Theo dõi một số bệnh thường gặp trên đàn lợn nái sinh sản nuôi tại trại lợn xã Tân Thành – Phú Bình – Thái Nguyên và so sánh hiệu lực của một số phác đồ điều trị (Khóa luận tốt nghiệp)

i

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN

MA ÌNH C

Tên

NG

tài:

“THEO DÕI M T S B NH TH
NG G P TRÊN ÀN L N NÁI
SINH S N NUÔI T I TR I L N XÃ TÂN THÀNH – PHÚ BÌNH –
THÁI NGUYÊN VÀ SO SÁNH HI U L C C A M T S PHÁC
I U TR ”

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
L p
Khoa
Khóa h c

: Chính quy

: K42 - Thú y
:Ch n nuôi - Thú y
: 2010 - 2015

Thái Nguyên, n m 2014

IH C


ii

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN

MA ÌNH C

NG

Tên tài:
“THEO DÕI M T S B NH TH
NG G P TRÊN ÀN L N NÁI
SINH S N NUÔI T I TR I L N XÃ TÂN THÀNH – PHÚ BÌNH –
THÁI NGUYÊN VÀ SO SÁNH HI U L C C A M T S PHÁC
I U TR ”

KHÓA LU N T T NGHI P

IH C

H ào t o : Chính quy
L p
: K42 - Thú y
Khoa
:Ch n nuôi - Thú y
Khóa h c : 2010 - 2015
Gi ng viên h ng d n: TS. Tr n Th Hoan

Thái Nguyên, n m 2014


i

L IC M

Trong su t th i gian h c t i tr
tình c a các th y cô trong tr
nuôi Thú y, tr
thành ch

ng

ng,

N

ng, tôi ã nh n

c s giúp

t n

c bi t là các th y cô trong khoa Ch n

i h c Nông lâm Thái Nguyên.

n nay tôi ã hoàn

ng trình h c t p và th c t p t t nghi p.

Nhân d p này, tôi xin bày t lòng bi t n chân thành và l i c m n sâu
s c t i Nhà tr

ng, các th y cô giáo, trong khoa Ch n nuôi Thú y.

tôi xin g i l i c m n t i

th i gian th c t p

c bi t,

, gi ng viên Khoa Ch n n

tôi hoàn thành

tài t t nghi p này.
y ch n

nuôi CP Vi t Nam thu c Xã Tân Thành - Huy n Phú Bình - T nh Thái
Nguyên ã t o i u ki n giúp

tôi hoàn thành

tài trong quá trình th c t p

t ic s .
Tôi xin c m n b n bè và ng

i thân ã t o i u ki n giúp

trong su t th i gian h c t p, th c t p

hoàn thành

,

ng viên tôi

tài này.

Trong quá trình th c t p, b n thân tôi không tránh kh i nh ng thi u sót.
Kính mong

c s quan tâm giúp

c a các th y cô

tôi

thành h n trong cu c s ng sau này.
Tôi xin chân thành c m n!
Thái Nguyên, tháng 11 n m 2014
Sinh viên

Ma ình C

ng

c tr

ng


ii

L I NÓI

hoàn thành ch
ph

ng trình

U

ào t o trong Nhà tr

ng, th c hi n

ng châm h c i ôi v i hành, lý thuy t g n li n v i th c ti n s n xu t,

th c t p t t nghi p là giai o n cu i cùng trong toàn b ch
c a t t c các tr

ng

i h c nói chung và tr

ng

ng trình h c t p

i h c Nông Lâm Thái

Nguyên nói riêng. Giai o n th c t p chi m m t v trí h t s c quan tr ng
v i m i sinh viên tr

c khi ra tr

ng.

ây là kho ng th i gian

c ng c và h th ng hóa toàn b ki n th c ã h c,
làm quen v i th c ti n s n xu t, t
c ph

i

sinh viên

ng th i giúp sinh viên

ó nâng cao trình

chuyên môn, n m

ng th c t ch c và ti n hành công vi c nghiên c u, ng d ng các

ti n b khoa h c k thu t vào th c ti n s n xu t, t o cho sinh viên có tác
phong làm vi c úng

n, sáng t o,

b có chuyên môn, áp ng
s nghi p phát tri n

tn

ng

ng tr thành m t ng

c.
cs

i h c Nông Lâm Thái Nguyên.

ng ý c a khoa Ch n nuôi Thú y,
c s nh t trí c a giáo h

và s ti p nh n c a c s , em ã ti n hành th c hi n
b nh th

i cán

c yêu c u th c ti n, góp ph n x ng áng vào

Xu t phát t quan i m trên và
tr

khi ra tr

ng d n

tài : “Theo dõi m t s

ng g p trên àn l n nái sinh s n nuôi t i tr i l n xã Tân Thành –

Phú Bình – Thái Nguyên và so sánh hi u l c c a m t s phác

i u tr ”.

Do th i gian th c t p có h n, ki n th c chuyên môn còn nhi u h n ch nên
trong b n khóa lu n t t nghi p này không tránh kh i nh ng h n ch và thi u
sót. Em r t mong nh n
bè,

ng nghi p

cs

óng góp ý ki n c a các th y cô giáo, c a b n

b n khóa lu n

Em xin chân thành c m n!

c hoàn thi n h n.


iii

DANH M C CÁC T , C M T

Cs

: C ng s

Nxb : Nhà xu t b n
P

: Th tr ng

STT : S th t
TT

: Th tr ng

VI T T T


iv

DANH M C CÁC B NG
B ng 1.1: K t qu ch n nuôi .......................................................................... 4
B ng 1.2: L ch vacxin cho l n
B ng 1.3: Vacxin và hoá d

c gi ng và nái h u b ch ph i.................. 11

c dùng cho l n con.......................................... 11

B ng 1.4: Vacxin dùng cho nái sinh s n ....................................................... 12
B ng 1.5: K t qu công tác ph c v s n xu t .............................................. 16
B ng 2.1: S

b trí thí nghi m ................................................................. 42

B ng 2.2: C c u àn l n nái c a tr i qua các n m....................................... 43
B ng 2.4: T l nhi m m t s b nh
B ng 2.5: T l nhi m b nh

l n nái sinh s n theo các tháng .......... 45

l n nái sinh s n theo l a

........................... 47

B ng 2.6: M t s tri u ch ng lâm sàng c a b nh ......................................... 48
B ng 2.7: Th i gian và k t qu

i u tr ......................................................... 50

B ng 2.8: Chi phí s d ng thu c trong i u tr ............................................. 51


v

M CL C
PH N 1 CÔNG TÁC PH C V S N XU T .............................................. 1
1.1. i u tra c b n ........................................................................................ 1
1.1.1 i u ki n t nhiên ................................................................................. 1
1.1.1.4. i u ki n khí h u thu v n ................................................................ 2
1.1.1.5. Ngu n n

c ....................................................................................... 2

1.1.2. i u ki n s n xu t ................................................................................ 3
1.1.2.1. C c u t ch c c a Tr i l n nái Tân Thành ....................................... 3
1.1.2.2. C s v t ch t k thu t ...................................................................... 3
1.1.3. Tình hình s n xu t ................................................................................ 4
1.1.3.1. Tình hình s n xu t ch n nuôi ............................................................. 4
1.1.3.2. Công tác thú y................................................................................... 5
1.1.3.3. Tình hình s n xu t tr ng tr t .............................................................. 5
1.1.4. ánh giá chung..................................................................................... 5
1.1.4.1. Thu n l i ........................................................................................... 5
1.1.4.2. Khó kh n ........................................................................................... 6

1.2. N i dung, ph

ng pháp và k t qu ph c v s n xu t ............................... 6

1.2.1. N i dung công tác ph c v s n xu t ..................................................... 6
Công tác thú y ................................................................................................ 6
1.2.2. Bi n pháp th c hi n .............................................................................. 7
1.2.3. K t qu

t

c trong công tác ph c v s n xu t ................................ 8

1.2.3.1. Công tác gi ng................................................................................... 8
1.2.3.2. Công tác ch n nuôi ............................................................................ 8
1.2.3.3. Công tác thú y.................................................................................. 10
1.2.3.4. Công tác khác .................................................................................. 17
1.3. K t lu n, t n t i và

ngh .................................................................... 17

1.3.1. K t lu n .............................................................................................. 17


vi

1.3.2. T n t i ................................................................................................ 18
1.3.3.

ngh ............................................................................................... 18

Ph n 2 CHUYÊN

NGHIÊN C U KHOA H C .................................... 20

Tên

tài: .................................................................................................... 20

2.1.

tv n

............................................................................................. 20

2.1.1. M c ích c a

tài ..............................................................................21

2.1.2. M c tiêu c a

tài................................................................................21

2.1.3. Ý ngh a c a vi c nghiên c u ............................................................... 22
2.2. T ng quan tài li u .................................................................................. 22
2.2.1. C s khoa h c c a

tài .................................................................. 22

2.2.1.1. C u t o c quan sinh d c c a l n cái ............................................... 22

2.2.1.2. Khái quát v
2.2.1.3.

c i m sinh s n c a l n nái...................................... 25

c i m c u t o và sinh lý tuy n vú c a l n .................................. 28

2.2.1.4. Các nguyên nhân d n

n s nhi m b nh c a l n ............................ 32

2.2.1.5. Phòng b nh chung ........................................................................... 33
2.2.1.6. M t s hi u bi t v thu c s d ng ................................................... 34
2.2.2. Tình hình ngiên c u trong và ngoài n

c ........................................... 37

2.2.2.1. Tình hình nghiên c u trong n

c ..................................................... 37

2.2.2.2. Tình hình nghiên c u ngoài n

c ................................................... 38

2.3.

it

2.3.1.

it

ng,
ng,

a i m và th i gian nghiên c u ......................................... 39
a i m và th i gian nghiên c u ...................................... 39

2.3.2. N i dung nghiên c u .......................................................................... 39
2.3.3. Các ch tiêu theo dõi ........................................................................... 40
2.3.4. Ph
2.3.4.1. Ph

ng pháp nghiên c u .................................................................... 40
ng pháp theo dõi, xác

nh các b nh

l n nái sinh s n. ........... 40

2.3.4.2. Các ch tiêu theo dõi và ph

ng pháp xác

nh các ch tiêu ............. 41

2.3.4.3. B trí thí nghi m.............................................................................. 42

vii

2.4. K t qu và phân tích k t qu .................................................................. 43
2.4.1 K t qu theo dõi .................................................................................. 43
2.4.1.1. C c u àn l n nái c a tr i .............................................................. 43
2.4.1.2. Tình hình nhi m b nh chung và t l kh i ....................................... 43
2.4.1.3. Tình hình m c b nh theo các tháng trong n m ................................. 45
2.4.1.4. Tình hình nhi m b nh theo l a

.................................................... 47

2.4.1.5. M t s tri u ch ng lâm sàng c a b nh ............................................. 48
Qua theo dõi các b nh th

ng g p trên àn l n nái ...................................... 48

2.4.2. So sánh hi u l c c a m t s lo i thu c i u tr ................................... 49
2.4.2.1. Th i gian và k t qu

i u tr ............................................................ 49

2.4.2.2. H ch toán chi phí thu c thú y .......................................................... 51
2.5. K t lu n, t n t i và

ngh .................................................................... 52

2.5.1. K t lu n .............................................................................................. 52
2.5.2. T n t i ................................................................................................ 53
2.5.3.

ngh ............................................................................................... 53

TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 54



1

PH N 1
CÔNG TÁC PH C V S N XU T
1.1. i u tra c b n
1.1.1 i u ki n t nhiên
1.1.1.1. V trí

a lý

Tr i l n nái ngo i xã Tân Thành, huy n Phú Bình, t nh Thái Nguyên là
m t

n v ch n nuôi thu c công ty c ph n ch n nuôi CP – Vi t Nam óng

trên

a ph n hành chính xã Tân Thành, huy n Phú Bình, t nh Thái Nguyên.

Tân Thành là m t xã mi n núi n m

phía ông B c

huy n Phú Bình, trung

tâm xã cách trung tâm huy n 7 km, xã có t ng di n tích t nhiên là 2871.33
ha, xã

c chia thành 12

n v hành chính xóm. V trí c a xã

c ti p giáp

nh sau:
+ Phía B c giáp xã H p Ti n huy n

ng H

+ Phía Nam giáp xã Tân Hòa
+ Phía Tây giáp xã Tân Kim
+ Phía ông giáp v i xã Tam Ti n huy n Yên Th t nh B c Giang
Nhìn chung ây là m t v trí khá thu n l i cho m t tr i ch n nuôi vì nó
cách xa khu công nghi p, xa khu dân c và giao thông chính nh ng v n thu n
ti n cho v n chuy n th c n và xu t l n.
1.1.1.2. i u ki n

a hình

t ai

Tr i ch n nuôi n m trong khu v c Trung du mi n núi phía b c tr i n m
trên

a hình không b ng ph ng ch y u là

v giao thông và i n n

i núi th p tuy nhiên l i thu n l i

c. Di n tích t nhiên c a tr i là 16 ha bao g m các

c s h t ng nh : chu ng tr i ch n nuôi, kho cám, nhà sát trùng, nhà i u
hành, nhà

công nhân, nhà th m g p, b p n, nhà xu t l n,

máy phát i n.

t ai trong tr i ch y u là

t

i là lo i

ng n i b . nhà
t feralit vàng


2

và kh n ng gi n

c kém, nghèo mùn, nghèo dinh d

ng và h i chua do v y

hi u qu kinh t cây tr ng không cao.
1.1.1.3. Giao thông
H th ng giao thông trong xã Tân Thành các
ng

t ( 30 km ) do

tr ng, các ph

a hình là

i núi. Khi mùa m a

ng ti n giao thông không th

xã ã xây d ng

c các con

m r ng các con

ng liên thôn ch y u là
n l y l i tr m

i l i. B ng m t s v n nhà n

ng liên huy n

ng th i xã c ng quan tâm

ng liên thôn hi n nay m t s con

c bê tông hóa t o i u ki n thu n l i cho ng

c

ng liên thôn ã

i dân l u thông hàng hóa d

dàng cho vi c v n chuy n thu c cám và xu t bán l n.
1.1.1.4. i u ki n khí h u thu v n
Tr i l n ch n nuôi Tân Thành n m trong khu v c trung du mi n núi có
khí h u nhi t
tháng 4

i gió mùa, nhi t

i theo mùa rõ r t. Mùa m a t

n tháng 9, mùa khô t tháng 10

trung bình c a n m là 220C, nhi t
ngày th p nh t là 7 - 90C. L
tháng 4

thay

n tháng 10 l

tháng nóng nh t, nhi t

n tháng 3 n m sau. Nhi t

cao nh t c a n m là 38 - 390C, nhi t

ng m a phân b không

ng m a

t 91,6% l

ng m a c n m. Tháng 7 là

trung bình c a tháng là 290C, l

419,3mm. Tháng 1 là tháng l nh nh t có nhi t
120C, trong ó có nh ng ngày rét
L

u, vào mùa m a t

ng m a trong tháng th p ch

ng m a cao nh t là

trung bình c a tháng là

m, rét h i nhi t

có th xu ng t i 70C.

t 24,1 - 25,3mm. S ngày m a trung bình

c tháng là 6,8 - 10,5 ngày. V i i u ki n khí h u thu v n nh v y ã nh
h

ng r t l n

n ngành ch n nuôi.

1.1.1.5. Ngu n n
Ngu n n

c
c chính

b m lên b ch a l n v i l

c l y t gi ng khoan. N
ng n

c

c gi ng khoan

t 120 - 150 m3/ngày êm.

c
ây là


3

ngu n n

c chính s d ng cho ch n nuôi và sinh ho t c a công nhân trong

tr i l n.
1.1.2. i u ki n s n xu t
1.1.2.1. C c u t ch c c a Tr i l n nái Tân Thành
1.1.2.2. C s v t ch t k thu t
H th ng chu ng tr i:
Khu v c s n xu t c a tr i ch n nuôi
cao, d thoát n
kho. Có t

c và

c xây d ng trên m t khu v c

c b trí tách bi t v i khu v c nhà i u hành, nhà

ng g ch bê tông và hàng rào b o v bao quanh, cách ly v i khu

dân c xung quanh trang tr i. C ng ra vào và các n i s n xu t có h sát trùng
và bình phun thu c sát trùng

m b o ng n ng a d ch b nh t bên ngoài xâm

nh p vào khu ch n nuôi. Chu ng nuôi
Tây, Nam - B c
Chu ng
i

c xây d ng theo h

ng

ông -

m b o yêu c u thoáng mát v mùa hè, m áp v mùa ông.

c xây d ng theo ki u chu ng hai mái, v i hai dãy ô chu ng và l i

gi a. Có h th ng m

khu chu ng nuôi

c u ng t

k t h p v i ng phun n
èn h ng ngo i và lò s
nguyên và Môi tr

xã Sông Công,

c th i v b ch a l n

x lý. Các chu ng nuôi

h th ng ng d n n

c cung c p

ng ng m d n n

u

cl p

phía cu i

t i n chi u sáng,

ng. Mùa hè có h th ng qu t gió làm mát

c trên mái chu ng. Mùa ông
i. Trung tâm

cs

i m b ng

c S Khoa h c công ngh , S Tài

ng h tr k thu t và kinh phí x lý rác th i. N

y

. Ngu n i n

c s ch

c d n t tr m bi n áp 110 KV c a th

ng th i trung tâm c ng ã trang b máy phát i n

ch

ng cho nh ng ngày m t i n.
Các trang thi t b khác:
T i khu v c s n xu t c a trung tâm có m t phòng k thu t, m t nhà
kho, và m t phòng tr c, ngoài ra còn có m t b p n, nhà v sinh ph c v nhu
c u hàng ngày c a cán b công nhân viên.


4

Trung tâm xây d ng hai gi ng khoan và hai b n
b mn

c cùng 4 máy b m,

c ph c v cho s n xu t và sinh ho t.
Trong khu v c s n xu t Trung tâm ã xây d ng và l p

t m t phòng

tinh, ây là n i khai thác và pha ch tinh.
1.1.3. Tình hình s n xu t
1.1.3.1. Tình hình s n xu t ch n nuôi
Tr i l n ch n nuôi phát tri n ch

o v i m c ích chính là s n xu t

con gi ng cho công ty ch n nuôi CP Vi t Nam. Tr i l n c ng ã và ang tri n
khai áp d ng các ti n b khoa h c vào s n xu t ch n nuôi.
àn l n nái c a tr i ch y u là gi ng Landrace, n m 2014 trung tâm có
1230 nái. S l

ng nái hi n nay ã áp ng nhu c u ph c v s n xu t c a tr i

và các trang tr i trong khu v c v i các gi ng l n ngo i thu n. Các ch tiêu
kinh t

t

c:

+ S l a

/nái = 1,8 - 2,2 l a/n m.

+ S con/l a = 10 - 16 con/l a.
L n con sau cai s a

c bán ra th tr

ng áp ng nhu c u con gi ng

c a các trang tr i ch n nuôi l n th t và m t s

c ch n l c gi l i

gây

gi ng và nuôi th t.
Ch n nuôi l n

c gi ng

khai thác tinh ph c v cho s n xu t c a

trung tâm. Ngoài ra còn cung c p cho các gia ình ch n nuôi l n nái sinh s n
khác. K t qu ch n nuôi

c th hi n

b ng sau.

B ng 1.1: K t qu ch n nuôi
STT
1
2
3
4
5

Lo i gia súc
L
L
L
L
T

n nái h u b
n nái ch a
n nái nuôi con
n c gi ng
ng àn

N m
2013
146
742
212
27
1127

2014
170
800
230
30
1230

5

Qua b ng s li u 2 n m g n ây cho th y s
có nhi u bi n
s

u gia súc qua các n m

ng, t ng d n theo các n m t 1127 con n m 2013

u l n là 1230, do là tr i m i xây d ng nên vi c
c th c hi n r t

u

n

m b o cho tr i ho t

y m nh s l

n n m 2014
ng nái h u b

ng h t công su t.

1.1.3.2. Công tác thú y
Tr i th c hi n ch n nuôi theo quy trình,
d

cao vi c ch m sóc nuôi

ng và v sinh phòng b nh. Hàng ngày chu ng tr i

c v sinh s ch s ,

m b o các ch tiêu thoáng mát v mùa hè, m kín v mùa ông. Máng n,
máng u ng

c v sinh 2 l n/ngày tr

Vi c tiêm phòng

c khi cho l n n.

c th c hi n nghiêm túc theo quy trình. Th

xuyên phun sát trùng chu ng tr i và xung quanh khu v c ch n nuôi.
và sàn cho l n con

ng
úm

c r a s ch, ngâm thu c sát trùng và thay th .

Các cán b thú y c a tr i th

ng xuyên ki m tra theo dõi tình hình s c

kho c a àn l n nh m phát hi n b nh s m

cách ly và i u tr k p th i.

Tr i s d ng thu c c a các công ty trong i u tr b nh cho l n.
1.1.3.3. Tình hình s n xu t tr ng tr t
Do di n tích c a tr i ch n nuôi r t r ng nên ngành tr ng tr t c a tr i
phát tri n m nh, tr i không ch tr ng m t s cây n qu và t o bóng mát nh :
Táo, Xoài, Keo lai mà còn có v
r t l n. M t di n tích nh

n chu i r t r ng và có h th ng ao nuôi cá

c s d ng

tr ng rau

cung c p cho nhu c u

th c ph m hàng ngày c a công nhân viên trong tr i.
1.1.4. ánh giá chung
1.1.4.1. Thu n l i
Ban lãnh

o c a tr i ch n nuôi là m t

i ng cán b có n ng l c,

n ng

ng, nhi t tình. Cán b k thu t gi i tay ngh , r t chuyên tâm v i công

vi c.

i ng công nhân yêu ngh , giàu kinh nghi m th c ti n. Toàn th cán b

công nhân viên c a tr i là m t t p th

oàn k t, có tinh th n trách nhi m cao.


6

Tr i ch n nuôi c ng nh n

c s quan tâm ch

o c a nhà n

c và

các c p các ngành có liên quan nh : S Nông nghi p phát tri n nông thôn,
Trung tâm Khuy n nông, Chi c c thú y t nh Thái Nguyên, các c s
Do ó ã nh n

ào t o.

c s góp ý giúp cho tr i l n xây d ng và phát tri n tr

thành m t mô hình s n xu t em l i hi u qu kinh t cao,

ng th i ph c v

cho công tác tham quan nghiên c u và th c t p cho sinh viên.
1.1.4.2. Khó kh n
Tr i n m trên

a bàn ông dân l i k t h p v i di n bi n th i ti t ph c

t p gây tr ng i cho công tác phòng ch ng d ch b nh
Do

c i m c a ngành ch n nuôi l n là ngành có chu k s n xu t kéo

dài nên t c

quay vòng v n ch m, lâu thu h i v n. M t khác, v n

cho m t chu k s n xu t cao, trong khi ó kinh phí
h n h p. Trang thi t b k thu t còn ch a

ut

u t cho s n xu t còn

ng b gây không ít khó kh n

trong công tác ch n nuôi.
1.2. N i dung, ph

ng pháp và k t qu ph c v s n xu t

1.2.1. N i dung công tác ph c v s n xu t
Công tác ch n nuôi
- Tìm hi u và n m v ng quy trình ch n nuôi, ph i h p th c n cho l n
nái

, l n nái ch a, l n th t và l n con cai s a.
- Nuôi d

ng, ch m sóc l n con cai s a, l n th t, l n nái ch a, nái nuôi

con, l n con theo m theo úng quy trình ch n nuôi c a tr i.
Công tác gi ng
- N m v ng các

c i m c a gi ng l n nuôi t i tr i

- Tham gia ch n l c con gi ng t các àn nái
- Ghi chép lý l ch, theo dõi, ánh giá nh ng ch tiêu sinh lý, sinh s n c a
các cá th

ã

c ch n l c

Công tác thú y

có k ho ch ghép ôi giao ph i phù h p.

7

- Ti n hành tiêm phòng vacxin

nh k và theo quy trình c a tr i.

- Tham gia ch n oán và i u tr b nh cho v t nuôi.
- Phun thu c sát trùng chu ng tr i và xung quanh khu v c ch n nuôi,
m b o v sinh thú y.
- Phun sát trùng d ng c và ph

ng ti n v n chuy n v t nuôi khi nh p v

và xu t bán.
- C t nanh, b m s tai, c t uôi cho l n s sinh, thi n l n, m hecni, và
ch m sóc các l n b nh.
Công tác khác
D n d p, phát quang c và cây d i xung quanh khu v c ch n nuôi.
Giúp

công tác tiêm phòng, ch n oán và i u tr b nh cho v t nuôi c a các

gia ình xung quanh tr i, t v n xây d ng chu ng tr i và s d ng th c n
ch n nuôi hi u qu .
1.2.2. Bi n pháp th c hi n
- Xây d ng

c

ng chi ti t cho quá trình th c t p.

- Tuân th n i quy c a khoa và nhà tr
h

ng, n i quy c a tr i và giáo viên

ng d n.
- Lên k ho ch phù h p v i n i dung th c t p và tình hình s n xu t c a

tr i ch n nuôi.
- Nghiêm túc làm vi c, ch u khó trau d i h c h i kinh nghi m c a ng
tr

i i

c, không ng i khó ng i kh .
- Tham kh o, ti p thu ý ki n góp ý và s giúp

c a ban lãnh

o tr i l n.

- Nhi t tình, khiêm t n h c h i, v n d ng nh ng ki n th c ã h c vào th c
ti n s n xu t

nâng cao tay ngh , c ng c ki n th c chuyên môn.

- T ng h p và ghi chép
- Th

ng xuyên trao

t ng h p k t qu

y

k t qu th c t p, theo dõi

i v i giáo viên h

hoàn thành t t chuyên

tài.

ng d n, tham kh o tài li u và
nghiên c u khoa h c.


8

1.2.3. K t qu

t

c trong công tác ph c v s n xu t

1.2.3.1. Công tác gi ng
Ngành ch n nuôi luôn

c coi nh m t trong nh ng ngành kinh t

m i nh n c a s n xu t nông nghi p, trong ó ch n nuôi l n là m c tiêu chính.
Do ó mu n

t

c n ng xu t cao, ch t l

c quan tâm tr

c tiên. T nh n

ng th t t t thì y u t gi ng ph i

nh ó tr i r t coi tr ng và th c hi n

nghiêm ng t công tác tuy n ch n và ch m sóc con gi ng.
Tr i l n nái l y gi ng l n Landrace làm àn nái h t nhân, hình th c
ph i gi ng

c th c hiên ch y u là ph i tinh nhân t o. S d ng

phát hi n nái

ng d c. Ph i tinh

c thí tình

c th c hi n vào kho ng 8 - 9 gi sáng

và ph i l p l i vào 17 gi chi u cùng ngày. Sau khi ph i l n nái

c ch m

sóc t t và ki m tra theo dõi.
1.2.3.2. Công tác ch n nuôi
Trong ch n nuôi ngoài y u t gi ng thì công tác qu n lý và ch m sóc
nuôi d

ng là y u t quy t

nh

n n ng xu t, ch t l

ng và giá thành s n

ph m c ng nh l i nhu n cho c s s n xu t. T yêu c u ó tr i ã xây d ng
nên quy trình ch n nuôi phù h p cho t ng giai o n phát tri n c th . L n nái
sinh s n

c ch m sóc nh sau:
i v i nái ch a

Ch m sóc nái ch a có t m quan tr ng r t l n giúp cho bào thai phát
tri n t t nâng cao kh i l
nái mang thai

ng s sinh và s c

kháng cho l n con. Ch m sóc

c chia thành hai giai o n

Nái ch a k I (t 1- 84 ngày):
ây là giai o n tr ng

c th tinh, phôi làm t

phát tri n ch m nên nhu c u dinh d
d

ng cho duy trì c n

Kcal. L n

t cung, bào thai

ng cho nuôi bào thai là ch a cao. Dinh

m b o 13% protein, n ng l

c nh t riêng t ng con, chu ng nuôi

ng trao

i là 2800

m b o thông thoáng.

9

Th

ng xuyên ki m tra

phát hi n s m các d u hi u b nh

và có bi n pháp i u tr k p th i, ki m tra ch

n và l

ng sinh d c

ng th c n

có s

i u ch nh h p lý.
Nái ch a k II (t 85 ngày

n khi

):

ây là giai o n bào thai phát tri n m nh m , kh i l
l n con

c quy t

nh trong giai o n này. Do ó, nhu c u dinh d

l n m và bào thai c n
n ng l

ng trao

sóc nuôi d
nuôi

ng s sinh c a

c cung c p t

ng

ng cho

i cao. Nhu c u Protein là 15%,

i là 3000 Kcal. Trong giai o n này l n m c n

c ch m

ng chu áo, vi c tiêm phòng cho l n là h t s c c n thi t. Chu ng

c v sinh s ch s , khô thoáng.
i v i nái nuôi con
Th i i m này quy t

cho l n con. Vì v y, c n
và ch t l

ng dinh d

nh s n l

ng s a và ch t l

m b o cung c p

y

ng s a cung c p

c v kh i l

ng th c n

ng c n thi t cho l n m .

+ Tr i ã s d ng cám CP567 dành cho l n nái nuôi con n ng l

ng trao

i t i thi u (kcal/kg): 3100 kcal/kg.
+ Colitin (t i a): 200mg/kg.
Ch

n cho nái

2,0 - 2,2 kg t 3 ngày tr

: T 2,6 - 3,0 kg t ngày chuy n lên
c

n ngày

ngày, 3,5 - 6,5 kg t ngày th 7 sau
theo m : Cám 550 l
Chu ng nuôi

n sau

c

a vào

Ch m sóc l n con theo m

úm và s

n theo quy trình còn

ng glucose và ch t i n gi i. K s tr i th

kho c a àn l n.

,

7

n cai s a.

c v sinh s ch s , thông thoáng có sân ch i và

èn h ng ngo i. L n nái ngoài ch

c

n cai s a. Kh u ph n cho l n con

ng n là 0,2kg/con t 7 ngày sau

cho l n con. Khi th i ti t l nh l n con

thêm

, 1 - 3,5 kg t ngày

n tr

úm

i m b ng
c b sung

ng xuyên theo dõi s c

10

M c ích c a công tác ch m sóc l n con theo m là áp d ng các bi n
pháp khoa h c k thu t
s a l n sinh tr

nâng cao tr ng l

ng l n con cai s a, sau khi cai

ng và phát tri n nhanh, t o c s cho vi c ch n gi ng và

nâng cao n ng xu t ch n nuôi.
L n con sau khi sinh do s thay

i môi tr

ng nên d ch u tác

ng

c a i u ki n ngo i c nh, vì v y c n t o m i i u ki n thu n l i cho l n thích
nghi tránh stress và gi m t l l n ch t s sinh. Chu ng nuôi luôn
m áp, khô ráo, s ch s có èn h ng ngo i s
sau khi sinh l n con

i m khi th i ti t l nh. Ngay

c c t nanh, c t uôi và b m s tai

Cho l n con t p n s m và cai s a

21 ngày tu i

hoá phát tri n hoàn thi n giúp l n n t t, t ng tr
mòn c a nái, nâng cao kh i l

c gi

ti n theo dõi.

kích thích c quan tiêu

ng nhanh và gi m t l hao

ng l n con cai s a, t ng s l a

c al nm .

1.2.3.3. Công tác thú y
Công tác phòng b nh
V i ph

ng châm “phòng b nh h n ch a b nh”, công tác v sinh và

tiêm phòng phòng b nh cho gia súc là bi n pháp tích c c và b t bu c nh m
ng n ch n m m b nh xâm nh p vào c th v t nuôi
ng v t t o mi n d ch và ch
gi m thi u

ng ch ng

ng th i giúp c th

tác h i c a tác nhân gây b nh,

n m c th p nh t nh ng thi t h i v kinh t .

Trong th i gian th c t p t i tr i l n nái tôi ã cùng các cán b k thu t
c a tr i th c hi n tiêm phòng cho v t nuôi, r c vôi b t xung quanh chu ng
nuôi và trên

ng i l i. Th c hi n phun tiêu

c a tr i, thu c kh trùng

c kh trùng theo quy trình

c s d ng là: EM, Virkon S, Longlife 250S.

Thay vôi sát trùng trong h vôi sát trùng

nh k

tiêu di t m m b nh

bên

ngoài xâm nh p vào khu ch n nuôi. Phun thu c sát trùng xe chuyên tr gia
súc và th c n ch n nuôi m i khi xe ra vào trang tr i.

11

Công tác tiêm phòng phòng b nh
nghiêm túc. L ch tiêm phòng vacxin

c th c hi n m t cách th

ng xuyên và

c tr i quán tri t, ch

o và giám sát

ch t ch . Chính vì v y trong nh ng n m qua tr i ã

c hi p h i ch n nuôi

t nh Thái Nguyên trao t ng b ng khen v công tác phòng ch ng d ch b nh.
Theo quy trình ch n nuôi c a tr i vi c tiêm phòng
+

iv il n

c ti n hành nh sau:

c gi ng và nái h u b

B ng 1.2: L ch vacxin cho l n

Lo i vacxin

c gi ng và nái h u b ch ph i

Nái h u b

D cht (SF)

c gi ng

Tr

c khi ph i 4 tu n

nh k 1 n m 2 l n

Gi d i (AD)

Tr

c khi ph i 3 tu n

nh k 1 n m 2 l n

Parvo virus (PV)

Tr

c khi ph i 2 tu n

nh k 1 n m 2 l n

LMLM (FMD)

i v i l n con

+

B ng 1.3: Vacxin và hoá d
Ngày

c dùng cho l n con

Vacxin ho c hoá d

tu i

c

1

Cho u ng Baytril li u 1ml/con

3- 5

Tiêm b sung Dextran – Fe, cho u ng Baycok 5%

7

Tiêm suy n l n 1

21

Tiêm suy n l n 2 (N u dùng suy n 2 l n), PTH l n 1

25- 28
35

Phó th

ng hàn l n 2 và D ch t l n 1
LMLM


12

i v i l n nái sinh s n

+

B ng 1.4: Vacxin dùng cho nái sinh s n
Lo i vacxin

Nái h u b

D ch t (SF)
Gi d i

(AD)

LMLM (FMD)
Parvo virus (PV)

E.coli (Colisuin)

Nái c b n

Tr

c khi

5 tu n

Tr

c khi

5 tu n

Tr

c khi

4 tu n

Tr

c khi

4 tu n

Tr

c khi

3 tu n

Tr

c khi

2 tu n

L n 1:Tr

c khi

5 tu n

L n 2: Tr

c khi

3 tu n

L n 1: Tr

c khi

6 tu n

L n 2: Tr

c khi

2 tu n

Công tác ch n oán và i u tr b nh
gi m thi u nh ng t n th t do d ch b nh gây ra, ngoài vi c phòng
b nh tích c c thì vi c ch n oán b nh k p th i và chính xác s giúp
nh ng bi n pháp i u tr phù h p

t hi u qu cao, gi m th i gian i u tr ,

gi m tiêu t n chi phí thu c. Vì v y,

ch n oán chính xác b nh

các d u hi u i n hình ban

r , s t, kém n ho c b

u nh :

a ra

l n ngoài
n, m t m i,

gi m linh ho t thì còn c n d a vào nh ng kinh nghi m c a các cán b k

thu t, bác s thú y có tay ngh và kinh nghi m chuyên môn. Các tr
l n ch t c p tính không th xác

ng h p

nh b ng các d u hi u bên ngoài chúng tôi ã

m khám và quan sát b nh tích bên trong c th .
V i nh ng ki n th c ã

c trang b

nhà tr

ng cùng v i s giúp

nhi t tình c a các cán b k thu t t i tr i ch n nuôi. Tôi ã tham gia ch n
oán và i u tr m t s b nh th

ng g p trên àn l n và thu

qu nh sau:
- H i ch ng tiêu ch y

l n con

c nh ng k t


13

+ Nguyên nhân: Do vi khu n E.coli, Salmonella, c u trùng th
ng tiêu hoá gây ra, do thay
l

ng, môi tr

ng s ng thay

+ Tri u ch ng: Ban

i th c n

ng tr c

t ng t, th c n kém ch t

i...
u l n gi m bú, ít v n

ng, m t m i, gi m n rõ

r t, a ch y phân loãng có màu tr ng, vàng, nâu s m, a v t c n câu, b ng h i
ch

ng. Sau ó phân chuy n màu và có mùi tanh kh m, phân dính b t quanh

h u môn và uôi. Quan sát n n chu ng th y phân loãng, trong phân có b t khí
ho c có h t l n nh n là s a ch a

c tiêu hoá h t. Nh ng con b b nh t 3 -

4 ngày có bi u hi n da khô, lông xù, còi c c, i siêu v o,
L n con m t n

c nên g y y u, nhi t

ng không v ng.

c th không t ng.

i u tr :
Nor 100 : 1ml/10 kg th tr ng
Amcoly : 1ml/10kg th tr ng.
i u tr liên t c 2-3 ngày, k t h p b sung kháng sinh tr n vào th c n.
i u tr 100 con kh i 94 con, t l

i u tr kh i

t 94%.

- B nh viêm kh p
+ Nguyên nhân: B nh do vi khu n Streptococcus gây viêm kh p c p
tính và mãn tính
c trú
s c

l n trên m i l a tu i. Thông th

h ch Amidal c a l n, khi th i ti t thay

ng khi l n kho vi khu n
i hay nhi t

l nh làm cho

kháng c a c th gi m xu ng thì b nh phát ra. T l l n m c b nh này

không cao nh ng gây h u qu r t l n n u không i u tr s m.
+ Tri u ch ng: L n có th s t, c th suy nh
to, l n ít v n

c, què, các kh p s ng

ng ho c n m b p, h n ch kh n ng cho bú c a l n m và bú

c a l n con. Do ó l n còi c c, ch m l n, nh h
ch n nuôi.
i u tr s d ng phác

sau:

Amoxisol - LA: 1ml/10kg TT

ng

n hi u qu kinh t


14

Tetramycin - LA: 1ml/10kg TT.
i u tr 18 con kh i 15 con

t 83,33%

- B nh viêm t cung
+ Nguyên nhân: Do công tác qu n lý, ch m sóc nuôi d
không

m b o. Do thao tác can thi p

khác nh : Viêm âm

ng và v sinh

khó. B nh còn k phát t các b nh

o, viêm bàng quang, s y thai truy n nhi m, phó th

ng

hàn, b nh lao.
+ Tri u ch ng: L n s t nh
có d ch viêm ch y ra màu tr ng

n s t cao, n ít ho c b
c trong tr

n, âm h s ng

ng h p n ng d ch có màu nâu

, mùi tanh th i, l n h n ch cho con bú.
+ H u qu : Trong th i i m cho con bú s n l
trong tr

ng s a gi m m nh,

ng h p mang thai có th b s y thai. Trong th i i m ch ph i l n

có th b qua chu k ho c t l
+

u thai th p.

i u tr : Th t r a t cung m i ngày 1- 2 l n v i dung d ch Vime -

Iodine pha v i n

c un sôi

ngu i t l 1 lít n

Iodine. Tiêm oxytocin 4ml/con

c pha v i 10- 15ml Vime -

y h t d ch viêm ra ngoài.

Tiêm Amoxisol - L.A: 1ml/10kg TT/ngày.
Tiêm Tetramycin - LA: 1ml/10kgTT/ngày.
i u tr 45 con kh i 43 con

t 95,56%

- B nh viêm vú
+ Tri u ch ng: L n s t cao, n kém ho c b

n, s n n b u vú th y

c ng, v t s a th y có ít ho c không có. L n không cho con bú.
+ i u tr : C c b : Lau s ch b u vú, dùng á l nh ch

m vào ch viêm

1 - 2 l n/ngày.
Toàn thân: Tiêm Amoxisol L.A: 1ml/10kg TT, Anagin : 1ml/20kg TT.
i u tr 22 con kh i 22 con
- B nh

khó

t 100%.


15

+ Nguyên nhân: L n nái không

c ch m sóc t t t lúc h u b

ch a,

. Do ít v n

nuôi d

ng kém ho c do l n m c m t s b nh truy n nhi m và ã

ng. Do th i ti t nóng b c, c th m y u do ch m sóc

tr . Do l n nái quá già,

ng t th c a bào thai không bình th

thai. M t s tr

ng h p

ng: Thai d hình, quái

khó còn do k t h p nhi u nguyên nhân.

+ Tri u ch ng: L n có d u hi u r n

n

c i u

khó còn do các nguyên nhân t bào thai nh : Thai

quá to, chi u h

lâu mà không

n

c, c n co bóp r n

, r n nhi u l n trong th i gian

th a d n, l n nái m t m i, khó ch u,

c i ti t ra nhi u có màu h ng nh t vì có khi l n c máu, khi ki m tra th y

thai v

ng ngay

khung x

ng ch u không qua

+ Bi n pháp can thi p: Tiêm Oxytoxin

c
kích thích r n

thi t có th tiêm nh c l i sau 30 phút. Trong tr

,n uc n

ng h p tiêm không có k t

qu c n can thi p h tr móc thai ho c ph u thu t

l y thai ra. Sau ó th t

r a âm

o b ng Han - Iodine 10%, sau ó

t viên

t t

cung Han -

V.T.C,

t 2 - 3 ngày và tiêm Amoxisol L.A li u 1ml/10kg TT có th l p

l i sau 48 gi n u c n. Tiêm thu c b , thu c tr s c(B. complex) cho l n
m

giúp l n nhanh h i ph c.
i u tr 7 con kh i 7

t 100%