Thực trạng công tác thanh tra việc thực hiện pháp luật bảo hiểm xã hội tại doanh nghiệp FDI trên địa bản tỉnh phú thọ

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU.........................................................................................................
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ THANH TRA LAO ĐỘNG.............................1
1.1. Một số khái niệm cơ bản.............................................................................1
1.2. Mục đích và nguyên tắc của thanh tra lao động..........................................1
1.3. Chức năng, nhiệm vụ của thanh tra lao động..............................................1
1.4. Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra.......................................................2
1.5. Hình thức thanh tra......................................................................................2
1.6. Phương thức thanh tra.................................................................................2
1.7. Nội dung thanh tra.......................................................................................2
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA VIỆC THỰC HIỆN
PHÁP LUẬT BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI DOANH NGHIỆP FDI TRÊN ĐỊA
BÀN TỈNH PHÚ THỌ..........................................................................................4
2.1. Giới thiệu sơ lược về tỉnh Phú Thọ và doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh
Phú Thọ..............................................................................................................4
2.1.1. Giới thiệu về tỉnh Phú Thọ....................................................................4
2.1.2 Khái quát về doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt
Nam.................................................................................................................4
2.1.3. Tình hình vi phạm bảo hiểm xã hội trong khối doanh nghiệp FDI tại
tỉnh Phú Thọ....................................................................................................5
2.2. Thực trạng công tác thanh tra việc thực hiện pháp luật Bảo hiểm xã hội tại
doanh nghiệp FDI trên địa bản tỉnh Phú Thọ.....................................................6
2.2.1. Cơ chế, chính sách của thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ......................6
2.2.2. Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra lao động..................................6
2.2.3. Lực lượng thanh tra lao động................................................................6
2.2.4. Hình thức và phương thức thanh tra.....................................................6
2.2.5. Nội dung thanh tra lao động về bảo hiểm xã hội..................................7
2.2.6. Kết quả thanh tra lao động....................................................................8
2.3. Đánh giá......................................................................................................9
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT.........................................10

3.1 Kiến nghị với cơ quan cấp trên để bổ sung nhân sự cho thanh tra.............10
3.2. Nâng cao trình độ cho đội ngũ thanh tra viên...........................................10
3.3. Đặc biệt lưu ý đến tất cả các nội dung của thanh tra.................................10
3.4. Đổi mới và tăng cường công tác thanh tra................................................10
KẾT LUẬN.............................................................................................................
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................


LỜI MỞ ĐẦU
Ngày nay, khi tình hình vi phạm pháp luật ngày càng tăng về số lượng gây ảnh
hưởng nghiêm trọng tới lợi ích quốc gia cũng như lợi ích cá nhân, tội phạm thì ngày
càng tinh vi, biết sử dụng những khe hở của luật để lách luật thì thanh tra là một hoạt
động không thể thiếu. Nó là một khâu thiết yếu trong hoạt động quản lý của nhà nước
và là một phương pháp tăng cường quản lý của Nhà nước sao cho các vi phạm được
quản lý và xử lý kịp thời.
Những nội dung thanh tra bao phủ toàn bộ các lĩnh vực của đời sống xã hội. Một
trong số đó là thanh tra về bảo hiểm xã hội. Tại tỉnh Phú Thọ, thanh tra về bảo hiểm xã
hội đã đạt được những thành tích đáng kể, góp phần hạn chế những sai phạm của các
doanh nghiệp về vấn đề đóng bảo hiểm cho người lao động. Để tìm hiểu rõ hơn về
thực trạng vì vậy em xin chọn đề tài: “Thực trạng công tác thanh tra việc thực hiện
pháp luật Bảo hiểm xã hội tại doanh nghiệp FDI trên địa bản tỉnh Phú Thọ.”
Do hiểu biết còn hạn hẹp vì vậy trong quá trình làm bài không thể tránh khỏi
những sai sót, mong cô có thể thông cảm và có những góp ý để bài viết được hoàn
thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!


CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ THANH TRA LAO ĐỘNG
1.1. Một số khái niệm cơ bản.
Những khái niệm về thanh tra được định nghĩa cụ thể tại Điều 3 Luật thanh tra

năm 2010. Trong đó có một số định nghĩa sau:
- Thanh tra nhà nước là hoạt động xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục
do pháp luật quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với việc thực hiện
chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Thanh tra
nhà nước bao gồm thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành.
- Thanh tra lao động là hoạt động xem xét, đánh giá và xử lý việc thực hiện
pháp luật lao động của tổ chức, cá nhân do cơ quan có thẩm quyền trong lĩnh vực lao
động thực hiện theo trình tự mà pháp luật quy định nhằm phục vụ cho hoạt động quản
lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể lao động và tổ chức cá nhân khác.
- Thanh tra chuyên ngành là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm
quyền theo ngành, lĩnh vực đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành
pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn – kỹ thuật, quy tắc quản lý thuộc
ngành, lĩnh vực đó.
1.2. Mục đích và nguyên tắc của thanh tra lao động.
- Mục đích thanh tra lao động.
Cũng theo Luật thanh tra, Điều 2 ghi rõ: “ Mục đích của hoạt động thanh tra
nhằm phát hiện sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ
quan nhà nước có thẩm quyền biện pháp khắc phục; phòng ngừa, phát hiện và xử lý
hành vi vi phạm pháp luật; giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của
pháp luật phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động
quản lý nhà nước, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ
quan, tổ chức, cá nhân.”
- Nguyên tắc thanh tra lao động.
Điều 7 Luật thanh tra có nói, Thanh tra phải thực hiện dựa trên hai nguyên tắc:
+ Tuân theo pháp luật; bảo đảm chính xác, khách quan, trung thực, công khai,
dân chủ, kịp thời.
+ Không trùng lặp về phạm vi, đối tượng, nội dung, thời gian thanh tra giữa các
cơ quan thực hiện chức năng thanh tra; không làm cản trở hoạt động bình thường của
cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra.
1.3. Chức năng, nhiệm vụ của thanh tra lao động.

Điều 237, 238 Bộ Luật lao động 2012 có chỉ ra: Thanh tra Bộ Lao động thương
binh xã hội, Thanh tra Sở Lao động thương binh xã hội thực hiện chức năng thanh tra
chuyên ngành về lao động với các nhiệm vụ chủ yếu sau:
1


- Thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về lao động.
- Điều tra tai nạn lao động và những vi phạm an toàn lao động, vệ sinh lao động.
- Tham gia hướng dẫn, áp dụng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về điều
kiện lao động, an toàn lao động, vệ sinh lao động.
- Giải quyết khiếu nại, tố cáo về lao động theo quy định của pháp luật.
- Xử lý theo thẩm quyền và kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý các vi
phạm pháp luật về lao động.
1.4. Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra.
Điều 5, Nghị định số 39/2013/NĐ-CP nêu ra các cơ quan thực hiện chức năng
thanh tra sau:
- Các cơ quan thanh tra nhà nước:
+ Thanh tra Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.
+ Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương.
- Các cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành:
+ Tổng cục Dạy nghề.
+ Cục Quản lý Lao động ngoài nước.
1.5. Hình thức thanh tra.
Tại Điều 37, Luật thanh tra năm 2010. Có nêu ra 4 hình thức thanh tra:
- Hoạt động thanh tra được thực hiện theo kế hoạch, thanh tra thường xuyên hoặc
thanh tra đột xuất.
- Thanh tra theo kế hoạch được tiến hành theo kế hoạch đã được phê duyệt.
- Thanh tra thường xuyên được tiến hành trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của cơ
quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.

- Thanh tra đột xuất được tiến hành khi phát hiện cơ quan, tổ chức, cá nhân có
dấu hiệu vi phạm pháp luật, theo yêu cầu của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng,
chống tham nhũng hoặc do Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền giao.
1.6. Phương thức thanh tra.
Công tác thanh tra lao động tiền hành bằng phương thức than tra viên phụ
trách vùng thông qua phiếu tự kiểm tra (Quyết định số 01/2006/QĐ-BLĐTBXH ngày
16 tháng 02 năm 2006 về việc ban hành quy chế hoạt động thanh tra nhà nước về lao
động theo phương thức thanh tra viên phụ trách vùng, Quyết định 02/2006/QĐBLĐTBXH ngày 16 tháng 02 năm 2006 của Bộ LĐTBXH về việc ban hành quy chế
sử dụng phiếu tự kiểm tra thực hiện pháp luật lao động).
1.7. Nội dung thanh tra.
Thanh tra lao động chịu trách nhiệm thanh tra các tổ chức, doanh nghiệp về lĩnh
vực lao động, bao gồm các nội dung sau:
- Thanh tra về thực hiện pháp luật lao động;
2


- Thanh tra về tiền lương;
- Thanh tra về bảo hiểm xã hội;
- Thanh tra về an toàn, vệ sinh lao động;
- Thanh tra về hợp đồng lao động;
- Thanh tra về quy định thời gian làm việc, thời giờ nghỉ ngơi;
- Thanh tra về kỷ luật lao động và trách nhiệm vật chất.

3


CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA VIỆC THỰC
HIỆN PHÁP LUẬT BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI DOANH NGHIỆP FDI
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ.
2.1. Giới thiệu sơ lược về tỉnh Phú Thọ và doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh

Phú Thọ
2.1.1. Giới thiệu về tỉnh Phú Thọ
- Vị trí địa lý : Phú Thọ là tỉnh thuộc vùng đông bắc Việt Nam. Phía Bắc giáp tỉnh
Tuyên Quang và Yên Bái, phía đông giáp tỉnh Vĩnh Phúc, phía đông giáp huyện Ba Vì
thành phố Hà Nội, phía tây giáp tỉnh Sơn La, phía nam giáp tỉnh Hòa Bình. Phú Thọ là
tỉnh nằm trong quy hoạch vùng thủ đô Hà Nội. Vị trí địa lý của Phú Thọ đã tạo cho
Phú Thọ có nhiều điều kiện thuận lợi và tiềm năng to lớn để sản xuất kinh doanh, giao
lưu, phát triển kinh tế với cả trong nước và ngoài nước.
- Kinh tế : Năm 2016 là năm đầu tiên thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã
hội theo tinh thần Nghị quyết đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII và Kế hoạch phát
triển kinh tế - xã hội 5 năm (2016 – 2020). Nhìn lại 1 năm đã qua, Đảng bộ, chính
quyền, các tầng lớp nhân dân trong tỉnh tự hào với những kết quả đã đạt được trên hầu
hết các lĩnh vực. Tổng sản phẩm trong tỉnh (GRDP - giá 2010) tăng 8,12 % so với
cùng kỳ; 16/17 chỉ tiêu chủ yếu đạt và vượt kế hoạch. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội
được cải thiện, cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch đúng định hướng, chính trị - xã hội
ổn định. Đây là nền tảng tạo đà để Phú Thọ vững tin bước vào thực hiện nhiệm vụ phát
triển kinh tế - xã hội trong năm 2017 và những năm tiếp theo.
2.1.2 Khái quát về doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam.
 Đặc điểm và ưu, nhược điểm của doanh nghiệp FDI tại Việt Nam.
Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) là doanh nghiệp do nhà đầu tư
nước ngoài thành lập để thực hiện hoạt động đầu tư tại Việt Nam hoặc là doanh nghiệp
Việt Nam do nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần, sáp nhập, mua lại. Với nước tiếp
nhận đầu tư , đặc điểm của FDI có nhiều mặt ưu điểm, đồng thời cũng có những mặt
hạn chế, bất lợi riêng.
* Ưu điểm:
- FDI không để lại gánh nặng nợ cho Việt Nam nước tiếp nhận đầu tư như
ODA hoặc các hình thức đầu tư nước ngoài khác như vay thương mại, phát hành trái
phiếu ra nước ngoài.
- FDI không đơn thuần chỉ là vốn, mà kèm theo đó là công nghệ, kỹ thuật,
phương thức quản lý tiên tiến, cho phép tạo ra những sản phẩm mới, mở ra thị trường

mới… cho Việt Nam.
4


- Thực hiện liên doanh với nước ngoài, việc bỏ vốn đầu tư của các doanh
nghiệp trong nước có thể giảm được rủi ro về tài chính.
- Thông qua tiếp nhận FDI, Việt Nam có điều kiện thuận lợi để gắn kết nền
kinh tế trong nước với hệ thống sản xuất, phân phối, trao đổi quốc tế, thúc đẩy quá
trình hội nhập kinh tế quốc tế…
* Nhược điểm:
- Việc sử dụng nhiều vốn đầu tư FDI có thể dẫn đến việc thiếu chú trọng huy
động tối đa vốn trong nước, gây ra sự mất cân đối trong cơ cấu đầu tư , có thể gây nên
sự phụ thuộc của nền kinh tế vào vốn đầu tư nước ngoài.
- Đôi khi doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài thực hiện chính sách cạnh tranh
bằng con đường bán phá giá, loại trừ đối thủ cạnh tranh khác, độc chiếm hoặc khống
chế thị trường, lấn áp các doanh nghiệp trong nước.
- Thực tế đã cho thấy khi thực hiện các dự án liên doanh, các đối tác nước
ngoài đã tranh thủ góp vốn bằng các thiết bị và vật tư đã lạc hậu, đã qua sử dụng, hoặc
nhiều khi đã đến thời hạn thanh lý, gây ra thiệt hại to lớn cho nền kinh tế của Việt
Nam…
2.1.3. Tình hình vi phạm bảo hiểm xã hội trong khối doanh nghiệp FDI tại tỉnh
Phú Thọ.
Hiện nay, việc thực hiện đóng Bảo hiểm xã hội tại các doanh nghiệp FDI tỉnh
Phú Thọ đang phát triển theo hướng tích cực. Để dễ quan sát hơn, ta có thể xem trong
bảng dưới đây:
Bảng 2.1: Tổng hợp thu BHXH tại khối doanh nghiệp FDI tỉnh Phú Thọ
Giai đoạn (2014 – 2016)

Tiêu chí

Đơn vị tính

Tổng số doanh nghiệp

Đơn vị

Số phải đóng
Số đã đóng
Số nợ

2014

2015

95

111

Triệu đồng

12 825

15 762

Triệu đồng

10 636

13 712

Triệu đồng

2 189

2 050

2016
150
27 534
26 025
1 509

(Nguồn:BHXH tỉnh Phú Thọ)
Qua bảng số liệu trên nhận thấy, từ năm 2014 đến năm 2016, số lượng doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại tỉnh Phú Thọ tham gia đóng BHXH tăng từ
95 đơn vị lên tới 150 đơn vị. Điều này thể hiện rõ sự mở rộng quy mô sản xuất trên địa
5


bàn tỉnh do được đầu tư và mở rộng sản xuất. Theo đó, số tiền đã đóng của các doanh
nghiệp tăng lên đáng kể, số nợ đóng cũng giảm đi theo hướng tích cực (từ 2 189triệu
năm 2014 xuống còn 1 509 triệu đồng năm 2016). Nguyên nhân là do công tác thanh
tra về Bảo hiểm xã hội đã ngày được quan tâm và nâng cao chất lượng thanh tra trên
địa bàn tỉnh Phú Thọ.
2.2. Thực trạng công tác thanh tra việc thực hiện pháp luật Bảo hiểm xã hội tại
doanh nghiệp FDI trên địa bản tỉnh Phú Thọ.
2.2.1. Cơ chế, chính sách của thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ.
Căn cứ quyết định số 747/1997/QĐ-UB về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ
chức bộ máy Sở lao động thương binh xã hội của UBND tỉnh Phú Thọ ngày 5 tháng 6
năm 1997, Sở lao động thương binh và xã hội đã thành lập ra một ban thanh tra, trong

đó có thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ. Theo đó, Thanh tra tỉnh Phú Thọ có đầy đủ
chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn được quy định trong thông tư liên tịch số
03/2014/TTLT-TTCP-BNV hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ
chức của Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Thanh tra huyện, quận, thị
xã, thành phố thuộc tỉnh. của thanh tra chính phủ và bộ nội vụ ngày 08 tháng 09 năm
2014.
2.2.2. Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra lao động.
Sở lao Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Phú thọ phối hợp với cơ quan
Bảo hiểm xã hội, ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, Bảo hiểm xã hội, Liên
đoàn Lao động tỉnh để tổ chức kiểm tra, thanh tra việc thực hiện chính sách bảo hiểm
xã hội, thực hiện kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp trốn đóng, nợ đóng, đóng chậm
BHXH và theo căn cứ của Luật Bảo hiểm xã hội.
2.2.3. Lực lượng thanh tra lao động.
Hiện nay, lực lượng thanh tra lao động tỉnh Hòa Bình còn yếu cả về số lượng lẫn
chất lượng.
- Về số lượng: Toàn tỉnh có 38 thanh tra, trong đó chỉ có 5 thanh tra chuyên trách
chuyên ngành lao động của toàn bộ các doanh nghiệp trong địa bàn tỉnh.
- Về chất lượng: Thanh tra lao động là thanh tra về các lĩnh vực như tiền lương
tiền công, bảo hiểm xã hội, hợp đồng lao động…
 Nhận xét : Vì vậy, các thanh tra viên không chỉ phải có những kiến thức về
thanh tra mà còn cần có những hiểu biết nhất định liên quan đến những chuyên ngành
về lao động. Tuy nhiên hiện nay, chất lượng của đội ngũ thanh tra viên lao động còn
chưa được đồng đều. Cả 5 thanh tra lao động của tỉnh đều tốt nghiệp tại các trường đại
học như đại học Luật, học viện hành chính quốc gia. Những trường đó, chỉ được đào
tạo về chuyên ngành thanh tra mà không được đào tạo về những lĩnh vực có liên quan.
Khi được hỏi về những văn bản, nghị định, quyết định mới của nhà nước đến lĩnh vực
tiền lương thì cả 5 thanh tra viên lao động trên đều không trả lời được. Họ không chú
6

trọng việc cập nhật những văn bản, thông tư mới để áp dụng vào thực tiễn.
2.2.4. Hình thức và phương thức thanh tra.
Hoạt động thanh tra tại tỉnh Phú Thọ thường sử dụng một số hình thức sau:
- Thu thập thông tin, hồ sơ, tài liệu và một số giấy tờ có liên quan: đây là một
phương pháp không thể thiếu trong hoạt động thanh tra bao gồm nghiên cứu văn bản
luật và nghiên cứu các hồ sơ, tài liệu có liên quan.
- Nghiên cứu, so sánh, thống kê các dữ liệu: để phát hiện nội dung hợp lý, bất
hợp lý , logic, phi logic từ đó yêu cầu đối tượng thanh tra giải trình.
- Thu thập các ý kiến, cá nhân, cơ quan, tổ chức.
- Tham vấn ý kiến của các nhà chuyên môn.
- Thuyết phục đối tượng thanh tra tích cực hợp tác .
- Chất vấn đối tượng thanh tra.
- Xử lý kịp thời, đúng pháp luật những hành vi gây cản trở đến hoạt động thanh
tra.
Cũng như thanh tra nói chung, thanh tra lao động Phú Thọ thực hiện thanh tra
theo phương thức Đoàn thanh tra hoặc thanh tra độc lập dưới hình thức theo kế hoạch
hoặc đột xuất. Ngoài ra, thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ còn một phương thức đặc biệt
khác, đó là phương thức thanh tra viên phụ trách vùng. Theo đó, thanh tra viên phụ
trách vùng sẽ có những nhiệm vụ và quyền hạn được quy định trong điều 4 quyết định
số 01/2006/QĐ-BLĐTBXH như sau:
- Theo dõi tình hình thực hiện pháp luật lao động tại các doanh nghiệp, cơ quan,
tổ chức hoặc cá nhân sử dụng lao động theo hợp đồng lao động thuộc vùng được giao
phụ trách, đặc biệt là các doanh nghiệp có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động, ngành nghề
nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm để đề xuất
kế hoạch thanh tra, phương pháp thanh tra thích hợp trình Chánh thanh tra Bộ quyết
định.
- Theo dõi, nắm tình hình về tai nạn lao động tại vùng được giao phụ trách và báo
cáo về Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội theo quy định của pháp luật lao động.
- Hướng dẫn các doanh nghiệp tự kiểm tra thực hiện pháp luật lao động; tập hợp,
phân tích, đánh giá phiếu tự kiểm tra thực hiện pháp luật lao động và yêu cầu các

doanh nghiệp có biện pháp khắc phục những thiếu sót, tồn tại hoặc xử lý, khiến nghị
xử lý hành vi vi phạm pháp luật.
- Tư vấn, giúp đỡ các doanh nghiệp các biện pháp phòng ngừa vi phạm pháp luật
lao động, giảm thiểu tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
2.2.5. Nội dung thanh tra lao động về bảo hiểm xã hội.
Một số nội dung mà thanh tra lao động về bảo hiểm xã hội của tỉnh Phú Thọ đã
tiến hành thanh tra như sau:
- Các hành vi vi phạm pháp luật về đóng bảo hiểm xã hội: không đóng, đóng
7


không đúng thời hạn, đóng không đúng mức quy định, đóng không đủ số người thuộc
diện tham gia bảo hiểm xã hội.
- Các hành vi vi phạm pháp luật về lập hồ sơ để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội:
gian lận, giả mạo hồ sơ; cấp giấy chứng nhận, giám định sai.
- Các hành vi vi phạm pháp luật về thủ tục thực hiện bảo hiểm xã hội: không cấp
sổ bảo hiểm, không trả sổ bảo hiểm cho người lao động; cố tình gây khó khăn hoặc
cản trở việc hưởng các chế độ bảo hiểm của người lao động.
- Các hành vi vi phạm pháp luật về sử dụng tiền đóng và quỹ bảo hiểm: sử dụng
tiền đóng sai quy định của pháp luật; báo cáo sai sự thật, cung cấp sai thông tin, số liệu
tiền đóng và quỹ bảo hiểm xã hội.
2.2.6. Kết quả thanh tra lao động.
Qua những thông tin thu thập được cho thấy, từ trước 2014, tỉnh Phú Thọ
chưa chú trọng tới công tác thanh tra về lĩnh vực lao động trong các doanh nghiệp. Số
vụ thanh tra về BHXH theo kế hoạch được thực hiện đều đặn 2 lần/năm, chủ yếu thanh
tra các doanh nghiệp FDI mà năm trước vi phạm. Số vụ thanh tra đột xuất rất ít, hầu
như không có. Tuy nhiên, tới năm 2014, khi nhận được lệnh của Thủ tướng chính phủ
về việc tích cực thực hiện Luật phòng chống tham nhũng, Luật khiếu nại tố cáo thì Phú
Thọ đã tiến hành nhiều cuộc thanh tra đột xuất hơn. Trong năm 2014, thanh tra lao
động tỉnh Phú Thọ đã tiến hành được 2 cuộc thanh tra theo kế hoạch và 8 cuộc thanh

tra đột xuất, thanh tra được gần 95 doanh nghiệp FDI đang hoạt động trên địa bàn
tỉnh, trong đó phát hiện được 2 doanh nghiệp vi phạm về BHXH với số tiền xử phạt
thu được lên tới 70 triệu đồng.
Trong những năm gần đây, tỉnh Phú Thọ vẫn tiếp tục tiến hành những cuộc thanh
tra lao động theo kế hoạch 2 lần/năm và những cuộc thanh tra đột xuất ngày một tăng lên.
Theo kết quả sơ kết 6 tháng đầu năm 2015 của tỉnh Phú Thọ về thanh tra cho thấy, tỉnh đã
thực hiện được 5 cuộc thanh tra về bảo hiểm xã hội trên tổng số hơn 15 cuộc thanh tra về
lao động. Trong đó, tiến hành thanh tra tại hơn 111 doanh nghiệp ngoài FDI, với số tiền
xử phạt lên tới 120 triệu đồng chủ yếu do người sử dụng lao động nợ đóng bảo hiểm cho
người lao động. Nguyên nhân nợ đóng BHXH là do đơn vị đăng ký mức lương tham gia
BHXH đối với lao động làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại chưa đúng quy định; có
đơn vị chưa báo tăng lương cho người lao động. Một số đơn vị không kiểm soát ngày
công ốm của người lao động dẫn đến nhiều lao động vừa hưởng lương vừa hưởng trợ cấp
BHXH ngắn hạn (ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe)
Theo như những kết luận của công tác thanh tra tỉnh Phú Thọ, những năm gần
đây, với sự quan tâm của Chính Phủ, công tác thanh tra tại tỉnh Phú Thọ đã đạt được
nhiều thành tích đáng kể. Đội ngũ cán bộ thanh tra về BHXH đã quan tâm, theo dõi,
thanh tra tình hình thực hiện BHXH của các doang nghiệp FDI. Nội dung thanh tra đã
đi vào trọng tâm, trọng điểm, kết quả và hiệu quả lớn hơn, phòng ngừa và xử lý được
8


nhiều vi phạm hơn trước. Đặc biệt, với sự chỉ đạo của ban ngành cấp trên, lực lượng
thanh tra lao động tỉnh đang ngày càng được nâng cao về chất lượng góp phần nâng
cao hiệu quả và chất lượng thanh tra.
2.3. Đánh giá.
- Ưu điểm:
+ Công tác thanh tra về BHXH của tỉnh Phú Thọ đã đang dần được quan tâm,
chú trọng và ngày càng hoạt động hiệu quả.
+ Công tác thanh tra về BHXH tại tỉnh đã thực hiện đúng pháp luật, bảo đảm

chính xác, trung thực, khách quan, công khai và kịp thời.
+ Các thanh tra viên đã có nhiều nỗ lực trong việc tiến hành các cuộc thanh tra
nhằm tăng số lượng và tần suất các cuộc thanh tra hàng năm
+ Nội dung thanh tra về BHXH đã đi vào trọng tâm, trọng điểm, kết quả và hiệu
quả lớn hơn, phòng ngừa và xử lý được nhiều vi phạm của các doang nghiệp về
BHXH.
- Nhược điểm:
Lực lượng thanh tra lao động tỉnh Phú Thọ hiện vẫn còn đang thiếu về số lượng
và kém về chất lượng, điều này làm ảnh hưởng không nhỏ tới công tác thanh tra lao
động của tỉnh. Hơn nữa thanh tra lao động nói chung và thanh tra về bảo hiểm xã hội
nói riêng còn một số tồn tại trong việc tiến hành thanh tra như: thanh tra chưa toàn
diện, công tác thanh tra chưa chú trọng thanh tra đột xuất trong khi đây là một công cụ
hữu ích để phát hiện và xử lý những vi phạm…

9


CHƯƠNG 3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT.
3.1 Kiến nghị với cơ quan cấp trên để bổ sung nhân sự cho thanh tra.
Trong tình trạng ngày càng nhiều doanh nghiệp mới mọc lên với những vi phạm về
vấn đề lao động có xu hướng tăng lên về số lượng cũng như mức độ tinh vi thì với 5 thanh
tra viên chuyên ngành lao động không thể đáp ứng với yêu cầu đó. Thanh tra lao động tỉnh
Phú Thọ nên có những kiến nghị lên cơ quan cấp trên (Sở lao động thương binh xã hội,
UBND Tỉnh Phú Thọ hoặc Thanh tra Chính phủ) về vấn đề bổ sung lực lượng cho thanh tra
lao động. Đồng thời cũng yêu cầu những nhân lực mới bổ sung cần có những kiến thức
chuyên môn cả về thanh tra và các chuyên ngành liên quan đến lao động khác (như bảo
hiểm xã hội, tiền lương,…), các thanh tra viên mới cũng cần nhanh nhạy trong việc cập nhật
các văn bản, quyết định, thông tư mới liên quan đến những lĩnh vực phụ trách.
3.2. Nâng cao trình độ cho đội ngũ thanh tra viên.
Bên cạnh bổ sung lực lượng tức là tăng về số lượng thanh tra thì về mặt chất

lượng của thanh tra viên cũng cần được quan tâm hơn nữa. Thanh tra chuyên ngành
lao động cần có những kiến thức, kỹ năng của một thanh tra, song song với những kiến
thức chuyên ngành lao động. Để củng cố những kiến thức về các lĩnh vực liên quan
(bảo hiểm xã hội, hợp đồng lao động, tiền lương,…) cũng như những kỹ năng trong
việc cập nhật các thông tư, nghị định mới có liên quan thì đội ngũ cán bộ thanh tra lao
động Phú Thọ cần được đi đào tạo lại. Qua đó, những kiến thức, kỹ năng được nâng
cao, góp phần đảm bảo thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của thanh tra lao động.
3.3. Đặc biệt lưu ý đến tất cả các nội dung của thanh tra.
Hiện nay, thanh tra lao động về bảo hiểm xã hội của Phú Thọ đã tiến hành rất
nhiều vụ thanh tra, tại hầu hết các doanh nghiệp ngoài nhà nước trên địa bàn tỉnh. Tuy
nhiên, các cuộc thanh tra đó hầu hết chỉ chú trọng đến việc nộp bảo hiểm xã hội (còn
nợ đóng hay không? Còn nợ bao nhiêu?) mà chưa chú trọng lắm tới những nội dung
khác như có thực hiện trả bảo hiểm xã hội cho người lao động hay không, việc thu giữ
sổ bảo hiểm cho người lao động như thế nào. Nên nếu thanh tra lao động có thể bao
quát tất cả những nội dung thanh tra thì kết quả thanh tra sẽ được nâng cao hơn, việc
thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội tại các doanh nghiệp nói chung và doanh
nghiệp ngoài nhà nước nói riêng sẽ tốt hơn.
3.4. Đổi mới và tăng cường công tác thanh tra.
Hiện nay, công nghệ ngày càng phát triển, việc áp dụng khoa học công nghệ tiên
tiến vào thanh tra có thể đem lại những hiệu quả cao như áp dụng công bố kết quả
thanh tra qua mạng, dùng công nghệ thông tin để tìm kiếm dữ liệu,… Bên cạnh đó,
cũng nên tiến hành những hoạt động như tuyên truyền, kiểm tra thường xuyên, nâng
cao ý thức của đội ngũ thanh tra cũng như các doanh nghiệp trên địa bàn trong việc
10


thực hiện pháp luật lao động.

11

KẾT LUẬN
Vậy, qua bài tiểu luận này trong một phạm vi điều kiện thời gian cho phép. Đề
tài cũng đã khải quát được những nội dung chính về thanh tra nói chung và thanh tra
lao động nói riêng. Bên cạnh đó, đề tài đã cho thấy được Thực trạng công tác thanh tra
việc thực hiện pháp luật Bảo hiểm xã hội tại doanh nghiệp FDI trên địa bản tỉnh Phú
Thọ. Từ đó, đề tài cũng đã đưa ra một số những khuyến nghị, đề xuất nhằm nâng cao
chất lượng và hiệu quả của công tác thanh tra lao động tại Phú Thọ.
Em hi vọng với đề tài này sẽ đóng góp được một vài những ý kiến tốt nhằm nâng
cao được hiệu quả công tác thanh tra tỉnh Phú Thọ nói chung và tại các doanh nghiệp
FDI nói riêng.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hương Giang (2015), Sở lao động – Thương binh và Xã hội tăng cường công tác
Thanh tra. Được lấy từ:
/>2. Nguyễn Quốc (2015), Sơ kết công tác thanh tra 6 tháng đầu năm. Được lấy từ:


/>3. Khánh Trang (2015), Xử lý quyết liệt tình trạng nợ đóng bảo hiểm xã hội của các
doanh nghiệp. Được lấy từ:
/>4.
/>6. Bộ Luật lao động 2012.
7. Căn cứ quyết định số 747/1997/QĐ-UB về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ
chức bộ máy Sở lao động thương binh xã hội của UBND tỉnh Phú Thọ ngày 5 tháng 6
năm 1997
8. Luật thanh tra số 56/2010/QH12 của Quốc hội.
9. Nghị định số 39/2013/NĐ-CP của Chính phủ : Về tổ chức và hoạt động của thanh
tra ngành Lao động.
10. Quyết định số 747/1997/QĐ-UB của UBND tỉnh Phú Thọ quy định về chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy Sở lao động thương binh và xã hội ngày 5

tháng 6 năm 1997
11. Quyết định số 01/2006/QĐ-BLĐTBXH ngày 16 tháng 02 năm 2006 về việc ban
hành quy chế hoạt động thanh tra nhà nước về lao động theo phương thức thanh tra
viên phụ trách vùng
12. Quyết định 02/2006/QĐ-BLĐTBXH ngày 16 tháng 02 năm 2006 của Bộ
LĐTBXH về việc ban hành quy chế sử dụng phiếu tự kiểm tra thực hiện pháp luật lao
động