còn s d ng làm th c n gia súc trong khi c c u

nông nghi p ã chuy n d ch theo h

ng gi m d n t tr ng ngành tr ng tr t và

t ng t tr ng ngành ch n nuôi nên nhu c u v ngô là khá l n. M c tiêu c a
ngành nông nghi p trong nh ng n m t i s ph n
ngô hàng hoá

u xây d ng vùng tr ng

các khu v c: Vùng Trung Du Mi n Núi phía B c, vùng

b ng sông H ng, ông Nam B , Tây Nguyên. Phát tri n ngô ông trên
n

chuy n d ch c c u s n xu t theo h

ng thâm canh t ng v , góp ph n t ng s n

ng l

ng th c v ng ch c

ng giao

khi nhu c u v ngô c a n
bi n l

c là g n 1,2 tri u ha, n ng su t trung

ng trong kho ng 4,5 - 5 tri u t n/n m, trong

c ta hi n nay là trên 5 tri u t n/ n m k c cho ch

ng th c và ch n nuôi, h n n a t ng s n l

cho nhu c u trong n

ng i tích c c trong

c bi t khu v c dân c mi n núi.

Hi n nay di n tích tr ng ngô c n
bình 43 t / ha, s n l

i. ây là h

t lúa

nh ng n i có i u ki n phù h p, có

l

ct

ng

ng ngô s n xu t v n ch a

c, hàng n m v n ph i nh p trên n a tri u t n.


10

B ng 2.5. Tình hình s n xu t ngô c a m t s vùng n m 2012
Vùng

Di n tích

N ng su t

(nghìn ha)

(t /ha)

(nghìn t n)

86.6

46.7

404.3

Trung du mi n núi phía B c

466.8

36.3

1696.2

B c trung B duyên h i mi n Trung

202.3

40.8

826.0

Tây Nguyên

243.9

49.8

1214.3

79.3

56.2

445.3

39.4

55.2

217.5

ng b ng sông H ng

ông Nam B
ng b ng sông C u Long

S nl

ng

(Ngu n: T ng c c th ng kê, 2014)
Qua b ng 2.5 cho th y vùng Trung du Mi n núi phía B c có di n tích
gieo tr ng l n nh t so v i các vùng còn l i tuy nhiên n ng su t th p nh t so
v i các vùng còn l i m t ph n do i u ki n canh tác trên
hóa, không th ch

ng t

i tiêu,

v y ây v n là vùng có s n l
các vùng trong c n

t b c màu do hi n t

ng ngô cao nh t

t d c khó c gi i
ng r a trôi. Tuy

t 1696.2 nghìn t n so v i

c. Khu v c Tây Nguyên c ng có di n tích tr ng ngô

khá l n v i 243.9 nghìn ha s n l

ng ngô c a vùng

ch có 79.3 nghìn ha gieo tr ng nh ng vùng

t 1214.3 nghìn t n. Tuy

ông Nam B có s n l

ng ngô

khá cao n ng su t ngô lên t i 56.2 t /ha.
Tr

c ây, s n xu t ngô

Vi t Nam còn nh l và phân tán, ch y u là

t cung t c p theo nhu c u c a h nông dân. T i m t s vùng mi n núi do
khó kh n v s n xu t lúa n

c nên nông dân ph i tr ng ngô làm l

thay g o. Các gi ng ngô

c tr ng

ph

u là các gi ng truy n th ng c a

a

ng, gi ng c nên n ng su t r t th p. Vào th p k 60 c a th k tr

c,

di n tích ngô Vi t Nam ch a
n

ng th c

n 300 nghìn ha, n ng su t ch

u nh ng n m 1980 c ng không cao h n nhi u, ch

t trên 1 t n/ha,
m c 1,1 t n/ha,

11

s n l
ph

ng

t kho ng h n 400 nghìn t n do v n tr ng các gi ng ngô

a

ng v i k thu t canh tác l c h u. T gi a nh ng n m 1980, nh h p tác

v i Trung tâm C i t o Ngô và Lúa mì Qu c t (CIMMYT), nhi u gi ng ngô
c i ti n ã

c

a vào tr ng góp ph n nâng n ng su t ngô lên g n 1,5

t n/ha. Ngành s n xu t ngô n
u nh ng n m 1990

c ta th c s có nh ng b

n nay, do vi c t o

c ti n nh y v t t

c các gi ng ngô lai và m r ng

di n tích tr ng ngô lai trong s n xu t, k t h p áp d ng các bi n pháp k thu t
canh tác theo nhu c u c a gi ng m i. N m 1991, di n tích tr ng gi ng lai
ch a

n 1% trên 430 nghìn ha tr ng ngô; n m 2006, gi ng lai ã chi m

kho ng 90% di n tích trong h n 1 tri u ha ngô c n
c quan nghiên c u trong n
ph n trong n

c, trong ó gi ng do các

c ch n t o và s n xu t chi m t 58 - 60% th

c, s còn l i là c a các công ty liên doanh v i n

c ngoài.

Trong ó, gi ng ngô lai do Vi n nghiên c u ngô (Vi n Khoa h c Nông nghi p
Vi t Nam) t o ra chi m t i 90% l

ng gi ng lai c a Vi t Nam. M t s gi ng

khá n i b t nh : LVN10, LVN99, LVN4, LVN9, VN8960, LVN885,
LVN66… Các gi ng ngô này có n ng su t và ch t l
gi ng ngô c a các công ty liên doanh v i n

i tr ng c ng ã ch

ng

l thu c vào gi ng nh p kh u c a n
i u ki n thu n l i

ng

ng các

c ngoài nh ng giá bán ch b ng

65 - 70%, góp ph n ti t ki m chi phí cho ng
Nh v y, ng

ng t

i tr ng 80 - 90 t

ng/n m.

c h t gi ng cho s n xu t, không

c ngoài nh nh ng n m tr

c.

ây là

s n xu t ngô phát tri n m r ng. i u ki n t nhiên c a

Vi t Nam hoàn toàn thích h p cho s n xu t ngô,

c bi t là các vùng mi n núi

trong i u ki n canh tác lúa b h n ch .
2.2. Tình hình s n xu t ngô khu v c Trung du, mi n núi phía B c
V i di n tích t nhiên h n 10,14 tri u ha, chi m 30,3% di n tích c
n

c, nh ng vùng Trung du mi n núi phía B c hi n v n là n i khó kh n nh t,

v i t l h nghèo g p ôi bình quân c n

c. Hà Giang, Cao B ng, B c K n,


12

Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái, Thái Nguyên, L ng S n, Qu ng Ninh, B c
Giang, Phú Th , Ði n Biên, Lai Châu, S n La và Hòa Bình có
d c, chia c t, khí h u th i ti t a d ng l i di n bi n ph c t p,
t

ng rét

m và s

u ng

trong khi kh n ng m r ng h n ch

i là 0,13 ha,

ã c n tr s n xu t hàng hóa v i quy mô

i c c u cây tr ng, v t nuôi, nh t là th c hi n công nghi p

thi u s sinh s ng, trình
kinh doanh, ch t l

ng bào dân t c

v n hóa ch a cao, nh n th c h n ch , n ng l c

ng s n ph m th p, giá thành s n ph m cao. C c u kinh

t nông nghi p nông thôn c a các

a ph

thích ng v i yêu c u c a th tr

ng trong vùng còn ch m chuy n

ng, s n xu t còn mang tính t cung

t c p. Xu t phát t phong t c t p quán
l

ts n

t lâm nghi p là 0,49 ha,

hóa trong nông nghi p. Dân c trong vùng t p trung nhi u

i

c bi t là hi n

ng mu i... ang là nh ng tr ng i l n. Di n tích

xu t nông nghi p bình quân

l n và chuy n

a hình cao

a ph

ng, t nh nào c ng tr ng ngô,

ng th c chính c a m t s dân t c vùng cao nh H'mông, Dao, Nùng,... S n

xu t ngô

vùng này có th chia làm hai vùng chính: vùng ngô Ðông B c và

vùng ngô Tây B c. Ð c bi t nh ng n m qua s n xu t ngô hàng hóa phát tri n
m nh

Hà Giang, Cao B ng, S n La và Hòa Bình.

2.2.1. Tình hình s n xu t ngô

vùng ông B c

Vùng ngô ông B c B c b có

a hình chia c t ph c t p,

c chi làm

hai ti u vùng:
- Vùng ngô ông B c: G m các t nh Cao B ng, L ng S n, B c Giang,
B c K n và Thái Nguyên.
- Vùng ngô Vi t B c – Hoàng Liên S n: G m các t nh Lào Cai, Yên
Bái, Hà Giang, Tuyên Quang và Phú Th .
t tr ng ngô

vùng này có

a hình chia c t r t ph c t p, có th phân

bi t ra hai á vùng: Vùng núi cao trung bình biên gi i
hình thành trên các lo i á có t ng

t t trung bình

t ch y u là Feranit
n d y hàm l

ng mùn


13

cao và giàu ch t dinh d

ng nh B c K n, L ng S n, Tuyên Quang n ng su t

c a các vùng này trung bình
l

t trên d

i 40 ta/ha. Vùng trung du v i m ng

i sông su i ch ng ch t hình thành các bãi phù sa và phù sa c có

nhiêu khá cao n ng su t

t trên 40 t /ha nh Thái Nguyên, Phú Th .

B ng 2.6. Tình hình s n su t ngô c a m t s t nh
T nh

phì

vùng ông B c

Di n tích

N ng su t

S nl

ng

(nghìn ha)

(t /ha)

(nghì t n)

Cao B ng

39.3

32.5

127.7

L ng S n

21.8

47.8

104.3

Thai Nguyên

17.9

42.2

75.5

Tuyên Quang

14.0

43.1

60.4

Hà Giang

52.5

31.8

167.2

Phú Th

17.4

45.5

79.1

B c Giang

8.6

39.1

33.6

B cK n

16.5

37.2

61.4

Lào Cai

33.7

34.0

114.6

Yên Bái

24.7

30.6

75.5

(Ngu n: T ng c c th ng kê , 2014)
Nhìn trung các t nh mi n núi có di n tích tr ng ngô khá l n tuy nhiên
n ng su t ch a cao so v i các t nh vùng trung du.
Vùng ngô Vi t B c và
xuân - hè và v hè.

ông B c B c b 3 v ngô chính là v xuân,

tuy nhiên các v này

c b trí theo các vùng v i

cao khác nhau.
+ V xuân: gieo vào cu i tháng 3

u tháng 4 thu ho ch thang 7, tháng

8 v i các gi ng: LVN10, LNV61, LVN8960, LVN45, LVN4, LVN885,
LVN14, LVN99, C919, NK54, NK4300, VN2, MX4, LVN 25. Các vùng có


14

cao trên 500 m th
kéo dài

ng có nhi t

th p, mùa ông

n gi a tháng 4. Nhi u khi nhi t

n s m t tháng 11 và

xu ng th p t i 5 - 7oC. Vì v y

th i v chính c a vùng này là v xuân - hè.
+ V xuân - hè: Gieo vào h tu n tháng 4
cu i tháng 8

n

u tháng 5, thu ho ch

u tháng 9. V i các gi ng 885, VN 885, C919,

LVN 25.

VN8960; LVN61 và LCH9. Ngoài ra, có th tr ng ngô hè - thu trên
thoát n

t cao d

c (Cao B ng, L ng S n) và ngô thu - ông.

+ V hè - thu: Gieo vào tháng 6, tháng 7 v i các gi ng: LVN10,

LNV61, LVN8960, LVN45, LVN4, LVN99, C919, NK54, NK4300, VN2,
Bioseed 9680….
+ V thu - ông: Gieo vào cu i tháng 8
sông, trên

t ngô ng n ngày và trên

2.2.2. Tình hình s n xu t ngô

n

u tháng 9 trên

t b hoang hoá v xuân

vùng Tây B c

Vùng ngô Tây B c B c b g m các t nh Lai Châu,
và Hòa Bình. Tài nguyên
ch y u là

t phù sa th m các h th ng sông su i, (sông

h m á vôi,

áy), nhóm

t en nhi t

a hình b ng ph ng, giàu ch t h u c , t ng

Ngoài ra còn có các lo i
v.v

i n Biên, S n La

t tr ng ngô c a vùng này a d ng và ph c t p:

N m r m, sông Nhu , sông
vôi vv có

t bãi

t phi ng bãi d c t và c

t tuy nghèo dinh d

à, sông Mã, sông

i,

t thung l ng á

t m t dày, m, ít chua.
trên s

n núi,

td c

ng h n nh ng c ng phù h p v i s n

su t ngô.
Theo th ng kê c a T ng c c th ng kê Vi t Nam, n m 2012 S n La là
t nh có di n tích c ng nh s n l
ha t nh S n La

ts nl

ng ngô cao nh t v i di n tích 133.7 nghìn

ng lên t i 524.2 nghìn t n


15

B ng 2.7. Tình hình s n xu t ngô t i m t s t nh vùng Tây B c
T nh

Di n tích

N ng su t

(nghìn ha)

(t /ha)

(nghìn t n)

21.3

26.9

57.3

133.7

39.2

524.2

S n La

29.2

24.5

71.6

Hòa Bình

36.2

39.7

143.8

Lai Châu
i n Biên

S nl

ng

(Ngu n: T ng c c thông kê, 2014)
Th i v tr ng ngô có ba v chính là v xuân - hè, hè - thu và thu - ông
+ V xuân - hè: Nh ng n i
tr ng gi a tháng 3

t

m có th tranh th gieo s m và

u tháng 4, thu ho ch vào cu i thang 7

u tháng 8, v i

các gi ng ngô lai LVN 184 và LVN 14, C919, LVN 25, CP 333 .
+ V hè - thu: Gieo vào gi a tháng 4
n u gieo s m h n khi
h n vào tháng 6 thì
4

n

u tháng 5 và thu ho ch tháng 8,

t còn khô thì ngô không m c
t

c, n u gieo mu n

t dính (vì mùa m a vùng này b t

u t cu i tháng

u tháng 5) v i các gi ng: LVN10, LNV61, LVN8960, LVN45,

LVN14, LVN99, NK54, LVN 25, CP333.
+ V thu - ông: M t s ít vùng th p khí h u m áp h n có áp d ng
thêm v thu - ông, gieo vào cu i tháng 8

n

u tháng 9; v i các gi ng:

LVN10, LNV61, LVN8960, LVN45, NK54, NK4300, LVN 184 và LVN 14.
Ph
thu

ng th c tr ng xen cây h

u vào ngô khá ph bi n

trong vùng, v a

c s n ph m v a có tác d ng che ph ch ng xói mòn và c d i, gi

và t ng c

m

ng ch t h u c cho t ng canh tác.

2.3. Tình hình s n xu t ngô c a t nh B c K n
B c K n là m t t nh mi n núi n m sâu trong n i
Phía

a vùng

ông B c.

ông giáp L ng S n. Phía Tây giáp Tuyên Quang. Phía Nam giáp Thái

Nguyên, phía B c giáp Cao B ng. N m trên qu c l 3 i t Hà N i lên Cao


16

B ng - tr c qu c l quan tr ng c a vùng

ông B c,

ng th i n m gi a các

t nh có ti m n ng phát tri n kinh t l n. Chính qu c l 3 chia lãnh th thành 2
ph n b ng nhau theo h

ng Nam - B c, là v trí thu n l i

B c K n có th

d dàng giao l u v i t nh Cao B ng và các t nh c a Trung Qu c
v i t nh Thái Nguyên, Hà N i c ng nh các t nh c a vùng
H ng

ng b ng sông

phía Nam.
V trí c a t nh có

a hình núi cao, l i

khó kh n trong vi c trao
các c ng bi n. M ng l
nh ng ch t l
v

phía B c,

ng

a nên g p nhi u

i hàng hoá v i các trung tâm kinh t l n c ng nh
i giao thông ch y u trong t nh ch là

ng l i kém. Chính v trí

a hình ã nh h

sâu trong n i

ng không nh

ng b

a lí c ng nh nh ng khó kh n

n vi c phát tri n kinh t xã h i c a

toàn t nh.
B c K n có nhi u lo i
ng

t khác nhau. Nhi u vùng có t ng

i cao,

c bi t m t s lo i

t khá d y,

hàm l

ng mùn t

t là s n ph m phong

hoá t

á vôi, thu n l i cho vi c phát tri n cây công nghi p, cây n qu . Nói

chung, cùng v i khí h u thích h p cho nhi u lo i cây tr ng, v t nuôi,
trong t nh còn khá t t và là c s quan tr ng
V c c u s d ng
ó ch y u là

t, di n tích

t ai

phát tri n nông – lâm nghi p.

c khai thác hi n chi m h n 60%, trong

t lâm nghi p. Hi n di n tích ch a s d ng còn khá l n.

Ngu n tài nguyên

t ai phong phú là c s quan tr ng

B c K n phát

tri n nông - lâm nghi p.
Trong c c u phát tri n kinh t nông nghi p c a t nh ngô là cây l
th c ch l c gi v trí quan tr ng nh t. Trong t ng di n tích
c a toàn, t nh

th ch

ng n

t nông nghi p

t tr ng lúa chi m di n tích r t th p ch y u là

Di n tích tr ng ngô c a toàn t nh ch y u là canh tác trên
ct

i.

ng

t tr ng ngô.

t d c n i không


17

B ng 2.8. Tình hình s n xu t ngô c a t nh B c K n t n m 2008 - 2012
N m

2008

2009

2010

2011

2012

Di n tích (nghìn ha)

16.7

16.0

15.9

16.9

16.5

N ng su t (t /ha)

35.0

34.8

36.0

38.3

37.2

S nl

58.4

55.7

57.3

64.7

61.4

ng (nghìn t n)

(Ngu n: T ng c c th ng kê, 2014)
Mùa ông kh c nghi t, khô h n s
h n ch s n xu t và t ng v ngô là nhi t
tháng 11 và kéo dài

cn

n m tr
ng

ct

th p, mùa ông

ns mt

u

n gi a tháng 4 nên c c u mùa v c a t nh ch y u là

v xuân, xuân - hè và hè - thu. Do ngô
ng

ng mu i, giá rét. Khó kh n l n nh t

c canh tác trên

t d c, không ch

i nên n ng su t ngô ch a cao. Tuy nhiên so v i nh ng

c ó thì t n m 2011 n ng su t ngô ã có ph n

c c i thi n do

i dân ã

a các gi ng lai m i vào s n xu t (b ng 2.8). Các gi ng ngô

c bà con s

d ng NK54, NK4300, LVN45, LVN4, LVN885, LVN14,

LVN99, C919.


18

Ph n 3
N I DUNG VÀ PH
3.1.

it

3.1.1.

NG PHÁP I U TRA

ng và ph m vi i u tra

it

ng i u tra

Các nông h s n xu t ngô

th tr n Nà Ph c - huy n Ngân S n - t nh

B c K n.
3.1.2. Ph m vi i u tra
Kh o sát, i u tra, ánh giá tình hình s n xu t ngô trên
Nà Ph c - huy n Ngân S n - t nh B c K n t n m 2009

a bàn th tr n

n n m 2013.

T p trung tìm hi u v tình hình s n x t ngô c a các h dân t i th tr n

Nà Ph c - huy n Ngân S n - t nh B c K n.
3.2.

a i m i u tra
tài

c ti n hành t i th tr n Nà Ph c - huy n Ngân S n - t nh B c K n.

3.3. N i dung i u tra
- Tìm hi u i u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a th tr n Nà Ph c huy n Ngân S n - t nh B c K n.
- Tìm hi u tình hình s n xu t nông nghi p c a th tr n Nà Ph c - huy n
Ngân S n - t nh B c K n.
- Tìm hi u và ánh giá th c tr ng s n xu t ngô c a th tr n Nà Ph c huy n Ngân S n - t nh B c K n.
-

i u tra tình hình sâu b nh h i trên cây ngô và các ph

phòng ng a mà
-

a ph

ng áp d ng.

ánh giá nh ng khó kh n, thu n l i c a

s n xu t ngô,

ng pháp

ra các bi n pháp k thu t phù h p

a ph

ng trong quá trình

c i thi n tình hình s n

su t ngô c a th tr n Nà Ph c - huy n Ngân S n - t nh B c K n.
3.4. Ph

ng pháp i u tra

- Thu th p s li u th c p g m: Các báo cáo c a các phòng ban t i các


19

c quan ch c n ng

a ph

ng.

Thu th p các tài li u liên quan t các báo cáo, lu n v n, tài li u tham
kh o, sách, báo, t p chí, các k t qu nghiên c u tr

c ây trên th vi n và

trên intenet.

- Thu th p s li u s c p:
h gia ình tài
nông h theo ph
- Ph

c thu trong quá trình i u tra th c t các

a bàn nghiên c u thông qua hình th c ph ng v n tr c ti p
ng pháp PRA, RRA.

ng pháp i u tra ch n m u: Quá trình i u tra, thu th p s li u

c ti n hành t i ba thôn Nà N i và B n M ch, C c S thu c th tr n Nà
Ph c - huy n Ngân S n - t nh B c K n.
- Ph
ch n

ng pháp ch n h

i u tra: Theo ph

ng pháp l y m u ng u nhiên,

i di n 5 h trên t ng s h trong thôn. L a ch n h

i i u tra t ng h trong thôn h nào có ng

i

i u tra b ng cách

nhà thì ti n hành i u tra h

ó, các h trong thôn có xác xu t ch n m u nh nhau.
- Ph

ng pháp s lý s li u b ng ph

T s li u thu th p
a ph

ng.

ng pháp th ng kê mô t .

c nh n xét, ánh giá tình hình s n xu t ngô t i