ÔN TẬP VĂN HỌPC NƯỚC NGOÀI

THUỐC
Lỗ Tấn
I.Về tác giả:
*Lai lịch:
-Lỗ Tấn(1881-1936), tên khai sinh Chu Chương Thọ sau đổi thành Chu Thụ Nhân, bút
danh Lỗ Tấn, quê Thiệu Hưng ,Chiết Giang, Trung Quốc. Là nhà văn cách mạng Trung
Quốc.Bóng dáng của ông bao trùm cả văn đàn Trung Quốc thế kỉ XX
*Cuộc đời:
-Năm 13 tuổi , chứng kiến cảnh người cha bị bệnh không thuốc mà chết , ông ôm ấp
nguyện vọng học thuốc từ đó.
-Ông là một trí thức yêu nước có tư tưởng tiến bộ, học nhiều nghề: hàng hải, khai mỏ, nghề
thuốc . Đang học nghề y, một lần xem phim thấy người Trung Quốc khoẻ mạnh, hăm hở
xem quân Nhật chém một người Trung Quốc làm gián điệp cho Nga.Ông giật mình nhận ra
rằng “ Chữa bệnh về thể xác không quan trọng bằng tinh thần”. Thế là ông chuyển sang
làm nghề văn nghệ, quyết tâm làm văn nghệ với mong muốn cứu nước cứu dân.
*Sự nghiệp:
-Toàn bộ sáng tác của Lỗ Tấn chủ yếu là 3 tập truyện ngắn:Gào thét, Bàng hoàng, Chuyện
cũ viết theo lối mới và nhiều tạp văn.
-Lỗ Tấn chủ trương dùng ngòi bút để phanh phui căn bệnh tinh thần cho quốc dân với chủ
đề “Phê phán quốc dân tính”, nhằm làm thay đổi căn bệnh tinh thần cho nhân dân Trung
Hoa.
*Đánh giá chung:
-Lỗ Tấn xứng đáng là nhà văn hiện thực xuất sắc của Trung Quốc.
-Nhà thơ Trung Quốc nổi tiếng là Quách Mạc Nhược từng nói “Trước Lỗ Tấn, chưa hề có
Lỗ Tấn; sau Lỗ Tấn có vô vàn Lỗ Tấn”. Bác Hồ ngay từ tuổi thanh niên đã thích đọc Lỗ
Tấn bằng tiếng Trung Quốc.Năm 1981 cả thế giới kỉ niệm 100 năm năm sinh và tôn vinh
ông là danh nhân văn hoá thế giới.
II.Tác phẩm:
1.Hoàn cảnh sáng tác:
Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, Trung Quốc bị các nước đế quốc xâu xé.Xã hội
Trung Hoa bị biến thành nửa phong kiến, nửa thuộc địa, thế nhưng nhân dân lại cam phận

chịu nhục. Đó là căn bệnh đớn hèn, tự thoả mãn, cản trở nghiêm trọng con đường giải
phóng dân tộc. “Thuốc” ra đời đúng vào hoàn cảnh ấy như một lời cảnh tỉnh những ai còn
đang ngơ ngác trước thời cuộc, chỉ ra cho họ thấy Trung Quốc đang như một con bệnh
trầm kha, người Trung Quốc cần phải suy nghĩ nghiêm túc về một phương thuốc cứu dân
tộc.
2.Tóm tắt tác phẩm và nêu chủ đề :
a.Tóm tắt tác phẩm:
Một đêm thu gần về sáng, lão Hoa Thuyên- chủ một quán trà nghèo- có con trai bị
bệnh lao( một trong những bệnh nan y thời đó) đã ra pháp trường dùng cả gói bạc mua cái
bánh bao có tẩm máu người tử tù vừa mới bị chém với niềm tin con ăn vào sẽ khỏi
bệnh.Buổi sáng, quán trà đã đông khách, người ta bàn tán về cái chết của người tù chính trị
Hạ Du- người chiến sĩ cách mạng có tinh thần yêu nước chấp nhận hi sinh, nhằm đem lại
cuộc sống mới mẻ cho nhân dân.Họ chế giễu cho Hạ Du là “thằng điên”, “thằng quỉ sứ”
nằm trong tù mà vẫn rủ lão đề lao “làm giặc”.Năm sau một sáng mùa xuân vào tiết thanh
minh, tại nghĩa địa dành cho người chết chém và người chết nghèo( cách nhau bởi một con

đường mòn), Mẹ Hạ Du và bà Hoa Thuyên cùng ra thăm mộ con.Hai bà mẹ đau khổ bắt
đầu có sự đồng cảm với nhau. Họ rất ngạc nhiên và không hiểu được tại sao lại có những
vòng hoa đặt trên mộ người chiến sĩ cách mạng Hạ Du. Bà mẹ Hạ Du lẩm bẩm “ thế này là
thế nào?”.
b. Chủ đề :
Qua hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu của người cách mạng bị chết chém và kết
cục thảm thương của 2 gia đình nghèo, tác giả đã phơi bày thực trạng nhận thức đời sống
mê muội tăm tối lạc hậu của người Trung Quốc, mối quan hệ giữa cách mạng và quần
chúng. Đồng thời nhà văn hướng tới và tìm kiếm một vị thuốc mới để chữa căn bệnh tinh
thần cho người dân Trung Quốc.
3.Ý nghĩa nhan đề thuốc:
-Nguyên văn là “Dược” (trong “Dược phẩm”) phản ánh một quá trình suy tư nặng nề của
Lỗ Tấn( động cơ và mục đích đổi nghề), thấy được thực trạng nhận thức của người Trung
Quốc thời bấy giờ “ngu muội và hèn nhát”,nhà văn không có ý định và cũng không đặt ra

ra vấn đề bốc thuốc cho xã hội mà chỉ muốn “lôi hết bệnh tật của quốc dân làm cho mọi
người lưu ý và tìm cách chữa chạy”vì thế tên truyện chỉ có thể dịch là “thuốc”(Trường
Chinh),hay “Vị thuốc”(Nguyễn Tuân) chứ không thể dịch là “đơn thuốc”(Phan Khôi)
-Thuốc là một nhan đề nhiều nghĩa:
+Trước hết đó là thứ thuốc chữa bệnh lao của những người dân u mê, lạc hậu.Một cách
chữa bệnh đầy mê tín-lấy máu người để chữa bệnh lao.Rốt cục con bệnh vẫn chết oan khốc
trong không khí ẩm mốc hôi tanh mùi tanh của nước Trung Hoa lạc hậu.
+Mọi người phải ngộ ra rằng đó là thứ thuốc độc, phản khoa học.
+Không chỉ có vậy “Thuốc”đề cập đền một vấn đề khác sâu xa hơn và khái quát hơn, đó là
sự u mê, đớn hèn, ngu muội về chính trị-xã hội của quần chúng và bi kịch không được
hiểu, không được ủng hộ của những người cách mạng đi tiên phong
Từ cách đặt tên cho cách dẫn truyện toát lên đầy đủ đặc điểm thi pháp của Lỗ Tấn: dung
dị, trầm lắng, sâu xa.
4. Những chi tiết và hình tượng đặc sắc trong tác phẩm:
a.Hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu:(có quan hệ mật thiết với nhan đề)
+Tầng nghĩa thứ nhất : Nghĩa đen:Thuốc chữa bệnh lao, thứ mà ông bà Hoa Thuyên xem là
“tiên dược” cứu mạng con nhưng cuối cùng nó đã chết->thứ thuốc mê tín.
+Trong truyện ,bố mẹ bé Thuyên áp đặt cho nó một phương thuốc quái gỡ.Và cả đám
người trong quán trà cũng cho rằng là thứ thuốc tiên. Như vậy tên truyện còn có hàm nghĩa
sâu xa hơn, mang tính khai sáng: Đây là một thứ thuốc độc, với mọi người phải giác ngộ ra
rằng cái gọi là thứ thuốc chữa bệnh lao là thứ thuốc độc. Người Trung Quốc phải tỉnh giấc
không được “ngủ say trong một cái nhà hộp bằng sắt không có cửa sổ ”.
+Chiếc bánh bao-liều thuốc độc được pha chế bằng máu của một người cách mạng- một
người xả thân vì nghĩa, đổ máu cho sự nghiệp giải phóng dân tộc… nhưng dân chúng lại
dửng dưng mua máu người cách mạng để chữa bệnh.Với hình tượng chiếc bánh bao tẩm
máu, Lỗ Tấn đã đặt ra vấn đề hết sức hệ trọng là ý nghĩa của sự hy sinh. Tên truyện vì thế
mang tầng nghĩa thứ ba: Phải tìm một phương thuốc khác làm cho quần chúng giác ngộ
cách mạng và làm cho cách mạng gắn bó với quần chúng.
b. Ý nghĩa các chi tiết: Nghĩa địa người chết chém bên trái; nghĩa địa người chết vì bệnh,
chết nghèo bên phải, chia cắt bởi một con đường mòn.

-Không hề có sự phân biệt giữa những người làm cách mạng hy sinh vì đất nước với những
kẻ trộm cắp giết người.Vô hình chung những chiến sĩ cách mạng cũng bị xem là
“giặc”.Mặt khác số người bị chết chém hoặc chết tù cũng nhiều như số người bị chết vì
người đói. Một con số vừa gợi lên thực trạng xã hội đen tối , tàn bạo của đất nước Trung

Hoa cũ.
-Hình ảnh con đường mòn không chỉ là ranh giới tự nhiên mà nó còn là ranh giới vô hình
của lòng người, của định kiến xã hội, chia rẻ quần chúng.
c.Vòng hoa trên mộ.
-Chi tiết này nhắc nhở mọi người:
+Làm cách mạng phải chấp nhận gian khổ, hi sinh.
+Quần chúng phải thấy rõ sự hi sinh ấy.
-Bày tỏ niềm lạc quan về tiền đồ tươi sáng của cách mạng.
d.Không gian và thời gian nghệ thuật:
-Thời gian từ mùa thu sang mùa xuân : nghệ thuật có sự tiến triển. Mùa thu là mùa lá vàng
rơi để tích nhựa cho mùa xuân đâm chồi nảy lộc.Cái chết của hai người con do sự u mê
của mọi người cũng như hai chiếc lá lìa cành để tích nhựa cho mùa xuân hi vọng.
-Không gian : Một quán trà, một pháp trường, một nghĩa địa: không gian ẩm mốc, bế tắc,
tù hãm chính là hình ảnh xã hội Trung Hoa thu nhỏ.
e.Câu hỏi của bà mẹ “ Thế này là thế nào?” : Vừa là sự bàng hoàng sửng sốt, vừa ẩn
giấu niềm vui vì có người thấu hiểu con mình. Đó là sự thức tỉnh của bà mẹ.
f.Hình tượng người cách mạng Hạ Du:
-Đứng về cấu trúc truyện ,Hạ Du chỉ xuất hiện trong con mắt các nhân vật khác nhưng
nhân vật này là chỗ liên kết, xâu chuỗi, chi phối các nhân vật và các sự kiện trong tác
phẩm.
-Hạ Du là trung tâm bàn luận, bày tỏ thái độ nhận thức của mọi người về chính trị, cách
mạng.
-Anh có lí tưởng : lật đổ ngai vàng phong kiến, đánh đuổi ngoại xâm, giành độc lập cho
dân tộc, hiên ngang trước cái chết, dũng cảm tuyên truyền cách mạng cho tên cai ngục.
-Không được mọi người hiểu. Đó là bi kịch của người chiến sĩ cách mạng đi tiên

phong.Tác giả trân trọng nhưng ngầm phê phán Hạ Du xa rời quần chúng.
-Hạ Du là hình ảnh tượng trưng của cuộc cách mạng Tân Hợi.
5.Đặc sắc nghệ thuật truyện ngắn “thuốc”:
-Thuốc là truyện ngắn nhưng có kích thước truyện dài chứa đựng sự quan sát, suy ngẫm
của nhà văn về con người xã hội Trung Quốc, về con đường giải phóng dân tộc.
-Tác phẩm dung dị, trầm lắng, sâu xa:
+Cốt truyện ngắn gọn.
+Lựa chọn các chi tiết .
+Sắp xếp thời gian nghệ thuật, không gian nghệ thuật.
+Khả năng tạo ra tính đa nghĩa của ngôn từ và hình tượng.

SỐ PHẬN CON NGƯỜI
Sôlôkhốp
1.Những nét chủ yếu về cuộc đời và sự nghiệp thơ văn của Sôlôkhốp?
Yêu cầu HS nắm được 4 ý chính:
*Lai lịch: Sôlôkhốp( 1905-1984), sinh trong 1 gia đình nông dân ở vùng thảo nguyên
sông Đông, thuộc tỉnh Rôxtôp của Liên Xô. Ông là nhà văn Nga nổi tiếng thế giới thế kỉ
XX.
*Cuộc đời:
-Ông tham gia công tác cách mạng từ khá sớm: thư kí uỷ ban trấn, nhân viên thu mua
lương thực…
-Cuối năm 1922: lên thủ đô Mát-xcơ-va, làm nhiều nghề để kiếm sống( đập đá, khuân vác,

kế toán…) và tự học cách viết văn.
-Năm 1925 : trở về sông Đông, viết tác phẩm “Sông Đông êm đềm”.
-Năm 1926: in 2 tập truyện ngắn : “Truyện sông Đông” và “ Thảo nguyên xanh”
-Năm 1932: Ông là Đảng viên Đảng cộng sản Liên Xô.
-Năm 1939: được bầu làm viện sĩ Viện hàn lâm khoa học Liên Xô.
-Trong thời gian chiến tranh vệ quốc, ông theo sát Hồng quân trên nhiều chiến trường với
tư cách là phóng viên báo Sự thật.

-Năm 1965: được tặng giải thưởng Nôben về văn học.
*Sự nghiệp văn chương:
-Tác phẩm chính: Sông Đông êm đềm (1927-1959), Đất vỡ hoang(1932-1959), Số phận
con người(1957)…
-Đặc điểm nghệ thuật : Cách nhìn cuộc sống và chiến đấu một cách toàn diện, tôn trọng sự
thật trong từng câu văn, từ chữ viết, từng hình ảnh…khám phá tính cách Nga…
*Đánh giá chung: Sôlôkhốp là nhà văn hiện thực vĩ đại của nước Nga và thế giới.
2.Những nét đặc sắc nào trong tiểu sử của Sôlôkhốp đã giúp anh(chị) hiểu thêm văn
nghiệp của ông? Kể tên 3 tác phẩm tiêu biểu có liên quan?
Yêu cầu HS nắm được:
-Vài nét về lai lịch tác giả.
-Hai ý chính về cuộc đời có liên quan nhiều đến tác phẩm:
+Cả đời ông gắn bó máu thịt với cảnh vật và con người vùng sông Đông.Vì vậy, Sôlôkhốp
viết rất nhiều, rất hay về vùng sông Đông.
+Trực tiếp tham gia cuộc chiến vệ quốc, do đó, tác giả có điều kiện hiểu biết tận tường về
cuộc sống của những con người trong và sau cuộc chiến tranh cùng với những phẩm chất
kiên cường nhân hậu của họ. Vì vậy, ông am hiểu và viết rất chân thực và cảm động về số
phận và tính cách của những người lính trong và sau cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại.
-Ba tác phẩm có liên quan: Truyện sông Đông, sông Đông êm đềm, Số phận con người…
3.Anh(chị) hãy tóm tắt và nêu chủ đề truyện ngắn “Số phận con người” của
Sôlôkhốp?
-Tóm tắt truyện: Nhân vật chính là Anđrây Xôcôlôp . Anh có cuộc đời đau khổ.Chiến
tranh thế giới lần thứ II bùng nổ, Xôcôlôp nhập ngũ, rồi bị thương, sau đó anh lại bị đoạ
đày trong trại tập trung của bọn phát xít. Khi thoát được về với Hồng quân, anh nhận được
tin vợ và 2 con gái đã bị bom giặc sát hại.Người con trai duy nhất của anh cũng nhập ngũ
và đang cùng anh tiến đánh Beclin. Nhưng đúng ngày chiến thắng, con trai đã bị kẻ thù bắn
chết. Niềm hi vọng cuối cùng của Xôcôlôp tan vỡ.
Kết thúc chiến tranh, Xôcôlôp giải ngũ xin làm lái xe cho một đội vận tải và ngẫu
nhiên anh gặp chú bé Vania, bố mẹ đều chết trong chiến tranh, chú bé sống bơ vơ không
nơi nương tựa, Anh chấp nhận Vania làm con, chú bé thơ ngây tin rằng Xôcôlôp chính là

bố đẻ mình.Xôcôlôp yêu thương chăm sóc chú bé thật chu đáo và xem nó như một nguồn
vui lớn. Tuy vậy, Xôcôlôp vẫn ám ảnh bởi một nỗi đau buồn, nhiều đêm “thức giấc thì
gối ướt đẫm nước mắt”. Vì nỗi đau buồn mất vợ, mất con cho nên anh thường phải thay
đổi chỗ ở. Dù thế, Xôcôlôp luôn cố giấu không cho bé Vania thấy tâm trạng đau khổ của
mình.
-Chủ đề:
Tác phẩm lên án chiến tranh tàn khốc, đồng thời nó là tiếng nói tâm tình thiết tha
cảm thông với những rủi ro quá sức chịu đựng của con người.Mặt khác, nó biểu dương
phẩm chất nhân hậu đẹp đẽ, nghị lực vững vàng của người lính Xô Viết.
4.Tựa đề “ Số phận con người” gợi lên cho anh (chị) suy nghĩ gì?
Có 3 ý chính:
-Mỗi người thường có số phận riêng, số phận con người thường không bằng phẳng mà
luôn gập ghềnh, trắc trở.

-Con người cần phải có lòng nhân hậu và nghị lực vững vàng để vượt qua số phận, hướng
tới một tương lai tốt đẹp hơn.
-Bài học cho bản thân : làm thế nào để con người vượt lên khó khăn để làm chủ số phận?
5.Lòng nhân hậu Anđrây Xôcôlôp được thể hiện như thế nào trong đoạn trích “ Số
phận con người” (Ngữ Văn 12 tập 2) của M.Sôlôkhốp?
làm rõ 3 ý:
-Anđrây Xôcôlôp đau khổ vô hạn vì những mất mát lớn lao trong chiến tranh.
-Anh nhận bé Vania mồ côi làm con, anh yêu thương chăm sóc bé như con đẻ của mình.
-Anh giấu chưa cho Vania biết nhiều sự thật vì không muốn chú bé buồn.
6.Qua hình tượng Xôcôlôp nhà văn gửi gắm suy nghĩ gì?
-Xôcôlôp là biểu tượng của tính cách Nga, tâm hồn Nga, biểu tượng của con người thế kỉ
XX: kiên cường, dũng cảm, giàu lòng nhân ái, nhân vật mang tầm sử thi.
-Sôlốkhốp suy nghĩ sâu sắc về phận con người tin tưởng vào nghị lực phi thường của con
người cách mạng có thể vượt qua số phận.
7. Hãy cho biết nghệ thuật viết truyện ngắn đặc sắc của Sôlôkhốp qua Số phận con
người?

-Kiểu truyện lồng truyện, hai người kể chuyện( tác giả- nhân vật), nhờ đó đảm bảo tính
chân thực, tạo ra một phương thức miêu tả lịch sử mới: Lịch sử trong mối quan hệ mật
thiết với số phận cá nhân.
-Sáng tạo nhiều tình huống nghệ thuật, nhiều chi tiết, tình tiết để khám phá chiều sâu tính
cách nhân vật.
-Chất trữ tình của tác phẩm : Sự hoà quyện giữa chất trữ tình của tác giả- nhân vật mở rộng
tăng cường tối đa cảm xúc suy nghĩ và sự liên tưởng phong phú cho người đọc.
ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢ
Hê-Minh-Uê
I.Trình bày những nét chính về cuộc đời của nhà văn Hê-Minh-Uê?
*Ỵêu cầu : 4 ý
-Lai lịch: Ơ-nít Hê-Minh-Uê (1899-1961), sinh tại bang I-li-noi trong một gia đình trí
thức.Ông là nhà văn Mĩ nổi tiếng thế giới .
-Cuộc đời : Sau khi tốt nghiệp trung học, ông làm phóng viên.Năm 19 tuổi, ông tham gia
đội lái xe cứu thương của Hội chữ thập đỏ trong chiến tranh thế giới thứ I ở Italia.Sau đó,
ông bị thương và trở về Hoa Kì. Ông thất vọng về xã hội đương thời, tự nhận mình thuộc
thế hệ mất mát, không hoà nhập với cuộc sống đương thời. Hê-Minh-Uê sang Pháp, vừa
làm báo, vừa sáng tác.
-Sự nghiệp: Nổi tiếng với các tiểu thuyết :
+ “Mặt trời vẫn mọc”(1926)
+ “Giã từ vũ khí” (1929)
+ Chuông nguyện hồn ai”(1940)
+Những tác phẩm của ông đều nhằm ý đồ “ viết về một áng văn xuôi đơn giản và trung