Nghiên cứu sử dụng Tylosin trong phòng bệnh Chronic Respiratory Disease (CRD) ở đàn gà thả vườn tại thành phố Thái Nguyên – tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

LÊ V N C

NG

Tên chuyên :
NGHIÊN C U S D NG TYLOSIN TRONG PHÒNG B NH
CHRONIC RESPIRATORY DISEASE (CRD)
ÀN GÀ TH V
T I THÀNH PH THÁI NGUYÊN - T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

IH C

H ào t o
: Chính quy
Chuyên ngành
: Ch n nuôi thú y
Khoa
: Ch n nuôi thú y
Khóa h c:
: 2010 - 2014
Gi ng viên h ng d n : TS. Ngô Nh t Th ng

Thái Nguyên, n m 2014

N


L IC M

N

Trong quá trình th c hi n
tài, ngoài s n l c c a b n thân, tôi luôn
nh n
c s h ng d n, ch b o, giúp
t n tình, t o i u ki n và óng góp
ý ki n quý báu c a các th y cô giáo, b n bè và ng i thân
xây d ng và
hoàn thi n khoá lu n này.
Tôi xin chân thành c m n Ban giám hi u nhà tr ng, toàn th các th y
cô giáo khoa Ch n nuôi thú y tr ng i h c Nông Lâm Thái Nguyên, c bi t
là cô giáo TS. Ngô Nh t Th ng ã luôn ng viên, giúp
và h ng d n ch
b o tôi t n tình trong su t quá trình th c hi n và hoàn thành khoá lu n.
góp ph n cho vi c hoàn thành khoá lu n t k t qu t t, tôi luôn
nh n
cs
ng viên, giúp
c a gia ình và b n bè. Tôi xin bày t lòng
bi t n chân thành tr c m i s giúp
quý báu ó.
Tôi xin trân thành c m n!
Thái Nguyên, ngày tháng n m 2014

Sinh viên

Lê V n C

ng


M CL C

PH N 1.
............................................... 1
1.1.
........................................................... 1
1.1.1.
.................................................................................. 1
1.1.2.
.......................................................................... 2
1.1.3.
.............................................................. 3
1.1.4.
....................................................................................... 6
1.2.
T...... 7
1.2.1.
..................................................................... 7
1.2.2.
................................................................................ 8
1.2.3.
........................................................................ 8
1.2.4.

................................................................................................. 14
PH N 2. CHUYÊN
NGHIÊN C U KHOA H C.................................. 15
2.1. t v n ................................................................................................. 15
2.2. T ng quan tài li u..................................................................................... 16
2.2.1. C s khoa h c c a tài ..................................................................... 16
2.2.2. M t s
c i m c a hai lo i thu c Tylosin và Tetracyclin ................. 31
2.2.3. Tình hình nghiên c u trong n c và n c ngoài .................................. 33
................................... 35
....................................... 35
............................................................................. 35
.............................................................................. 35
....................................................................... 36
2.4. K t qu và th o lu n ................................................................................. 39
2.4.1. K t qu v t l nuôi s ng c a gà thí nghi m ....................................... 39
2.4.2. M t s b nh th ng g p
àn gà th v n.......................................... 41
........................ 41
........................................................................................ 43
........................ 45
...................... 45


............... 46
2.4.8. K t qu v hi u qu s d ng th c n cho gà thí nghi m ............... Error!
Bookmark not defined.
2.4.9. Hi u qu kinh t c a vi c s d ng Tylosin và Tetracyclin trong ch n
nuôi gà ............................................................................................................. 48
2.5. K t lu n, t n t i ........................................................................................ 50

2.5.1. K t lu n ................................................................................................. 50
2.5.2. T n t i ................................................................................................... 50


DANH M C CÁC B NG
.......................................... 11
............................................................. 11
................................................. 14
B ng 3.1: S

b trí thí nghi m ................................................................... 37

B ng 3.2: Thành ph n giá tr dinh d

ng trong th c n c a gà thí nghi m ....... 37

B ng 4.1: T l nuôi s ng c a gà thí nghi m qua các tu n tu i (%) .................. 40
B ng 4.2: M t s b nh th

ng g p

àn gà th v

B ng 4.3: T l nhi m CRD trên àn gà th v

n ................................... 41

n theo tu n tu i (%) ........... 42

B ng 4.4: Tri u ch ng và b nh tích c a gà nhi m b nh CRD ....................... 44

B ng 4.5: K t qu phòng b nh c a Tylosin và Tetracyclin ............................ 45
B ng 4.6: K t qu

i u tr b nh c a Tylosin và Tetracyclin .......................... 46

B ng 4.7: Sinh tr ng tích l y c a gà thí nghi m qua các tu n tu i (g/con) ................ 47
B ng 4.8: Tiêu t n T /kg t ng kh i l

ng c a gà thí nghi m (kg) ............... 48

B ng 4.9: Hi u qu kinh t c a vi c s d ng Tylosin và Tetracyclin trong
ch n nuôi gà ( ng) ......................................................................................... 49


1

PH N 1

1.1.
1.1.1.
1.1.1.1.
46177,34 ha
- Ph
-

.
1.1.1.2.
.
.

.

.
:
.


2

1.1.1.3.

46177,34 ha, trong
: 11854,64 ha.
: 21176,28 ha
: 864,79 ha
: 21001,29 ha
10180,33 ha
-

:

.
10
3
23o
8 – 9o
1.1.2.
1.1.2.1.

37 - 39o

82,5%

.T
114.608 ng

.

.
21,16%.
1.1.2.2.
-

2008


3

.
-

....
1.1.2.3.
.
:
-

.
.
.
ng

1.1.2.4.

.

.
1.1.3.
1.1.3.1.

.


4

6

.
/n m.
/ha
/ha.

/ha.
/ha.

/ha.
/ha.
/ha.
.
1.1.3.2.
–

1096 ha.
1.1.3.3.
...


5

:
-

.

.

/n m.

/n m.
* Ch n nuôi dê

.
* Ch n nuôi ong
,
/n m.


6

/n m.

.
1.1.3.4.

–

–

:
-

.

...

1.1.4.

:


7

1.1.4.1.
nh : VAC, VR, VACR...
.
-

.
.
1.1.4.2.
.

-

.
.

.
.
1.2.
1.2.1.
h
.
“Nghiên c u s d ng Tylosin trong phòng b nh
Chronic Respiratory Disease (CRD)
àn gà th v n t i thành ph Thái
Nguyên – t nh Thái Nguyên”.


8

1.2.2.
:
.
-

.
.

-

.

1.2.3.
1.2.3.1.
:
:
–

–

.

.
, VTM C... c
.


9

35 – 37o
30o

.
-

–

:

2900 kcal/kg t
.

.
–

–

–
.

.V

–

–
.


10

.

).

.
/m2
/m2

.

–
.

.

:


11

0–2
3–8
9 – 14
15 – 20
> 21
1.2.3.2.

/m2 ch
4
3
2
2,5
3,5

24h
16h
)
)
16h

.
:

1–5

1, IB
1
Marek

7
10
15
25

–
Tiêm

2

–

3

–

2
35
43
115
140

1

2
2
OVO4

0,5 ml/con


12

:
*

)
Mycoplasma galliseptium gây ra.

-

.
.
-

, n
E.
.

-

:
–

–

.T
E.
E.
–
–
*
Salmonella gallinarum

Salmonella pullrum gây ra.
-

-

, lông x

:
1 g/1 l

.

–


13

1g/1 l

–

1g/3 l

.

* B nh C u trùng gà
* Nguyên nhân: B nh do n bào ký sinh
ng tiêu hóa thu c b
Coccidia gây ra, ký dinh ch y u t bào bi u bì ru t. gà ch y u là gi ng
Eimeria gây ra. B nh th ng gây tác h i nhi u nh t i v i gà con 1 tu n n
3 tháng tu i, t l ch t cao, con kh i b nh th ng còi c c, ch m l n. Hi n nay
ã có 9 loài c u trùng thu c gi ng Emimeria
c phát hi n, trong ó có 6
loài th ng gây b nh, ó là:
1. Eimeria necatrix
4. Eimeriamitis
2. Eimeriabrunetti
5. Eimeria acevulia
3. Eimeria maxima
6. Eimerianecatrix
* Tri u tr ng:
+ Th c p tính: Gà bi u hi n m t m i, r , kém n, phân loãng toàn
n c ho c phân màu g ch cua, phân sáp, phân l n máu t i ho c hoàn toàn
máu t i. Gà g y d n, lông xù, cánh xõa, g y d n và ch t.
+ Th mãn tính: Bi u hi n g n gi ng th c p tính nh ng m c
nh
h n. Phân l ng, l y nh y l n máu, gà g y, t l ch t th p.
* i u tr : S d ng m t trong các lo i thu c sau:
1. Esb3 30% 1,5-2 g/lít n c (u ng 3 ngày liên t c, ngh 2 ngày, dùng
ti p 2 ngày n a)
2. Hancoc 1,5-2 ml/lít n c u ng, dùng liên t c 4-5 ngày

3. Baycox 2,5% 1 g/lít n c (dùng 2 ngày liên t c)
4. Bio-anticoc 1 g/lít n c u ng, dùng liên t c 5 ngày
Bên c nh ó còn s d ng thêm các thu c tr s c, tr l c nh : GlucoK-C; AT; All-Zym
....
1.2.3.3.

, gi
....


14

)

(

(con)

(%)

1.
Con
Con

4000
1500

3950
1475

98,75
98,33

Con
Con
Con
Con
Con
Con

120
40
30
1000
5
20

116
33
22
989
5
20

96,67
82,5
73,33
98,9
100
100

con
m2

500
800m2

495

99

2.

3.

1.2.4.

.

.


15

PH N 2
NGHIÊN C U KHOA H C

CHUYÊN
Tên tài:
“Nghiên c u s d ng Tylosin trong phòng b nh Chronic Respiratory

Disease (CRD)
àn gà th v n t i thành ph Thái Nguyên – t nh Thái
Nguyên”.
2.1. t v n
Ch n nuôi gà nói riêng và ch n nuôi gia c m nói chung là ngh s n xu t
truy n th ng lâu i và chi m v trí quan tr ng th hai trong t ng giá tr s n
xu t c a ngành ch n nuôi Vi t Nam. T ng àn gia c m c n c n m 2001 là
218 tri u con, n m 2003 là 254 tri u con và n m 2005 ch còn 220 tri u con,
n m 2006 là 214 tri u con. T c
t ng d n n m 2001 – 2003 là 9,0%. Hàng
n m ch n nuôi gà cung c p kho ng 350 – 450 nghìn t n th t, chi m kho ng 14
– 16% trong t ng s n ph m các lo i th t và h n 2,5 – 3,5 t qu tr ng. Nhi u
gi ng gia c m c n ng su t cao
c lai t o, du nh p và s n xu t ã em l i
nhi u l i nhu n cho ng i ch n nuôi ( oàn Xuân Trúc, 20080) [20].
N m 2006 c n c có tren 7,9 tri u h ch n nuôi gia c m, m i h trung
bình nuôi 32 con. Hình th c ch n nuôi nh h gia ình chi m kho ng 68,5%.
Ch n nuôi công nghi p và bán công nghi p chi m kho ng 31,5%. Khi ngh
ch n nuôi gà theo ph ng th c công nghi p có xu h ng phát tri n m nh thì
d ch b nh c ng ngày càng t ng và m c
lây lan r ng.
Qua th c ti n, b nh m c ph bi n và gây thi t h i kinh t l n nh t trong
ch n nuôi gà là b nh hô h p mãn tính, còn g i là CRD (Chu Minh Khôi,
2001) [29]. B nh CRD là m t trong nh ng b nh th ng g p v
ng hô h p
gà, b nh d x y ra trong i u ki n nóng m, m a nhi u hay th i ti t thay
i t ng t do s c kháng c a gia c m gi m và s m n c m v i b nh t ng.
CRD là tên vi t t t c a b nh Chronic Respiratory Disease còn g i là
hen gà do m t lo i Mycoplasma gây ra. B nh không gây ch t nhi u nh ng
làm cho gà ch m l n, tiêu t n th c n cao, thu c i u tr t n kém, gà mái

gi m , tr ng gà b nh ch t phôi. Khi gà con kh i b nh chúng mang trùng
su t i nên còn g i là b nh hô h p mãn tính. B nh gây viêm xoang m t, m i,


16

ph qu n và túi khí… làm cho gà sinh tr ng ch m, t ng chi phí ch n nuôi,
làm gi m hi u qu kinh t và ch t l ng s n ph m.
ây là m t b nh m c ph bi n và gây thi t h i kinh t l n nh t trong
ch n nuôi gà.
ch n nuôi gia c m có hi u qu thì v n
c n thi t là ph i
chú ý n công tác phòng và tr b nh cho gà nh t là b nh CRD.
Xu t phát t th c ti n trên tôi ti n hành nghiên c u è tài: “Nghiên
c u s d ng Tylosin trong phòng b nh Chronic Respiratory Disease (CRD)
àn gà th v n t i thành ph Thái Nguyên – t nh Thái Nguyên”.
* M c ích nghiên c u
- Xác nh t l nhi m b nh CRD trên àn gà th v n theo l a tu i.
- Xác nh hi u l c c a thu c Tylosin và Tetracyclin trong phòng và tr
b nh CRD gà thí nghi m. K t qu thu
c là c s khoa h c
a ra các
gi i pháp k thu t thích h p nh m nâng cao kh n ng s n xu t c a àn gà c s .
- ánh giá nh h ng c a thu c Tylosin và Tetracyclin t i t l nuôi
s ng và kh n ng sinh tr ng tích l y c u gà thí nghi m.
- Làm quen v i vi c ti n hành tài nghiên c u khoa h c.
- Tìm hi u m t s k n ng ng i cán b chuyên môn thú y sau
khi ra tr ng.
2.2. T ng quan tài li u
2.2.1. C s khoa h c c a tài

2.2.1.1. M t vài nét v gi ng gà thí nghi m
* Ngu n g c, c i m gà L ng Ph ng
- Ngu n g c: Gà L ng Ph ng là gi ng gà kiêm d ng mông mafucos
xu t x t ven song L ng Ph ng, do xí nghi p nuôi gà thành ph Nam
Ninh, t nh Qu ng Tây (Trung Qu c) l i t o thành công sau h n ch c n m
nghiên c u, s d ng dòng gi ng a ph ng và dòng mái nh p ngo i t n c
ngoài nh gà Kakir, Discan… Gà L ng Ph ng
c nh p vào n c ta
trong nh ng n m g n ây. Gà L ng Ph ng d nuôi, tính thích nghi cao,
ch u ng t t v i i u ki n khí h u nóng m và nh t là th t th m ngon nên
c nhi u ng i tiêu dùng a chu ng.
c i m: Con mái lông màu vàng nh t, i m các m en c ,
cánh. Con tr ng lông s c s nhi u mà: S c tía c , nâu cánh dán lung, nâu


17

uôi. Da, m , chân u mùa vàng. Mào, tích, tai phát tri n; mào
xanh en
n,
t i; c sâu nhi u th t, th t th m ngon. Gà thích nghi cao v i nuôi
ch n th và bán ch n th .
- Ch tiêu n ng su t gà L ng Ph ng
Theo tài li u c a B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn (2007) [26]
cho bi t: Kh i l ng gà L ng Ph ng nuôi th t n 12 tu n tu i là 2,0 –
2,5kg; tiêu t n th c n/kg t ng kh i l ng là 3,0 – 3,2kg. Kh i l ng gà vào
lúc : 1,9 – 2,1kg (gà mái); 2,8 – 3,2 (gà tr ng). S n l ng tr ng/ 10 tháng
là 150 – 170 qu /mái. T l p n 80 – 85%.
* Ngu n g c, c i m gà Mía
Nguy n H u V và Nguy n

c L u (1999) [22] cho bi t:
Gà Mía có ngu n g c t Trùng Thiên, S n Tây.
Gà tr ng có màu lông
s m xen k lông en
uôi, ùi, l n, hai
hàng lông cánh chính xanh bi c. Con mái có màu lông vàng nh xen k lông
en cánh và uôi, lông c có màu nâu.
Gà Mía là gi ng gà h ng th t, có t m vóc to, ngo i hình thô, i l i ch m.
- Tr ng l ng tr ng thành: Gà mái 2,5 – 3kg; gà tr ng 4,4kg.
- Th i gian t tr ng l ng th t: 5 tháng.
- S n l ng tr ng p: 55-60 qu /n m.
-Th i gian gà mái b t u : 7 tháng.
* c i m gà lai F1 (tr ng mía x mái L ng Ph ng):
Gà lai F1 gi a tr ng và mái L ng Ph ng là gà lông màu có ch t
l ng cao, có kh n ng thích nghi cao v i i u i n khí h u n c ta, t c
sinh tr ng và trao i ch t nhanh , s c
kháng cao, ch t l ng th t th m
ngon, hi u qu kinh t l n, thích h p v i ph ng th c nu nh t, bán ch n th ,
ch n th .
2.2.1.2. c i m sinh lý, gi i ph u c quan hô h p c a gia c m
Theo Nguy n Sinh Hoan và cs (1998) [5] cho bi t: h hô h p c a gia
c m g m: l m i, xoang m i, khí qu n, hai ph qu n, hai ph i + 9 túi khí.
- Hai l m i n m g c m i và có
ng kính r t nh . gà, phía ngoài
2 l m i có “van m i hóa s ng b t ng” và xung quanh l m i có lông c ng
nh m ng n ng a b i và n c.


18

c phát tri n t xoang mi ng s x p ngày p th 7.
- Xoang m i
Xoang m i ng n, chia ra 2 ph n: Ph n x ng và ph n s n. Xoang m i n m
m trên. Xoang m i là c quan thu nh n và l c khí r i chuy n vào khí qu n,
gà thanh qu n d i có 2 n p g p liên k t, 2 n p g p ó b giao ng b i
không khí và t o nên âm thanh.
- Khí qu n là ng t ng i dài bao g m nhi u vòng s n và nhi u vòng
hóa x ng. S vòng khí qu n gà là 110 -120 và h u h t là s n, còn th y
c m h u h t ã hóa x ng. Khí qu n t ng i cong queo, thành khí qu n
c t o b i màng nh y, màng x àn h i và mang thanh d ch ngoài.
- Khí qu n chia ra làm hai ph qu n xoang ng c phía sau x ng
ng c. M i ph qu n dài 6 -7cm và có
ng kính 5 – 6mm. M t ng ph
qu n n i v i lá ph i bên trái, còn m t ng n i v i lá ph i bên ph i. Thành ph
qu n c u t o b i màng nh y (
ó có nhi u tuy n nh t o ra các d ch nh y,
màng x àn h i), có các bán khuyên s n trong su t và thanh d ch ngoài.
- Ph i và ph qu n
c hình thành t các n p g p ng h u cu i khí
qu n vào ngày p th 4, ngày p th 5 xu t hi n túi ph i có màu d ng ph
qu n. ngày p th 9 ph i ang phát tri n và chia ra m ng l i ph qu n,
ph n cu i c a nó hình thành các ng hô h p. Ph i c a gia c m màu
t i,
c u trúc x p có d ng b c nh kéo dài, ít àn h i.
Ph i n m xoang ng c phía tr c x ng s ng t tr c x ng s n th
nh t n mép tr c c a th n. Tr ng l ng c a ph i vào kho ng 1/180 th
tr ng gia c m, ph thu c vào tu i c a loài, ph i gà 9g. Ch c nang chính c u
ph i làm nhi m v trao i khí.
- Túi khí là t ch c m ng bên trong ch a y khí. Các túi khí là s m
r ng và ti p dài c a ph qu n. C th gia c m có 9 túi khí chính, trong ó có 4

ôi x p i x ng còn 1 túi khí n. Các ôi túi khí x p i x ng là ôi túi khí
x ng òn, ôi túi khí ng c tr c, ôi túi khí ng c sau, ôi túi khí b ng. Túi
khí n là túi khí c . Các túi khí th c ra không ph i là xoang t n cùng c a ph
qu n s c p và ph qu n th c p mà t t c ch là ph nang kh ng l .
Theo Hoàng Toàn Th ng và cs (2006) [16] cho bi t: T n s hô h p giao
ng trong kho ng r t l n, nó ph thu c vào loài, tu i, s c s n xu t, tr ng thái
sinh lý c a gia c m và i u ki n th c n, nuôi d ng, nhi t ,
m, thành


19

ph n không khí. Trong i u ki n nuôi d ng t t, t n s hô h p t ng i n
nh. Gia c m càng l n thì t n s hô h p càng nh . Ban êm t n s hô h p
gi m ch m xu ng 30 – 40%. Nhi t
t ng thì t n s hô h p c ng t ng. N u
nhi t
t ng t i 370C thì nh p th c a gà lên t i 150 l n/phút. T n s hô h p
gà tr ng thành là 25 – 45 l n/phút. Gà t 4- 20 ngày tu i là 30 – 40 l n/ phút.
C ch hô h p c a gia c m g m ng tác hít vào và ng tác th ra v i
s ho t ng c a ph i và h th ng 9 túi khí chính.
V n ng c a x ng s n óng vai trò quan tr ng trong c
ng hô
h p. Lúc giãn, không khí xoang ng c giãn và m r ng làm cho áp l c xoang
ng c th p h n áp l c xoang bên ngoài, do ó không khí t ngoài i vào trong
ph i. Lúc hít vào, không khí qua ph i vào các nhánh nh và vào các túi khí.
Lúc th ra thì ng c l i, không khí i t các túi khí i ra ngoài qua ph i l n
th 2, vì v y ng i ta g i là c ch hô h p kép. Vì ph i gia c m nh nh ng do
không khí tu n hoàn hai l n nên tr ng l ng oxygen cung c p v n m b o.
Trong th i gian ng quá trình trao i ch t nói chung gi m xu ng 50%.

Trong th i gian ho t ng m nh (bay, ch y, nh y…) quá trình trao i ch t
t ng lên và m c ô trao i khí t ng lên 60 – 100%.
Ho t ng c a ph i và túi khí c a gia c m bao g m: Khí l u thông, khí
hít vào them, khí th ra thêm. Ho t ng c a ph i và túi khí nói lên kh n ng
hô h p l n nh t c a gia c m.
Sau khi th ra thêm, trong ph i v n còn m t l ng khí nh nh ng l i
g i la khí c n. Ho t ng ph i và túi khí c a gà t ng c ng là 169 cm3.
Nh c u O2 và l ng CO2 th i ra sau m t gi tính trên 1kg th tr ng
c a gà nh sau:
Tu i gà
Nhu c u O2 (lít)
CO2 th i ra (lít)
Gà con 1 – 20 ngày tu i
2,0 – 2,4
1,4 – 1,6
Gà dò 21 – 150 ngày tu i
1,0 – 1,8
0,7 – 1,2
Gà
0,8 – 1,6
0,6 – 1,0
M t l ng nh khí O2
c hòa tan vào máu và theo máu n v i các
mô bào, còn ph n l n k t h p v i hemoglobin trong h ng c u
t o oxyhemoglobin v n chuy n theo tu n hoàn máu. L ng O2 t i a k t h p v i


20

hemoglobin g i là dung l ng O2 máu, dao ng trong kho ng 12 – 21 cm3

(Nguy n Duy Hoan, 1998) [5].
Nhà sinh lý h c Nga N.A.Mislapski xác nh trung tâm i u hòa hít vào
và th ra n m trong c u trúc l i c a hành não, ph i trái ng x ng nhau. c
i m c n chú ý là l ng ng c gia c m r t phát tri n, x ng c t ng i l n,
không có c hoành. Ph i c a gia c m thi u kh n ng àn h i, nó c
nh và
t a vào s n làm x ng ng c giãn ra hút khí vào và khi xoang ng c có l i
gây ng tác th ra.
2.2.1.3. B nh hô h p mãn tính (CRD) gà
* c i m chung
B nh hô h p mãn tính gà do nhi u lo i Mycoplasma gây ra, trong ó
quan tr ng nh t là Mycoplasma gallisepticum và Mycoplasma synoviae. M m
b nh MG là nguyên nhân chính gây b nh viêm
ng hô h p mãn tính gà.
B nh này ch y u làm cho gà ch m l n, tiêu t n th c n cao, thu c i u tr
t n kém ( ào Th H o) [4].
B nh do Mycoplasma gây ra nh ng t n thât khá l n i v i ngành ch n
nuôi gia c m m i n i trên th gi i. Cho n nay có 16 loài Mycoplasma
phân l p
c t gà và gà tây, 7 lo i
c phân l p t ng ng và v t và 3 lo i
khác nhau
c phân l p t b câu. Trong s ó có 4 loài gây b nh cho gia
c m
c quan tâm ó là M. gallisepticum; M synoviae; M.meleagridis và
M.iowae (Nh V n Th và cs, 2004) [28].
Chu Minh Khôi (2001) [30] ã t ng h p: CRD có th i gian b nh kéo
dài nên khó phát hi n trong giai o n u. N u ch quan không theo dõi phát
hi n s m, b nh s tr thành mãn tính, ch a s khó kh n và t n nhi u thu c vì
khi ó m i, túi khí, niêm m c thành ph qu n ã bi n i gây c n tr hô h p.

Ph m S L ng và cs (2002) [7] nghiên c u cho th y: B nh
ng hô
h p mãn tính do Mycoplasma gallisepticum gây nên, vi t t t là CRD (Chronic
Resporatory Disease) là bênh truy n nhi m c a gà các l a tu i khác nhau
v i nh ng b nh tích
ng hô h p, nh t là khí qu n và ph i, c ng nh các
túi khí. B nh
ng hô h p mãn tính r t nguy hi m i v i gà, nh t là gà nuôi
t p trung theo h ng công nghi p b i vì ph ng th c truy n lây c a b nh ch
y u là truy n qua tr ng và
ng hô h p. Qua xu t kh u tr ng và gà gi ng,