Đánh giá thực trạng nghèo thông qua phương pháp tiếp cận đa chiều và giải pháp giảm nghèo bền vững tại xã Kim Phượng, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
----------o0o----------

HOÀNG H NG HU

C TR
TI P C

U VÀ GI I PHÁP GI M NGHÈO B N V NG

T

NG, HUY

NH HÓA, T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI
H

o

: Chính quy

Chuyên ngành

: Khuy n nông

L p

: K43 - KN

Khoa

: KT & PTNT

Khoá h c

: 2011 2015

Gi

IH C

ng d n : ThS. Nguy n M nh Th ng

Thái Nguyên - 2015


i

L

Trong th i gian th c t p t

ng, huy

nh Hóa, t nh

, nghiêm ch nh m i n

nh

c
li u và k t qu nghiên c
th c tr

tài:

pc n

gi m nghèo b n v ng t
. Là trung th
c u khoa h

ng, huy

i u và gi i pháp
nh Hóa, t nh Thái

c s d ng trong b t k công trình nghiên
ng m i s

trong vi c th c hi n

cc m

c ch

rõ ngu n g c.
Thái Nguyên ,tháng

Sinh viên

Hoàng H ng Hu


ii

L IC

Trong su t quá trình th c t p t t nghi
t n tình c

cs

ng, các th y, cô giáo cùng b n bè
tài t t nghi p c a mình.
c tiên, tôi xin bày t lòng bi

ch nhi m khoa Kinh t

c t i Ban giám hi u, Ban
i h c Nông Lâm Thái Nguyên và

c bi t là th y giáo ThS. Nguy n M nh Th ng
ng d n tôi trong su t quá trình th c hi
Tôi xin bày t lòng bi

c ti p, t n tình

tài.

i các bác, các cô, các chú, các

anh và các ch
tôi trong vi
tôi th c hi

ng d n, cung c p các thông tin, tài li u và t
tài c a mình trong th i gian qua.

Trong quá trình th c t p, b
và th i gian có h
nh ng sai sót. Tôi r t mong nh
các th y, cô giáo, c a b
thi

u ki n cho

g ng h t s
tài t t nghi p c a tôi không tránh kh i
c nh ng ý ki

ng góp ch b o c a
tài c

.
Tôi xin chân thành c

Thái Nguyên, tháng
Sinh viên

Hoàng H ng Hu

c hoàn


iii

DANH M C CÁC B NG

B

nh v chu

B ng 3.1. Ch s

n qu c gia) .................................11
u............................................................................................27

B ng 4.1: Tình hình c

ng......................................31

B ng 4.2: Tình hình giáo d c c a các h

..............................................33

B ng 4.3: T l b ng c p cao nh t c a các h

.......................................34

B ng 4.4: Tình hình ti p c n và tham gia d ch v y t c a các h
B
B ng 4.6: Ngu

m ki u nhà c a các h

...........................................38

c sinh ho t và ki u h xí/ nhà tiêu c a các h

B ng 4.7: Tình hình ti p c n thông tin c a các h
B ng 4.8: S thi u h t thông qua cách ti p c
B ng 4.9: So sánh nghèo qua ti p c

.....36

.39
..............................41

u c a các h
chi u so v

.43
..45

B ng 4.10: K t qu kh o sát h

..47

B ng 4.11: K t qu kh o sát h

.48


iv

DANH M C HÌNH

Hình 4.1: So sánh t l

u 2014 c a xã Kim

ng ............................................................................................................ 49


v

DANH M C CÁC C M T

ASXH

: An sinh xã h i

BQ

: Bình quân

BHXH

: B o hi m xã h i

CNH

: Công nghi p hóa hi

KV

: Khu v c

KH CN

: Khoa h c công ngh

KH KT

: Khoa h c

KT XH

: Kinh t - xã h i

VI T T T

i hóa

t

ng
TB VÀ XH

ng

i

NN

: Nông nghi p

NQ

: Ngh quy t

NQ TW

: Ngh quy t

UBND

: y ban nhân dân
c s n xu t

PTSX
SX

: S n xu t

THCS

: Trung h

THPT

: Trung h c ph thông

TTCN

: Ti u th công nghi p
m nghèo


vi

M CL C

PH N 1.

......................................................................................................... 1

TV

1.1. Tính c p thi t c
1.2. M c tiêu c

tài..................................................................................................... 1
tài nghiên c u......................................................................................... 4
tài............................................................................................................... 4

LÝ LU N VÀ TH C TI N................................................................. 6

PH N 2.

lý lu n........................................................................................................................ 6
2.1.1. Khái ni

..................................................................................................... 6

2.1.2. Chu n m

..................................................................................... 9

2.1.3. Khái ni

u............................................................................................12

2.1.4. Chu

u ..................................................................................................14
pc

u........................................................15

2.1.6. Cách ti p c

u Vi c Nam................................................16
phát tri n c a các c

ng,

.........................................................................................................................17
2.1.8. Quá trình t ch c nghiên c u chuy

pc

ng nghèo

u............................................................................................................................19
th c ti n..................................................................................................................20
c ta.....................................................................................20
Thái nguyên............................................................................22
PH N 3.

NG, N

U .........24

ng và ph m vi nghiên c u..................................................................................24
ng nghiên c u...................................................................................................24
3.1.2. Ph m vi nghiên c

tài............................................................................................24

3.2. N i dung nghiên c

u.......................................................24

3.2.1. N i dung nghiên c u ....................................................................................................24
u..............................................................................................25
PH N 4. K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .............................................31

vii
4.1. Th c tr

ac

i dân t

ng.........................31

ng ..................................................................31
4.1.2. Th c tr

a các h

u tra...................................................................33

o cách ti p c

u ..............................................................42

4.1.4. So sánh t l h nghèo theo cách ti p c

u so v i cách tính nghèo

u. .................................................................................................................................44

....................................46
..................................................................................................46
..................................................................................................................48
4.2.3. So

nh chu n h nghèo ti p c

u ...........................49

4.3. Thu n l

i pháp gi m nghèo b n v ng t i xã Kim

ng, huy

nh Hóa, t nh Thái Nguyên.......................................................................50

4.3.1. Thu n l
4.3.2. Nguyên nhân d

i v i y u t c a h ............................................................50
n nghèo theo cách ti p c

4.3.3. Gi i pháp gi m nghèo b n v ng t

u.............................53
ng, huy

nh Hóa, t nh Thái

Nguyên. ....................................................................................................................................56
PH N 5. K T LU N VÀ KI N NGH ...........................................................................62
5.1. K t lu n .............................................................................................................................62
5.2. Ki n ngh ...........................................................................................................................62

TÀI LI U THAM KH O..................................................................................................... 1
PH L C


1

1

Nghèo là m t trong nh ng v
còn tr m tr

xã h i gay g t và mang tính toàn c u,

n còn t n t i trên ph m vi vô cùng r ng l n.

Nghèo là n i b t h nh c a nhi

i, là ngh

chung c a xã h i. Trong th i gian qua,

ng phát tri n
c ta vi

hoàn toàn d a vào các tiêu chí thu nh

nh

í cho các nhu c
g m chi cho nhu c u t i thi u v

c

Các nhu c

n bao

c/th c ph m và chi cho nh ng nhu

c/th c ph m thi t y u (giáo d c, y t , nhà ...). Cách ti p

c n theo thu nh p/ chi tiêu kéo dài trong 1 th i gian (t

n nay)

không còn phù h p, b c l nhi u h n ch

bao ph

u công b ng trong vi c th c hi n chính sách gi
ng m
c

chuy n bi n v ti p c n các nhu c u xã h

i dân. Cách ti p c

toàn di n

n

u nh m m

t qu gi m nghèo c a c
ban hành các chính sách gi m nghèo phù h p cho t

i

t s ch tiêu v nhu c

i

ng. B
không th

c b ng ti

nc
i, an ninh, v th

xã h i, v.v...) ho c không th

c b ng ti n (ti p c n giao thông, th

ng xá và các lo

h t

ng, m t s

d ch v y t /giáo d c công v.v...), m t khác v i các h có có thu nh p trên

chu n nghèo thì trong m t s

ng h p thu nh

cho nh ng nhu c u t i thi u; vì nh
t

c chi tiêu
pc

c d ch v

ng, ho c thay vì chi tiêu cho giáo d c ho c y t , thu nh p có th

b chi cho thu

u và các m

c áp d ng


2

u s kh c ph
pc

c nh

m

ng th i gi i quy t nhu c u th c t

i

nghèo, c n nghèo c n tr giúp th c s .
c ta, cách ti p c
th gi

a trên cách ti p c n c a
mc

nd

u. Th i gian qua, chu n nghèo, t l
ng nghèo

nh

Vi t Nam hoàn toàn d a vào các tiêu chí thu nh p, trong

b

n bao g m chi cho nhu c u t i thi u v

th c/th c ph m và chi cho nh ng nhu c

c/th c ph m thi t y u

(giáo d c, y t , nhà ...). Cách ti p c n theo thu nh p này không phù h p v i
i vì: Th nh t, m t s nhu c

uc

i không th quy ra ti n (nh
ho c không th
và các lo

n c a con

i, an ninh, v th xã h i, v.v...)

c b ng ti n (ti p c n giao thông, th
h t

ng xá

ng, m t s d ch v y t /giáo

d c công v.v...). Th hai, v i các h có có thu nh p trên chu n nghèo thì
trong m t s

ng h p thu nh

c u t i thi u; vì nh

c chi tiêu cho nh ng nhu
pc

c d ch v t

s ng, ho c thay vì chi tiêu cho giáo d c ho c y t , thu nh p có th b chi cho
thu c

u và các m

c bi t, khi Vi

c có thu nh p trung bình th

it

nghi

thành
hóa, công
c l nhi u h n

ch .

,
,
,

n s c kh e, giáo d c và m c s ng.


3

Trong nh

ng, huy

nh Hóa, t nh Thái

ng nhi u các gi i pháp gi m nghèo nh m phát tri n kinh t ,
iv

c nh ng thành t u nh

ti p c n v i các d ch v xã h
s

nh. T l

h t

c c i thi n rõ r

c nâng cao, t l h nghèo gi
c nh ng m

thoát nghèo còn di n ra ph bi n

c s b n v ng. T l
ng trông ch ,

m t b ph

nghèo gi a các vùng và gi

i

. K t qu gi m

ra nh

h c n nghèo, h phát sinh còn l

c

l i không mu n

i dân, chênh l

i

ng còn l n, s h

ng m c thu nh p n m sát v i m c chu
Do v y, c n có m

t cách nghiêm túc và khoa

h c. Chúng ta không nên nhìn nghèo ch v i m t khía c
nh p, không xem nghèo là m t hi

l mà là hi

c nh, ph c t p, ch ng chéo bao g m nhi u y u t
it

u (theo thu nh

ph chính sách t

bao

ng. Trong th

i m i, h i nh p kinh t th

gi i, n n kinh t Thái Nguyên, n n kinh t huy
kinh t

ng có nh ng chuy
c p thi t c

nghèo m

n

ir tm

ra là nghiên c

n, t

phát huy các th

m nh và h n ch các th y u, nh

ng thoát nghèo b n

v ng có hi u qu . Hi n nay, các nghiên c u v
có. Vì v

ng CNH -

uh

h th

c th c tr ng nghèo theo

u là r t c n thi t.
Xu t phát t th c ti

c hi
pc n

b n v ng t

ng, huy

tài

c tr ng

u và gi i pháp gi m nghèo

nh Hóa, t nh Thái Nguyên


4

* M c tiêu chung:
c tr ng nghèo t

a bàn xã

ng, thông

qua ti p c

t cách chính

xác. T

i pháp c th nh m gi m nghèo b n v ng t i xã Kim

ng. Góp ph n cho vi c gi m nghèo, thoát nghèo và tránh tái nghèo.
* M c tiêu c th :
-

c th c tr

c

ng ti p c

u

ng
-

c tr
án gi

-

uc aB

c thu n l
ut

-

xu

ng
c các gi i pháp gi m nghèo b n v ng theo nhóm h

nghèo và c n nghèo( nhóm h th

ng chính sách)

1.3.
c t p và nghiên c u khoa h c
- Nghiên c
ki n th

cho sinh viên v n d ng sáng t o nh ng

c vào th c ti n và là ti

nh ng ki n th
- Nghiên c

nc nb

quan tr

sinh viên th

c

phù h p v i th c t công vi c sau này.

tài nh m phát huy cao tính t giác, ch

ng h c t p,

nghiên c u c a sinh viên. Nâng cao tinh th n tìm tòi, h c h i, sáng t o và kh
n d ng ki n th c vào t ng h
ng nh
d ng ki n th
vi c xu t phát nh

nh

u ki n th c t .
ng th

m
c nghiên c u khoa h
ng nghiên c u khoa h c sau này.

c th c t v n
p cho


5

* Ý ng

c ti n.
- T k t qu nghiên c

tài s góp m t ph n vào b

giá th c tr ng nghèo c

p c n nghèo

u và gi i pháp gi m nghèo b n v ng c

ng. Ngoài ra, t

nh ng phát hi n trong quá trình nghiên c u có th
nhìn t ng th

t cái

th c tr ng nghèo c
ng nh ng ki n ngh

ng gi i pháp nh
T

n nghèo c a các h trong xã.

c nhu c u, mong mu n c a các h

gi i quy t các nhu c
cc
s

n lý c p trên k p th i
m nghèo b n v ng.

c các nguyên nhân d
mb

n

cm tc
a
a bàn xã.

i dân. Góp ph

ra các gi i pháp
y kinh t ,
p và c i thi

i


6

2

t ra là m

l n mang tính ch t toàn

c u: Kh ng ho ng sinh thái, ô nhi

ng, kh ng ho

ng,

b nh t t, th t nghi

n Vi t

Nam, 2007)[10]. Có nhi u quan ni
gia trên th gi

a các t ch c và các qu c

t Nam trên nhi

n và tiêu th c khác

i gian, không gian, th gi

ng, theo thu nh p, theo m c

tiêu dùng và theo nh

m th ng
ng m t b ph

nh t cho r ng:
th p v

u ki

m c t i thi

c,

c thu nh p

và nhu c u c n thi t khác b ng ho c th

duy trì cu c s ng

m t khu v c t i m t th

m nh

nh

(Nguy n H u H ng, 2008)[3].
T i h i ngh v ch

y Ban Kinh T Xã H i Khu V c

Châu Á -

ch c t

c - Thái Lan vào

c gia trong khu v

ng nh t cho r ng:

ng c a m t b ph
mãn nh ng nhu c

n c a con ng

a
i mà nh ng nhu c u y ph thu c

kinh t xã h i, phong t c t p quán c a t ng vùng và phong t c y
c xã h i th a nh

(Nguy n, H ng T, 1993)[4].

H i ngh

nh th

gi i v

phát tri n xã h i t

ch n

th
t c nh ng ai mà thu nh p th

1 USD m i ngày cho m
ph m thi t y

t nt

ch c t i

i, s ti
(Nguy n, H ng T, 1993)[4].

i

mua nh ng s n

7

Tuy v

m khác v

n

u c a t ch
i nh n gi
thi
c

ng qu c t (ILO).

ng Nobel v kinh t

ng:

i l a ch n tham gia vào quá trình phát tri n

(Trung tâm thông tin và Phát tri n Vi t Nam, 2007)[10]. Xét cho

cùng t n t i c

i nghèo nói riêng,

s

phân bi t gi a h

i l a ch n c a m

trong cu c s

i

i l a ch n nhi

i nghèo.
th

c các quan ni m v

ánh ba khía c nh c

n

i nghèo:

-

ng nh ng nhu c

n nh t

m c t i thi u dành

i.

- Có m c s ng th
- Thi

c trung bình c a c

i l a ch n tham gia vào quá trình phát tri n c a c

Nghèo: có nhi u quan ni m khác nhau v

thu c vào

cách nhìn nh n, cách ti p c n, tuy nhiên có m t quan ni
th a nh

i h i ngh v ch ng nghèo

ng.

c nhi u bên

khu v c châu Á-Thái Bình

ch c tháng 9-1993 t
"Nghèo là tình tr ng m t b ph
và tho mãn nh ng nhu c
c xã h i th a nh n tu
t p quán c

i, mà nh ng nhu c
phát tri n kinh t xã h i phong t c

n Th Bình và cs, 2006) [1].

Quan ni m v nghèo n
nhu c

nc

ng

nc

t phát t vi c ti p c n th a mãn các
c, h c hành, khám ch a b nh, nhà

...; s thi u h t m t ho c m t s các nhu c

c coi là nghèo.


8

Nói m t cách c th
m c s ng

ng m t b ph

m c t i thi u, không th a mãn nhu c

Nhu c

n

c

t y u, cái t i thi

i. Nhu c

c, , y t , giáo d

t b ph n c a nh ng

i.

duy trì s t n t i

i, giao ti

i nghèo có m c s

thi
s

nc

im ct i

m c, thu nh p không duy trì cu c
(Nguy n Th Bình và cs, 2006) [1].

i là tình tr ng m t b ph

th a mãn các nhu c u t i thi

duy trì cu c s ng. Trên th c t m t b ph n

l

Nguy n Th

Bình và cs, 2006) [1].
i là tình tr ng m t b ph
m c trung bình c a c

cs

i

ng t

(Nguy n Th Bình và cs,

c nh n di n

b n khía c nh là không gian, th i gian,

2006) [1].

ng và gi i.
V th i gian: Ph n l

i nghèo có m c s

im

c xác

t chu n th p nh t có th ch p nh n trong m t th
c n ph i b sung vào s
do thiên tai, r

i này nh

ng

i nghèo tình th do th t nghi p

i gây ra) (Nguy

V gi i: Ph n l

i nghèo

i là ch

u là ph n . M c dù trong
n v n ph i gánh ch u nhi

n ng c a nghèo (Nguy

].

V không gian: Nghèo di n ra ch y u
n kinh t có phát tri
các vùng k trên v n d b

].

nông thôn, mi n núi, vùng sâu,
n th

i vào nghèo (Nguy

].


9

V

ng: H u h t nh

u ph i s ng trong môi

ng kh c nhi t và xu ng c p nghiêm tr ng, b i vì nh
kh

u ki n gìn gi

s ng (Nguy

m b o và c i thi

ng

].

Tóm l i: Nh ng quan ni m v

p c n khác

nhau nên có nh ng ý ki n khác nhau, nghèo là m t khái ni
tính bi

i nghèo

i. Các ch s

i và có

nh gi i h n nghèo không ph i là c ng nh c và

b t bi n.
Nó bi

i tùy theo s chênh l ch, s khác bi t gi a các vùng, mi n,

qu c gia.

2.1.2.1. Chu n m

gi i:
p qu c (UNDP) dùng cách tính d a trên

phân ph i thu nh p cho t ng cá nhân ho c h
th i gian nh

c trong

n ngu n mang l i thu nh p hay môi

ng s ng c

u cho m i thành ph
c

c, 1 châu l c ho c toàn c u ra làm 5

nhóm, m i nhóm có 20% dân s bao g m: r t giàu, giàu, trung bình, nghèo,
r t nghèo. Theo cách tính này vào nh
chi m 82,7% thu nh p toàn th gi

giàu nh t
i nghèo nh t ch

chi m 1,4% thu nh p toàn th gi i.
Hi n nay, Ngân hàng th gi
giàu nghèo c a các qu c gia d a vào thu nh p qu c dân bình quân tính theo
i trong m

c là tính

theo t giá h
i ta chia m c bình quân c a
c trên toàn th gi i làm 6 lo i:


10

c c c giàu.
+ T 20.000 d

c giàu.

+T

i

c khá giàu.

+T

c trung bình.

+T

c nghèo.
c c c nghèo.
m chung c a nhi

i 1/3 m c trung bình c a xã h
mua c

c, h nghèo là h có thu nh p
m c a n n KT - XH và s c

ng ti n khác nhau, chu n nghèo theo thu nh p (tính theo USD)
t ng qu c gia.

m ts

c có thu nh p cao, chu n nghèo

i/ngày.

n nghèo c a Malaixia
Vi t Nam,

GDP bình quân kho

n chung c a th gi i
l y m c nghèo c

nh nghèo c a Vi t Nam (Nguy
2.1.2.2.

].

nh tiêu trí chu n nghèo c a Vi t Nam:

B

xác

nh chu

n qu c gia.

ng -

ng tr c c a
n hành rà soát chu n nghèo qua các th i kì. Lúc
nh d a trên các ch tiêu nhu c

ch tiêu thu nh p, k t qu
n khác nhau (b ng 2.1):

n công b chu

n sang
ng giai


11

Chu n nghèo

M c thu nh p bình

Phân lo

i/tháng

n
i 8 KG
1993 - 1995
(M c thu nh p
quy ra g o)

)

i 13 KG

Nghèo (KV nông thôn)

i 15 KG

Nghèo (KV thành th )

i 20 KG

i KV)
1996 - 2000
(M c thu nh p
quy ra g
is
ti n)

ng)

Nghèo (KV nông thôn,
mi n núi, h

ng)

o)

Nghèo (KV nông thôn,
ng b ng trung du)

D

ng)

Nghèo (KV thành th )

ng)

Nghèo (KV nông thôn,
2001 - 2005

mi n núi h

(M c thu nh p

Nghèo (KV nông thôn,

tính b ng ti n)

ng b ng trung du)

Nghèo (KV thành th )

2006 - 2010
(M c thu nh p
tính b ng ti n)
2011 2015
(M c thu nh p
tính b ng ti n)

ng
D

ng

Nghèo (KV nông thôn)

ng

Nghèo (KV thành th )

ng

Nghèo (KV thành th )

ng

C n nghèo (KV thành th )

T 501.000 -

Nghèo (KV nông thôn)
C n nghèo (KV nông thôn)

(Ngu n: B

ng

o)

-

ng
ng

T 401.000 c tiêu qu c gia v

ng


12

c có 2,65 tri u h v i kho ng 14 tri u dân nghèo
m 17,7% dân s
có 1.498 xã có t l h nghèo t 40% tr lên và 1.168 xã thi
thi t y

ng, tr m xá, ch

c s

nghèo là các xã mi n núi, kho ng 1,2 tri u

i

ng bào dân t c thi u s
h tr phát tri

n cu

h t ng
xã

978 xã c

nh

c bi

l h nghèo

c
thành th còn 6% và

i chu
kho ng 2,8 tri u h nghèo (chi

c ta còn

n cu

ng

1,6 tri u h nghèo, chi m kho ng 9,5% (Nguy

Xu t phát t
tr ng nghèo c
nhu c

5].

quan ni m: Nghèo là m t hi

ng

c nhìn nh n s thi u h
nc

c th a mãn các

i. Vì v

tình tr

u, tình

u có th

c hi u là

ng m t ho c m t s các nhu c

b n trong cu c s ng.
n nay, khái ni m v

h có s

i, m c dù

c, tuy nhiên nhi u quan ni m v

n

c các qu c gia th a nh n;
Theo Liên h p qu
gia hi u qu vào các ho

c t i thi
ng xã h i. Nghèo có ngh

m
ho c không có ngh nghi

tr ng tr t
nuôi s ng b

d

c ti p c n tín
n, và b lo i tr

c a các cá nhân, h
ph i s ng ngoài l xã h i ho

tham

b b o hành,
u ki n r

c ti p c n


13

c s ch và công trình v

Liên h p qu c, 6/2008,

o c a t t c các t ch c UN thông qua).
T i H i ngh v ch

ban Kinh t Xã h i Khu v c

Châu Á 1993, các qu c gia trong khu v
tr ng m t b ph
c

ng nh t cao r ng: "Nghèo kh là tình

hông có kh

mãn nh ng nhu c

i mà nh ng nhu c u y ph thu

n

phát tri n kinh t

xã h i, phong t c t p quán c a t ng vùng và nh ng phong t c

c xã h i

th a nh n."
Theo Amartya Kumar Sen, nhà Kinh t h c
Kinh t

t nt

t i thi

t gi i Nobel

i c n có nh ng nhu c u v t ch t và tinh th n

i m c t i thi

is b

ng trong

nghèo nàn.
Các khái ni m trên cho th y s th ng nh t cao c a các qu c gia, các
nhà chính tr và các h c gi cho r ng nghèo là m t hi
tr ng nghèo c
c

nc
Vì v

c nhìn nh n là s thi u h

u, tình
c th a mãn các nhu

i.
u có th

c hi u là tình tr

ng m t ho c m t s nhu c

i không

n trong cu c s ng

th , 2015) [2].
(multidimensional poverty):
,
,

các d ch v v : s c kh e, giáo d c và m c s ng.

,

án t ng


14

[13].

Chu

u là m

nhi

thi u h t mà n u h

này thì b

u

u. Theo quan ni m c a các t

ch c qu c t , m t h

u t 1/3 t

m thi u h t tr lên s b coi

u.
Tro

n 2015-2020, chu

:

c coi là h

u nghiêm tr ng n u h

M th
u t 1/2 t ng s

m thi u h t nhu c

n tr

m

tr lên).
M th

c coi là h ngh

n 1/2 t ng s

m thi u h t nhu c

M th
thi u t

un uh
n (30

n 50

c coi là h c
n 1/3 t ng s

ut
m).

un uh

m thi u h t nhu c

n 30

m)

án t ng th , 2015) [2].
Ch s

c tr c ti

th t trong các

túng thi u, t n

n s c kh e, giáo d c và m c s ng thi t y

c s ch, v sinh

n,

ng

.

m ts

c các ngu

c

cung c p mi n phí ho c v i m t giá r t th p trong khi m t s
t quá m c so v i thu nh p c

ng [11].

Các nhà nghiên c u c a OPHI (Oxford Poverty and Human
ng kê s li u t
5,2 t

i (chi m 78% t ng dân s toàn c u), có kho ng 1,7 t

s ng trong tình tr ng nghèo kh
Con s

c v i dân s kho ng

t quá 1,3 t

u (chi m kho ng 1/3 t ng dân s ).
i cùng

c này n

ng


15

1,25USD/ngày -

c ch p nh n ph bi

ng nghèo cùng

c c. (Nguy n, H ng T ,1993) [4].

Vi c l a ch n các chi u thi u h t tùy thu
m i qu

i v i Vi t Nam, các chi

b n trong cu c s

m c th c a

c l a ch n d a vào các nhu c u

nh trong Hi n pháp 2013, Ngh quy t 15-

NQ/TW, và Ngh quy t 76/2014/QH13. T ng s bao g m 5 chi u: y t , giáo
d

u ki n s ng, vi c làm và ti p c n thông tin (d ki n). Các ch s
ng c a m i chi

ng thi u h t c a t ng ch s

s

nh theo nh ng nguyên t c sau: Các ch s c n ph n
ng các nhu c
c bi t khi thu th p s li u
s ph n ánh k t qu , ho c các ch s
chi tr các d ch v

n; các ch s c th ,

quy mô l
ng m

n; các ch s nên nh y c m v

i chính sách,

ng chính sách.

ng thi u h t c a t ng ch s
n t i thi u c a Vi

a ch n ch
ti p c n và kh

có l i th v ngu n l c và kh
V

c vi c

nh nh m ph n ánh nhu c u

c th hi n trong các m c tiêu c

b n pháp lu t hi

ng, Lu t vi c làm, Lu t b o hi m xã

h i, Lu t giáo d

o, Lu t nhà , Lu t b o hi m y t , Lu t khám ch a

b nh, Chi

c phát tri n kinh t xã h i c a Vi t Nam 2011-2020, K ho ch

phát tri n kinh t xã h i Vi t Nam 2011-2015, các chi

tri n ngành. V
quy

c/k ho ch phát

m s cho các chi u nghèo và ch s : Các chi u, th hi n
ng các nhóm nhu c

n, s

m b ng nhau,

ch ng t các nhóm quy n có vai trò quan tr ng ngang b ng nhau. Ví d : có
t t c 5 chi u, m i chi

y t ng s

m. Trong m i chi u, các ch s
trong chi u Giáo d c có 2 ch s , thì m i ch s s

m thi u h t s là
m b ng nhau. Ví d :
m.

m i ch


16

s trong chi u Giáo d c này, n u h

b ng 0, n u thi u h t s

u h t thì s

m b ng 10. T

thi u h t s c

m c a t t c các ch s

m thi u h t chung c a c h . N

chung này nhi

m

m thi u h t

n nghèo thì h s b

u

án

t ng th , 2015) [2].

V nguyên t c chung, th nh t là cách ti p c
Nam là cách ti p c n theo quy n nh
i. Các nhu c

nc a

ng t t c các nhu c

b o m t cu c s

có th

ng. Cách ti p c n này khác m

cách ti p c

nv i
p b ng ti n là

i di n cho nhu c u c

n pháp lu t

ng cho xây d

pc

Vi t Nam là Hi n pháp s
c b

u 34 có quy
m an sinh xã h

quy t 15-

NQ/TW, H i ngh l n th
sách xã h

chính

n 2012

xã h
nhà

mv v

m b o an sinh

ng các nhu c u t i thi u v y t , giáo d c, vi c làm,
và thông tin. Ngh quy t 76/2014/QH13 c a Qu c h i ch

ng "xây d ng chu n nghèo m
b

m

u d a trên thu nh

nh
chi u

ng nh ng nhu c

c coi là quan tr ng ngang b ng nhau

i có quy

tiêu chí duy nh

u t i Vi t

m m c s ng t i thi

ng các d ch v xã h

trong qua trình chuy

pc

u, chu

u nh m
n". th hai là

ng nghèo t

u

u và chu n nghèo thu nh p s

s d ng song song. Chu
h t v các nhu c

pc

nh

us d
nc

ph

c

ng thi u

i Vi t Nam. Chu n nghèo thu nh p

th hi n m c s ng b ng ti n. Chu n thu nh p s


17

b

phân lo

i

chính sách. Th ba là khi ti p c

u phân tách rõ ràng 3 công

vi

nh h

th

ng chính sách. Th

ng

ng và giám sát nghèo s

cl pb

c ti n

ng kê và s d ng các chu n nghèo khách quan,

c xây d

khoa h c, nh

i

tình tr ng nghèo qua th
cho ho

ng, cung c p thông tin

nh

ng kê s ch u trách nhi m công

b t l

nc ac

Th

nh h

ng an sinh xã h i khác

c ti n hành b

ã h i t nh n di n, l p

danh sách ph c v cho công tác qu
ho

ng th

nh chính sách c c
ng th

sáu là vi c xác

ng chính sách: m i chính sách ph thu c vào n i dung

và ngu n l c c th s

ng th
c u mà s

ng, và

ng th

i

c s h tr

c nhu

c phân lo i h tr cho phù h p. [8].

B

t

cách sâu s c

các c

c, qu c gia và qu c t .

MPI cung c

s

th

hoàn thi n cho h th ng các

công c
c
s

i cách tính truy n

u c nh r ng l

ng (Well-being)

i, bao g m t t c các m t toàn di n c a cu c s ng: m t cu c
, h nh phúc, s c kh e d
c n mb

i l a ch n luôn r ng m
c quan tâm b

ng và nâng