Ngành nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự theo pháp luật việt nam từ thực tiễn thực hiện trên địa bàn thành phố hải phòng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SỸ
CHUYÊN NGÀNH: LUẬT KINH TẾ

NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN VỀ
AN NINH TRẬT TỰ THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM
TỪ THỰC TIỄN THỰC HIỆN TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

ĐỖ TẤT TRUNG

HÀ NỘI - 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SỸ
NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN VỀ
AN NINH TRẬT TỰ THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM
TỪ THỰC TIỄN THỰC HIỆN TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

ĐỖ TẤT TRUNG

CHUYÊN NGÀNH: LUẬT KINH TẾ
MÃ SỐ: 60380107
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ DUNG

HÀ NỘI - 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn với đề tài: “Ngành, nghề kinh doanh có điều kiện
về an ninh, trật tự theo pháp luật Việt Nam từ thực tiễn thực hiện trên địa bàn
Thành phố Hải Phòng” là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của
TS Nguyễn Thị Dung - Phó Trưởng khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà
Nội. Các kết quả nêu trong luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào
khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và
trung thực.
Tôi đã hoàn thành tất cả các môn học và đã hoàn thành tất cả các nghĩa vụ tài
chính theo quy định của Trường Viện Đại học Mở Hà Nội.
Vậy, tôi viết lời cam đoan này đề nghị Viện Đại học Mở Hà Nội xem xét để tôi
có thể bảo vệ luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Người cam đoan

ĐỖ TẤT TRUNG


LỜI CẢM ƠN
Luận văn tốt nghiệp Cao học Luật Kinh tế K31 được hoàn thành tại Viện Đại
học Mở Hà Nội. Có được Luận văn tốt nghiệp này, em xin bày tỏ lòng biết ơn chân
thành và sâu sắc tới Viện Đại học Mở Hà Nội, Khoa Đào tạo sau Đại học, đặc biệt là
TS Nguyễn Thị Dung - Phó Trưởng khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà
Nội đã trực tiếp hướng dẫn, dìu dắt, giúp đỡ em với những chỉ dẫn khoa học quý giá
trong suốt quá trình triển khai, nghiên cứu và hoàn thành đề tài “Ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện về an ninh, trật tự theo pháp luật Việt Nam từ thực tiễn thực
hiện trên địa bàn Thành phố Hải Phòng”;

Em xin chân thành cảm ơn các nhà khoa học, các thầy cô giáo đã trực tiếp
giảng dạy, truyền đạt những kiến thức khoa học chuyên ngành Luật Kinh tế cho bản
thân em trong những năm tháng qua;
Em xin gửi tới Công an Thành phố Hải Phòng, các sở, ban, ngành thuộc
Thành phố Hải Phòng lời cảm tạ sâu sắc vì đã tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ em thu
thập số liệu cũng như những tài liệu nghiên cứu cần thiết liên quan đến đề tài tốt
nghiệp. Xin ghi nhận công sức và những đóng góp quý báu và nhiệt tình của các bạn
học viên lớp Luật Kinh tế đã đóng góp ý kiến và giúp đõ em triển khai, điều tra thu
thập số liệu.
Có được sự thành công của luận văn này, trước hết nhờ công lao của tập thể,
của nhà trường, cơ quan… Đặc biệt là quan tâm động viên khuyến khích cũng như sự
thông cảm sâu sắc của gia đình. Nhân đây, em xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu đậm
nhất.
Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn các đơn vị và cá nhân đã hết lòng
quan tâm tới sự nghiệp đào tạo đội ngũ thạc sỹ chuyên ngành luật kinh tế.
Em rất mong nhận được sự đóng góp, phê bình của quý thầy cô, các nhà khoa
học, đọc giả và các bạn đồng nghiệp
Xin chân thành cảm ơn!


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................1
CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH
NGÀNH, NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN VỀ AN NINH, TRẬT TỰ .......7
1.1. Khái niệm ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và ngành, nghề kinh doanh
có điều kiện về an ninh, trật tự. ....................................................................................7
1.1.1. Khái niệm ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. .................................................7
1.1.2. Khái niệm ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. ....................8
1.2. Những quy định cơ bản về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh,
trật tự. .............................................................................................................................8

1.2.1. Quy định về những ngành, nghề cần đáp ứng điều kiện về an ninh, trật tự. .........9
1.2.2. Quy định về điều kiện kinh doanh về an ninh, trật tự. ........................................13
1.2.2.1. Điều kiện áp dụng chung đối với các ngành nghề kinh doanh có điều kiện về
an ninh, trật tự. ...............................................................................................................13
1.2.2.2. Điều kiện kinh doanh áp dụng riêng đối với một số ngành nghề .....................18
1.2.3. Thủ tục kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. ...22
1.2.4. Quy định pháp luật về xử phạt hành chính trong lĩnh vực kinh doanh có điều
kiện về an ninh, trật tự. ..................................................................................................29
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .............................................................................................33
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THI HÀNH PHÁP LUẬT VỀ NGÀNH, NGHỀ
KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN VỀ AN NINH, TRẬT TỰ TRÊN ĐỊA BÀN TP
HẢI PHÒNG ................................................................................................................34
2.1. Tình hình chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của TP Hải Phòng. ...34
2.2. Thẩm quyền quản lý nhà nước đối với các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng. ....................................................................36
2.2.1. Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban nhân dân quận, huyện. .....................................36
2.2.2. Sở Công an thành phố (Lực lượng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã
hội). ................................................................................................................................36
2.2.3. Sở Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy thành phố. ..............................................38
2.2.4. Sở Công Thương. ................................................................................................38


2.2.5. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội. ...............................................................38
2.2.6. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch. ..........................................................................38
2.2.7. Sở Y tế..................................................................................................................39
2.2.8. Sở Thông tin và Truyền thông. ............................................................................39
2.2.9. Cục Thuế thành phố.............................................................................................39
2.2.10. Sở Tài chính.......................................................................................................39
2.2.11. Ủy ban nhân dân quận, huyện. ..........................................................................40
2.3. Tình hình thực hiện pháp luật về kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự

trên địa bàn TP Hải Phòng. ........................................................................................40
2.3.1. Tình hình đặc điểm có liên quan đến các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh,
trật tự. .............................................................................................................................40
2.3.1.1. Số lượng, sự phân bổ của ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
.......................................................................................................................................40
2.3.1.2. Thành phần kinh tế của các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. ....40
2.3.1.3. Người làm nghề trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.........41
2.3.1.4. Đặc điểm về nhân thân của người làm nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh,
trật tự. .............................................................................................................................41
2.3.2. Tình hình, đặc điểm vi phạm pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự. ....................................................................................................................41
2.3.2.1. Khái quát chung về tình hình vi phạm pháp luật . ...............................................41
2.3.2.2. Loại vi phạm pháp luật liên quan đến các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự. ....................................................................................................................44
2.3.2.3. Tình hình vi phạm trong từng ngành, nghề cụ thể. ..............................................44
2.3.2.4. Đặc điểm về địa bàn hoạt động kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. .......45
2.3.2.5. Đặc điểm về phương thức, thủ đoạn của các đối tượng vi phạm trong lĩnh vực
kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. .....................................................................45
2.3.2.6. Đặc điểm nhân thân của các đối tượng vi phạm pháp luật trong lĩnh vực kinh
doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. .............................................................................46
2.3.3. Kết quả công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm trong lĩnh vực kinh
doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. .............................................................................47


2.3.4. Thực tiễn lựa chọn ngành, nghề trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng từ 2011 - 2015. ...............................................49
2.3.5. Một số vụ việc điển hình vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng thời gian qua. ..................................................50
2.3.5.1. Cho tổ chức, cá nhân người nước ngoài thuê nhà để ở hoặc làm văn phòng và
Hoạt động in, bao gồm chế bản in, in, gia công sau in và Photocopy mầu… ...............50

2.3.5.2. Kinh doanh, sản xuất con dấu...........................................................................51
2.3.5.3. Kinh doanh dịch vụ cầm đồ. .............................................................................51
2.3.6. Một số nhận xét, đánh giá về xử lý vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện
về an ninh, trật tự. ...........................................................................................................54
2.3.6.1. Ưu điểm. ...........................................................................................................54
2.3.6.2. Hạn chế. ............................................................................................................55
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................55
CHƯƠNG III: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
THỰC THI PHÁP LUẬT NGÀNH, NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN VỀ
AN NINH, TRẬT TỰ TRÊN ĐỊA BÀN TP HẢI PHÒNG......................................56
3.1. Phương hướng và quan điểm nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật ngành,
nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng......56
3.1.1. Phương hướng .....................................................................................................56
3.1.2. Quan điểm............................................................................................................57
3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật ngành, nghề kinh doanh có
điều kiện về an ninh, trật tự tại Hải Phòng. ..............................................................58
3.2.1. Tổ chức có hiệu quả về thực hiện pháp luật trong kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự là yêu cầu, nhiệm vụ cấp bách hiện nay. ...................................................58
3.2.2. Thực hiện pháp luật về quản lý, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hành vi vi phạm
pháp luật trong kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự phải bảo vệ, bảo đảm
quyền, lợi ích của con người, quyền công dân, các tổ chức kinh tế... ...........................60
3.2.3. Thực hiện pháp luật về kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự phải đồng bộ
với đổi mới, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong kinh doanh có điều
kiện về an ninh, trật tự. ..................................................................................................60


3.2.4. Thực hiện pháp luật về quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh,
trật tự là nhiệm vụ của cộng đồng và toàn xã hội, từng bước thực hiện xã hội hóa công
tác quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. ...........................61
3.3. Những giải pháp cơ bản khác ..............................................................................62

3.3.1. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cơ quan nhà nước trên địa bàn TP Hải
Phòng trong tình hình mới. ............................................................................................62
3.3.2. Sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện
đạo đức cho cán bộ công chức.......................................................................................64
3.3.2.1. Về công tác tổ chức, bộ máy. ...........................................................................64
3.3.2.2. Công tác xây dựng lực lượng. ..........................................................................65
3.3.2.3. Giáo dục đạo đức, phẩm chất cho cán bộ công chức. ......................................66
3.3.2.4. Bồi dưỡng kiến thức pháp lý cho công chức làm nhiệm vụ quản lý, kiểm tra,
kiểm soát, xử lý vi phạm pháp luật trong kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. 67
3.3.2.5. Tăng cường trang bị phương tiện kỹ thuật, hiện đại hóa cơ sở vật chất phục vụ
cho công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát. ....................................................................67
3.3.3. Tăng cường nghiên cứu, triển khai áp dụng pháp luật về quản lý, kiểm tra, kiểm
soát ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự và các chủ trương chính
sách, pháp luật. ..............................................................................................................68
3.3.4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động quần chúng tham gia. ........................69
3.3.5. Coi trọng và triển khai các biện pháp quản lý, thường xuyên tổng kết thực tiễn
quản lý, kiểm tra, kiểm soát và xử lý trong kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
.......................................................................................................................................70
3.3.5.1. Quản lý xã hội. .................................................................................................70
3.3.5.2. Quản lý nghiệp vụ. ...........................................................................................71
3.3.6. Tăng cường công tác phối hợp, kết hợp giữa chính quyền và các ngành chức
năng khác. ......................................................................................................................71
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ............................................................................................74
KẾT LUẬN ..................................................................................................................75
TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................77


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của Đề tài.
Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội của cả nước

nói chung, của Thành phố Hải Phòng (sau đây viết tắt là TP Hải Phòng) nói riêng, các
cơ sở đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, nhất là vũ trường, karaoke,
massage, cho thuê lưu trú, dịch vụ cầm đồ… phát triển khá sôi động. Bên cạnh mặt
tích cực, các lĩnh vực này cũng phát sinh và tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp về an ninh,
trật tự, như: thuê khách sạn, nhà nghỉ, nhà trọ để hoạt động mại dâm, tổ chức đánh bạc,
sử dụng trái phép chất ma túy; sử dụng các vũ trường, quán bar, karaoke làm nơi để ăn
chơi thác loạn; lợi dụng hoạt động kinh doanh dịch vụ cầm đồ để tiêu thụ tài sản do
phạm tội mà có, cho vay nặng lãi, siết nợ, đòi nợ thuê, bắt giữ người trái pháp luật…
gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh, trật tự.
Để giải quyết vấn đề này, Quốc hội, Nhà nước xác định đây là nhiệm vụ trọng
tâm, thường xuyên, cấp bách và lâu dài, đòi hỏi sự tham gia phối hợp triển khai mạnh
mẽ giữa các cơ quan chức năng, đặc biệt của toàn lực lượng Công an trên toàn quốc và
trên từng tỉnh, thành phố, địa bàn cụ thể.
Để tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với các cơ sở đầu tư kinh doanh
có điều kiện về an ninh, trật tự, Bộ Công an đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương
thực hiện nghiêm túc Nghị định 96/2016/NĐ-CP của Chính phủ ngày 01/7/2016 (thay
thế Nghị định số 72/2009/NĐ-CP hết hiệu lực từ ngày 01/7/2016 của Chính phủ) quy
định điều kiện về an ninh, trật tự đối với một số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều
kiện. Lực lượng Công an đã tăng cường công tác nắm tình hình, phối hợp với các cơ
quan chức năng kiểm tra, xử lý các vi phạm hành chính liên quan đến hoạt động đầu tư
kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
Từ thực tế nêu trên, ta thấy rõ vai trò lớn lao của công tác quản lý các cơ sở đầu
tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. Bản thân qua tìm hiểu hiểu sâu sắc kể cả
về lý luận và thực tiễn để xây dựng cho mình cách nhìn, nhận thức đúng đắn về trách
nhiệm và nghĩa vụ của mỗi cá nhân bước vào cuộc sống xã hội, tham gia vào công
cuộc xây dựng đất nước bằng những việc làm cụ thể.

1

Công tác quản lý, kiểm tra, xử lý, tổ chức thực hiện pháp luật về phía các cơ
quan chức năng địa phương còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Về phía người dân, cá
nhân, tổ chức, doanh nghiệp vẫn còn thiếu hiểu biết pháp luật và chưa tích cực tham
gia vào công tác quản lý, phát hiện và phối hợp với cơ quan chức năng để kiểm tra, xử
lý các hành vi vi phạm đối với hoạt động kinh doanh có điều kiền về an ninh, trật tự.
Do vậy, cần xác định quản lý, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hành vi vi phạm
pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh các ngành, nghề có điều kiện về an ninh, trật tự là
nhiệm vụ của toàn xã hội trong đó lực lượng Công an là nòng cốt, tiên phong, phối
hợp cùng các cơ quan chức năng khác phải nắm vững và áp dụng nghiêm chỉnh, công
bằng pháp luật và thực hiện nghiêm các Nghị định của Chính phủ, Thông tư, Chỉ thị
của Bộ Công an về công tác quản lý Nhà nước các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có
điều kiện về an ninh, trật tự.
Liên hệ thực tiễn hoạt động của các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện
về an ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng trong công tác quản lý, kiểm tra, kiểm
soát, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật đối với các cơ sở kinh doanh các ngành,
nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự cũng có cả những thành tích,
ưu điểm và những hạn chế, yếu kém về năng lực quản lý, kiểm tra, phát hiện, xử lý vi
phạm pháp luật, giáo dục pháp luật trong doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân. Trong những
năm qua, các cơ quan chức năng TP Hải Phòng đã có nhiều cố gắng trong công tác
quản lý, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, so với
tình hình mà dư luận xã hội đã phản ánh thì kết quả đó chưa đáp ứng được yêu cầu.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Ngành, nghề kinh doanh có
điều kiện về an ninh, trật tự theo pháp luật Việt Nam từ thực tiễn thực hiện trên địa
bàn Thành phố Hải Phòng” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình. Tác giả luận văn có
mong muốn góp phần nhỏ bé vào việc nghiên cứu cơ sở lý luận, thực trạng thực hiện
pháp luật về quản lý Nhà nước đối với các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện
về an ninh, trật tự và đề xuất một số quan điểm, giải pháp đảm bảo thực hiện tốt pháp
luật về quản lý Nhà nước đối với các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về
an ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng nói riêng và cả nước nói chung.

2


2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Đề tài về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự chưa có nhiều
công trình nghiên cứu, đa phần tập trung nghiên cứu về các điều kiện kinh doanh nói
chung hoặc đi vào phân tích điều kiện kinh doanh về an ninh, trật tự với các hoạt động
kinh doanh cụ thể, có thể kể đến một số công trình sau:
- Pháp luật về điều kiện kinh doanh ở Việt Nam, thực trạng và hướng hoàn
thiện. Luận văn thạc sĩ Luật học, tác giả Nguyễn Thị Huyền Trang (2014), Trường
Đại học Luật Hà Nội.
- Thực trạng pháp luật về điều kiện kinh doanh ở Việt Nam. Luận văn thạc sĩ
Luật học, tác giả Vũ Thị Hiền (2014), Trường Đại học Luật Hà Nội.
- Pháp luật về kinh doanh dịch vụ bảo vệ ở Việt Nam, Luận văn thạc sĩ Luật
học (2015), Trường Đại học luật Hà Nội.
- Pháp luật về điều kiện kinh doanh và quy định cụ thể đối với hoạt động kinh
doanh karaoke, Khoá luật tốt nghiệp, tác giả Đỗ Thị Nga (2015), Trường Đại học Luật
Hà Nội.
- Thực trạng giấy phép kinh doanh, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, Văn phòng
Quốc hội, số 04 (2013).
- Giấy phép và điều kiện kinh doanh ở Việt Nam - Thực trạng và con đường
phía trước (2006) Báo cáo của nhóm chuyên gia trong ban nghiên cứu của Chính phủ
do TS. Phạm Duy Nghĩa làm trưởng nhóm.
- Pháp luật về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và kiến nghị hoàn thiện.
Tác giả: TS. Nguyễn Thị Yến, ThS. Trần Bảo Ánh, Tạp chí Luật học - Trường Đại
học Luật Hà Nội, số 04 (2013).
Như vậy, các bài viết, công trình nghiên cứu mới chỉ đưa ra những nội dung
mang tính chất khái quát về điều kiện kinh doanh ở Việt Nam trong giai đoạn trước năm
2015, hoặc đánh giá một hoạt động kinh doanh có điều kiện cụ thể. Đặc biệt, chưa có
công trình nghiên cứu nào phân tích, đánh giá việc thực hiện pháp luật về kinh doanh có

điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng, cũng như chưa có những giải
pháp thích hợp nhằm hoàn thiện pháp luật kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự,

3


tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động doanh nghiệp trên địa bàn TP Hải Phòng trong
điều kiện hiện nay.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Mục đích nghiên cứu
Mục đích của việc nghiên cứu đề tài là nghiên cứu thực trạng pháp luật Việt
Nam về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về
an ninh, trật tự và thực tiễn áp dụng pháp luật về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện
tại TP Hải Phòng để từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả trong công tác quản
lý, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong kinh doanh các
ngành, nghề có điều kiện về an ninh, trật tự trên toàn quốc nói chung và trên địa bàn
TP Hải Phòng nói riêng đạt kết quả tốt nhất.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện tốt các mục đích nêu trên, luận văn có những nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về thực hiện pháp luật về quản lý, kiểm tra, kiểm
soát, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự: khái niệm, đặc điểm, hình thức, các yếu tố tác động đến việc thực hiện
pháp luật trong quản lý, kiểm tra, kiểm soát và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật các
ngành, nghề kinh doanh có điểu kiện về an ninh, trật tự.
- Nghiên cứu tình hình kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự; thực tiễn thực hiện pháp luật về kinh doanh các ngành, nghề kinh doanh có
điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng.
- Đề xuất quan điểm, giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về kinh doanh các
ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn cả nước nói chung
và TP Hải Phòng nói riêng.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
- Đối tượng: Những vấn đề hoạt động của các cơ sở kinh doanh các ngành,
nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng.
- Phạm vi: Nghiên cứu hoạt động quản lý, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hành
vi vi phạm pháp luật của các cơ sở kinh doanh các ngành, nghề kinh doanh có điều
kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng.
4


5. Phương pháp nghiên cứu.
- Luận văn dựa trên quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí
Minh; đường lối, chủ trương của Đảng; Chính sách, pháp luật của Nhà nước làm cơ sở
lý luận để nghiên cứu. Đồng thời sử dụng các phương pháp: lôgíc và lịch sử, phân tích
và tổng hợp; cụ thể: phương pháp luật học so sánh, phương pháp thống kê, phân tích,
phương pháp điều tra, gắn lý luận với thực tiễn, để chọn lọc tri thức khoa học cũng như
kinh nhiệm thực tiễn để thực hiện mục đích và nhiệm vụ luận văn đề ra.
- Trong quá trình nghiên cứu có tham khảo, kế thừa có chọn lọc các công trình
nghiên cứu, bài viết có liên quan đến lĩnh vực luận văn đề cập.
6. Những đóng góp khoa học của Đề tài
- Luận văn không những góp phần bổ sung, làm sáng tỏ thêm về mặt lý luận đối
với giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hành
vi vi phạm pháp luật trong kinh doanh các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự trong cả nước nói chung và thực tiễn trên địa bàn TP Hải Phòng nói riêng,
mà còn giúp cho cán bộ, công chức của các cơ quan, ban ngành trên địa bàn TP Hải
Phòng trong đó các cơ quan quản lý nhà nước làm nòng cốt, làm tốt trách nhiệm của
mình trong việc quản lý, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật
trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ luật định.
- Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần đổi mới tổ chức hoạt động của các
cơ quan, ban ngành trên địa bàn TP Hải Phòng, đề ra phương án cụ thể, trước mắt và
lâu dài nhằm tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát và xử lý các hành vi vi phạm pháp

luật của các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải
Phòng.
- Đề tài này góp phần xây dựng phương án các cơ quan, ban ngành; đồng thời
làm cơ sở để vận dụng chỉ đạo cho các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh
doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng trong tình hình mới.
7. Kết cấu của Luận văn.
Ngoài phần mở đầu, kết luận, nội dung luận văn được kết cấu thành ba chương
gồm:

5


Chương 1: Những vấn đề cơ bản về pháp luật điều chỉnh ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện về an ninh, trật tự
Chương 2: Thực tiễn thực hiện pháp luật về ngành, nghề kinh doanh có điều
kiện về an ninh, trật tự trên địa bàn TP Hải Phòng.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý,
kiểm tra, kiểm soát các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự trên địa
bàn TP Hải Phòng.

6


CHƯƠNG I
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÁP LUẬT
ĐIỀU CHỈNH NGÀNH, NGHỀ KINH DOANH CÓ ĐIỀU KIỆN
VỀ AN NINH, TRẬT TỰ
1.1. Khái niệm ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và ngành, nghề kinh doanh

có điều kiện về an ninh, trật tự.

1.1.1. Khái niệm ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.
Tại khoản 1 Điều 7 Luật Đầu tư 2014 có đưa ra khái niệm về ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện là: “Ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là ngành, nghề
mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề đó phải đáp ứng
điều kiện vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã
hội, sức khỏe của cộng đồng”.
Từ khái niệm trên, chúng ta có thể hiểu điều kiện để kinh doanh ngành, nghề
kinh doanh có điều kiện là những yêu cầu mà doanh nghiệp phải có hoặc phải thực
hiện khi kinh doanh một ngành, nghề cụ thể. Khi cá nhân, tổ chức muốn kinh doanh
một ngành, nghề nào đó, trước hết cá nhân, tổ chức đó phải xác định ba vấn đề sau
đây:
- Ngành, nghề mình định kinh doanh có thuộc trường hợp bị cấm kinh doanh
hay không;
- Mình có đủ tư cách pháp lý để đầu tư kinh doanh hay không;
- Ngành, nghề mình định kinh doanh có phải là ngành, nghề kinh doanh có điều
kiện hay không và nếu thuộc ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thì điều kiện cần
phải đáp ứng là gì.
Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư mới đã quy định tách bạch giữa yêu cầu
thành lập doanh nghiệp và yêu cầu về điều kiện kinh doanh đối với ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện. Luật Doanh nghiệp năm 2005 dành riêng một điều quy định về
ngành, nghề và điều kiện kinh doanh (Điều 7). Theo đó, điều kiện kinh doanh được
hiểu là yêu cầu mà doanh nghiệp phải có hoặc phải thực hiện khi kinh doanh ngành,
nghề cụ thể, được thể hiện bằng giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện
7


kinh doanh, chứng chỉ hành nghề, chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp, yêu
cầu về vốn pháp định hoặc yêu cầu khác. Đối với ngành, nghề mà pháp luật về kinh
doanh có điều kiện về an ninh, trật tự và pháp luật có liên quan quy định phải có điều
kiện thì doanh nghiệp chỉ được thành lập và hoạt động kinh doanh ngành, nghề đó khi

có đủ các điều kiện theo quy định.
1.1.2. Khái niệm ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
Tại các quy định của Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, các Nghị định, Thông
tư… không quy định khái niệm cụ thể về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự. Qua nghiên cứu các nguồn tài liệu khác nhau, và danh mục ngành, nghề
kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự theo quy định của pháp luật từ đó luận văn
đã chỉ rõ khái niệm ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự: Ngành,
nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự là những ngành, nghề đòi hỏi người
kinh doanh phải đáp ứng các điều kiện về an ninh, trật tự trong quá trình hoạt động.
Đây là những ngành, nghề phức tạp vừa chịu sự quản lý về hoạt động sản xuất kinh
doanh của các cơ quan quản lý nhà nước về kinh tế, vừa chịu sự quản lý về an ninh,
trật tự của lực lượng Công an nhằm đảm bảo yêu cầu hoạt động kinh doanh của các
cơ sở, vừa chủ động phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, các hành vi vi phạm pháp
luật, bảo vệ an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Nghị định 96/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 quy định điều kiện về an ninh, trật tự
đối với một số ngành, nghề kinh doanh có điều kiện quy định: Ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện về an ninh, trật tự là những ngành, nghề quy định tại Điều 3 Nghị
định, trong quá trình hoạt động kinh doanh có yếu tố phức tạp liên quan đến an ninh,
trật tự dễ bị lợi dụng để hoạt động phạm tội và thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật
khác.
1.2. Những quy định cơ bản về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh,
trật tự.
Thực hiện quy định của Luật Doanh nghiệp 2014 và Luật Đầu tư 2014, các quy
định cũ về điều kiện kinh doanh chỉ được áp dụng hết tháng 6/2016. Từ ngày
01/7/2016, các quy định mới về điều kiện kinh doanh nói chung và điều kiện kinh
doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự nói riêng được ban hành
8


để thay thế các văn bản cũ (chủ yếu là các quy định về điều kiện kinh doanh do các Bộ

ban hành). Đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, Nghị định
96/2016/NĐ-CP của Chính phủ đã được ban hành ngày 01/7/2016 quy định về điều
kiện về an ninh, trật tự đối với một số ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Ngoài ra,
Nghị định 19/2016/NĐ-CP ngày 22/03/2016 của Chính phủ quy định về kinh doanh
khí và nhiều văn bản về điều kiện kinh doanh còn đang trong quá trình soạn thảo.
Trong phần này, luận văn sẽ chú trọng đi sâu phân tích thực trạng pháp luật phù hợp
với tình hình thực tiễn nói trên.
1.2.1. Quy định về những ngành, nghề cần đáp ứng điều kiện về an ninh, trật tự.
Ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự là những ngành, nghề
phức tạp và có những điều kiện, phương tiện để các đối tượng thực hiện hành vi phạm
tội và vi phạm pháp luật khác. Bên cạnh chịu sự quản lý về hoạt động sản xuất, kinh
doanh của các cơ quan chức năng trong quá trình hoạt động kinh doanh còn chịu sự
quản lý về an ninh, trật tự của lực lượng Công an nhằm đảm bảo yêu cầu hoạt động
kinh doanh của các cơ sở, vừa chủ động quản lý, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hành vi
vi phạm pháp luật, mà còn đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh chính trị
và trật tự an toàn xã hội.
Trên cơ sở quy định tại Phụ lục IV Luật đầu tư 2014, các ngành, nghề kinh
doanh có điều kiện về an ninh, trật tự được quy định cụ thể tại Điều 3 Nghị định số
96/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 quy định ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự và phạm vi quản lý, bao gồm:
1. Sản xuất con dấu, gồm: Sản xuất con dấu có hình Quốc huy nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam, con dấu có hình biểu tượng, con dấu không có hình biểu
tượng theo quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng con dấu.
2. Kinh doanh công cụ hỗ trợ, gồm: Sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, xuất khẩu,
mua, bán công cụ hỗ trợ, đạn sử dụng cho công cụ hỗ trợ và phụ kiện của công cụ hỗ
trợ; sửa chữa công cụ hỗ trợ.
3. Kinh doanh các loại pháo, gồm: Sản xuất, gia công, nhập khẩu, xuất khẩu,
mua, bán các loại pháo hoa, các loại pháo khác và thuốc pháo theo quy định của pháp
luật về quản lý, sử dụng pháo.

9


4. Kinh doanh dịch vụ cầm đồ, gồm: Kinh doanh dịch vụ cho vay tiền mà người
vay tiền phải có tài sản hợp pháp mang đến cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ để cầm
cố.
5. Kinh doanh dịch vụ xoa bóp, gồm: Sử dụng phương pháp vật lý trị liệu để
xoa bóp (massage), tẩm quất phục vụ sức khỏe con người.
Hoạt động xoa bóp thuộc cơ sở y tế phục vụ chữa bệnh và cơ sở giải quyết việc
làm cho người khuyết tật không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này.
6. Kinh doanh thiết bị phát tín hiệu của xe được quyền ưu tiên, gồm: Sản xuất,
lắp ráp, nhập khẩu, xuất khẩu, mua, bán cờ hiệu, đèn, còi phát tín hiệu ưu tiên của xe
cơ giới.
7. Kinh doanh dịch vụ bảo vệ, gồm: Dịch vụ bảo vệ con người, tài sản, mục tiêu
và các hoạt động hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Hoạt động bảo vệ các đối tượng, mục tiêu thuộc Danh mục Nhà nước quy định
do Công an nhân dân, Quân đội nhân dân có trách nhiệm vũ trang canh gác, bảo vệ và
hoạt động bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp theo quy định tại Nghị định số 06/2013/NĐCP ngày 09 tháng 01 năm 2013 quy định về bảo vệ cơ quan, doanh nghiệp thì không
thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này.
8. Kinh doanh súng bắn sơn, gồm: Sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, xuất khẩu,
mua, bán súng bắn sơn, đạn sử dụng cho súng bắn sơn và phụ kiện của súng bắn sơn;
sửa chữa súng bắn sơn; cung ứng dịch vụ sử dụng súng bắn sơn.
9. Kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài.
10. Kinh doanh dịch vụ đòi nợ, gồm: Các hoạt động dịch vụ đòi nợ tiền, tài sản
hợp pháp cho cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân theo hợp đồng ủy quyền.
11. Kinh doanh casino, gồm: Các loại hình vui chơi có thưởng trong kinh doanh
casino.
12. Kinh doanh dịch vụ đặt cược, gồm: Các loại hình dịch vụ đặt cược.
13. Kinh doanh khí, gồm: Các hoạt động kinh doanh khí được quy định tại Nghị
định số 19/2016/NĐ-CP ngày 22 tháng 3 năm 2016 về kinh doanh khí.

14. Kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp, gồm: Sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu,
mua, bán, tái chế, bảo quản, vận chuyển, tiêu hủy vật liệu nổ công nghiệp.

10


Hoạt động nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm vật liệu nổ công nghiệp không
thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này.
15. Kinh doanh tiền chất thuốc nổ, gồm: Sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, mua,
bán, bảo quản, vận chuyển, tiêu hủy Amoni nitrat hàm lượng cao từ 98,5% trở lên (sau
đây viết gọn là tiền chất thuốc nổ).
16. Kinh doanh ngành, nghề có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp và tiền chất
thuốc nổ, gồm: Các hoạt động có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp để thi công công
trình, thăm dò, khai thác khoáng sản, dầu khí; sử dụng tiền chất thuốc nổ để sản xuất
vật liệu nổ công nghiệp.
17. Kinh doanh dịch vụ nổ mìn, gồm: Các hoạt động cung ứng dịch vụ có sử
dụng vật liệu nổ công nghiệp phục vụ thi công công trình, thăm dò, khai thác khoáng
sản, dầu khí cho cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có nhu cầu hợp pháp.
18. Kinh doanh dịch vụ in, gồm: Chế bản in, in, gia công sau in (trừ cơ sở in
lưới, photocopy) để tạo ra các sản phẩm sau đây:
a) Xuất bản phẩm (trừ sách chữ nổi, bản ghi âm, ghi hình có nội dung thay
sách, minh họa thay sách);
b) Báo, tạp chí và các ấn phẩm báo chí khác theo quy định của pháp luật về báo
chí;
c) Mẫu, biểu mẫu, giấy tờ có tính pháp lý do cơ quan nhà nước, tổ chức chính
trị, tổ chức chính trị - xã hội ban hành;
d) Tem chống giả;
đ) Bao bì, tem, nhãn sản phẩm hàng hóa là dược phẩm, hóa dược, thuốc chữa
bệnh và thực phẩm chức năng (trừ cơ sở sản xuất dược phẩm, hóa dược, thuốc chữa
bệnh, thực phẩm chức năng tự in bao bì, tem, nhãn cho sản phẩm của mình);

e) Hóa đơn tài chính; giấy tờ có sẵn mệnh giá hoặc dùng để ghi mệnh giá.
19. Kinh doanh các thiết bị gây nhiễu, phá sóng thông tin di động, gồm: Sản
xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, mua, bán các thiết bị ngăn chặn tín hiệu liên lạc từ điện
thoại di động đến trạm gốc.
20. Kinh doanh dịch vụ phẫu thuật thẩm mỹ, gồm: Sử dụng kỹ thuật y học để
phẫu thuật (giải phẫu) làm thay đổi hình dáng, đặc điểm nhận dạng con người.

11


21. Kinh doanh dịch vụ karaoke, vũ trường:
a) Kinh doanh dịch vụ karaoke, gồm: Các hoạt động ca hát theo đĩa ghi nhạc và
hình hoặc bằng các công nghệ ghi nhạc và hình khác;
b) Kinh doanh dịch vụ vũ trường, gồm: Hoạt động khiêu vũ tại cơ sở kinh
doanh khiêu vũ theo quy định của pháp luật.
Hoạt động dạy khiêu vũ không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này.
22. Kinh doanh dịch vụ lưu trú, gồm: Các cơ sở lưu trú theo quy định của Luật
du lịch và các hình thức dịch vụ cho thuê lưu trú khác (nghỉ theo giờ và nghỉ qua đêm)
hoạt động trên đất liền hoặc trên các phương tiện tàu thủy lưu trú du lịch.
Tổ chức, cá nhân có nhà cho người Việt Nam hoặc người nước ngoài thuê (có
hợp đồng thuê nhà) để ở, học tập, làm việc không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị
định này.
23. Kinh doanh quân trang, quân dụng cho lực lượng vũ trang, vũ khí quân
dụng, trang thiết bị, kỹ thuật, khí tài, phương tiện chuyên dùng cho Quân sự, Công an;
linh kiện, bộ phận, phụ tùng, vật tư và trang thiết bị đặc chủng, công nghệ chuyên
dùng chế tạo chúng, gồm:
a) Sản xuất, mua, bán: Quần, áo, mũ quân phục; quân hiệu, phù hiệu, cấp hiệu,
số hiệu của Quân đội nhân dân và Công an nhân dân;
b) Sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, xuất khẩu, mua, bán, vận chuyển, sửa chữa:
Súng quân dụng cầm tay hạng nhỏ theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vũ

khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ; máy kiểm tra tốc độ phương tiện giao thông cơ giới
đường bộ; thiết bị kiểm tra nồng độ cồn; thiết bị giám sát điện thoại di động GSM và
các loại thiết bị giám sát điện thoại di động khác.
Linh kiện, bộ phận, phụ tùng, trang thiết bị công nghệ chuyên dùng chế tạo ra:
Súng quân dụng cầm tay hạng nhỏ; máy kiểm tra tốc độ phương tiện giao thông cơ
giới đường bộ; thiết bị kiểm tra nồng độ cồn; thiết bị giám sát điện thoại di động GSM
và các loại thiết bị giám sát điện thoại di động khác.
Danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự được quy
định tại Phụ Lục 4 của Luật Đầu tư 2014; Nghị định 96/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016
của Chính phủ, ta có thể thấy danh mục các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an

12


ninh, trật tự đã được quy định ngày càng cụ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ
chức, cá nhân có nhu cầu kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh,
trật tự.
Bên cạnh đó, danh mục các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh,
trật tự được pháp luật quy định như trên, ta có thể thấy rằng đây là những ngành, nghề
kinh doanh phức tạp, có những điều kiện, phương tiện để các đối tượng thực hiện các
hành vi vi phạm pháp luật. Bên cạnh chịu sự quản lý về hoạt động sản xuất kinh doanh
của các cơ quan chức năng trong quá trình hoạt động kinh doanh còn chịu sự quản lý
về an ninh, trật tự của lực lượng Công an nhằm đảm bảo yêu cầu hoạt động kinh doanh
của các cơ sở, vừa chủ động phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, các hành vi vi
phạm pháp luật, bảo vệ an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
1.2.2. Quy định về điều kiện kinh doanh về an ninh, trật tự.
Căn cứ Nghị định 96/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ, đối với các
tổ chức, cá nhân muốn kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh,
trật tự phải đáp ứng được các điều kiện vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự,
an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng; bảo vệ môi trường… phải bảo

đảm công khai, minh bạch, khách quan, tiết kiệm thời gian, chi phí tuân thủ của nhà
đầu tư.
Đảm bảo các quy định của luật, nghị định, pháp lệnh, thông tư và điều ước quốc
tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Bộ, cơ quan ngang bộ, Hội
đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác không được
ban hành quy định về điều kiện kinh doanh.
1.2.2.1. Điều kiện áp dụng chung đối với các ngành nghề kinh doanh có điều kiện
về an ninh, trật tự.
Điều 7 Nghị định 96/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ quy định rõ
điều kiện về an ninh, trật tự áp dụng chung cho các ngành, nghề, bao gồm:
Điều kiện 1. Chủ thể kinh doanh phải được đăng ký, cấp phép hoặc thành lập
theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Điều 7 Nghị định 96/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ đã đưa ra rất
rõ ràng quy định về chủ thể đối với các cá nhân kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có
13


điều kiện về an ninh, trật tự, qua đó ta có thể xác định “Chủ thể” không được thành
lập, quản lý doanh nghiệp và trực tiếp thực hiện các hoạt động kinh doanh ngành, nghề
kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự:
- Tổ chức, cá nhân mà Luật Doanh nghiệp và các văn bản pháp luật khác cấm
thành lập, quản lý doanh nghiệp, cấm thực hiện các hoạt động kinh doanh các ngành,
nghề có điều kiện về an ninh, trật tự.
Tại Khoản 2 Điều 18 Luật Doanh nghiệp 2014 quy định Quyền thành lập, góp
vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp và quản lý doanh nghiệp, chỉ rõ tổ chức, cá nhân
sau đây không có quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam:
- Cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân sử dụng tài sản nhà nước để
thành lập doanh nghiệp kinh doanh thu lợi riêng cho cơ quan, đơn vị mình;
- Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công
chức, viên chức;

- Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc
phòng trong các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên
nghiệp trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân Việt Nam, trừ những người
được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh
nghiệp;
- Cán bộ lãnh đạo, quản lý nghiệp vụ trong doanh nghiệp nhà nước, trừ những
người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại
doanh nghiệp khác;
- Người chưa thành niên; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc bị mất
năng lực hành vi dân sự; tổ chức không có tư cách pháp nhân;
- Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, chấp hành hình phạt tù, quyết
định xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc
đang bị cấm hành nghề kinh doanh, đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định,
liên quan đến kinh doanh theo quyết định của Tòa án; các trường hợp khác theo quy
định của pháp luật về phá sản, phòng, chống tham nhũng.
Trường hợp Cơ quan đăng ký kinh doanh có yêu cầu, người đăng ký thành lập
doanh nghiệp phải nộp Phiếu lý lịch tư pháp cho Cơ quan đăng ký kinh doanh.

14


- Người chưa đủ 18 tuổi, người bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự;
người nghiện ma túy.
- Người đã bị khởi tố hình sự mà các cơ quan tố tụng đang tiến hành điều tra,
truy tố, xét xử.
- Người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại phường, xã, thị trấn; đang chấp
hành hình phạt cải tạo không giam giữ, quản chế, cấm cư trú, bị phạt tù được hưởng án
treo đang trong thời gian thử thách; người đang trong thời gian được tạm hoãn chấp
hành hình phạt tù; được tạm hoãn đưa vào cơ sở chữa bệnh, cơ sở giáo dục.
- Người có tiền án về các tội xâm phạm an ninh quốc gia; tội do lỗi cố ý có mức

án từ 10 năm trở lên hoặc các tội khác liên quan trực tiếp đến ngành, nghề kinh doanh
có điều kiện về an ninh, trật tự mà chưa được xóa án tích; người đã bị áp dụng các biện
pháp xử lý hành chính khác nhưng chưa đủ thời hạn để được coi là chưa bị xử lý vi
phạm hành chính.
Điều kiện 2. Người chịu trách nhiệm về an ninh, trật tự của cơ sở kinh doanh
phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
Thứ nhất, Đối với người Việt Nam:
- Không phải là người đã bị khởi tố hình sự mà các cơ quan tố tụng của Việt
Nam hoặc của nước ngoài đang tiến hành điều tra, truy tố, xét xử.
- Không phải là người có tiền án về các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các
tội khác do lỗi cố ý bị kết án từ trên 03 năm tù trở lên chưa được xóa án tích; đang
trong thời gian được tạm hoãn chấp hành hình phạt tù; đang chấp hành hình phạt cải
tạo không giam giữ; đang bị quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm kinh
doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự theo quyết định của Tòa
án.
- Không phải là người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị
trấn; có quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính trong thời gian chờ thi hành
quyết định; đang nghiện ma túy; đang được tạm hoãn, tạm đình chỉ chấp hành quyết
định đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; đã bị áp
dụng các biện pháp xử lý hành chính nhưng chưa đủ thời hạn để được coi là chưa bị áp
dụng biện pháp xử lý hành chính;

15


Thứ hai, Đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài mang hộ chiếu nước
ngoài và người nước ngoài: phải là người được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam
cấp phép cư trú.
Chủ thể kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự
không thể là những người không có năng lực dân sự, đã bị khởi tố hình sự, có tiền án

tiền sự, người mang hộ chiếu nước ngoài chưa được cơ quan có thẩm quyền của Việt
Nam cấp phép cư trú…
Với các quy định cụ thể này, ta có thể thấy các cá nhân kinh doanh ngành, nghề
kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự phải đảm bảo có đầy đủ năng lực, trách
nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Điều kiện 3: Đủ điều kiện về an toàn phòng cháy và chữa cháy theo quy định
của pháp luật về phòng cháy và chữa cháy.
Khoản 3 Điều 7 Nghị định 96/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ quy
định phải “Đủ điều kiện về an toàn phòng cháy và chữa cháy theo quy định của pháp
luật về phòng cháy và chữa cháy” đang gây ra rất nhiều khó khăn vướng mắc cho các
cơ sở kinh doanh bởi vì cùng là lực lượng Công an nhưng các cơ sở kinh doanh phải
đảm bảo phải có đủ điều kiện về an toàn phòng cháy và chữa cháy theo quy định của
pháp luật về phòng cháy và chữa cháy (Do các Đơn vị thuộc lực lượng Cảnh sát Phòng
cháy chữa cháy cấp phép) mới đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận kinh doanh các
ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. Điều này dẫn đến tình trạng
“giấy phép trong giấy phép”, gây ra rất nhiều khó khăn cho các cơ sở kinh doanh.
Ngoài ra, điều kiện kinh doanh các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an
ninh, trật tự quy định tại Nghị định 19/2016/NĐ-CP và Nghị định số 109/2009/NĐCP, cụ thể như:
- Người đứng đầu doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện và người đại
diện hợp pháp theo pháp luật của cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự phải
có đạo đức tốt, lý lịch rõ ràng.
- Cơ sở kinh doanh ngành, nghề có điều kiện về an ninh, trật tự chỉ được tiến
hành các hoạt động kinh doanh sau khi có Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh,
trật tự do cơ quan Công an có thẩm quyền cấp.

16


Theo đó, các cơ sở kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh,
trật tự phải đảm bảo các điều kiện về an ninh, trật tự. Vậy “điều kiện về an ninh, trật

tự” là gì? Gồm những tiêu chí nào? Thì Luật, Nghị định, Thông tư, Pháp lệnh lại đánh
giá một cách chung chung, chưa có khái niệm cụ thể, rõ ràng gây rất nhiều khó khăn
trong công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát cũng như việc xin giấy phép kinh doanh
của các cơ sở kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.
- Chỉ các cá nhân, tổ chức Việt Nam ở trong nước mới được sản xuất con dấu.
Chỉ các cơ sở của Quân đội nhân dân và Công an nhân dân mới được sản xuất, kinh
doanh sửa chữa công cụ hỗ trợ và sửa chữa súng săn.
- Địa điểm kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự
không nằm trong khu vực cấm theo quy định của pháp luật.
Sau khi được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận kinh doanh ngành,
nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, các tổ chức, cá nhân kinh doanh
ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự phải thực hiện các quy định:
- Chấp hành đúng quy định của pháp luật về an toàn phòng cháy, chữa cháy,
phòng nổ, phòng độc, vệ sinh môi trường, về đảm bảo về trật tự, an toàn công cộng và
các quy định khác của pháp luật có liên quan trong hoạt động kinh doanh.
- Trong thời hạn 10 ngày trước khi bắt đầu hoạt động kinh doanh, cơ sở kinh
doanh có điều kiện về an ninh, trật tự phải thông báo bằng văn bản cho cơ quan Công
an đã cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự và Công an xã, phường, thị
trấn nơi tiến hành hoạt động kinh doanh biết thời gian bắt đầu hoạt động.
- Phải duy trì và bảo đảm thực hiện đúng các điều kiện về an ninh, trật tự trong
suốt quá trình hoạt động kinh doanh.
- Có trách nhiệm phát hiện và kịp thời báo cho cơ quan Công an về các vụ việc
hoặc nghi vấn có liên quan đến an ninh, trật tự trong quá trình kinh doanh.
- Thực hiện đúng chế độ kế toán, kiểm toán, thống kê và nộp thuế theo quy định
của pháp luật; chế độ báo cáo định kỳ về tình hình an ninh, trật tự trong hoạt động kinh
doanh với cơ quan Công an có thẩm quyền.
- Chấp hành nghiêm chỉnh sự hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm
của cơ quan nhà nước có thẩm quyền…

17