Nghiên cứu các giải pháp thúc đẩy tiêu thụ cây thuốc lá nguyên liệu trên địa bàn xã Thượng Quan – huyện Ngân Sơn – tỉnh Bắc Kạn (Khóa luận tốt nghiệp)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (15.38 MB, 79 trang )
P
I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
-------------------
B
tài:
U CÁC GI I PHÁP THÚC
Y TIÊU TH CÂY THU C
LÁ NGUYÊN LI
NG QUAN,
HUY
, T NH B C K
KHÓA LU N T T NGHI
H
o
IH C
: Chính quy
Chuyên ngành : Phát tri n nông thôn
Khoa
: KT & PTNT
Khóa h c
: 2011 2015
I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
----------
----------
B
T
tài:
U CÁC GI I PHÁP THÚC
Y TIÊU TH CÂY THU C
LÁ NGUYÊN LI
NG QUAN,
HUY
NH B C K N
KHÓA LU N T T NGHI
H
o
IH C
: Chính quy
Chuyên ngành
: Phát tri n nông thôn
Khoa
: KT & PTNT
Khóa h c
: 2011 2015
Gi
ng d n : ThS. Lành Ng c Tú
Khoa KT & PTNT -
i h c Nông Lâm
i
L IC
hoàn thành t t khoá lu
hi
c tiên tôi xin chân tr ng c
ng, Ban ch nhi
,c
n
t cho tôi nh ng ki n th c quý báu trong su t quá trình h c t p và rèn luy n t i
i h c Nông Lâm Thái Nguyên.
c bi t chân thành c
Ng c Tú
ng d n t n tình c a thây giáo ThS. Lành
tôi trong su t quá trình th c t
tôi hoàn thành khoá lu n t t
nghi p này.
ch
huy
nh B c K n cùng toàn th
ki n thu n l i cho tôi trong th i gian th c t
Tôi xin chân thành c
ng Quan,
i dân trong xã
u
u tra và nghiên c u t
nhi m cùng t p th l p K43-PTNT, Khoa
Kinh t & PTNT và toàn th b n bè - nh
tôi, cùng tôi chia s khó
t quãng th i gian h c t p và rèn luy n t
Cu i cùng, tôi xin bày t lòng bi
ch - nh
và t
ng.
ng sâu s
i v i cha m , anh,
ng viên tôi trong quá trình h c t
ck t
qu nh
Thái Nguyên, ngày 10 tháng 06
Sinh viên
B
5
ii
DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1: L ch phun thu c cho ru ng thu c lá...........................................................11
B ng 2.2: Th
ng s lý các lo i sâu b nh............................................12
B ng 2.3: Tình hình s n xu t thu c lá
m t s khu v
B ng 2.4: T l hút thu c lá theo gi i tính
..........................14
m t s khu v c trên th gi i ................17
B ng 2.5: T l hút thu c phân theo gi i tính c
c phát tri
phát tri n trên th gi i ................................................................................18
4.1:
2014 .................28
B ng 4.2: B
u dân s xã Th
B ng 4.3:
.......................................30
n v nhóm h
u tra t i ba thôn c
ng
Quan ...........................................................................................................33
B ng 4.4: Tình hình s n xu t các lo i cây tr ng chính v
ng Quan (2012
Xuân c a xã
2014)......................................................................35
B ng 4.5: Tình hình s n xu t các lo i cây tr ng v mùa chính v c
Quan (2012
ng
2014) ...................................................................................36
B ng 4.6: Di n tích tr ng cây thu c lá v
n
2012-2014 ..................................................................................................37
4.7: Di
t, s
n (2012
ng thu c lá c
ng Quan qua giai
2014) ....................................................................................38
B ng 4.8: Chi phí s n xu t bình quân cho 1000 m2 gieo tr ng c a nhóm h
tra t
u
ng Quan ..............................................................................40
B ng 4.9: Hi u qu kinh t bình quân cho 1.000 m2 di n tích tr ng thu c lá c a
nhóm h
ng Quan .............................41
B ng 4.10: So sánh HQKT bình quân trên di n tích 1000m2 s n xu t cây thu c lá
ng Quan so v i trung bình c
B ng 4.11: B ng phân ph i tiêu th thu c lá theo t
xã
..................................43
14 ...................... 48
DANH M C CÁC HÌNH
Hình 4.1: Các kênh tiêu th thu c lá nguyên li u t
ng Quan ........................47
iii
DANH M C CÁC T , C M T
STT
1
2
Ch vi t t t
BQC
BVTV
VI T T T
D
Bình quân chung
B o v th c v t
3
CC
u
4
5
6
CCDC
CNH-
Công c d ng c
ng
Công nghi p hóa & Hi
7
DT
Di n tích
8
tính
9
FC
Chi phí c
10
GDP
T ng s n ph m n
11
GO
Giá tr s n xu t
12
HND
H i Nông Dân
13
HQKT
Hi u qu kinh t
14
IC
Chi phí trung gian
15
KH
KT
Khoa h c
16
KT
XH
Kinh t - Xã h i
17
MI
Thu nh p h n h p
18
NS
t
19
Pr
L i nhu n
20
21
22
SL
TC
TDTT
S
ng
T ng chi phí
Th d c th thao
23
TR
T ng doanh thu
24
nh
Tài s n c
K thu t
nh
25
UBND
y ban nhân dân
26
USD
27
VA
Giá tr
28
VC
Chi phí bi
29
WHO
T ch c Y t th gi i
i
a
i hóa
iv
Ph n 1: M
tv
M CL C
U ..........................................................................................................1
.................................................................................................................1
1.2. M
u ................................................................................................2
1.3. M c tiêu nghiên c u .................................................................................................2
tài .....................................................................................................3
c...................................................................................................3
a trong th c ti n..........................................................................................3
Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ...............................................................................4
khoa h c .........................................................................................................4
khoa h c ......................................................................................................4
pháp lý c
2.2. Tình hình nghiên c
tài ......................................................................................14
c ............................................................14
2.2.1. Tình hình s n xu t, tiêu th và nhu c u thu c lá trên th gi i ............................14
2.2.2. Tình hình s n xu t, tiêu th và nhu c u thu c lá
2.3 Bài h c kinh nghi
Ph n 3
NG, N
Vi t Nam .............................18
......................................................................19
U ..........21
ng và ph m vi nghiên c u ..........................................................................21
m và th i gian ti n hành..............................................................................21
3.3. N i dung nghiên c u ..............................................................................................21
u và các ch tiêu theo dõi ..................................................21
u .....................................................................................21
3.4.2. Các ch tiêu theo dõi ............................................................................................23
Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ...........................................26
a bàn nghiên c u .................................................................................26
u ki n t nhiên ...............................................................................................26
4.1.2. Các ngu n tài nguyên ..........................................................................................27
u ki n kinh t - xã h i ....................................................................................30
v
4.1.4. Nh ng thu n l
u ki n t
u ki n kinh t
ns n
xu t, tiêu th thu c lá ....................................................................................................32
4.2. Th c tr ng s n xu t và hi u qu kinh t tr ng thu c lá t
4.2.1. M t s
n v nhóm h
4.2.2.
ng cây thu c lá t
ng Quan ........33
u tra.............................................33
ng Quan ..............................................35
4.2.3. Hi u qu kinh t t tr ng thu c lá .......................................................................39
4.3. Tình hình tiêu th cây thu c lá c
ng Quan ............................................46
4.3.1. Các hình th c tiêu th thu c lá t
ng Quan...........................................48
4.3.2. Các ngu n tìm hi u thông tin tiêu th thu c lá c
4.3.3. S liên k t gi a nhà máy v
i dân s n xu t ...............................................51
4.3.4. Vai trò c a ti
4.4. Nh ng thu n l
lá t
,
i dân............................51
thu c lá t
ng Quan ..................51
i và thách th c
n tiêu th cây thu c
ng Quan. ...................................................................................52
4.4.1. Thu n l i..............................................................................................................52
..............................................................................................................52
i ..................................................................................................................53
4.4.4. Thách th c ...........................................................................................................53
4.5. Phân tích các nguyên nhân ch y u
li
n tiêu th cây thu c lá nguyên
ng Quan. ................................................................................54
4.5.1. Nguyên nhân ch quan ........................................................................................54
4.5.2. Nguyên nhân khách quan ....................................................................................55
xu t gi i pháp
y quá trình tiêu th thu c lá nguyên li u
a bàn xã
ng Quan.................................................................................................................57
4.6.1. Gi i pháp v ch
ng.......................................................................................57
4.6.2. Gi i pháp v
4.6.3. Gi i pháp v th
ng ................................................................................57
ng........................................................................................57
4.6.4. Gi i pháp giao thông v n t i................................................................................58
4.6.5. Gi i pháp trong liên k
4.6.6. Gi i pháp v
y tiêu th ...........................................................58
chính sách ...........................................................................58
vi
4.6.7. Gi i pháp chuyên môn hóa các khâu ...................................................................59
NGH ...........................................................................60
Ph n 5: K T LU
5.1. K t lu n...................................................................................................................60
5.2.
ngh ..................................................................................................................62
5.2.1.
ngh
iv
i dân tr ng thu c lá............................................................62
5.2.2.
ngh
iv
i thu mua ........................................................62
5.2.3.
ngh
i v i nhà ho
nh chính sách và cán b
.................... 63
TÀI LI U THAM KH O...........................................................................................64
1
Ph n 1
M
U
tv
Trong ti n trình CNH
c hi n nay, nông nghi p v n là m t ngành
s n xu t v t ch t ch y u, nó chi m gi v trí quan tr ng trong n n kinh t qu c dân.
Nó càng tr nên quan tr
i v i m t qu c gia v i trên 67,7% dân s s ng
vùng nông thôn và g n 47,4
nông lâm nghi
các
ng xã h i làm vi c trong các ngành thu
c
c Vi t Nam.
V i ngh quy t và m c tiêu c
ng,
tr ng tr t có hi u qu cao và b n v
ra nh m phát tri n s n su t
ng chú tr
ng tâm vào các
loài cây tr ng l i th c a t ng vùng sinh thái, s n su t cây thu
công nghi p ng n
c coi là loài cây
i hi u qu kinh t cao,
nông thôn trong c
t cho nhi u vùng
c. Không nh ng v y cây thu
gi m nghèo và làm giàu nhanh chóng cho nhi u h nông dân tr ng cây thu c lá t i m t
s xã tiêu bi
ng (t nh Cao B ng), các t
ng Nai, L ng
c K n.
Cây thu
c tr ng r ng rãi
u ki n t
và phát tri n t t trong vùng khí h u nhi
n 60
B
ng
i gió mùa. Ph m vi phân b vùng tr ng t
p trung nhi u
truy n phong phú, tính thích ng r
ngày nay thu c lá có nhi
B c. Thu c lá có tính di
is
ng tr c ti p c
m ch t, ngo i hình khác nhau. Có th k
lo i thu c lá vàng s
Oriental -
i,
n
, Zimbabwe), thu c lá
c s n c
a Trung H i, xì gà n i ti ng c a Cuba và Sumatra
(Indonesia).
ng Quan là m t xã mi n núi vùng cao n m
phía Tây c a huy n Ngân
t t nhiên 16.097,58 ha
l
u này
ng l
xã trong và ngoài huy n. T ng dân s
u là thu n nông s n xu t tr ng tr t l
a hình ph c t
n phát tri n kinh t xã h
i các
i v i 670 h , h u h t các h
. Xã s n xu t
2
tr ng tr t ba v chính (v mùa, Hè thu và v
s n xu t cây thu c lá là ch y
i hi u qu kinh t
thu c lá thích ng t t v
a hì
u ki n khí h
Chính vì v y chính quy
xóa
.
nh cây thu
m nghèo và s
n 2012
, cây
i dân trong xã trong giai
2020, và s còn phát tri
uy nhiên, v n
s n xu t và phát tri n cây thu c lá t
th i ti t khô h n nên thi
m
a
p nhi
i vào mùa khô, vào mùa m a có hi
i cây thu c lá nên gi
t và ch
th r t b t c p các công ty và ti
n nhi u h s n xu t cây thu
b
ng. Nh t là v
p
iv i
ng
tiêu
i dân d n
t hi u qu kinh t cao. Vi c liên k t gi a
c ch t ch và hi u qu (Nhà nông
Nhà tiêu th ). Nh ng v
c
Nhà khoa h c
c l n, là s kìm hãm trong phát
tri n kinh t ngành tr ng thu c lá nói riêng và c ngành nông nghi p nói chung.
Chính vì v y, c n ph i nghiên c u các gi i pháp tích c c nh m gi i quy t nh ng
v
s n xu t ngành nông nghi p ngày càng phát tri n cao.
Xu t phát t nh ng th c t trên tôi ti n hành th c hi
gi
tài
y tiêu th cây thu c lá nguyên li
huy
1.2. M
Nghiên c u các
ng Quan
t nh B c K n .
iên c u
Nghiên c
y tiêu th cây thu c lá nguyên li u trên
y phát tri n n n kinh t xã h i nói
chung và phát tri n ngành s n xu t cây thu
ng Quan nói riêng,
ti n t i CNH
1.3. M c tiêu nghiên c u
cây thu c lá
- Tìm hi
ng Quan.
c th c tr ng s n xu t và
c hi u qu kinh t t tr ng
ng Quan.
c tình hình tiêu th
thu c lá nguyên li u
a bàn xã
3
- Nghiên c u tìm hi
c nh ng thu n l
i, thách th c nh
n s phát tri n s n xu t, tiêu th cây thu
- Phân tích các nguyên nhân ch y u
li
a
-
n tiêu th thu c lá nguyên
ng Quan.
su
nh
ng Quan.
c m t s gi i pháp phát tri n s n xu t, tiêu th thu c lá nguyên li u
y phát tri n ngành tr ng thu c lá t
n n n kinh t xã h
1.4. Ý n
ng
ng Quan phát tri n b n v ng.
tài
c
Nghiên c
ki n th
tài giúp sinh viên c ng c l i nh ng ki n th
n và nh ng
o chuyên môn trong quá trình h c t
u ki
ng th i t o
i ti p c n v i nh ng ki n th c ngoài th c t .
Nh m phát huy cao tính t giác, ch
ng h c t p, nghiên c u c a sinh viên.
Nâng cao tinh th n h c h i,tìm tòi sáng t o và kh
h
n d ng ki n th c vào t ng
ng nh
t .L
p cho vi c xu t phát nh
u ki n th c
ng nghiên c u khoa h c sau này.
Là tài li u tham kh o cho Khoa, Nhà
các khoá h c sau.
c ti n
K t qu nghiên c
tài s
t ph n vào vi
tr ng s n xu t và tiêu th cây thu c lá nguyên li u c
qua m t s gi
su
tài s
ng Quan. Và
i dân gi i quy
a h , có th ti p t c phát tri n m r ng ho
nâng cao hi u qu s n xu t nông nghi
cho các nhà qu
cv n
ng s n xu
ng th i
o c a các ban ngành tham kh
ng và phát huy t t nh ng l i th kh c ph c,gi i quy t nh
nh m phát tri n tr ng tr t nói chung và phát tri n cây thu
tri n kinh t
c th c
t hi u qu cao và phát tri n b n v ng.
ng i
ng t i phát
4
Ph n 1
T NG QUAN TÀI LI U
khoa h c
khoa h c
2.1.1.1. M t s khái ni
n
a, S n xu t:
S n xu t là quá trình ph i h
u hòa các y u t
các y u t s n xu
u vào (tài nguyên ho c
ng, phân bón, máy móc
hàng hóa ho c d ch v
t
u ra là
: thóc, ngô, th t, tr ng, s a) .
Trong lý thuy t v s n xu
i ta tìm m i cách ch n l a: S n xu t cái gì? S n
xu t bao nhiêu và s n xu
nào? Quy
nh vi
i s n xu t
nh là m t tác nhân c th chuyên trách vi c chuy
vào thành các lo i hàng hóa mong mu
ut
i các y u t
u
u ra.
b, S n ph m:
S n ph m (product) là k t qu
c t quá trình s n xu
c a quá trình s n xu t. S n ph m là m
có th
vào th
c t s n xu t. Là b t c cái gì
t o s chú ý, mua s m, s d ng hay tiêu dùng nh m th a
mãn m t nhu c
m, t ch
u ra chính
c mu n. Nó có th là nh ng v t th , d ch v
a
ng.
c, Hàng hóa:
Trong kinh t chính tr Marxc
ng thông qua
s
d ng có kh
nh
n ph m
i, mua bán. Hàng hóa có th là h u hình hay
d ng vô
ng. Karl Marx
ch
a mãn nhu c
i nh vào các tính ch t c a nó.[15]
David Ricardo cho r ng hàng hóa có hai thu
v t mang hình
n là: giá tr s d ng và
giá tr .[15]
+ Giá tr s d ng c a hàng hóa là: ích d ng c a hàng hóa th a mãn nhu c
c
i. M t hàng hóa có th có m t công d ng hay nhi u công d ng nên nó có
th có nhi u giá tr s d ng khác nhau.
5
+ Giá tr c
ng xã h i c
i s n xu t hàng hóa k t tinh
trong hàng hóa.
d, Tiêu th
Tiêu th s n ph
y u t quy
n cu i cùng c a quá trình s n xu t kinh doanh, là
nh s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p. Tiêu th s n ph m là th c
hi n m
a s n xu
n ph m t
n xu t t
u n i trung gian gi a m t bên là s n xu t và phân
ph i và m t bên là tiêu dùng.[13]
Thích ng v i m
qu n lí, công tác tiêu th s n ph
các hình th c khác nhau. Trong n n kinh t th
quy
nh ba v
theo c
c qu n lí b ng
ng, các doanh nghi p ph i t mình
quan tr ng c a s n xu t nên vi c tiêu th s n ph m c
ng và c
c hi u
ng, tiêu th s n ph m là m t quá
trình kinh t bao g m nhi u khâu t vi c nghiên c u th
t hàng và t ch c s n xu
ti n bán hàng nh m m
nh nhu c u
n vi c t ch c các nghi p v tiêu th , xúc
t hi u qu cao nh
p, tiêu th hàng hoá,
d ch v là vi c chuy n d ch quy n s h u s n ph m hàng hoá, lao v , d ch v
hi
ng th
c ti n hàng hoá ho
c
c quy n thu ti n bán
hàng.[13]
e, Maketing:
Có nhi u khái ni
nh
t c các ho
ng liên quan t i vi
s n xu t t
ng ho
s n xu
i tiêu dùng nh
dùng: T
m thu n l i; v i hình th c phù h
ch
n ph m t
m b o các s n ph
ng liên k
c cung c p t
i tiêu
ng yêu c u v s
ng và
ng; vào th i gian phù h
các y u t hay ho
ng liên t c. Các ho
pg m
ng marketing nông nghi
Tách v , s y khô, làm s ch, phân lo i, ch bi
chuy n, qu ng cáo và bán hàng. Các ho
nghi p.[5]
i
n
cho các s n ph m nông
6
2.1.1.2. Cây thu c lá
a, Ngu n g c:
Cây thu c lá hoang d
c
vùng Trung và Nam M . L ch s chính th c c a vi c s n xu t thu c
chuy n thám hi m tìm ra châu
M c
ib nx
qu
o Antil v a nh y
múa, v a hút m t lo i lá cu n tròn g i là Tabaccos.[12]
c công nguyên
mênh mông
Nam M , Trung M , qu
tr ng thu
o Antil và m t s
Thu
t
2]
-1498 do Roman Pano (nhà
truy
v .
Lisbon
2]
Bungari vào
2]
2]
XVIII.[12]
Tabacco (Anh,
(Rumania).
ak
Bungari), Tutun
vàng là Nicotiana Tabacum L.[12]
7
2]
Sibêri.
-
2]
Tobacco International
t
-
Spanish (Pháp - Tây Ban Nha),
ph
Philippines
b, P
2]
:
Cây thu c lá có tên khoa h c là: Nicotinana.sp thu c ngành h t kín Angiosper,
l p 2 lá m m Dicotylndones, phân l p Asteridae, b hoa mõm sói Scophulariales, h
cà Solanaceae, chi Nicotiana. Trong chi Nicotiana có 50 m ts
ng, h u h t là các d ng d i ph
i ta phân chia thành 4 lo i chính:
là d ng c ,
vào hình thái, màu s c c a hoa
8
- Loài Nicotiana tabacum L: Có hoa màu h
ph bi n
nh t chi m 90% di n tích thu c lá trên th gi i.
- Loài Nicotiana rustica L: Có hoa màu vàng, chi m 10% di n tích thu c lá th gi i.
- Loài Nicotiana petunioide L: Có hoa màu tr ng, ph t h
n th c v t ph c v ngu n d tr gen cho lai t
ng ch có
c dùng trong s n xu t.
- Loài Nicotiana polidiede L: Có hoa màu tr
s n xu t, ch y u ch
c ít dùng trong
n th c v t h c c a m t s qu c gia.
m th c v t h c c a cây thu c lá
- R thu c lá: R thu c lá là m t h th ng bao g m: r cái (r tr ), r nhánh (r bên)
và r h p th . Ngoài ra, thu c lá còn có r b
R tr
c hình thành t phôi r . R
xiên 30-40o. R h p th
c và ch
l
c r , ph n trên sát m
c phát sinh t tr c c a r
t.
ng
c phát tri n trên các r nhánh, có nhi m v cung c p
ng cho cây. R b
sát g c d phát sinh thành r
c
nh m c
nh m c t thân, nh ng r b
nh
ph n
m không khí cao. R thu c lá t p trung giày
t 0-30 cm, phát tri
ng. R thu
ng h p
c v n chuy n t r và tích t trên thân, lá thu c lá.
- Thân cây: Các d ng thu c lá tr ng có d
cao thân cây có th
t tù 1-3m, chia làm nhi
t 2-4 cm, nách lá trên thân có ch
ng, ti t di n thân tròn, chi u
t, m
t mang m
ng kính
ng g i là ch i nách. Có hai lo i ch i
nách: Ch i nách chính và ch i nách ph .
- Lá thu c lá: Trên thân chính c a cây thu c lá có nhi u lá. S
ng lá trên cây
thu c lá tùy thu c vào lo i gi ng. Hình d ng lá thu c lá ch y u là: hình tr ng, hình
dày và màu sác lá có th
L p ngoài c a bi u bì có t ng cutin trong su t và có ph
i.
u
chín k thu t. L p t bào mô d u và l p t bào mô khuy t trong c u trúc lá quy t
d ym
i c a lá thu c lá,
trên m t lá còn có nhi u tuy n lông
c khác nhau. Các tuy n này ch a nh a, h p ch t
nh
và gân ph .
u khi lá chín k thu t. Trên m t lá có nhi u gân chính
9
- Hoa: Hoa thu
cái
ng m
gi a, xung
cái, thu c lo i hoa t h u h
hình thành do s phân hóa c
c
ng thân. Chính gi a chùm hoa có hoa
trung tâm và có các nhánh hoa m c t tr c chính c a chùm hoa.
c th ph n c a thu c lá là t ph i (97-98%), còn l i là th ph n chéo
do gió ho c côn trùng.
- Qu và h t: Qu thu
i cây có 100-150 qu
trên m i chùm hoa, có nh ng cây ho c nh ng lo i gi
chùm hoa. M i qu
n 400-500 qu trên m i
ng tách ra.
H t thu c lá r t nh , kh
ng c a 1000 h t thu c lá vàng s y lò là 0,07-0,10
gam, trong m i gam h t có t
c, K thu t tr ng
n 15.000 h t.
cây thu c lá
Cây thu c lá vàng s y không khó tr ng, phù h p v i nhi u lo
khu v c phía B c và Nam trung b , giá tr kinh t
c lá vàng s
c bao tiêu
u cây tr
ch n cho s phát tri n kinh t
t và khí h u
nh. Vì v y
i nông dân có thêm s l a
m nghèo. Th c hi n ch
a T ng
công ty Khánh Vi t, Công ty thu c lá nguyên li u Khatoco tri n
ng
d n k thu
1. Ch
t tr ng:
- Ch
b i.
t: Cây thu c lá phù h p v
t th t nh , th
t không chua, nhi m m n, phèn. Không ch
cao và gi m chi p
t
-
t g n ngu
p, s ch c và lên lu
cây thu c lá phát tri n t t, gi m nh
t bãi
t b ng p, úng.
i, g n lò s y.[11]
c khi tr
u ki n r t quan tr ng
ng khi x
i tiêu
t cày 2 l n vuông góc nhau, m i l n cách nhau ít nh t 10 ngày cho
c . L n 3 cày lên lu
nh lu
r ng 0,2 -0,3 m. Nên cày b
c to. Khi cày lên lu
nh t s ch c
c khi tr ng.[11]
t
nh lu ng kia 0,8 -
t, ch t
ng
c sâu (20-30cm) và lên lu ng
a vét l i lu ng và
10
2. Tr ng:
- N u tr
m tr ng th ng gi
-N
t khô, d
-M
tr ng
n lu ng.
c vào rãnh ng p kho ng 1/3 lu ng, tr
t t t tr
c.
- 25.000 cây/ha) kho ng cách tr ng
t x u tr ng d y (27.000 - 30.000 cây/ha) kho ng cách tr ng 0,4 m cây,
hàng cách hàng 0,8m.[11]
- Cách tr ng: Cây gi ng nh lên ph i ng t b các lá vàng, lá nhi m b
i
mát và tr ng xong trong ngày. Tr ng b ng cách cu c l , dùng cây ch c l ho c c y
b ng tay. Tr ng sâu 4-5cm, dùng tay bóp nh .[11]
- Sau 5-7 ngày tr ng d m nh ng cây ch t.
3. Làm c , bón phân, vun g c:
- Bón phân: L
ng phân c n bón trung bình cho 1ha: Nitrat amôn 200kg + Kaly
sulfat 400kg + lân 400kg Chia làm 2-3 l n bón tu thu c tính ch
t(
t, ch
ng làm
ng d n c a cán b k thu t).[11]
- Làm c , vun g c: T 2-3 l n k t h p v i bón phân, l n 1 x i nh , vun th p, l n
2,3 x i m nh vun càng cao càng t
ch
t khô 2-3 ngày cho c
c.[11]
- Th i gian làm c , bón phân, vun g c:
N u bón 2 l n:
+ L n 1: 10-15 ngày sau tr ng, 25% m + 25%kaly + 100%lân. Cách g c 5cm
+ L n 2: 30 - 35 ngày sau tr
m + 75% kaly. Bón cách g c 15cm.
N u bón 3 l n:
+ L n 1: 10-15 ngày sau tr ng, 25% m + 25%kaly +100% lân. Cách g c 5cm
+ L n 2: 20 - 25 ngày sau tr
m + 25% kaly. Bón cách g c 10cm.
+ L n 3: 30 - 35 ngày sau tr
m + 50% kaly. Bón cách g c 20cm.
Chú ý: Ch tr n các lo
c khi bón, l
t sâu 5- 10cm.
c:
Không th
t cao, ch
ng t t n u cây thu c lá b thi u ho
c (ng p úng 1- 2 ngày cây héo r , ch t). S l
i tu thu c
11
t và th i ti t. K t sau tr ng 10 ngày
ngày
t 60-65% (gi
sâu), t 40
t o h th ng r phát tri n và xu ng
60 ngày là th i gian thân lá phát tri n m nh c n nhi
thích h p 80
thu c n
u
t thích h p 80-90%, t 10-40
85%, t sau 60 ngày gi
t khô ph
t
t 65-70%. Sau m i l n bón phân, b
c ngay.[11]
c theo rãnh ch
c ng p t
n ¾ lu ng, không
c tràn
t và ch
ng, vi c
lên m t lu ng.
5. Phòng tr sâu b nh:
- Khi sâu b nh xu t hi
x lý càng t n kém và ít hi u qu khi cây càng l n.Vì v y vi c phun thu
bi n pháp h u hi u, kinh t , an toàn nh
phòng tr sâu b nh.
- Sâu: Các lo i sâu hay c n phá gây h i cho cây thu c là sâu xanh, sâu khoanh,
sâu chùm, b
p, r y m .
x d ng thu c hoá h c có hi u qu c n nh t là ph i
phát hi n s m, phun thu c khi sâu r y tu i còn non.
- B nh: Các lo i b
m m t cua,
phát hi
ng hay g p, gây
m nâu. Tri u ch ng b
c, khi bi u hi
Vi c phun thu
ng l n là l c r , th
ng ti m n trong cây m
,
ng không
ng gây h u qu không kh c ph
c.
nh k phòng tr b nh r t t t, và có tác d ng phòng tr sâu, r y.
Vi c k t h p gi a thu c sâu + b nh nh m gi m b
thu c v i nh ng lo i thu c có th k t h
ng. Chú ý ch ph i h p
ng d n ).
B ng 2.1: L ch phun thu c cho ru ng thu c lá
L n
phun
Ngày sau
tr ng
ng
phòng tr
H n h p và n
( Dùng cho bình 16 lít )
L n1
10
Sâu, b nh
L n2
25
Sâu b nh
30ml Carbosan +16 gr
Norshield
20ml Brightin + 40gr ToMet
L n3
40
Sâu, b nh
L n4
60
Sâu, b nh
20ml Permecide + 16gr
Norshield
20ml Secure + 40gr ToMet
ng thu c
c n/bình16lít
(cho 1000m2 )
1
2
2
3
12
Khi phát hi n có sâu r y c
m c n phun thu c, b
i
ng x lý thích h p nh t :
B ng 2.2: Th
CÔN
TRÙNG
Sâu xanh
Sâu xám
B cánh
c ng
ng s lý các lo i sâu b nh
NG X
X lý khi 10% cây u tra có sâu non ký sinh.
X lý khi 5% cây u tra b sâu c n phá.
Khi cây nh : X lý lúc có 10% s cây u tra có ch i ng n b c n phá.
Khi x lý khi cây có hi
ng rách ho
X lý khi 10% s
hay s
tính 5 kén = 1 sâu.
X lý khi 10% s
Sâu s ng
R p mu i
u tra có sâu non. Không k s
ng h
u tra có ít nh t 50 con trên m i lá.
* Cách pha h n h p thu
thu
LÝ
c hoà tan thu c b
c vào khu
c, r i cho
c còn l i vào.[11]
* Vi c phun thu c ch có hi u qu cao n u phun thu c
ng và khi sâu, r y còn non. Vì v y c
r y s m và phun thu c ngay khi t
u
ru
phát hi n sâu,
i x d ng tr c ti p vì v
an toàn cho b n
ng x lý.
* S n ph m thu
i tiêu th bà con nông dân ch nên x d ng nh ng lo i thu
k thu
ng d n, tuy
c cán b
i không x d ng tu ti n.
t ng n:
Bi
t so v i ru
t
ng n, chi phí th c hi n r (ch b ng kho ng 10% hi u qu
i), d th c hi n. Ng t
ng n ngay khi cây v a ch
nh ra hoa, ng t xong nh thu c di t ch i thu c lá
Accotab 330EC n
nh v a ng t (dùng 2 lít Accotab 330 EC pha v i
c cho vào chai nh
làm vòi ch y) nh cho 1 ha. Nh t
ng m xu ng kho
c khoáng, trên n p g n m t van ru
nh ng n v a ng
c thu c Accotab ch y
1/2 cây.[11]
7. Thu ho ch: Sau tr ng 60 ngày có th b
b 5 - 6 l n. B
p
chín thu c s y m
u thu ho ch, m i l n b 3 - 4 lá, m i v
p, hái non ho
quá chín s y
13
s ra màu xanh ho
c. Lá v a chín có màu xanh tr
ng vàng, gân lá chuy n qua màu tr
xu ng.
ib
a lu ng hai tay b hai hàng, m i hàng b m t
bên, m i cây b 1 - 2 lá; n m v
n m m i tay thì x p d c hai bên lu ng, cu ng lá
quay xu ng gi
chuy
ph
g y, d
h t lu ng quay l i ôm có th t d
u ch mát ch
n chuy n dùng dây m n, t m b t, bao t i bó thành t ng bó v
m b o lá thu
c x p th t
ôm,
p t ng l p m t, lá thu c không b
ng.
d, Hi u qu kinh t và v trí, vai trò c a s n xu t cây thu c lá
cây
(1.000-
.[3].
. Cây th
[14].
[14]
[14]
i v i ngành công ngh sinh h c, cây thu
mô hình cho nh ng nghiên c
ti n hành, nuôi c y Invitro và chuy n gen.[14]
cs d
ng d ng nh kh
cv t
dàng
14
pháp lý c
tài
pháp lý v vi c s n xu t và tiêu th cây thu c lá:
- Ngh
nh s
-CP-B
nh v s n xu t và kinh
doanh thu c lá.
- Ngh
-CP-B
nh,
nh chi ti t m t s
u và
bi n pháp thi hành Lu t phòng, ch ng tác h i c a thu c lá v kinh doanh thu c lá.
2.2. Tình hình nghiên c
c
2.2.1. Tình hình s n xu t, tiêu th và nhu c u thu c lá trên th gi i
a, Tình hình s n xuât
Cây thu c lá có ngu n g c Nam M và có l ch s tr ng tr
Nam M cây thu
ng kh
Châu Á, Châu M , Châu Âu, Châu Phi. Hi n nay thu c lá ch y
nguyên li u cho các nhà máy s n xu t thu c lá s
thu c lá trên th gi i
m t s khu v c ta xét
Th gi i
Châu Á
Châu Phi
Châu Âu
Di n tích
(ha)
4.464.348
2.815.506
787.466
702.945
156.052
2.378
(Ngu
th
gi i thu c
c s d ng làm
c tình hình s n xu t
b ng sau:
B ng 2.3: Tình hình s n xu t thu c lá
Khu v c
ng
m t s khu v
u
(%)
100
63,07
17,64
15,74
3,50
0,05
S
ng
(t n)
7.946.618
5.267.359
1.645.911
710.448
317.654
5.243
u (%)
100
66,28
20,71
8,94
4,00
0,07
hi u c th gi i có di n tích tr ng thu c lá g n 4,5 tri u ha
ts
ng g n 8 triêu t n nguyên li u thu c lá cung c p cho các nhà máy ch bi n
thu
c có di n tích s n su t thu c lá l n nh t v i trên
2,8 tri u ha(chi m 63,
ts
t n(chi
ng l n nh t v i g n 5,3 tri u
có s n xu t thu
m t l nh nh t
so v i các khu v c trên th gi i, c th ch chi m 0,05% di
s
5.243 t n) thu c lá nguyên li u.
ng nh nh t chi m 0,07% s
ng 2.378 ha)
ng (
15
Ngành s n xu t thu c lá c a m t s
- Malawi:
c trên th gi i:
c 361 tri u USD t
2013
i doanh s 177 tri u US
i 79.800 t
c lá chi m
ch xu t kh u c
ng b i s
nh
khi nh
i tr ng lá
i m c giá t
Kho ng 2 trong s 14 tri u dân Malawi s ng d a vào ngành công nghi p thu c lá và
ki n s giúp T ng th ng Joyce
i ph i trãi qua cu c b u c vào tháng 5/2014. (Reuters,2013).[16]
- Malaysia: Chính ph
tr ng khác. Th
i tr ng thu c lá quy mô nh chuy n sang cây
ng Ngành công nghi p Tr ng tr t và Hàng hóa Malaysia Datuk
Noriah Kasnon cho bi t r ng Cây Kenaf Qu c gia và H
quá trình tri n khai th c hi
ng Thu
mm
c lá
quy mô nh chuy n sang các cây tr
nh c a các
nhà s n xu t thu c lá s d ng mua lá thu c lá tr ng t
thay th cây tr
t
ngày
p v i các cam k t c a
c khung v ki m soát thu c lá c a WHO, bà nói thêm. Kim
ng ch xu t kh u lá thu c lá và các s n ph m thu c lá gi m 18,7% cùng k
579,04 tri u ringgit (176,6 tri u USD) trong quý 1/2013, bà nh n m nh. Ngành công
nghi p thu
ringgit (1,07 t USD) doanh thu thu c
i 3,42 t
c
. (Star -
ringgit (1,04 t
Malaysia).[16]
- Zimbabwe: Ngành công nghi p và Ban ti p th thu c lá (TIMB)
i chính ph
tài tr
i tr ng thu
c a h và t o ra các ngu n thu ngo i t l
ng t ng s
Zimbabwe
c s n xu t
n kinh t c a qu c gia. Ch t ch
ng lá
Zimbabwe là 165.000 t n
ng 500.000 t n so v i m c tiêu s n xu t 170.000 t
ng th i ti
m t vai trò trong v
n sàng cho vay ti n cho
16
i tr ng thu c lá do cu c kh ng ho ng thanh kho n hi n t i và thi u rõ ràng liên
n vi c nhi u di
c s h u c a nhi
i tr ng
thu c lá xu t nh . Hi p h i Thu c lá c a T ng th ng Zimbabwe Temba Mliswa cáo
bu c các công ty thu
s ti n lãi v
c gia, cho r ng các doanh nghi p này có th chuy n
c, tình hình thanh kho n c a các nông dân s t
t chút.
(Zimbabwe Standard,2013).[16]
u ch nh m c tiêu chào hàng c a h cho v mùa ti p th
u
t ngày 13/02 t 170.000 t n còn 166.5 ngàn t
i v i các h
u gi m
ng bán hàng t i h u h
u hành TIMB Ti
Andrew Matibiri cho bi
c lá "là có ch t l
c bán v i m c giá t t và
c vì h u h
ng cao
nh," và nói thêm r ng m c tiêu là 170.000 t n s
i tr
t cây tr ng c a h . Giá lá cao nh t t i
u giá là 4,99 USD cho m i kg trong su t v mùa.(Herald - Harare).[16]
- Philippines: NTA nâng giá sàn lá Virginia, Burley và thu c lá b
Qu n lý Thu c lá Qu
a. C c
a lá Virginia, Burley và lá
thu c lá có ngu n g c b
i kg cho niên v
2014-15. Giá sàn cho m
i v i lá Virginia,
n 10 peso (0,22 USD)
cho c p lá ng n, 6 peso (0,14 USD) cho c p lá C và 3 peso (0,07 USD) cho các c p lá
th
i v i các lo i thu c lá b
a, giá sàn cho c p lo i cao, trung bình và th p
t là 10 peso (0,22 USD),66 peso (1,50 USD) và 56 peso (1,30 USD).
(BusinessWorld - Philippines).[16]
-
:H
Andhra Pradesh
H
ng thu c lá c a
c
m c 172.000 t n trong v 2013-
ng thu 250 tri u Rs (3,7 tri u USD) ti n ph
v
c. Ch t ch h i
t
nh
nh quy mô cây tr ng thu c lá cho
40.000 t n so v i v
i v i cây tr ng trái phép trong
ng thu c lá K.Gopal cho bi t vi c gi i thi
n
i thu mua nh l tham gia vào các cu
i hóa kho ch
cu
u
Karnataka v i quy mô cây tr
102.000 t n.(Hindu Business Line).[16]
c.
u giá
c ti n hành. Trong khi
c y quy n là
17
b, Tình hình tiêu th và nhu c u thu c lá trên th gi i
-M
u thu
i, th gi
t
gi
c tiêu
trên 400 t USD cho thu c lá. [16]
- Kho ng 5,5 nghìn t
th b i trên 1,1 t
-
u thu
c s n xu
i. [16]
i 40 nghìn t
i ch
n hút thu c lá.
- M c tiêu th thu c lá bình quân trên th gi
m ts
c sau tiêu th v i s
ng (
n: Nh t B n là
2.497; Hàn Qu c là 2.116, Trung Qu c là 1.419.[16]
Hi n nay trên th gi i không ch
i bi t hút thu c mà ph n
hút thu c r t nhi u, vi c ph n hút thu c không còn là m
ng chính vì v y t l n gi i hút thu c
t
l nam gi i hút thu c
thanh thi u niên hi n nay.
B ng 2.4: T l hút thu c lá theo gi i tính
m t s khu v c trên th gi i
S
Nam
Châu Phi
29
Châu M
35
a Trung H i
35
Châu Âu
46
44
60
(Ngu n: Theo T Ch c Y T Th Gi
Khu v c
T l
i hút thu c (%)
N
4
22
4
26
4
8
i hút thu c trên th gi i l n, nhìn chung t l hút thu c
i n gi i. C th Châu Âu là khu v c có t l
72% và Châu phi chi m t l th p nh t v
nh t
khu v
c coi là
c trên th gi i ngày m t gia
ch t l ph n hút thu
t là nh
u k l và
nam gi i cao
i hút thu c l n nh t v i
l nam hút thu c cao
i 60%, th p nh t là Châu Phi chi m 29%. T l n
gi i hút thu c cao nh t
khu v c Châu Âu chi m 26% và th p nh t
a Trung H i v i 4%.
3 khu v c Châu
