Nghiên cứu khả năng sinh trưởng, phát triển của một số tổ hợp ngô lai trong điều kiện vụ Xuân 2014 tại Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

Ð I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG Ð I H C NƠNG LÂM

HỒNG TH H NG

Tên

tài:

“NGHIÊN C U KH N NG SINH TR

NG, PHÁT TRI N C A

M T S T H P NGÔ LAI TRONG I U KI N V XN 2014
T I TR

NG

I H C NƠNG LÂM THÁI NGUN”

KHỐ LU N T T NGHI P
H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
L p
Khóa h c
Gi ng viên h

IH C

: Liên thơng chính quy
: Tr ng tr t
: Nông h c
: K9LT - TT
: 2013 - 2015
ng d n: TS. Phan Th Vân

THÁI NGUYÊN - 2014


L IC M
V i ph

N

ng châm “h c i ôi v i hành lý thuy t g n v i th c t ” câu nói

này ln úng v i ph

ng châm ào t o c a các tr

th c t p chi m m t v trí h t s c quan tr ng
kho ng th i gian

i h c. Giai o n

i v i m i sinh viên.

ây là

cho sinh viên nhìn nh n, c ng c và h th ng l i toàn b

các ki n th c ã h c

ng th i giúp cho sinh viên áp d ng nh ng ki n th c lí

thuy t vào th c t , t
ph

ng

ó nâng cao

c trình

chun môn n m

c

ng pháp t ch c và ti n hành công vi c nghiên c u, ng d ng khoa h c

k thu t vào s n xu t t o cho mình thói quen làm vi c úng
khi ra tr

ng tr thành m t ng

i cán b có chun mơn, áp ng

c u th c ti n góp ph n x ng áng vào vi c phát tri n
Nhân d p này cho phép em

hi u nhà tr

n , sáng t o

tn

c yêu

c.

c bày t lòng bi t n sâu s c t i ban giám

ng, ban ch nhi m khoa Nông h c, các th y cô giáo cùng toàn

th b n bè trong tr

ng,

c bi t là s h

Phan Th Vân ã giúp em hoàn thành

ng d n t n tình c a cơ giáo Ts.
t th c t p này. M t l n n a em xin

kính chúc các th y cơ giáo ln ln m nh kh e
trí tu cho s nghi p tr ng ng

ti p t c c ng hi n s c l c,

i.

Do th i gian không cho phép và kh n ng có h n nên khóa lu n c a em ch c
ch n không tránh kh i nh ng thi u sót. Kính mong s ch b o, óng góp ý ki n b
xung c a các th y cơ giáo cùng b n bè

khóa lu n này

c hoàn thi n.

Em xin chân thành c m n !
Thái nguyên, ngày 23 tháng 9 n m 2014
Sinh viên

Hoàng Th H ng


DANH M C CÁC T

VI T

CIMMYT

: Trung tâm c i ti n Ngơ và Lúa Mì Qu c T

FAO

: T ch c L

IPRI

: Vi n nghiên c u ch

CV

: H s bi n

CSDTL

: Ch s di n tích lá

/C

:

ng th c và Nông Nghi p Liên H p Qu c
ng trình l

ng th c th gi i

ng

i ch ng

NSLT

: N ng su t lý thuy t

NSTT

: N ng su t th c thu

P1000 h t

: Kh i l

LSD05

: Sai khác nh nh t có ý ngh a 95%

LAI

: Ch s di n tích lá

ng nghìn h t


DANH M C CÁC B NG
B ng 1.1.Tình hình s n xu t ngô trên th gi i giai o n 2002- 2012 .............. 6
B ng 1.2.S n xu t ngô

m t s châu l c trên th gi i n m 2012 ................... 7

B ng 1.3. Tình hình s n xu t ngô c a m t s n
B ng 1.4. B ng d báo nhu c u ngô th gi i

c trên th gi i n m 2012 .... 8
n n m 2020 ........................... 9

B ng 1.5. Tình hình s n xu t ngơ

Vi t Nam trong giai o n 2001 - 2012.. 11

B ng 1.6. Tình hình s n xu t ngô

Thái Nguyên giai o n 2006 - 2012...... 12

B ng 3.1. Di n bi n th i ti t khí h u v Xuân n m 2014 t i Thái Nguyên ... 30
B ng 3.2. Các giai o n sinh tr

ng và phát tri n c a các t h p lai thí

nghi m v Xuân 2014................................................................... 33
B ng 3.3.

c i m hình thái c a các t h p lai tham gia thí nghi m ........... 35

B ng 3.4. T l nhi m sâu h i c a các t h p lai thí nghi m v Xuân n m 2014 ...38
B ng 3.5. N ng su t và các y u t c u thành n ng su t c a các t h p lai tham
gia thí nghi m ............................................................................... 40


M CL C
M
U ....................................................................................................... 1
1. Tính c p thi t c a tài ........................................................................................................... 1
2. M c ích và yêu c u................................................................................................................... 2
2.1. M c ích ................................................................................................................................... 2
2.2. Yêu c u c a tài ............................................................................................................... 2
3. Ý ngh a khoa h c và ý ngh a th c ti n ............................................................................ 3

3.1. Ý ngh a khoa h c................................................................................................................. 3
3.2. Ý ngh a th c ti n ................................................................................................................. 3
Ch ng 1. T NG QUAN TÀI LI U .......................................................... 4
1.1. C s khoa h c c a tài ................................................................................................... 4
1.2. Tình hình s n xu t ngô trên th gi i và Vi t Nam ........................................... 5
1.2.1. Tình hình s n xu t ngơ trên th gi i .................................................................... 5
1.2.2. Tình hình s n xu t ngô Vi t Nam ................................................................... 10
1.2.3. Tình hình s n xu t ngơ Thái Ngun............................................................ 12
1.3. Tình hình nghiên c u ch n t o gi ng ngô trên th gi i và Vi t Nam............ 14
1.3.1. Tình hình nghiên c u ch n t o gi ng ngơ trên th gi i ......................... 14
1.3.2. Tình hình nghiên c u ch n t o gi ng ngô Vi t Nam .......................... 15
Ch ng 2. N I DUNG VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U ................ 21
2.1. V t li u nghiên c u ............................................................................................................... 21
2.2. a i m, th i gian nghiên c u ..................................................................................... 21
2.3. N i dung nghiên c u............................................................................................................ 21
2.4. Ph ng pháp nghiên c u ................................................................................................... 21
2.4.1. Ph ng pháp b trí thí nghi m.............................................................................. 21
2.4.2. Quy trình k thu t ......................................................................................................... 22
2.4.3. Các ch tiêu và ph ng pháp theo dõi, ánh giá......................................... 24
2.5. Ph ng pháp x lý s li u ................................................................................................ 29
Ch ng 3. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ....................... 30
3.1. Di n bi n th i ti t khí h u v Xuân n m 2014..................................................... 30
3.2. Các giai o n sinh tr ng, phát tri n c a các t h p ngơ lai thí nghi m ....... 32


3.3. M t s
c i m hình thái c a các t h p lai tham gia thí nghi m .......... 35
3.3.1. Chi u cao cây .................................................................................................................. 36
3.3.2. Chi u cao óng b p ..................................................................................................... 36

3.3.3. S lá trên cây ................................................................................................................... 37
3.4. Kh n ng ch ng ch u c a các t h p lai tham gia thí nghi m v Xuân
2014 t i Thái Nguyên .................................................................................................................... 37
3.4.1. Sâu c thân ..................................................................................................................... 39
3.4.2. Sâu c n râu ........................................................................................................................ 39
3.5. N ng su t và các y u t c u thành n ng su t ........................................................ 39
3.5.1. S b p trên cây ............................................................................................................... 41
3.5.2. Chi u dài b p ................................................................................................................... 41
3.5.3.
ng kính b p.............................................................................................................. 41
3.5.4. S hàng trên b p ............................................................................................................ 42
3.5.5. S h t trên hàng ............................................................................................................. 42
3.5.6. Kh i l ng 1000 h t.................................................................................................... 42
3.5.7. N ng su t lý thuy t ...................................................................................................... 43
3.5.8. N ng su t th c thu ........................................................................................................ 43
K T LU N VÀ
NGH ........................................................................ 44
1. K t lu n .......................................................................................................................................... 44
1.1. Th i gian sinh tr ng ..................................................................................................... 44
1.2. Kh n ng ch ng ch u....................................................................................................... 44
1.3. N ng su t................................................................................................................................ 44
2.
ngh ............................................................................................................................................. 44
TÀI LI U THAM KH O.......................................................................... 45


1

M
1. Tính c p thi t c a

U

tài

Cây ngơ (Zea mays L.)là m t trong ba lo i cây l
loài ng
l

i.

ng th ba v di n tích nh ng l i

ng

ng th c chính c a

u v n ng su t và s n

ng, cây ngơ ã góp ph n ni s ng 1/3 dân s th gi i. Ngồi ch c n ng

c a m t cây l

ng th c, ngơ cịn là ngun li u cho các ngành cơng nghi p

ch bi n và cịn là lo i th c ph m có giá tr .
Dân s th gi i ngày càng t ng nhanh, thêm vào ó là s phát tri n c a
n n ch n ni

i cơng nghi p ã ịi h i m t kh i l

t i, theo d báo s n l

ng ngô trên th gi i ph i

ng ngô trong th i gian
t 852 tri u t n m i áp

ng nhu c u tiêu th vào n m 2020.
t ng s n l

ng thì c n ph i t ng di n tích và n ng su t, tuy nhiên do

di n tích nơng nghi p ngày càng b thu h p l i vì v y gi i pháp t i u là ph i
t ng n ng su t ngơ.

ã có nhi u nghiên c u nh m t ng n ng su t ngô

các nhà khoa h c ti n hành.Trong ó, thành cơng l n nh t có th k

c
n là

vi c ng d ng u th lai trong ch n t o gi ng.
Không nh ng th , trong nh ng n m g n ây ngơ cịn là cây th c ph m
có giá tr . Ng

i ta dùng b p ngơ cịn non, thu ho ch khi ngô v a phun râu

làm rau n. Tinh b t chi m t l 65- 83% kh i l

ng h t ngô, là nguyên li u

quan tr ng cho công nghi p gia công b t. Tinh b t ngô s d ng trong công
nghi p bánh k o, dextrin dùng trong công nghi p úc, cơng nghi p làm keo dán.
Tinh b t ngơ cịn dùng trong công nghi p ch bi n r

u, bia, n

Ngồi ra, ngơ cịn là m t hàng xu t kh u. Trên th tr
ng

u danh sách trong nh ng m t hàng có kh i l

ngày càng t ng, t tr ng l u thông l n, th tr
gi a các n

c có s n l

c gi i khát.
ng qu c t , ngơ

ng hàng hóa giao d ch

ng tiêu th r ng, s c nh tranh

ng ngô hàng hóa ngày càng gay g t.Thu nh p v


2

ngo i t c a ngô luôn luôn là ngu n l i

i v i nhi u n

c. M t s n

c xu t

kh u l n: M , Trung Qu c, Pháp,…
Vi t Nam, cây ngô

c tr ng lâu

i trên kh p các t nh t B c

n

Nam. Ngô gi v trí quan tr ng trong n n kinh t qu c dân nói chung và n n
nơng nghi p nói riêng,
là cây l

c bi t v i

ng bào mi n núi, vùng cao thì ngơ v n

ng th c chính sau cây lúa, ngồi ra ngơ cịn là ngu n th c n cho

gia súc, gia c m. Tuy nhiên n ng su t ngô c a n
nhân d n

n n ng su t ngô

các t nh trung du, mi n núi.

n

c ta còn r t th p. Ngun

c ta cịn th p là do ngơ

c tr ng ch y u

i u ki n t nhiên không u ãi,

t ai b c

màu, th i ti t kh c nghi t. Bên c nh ó, t p quán canh tác c a ng

i dân còn

l c h u, vi c ti p nh n k thu t m i cịn h n ch .

c bi t ch a có b gi ng

có ti m n ng n ng su t cao, có kh n ng ch ng ch u t t phù h p v i i u ki n
sinh thái c a vùng.
Xu t phát t l i ích và nhu c u th c t hi n nay, chúng tôi ã ti n hành nghiên
c u

tài: “Nghiên c u kh n ng sinh tr

lai trong i u ki n v Xuân 2014 t i Tr

ng, phát tri n c a m t s t h p ngô

ng

i h c Nơng Lâm Thái Ngun”.

2. M c ích và yêu c u
2.1. M c ích
Ch n

c t h p ngơ lai có kh n ng sinh tr

ng phát tri n, kh n ng

ch ng ch u t t thích nghi v i i u ki n t nhiên t i t nh Thái Nguyên.
2.2. Yêu c u c a

tài

- Theo dõi các giai o n sinh tr

ng, phát tri n c a các t h p ngô lai

m i ch n t o.
- Theo dõi
-

c i m hình thái c a các t h p lai thí nghi m.

ánh giá kh n ng ch ng ch u i u ki n b t thu n và sâu b nh c a

các t h p lai thí nghi m.
- ánh giá ti m n ng n ng su t c a các t h p lai tham gia thí nghi m.


3

- So sánh và s b k t lu n v kh n ng thích ng c a các t h p lai có
tri n v ng.
3. Ý ngh a khoa h c và ý ngh a th c ti n
3.1. Ý ngh a khoa h c
- Xác

nh

c

c tính nơng sinh h c, n ng su t, kh n ng ch ng ch u

v i m t s lo i sâu, b nh h i và i u ki n ngo i c nh b t thu n c a các t h p
ngô m i ch n t o làm c s cho vi c l a ch n nh ng gi ng ngô lai m i cho
n ng su t cao, ch ng ch u t t ph c v s n xu t trên a bàn t nh Thái Nguyên.
3.2. Ý ngh a th c ti n
-

tài s l a ch n

c m t s t h p ngơ lai có kh n ng sinh tr

phát tri n t t, ch ng ch u t t, cho n ng su t cao và n
thích nghi v i i u ki n t nh Thái Nguyên.

nh, có ch t l

ng

ng cao,


4

Ch

ng 1

T NG QUAN TÀI LI U
1.1. C s khoa h c c a

tài

Trong s n xu t nông nghi p, gi ng có vai trị r t quan tr ng góp ph n
nâng cao n ng su t và s n l

ng cây tr ng. Kh n ng thích ng c a gi ng v i

các i u ki n sinh thái r t khác nhau. Vì v y, mu n phát huy hi u qu t i a

c a gi ng, c n ti n hành nghiên c u và ánh giá kh n ng thích ng c ng nh
ti m n ng n ng su t c a các gi ng m i tr
tìm ra nh ng gi ng thích h p nh t
xu t ngơ mu n phát tri n theo h
nh m ph c v nhu c u th tr

c khi

a ra s n xu t

i trà, t

ó

i v i t ng vùng sinh thái. Ngày nay, s n
ng hàng hoá v i s n l

ng cao, quy mô l n

ng, c n ph i có các bi n pháp h u hi u nh

thay th các gi ng c , n ng su t th p b ng các gi ng m i n ng su t cao,
ch ng ch u t t.

c bi t là

các t nh Trung du và mi n núi phía B c, s d ng

gi ng có kh n ng ch ng ch u t t, cho n ng su t cao s góp ph n phát huy
hi u qu kinh t c a gi ng,

ng th i góp ph n xố ói gi m nghèo cho

ng

bào các dân t c thi u s .
Trong nh ng n m g n ây, vi c ch n t o và

a vào th nghi m trong

s n xu t nh ng gi ng ngơ lai m i có n ng su t cao, n
nh ng vùng sinh thái khác nhau là v n
các gi ng ngô t t vào s n xu t

nh và thích nghi v i

r t quan tr ng góp ph n

a nhanh

i trà nh m nâng cao n ng su t, s n l

ng ngô.

t ng n ng su t c ng nh s n l

ng áp ng nhu c u trong n

c,

trong nh ng n m qua B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn ã xét công
nh n
trên

c nhi u gi ng ngô lai m i, các gi ng này ã phát huy hi u qu t t
ng ru ng.
Ngày nay, cùng v i s phát tri n c a n n kinh t

ã kéo theo s phát

tri n c a các vùng s n xu t. M c ích s n xu t ngơ hàng hố v i s n l

ng


5

cao, quy mô l n nh m ph c v nhu c u th tr
pháp h u hi u nh

ng c n ph i có nh ng bi n

a ra các gi ng ngơ m i có nhi u u th vào s n xu t

thay th các gi ng ngơ c n ng su t th p. Vì v y, c n ph i ánh giá tính khác
bi t,

ng nh t,

n

nh, kh n ng thích ng, kh n ng ch ng ch u sâu

b nh và i u ki n ngo i c nh b t thu n c ng nh ch t l
t c a gi ng m i tr

ng và hi u qu kinh

c khi phát tri n ra s n xu t.

Xu t phát t nh ng c s khoa h c trên, chúng tôi ã ti n hành th c hi n
tài này
xu t

xác

nh

c nh ng gi ng ngơ lai có tri n v ng

i trà, góp ph n làm t ng n ng su t và s n l

1.2. Tình hình s n xu t ngô trên th gi i và

a vào s n

ng ngơ c a t nh.

Vi t Nam

1.2.1. Tình hình s n xu t ngô trên th gi i
Ngô là cây tr ng có ngu n g c l ch s lâu
so v i các lo i cây ng c c khác thì ngơ là cây l
d

ng cao. Vì v y, ngô s m tr thành cây l

i và ph bi n trên th gi i,
ng th c có hàm l

ng th c chính

th gi i, hi n nay cây ngơ ã và ang ti p t c kh ng
Ngoài vi c cung c p l

ng th c cho con ng

ng dinh

nhi u vùng trên

nh vai trị c a nó.

i, thì giá tr l n nh t không th

thay th

c c a cây ngơ, ó là vai trị làm th c n cho ch n ni, có t i

66% s n l

ng ngô trên th gi i dùng làm th c n ch n ni, trong ó

n

c phát tri n là 80 - 96% và các n
Ngô là cây l

ch

c ang phát tri n là 57%.

ng th c quan tr ng trong n n kinh t toàn c u, m c dù

ng th ba v di n tích sau lúa n

n ng su t và s n l
nh t trong các cây l

các

c và lúa mì, nh ng ngơ l i d n

ng, là cây tr ng có t c

t ng tr

uv

ng v n ng su t cao

ng th c ch y u.

Ngơ cịn là cây i n hình

c ng d ng nhi u thành t u khoa h c v

công tác nghiên c u và s n xu t (Ngô H u Tình, 1997) [8]. Do v y di n tích,
n ng su t ngơ liên t c t ng trong nh ng n m g n ây.


6

B ng 1.1.Tình hình s n xu t ngơ trên th gi i giai o n 2002- 2012
Ch tiêu

Di n tích

N ng su t

(tri u ha)

(t / ha)

(tri u t n)

2002

137,39

44,06

604,92

2003

114,67

44,60

645,23

2004

147,47

49,45

729,21

2005

147,44

48,42

713,91

2006

148,61

47,53

706,31

2007

158,60

49,63

788,11

2008

161,01

51,09

822,71

2009

156,93

50,04

790,18

2010

162,32

51,55

820,62

2011

170,39

51,84

883,46

2012

175,51

51,62

838,23

N m

S nl

ng

(Ngu n FAOSTAT, 2014) [19]
T b ng 1.1 cho chúng ta th y, n m 2002 di n tích ngơ trên tồn th
gi i 137,39 tri u ha, sau 7 n m con s này ã t ng h n 23 tri u ha, lên 161,01
tri u ha. N m 2009 thì l i gi m xu ng h n 4 tri u hacòn 156,93 tri u ha.

n

n m 2011 so v i n m 2002 thì di n tích tr ng ngơ trên th gi i t ng h n 33
tri u ha lên 170,39 tri u ha. N ng su t nhìn chung t ng lên n m 2002 là 44,06
t /ha
l

n n m 2011 là 51,84 t /ha t ng lên h n 7 t / ha. So sánh gi a s n

ng và di n tích cho th y, t n m 2002 t i n m 2011 di n tích t ng h n 33

tri u ha, s n l

ng t ng h n 278 tri u t n. N m 2011, di n tích tr ng ngơ cao

nh t là châu M sau ó là châu Á và châu Phi. N m 2011, di n tích n ng su t
và s n l

ng ngô trên th gi i

u t ng so v i n m 2010

và 883,46 tri u t n.So v i n m 2011 thì
nh ng n ng su t và s n l

ng l i gi m.

t 170,39 tri u ha

n 2012 di n tích tr ng ngơ t ng


7

Có

c k t qu trên, tr

trong ch n t o gi ng,
canh tác.

c h t là nh

ng d ng r ng rãi u th lai

ng th i không ng ng c i thi n các bi n pháp k thu t

c bi t, t n m 1996

n nay, cùng v i nh ng thành t u m i trong

ch n t o gi ng ngô lai nh k t h p ph

ng pháp truy n th ng v i công ngh

sinh h c thì vi c ng d ng cơng ngh cao trong canh tác ã góp ph n
l

ng ngơ th gi i v

t lên trên lúa mì và lúa n

as n

c.

Nh v y, s n xu t ngô c a th gi i ngày càng phát tri n nh ng t p
trung và phân b không

u

các khu v c: Châu M

ng

u v i 64,50

tri u ha chi m 37,9%, Châu Á chi m 32,1% , Châu Phi là 20,3% và Châu Âu
còn l i là 9,7 %.
B ng 1.2.S n xu t ngô

m t s châu l c trên th gi i n m 2012

Di n tích

N ng su t

(tri u ha)

(t / ha)

(tri u t n)

Châu Á

57,6

50,2

288,8

Châu M

67,7

61,8

418,2

Châu Âu

18,32

51,7

94,7

Châu Phi

33,7

20,7

51,7

Khu v c

S nl

ng

(Ngu n FAOSTAT, 2014)[19]
S li u b ng 2.2 cho th y, n m 2012 s n xu t ngô

m t s châu l c trên

th gi i có s khác bi t c v di n tích, n ng su t và s n l

ng. V di n tích,

Châu M có di n tích s n xu t ngô l n nh t 67,7 tri u ha. Châu Á
57,6 tri u ha

t

c

ng th hai v di n tích, châu l c có di n tích s n xu t ngô th p

nh t là Châu Âu có 18,32 tri u ha.
N ng su t ngơ c a Châu M

t n ng su t cao nh t 61,8 t /ha cao h n

n ng su t bình quân c a th gi i là 17,51 t /ha,
Châu Âu

ng th hai v n ng su t là

t 51,7 t /ha cao h n n ng su t bình quân c a th gi i là 15,54

t /ha, th p nh t là Châu Phi v i n ng su t là 20,7 t /ha.


8

Nh có di n tích và n ng su t t ng nên s n l
t ng lên nhanh chóng
c a các Châu L c.

ng ngô c a Châu M

t 438,38 tri u t n chi m 49,7% t ng s n l
ng th 2 v s n l

chi m 30,7%. Châu Phi có s n l

ng ngơ

ng là Châu Á

t 270,86 tri u t n

ng th p nh t m i ch

t 65,05 tri u t n

chi m 7,4%.
Nguyên nhân c a s phát tri n không
th gi i là do s khác nhau r t l n v trình

ng

u gi a các châu l c trên

khoa h c k thu t, i u ki n t

nhiên, i u ki n kinh t chính tr … châu M có trình

khoa h c phát tri n

cao, trong khi Châu Phi n n kinh t kém phát tri n c ng thêm tình hình chính
tr an ninh khơng

m b o ã làm cho s n xu t nông nghi p

khu v c này t t

h u so v i nhi u khu v c trên th gi i (FAOSTAT, 2014) [19].
Hi n nay, tình hình s n xu t ngơ c a m t s n
có nhi u thay

c trên th gi i c ng ã

i, th hi n c th qua b ng 1.3.

B ng 1.3. Tình hình s n xu t ngô c a m t s n

c trên th gi i n m 2012

Di n tích

N ng su t

(tri u ha)

(t /ha)

(tri u t n)

M

35,4

77,4

273,8

Trung Qu c

34,96

59,6

208,2

Brazin

14,2

50,1

71,1

Isarel

0,033

256

0,85

0,51

97,9

4,99

N

c

c

S nl

ng

(Ngu n: FAOSTAT, n m 2014) [19]
M là n

c có di n tích và s n l

35,4 tri u ha, s n l

ng

ng ngô l n nh t th gi i v i di n tích

t 273,8 tri u t n chi m 31,4% s n l

ng ngô th

gi i. Trung Qu c là n

c có di n tích tr ng ngô l n th 2 trên th gi i v i

34,96 tri u ha

ng 208,2 tri u t n chi m 23,9% t ng s n l

ts nl

ng ngô

c a th gi i. M c dù có i u ki n t nhiên kh c nghi t, di n tích tr ng ngô
nh (0,033 tri u ha) nh ng v i trình

khoa h c cao,

u t l n nên Isarel có


9

n ng su t ngô cao nh t th gi i

t 256 t /ha cao h n g p 5,2 l n so v i bình

quân n ng su t ngô th gi i (n m 2012).
Theo FAO, vi c s n xu t và tiêu th ngô trên th gi i ang có s m t
cân
các n

i gi a cung và c u d n

n tình tr ng các n

c xu t kh u ngô gi m d n t nay

c nh p kh u ngô t ng d n,

n nh ng n m

Xu t kh u ngô ã em l i ngu n l i l n cho các n

u th k XXI.

c l n s n xu t ngô nh

M , Trung Qu c, Achentina, Hungari (Ngô H u Tình, 2003)[10].
Trung Qu c
và

c xem là c

ng qu c

ng th hai trên th gi i, sau M

ng th nh t trong khu v c Châu Á trong l nh v c s n xu t ngô lai v i t c
t ng tr

ng ngày càng t ng. Hi n nay, M và Trung Qu c là hai qu c gia có

di n tích tr ng ngơ l n nh t và cao g p nhi u l n so v i các qu c gia khác trên
th gi i. Các n
nh ng s n l

c khác nh Brazin, Israel,

c.... m c dù n ng su t ngô cao

ng v n cịn th p do di n tích tr ng ngơ ch a

Vi n nghiên c u Ch

ng trình L

c m r ng.

ng th c th gi i (IRRI) d báo t ng

nhu c u s d ng ngô trên th gi i vào n m 2020 là 852 tri u t n, trong ó
15% dùng làm l

ng th c, 69% dùng làm th c n ch n nuôi, 16% dùng làm

nguyên li u cho công nghi p.
l

ng th c nh ng

[18]. i u này

các n

các n

c phát tri n ch dùng 5% ngô làm

c ang phát tri n t l này là 22% (IRRI, 2003)

c bi u hi n c th qua b ng 1.4.

B ng 1.4. B ng d báo nhu c u ngô th gi i
Vùng
Th gi i
Các n c ang phát tri n
ông Á
Nam Á
C n Sahara - Châu Phi
M Latinh
Tây và B c Phi

N m 1997
(tri u t n)
586
295
136
14
29
75
18

n n m 2020

N m 2020
(tri u t n)
852
508
252
19
52
118
28

Ngu n: S li u th ng kê c a IRRI, 2003[18]

% thay
45
72
85
36
79
57
56

i


10

Trong th i k h i nh p n n kinh t th gi i hi n nay, ngô, lúa m , lúa
n

c là nh ng cây l

cung c p l

ng th c v n chi m v trí quan tr ng nh t trong l nh v c

ng th c, th c ph m ni s ng tồn nhân lo i. Vì v y, ch n các

gi ng ngơ n ng su t cao và các bi n pháp k thu t canh tác phù h p là m t
trong nh ng gi i pháp c a nhân lo i v v n
D báo

ng th c.

n n m 2020, nhu c u ngô th gi i t ng 45% so v i nhu c u

n m 1997, ch y u t ng cao
n

l

c khu v c ông Á

các n

c ang phát tri n (72%), trong ó các

c d báo có nhu c u t ng m nh nh t vào n m 2020

(85%). S d nhu c u ngô t ng m nh

các n

nh p bình quân

n nhu c u v l

t ng m nh, t

u ng

i t ng, d n

ó ịi h i kh i l

1.2.2. Tình hình s n xu t ngô
n

c này là do dân s t ng, thu

ng ngô r t l n

ng th c, th c ph m

phát tri n ch n nuôi.

Vi t Nam

c ta, ngô là cây tr ng nh p n i và m i

c

a vào tr ng

kho ng h n 300 n m nh ng ã nhanh chóng tr thành m t trong nh ng cây
tr ng quan tr ng trong h th ng cây l

ng th c c a Vi t Nam. Do có kh

n ng thích ng r ng v i các i u ki n sinh thái khác nhau, nên cây ngô ã
kh ng

nh

thành cây l

c v trí c a mình trong s n xu t nơng nghi p. Cây ngô ã tr
ng th c quan tr ng th hai sau lúa,

góp ph n áng k trong vi c gi i quy t l
Nam. Tình hình s n xu t ngô
không

ng

n

ng th i là cây màu s m t,

ng th c t i ch cho ng

i dân Vi t

c ta qua các giai o n l ch s phát tri n

u. Quá trình phát tri n c a cây ngô

Vi t Nam

c chia

thành ba giai o n chính, ó là:
Giai o n t 1960 - 1980: Giai o n này ch y u s d ng các gi ng
ngô

a ph

ng v i k thu t canh tác l c h u nên n ng su t và s n l

r t th p. Theo th ng kê n ng su t ngô

Vi t Nam nh ng n m 1960 ch

trên 10 t /ha, v i di n tích h n 200 nghìn ha,
su t c ng ch

t 11 t /ha và s n l

ng ngô

n

t

u nh ng n m 1980 n ng

ng h n 400 nghìn t n.

Giai o n t 1981 - 1992: Di n tích t ng ch m n ng su t ngô t ng
không áng k , t 11 t /ha (1980) lên 15 t /ha (1992) bình quân m i n mt ng


11

3,5%. Giai o n này ã s d ng các gi ng th ph n t do nh ng ch y u là
gi ng t ng h p, h n h p nên n ng su t v n còn th p.
Giai o n t 1993
th c s có nh ng b

n nay:

ây là giai o n s n xu t ngô

c ti n nh y v t, g n li n v i vi c không ng ng m r ng

gi ng ngô lai ra s n xu t,

ng th i c i thi n các bi n pháp k thu t canh tác

theo òi h i c a gi ng m i. Ngô lai là ngu n
m t

nh h

ng chi n l

c trong ch

u tr ng ngô lai v i di n tích th

nghi m 5 ha, n m 2006 di n tích ngơ lai ã
15,5 t /ha lên 37,3 t /ha. Vi t Nam có t c
trong l ch s ngô lai th gi i.

ây là b

t 84%,

a n ng su t ngô t

phát tri n ngô r t nhanh chóng

c ti n v

t b c so v i m t s n

c CIMMYT ánh giá cao. Tình hình s n xu t ngơ

Nam trong nh ng n m g n ây

B ng 1.5. Tình hình s n xu t ngô
Ch tiêu

ng l c m i, m t nhân t m i,

ng trình nghiên c u và phát tri n ngô

Vi t Nam. N m 1990, chúng ta m i b t

trong vùng ã

Vi t Nam

c th hi n

Vi t

b ng 1.5:

Vi t Nam trong giai o n 2001 - 2012

Di n tích

N ng su t

(1000 ha)

(t /ha)

(1000 t n)

2001

729,5

29,6

2161,7

2002

816,0

30,8

2511,2

2003

912,7

34,4

3136,3

2004

991,1

34,6

3430,9

2005

1052,6

36,0

3787,1

2006

1033,1

37,3

3854,6

2007

1096,1

38,5

4303,2

2008

1125,9

39,7

4531,2

2009

1086,8

40,8

4431,8

2010

1126,9

40,9

4606,8

2011

1117,2

42,9

4799,3

2012

1118,2

42,95

4803,2

N m

c

Ngu n: T ng c c th ng kê, 2014 [13]

S nl

ng


12

Trong 11 n m tr l i ây, Vi t Nam ã phát tri n m nh cây ngô trên c
3 m t: di n tích, n ng su t, s n l ng. T n m 2001 - 2012 t c t ng tr ng
v di n tích là 39,67 nghìn ha/n m, n ng su t là 1,34 t /ha/n m, s n l ng là
260,09 nghìn t n/n m. T ch c l ng th c th gi i FAO và Trung tâm c i t o
Ngô và lúa mì qu c t CIMMYT ã ánh giá Ch ng trình phát tri n cây ngơ
c a Vi t Nam là m t trong ba ch ng trình ngô lai m nh nh t Châu Á
(Trung Qu c, Vi t Nam và Thái Lan), ó là k t qu r t áng khích l .
1.2.3. Tình hình s n xu t ngơ Thái Ngun
T nh Thái Ngun có di n tích t nhiên 3.562,82 km2, dân s h n m t
tri u ng i. Thái Nguyên

c thiên nhiên u ãi v khí h u và t ai nên có
nhi u kh n ng phát tri n nơng lâm nghi p. Di n tích t nơng nghi p tồn
t nh chi m 23% di n tích t nhiên. V i a hình c tr ng là i núi xen k
v i ru ng th p, ch y u là núi á vôi và i d ng bát úp, nên vi c canh tác
nông nghi p g p nhi u khó kh n do h th ng t i tiêu khơng thu n l i. Di n
tích tr ng ngơ ch y u trên t hai lúa (v ông) và trên t i d c (v Xuân
Hè). Tr c n m 1995, ngô ch y u gi ng th ph n t do, gi ng a ph ng
có n ng su t th p. Cùng v i s chuy n bi n c a t n c, Thái Nguyên c ng
m nh d n thay i c c u cây tr ng, áp d ng nh ng ti n b c a khoa h c k
thu t c bi t là thay th các gi ng th ph n t do b ng các gi ng ngơ lai. Do
ó cho n nay di n tích và n ng su t khơng ng ng t ng lên. Tình hình s n
xu t ngô Thái Nguyên
c th hi n qua b ng 1.6.
B ng 1.6. Tình hình s n xu t ngơ

Thái Ngun giai o n 2006 - 2012

2006

Di n tích
(nghìn ha)
15,3

N ng su t
(t /ha)
35,2

S n l ng
(nghìn t n)
53,9

2007

17,8

42,0

74,8

2008

20,6

41,1

84,7

2009
2010

17,4
17,9

38,6
42,1

67,2
75,4

2011

18,6

43,3

80,6

2012

17,9

42,2

75,5

N m

Ngu n: T ng c c th ng kê, 2014[13]


13

K t qu

b ng 1.6 cho th y: Di n tích, n ng su t và s n l

t nh Thái Nguyên c ng

t

c nh ng ti n b

ng ngô c a

áng k . T n m 2006

n

2011 di n tích tr ng ngơ tồn t nh t ng t 15,3 nghìn ha lên 18,6 nghìn ha. Tuy
nhiên, di n tích tr ng ngơ bi n
t nh tr ng

ng th t th

ng qua các n m. N m 2006 c

c 15,3 nghìn ha, n m 2007 di n tích tr ng ngơ

nghìn ha. N m 2008, di n tích tr ng ngơ t ng m nh
nghìn ha so v i n m 2006. Nh ng

t

c 17,8

t 20,6 nghìn ha, t ng 5,3

n n m 2010, di n tích ngơ c a t nh ch cịn

17,9 nghìn ha, gi m 2,7 nghìn ha so v i n m 2008, n m 2011 di n tích t ng

18,6 nghìn ha,

t

n n m 2012 di n tích gi m xu ng cịn 17,9 nghìn ha.

N ng su t ngơ c a Thái Ngun c ng bi n
2006, n ng su t ngô c a t nh

ng th t th

t 35,2 t /ha, n m 2007 t ng lên

ng. N m

n 42,0 t /ha

nh ng l i gi m m nh trong các n m sau. N m 2010, n ng su t ngô

t t ng

nh 42,1 t /ha t ng 0,1 t /ha so v i n m 2007. N m 2011, là 80,6 nghìn t n,
gi m 4 nghìn t n so v i n m 2008. N m 2012, n ng su t ngô c a t nh
t /ha, s n l

t 42,2

ng là 75,5 nghìn t n.

Nh ng n m g n ây, Thái Nguyên ã chuy n

i c c u gi ng, s d ng

các gi ng ngô lai n ng su t cao nh : LVN4, LVN11, LVN12, LVN99,... và
m t s gi ng ngô nh p n i nh : Bioseed9607, DK999, NK4300, C919 vào
s n xu t.
Nh v y,

có n ng su t và s n l

ng ngô cao và n

nh c n

y

m nh h n n a công tác nghiên c u và ch n t o các gi ng ngô n ng su t cao,
kh n ng ch ng ch u t t, phù h p v i i u ki n sinh thái c a t ng vùng.
Tr
ch n

ng

i h c Nông Lâm Thái Nguyên c ng là m t trong nh ng n i

c

kh o nghi m nhi u gi ng ngô m i, cùng v i vi c h p tác liên k t v i

Vi n nghiên c u ngô và các t nh khác n i ây ang ti n hành r t nhi u

ch

ng trình nghiên c u ch n t o gi ng ngô, trong t

trong nh ng trung tâm gi ng c a phía B c.

ng lai ây s là m t


14

1.3. Tình hình nghiên c u ch n t o gi ng ngô trên th gi i và

Vi t Nam

1.3.1. Tình hình nghiên c u ch n t o gi ng ngô trên th gi i
Trong hai th k XVI và XVII, ng
ng

i da

ã làm

nh ng ch a có c s
c.

i Châu Âu ã ti p thu cây ngô t

i xa h n so v i nh ng gì mà ng

i da

i v i cây ngô nh ng phát hi n khoa h c quan tr ng ch y u

t p trung vào th k XVIII.
N m 1976, Cottin Matther là ng
gi i tính

ngơ. Ơng

i

u tiên nghiên c u thí nghi m v

ã quan sát th y s

th

ph n chéo

Massachusettes. Tám n m sau Matther, Paul Dudly ã

cây ngô t i

a ra nh n xét v gi i

tính c a ngơ và cho r ng gió ã giúp ngơ th c hi n quá trình th ph n. N m
1876, Chrles Darwin ti n hành thí nghi m v i hàng lo t cá th giao ph i và t
th ph n

nhi u lồi khác nhau nh

u

, ngơ, ơng ã quan sát th y s h n

h n c a các cây giao ph n v i các cây t th ph n v chi u cao, t c

n y

m m c a h t, s qu trên cây và s c ch ng ch u v i i u ki n b t thu n và
n ng su t h t.
Trong q trình nghiên c u v ngơ, hi n t

ng u th lai ã

nhà khoa h c quan tâm t r t s m. Nhà nghiên c u ng
nghiên c u t n m 1876, ông ã thu
t 10 - 15%. N m 1990, Shull ã
b ng lai

n nh m t o ra s

ng

ch ng, t o u th lai càng m nh.
lai kép trong s n su t
phát tri n m nh

c các

i M Bill ti n hành

c con lai có n ng su t cao h n b m
a ra ý ki n s n xu t h t gi ng ngô lai F1
u cao nh t, các dòng b m càng thu n

u n m 1917, Jones ã

su t s d ng h t

gi m giá thành h t gi ng, t o i u ki n cho cây ngơ

M và các n

c có k thu t tr ng ngô tiên ti n.

N m 1966, trung tâm c i ti n gi ng ngô và lúa mì qu c t (CIMMYT)
c thành l p t i Mêxico, nhi m v c a Trung tâm này là nghiên c u
gi i pháp, t o gi ng ngô th ph n t do làm b
ph

ng và ngô lai. Trong 30 n m ho t

c chuy n ti p gi a ngơ

a ra
a

ng, trung tâm ã óng góp áng k

15

vào vi c xây d ng, phát tri n và c i thi n ho t

ng v n gen, qu n th và cho

80 qu c gia trên th gi i.
Hi n nay, di n tích tr ng ngơ lai trên th gi i ngày càng t ng, trong ó
các gi ng ngơ lai

n

c s d ng có u th lai cao nh t, nh ng giá thành

c a h t gi ng ngơ cao, i u này ít nhi u nh h
tích tr ng ngơ lai.

ng

n vi c

y nhanh di n

kh c ph c tình tr ng này, các nhà ch n t o gi ng ngô ã

ti n hành t o ra các g ng ngô lai ba, lai kép cho n ng su t h t gi ng cao, giá
thành h , u th lai cao.
Có th nói, ngơ lai là m t trong nh ng thành t u khoa h c nông nghi p

c c k quan tr ng trong n n kinh t th gi i, nó ã làm thay
b c tranh v ngơ c a quá kh mà làm thay
nh chi n l

i không nh ng

i c quan ni m các nhà ho ch

c, các nhà qu n lý kinh t và v i t ng ng

i dân. Ngô lai là “m t

cu c cách m ng xanh” c a n a th k 20, t o ra b

c nh y v t v s n l

l

ng th c, sang th k 21 ngô s là cây l

y tri n v ng trong chi n

l

c s n xu t l

ng th c

ng

ng th c và th c ph m (Ngơ h u Tình, 2009) [11].

1.3.2. Tình hình nghiên c u ch n t o gi ng ngô

Vi t Nam

Vi t Nam ngô là cây tr ng nh p n i nên ngu n gen h n h p, công tác
nghiên c u v ngô c a n

c ta c ng ch m h n nhi u so v i các n

gi i. Giai o n 1955 – 1970 các nhà khoa h c c ng ã
v thành ph n lồi và gi ng ngơ

a ph

cb

c

c trên th
u i u tra

ng. Các chuyên gia Vi t Nam trong

m t th i gian dài ã n l c thu th p ngu n v t li u kh i

u trong n

c, h p

tác v i trung tâm c i t o ngô và lúa m qu c t (CIMMYT) trong vi c thu
th p ánh giá, phân lo i ngu n nguyên li u c ng nh
môn trong l nh v c nghiên c u ngô,
c u và chuy n giao ti n b s n xu t ngô

ào t o cán b chuyên

t n n t ng cho m i ho t

ng nghiên

Vi t Nam.

Theo các nghiên c u phân lo i ngô cho th y
có hai lo i ph là ngơ á r n và ngô n p. Trên c s

Vi t Nam ngô ch y u
ánh giá các gi ng

a


16

ph

ng, các nhà khoa h c ã ch n nh ng gi ng t t và ti n hành ch n l c

ph c v cho s n xu t (Cao

n
song v i ch

c ta ch

c i m, 1988) [2].

ng trình ch n t o gi ng ngơ lai

c ti n hành song

ng trình ch n t o gi ng ngơ th ph n t do. Q trình nghiên

c u, ch n t o gi ng có th chia làm 3 giai o n nh sau:
* Giai o n t sau gi i phóng mi n Nam
c s t p oàn nguyên li u thu th p trong n

n tr

c n m 1990: Trên

c k t h p v i ngu n nh p n i

ch y u t CIMMYT, chúng ta ã chon t o và

a ra s n xu t m t lo i gi ng

th ph n t do nh MSB49 công nh n gi ng n m 1987, TSB2 công nh n
gi ng n m 1987, TSB1 (1990), HLS (1987)… Nh thay
n ng su t ngô n m 1990

i c c u gi ng nên

t 1,55 t n/ha.

* Giai o n 1990 - 1995: Các nhà nghiên c u ngô n

c ta ã chú tr ng

h n vào vi c phát tri n các dòng thu n

t o gi ng ngơ lai.

ch

cb t

ng trình ch n t o gi ng ngô lai ã

Vi t Nam,

u t nh ng n m

uc a

th p k 60 (Tr n H ng Uy, 1999) [14]. Tuy nhiên, các nhà nghiên c u th
nghi m ã không

t k t qu nh mong mu n do ngu n v t li u khơng thích

h p trong i u ki n nhi t
Nh ng n m

i m, ngày ng n c a Vi t Nam.

u c a th p k 90, v i chính sách m c a, ngơ lai

Vi t

Nam là m t trong nh ng cây h i nh p s m nh t. Cu c cách m ng v ngô lai
n

c ta ã

c nhà n

c

c bi t quan tâm. N ng su t và s n l

ng ngô

Vi t Nam ã có s chuy n bi n rõ r t do áp d ng thành t u ngô lai vào s n
xu t. Do c s v t ch t k thu t ch a áp ng

c m t s khâu trong q

trình s n xu t gi ng ngơ lai, nên ngơ lai ch a phát huy
nó. Vì v y,
a ra các

ch
nh h

c h t vai trò c a

ng trình ngơ lai phát tri n các nhà khoa h c Vi t Nam ã
ng r t rõ ràng:

+ Thu th p, b o t n và phát tri n ngu n nguyên li u ngô trong n

c,

c bi t là nh ng ngu n nguyên li u quý v tính ch ng ch u, chín s m, ch t
l

ng cao làm l

ng th c.


17

+ Nh p n i nh ng ngu n nguyên li u ngơ nhi t

i, quan tâm

n tính

ch ng ch u c a các gi ng này. Chú tr ng các ngu n ngun li u chín s m,

ngơ th c ph m nh : Ngô n p, ngô

ng, ngô rau, ngơ có hàm l

ng protein

cao (Tr n H ng Uy, 1999) [14].
giai o n này, s d ng các gi ng lai không quy
không quy

c

c. Nh ng gi ng lai

c s d ng trong s n xu t là gi ng LS6, LS8 thu c lo i lai

nh kép không nh ng cho n ng su t cao mà quá trình s n xu t h t gi ng
c ng d dàng, giá thành h t gi ng r , mang l i hi u qu cao cho ng
xu t. Vi c s d ng gi ng lai không quy

is n

c nh cu c di n t p cho các nhà

t o gi ng và nông dân s n xu t gi ng lai quy

c - nh ng gi ng ịi h i có

i u ki n s n xu t cao h n.
* T 1995

Cây ngô
nh p th tr
h

Vi t Nam th c s phát tri n khi các công ty n

ng ngô Vi t Nam, h là

ng ho t

h i các

n nay

ng, nghiên c u, s n xu t. D

nông dân Vi t Nam l a ch n

i s c ép c a kinh t th tr

ng òi

n v nghiên c u s n xu t, cung ng gi ng Vi t Nam mu n t n t i

ph i nhanh chóng hịa nh p, thúc
và

i tác

c ngồi xâm

y nhanh q trình nghiên c u thành cơng

a vào s n xu t. Vì v y, các nhà nghiên c u ngô n

thành công và

a vào s n xu t các gi ng ngô lai quy

c ta ã nghiên c u
c (Vi n nghiên c u

ngô, 1996) [16].
Các nhà khoa h c ã xây d ng qu gen ngô Vi t Nam b ng cách thu
th p các qu n th

a ph

ng nh ng quan tâm ch y u

n vi c nh p các v t

li u ngô t các n

c, các c quan nghiên c u qu c t nh : CIMMYT d

i

d ng v n gen, qu n th và gi ng lai.
Trong t p oàn gi ng c a Vi n nghiên c u ngô ang b o t n h n 3000

dòng t ph i t

i F6 tr lên, 470 m u gi ng th ph n t do, trong ó ngu n

nh p n i là 293, ngu n

a ph

ng là 150 và các qu n th t t o theo các


18

ch

ng trình ch n t o gi ng, s l

ng các qu n th t t o ang

c khai

thác là 27 (Ngơ H u Tình, 1999) [9].
Các nhà khoa h c Vi t Nam ã i u tra, thu th p, b o t n và phân lo i
584 ngu n ngun li u ngơ. Duy trì nghiên c u kho ng 6000 hàng dòng/n m
t 580 ngu n dòng hi n có.
Nh làm ch

c cơng ngh lai t o, nhi u gi ng ngô lai m i n ng su t

cao, ch t l

ng t t ã

trong c n

c v i giá thành th p ch b ng 70% giá gi ng c a các công ty

n

c công nh n ph c v cho s n xu t ngô

các vùng

c ngồi.
- Các gi ng ngơ lai m i do Vi t Nam ch n t o r t phong phú, bao g m:
+ Nhóm gi ng dài ngày: T6 (2000), LVN98 (2002).
+ Nhóm gi ng trung ngày: LVN12 (1995), LVN17 (1999), T9 (2004),

VN8960 (2004), LHC9 (2004), LVN145 (2007)…
+ Nhóm gi ng ng n ngày: LVN20 (1998), LVN25 (2000), LVN99
(2004), V98 (2004), VN6 (2005), HN45…
- Nhóm gi ng ngơ lai m i có ti m n ng, n ng su t th p h n 10 t n/ha
ang

c th nghi m nh : SCI184, TB61, TB66, VN885, SX2017, SX2004,

TT04-B1, LVN66, MB069… (Nguy n Khơi, 2008) [6].
- Ngồi vi c quan tâm
u t vào ch

n c i thi n n ng su t, các nhà khoa h c cịn

ng trình nghiên c u và phát tri n ngô ch t l

QPM (Quaility Protein Maize). Vi n nghiên c u ngô ã
CIMMYT trong ch

ng protein cao
c h p tác v i

ng trình nghiên c u và phát tri n ngô QPM, tháng 8

n m 2001 gi ng ngô lai ch t l

ng

m cao HQ2000 ã

cH i

ng khoa

h c công ngh B Nông nghi p và phát tri n nông thông cho phép khu v c
hóa, có n ng su t cao h n ngơ th
là 8,5-9%) trong ó hàm l
ngơ th

ng, hàm l

ng protein là 11% (ngô th

ng

ng Lysine là 4,0% và Triptophan là 0,82% (còn

ng là 2,0% và 0,5%) (Tr n H ng UY, 1999) [14].


19

T n m 2001 - 2005, Tr

ng

i h c Nông Lâm Thái Nguyên ph i

h p v i Vi n Nghiên c u Ngô ã ti n hành kh o nghi m m t s gi ng ngô
ch t l

ng protein cao và thu

v Thu

c k t qu nh sau: Thí nghi m

ơng 2002 cho k t qu hai gi ng QP2 và QP3 khá

nh qua hai v , có th i gian sinh tr
b nh t t, có n ng su t th c thu t
HQ2000).

v Xuân và
ng

u và n

ng ng n, có kh n ng ch ng ch u sâu

ng

ng v i hai gi ng

c bi t, hai gi ng này có hàm l ng protein

i ch ng (Q2 và

t 11,1 và 11,4% t ng

ng HQ2000(11,3%) và cao h n h n Q2 (8,2%); hàm l ng lysine/protein
4,1 và 4,3% cao h n h n hai

t

i ch ng (2,6 và 3,9%) (Phan Xuân Hào và Tr n

Trung Kiên, 2004) [4].
K t qu so sánh 6 gi ng ngô TPTD QPM v i 2
TPTD th

i ch ng là Q2 (gi ng

ng) và HQ2000 (gi ng lai QPM) v Thu

Nguyên ã ch n

c gi ng QP4 có

ng

ơng 2004 t i Thái

u t t, th i gian sinh tr

ng

trung bình, th p cây, ch ng ch u sâu b nh khá, ch u h n t t, cho n ng su t
t

ng

ng c 2

Protein

i ch ng ( t 67,3 t /ha).

t 10,76% t

ng

(8,95%). QP4 có hàm l
t 2,89% t
1,98%) (

ng

c bi t, QP4 có hàm l

ng HQ2000 (10,88%) và cao h n h n Q2

ng Lysine/Protein

t 3,77%, Methionine/Protein

ng HQ2000 (3,84%, 2,96%) và cao h n Q2 (2,71%,

Tu n Khiêm và Tr n Trung Kiên, 2005) [5].

K t qu kh o nghi m 6 gi ng QPM v i 2
th

ng

i ch ng Q2 (gi ng ngô

ng) và HQ2000 (gi ng QPM) t i Thái Nguyên trong v Xuân và Thu

ông (2004 - 2005) ã ch n

c gi ng QP4 khá

v thí nghi m, có th i gian sinh tr
b nh khá, cho n ng su t n

ng

u và n

nh qua 4

ng trung bình, th p cây, ch ng ch u sâu

nh và cao t

ng

ng

i ch ng Q2 và

HQ2000 ( t 53,7 t /ha trong v Xuân và 63,3 t /ha trong v Thu ông).
bi t, hàm l

ng Protein

t 11,06% t

h n h n Q2 (8,65%). Hàm l

ng

c

ng HQ2000 (11,05%) và cao

ng Lysine trong Protein

t 3,98% cao h n so