BÀI báo cáo THỰC tập NHÀ THUỐC 5 tốt 1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH
KHOA DƯỢC


BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP

NHÀ THUỐC NĂM TỐT

Họ và tên: Nguyễn Thị Thảo Vy
MSSV: 1311522444
Lớp: 13DDS07
Khóa: 2013 – 2018
Người hướng dẫn: DS. Nguyễn Thị Ngọc Bích

Tp. Hồ Chí Minh, năm 2018


2


BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP

NHÀ THUỐC Á CHÂU 3

3


MỤC LỤC

4

LỜI MỞ ĐẦU
Tài sản lớn nhất của con người là sức khỏe.Vì vậy mỗi chúng ta cần hiểu rõ các biện
pháp phòng chống cũng như các biện pháp điều trị bệnh an toàn và hiệu quả. Ngày nay
ngành Dược góp phần rất quan trọng trong lĩnh vực Y tế, ngành Dược cung ứng thuốc
để phục vụ cho việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe và Nhà thuốc là một trong những
phương tiện bảo quản, bán lẻ thuốc, đưa thuốc tới tay người dân. Và người dược sỹ có
vai trò quan trọng trong việc tư vấn và hướng dẫn cho người sử dụng thuốc và giúp đưa
thuốc tới tay người dân. Nhà thuốc cũng là nơi giúp em có điều kiện tiếp xúc trực tiếp
với thuốc, trực tiếp tư vấn, bán thuốc cho bệnh nhân và là nơi tạo điều kiện thuận lợi, là
nền tảng quan trọng để sau này khi em tốt nghiệp ra trường sẽ làm việc tốt hơn.
Qua gần ba năm học tập trường Đại Học Nguyễn Tất Thành, được sự giúp đỡ của nhà
trường cùng các thầy cô của khoa tận tình giảng dạy và truyền đạt kiến thức cho chúng
em. Cũng như đã hỗ trợ tạo điều kiện tốt nhất cho em trong thời gian thực tập thực tế ở
nhà thuốc. Thời gian thực tập ở nhà thuốc là khoảng thời gian giúp em hiểu được vai
trò của người dược sỹ trong nhà thuốc. Hiểu và nắm được cách sắp xếp bố trí thuốc ở
nhà thuốc, biết được cách bảo quản thuốc và nâng cao được khả năng giao tiếp để tư
vấn cũng như hướng dẫn cho những người sử dụng biết được cách sử dụng thuốc một
cách an toàn và hợp lý, nắm rõ được các quy định, các nguyên tắc tiêu chuẩn trong
ngành.
Thuốc là một sản phẩm cần thiết ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Một
người Dược sĩ nắm rõ về thuốc, biết cách bán, biết cách phối hợp và biết cách tư vấn
sử dụng thuốc cho bệnh nhân thì sẽ hoàn thành trách nhiệm của người dược sĩ. Có thể
nói vai trò của người Dược sĩ trong nhà thuốc là rất quan trọng, quyết định sinh mạng
con người, cho nên người Dược sĩ cần nắm vững kiến thức cần thiết có liên quan đến
ngành.
Bài báo cáo thực tập ở nhà thuốc là kinh nghiệm tóm tắt lại quá trình học tập ở nhà
trường và nhà thuốc. Với những kiến thức còn hạn chế nên bài báo cáo không thể tránh
khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được sự thông cảm và đóng góp ý kiến của các
quý thầy cô.

5


PHẦN 1: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA NHÀ THUỐC
1.1. Tên và địa chỉ thực tập
- Nhà thuốc Năm Tốt.
- Địa chỉ: 134/1 (số mới 200), Tô Hiến Thành, phường 15, Quận 10, Tp Hồ Chí Minh.
1.2. Nhiệm vụ và quy mô tổ chức
1.2.1. Nhiệm vụ

- Nhà thuốc phải đảm bảo thuốc đạt chất lượng tốt khi đến tay người tiêu dùng.
- Gía thành hợp lý.
- Cung cấp đầy đủ thông tin hướng dẫn sử dụng thuốc hiệu quả, hợp lý, an toàn và kinh
-

tế cho người sử dụng.
Bảo quản thuốc theo đúng nguyên tắc thực hành tốt bảo quản thuốc (GSP).
Sắp xếp, bảo quản thuốc theo yêu cầu của nhà thuốc.
Lập kế hoạch cung ứng thuốc đảm bảo số lượng, chất lượng cho nhu cầu điều trị bệnh.
Quản lý, theo dõi việc bán lẻ thuốc theo nhu cầu điều trị bệnh và các nhu cầu khác.
Tham gia theo dõi, quản lý kinh phí sử dụng thuốc.
Quản lý hoạt động của Nhà thuốc theo đúng quy định.
Đảm bảo sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, có hiệu quả đến tay người sử dụng.
Đặt lợi ích của người bệnh và sức khỏe của cộng đồng lên trên hết.
Cung cấp thuốc đảm bảo chất lượng kèm theo thông tin về thuốc, tư vấn thích hợp cho

người sử dụng và theo dõi việc sử dụng thuốc của họ.
- Tham gia vào hoạt động tự điều trị, bao gồm cung cấp thuốc và tư vấn dùng thuốc, tự
điều trị triệu chứng của các bệnh đơn giản.

- Góp phần đẩy mạnh việc kê đơn phù hợp, kinh tế và việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lí
và hiệu quả.

-

* Trách nhiệm của người quản lý chuyên môn hoặc chủ Nhà thuốc:
Phải thường xuyên có mặt trong thời gian hoạt động và chịu trách nhiệm trước pháp
luật về mọi mặt hoạt động của nhà thuốc, khi vắng mặt phải ủy quyền cho nhân viên có

-

trình độ chuyên môn tương đương trở lên điều hành theo quy định.
Trực tiếp quản lý, điều hành mọi hoạt động của nhà thuốc bao gồm việc bán các thuốc

-

kê đơn, không kê đơn, tư vấn cho khách hàng .
Liên hệ với bác sĩ kê đơn trong các trường hợp cần thiết.
Thường xuyên cập nhật các kiến thức chuyên môn, văn bản quy phạm pháp luật về

-

hành nghề dược và không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ cung ứng thuốc.
Đào tạo, hướng dẫn các nhân viên về chuyên môn cũng như đạo đức hành nghề dược.

6


- Cộng tác với y tế cơ sở, cung cấp thuốc thiết yếu, tham gia truyền thông giáo dục về
-

thuốc cho cộng đồng và các hoạt động khác.
Theo dõi và thông báo cho cơ quan y tế về các tác dụng không mong muốn của thuốc.
Là nhà thuốc tư nhân, nên mọi hoạt động của nhà thuốc đều do dược sĩ điều hành, chỉ

+
+
+
+
+
+

dẫn và chịu trách nhiệm trước pháp luật về:
Chất lượng thuốc.
Phương pháp kinh doanh.
Thực hiện chế độ quản lý thuốc theo chế độ thuốc bán theo đơn và không bán theo đơn.
Lập kế hoạch sử dụng thuốc.
Đảm bảo các loại thuốc thiết yếu.
Thực hiện nghĩa vụ nộp thuế theo quy định của pháp luật.
* Nhân viên trực tiếp tham gia bán thuốc, giao nhận, bảo quản thuốc, quản lý chất
lượng thuốc, pha chế thuốc phải đáp ứng các sau:

- Thực hiện quy trình bán thuốc theo sự hướng dẫn của dược sĩ phụ trách, tư vấn cho
khách hàng về cách sử dụng thuốc và cách phòng ngừa bệnh, giải đáp mọi thắc mắc
của khách hàng, theo dõi và phản hồi tình hình sử dụng thuốc của khách hàng.
- Có thái độ hòa nhã, lịch sự khi tiếp xúc với người mua thuốc.
- Có bằng cấp chuyên môn dược và có thời gian thực hành nghề phù hợp với công việc
được giao.
- Tư vấn thông tin cần thiết về cách dùng thuốc cho người mua hoặc bệnh viện nhằm

-

đảm bảo sử dụng thuốc hợp lý, an toàn và hiệu quả.
Giữ bí mật các thông tin của người bệnh.
Trang phục áo blu trắng, sạch sẽ, gọn gàng, có đeo bảng tên, chức định.
Thực hiện đúng các quy chế dược, tự nguyên tuân thủ đạo đức hành nghề dược.
Tham gia các lớp đào tạo, cập nhật kiến thức chuyên môn và pháp luật y tế.
Có đủ sức khỏe, không đang bị mắc các bệnh truyền nhiễm.
Không đang trong thời gian bị kỷ luật từ hình thức cảnh cáo trở lên có liên quan đến

+

chuyên môn dược.
1.2.2. Quy mô tổ chức
Tổng số nhân viên trong nhà thuốc là: 04
Giấy phép kinh doanh số GPS: 4158023145
Giấy đủ điều kiện kinh doanh: 5714 / HCM – ĐKKDĐ
Giấy đạt chuẩn GPP số: 2152 / GPP
Dược sĩ phụ trách: DS. Võ Công Đức
Nhân viên bán thuốc: trình độ dược sĩ trung học
Võ Thị Tuyết

7


+ Nguyễn Hồng Quyên
+ Võ Thị Mai
- Nhà thuốc nằm ở mặt tiền, đường lớn, dân cư đông, thuận tiện cho đi lại, là một địa
điểm bán lẻ các mặt hàng thuốc tân dược, gần chợ thuốc sĩ ở Thành phố Hồ Chí Minh.
a. Cơ sở vật chất

- Nhà thuốc Năm Tốt có diện tích 30m2, được thiết kế riêng biệt, cao ráo, thoáng mát,
cách xa nguồn ô nhiễm. Diện tích rộng rãi tạo điều kiện cho việc trưng bày sản phẩm
đầy đủ, đa dạng các mặt hàng, tạo không gian giao tiếp thoải mái cho khách hàng.
- Nhà thuốc trang bị đầy đủ tủ, quầy thuốc với các ngăn khác nhau, nhằm mục đích sắp
xếp thuốc theo tác dụng dược lý của từng loại để tiện trong khi bán thuốc, cũng như là
bảo quản thuốc.
- Có cân sức khỏe, có bồn rửa tay phục vụ khách hàng.
- Có treo ẩm kế trong nhà thuốc.
- Máy lạnh, tủ lạnh, máy tính, máy in, mạng internet được trang bị đầy đủ và hiện đại
nhằm đảm bảo chất lượng hoạt động của nhà thuốc.
- Các thuốc được sắp xếp trong tủ, ngăn kéo, theo nhóm thuốc kê đơn, thuốc không kê
đơn, theo nhóm dược lý, thực phẩm chức năng, Đông dược và dung ngoài…
- Có kéo cắt thuốc, thanh lấy thuốc, túi đóng gói, bình chữa cháy.
- Đảm bảo 3 dễ :”Dễ lấy, dễ thấy, dễ kiểm tra” và theo nguyên tắc : Thuốc hết hạn trước

b.
-

xuất trước.
Có bảng nội quy nhà thuốc và bảng giá theo quy định.
Từ điển tra cứu các loại thuốc tân dược.
Báo cáo định kì các loại sổ sách hàng tháng, quý, năm.
Chế độ sổ sách, báo cáo, kiểm tra:
Tình hình kinh doanh nhà thuốc được thể hiện rõ ràng trên sổ sách và được cập nhật

-

thường xuyên.
Sổ theo dõi lượng thuốc mua vào.
Sổ theo dõi hằng ngày, bao gồm cả số lô, ngày hết hạn.

Sổ theo dõi những mặc hàng nào khách hàng mua không có đơn.
Sổ ghi chép các loại thuốc thông dụng, được khách hàng mua nhiều để tiện cho việc

đặt hàng.
- Sổ theo dõi xuất nhập kho để theo dõi số lượng hàng.

1.3. Cách bố trí và trưng bày trong nhà thuốc:

8


- Với diện tích 30m2 Nhà thuốc Năm Tốt được xây dựng cao ráo, thoáng mát, sạch sẽ, an
toàn và xa cách ô nhiễm, đủ ánh sáng cũng như được trang bị đầy đủ các trang thiết bị
cần thiết.
- Thuốc được trình bày trong tủ kính, có tủ tài liệu, các tủ được sắp xếp ngăn nắp, gọn
gàng với 2 tủ thuốc lớn cao khoảng 2,5m bằng kính phần dưới có các hộc bằng nhôm

+
+
+
+
+
+
+
+
+

để đặt thuốc, 1 tủ thuốc chữ L cao khoảng 1,2m , 1 tủ cao khoảng 0,5m.
Việc sắp xếp, bố trí, trưng bày trong nhà thuốc hợp lí, ngăn nắp, rõ ràng, đảm bảo 3 dễ:
Dễ thấy

Dễ lấy
Dễ kiểm tra
Đồng thời đảm bảo 5 chống:
Chống ẩm nóng
Chống mối mọthuốc, nấm mốc
Chống cháy nổ
Chống quá hạn dùng
Chống nhầm lẫn, đỗ vở, mất mát.
Tuân thủ theo nguyên tắc: hết hạn trước xuất trước.
Để thuận lợi cho việc bán thuốc và giao tiếp với khách hàng, nhà thuốc được thiết kế:
Phía ngoài đặt một quầy bán hàng hình chữ L có chiều cao khoảng 1,2m để dễ trao đổi
thông tin với khách hàng, bên trong tủ được đặt các loại thuốc thông dụng tại nhà
thuốc, thuốc được phân loại theo nhóm điều trị để bán lẻ, đảm bảo tính thuận tiện, dễ

lấy, đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của người mua.
+ Phía bên trong nhà thuốc còn có hai tủ kiếng đặt vuông góc với nhau. Một tủ đặt song
song với quầy thuốc hình chữ L, trưng bày các loại thuốc theo từng nhóm điều trị, kê
đơn và không kê đơn, có các ngăn riêng để đựng từng các loại thuốc. Tủ vuông góc với
quầy chữ L, được sắp xếp các loại thuốc Đông y, thực phẩm chức năng.
+ Đối diện, đặt một quầy cao tầm 0,5m dùng để đặt các loại dụng cụ trang thiết bị y tế,
các loại mỹ phẩm...
+ Ngoài ra còn có nơi rửa tay.
1.4. Thị trường mua bán thuốc
- Vì nhà thuốc bán lẻ các mặt hàng thuốc tân dược có uy tín nhiều năm, gần bệnh viện
nhân dân 115 và bệnh viện đa khoa Sư Vạn Hạnh nên lượng khách hàng đến mua thuốc
cho bệnh nhân và người nhà bệnh nhân khá đông.
- Để đáp ứng nhu cầu của người bệnh, nhà thuốc đã nhập thuốc từ nhiều nơi, trong và
ngoài nước, các công ty, xí nghiệp dược có uy tín và chất lượng.

9

10


PHẦN 2: NỘI DUNG THỰC TẬP
2.1. Tổ chức và hoạt động của nhà thuốc
2.1.1. Loại hình kinh doanh, phạm vi hoạt động
Kinh doanh theo loại hình Nhà thuốc và thực hiện theo hình thức là bán lẻ thuốc
* Nhà thuốc:
- Do dược sĩ đại học đứng tên phụ trách.
- Được mở tại tất cả địa phương trên cả nước.
- Phạm vi hoạt động của nhà thuốc là được bán lẻ thuốc thành phẩm và pha chế thuốc
theo đơn.
* Quầy thuốc:
- Do dược sĩ đại học hoặc dược sĩ trung học đứng tên phụ trách.
- Được mở tại địa bàn các huyện, xã của các huyện ngoại thành, ngoại thị đối với các
tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
- Đối với địa bàn quận, phường của thành phố, thị xã chưa có đủ 1 nhà thuốc phục vụ
2000 dân, trong năm 2007 Sở y tế tỉnh xem xét việc tổ chức mới quầy thuốc, sau đó tùy
tình hình địa phương có văn bản báo cáo Bộ y tế để xem xét, quyết định việc tiếp tục
gia hạn hoặc mở thêm các quầy thuốc.

- Phạm vi hoạt động của quầy thuốc là được bán lẻ thuốc thành phẩm.
-

* Đại lý thuốc của doanh nghiệp:
Do người có trình độ chuyên môn từ Dược tá trở lên đứng tên phụ trách.
Được mở tại địa bàn các huyện, xã của các huyện ngoại thành, ngoại thị của các tỉnh,

-

thành phố trực thuộc trung ương.
Phạm vi hoạt động của đại lý thuốc của doanh nghiệp là được bán lẻ thuốc thành phẩm

-

theo danh mục thuốc thiết yếu.
* Tủ thuốc của trạm y tế:
Do người có trình độ chuyên môn từ dược tá trở lên đứng tên phụ trách.
Được mở tại địa bàn các xã của các huyện ngoại thành phố, ngoại thị xã của các tỉnh,

-

thành phố trực thuộc trung ương.
Phạm vi hoạt động của tủ thuốc là được bán lẻ thuốc thành phẩm theo danh mục thuốc

thiết yếu sử dụng cho tuyến y tế cấp xã.
Lưu ý: Các cơ sở bán lẻ thuốc không được bán nguyên liệu hóa dược làm thuốc.
2.1.2. Hoạt động chủ yếu của nhà thuốc
- Các hoạt động kinh doanh về thuốc đều được lưu giữ, ghi chép trong hồ sơ, sổ sách
đầy đủ bao gồm các vấn đề về bảo quản, theo dõi số lô, hạn dùng của thuốc và các vấn
đề khác có liên quan như sổ nhập thuốc, hóa đơn chứng từ mua thuốc... các loại thuốc
được ghi chép trong sổ có các kí hiệu riêng để dễ phân biệt và kiểm tra khi xuất nhập.

11


- Thực hiện quy chế quản lý đối với thuốc gây nghiện, thuốc hướng dẫn theo quy định
của Bộ Y Tế. Có sổ sách riêng để tiện theo dõi và bảo quản các loại thuốc này.

- Ngoài ra, nhà thuốc còn có sổ sách riêng đặt gần nơi bán, sổ đó lưu giữ một số các đơn
thuốc đối với người bệnh đặc biệt đã từng sử dụng các loại thuốc nào để tiện việc tra
cứu.
- Hồ sơ sổ sách đều lưu giữ ít nhất một năm kể từ ngày hết hạn dùng.
a. Mua thuốc
- Nguồn thuốc được mua tại cơ sở kinh doanh thuốc hợp pháp.
- Có hồ sơ theo dõi, lựa chọn các nhà cung cấp có uy tín, đảm bảo chất lượng thuốc

-

trong quá trình kinh doanh.
Chỉ mua các thuốc được phép lưu hành. Thuốc mua còn nguyên vẹn và có đầy đủ bao

bì, bao gói của nhà sản xuất, nhẫn đúng quy định quy chế hiện hành.
- Có đủ hóa đơn chứng từ hợp lệ để chứng minh nguồn gốc thuốc.
- Khi nhập thuốc, người bán lẻ kiểm tra hạn dùng, thông tin nhãn thuốc theo quy chế ghi

b.
-

nhãn, kiểm tra chất lượng và có kiểm soát thường xuyên trong quá trình bảo quản.
Nhà thuốc có đủ thuốc thuộc Danh mục thuốc thiết yếu dùng cho tuyến C trong
Danh mục thuốc thiết yếu Việt Nam do Sở y tế địa phương quy địnhh
Bán thuốc
Các bước cơ bản trong hoạt động bán thuốc, bao gồm:
Người bán lẻ hỏi người mua những câu hỏi có liên quan đến bệnh, đến thuốc mà người

mua yêu cầu.
- Người Dược sĩ bán thuốc tư vấn cho người mua về sự lựa chọn thuốc, cách dùng thuốc,
hướng dẫn cách sử dụng thuốc bằng lời nói. Trường hợp không có đơn thuốc kèm theo

người dược sĩ phải hướng dẫn sử dụng thuốc thêm bằng cách viết tay hoặc đánh máy,
in, gắn lên đồ bao gói.

- Người dược sĩ cung cấp các thuốc phù hợp, kiểm tra đối chiếu bán ra về nhãn thuốc,
cảm quan về chất lượng, số lượng, chủng loại thuốc.
c. Các quy định về tư vấn cho người mua
- Tư vấn chính xác, rõ ràng, ngắn gọn, dễ hiểu về thuốc cho khách hàng và phù hợp với
nhu cầu, kinh tế, nguyện vọng.
- Đảm bảo hiệu quả điều trị.
- Trường hợp cần có sự chuẩn đoán của bác sĩ, phải tư vấn cho bệnh nhân đi khám bác sĩ
với chuyên khoa thích hợp hoặc với bác sĩ điều trị.
- Không thông tin, quảng cáo thuốc trái quy định, không khuyến khích mua thuốc nhiều
hơn mức cần thiết.
d. Bán thuốc theo đơn

12


+
•
•
+
•
•

Tiếp đón và chào hỏi khách hàng
Kiểm tra đơn thuốc:
Tính hợp lệ của đơn thuốc:
Đơn thuốc đúng theo mẫu đã quy định.
Có đủ tên, chữ ký, địa chỉ, dấu phòng khám/ bệnh viện của bác sĩ.

Các cột, mục khác ghi đúng quy định:
Kiểm tra tên, tuổi, địa chỉ bệnh nhân và chẩn đoán bệnh.
Kiểm tra tên thuốc, nồng độ, hàm lượng, số lượng, cách dùng, liều dùng, cách phối

+
•
•

hợp.
Lựa chọn thuốc:
Trường hợp đơn thuốc kê tên biệt dược:
Bán theo đúng biệt dược đã kê trong đơn.
Trường hợp tại nhà thuốc không có biệt dược kê trong đơn hoặc khi khách hàng yêu
cầu được tư vấn để lựa chọn thuốc phù hợp với điều kiện của khách hàng thì mình giới

thiệu thuốc ở mục dưới đậy.
+ Trường hợp đơn thuốc kê tên gốc hoặc khi có yêu cầu tư vấn, giới thiệu thuốc:
• Giới thiệu các biệt dược (cùng thành phần, hàm lượng, cùng dạng bào chế, tác dụng,
chỉ định) kèm theo giá của từng loại để khách hàng tham khảo, và tự chọn loại thuốc
phù hợp với khả năng kinh tế của mình.
- Lấy thuốc theo đơn:
+ Lấy thuốc theo đơn đã kê, cho vào các bao, gói, ghi rõ tên thuốc, nồng độ, hàm lượng,

+
+
+

cách dùng, thời gian dùng của từng thuốc theo đơn đã kê.
Ghi vào đơn: Tên thuốc, số lượng thuốc đã thay thế (nếu có).
Ghi rõ số lượng thuốc đã bán vào đơn.

Hướng dẫn cách dùng:
Hướng dẫn, giải thích cho khách hàng về tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng

+
+
+
+
-

không mong muốn, liều lượng và cách dùng thuốc.
Lưu các thông tin và số liệu:
Ghi đầy đủ các thông tin cần thiết vào các sổ chuyên môn đối với các thuốc
Thu tiền, giao hàng cho khách:
In hóa đơn, giao hóa đơn cho khách và thu tiền.
Giao hàng cho khách.
Cảm ơn khách hàng.
Người bán thuốc theo đơn phải có trình độ chuyên môn phù hợp với quy định của Bộ y

tế.
- Phải bán đúng thuốc ghi trong đơn. Khi phát hiện có sai phạm hoặc ảnh hưởng đến sức
khỏe người bệnh, dược sĩ nhà thuốc phải thông báo lại cho người kê đơn biết.

13


- Giải thích rõ cho người mua và có quyền từ chối bán thuốc theo đơn trong các trường
hợp đơn thuốc không hợp lệ, đơn thuốc có sai sót hoặc nghi vấn, đơn thuốc kê không
nhằm mục đích chữa bệnh.
- Dược sĩ đại học có quyền thay thế thuốc bằng một thuốc khác có cùng hoạt chất, dạng

e.
-

bào chế, cùng hàm lượng và liều lượng khi có sự đồng ý của người mua.
Hướng dẫn người mua về các sử dụng thuốc và nhắc nhở thực hiện đúng đơn thuốc .
Bán thuốc gây nghiện, phải vào sổ, lưu đơn thuốc bản chính.
Bảo quản thuốc
Thuốc được sắp xếp theo nhóm tác dụng dược lý.
Bảo quản thuốc theo yêu cầu ghi trên nhãn thuốc.
Thuốc kê đơn được bày bán và bảo quản tại khu vực riêng, có ghi rõ “ Thuốc kê đơn”
hoặc trong cùng một khu vực phải sắp xếp riêng các thuốc bán theo đơn, tránh gây

a.
b.
a.
+
+
+

nhầm lẫn.
2.1.3. Tổ chức nhân sự tại nhà thuốc
Người phụ trách hoặc chủ nhà thuốc
Là dược sĩ đại học
Có chứng chỉ hành nghề dược.
Thường xuyên có mặt trong suốt quá trình hoạt động của nhà thuốc, trực tiếp bán thuốc
, tư vấn cho khách hàng. Quản lý, theo dõi, kiểm tra thuốc và nhân viên nhà thuốc.
Nhân viên nhà thuốc
Có văn bằng chuyên môn về dược
Thời gian thực hành nghề nghiệp phù hợp, đủ sức khỏe.
Thái độ hòa nhã, tận tình trao đổi mua bán, tư vấn cho khách hàng.

Chấp hành tốt các quy định tại nhà thuốc.
2.1.4. Cách bố trí và trưng bày trong nhà thuốc
Phân chia khu vực sắp xếp:
Theo từng ngành hàng riêng biệt:
Dược phẩm, Thực phẩm chức năng, Mỹ phẩm, Đông dược, Thiết bị y tế.
Theo yêu cầu bảo quản đặc biệt đối với một số loại thuốc:
Thuốc bảo quản ở điều kiện bình thường.
Thuốc cần bảo quản ở điều kiện đặc biệt: Cần bảo quản ở nhiệt độ đặc biệt; cần tránh

ánh sáng; hàng dễ bay hơi; có mùi; dễ phân hủy ....
- Theo yêu cầu của các qui chế, qui định chuyên môn hiện hành:
+ Hàng chờ xử lý: Xếp vào khu vực riêng, có nhãn “Hàng chờ xử lý”.
b. Sắp xếp,trình bày hàng hóa trên các giá, tủ:
- Sắp xếp hàng hóa theo các nguyên tắc nhất định; có thể lựa chọn các nguyên tắc sắp
xếp sau: Theo nhóm tác dụng dược lý, công thức hóa học; hãng sản xuất; dạng thuốc…
- Sắp xếp đảm bảo: Dễ tìm, dễ lấy, dễ thấy, dễ kiểm tra.

14


+ Gọn gàng, ngay ngắn, có thẩm mỹ, không xếp lẫn lộn giữa các mặt hang…
+ Nhãn hàng (Chữ, số, hình ảnh…) trên các bao bì: Quay ra ngoài, thuận chiều nhìn của
khách hàng.
- Sắp xếp theo nguyên tắc FEFO và FIFO và đảm bảo chất lượng hàng:
+ FEFO: Hàng có hạn dùng còn lại ngắn hơn xếp ra ngoài, hạn dùng dài hơn xếp vào
trong.

+ FIFO: Hàng sản xuất trước xuất trước, lô nhập trước xuất trước…
+ Khi bán lẻ: Bán hết hộp đã mở trước, mở hộp nguyên sau: Tránh tình trạng mở nhiều
hộp thuốc một lúc.

- Chống đổ vỡ hàng:
+ Hàng nặng để dưới, nhẹ để trên.
+ Các mặt hàng dễ vỡ như chai, lọ, ống tiêm truyền…để ở trong, không xếp chồng lên

c.
+
+
+

nhau.
Sắp xếp các tài liệu, văn phòng phẩm, tư trang.
- Các sổ, sách, giấy tờ, tài liệu tham khảo chuyên môn:
Phải được phân loại, bảo quản cẩn thận, sạch sẽ (theo quy định), ghi nhãn.
Sắp xếp trên ngăn tủ riêng.
Các tờ quảng cáo, giới thiệu thuốc (Có phiếu tiếp nhận công văn cho phép quảng cáo)

phải được sắp xếp gọn gàng, để đúng nơi quy định.
+ Văn phòng phẩm, dụng cụ phục vụ cho bán hàng, vệ sinh, tư trang phải sắp xếp gọn
gàng, để đúng nơi quy định.
+ Tư trang: Không để trong khu vực quầy thuốc.
2.2. Sắp xếp, phân loại và bảo quản thuốc tại nhà thuốc
2.2.1. Sắp xếp, phân loại thuốc tại nhà thuốc

- Các loại thuốc trong nhà thuốc được sắp xếp trên kệ, tủ, cách tường, cách trần nhà một
cách ngăn nắp, hợp lý, theo các nguyên tắc chung
- Đảm bảo sắp xếp theo thứ tự hạn dùng, thời gian sản xuất, hoặc lô sản xuất ( nguyên
tắc FIFO, FEFO)
- Có sự phân loại thuốc một cách rõ ràng, chính xác, hợp lý, đảm bảo cho hoạt động của
nhà thuốc.
a. Thuốc theo nhóm tác dụng dược lý

- Mỗi một hộc, một ngăn tủ đều ghi rõ tên nhóm tác dụng dược lý rõ ràng:

+ Ngăn số 1: Tim mạch- huyết áp
+ Ngăn số 2: Kháng nấm thần kinh

+ Ngăn số 3: Thuốc dùng ngoài
+ Ngăn số 4: Giảm đau kháng viêm
15


+ Ngăn số 5 + 6: Kháng sinh
+ Ngăn số 7: Kháng viêm
+ Ngăn số 8: Đặt phụ khoa

+
+
+
+
+

+ Ngăn số 9: Nội tiết
+ Ngăn số 10: Tiểu đường, mỡ máu
+ Ngăn số 12: Tiêu hóa (kê đơn)

16

Ngăn số 13: Giảm đau (kê đơn)
Ngăn số 14: Giảm đau - hạ sốt
Ngăn số 15: Ngừa thai
Ngăn số 17: Bổ - Vitamin

Ngăn số 18: Thực phẩm chức năng


b.
c.
-

Thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn
Được đặt trong tủ kính, riêng biệt, dễ quan sát
Có ghi chú rõ ràng: Thuốc kê đơn. Thuốc không kê đơn
Đồng thời sự sắp xếp kết hợp theo nhóm tác dụng dược lí
Thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thiết bị y tế...
Có tủ kính riêng để trưng bày.
Được sắp xếp riêng, có sự ngăn cách với các sản phẩm thuốc chữa bệnh.
Có ghi chú rõ ràng từng loại.
Bố trí các loại theo chức năng, theo công dụng và sự thông dụng của khách hàng.
d. 2.2.2. Sự quản lý nhà thuốc
- Theo một quy trình thống nhất, đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc và quy chế của: Thực

a.
-

hành tốt nhà thuốc.
Đồng thời vẫn không ảnh hưởng đến hoạt động của nhà thuốc.
Đưa ra các quy định, nội quy tại nhà thuốc.
Theo dõi số lượng, chất lượng thuốc
e.
* Nguyên tắc:
Thuốc trước khi nhập về nhà thuốc (Gồm mua và hàng trả về): Phải được kiểm soát

100%, tránh nhập hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
- Thuốc lưu tại nhà thuốc: Định kỳ kiểm soát tối thiểu 1 lần/ quý. Tránh để có hàng bị

+
+
+
+
+
+
+
+

biến đổi chất lượng, hết hạn sử dụng.
f.
* Cách thức tiến hành:
Kiểm tra tính hợp pháp, nguồn gốc, xuất xứ của thuốc:
Hóa đơn, chứng từ đầy đủ, hợp pháp theo đúng các quy chế, quy định hiện hành.
Kiểm tra cảm quan chất lượng thuốc:
Kiểm tra bao bì: Phải còn nguyên vẹn, không móp méo, rách, bẩn.
Kiểm tra hạn sử dụng, số kiểm soát, ngày sản xuất.
Kiểm tra sự thống nhất giữa bao bì ngoài và các bao bì bên trong, bao bì trực tiếp.
Kiểm tra chất lượng cảm quan và ghi sổ theo dõi.
So sánh với các mô tả về cảm quan của nhà sản xuất (nếu có).
Nhãn: Đủ, đúng quy chế. Hình ảnh, chữ/ số in trên nhãn rõ ràng, không mờ, nhòe,

tránh hàng giả, hàng nhái.
- Nếu thuốc không đạt yêu cầu:
+ Phải để ở khu vực riêng, gắn nhãn hàng chờ xử lý.
+ Khẩn trương báo cho Dược sĩ phụ trách nhà thuốc và bộ phận nhập hàng để kịp thời trả
hoặc đổi cho nhà cung cấp.

- Kiểm tra điều kiện bảo quản của từng loại thuốc :
+ Kiểm tra về các yêu cầu bảo quản của nhà sản xuất ghi trên nhãn.

17


- Nhập vào dữ liệu máy vi tính những thông tin cần thiết. Đối với thuốc lưu kho: Ghi
“Sổ kiểm soát chất lượng thuốc định kỳ”: Mô tả chất lượng cảm quan chi tiết các nội
dung kiểm soát theo “Hướng dẫn tỉ lệ ghi sổ kiểm soát chất lượng thuốc định kỳ”.
+ Cột “Ghi chú”: Ghi những thông tin cần lưu ý về thuốc, bao gồm cả điều kiện bảo quản
đặc biệt; hoặc khi thuốc có hạn sử dụng ngắn.
- Các tủ thuốc được vệ sinh thường xuyên, thuốc được sắp xếp theo nguyên tắc hết hạn
trước xuất trước, đảm bảo theo nguyên tắc FIFO.
- Nhà thuốc được trang bị đầy đủ các phương tiện thiết bị nhằm phục vụ cho việc đảm
bảo việc bảo quản, kiểm soát chất lượng của thuốc.
- Thuốc được sắp xếp theo nhóm tác dụng dược lý, để dễ dàng trong việc bảo quản.
- Bảo quản thuốc theo yêu cầu ghi trên nhãn thuốc.
- Các thuốc kê đơn được bày bán và bảo quản tại khu vực riêng, có ghi chú rõ: “Thuốc
kê đơn” hoặc sắp xếp trong cùng một khu vực cũng nên sắp xếp riêng tránh gây nhầm
lẫn.
- Có nhiệt ẩm kế trong nhà thuốc và được phân công theo dõi thường xuyên.
g.
* Ý nghĩa:
- Hoạt động này thường xuyên được thực hiện tại nhà thuốc.
- Ghi chép lại số lượng, chất lượng của các loại thuốc. Nhằm nâng cao hỗ trợ trong quá

-

trình hoạt động của nhà thuốc.
Theo dõi, kiểm tra thường xuyên, bổ sung các loại thuốc đáp ứng kịp thời nhu cầu của

khách hang. Cũng như nắm rõ chất lượng của thuốc tại nhà thuốc để có thể đem lại

b.
+
+

hiệu quả điều trị tốt nhất và đảm bảo sự hoạt động tốt của nhà thuốc.
Bảo quản thuốc
Nguyên tắc bảo quản, sắp xếp thuốc:
Yêu cầu của nhà sản xuất: ghi trên bao bì của sản phẩm.
Danh mục các thuốc có yêu cầu bảo quản đặc biệt”: Do Dược sĩ phụ trách nhà thuốc
lập.

+ Tính chất vật lý, hóa học của sản phẩm.
+ Sắp xếp theo nguyên tắc FIFO (thuốc nhập trước cấp phát trước) và FEFO (thuốc sản
xuất trước cấp phát trước)
- Cách thức sắp xếp thuốc:

h.

i.

Yêu cầu
bảo quản

j.

xếp
Nhiệt độ

0

2-15 C

Cách thức sắp

k.

Ngăn mát tủ

lạnh

18


l.

Tránh ánh

m.

sáng

tối

n.

o.

Dễ bay

hơi, dễ mốc mọt, dễ phân huỷ

p. Dễ cháy, có mùi
q.

s.

Các thuốc
khác không có yêu cầu bảo quản đặc
biệt

Để trong chỗ
Để nơi thoáng,

mát

r.

Để tách riêng,
tránh xa nguồn nhiệt, nguồn điện và các
mặt hàng khác

t. Bảo quản ở nhiệt độ phòng, trên giá,
kệ, tủ; không để trên mặt đất, không
để giáp tường, tránh mưa hắt, ánh
sáng mặt trời chiếu trực tiếp

u.
c. Vệ sinh nhà thuốc

v.

* Hàng ngày:
- Nhân viên bán hàng tại nhà thuốc:

+ Làm sạch nền nhà từ trong ra ngoài và khu vực trước cửa nhà thuốc.
+ Lau tủ đựng thuốc:
• Xịt nước rửa kính lên mặt ngoài của các mặt kính.
• Dùng khăn mềm, ẩm lau sạch các mặt tủ (ưu tiên lau mặt kính trước) từ trên xuống
dưới, từ trong ra ngoài.

+ Lau sạch bàn, ghế, cánh cửa, các giá kệ, vật dụng khác…
+ Chuẩn bị trang phục làm việc (áo/ quần công tác, thẻ nhân viên), đầu tóc gọn gàng…
+ Chuẩn bị các phương tiện, dụng cụ phục vụ cho quá trình bán hàng.
+ Sắp xếp hàng hóa gọn gàng, lau sạch các bao bì ngoài của thuốc.
+ Vệ sinh sạch sẽ, gọn gàng nơi làm việc.
- Dược sĩ phụ trách nhà thuốc
w.
x.

Theo dõi vệ sinh nơi làm việc gọn gàng, sạch sẽ.
* Hàng tuần (Ngày thứ 7):

- Nhân viên bán hàng tại nhà thuốc tổng vệ sinh:
+ Lau sạch các cánh cửa.
+ Quét (hoặc lau) bụi, bẩn, mạng nhện trên tường, trần,…
19


+ Dùng khăn khô hoặc khăn ẩm: Lau sạch các thiết bị điện: quạt cây, điều hòa,...

- Dược sĩ phụ trách nhà thuốc:
+ Tham gia cùng làm tổng vệ sinh cuối tuần.
y.

* Hàng tháng (Ngày thứ 7):

- Nhân viên bán hàng tại nhà thuốc:
+ Lau chùi giá kệ và tủ lạnh.
+ Xếp tất cả các thuốc trên giá kệ, trong tủ kính vào thùng rỗng (các loại vắc xin hoặc
thuốc có yêu cầu bảo quản đặc biệt cần xếp vào nơi phù hợp).

+ Dùng khăn sạch lau giá kệ. Dùng nước lau nếu có thể được.
+ Lau khô lại giá kệ và xếp thuốc vào giá kệ, tủ lạnh.
- Dược sĩ phụ trách nhà thuốc:
+ Tham gia cùng làm tổng vệ sinh cuối tháng.
d. FIFO (Firt in, firt out ): nhập trước, xuất trước
- Đảm bảo hoạt động của nhà thuốc theo nguyên tắc : “Nhập trước, xuất trước”.
- Theo phương pháp này, các lô hàng đầu tiên của hàng hoá nhập vào nhà kho sẽ là hàng
-

hoá đầu tiên được xuất ra khỏi kho - từ đó bán trực tiếp đến khách hàng.
"Nhập trước, xuất trước" là một chiến lược tuyệt vời nếu sản phẩm của bạn có hạn
dùng. Thuốc là hàng hoá đặc biệt, với loại hàng hoá này, bạn chắc chắn muốn xuất kho
cho các mặt hàng được nhập kho trước. Nếu bạn không bán các thuốc nhập trước này
trước khi bạn bán những thuốc mới hơn mới hơn, bạn có thể (và có lẽ sẽ) bị thua lỗ vì

-

chúng sẽ hết hạn, bị hư do quá trình bảo quản.
Đồng thời cũng cần quan sát, kiểm tra thuốc tại nhà thuốc và ưu tiên thực hiện nguyên

-

tắc: “ Hết hạn trước, xuất trước”.
Công việc này luôn được thực hiện thường xuyên, ghi chép vào sổ. Bố trí các thuốc

cận hạn dùng dễ lấy, xuất trước.
e. Vai trò và hiệu quả của phần mềm quản lý nhà thuốc
- Cửa hàng thuốc là một loại hình kinh doanh dược phẩm rất đặc thù, và cần phải thực sự
cẩn trọng trong mọi khâu từ quản lý thuốc đến việc xuất khám, kê đơn, cấp thuốc lại
cho khách hàng… tất cả các khâu đều không được sai sót. Tuy nhiên, với hàng nghìn
loại thuốc khác nhau, làm sao để biết là trong kho còn loại nào hết loại nào, hạn sử
dụng của mỗi loại như thế nào? Rất khó để quản lý chặt chẽ các vấn đề này nếu như
không có phần mềm quản lý cửa hàng thuốc.

20


- Nhà thuốc được trang bị phần mềm quản lý thuốc tốt giúp kiểm kê thuốc xuất -nhập
một cách chính xác và hiệu quả. Bên cạnh đó, phần mềm quản lý thuốc tốt.
- Còn giúp cho người quản lý biết được lượng thuốc sắp hết hạn để kịp thời tiêu thụ
trước hoặc xử lý.
- Phần mềm quản lý nhà thuốc GPP áp dụng theo nguyên tắc “Thực hành tốt nhà thuốc”
(GPP) của Bộ Y Tế, hỗ trợ quản lý nhà thuốc đạt chuẩn GPP.
- Phần mềm quản lý nhà thuốc phù hợp cho mọi loại hình nhà thuốc GPP, hiệu thuốc
GPP, từ nhà thuốc nhỏ đến chuỗi nhà thuốc đáp ứng đầy đủ nguyên tắc, hỗ trợ quản lý,
bán bàng bằng mã vạch giúp kiểm soát tình hình hoạt động kinh doanh của nhà thuốc
GPP chính xác, nhanh chóng và dễ dàng.
- Chức năng quản lý cho các nhà thuốc từ khâu nhập hàng, in tem mã vạch, bán hàng,
theo dõi doanh số bán hàng, theo dõi quỹ tiền mặt tại quầy, in hóa đơn, theo dõi tồn

kho và cảnh báo lượng hàng tồn, cảnh báo hạn sử dụng, kiểm kê kho hàng hóa,…
- Các chức năng của phần mềm quản lý nhà thuốc GPP:

21


1. Chức năng quản lý hệ thống danh
14. Chức năng quản lý mã vạch
15. Chức năng quản lý người dung
mục
16. Chức năng giám sát hành vi người
2. Chức năng quản lý hệ thống phân hệ
3. Chức năng quản lý hàng hóa
dùng
4. Chức năng theo dõi lịch sử thay đổi
17. Chức năng truy vấn ngược 2 chiều
18. Chức năng kiểm tra lỗi dữ liệu
giá
5. Chức năng quản lý nhà cung cấp 19. Hỗ trợ thiết bị và công nghệ
20. Chức năng quản lý chuỗi nhà thuốc
6. Chức năng quản lý kho hàng
21. Hệ thống báo cáo
7. Chức năng quản lý bán lẻ
22. Chức năng kiểm kê hàng hóa
8. Chức năng quản lý bán sỉ
23. Chức năng kiểm kê công nợ
9. Chức năng quản lý bán theo phác đồ
24. Chức năng khóa dữ liệu
10. Chức năng quản lý nhập mua
11. Chức năng quản lý công nợ phải thu25. Chức năng sao lưu dữ liệu

12. Chức năng quản lý công nợ phải trả
z. Hệ thống sổ theo dõi tiêu chuẩn GPP
13. Chức năng quản lý tiền mặt

21


aa. Vai trò của phần mềm quản lý nhà thuốc GPP:
- Phục vụ bán hàng:
Cho phép nhập kho bằng mã vạch theo các đơn vị tính chẵn (hộp, chai, lọ…) và

+

xuất bán theo đơn vị tính lẻ ( vĩ, viên, gói…)
+

Hỗ trợ bán thuốc cắt liều được thiết lập sẵn

+

In hóa đơn bán hàng bằng các loại máy in bill ( roll printer)

+

Quản lý nhập xuất hàng hóa chi tiết theo từng lô, hạn sử dụng

+

Xem nhanh lượng tồn, hạn sử dụng của từng mặt hàng ngay trên màn hình bán
hàng

+

Chốt doanh số bán hàng, hàng tồn vào cuối ngày

- Phục vụ Quản Trị:
+

Theo dõi công việc hằng ngày: Doanh số bán hàng hằng ngày, theo dõi lượng tồn hàng
hóa, cảnh báo hàng tồn kho, hàng sắp hết hạn sử dụng, hàng bán chạy/ chậm…

+

Hỗ trợ chức năng tự động tính giá vốn hàng mua cuối kỳ và lên báo cáo doanh số và lãi
lỗ (lãi gộp) cuối kỳ.

+

Xem báo cáo bán hàng hàng ngày/tháng, theo ca, theo nhân viên bán hàng, theo mặt
hàng hoặc loại hàng một cách tức thời.

+

Hỗ trợ cập nhật bảng giá, cho phép kiểm tra lại lịch sử giá nhập mua, xuất bán.

+

Kiểm soát ngăn không cho phép nhân viên bán hàng sửa hoặc xóa đơn hàng đã bán. Có
chức năng sửa xóa đơn hàng dành riêng cho người có thẩm quyền đối với các trường
hợp bắt buộc hoặc khách trả lại hàng ngay tại quầy.

+

Kiểm kê hàng hóa định kỳ

+

Hỗ trợ phân quyền theo từng chức năng và vai trò nhiệm vụ

23


+

Hỗ trợ ngưởi có thẩm quyền xem lại toàn bộ xem lại toàn bộ lịch sử cập nhật đơn bán
hàng: lập đơn, in, sửa, xóa…với đầy đủ các thông tin đã được được hệ thống lưu vết:
ngày giờ chỉnh sửa, người chỉnh sửa, nội dung chỉnh sửa…

ab. 2.2.3. Các nhóm thuốc theo tác dụng dược lý

24


b. Tên hoạt chất

a. Nhóm: Giảm đau- kháng viêm
c. Tên biệt dược

e. MYDOCALM

f. Tolperisone htdrochloride

150MG
h. VacoNisidin

k. CECOXIBE

150mg
i. Nefopam
hydrochlorid
30mg
l. Celecoxib 200mg

n. Zentocox

o. Etoricoxib 60mg

bao phim
j. Viên nang
cứng
m. Viên nang
cứng
p. Viên nén

q. MeloxicamSTAD

r. Meloxicam 15mg

s. Viên nén

A15mg
t. Paracetamol 500

u. Paracetamol 500mg

v. Viên nén

d. Dạng bào
chế
g. Viên
nén

w. Nhóm: Nội tiết
x. SoLu-Medrol
40mg
aa. Dexamethasone
Kabi
ad. Levothyrox
100µg
ag. Thyrozol 5mg

y. Methylprednisolone

z. Bột pha tiêm

ab. Dexamethasone 4mg/1ml

ac. Tiêm

ae. Levothyroxine

af. Viên nén

sodium

100µg
ah. Thiamazole 5mg

ai. Viên

nén

bao phim

ak. Thiazifar
an. Dorocardyl
aq. Atenolol STADA
50mg
at. Nifedipin hasan
20mg
aw.
Amlodipin
az. Telmisartan
STADA 40

bd. Lyrica 75mg
bg. Nystatin
500000IU
bj. Fluconazol
STADA 150mg

bm.
Griseofulvi
n 500mg

bq. Scanax 500
bt. Doropycin

aj. Nhóm: Tim mạch- huyết áp
al. Hydrochlorothiazide

am.

Viên

25mg
ao. Propranolol hydrochlorid
40mg
ar. Atenolol 50mg

nén
ap. Viên nén

au. Nifedipin 20mg

av. Viên

ax. Amlodipin besylat
ba. Telmisartan 40mg

bao phim

ay. Viên nang
bb. Viên nén

bc. Nhóm: Kháng nấm- thần kinh
be. Pregabalin 75mg
bh.Nystatin 500000IU

as. Viên nén
nén

bf. Viên nang
bi. Viên
bao

bk. Fluconazol 150mg

đường
bl. Viên nang

bn. Griseofulvin 500mg

bo. Viên nén

bp. Nhóm: Kháng sinh
br. Ciprofloxaxin 500mg

bs. Viên nén

bu. Spiramycin 3000000IU

bao phim
bv. Viên nén
bao phim

25