Quá trình sản xuất bình gốm sứ TỔ CHỨC VÀ ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG 1

Nhóm 5
TỔ CHỨC VÀ ĐỊNH MỨC
LAO ĐỘNG 1
Quá trình sản xuất chậu gốm sứ


Mục lục

2


Sơ đồ: Các bộ phận hợp thành của quá trình sản xuất
Quá trình sản xuất
Công đoạn sản xuất
Bước công việc
(Mặt công nghê)

(Mặt lao động)

Giai đoạn chuyển tiếp

Thao tác

Bước chuyển tiếp

Động tác
Cử động

3

1. Giới thiệu về doanh nghiệp sản xuất:
Doanh nghiệp được nhóm lựa chọn để phân tích là xưởng sản xuất gốm
sứ Kim Thành

Loại công nghệ mà xưởng sản xuất sử dụng là công nghệ thủ công kết
hợp tay máy (quá trình nửa cơ giới)
Đối với các công nhân trong xưởng sản xuất, phần lớn đều là lao động
phổ thông nhưng đã được qua đào tạo nghề ngắn hạn

2. Quá trình sản xuất:
Quá trình sản xuất trước hết được phân chia thành các công đoạn sản
xuất. Công đoạn sản xuất là quá trình sản xuất bộ phận, thực hiện một giai
đoạn công nghệ nhất định trong quá trình sản xuất sản phảm, làm cho đối
tượng lao động đạt tới một mức độ gia công nhất định
Ở đây, nhóm phân tích về quá trình sản xuất tạo ra chậu gốm sứ mỹ nghệ

3. Công đoạn sản xuất (Quá trình sản xuất bộ phận):
Các công đoạn sản xuất chậu gốm sứ mỹ nghệ gồm có:
- Quá trình chọn đất
- Quá trình xử lý và pha chế đất
4


-

Quá trình tạo hình bằng khuôn
Quá trình tiện thô
Quá trình trang trí hoa văn và phủ men
Quá trình nung

4. Các bước công việc:
Công đoạn sản xuất (quá trình sản xuất bộ phận) được chia thành các
bước công việc
Bước công việc (nguyên công lao động) là một bộ phận của công đoạn
sản xuất bao gồm các công việc kế tiếp nhau, được tách ra để giao cho một
hoặc một nhóm người lao động có trình độ chuyên môn nhất định, sử dụng
những công cụ lao động nhất định tác động lên đối tượng lao động nhất định
và được tiến hành tại một nơi làm việc
Mỗi bước công việc đều được xem xét trên hai giác độ: mặt công nghệ
và mặt lao động
Về mặt công nghệ, bước công việc được chia thành các giai đoạn chuyển
tiếp và bước chuyển tiếp
Đặc điểm của giai đoạn chuyển tiếp là có thể hoàn thành tại một nơi làm
việc riêng biệt, có nghĩa là có thể tách ra thành một bước công việc (nguyên
công) độc lập
Giai đoạn chuyển tiếp lại được phân thành các bước chuyển tiếp. Bước
chuyển tiếp là một phần việc như nhau, lặp đi lặp lại trong giai đoạn chuyển
tiếp. Mỗi phần việc đó được giới hạn bằng sự bóc đi lớp vật liệu khỏi bề mặt
gia công của chi tiết
Về mặt lao động, bước công việc được phân chia thành các thao tác,
động tác và cử động
Thao tác lao động là tập hợp các hoạt động của người lao động có nội
dung và trình tự xác định nhằm thực hiện một mục đích nhất định về công
nghệ
Động tác lao động là một bộ phận của thao tác biểu thị bằng những cử
động chân tay và thân thể của người lao động
Cử động lao động là một bộ phận của động tác biểu thị bằng sự thay đổi
một lần vị trí các bộ phận cơ thể của người lao động
Trong 6 công đoạn sản xuất của quá trình sản xuất ra chiếc chậu gốm sứ,
nhóm lựa chọn phân tích sâu vào các bước công việc của quá trình tạo hình

bằng khuôn, gồm có:
- Đai khuôn
- Tạo hình dạng bình
5


-

Làm khô đất trong khuôn
Bóc sản phẩm

5. Đi sâu vào các bước công việc:
•

Đai khuôn:
Bước công việc: Đai khuôn

Thao tác
Giai đoạn chuyển tiếp: 4 giai đoạn chuyển tiếp
- Bê khuôn lên kệ
- Xếp khít hai mảnh khuôn
- Đặt vòng dây sắt vào đúng vị trí
- Khép chặt vòng dây sắt
Động tác

Cử động
Bước chuyển tiếp: 0 bước chuyển tiếp trong mỗi giai
đoạn chuyển tiếp

Thao tác

Đặt khuôn lên kệ

Động tác

Cử động
Người cúi xuống; Tay
đưa ra; Bàn tay nắm chặt
Bê khuôn lên kệ
vành khuôn; đứng lên;
Thân quay sang trái 90
độ; Đặt xuống
Xếp khít hai mảnh khuôn Hai bàn tay nắm vành
6


Đặt vòng dây sắt vào
đúng vị trí
Bó khuôn
Khép chặt vòng dây sắt

•

khuôn; ấn vào
Bốn ngón tay cầm vòng
sắt; Tập trung nhìn; Tay
di chuyển lên xuống;
Hai ngón tay cầm đầu
dây chun; đưa tay về; đưa
tay sáng phải; đưa tay ra;
Thả tay

Tạo hình dạng bình
Bước công việc: Tạo hình dạng bình

Thao tác
Giai đoạn chuyển tiếp: 4 giai đoạn chuyển tiếp
- Đặt đầu vòi bơm vào miệng khuôn
- Bơm hồ
- Rút và cất ống bơm
- Rút chốt nút thoát
Động tác

Cử động
Bước chuyển tiếp: 0 bước chuyển tiếp

Thao tác

Động tác

Cử động
7


Đặt đầu vòi bơm vào
miệng khuôn

Bơm hồ vào khuôn
Bơm hồ

Rút và cất ống bơm

Đổ hồ thừa ra khỏi khuôn Rút chốt nút thoát

•

Làm khô đất trong khuôn

8

Đưa tay trái trước mặt
chếch về bên trái 45 độ; 3
ngón tay cầm vòi; Đưa
tay về; Tập trung nhìn;
Đặt đầu vòi xuống miệng
khuôn
Tay phải cầm vào van;
quay nửa vòng theo chiều
kim đồng hồ; tập trung
nhìn; quay nửa vòng
ngược chiều kim đồng hồ
Nhấc ống bơm lên trên;
đưa tay ra phía trước bên
trái 45 độ; thả tay
Hơi cúi người; Tập trung
nhìn; Đưa tay ra; ngón
tay chỏ ấn vào nút xả ở
đáy khuôn; Đứng dậy


Bước công việc: Làm khô đất trong khuôn

Thao tác
Giai đoạn chuyển tiếp: 8 giai đoạn chuyển tiếp
- Lấy xẻng
- Bỏ than vào lò đốt
- Bật lò đốt
- Tắt lò đốt
Động tác

- Lấy kẹp gắp than
- Gắp than vào giỏ
- Treo giỏ than lên khung
- Điều chỉnh vị trí giỏ

Cử động

Bước chuyển tiếp: 0 bước chuyển tiếp

Thao tác
Làm nóng than

Động tác
Lấy xẻng
Bỏ than vào lò đốt

9

Cử động
Đi về sau 4 bước; đưa tay
phải ra; cầm cán xẻng;

nhấc lên
Hơi cúi người; Tay trái
cầm vào giữa xẻng; giữ
xẻng nghiêng 45 độ; đưa
tay về sau 20cm; đưa tay
ra trước; đưa tay trái lên;
đưa tay phải xuống; quay


Bật lò đốt
Tắt lò đốt
Lấy kẹp gắp than
Đặt than vào giỏ
Gắp than vào giỏ

Treo giỏ than lên khung
Cố định giỏ than
Điều chỉnh vị trí giỏ

•

Bóc sản phẩm

10

người; đẩy mạnh tay về
phía trước.
Đưa tay ra; ấn công tắc;
Tập trung nhìn; ấn công
tắc;

Đưa tay lên; bàn tay phải
cầm kẹp gắp; đưa tay về
Đưa tay ra phía trước;
bóp chặt; đưa tay về;
quay 120 độ; thả lỏng
bàn tay
Đưa tay ra; cầm đầu dây
giỏ than; di chuyển ra
trước 4 bước; đưa tay
lên; thả tay ra
Tập trung nhìn; bàn tay
đưa sang phải sang trái


Bước công việc: Bóc sản phẩm

Thao tác
Giai đoạn chuyển tiếp: 5 giai đoạn chuyển tiếp
- Cởi vòng đai khuôn
- Tách hai mảnh khuôn
- Nhấc sản phẩm khỏi khuôn
- Gạt bỏ đất thừa
- Lau khuôn

Động tác

Cử động
Bước chuyển tiếp: 0 bước chuyển tiếp

Thao tác

Động tác
Cởi vòng đai khuôn

Tháo khuôn
Tách hai mảnh khuôn
Nhấc sản phẩm khỏi
khuôn
11

Cử động
Đưa tay ra; Ngón trỏ đặt
vào giữa dây chun và
khuôn; đưa tay về; tay
cầm vòng sắt; đưa lên
cao; đưa sang trái thả ra
Tay phải đưa ra trước;
đập xuống khuôn lực vừa
đủ; Tay ấn mạnh vào
khuôn
Đưa tay ra; đem khuôn đi
sang phải ba bước


Gạt bỏ đất thừa
Vệ sinh khuôn
Lau khuôn

Tay phải cầm chổi nhỏ;
Đưa trái, đưa phải trên bề

mặt lòng khuôn
Tay phải cầm giẻ; Đưa
trái, đưa phải trên bề mặt
lòng khuôn

6. Đề xuất giải pháp cho bước công việc:
Trên thực tế, quá trình “tạo hình bằng khuôn” như trên có quá nhiều
bước công việc, thường khiến cho người lao động bị rối và dễ quên, xảy ra
sai sót. Do vậy 3 bước công việc Đai khuôn – Tạo hình dạng bình – Làm khô
đất trong khuôn nên rút ngắn lại thành một bước công việc là “Tạo hình
dạng chậu
Bên cạnh đó, theo quan sát được, các thao tác trong quá trình làm khô
đất được thực hiện ở môi trường độc hại (khí thải từ quá trình đốt than)
nhưng người lao động chưa được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ như khẩu trang,
gang tay bảo hộ, xung quanh khu vực lò than chưa có biển cảnh báo khu vực
độc hại để người lao động chú ý, chỉ những người có nhiệm vụ mới nên đến
gần khu vực này

12