GIẢI HỆ PHƯƠNG TRÌNH BẰNG PHƯƠNG PHÁP THẾ
A. Kiến thức cơ bản
1. Quy tắc thế
- từ một trong các phương trình của hệ biểu diễn x theo y (hoặc y theo x)
- dùng kết quả đó thế cho x (hoặc y) trong pt còn lại rồi thu gọn
2. Cách giải hệ phương trình bằng phương pháp thế
- dùng quy tắc thế biến đổi hệ phương trình đã cho để đc 1 hpt mới trong đó có 1 pt 1 ẩn
- giải pt 1 ẩn vừa tìm đc, rồi suy ra nghiệm của hpt đã cho
B. Bài tập áp dụng
Bài 1: Giải các hpt sau bằng phương pháp thế
2x y 4
�
�x 5
3x 2 y 5
3 x 2 y 2
�
�x 11
�
�
�
a) �
��
b) � y
� hpt vô nghiêm
c) �
� � 13
2 x y 3 �y 19
5x 4 y 1
x 2
y
�
�
�
�
� 2
� 2
2x y 6
x 2 y 6 0
2 x 3 y 8 �x 1
�
�x 4
�
�x 4
�
d)�
��
e) �
��
g) �
��
3 x 5 y 22
5x 3 y 5 0
5x 2 y 1
�
�y 2
�
�y 5
�
�y 2
� 109
x
�
2
x
7
y
8
13x 15 y 48
�
�
�x 9
� 106
i) �
��
k) �
��
12 x 11y 3 � 45
2 x y 29
�
�
�y 11
y
� 53
1
1
�1
�1
�x 6 y 17
�x 5
�x 3
�x 10
� x y2 0
� x y 0
l) �
��
m) �3
��
n) �5
��
4
6
5 x y 23 �y 2
�
�y 4
�y 12
�
�
5 x y 11
5x 4 y 2
�
�
Bài 2: giải các hpt bằng phương pháp thế
� 5x y 5 3 1
�
�
�
2 3x 5 y 2 6 15
�
�x 3
�
�x 2
a) �
��
b) �
��
3x y 3 2 3
�y 5
�
�y 3
�
2 3 x 3 5 y 21
�
�x y 1
�x 2
h) �
��
3x 2 y 8
�
�y 1
�
�
�x 2 y 5 5
�x 2 5
c) �
��
� 5x y 5 2 5
�y 5
�
�
�x 2 y 7
�x 7
d)�
��
2x 7 y 2 7 7
�
�y 7
� 5 2 x y 3 5
�
�x 0
e) �
��
�y 3 5
�
x 2 y 6 2 5
�
�
5 x 2 y 45
�
�x 7
�4 2 x y 3 3 x 2 y 3 48
f )�
��
��
25 x 20 y 75
3 3 x 4 y 3 4 4 x 2 y 9 48
�
�y 5
�
1
�
�
6 x y 8 2x 3y
4x 9 y 8
�
�
�x
g) �
��
��
4
8 x 3 y 5
5 y x 5 3x 2 y
�
�
�
�y 1
� 29
x
�
�
2
2
x
1
1,5
3
y
2
6
x
2
x
3
y
0,
5
�
�
� 10
h) �
��
��
3 x 0, 5 2 y 5
11,5 4 3 x 2 y 5 x
�
�y 21
�
� 10
Bài 3: Tìm các giá trị của m, n sao cho mỗi hpt ẩn x, y sau đây
�
2mx 1 n y m n 1
�
2
1
�
m ;n
m
1
x
m
n
y
3
9
3
a) hpt �
có nghiệm (2; 1); đáp số:
�
�2 x m 1 y m 2n 1
�
nx 1 m y 3
b) hpt �
có nghiệm (-3; 2); đáp số: m 1; n 1
�
3mx n 1 y 93
�
nx 4my 3
c) hpt �
có nghiệm (1; -5); đáp số: m 1; n 17
�
m 2 x 5ny 25
�
�
2mx n 2 y 5
d) hpt �
có nghiệm (3; -1); đáp số: m 2; n 5
Bài 4: Tìm a, b trong các trường hợp sau:
a) đg thg d1: ax + by = 1 đi qua các điểm A(-2; 1) và B(3; -2)
b) đg thg d2: y = ax + b đi qua các điểm M(-5; 3) và N(3/2; -1)
c) đg thg d3: ax - 8y = b đi qua các điểm H(9; -6) và đi qua giao điểm của 2 đường thẳng (d): 5x
– 7y = 23; (d’): -15x + 28y = -62
d) đt d4: 3ax + 2by = 5 đi qua các điểm A(-1; 2) và vuông góc với đt (d’’): 2x + 3y = 1
Đáp số
� 8
� 5
a
� 56
�
�a 7
a
3
a
�
� 13
�
�
a) �
;
b) �
;
c) �
d)�
3 ;
b 5
1
5
�
�
�
�
b 120
b
b
�
� 13
� 7
****************************************************************