Pháp luật giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án qua thực tiễn giải quyết tại tỉnh nghệ an (tt)

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT

NGUYỄN TRỌNG SƠN

PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP
MUA BÁN HÀNG HÓA BẰNG TÒA ÁN - QUA THỰC TIỄN GIẢI
QUYẾT TẠI TỈNH NGHỆ AN

Chuyên ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 838 01 07

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

THỪA THIÊN HUẾ, năm 2017


Công trình đƣợc hoàn thành tại:
Trƣờng Đại học Luật, Đại học Huế

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Duy Phƣơng

Phản biện 1: ........................................:..........................
Phản biện 2: ...................................................................

Luận văn sẽ đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ họp
tại: Trƣờng Đại học Luật
Vào lúc...........giờ...........ngày...........tháng .......... năm...........


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

0

1. Lý do chọn đề tài 0
2. Tình hình nghiên cứu vấn đề 1
3. Mục đích, nhiệm vụ của luận văn

2

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

2

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

2

6. Những đóng góp mới của luận văn
7. Cấu trúc của luận văn

3

3

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP MUA BÁN HÀNG HÓA BẰNG TÒA ÁN 4
1.1. Cơ sở lý luận về giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án
4
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm về mua bán hàng hóa

1.1.1.1. Khái niệm về mua bán hàng hoá

4

1.1.1.2. Các đặc điểm về mua bán hàng hoá

4

4

1.1.2. Khái niệm, đặc điểm tranh chấp mua bán hàng hóa 4
1.1.2.1. Khái niệm tranh chấp mua bán hàng hóa
1.1.2.2. Các đặc điểm

4

5

1.1.3. Nguyên nhân xảy ra tranh chấp từ mua bán hàng hóa 5
1.1.3.1. Nguyên nhân chủ quan 5
1.1.3.2. Nguyên nhân khách quan

5

1.1.4. Một số phƣơng thức giải quyết tranh chấp tác động, ảnh hƣởng đến việc
giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án
5
1.1.4.1. Giải quyết tranh chấp bằng thƣơng lƣợng
1.1.4.2. Giải quyết tranh chấp bằng hòa giải

6

6

1.1.4.3. Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài 6
1.2. Pháp luật về giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án

6

1.2.1. Các nguyên tắc cơ bản khi giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa
bằng Tòa án.
7
1.2.1.1. Nguyên tắc tôn trọng quyền tự định đoạt của các đƣơng sự

7


1.2.1.2. Nguyên tắc bình đẳng trƣớc pháp luật 7
1.2.1.3. Nguyên tắc toà án không tiến hành điều tra mà chỉ xác minh, thu nhập
chứng cứ 8
1.2.1.4. Nguyên tắc hoà giải

8

1.2.1.5. Nguyên tắc giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa nhanh chóng
kịp thời
8
1.2.1.6. Nguyên tắc xét xử công khai

8

1.2.2. Đặc điểm của giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
8
1.2.2.1. Bản chất của giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
8
1.2.2.2. Đặc điểm của giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
9
1.2.3. Trình tự giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
1.2.3.1. Thủ tục giải quyết tại Tòa án cấp sơ thẩm

9

9

1.2.3.2. Thủ tục giải quyết tại Tòa án cấp phúc thẩm 9
Kết luận Chƣơng 1 9
CHƢƠNG 2. THỰC TIỄN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP MUA BÁN
HÀNG HÓA BẰNG TÒA ÁN TẠI TỈNH NGHỆ AN 9
2.1 Khái quát tình hình kinh tế, xã hội và các tranh chấp mua bán hàng hóa tại
tỉnh Nghệ An
9
2.1.1 Khái quát tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Nghệ An 9
2.1.2 Tình hình tranh chấp mua bán hàng hóa trên địa bàn tỉnh Nghệ An

9

2.2 Thực trạng giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án tại
tỉnh Nghệ An
9
2.2.1 Khái quát chung

10

2.2.2. Kết quả giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án tại tỉnh
Nghệ An từ năm 2011 cho đến 2016 10
2.2.2.1. Kết quả giải quyết các tranh chấp tại tòa án cấp sơ thẩm 10
2.2.2.2. Kết quả giải quyết các tranh chấp tại tòa án cấp phúc thẩm

10

2.2.3. Một số vƣớng mắc, bất cập trong giải quyết các tranh chấp mua bán
hàng hóa bằng tòa án tại tỉnh Nghệ An
10
2.2.3.1 Một số vƣớng mắc, bất cập từ cơ cấu tổ chức của hệ thống Tòa án
10


2.2.3.2 Một số vƣớng mắc, bất cập từ các quy định của pháp luật và việc áp
dụng pháp luật về trình tự, thủ tục giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa
bằng Tòa án.
10
2.2.3.3 Vấn đề bổ nhiệm Thẩm phán, năng ,năng lực đội ngũ Thẩm phán còn
có những hạn chế. 11
2.2.3.4 Công tác Hội thẩm còn có hạn chế.

11

2.2.3.5 Công tác tài chính đối với hệ thống Tòa án chƣa đáp ứng đƣợc nhu
cầu thực tế. 11
2.2.4 Một số kinh nghiệm từ quá trình giải quyết tranh chấp mua bán hàng

hóa bằng Tòa án tại tỉnh Nghệ An
12
Kết luận Chƣơng 2 12
CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ
NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI QUYẾT CÁC TRANH CHẤP MUA BÁN
HÀNG HÓA BẰNG TÒA ÁN TỪ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN TẠI TỈNH
NGHỆ AN 12
3.1 Yêu cầu nâng cao giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
qua thực tiến tại Nghệ An.
12
3.1.1 Các yêu cầu chung. 12
3.1.2. Các yêu cầu đặc thù từ thực tiễn tỉnh Nghệ An12
3.2. Giải pháp về hoàn thiện pháp luật 13
3.2.1. Hoàn thiện pháp luật về tố tụng giải quyết tranh chấp nói chung 13
3.2.2. Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân theo
tinh thần cải cách tƣ pháp
13
3.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa
bằng Tòa án qua thực tiễn giải quyết tại tỉnh Nghệ An
13
3.3.1 Tăng cƣờng công tác đào tạo và bồi dƣỡng chuyên môn, nghiệp vụ,
nâng cao kinh nghiệm công tác cho cán bộ, công chức Tòa án và đội ngũ Hội thẩm
nhân dân các cấp 13
3.3.2. Tăng cƣờng công tác tổng kết xét xử, hƣớng dẫn áp dụng pháp luật và
áp dụng án lệ trong hoạt động xét xử 13
3.3.3. Thực hiện hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. 13
3.3.4. Tăng cƣờng cơ sở vật chất và phƣơng tiện làm việc cho Tòa án hai cấp
tại tỉnh Nghệ An. 13
Kết luận chƣơng 3 14
KẾT LUẬN 15

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Năm 1986 trở về trƣớc nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế sản xuất nhỏ,
mang tính chất tự cung tự cấp và vận hành theo cơ chế tập trung kế hoạch hóa, một
phần do những sai lầm trong nhận thức về mô hình kinh tế xã hội chủ nghĩa. Nền
kinh tế Việt Nam ngày càng khủng hoảng trầm trọng kéo dài, đời sống của nhân
dân lao động tụt hậu so với thế giới. Muốn thoát khỏi tình trạng tụt hậu đó, con
đƣờng duy nhất là phải đổi mới kinh tế. Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI năm
1986 của Đảng cộng sản Việt Nam đã quyết định chuyển nền kinh tế nƣớc ta sang
một hƣớng đi mới, đó là " Phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận động
theo cơ chế thị trƣờng có sự quản lý của nhà nƣớc theo định hƣớng xã hội chủ
nghĩa ", đó là nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa.
Sự hình thành nền kinh tế thị trƣờng ở nƣớc ta đã và đang đƣợc diễn ra trong
bối cảnh sự phát triển theo chiều rộng và chiều sâu của các quan hệ kinh tế với tốc
độ phát triển nhanh chóng chƣa từng có để từng bƣớc hội nhập thị trƣờng thế giới.
Khi nền kinh tế thị trƣờng phát triển, thì các tranh chấp trong kinh tế nói
chung và trong mua bán hàng hóa nói riêng ngày càng diễn ra gay gắt, phức tạp
hơn về tính chất và quy mô. Mua bán hoàng hóa là một dạng hợp đồng đặc trƣng
và phổ biến nhất trong các hoạt động kinh tế, dân sự hiện nay, là sự thỏa thuận
giữa các bên nhằm đạt đƣợc lợi ích mà các bên mong đợi khi xác lập. Cho nên các
tranh chấp phát sinh khi mua bán hàng hóa ngày càng gia tăng về số lƣợng cũng
nhƣ sự phức tạp của từng quan hệ mua bán hàng hóa.
Giải quyết tốt các tranh chấp trong mua bán hàng hóa là động lực thúc đẩy sự
phát triển của nền kinh tế. Muốn có một nền kinh tế phát triển thì các quan hệ kinh
tế nói chung và các quan hệ mua bán hàng hóa nói riêng phải đƣợc điều chỉnh bằng
pháp luật và phải bảo đảm bằng pháp luật. Việc đầu tiên là hạn chế các tranh chấp
trong mua bán hàng hóa có thể xảy ra bằng cách đặt ra các chế định và chế tài tạo
thành một "sân chơi" lành mạnh và công bằng cho các hoạt động mua bán hàng

hóa. Khi các tranh chấp trong mua bán hàng hóa xảy ra phải có các thủ tục, biện
pháp để giải quyết các tranh chấp đó, nếu các tranh chấp trong mua bán hàng hóa
không đƣợc giải quyết kịp thời thì hậu quả và thiệt hại về kinh tế rất lớn. Điều đó
không những làm thiệt hại, kìm hãm phát triển nền kinh tế mà còn gây nên những
khiếm khuyết về môi trƣờng kinh doanh của quốc gia.
Ở Việt Nam, hệ thống pháp luật ngày càng đƣợc bổ sung và hoàn thiện, đặc
biệt là hệ thống pháp luật về mua bán hàng hóa tiếp tục đƣợc sửa đổi bổ sung, với
yêu cầu đặt ra là hoàn thiện nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa ở
Việt Nam. Thủ tục giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án đã đƣợc
quy định đầy đủ. Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng vẫn còn tồn tại nhiều thiếu


sót, bất cập, làm hạn chế hiệu quả công tác giải quyết các tranh chấp của Tòa án
nhân dân các cấp. Trƣớc tình hình đó, yêu cầu đặt ra đối với việc hoàn thiện hệ
thống pháp luật giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án nhằm đảm
bảo sự công bằng, nghiêm minh tuân thủ quy định của pháp luật là một yêu cầu
cấp thiết.
Để có cái nhìn tổng thể về cơ sở lý luận về pháp luật giải quyết tranh chấp
mua bán hàng hóa bằng Tòa án, cũng nhƣ thực tiễn giải quyết các tranh chấp mua
bán hàng hóa trong thời gian qua, để thấy đƣợc những thuận lợi, khó khăn; vấn đề
đảm bảo công bằng giữa lợi ích các bên trong chấp mua bán hàng hóa nhƣ thế nào,
việc áp dụng pháp luật giải quyết hiện nay gặp những vƣớng mắc gì qua thực tế là
cần thiết. Việc nghiên cứu gắn liền với một địa bàn cụ thể để đề xuất kiến nghị
hoàn thiện pháp luật giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa trong điều kiện
nƣớc ta hiện nay có ý nghĩa thực tiễn quan trọng. Trƣớc thực tế này, tôi đã lựa
chọn đề tài : " Pháp luật giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
- Qua thực tiễn giải quyết tại tỉnh Nghệ An " làm đề tài nghiên cứu Luận văn
Thạc sĩ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu vấn đề
Liên quan đến nội dung của luận văn, có nhiều công trình nghiên cứu, bài viết

của các tác giả là các nhà nghiên cứu chuyên sâu, cũng nhƣ của các tác giả là nhà
hoạt động thực tiễn đề cập đến. Trong quá trình sƣu tầm tƣ liệu, học viên chỉ mới
tiếp cận đƣợc với một số công trình nghiên cứu nhƣ các bài viết của tác giả Trần
Đình Hảo, về " Hòa giải, thƣơng lƣợng trong việc giải quyết tranh chấp kinh tế ",
đăng trên Tạp chí Nhà nƣớc và Pháp luật, năm 200, số 1. Của tác giả Trần Ngọc
Dũng, về " Giải quyết tranh chấp kinh tế theo phƣơng thức thƣơng lƣợng, hòa giải
" đăng trên Tạp chí Luật học năm 2004, số 1. Bài viết của tác giả Phan Chí Hiếu về
" Thực trạng pháp luật giải quyết tranh chấp kinh doanh ở Việt Nam ", đăng trên
Tạp chí Dân chủ và Pháp luật, năm 2005, số 12. PTS Dƣơng Thanh Mai về " Hòa
giải trong giải quyết tranh chấp kinh tế tại Việt Nam, Chuyên đề các phƣơng thức
giải quyết tranh chấp kinh tế tại Việt Nam ", đăng trên Thông tin khoa học pháp lý,
Viện nghiên cứu khoa học pháp lý, Bộ Tƣ pháp, số 5. Đề tài cấp bộ “ Những giải
pháp nâng cao năng lực và chất lƣợng xét xử các tranh chấp thƣơng mại tại Toà
án nhân dân ” Chủ nhiệm đề tài là nhà hoạt động thực tiễn Thẩm phán - Đỗ Cao
Thắng, Chánh tòa Tòa Kinh tế, Tòa án nhân dân Tối cao - 2004.
Vì vậy, rất cần thiết có nhiều các nghiên cứu chuyên sâu về nội dung này, đặc
biệt là những nghiên cứu mang tính chất áp dụng thực tiễn. Do đó, đề tài của Luận
văn lựa chọn nghiên cứu các vấn đề cơ bản còn tồn tại và kém hiệu quả của việc
giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án tại tỉnh Nghệ An, đồng
thời rút ra những bài học kinh nghiệm, kiến nghị giải pháp hoàn thiện pháp luật
trong lĩnh vực này để phục vụ cho công tác của hệ thống Tòa án nhân dân, góp
phần nâng cao chất lƣợng, hiệu quả giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa

1


trên thực tế là rất cần thiết và hoàn toàn phù hợp với yêu cầu mới nền kinh tế nƣớc
ta trong giai đoạn hiện nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ của luận văn
3.1 Mục đích nghiên cứu:

Khái quát một số vấn đề về lý luận của pháp luật về giải quyết các tranh chấp
mua bán hàng hóa ở Việt Nam.
Đánh giá thực trạng giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa qua thực tiễn
giải quyết tại các cấp Tòa án tỉnh Nghệ An, đồng thời đi sâu phân tích những kết
quả đạt đƣợc, những hạn chế tồn tại và làm rõ nguyên nhân của thực trạng đó.
Đề xuất một số giải pháp trƣớc mắt cũng nhƣ lâu dài nhằm hoàn thiện hệ
thống pháp luật và nâng cao hiệu quả giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa
qua thực tiễn giải quyết tại các cấp òa án ở Nghệ An.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Qua nghiên cứu thực tiễn giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa của Tòa
án hai cấp trên địa bàn tỉnh Nghệ An, để đƣa ra các giải pháp góp phần hoàn thiện
pháp luật và nâng cao hiệu quả giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng
Tòa án ở nƣớc ta hiện nay.
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về mua bán hàng hóa
- Nghiên cứu pháp luật về giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa
án
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tƣợng nghiên cứu:
Đối tƣợng nghiên cứu của Luận văn là các quan điểm, học thuyết, các quy
định của pháp luật về giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án và thực
tiễn giải quyết tại tỉnh Nghệ An.
4.2. Phạm vi nghiên cứu:
Mua bán hàng hóa và giải quyết các tranh chấp trong mua bán hàng hóa theo
BLTTDS năm 2015 và các văn bản pháp luật khác quy định về mua bán hàng hóa
trong giai đoạn sơ thẩm và phúc thẩm qua thực tiễn giải quyết tại các cấp Tòa án ở
tỉnh Nghệ An, giai đoạn từ năm 2011 – 2016.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phƣơng pháp luận
Đề tài đƣợc thực hiện trên cơ sở lý luận của chũ nghĩa Mác - Lênin và tƣ tƣởng
Hồ Chí Minh về Nhà nƣớc và pháp luật, các đƣờng lối, chính sách của Đảng và Nhà

nƣớc nhất là các quan điểm đổi mới trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu

2


Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu trên đây, việc nghiên cứu đề tài này đƣợc
thực hiện trên cơ sở kết hợp các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể nhƣ : Nhƣ phân
tích, thống kê, so sánh đối chiếu, phân tích và tổng hợp, ... phƣơng pháp khảo sát
thực tiễn cũng đƣợc sử dụng để làm rõ các nội dung nghiên cứu của đề tài.
6. Những đóng góp mới của luận văn
Luận văn sẽ có một số đóng góp cụ thể sau:
- Qua khái quát một số quan điểm cơ bản về khái niệm mua bán hàng hóa và
giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án, góp phần bổ sung, hoàn
thiện các vấn đề lý luận pháp luật về giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa mại
bằng Tòa án.
- Qua phân tích và đánh giá thực tiễn giải quyết các tranh chấp mua bán hàng
hóa tại các cấp Tòa án tỉnh Nghệ An , góp phần chỉ ra một số hạn chế và những
nguyên nhân làm căn cứ cho việc hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả giải
quyết các tranh chấp trong mua bán hàng hóa bằng Tòa án.
- Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thi hành
pháp luật trong giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án tại tỉnh
Nghệ An.
7. Cấu trúc của luận văn
Ngoài các phần : Mở đầu, kết luận, Tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung
của Luận văn đƣợc kết cấu gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và pháp luật về giải quyết tranh chấp mua bán hàng
hóa bằng Tòa án.
Chƣơng 2: Thực tiễn giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án tại
tỉnh Nghệ An.

Chƣơng 3: Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả giải
quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án từ kinh nghiệm thực tiễn tại
tỉnh Nghệ An.

3


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP
MUA BÁN HÀNG HÓA BẰNG TÒA ÁN
1.1. Cơ sở lý luận về giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm về mua bán hàng hóa
1.1.1.1. Khái niệm về mua bán hàng hoá
Ở Việt Nam mua bán hàng hóa theo cách hiểu thông thƣờng, mua bán hàng
hóa là những hoạt động trao đổi hay giao lƣu hàng hóa, dịch vụ dựa trên cơ sở
thuận mua vừa bán.
Hoạt động mua bán hàng hóa là một bộ phận chủ yếu của hoạt động thƣơng
mại và đƣợc định nghĩa tại khoản 8 Điều 3 Luật Thƣơng mại năm 2005 nhƣ sau: "
Mua bán hàng hóa là hoạt động thƣơng mại, theo đó bên bán có nghĩa vụ giao
hàng, chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho bên mua và nhận thanh toán; bên mua có
nghĩa vụ thanh toán cho bên bán, nhận hàng và quyền sở hữu hàng hóa theo thỏa
thuận "
1.1.1.2. Các đặc điểm về mua bán hàng hoá
Các đặc điểm của mua bán hàng hóa cần đƣợc nói đến là đặc điểm về chủ thể,
về hình thức, về đối tƣợng, về nội dung của mua bán hàng hóa:
1.1.2. Khái niệm, đặc điểm tranh chấp mua bán hàng hóa
1.1.2.1. Khái niệm tranh chấp mua bán hàng hóa
Tranh chấp mua bán hàng hóa là những mâu thuẫn, bất đồng về quyền và
nghĩa vụ giữa các chủ thể tham gia trong quan hệ mua bán hàng hóa mà chủ yếu là
liên quan đến việc thực hiện hoặc không thực hiện quyền và nghĩa vụ theo hợp

đồng mua bán hàng hóa đã đƣợc xác lập. Tranh chấp có thể phát sinh từ nội dung
của hợp đồng, giải thích hợp đồng, quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng,
thực hiện hợp đồng, sửa đổi, bổ sung chấm dứt hợp đồng, trách nhiệm bồi thƣờng
thiệt hại do vi phạm hợp đồng…

4


1.1.2.2. Các đặc điểm
Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa là dạng tranh chấp phát sinh trong
hoạt động mua bán hàng hóa giữa cá nhân với cá nhân; giữa cá nhân với tổ chức có
đăng ký kinh doanh với nhau; giữa các tổ chức có đăng ký kinh doanh với nhau.
1.1.3. Nguyên nhân xảy ra tranh chấp từ mua bán hàng hóa
1.1.3.1. Nguyên nhân chủ quan
Các nguyên nhân chủ quan đƣợc đề cập đến bao gồm:
- Do sự chủ quan của các bên trong quá trình thiết lập hợp đồng mua bán
hàng hóa.
- Do ý chí chủ quan của các chủ thể trong hợp đồng (cố tình không thực
hiện các giao kết trong hợp đồng dẫn tới bên bị vi phạm buộc phải khởi kiện tại
Tòa án để bảo vệ quyền lợi).
- Năng lực của doanh nghiệp trong quan hệ thƣơng mại quốc tế còn nhiều hạn
chế; sự thiếu hiểu biết về pháp luật và tập quán thƣơng mại quốc tế.
1.1.3.2. Nguyên nhân khách quan
Các nguyên nhân khách quan đƣợc đề cập gồm:
- Sự biến động của những yếu tố nhƣ giá cả, tỷ giá, cung cầu của mỗi quốc
gia là khác nhau ở mỗi giai đoạn ảnh hƣởng rất lớn đến lợi ích của các bên và có
thể dẫn đến nguy cơ xảy ra tranh chấp.
- Các sự kiện bất khả kháng xảy ra ngẫu nhiên trong thực tế sau khi hai bên
đã ký kết hợp đồng mà không thuộc trƣờng hợp đồng miễn trách nhiệm.
- Đối với các tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế thì ngoài những

nguyên nhân khách quan trên còn có thể kể đến các nguyên nhân sau: hợp đồng
mua bán hàng hóa quốc tế là hợp đồng liên quan đến ít nhất hai hệ thống pháp luật
của hai quốc gia, ngoài ra còn có thể liên quan đến tập quán quốc tế điều chỉnh các
quan hệ hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, các bên ký kết lại không tìm hiểu kỹ
lƣỡng trƣớc khi ký kết hợp đồng dẫn đến việc ký kết hợp đồng không đúng, không
đầy đủ, dẫn đến cách hiểu không thống nhất làm phát sinh tranh chấp giữa các bên;
Sự thay đổi chính sách và pháp luật điều chỉnh quan hệ thƣơng mại quốc tế.
1.1.4. Một số phƣơng thức giải quyết tranh chấp tác động, ảnh hƣởng đến việc
giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án

5


Pháp luật Việt Nam hiện hành công nhận các phƣơng thức giải quyết tranh
chấp trong mua bán hàng hóa nhƣ sau : Thƣơng lƣợng, hòa giải, trọng tài và bằng
thủ tục tố tụng dân sự tại Tòa án.
1.1.4.1. Giải quyết tranh chấp bằng thƣơng lƣợng
Thƣơng lƣợng là phƣơng thức giải quyết tranh chấp thông qua việc các bên
tranh chấp cùng với nhau bàn bạc, trao đổi, tự dàn xếp, tháo gỡ những bất đồng
phát sinh để loại bỏ tranh chấp mà không cần có sự trợ giúp hay phán quyết của bất
kỳ bên thứ ba nào. Nếu việc thƣơng lƣợng thành công hai bên sẽ đạt đến một sự
thỏa thuận. Thỏa thuận này đƣợc thừa nhận nhƣ một hợp đồng, sự thống nhất ý chí
giữa các bên, là “luật” giữa các bên và các bên phải có nghĩa vụ thực hiện.
1.1.4.2. Giải quyết tranh chấp bằng hòa giải
Giải quyết tranh chấp bằng hòa giải là phƣơng thức giải quyết tranh chấp
thông qua sự tham gia của bên thứ ba, bên thứ ba đóng vai trò trung gian để hỗ trợ
hoặc thuyết phục các bên tranh chấp tìm kiếm các giải pháp để nhằm chấm dứt các
bất đồng, xung đột trong tranh chấp. Bên trung gian đóng vai trò hỗ trợ các bên
trong tranh chấp đi đến giải pháp có lợi nhất cho cả các bên, có khi bên trung gian
hòa giải thuyết phục đôi bên chấp nhận giải pháp mà họ đề ra để đi đến chấm dứt

tranh chấp.
1.1.4.3. Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài
Giải quyết tranh chấp trong mua bán hàng hóa bằng trọng tài là phƣơng thức
giải quyết tranh chấp thông qua hoạt động của trọng tài viên, với tƣ cách là bên thứ
ba độc lập nhằm giải quyết các xung đột bằng việc đƣa ra một phán quyết buộc các
bên trong tranh chấp phải thực hiện. Khoản 1 Điều 3 Luật Trọng tài thƣơng mại
năm 2010 quy định: “ Trọng tài thƣơng mại là phƣơng thức giải quyết tranh chấp
do các bên thỏa thuận và đƣợc tiến hành theo quy định của Luật này ”.
1.2. Pháp luật về giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án
Tranh chấp mua bán hàng hóa là một dạng của tranh chấp kinh doanh thƣơng
mại. cho nên giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án là hình thức giải
quyết tranh chấp thuộc phạm vi hoạt động kinh doanh thƣơng mại do cơ quan tài
phán của nhà nƣớc, mang ý chí quyền lực nhà nƣớc, đƣợc tiến hành theo t nh tự,
thủ tục nghiêm ngặt, chặt chẽ. Các phán quyết của a án mang tính cƣỡng chế cao,
đƣợc bảo đảm thi hành bằng sức mạnh cƣỡng chế của Nhà nƣớc. Hiệu lực của bản
án, quyết định có giá trị pháp lý cao, buộc các bên phải thực hiện. Ngoài ra, có

6


những ƣu điểm giống nhƣ hòa giải nếu các bên chấp nhận thỏa thuận hòa giải
thành trƣớc khi Tòa án đƣa vụ án ra xét xử. Còn nhƣợc điểm cần khắc phục của thủ
tục giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án là về mặt thời hạn giải
quyết án trên thực tế thƣờng kéo dài do nhiều lý do dẫn đến tốn kém các chi phí
cho các bên trong tranh chấp cũng nhƣ của Nhà nƣớc. Hơn nữa, trình tự, thủ tục tố
tụng tại Tòa án rất nghiêm ngặt, cứng nhắc, thủ tục thiếu linh hoạt vì đã đƣợc tuân
thủ nghiêm ngặt các quy định của Luật tố tụng. Bên cạnh đó, nguyên tắc xét xử
công khai tại Tòa án tuy là nguyên tắc đƣợc xem là tiến bộ, mang tính răn đe
nhƣng cũng là nhƣợc điểm của tố tụng dân sự tại a án bởi lẽ khi xét xử công khai
tại a án th uy tín của các bên tranh chấp không đƣợc đảm bảo, bí quyết kinh

doanh khó có thể giữ kín, đôi khi là cản trở đối với doanh nhân, doanh nghiệp khi
những bí mật kinh doanh bị tiết lộ… Ngoài ra, việc xét xử tại Tòa án đôi khi rƣờm
rà, chậm chạp, mặc dù pháp luật tố tụng dân sự đã quy định rõ thời hạn xét xử tại
tòa án đƣợc giới hạn nhất định, song đối với doanh nghiệp thời hạn này là khá
nhiều, chƣa kể đến việc Tòa án còn thƣờng xuyên để quá thời hạn so với quy định
rất lâu, đối với doanh nghiệp việc chậm trễ nhƣ vậy cũng gây không ít phiền hà,
rắc rối. Chính vì vậy mà phƣơng thức giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa
bằng Tòa án ít khi đƣợc các thƣơng nhân, doanh nghiệp lựa chọn và thƣờng xem
đây là phƣơng thức lựa chọn cuối cùng của mình khi các phƣơng thức giải quyết
tranh chấp khác nhƣ thƣơng lƣợng, hòa giải, trọng tài không mang lại hiệu quả.
1.2.1. Các nguyên tắc cơ bản khi giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng
Tòa án.
1.2.1.1. Nguyên tắc tôn trọng quyền tự định đoạt của các đƣơng sự
Theo quy định tại Điều 5 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, nguyên tắc quyền
quyết định và tự định đoạt của đƣơng sự đƣợc quy định nhƣ sau: “ Đƣơng sự có
quyền quyết định việc khởi kiện, yêu cầu Toà án có thẩm quyền giải quyết vụ việc
dân sự. Toà án chỉ thụ lý giải quyết vụ việc dân sự khi có đơn khởi kiện, đơn yêu
cầu của đƣơng sự và chỉ giải quyết trong phạm vi đơn khởi kiện, đơn yêu cầu đó.
Trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự, các đƣơng sự có quyền chấm dứt, thay
đổi các yêu cầu của mình hoặc thoả thuận với nhau một cách tự nguyện, không
trái pháp luật và đạo đức xã hội”.
1.2.1.2. Nguyên tắc bình đẳng trƣớc pháp luật
Quyền bình đẳng trƣớc pháp luật là quyền cơ bản của công dân đã đƣợc ghi
nhận từ Hiến pháp năm 1992 tới Hiến pháp năm 2013. Quyền này đã đƣợc cụ thể
hoá trong nhiều văn bản pháp luật, trong đó có Bộ luật Tố tụng dân sự: “ Mọi công

7


dân đều bình đẳng trƣớc pháp luật, trƣớc Toà án không phân biệt dân tộc, nam nữ,

thành phần xã hội, tín ngƣỡng, tôn giáo, trình độ văn hoá, nghề nghiệp. Mọi cơ
quan, tổ chức đều bình đẳng không phụ thuộc vào hình thức tổ chức, hình thức sở
hữu và những vấn đề khác. Các đƣơng sự đều bình đẳng về quyền và nghĩa vụ
trong tố tụng dân sự, Toà án có trách nhiệm tạo điều kiện để họ thực hiện các
quyền và nghĩa vụ của mình ” (Điều 8).
1.2.1.3. Nguyên tắc toà án không tiến hành điều tra mà chỉ xác minh, thu nhập
chứng cứ
Nguyên tắc này thể hiện bản chất dân sự trong việc giải quyết các tranh chấp
trong mua bán hàng hóa. Khác với giải quyết các vụ án hình sự, giải quyết tranh
chấp trong mua bán hàng hóa là giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự, thì Tòa án
không tiến hành điều tra mà đƣơng sự phải cung cấp chứng cứ, a án chỉ xác minh,
thu thập chứng cứ trong những trƣờng hợp nhất định (Điều 6 Bộ luật Tố tụng dân
sự).
1.2.1.4. Nguyên tắc hoà giải
Nguyên tắc hòa giải trong tranh chấp mua bán hàng hóa đƣợc quy định tại
Điều 10 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, đó là : “ Toà án có trách nhiệm tiến
hành hoà giải và tạo điều kiện thuận lợi để các đƣơng sự thoả thuận với nhau về
việc giải quyết vụ việc dân sự theo quy định của Bộ luật này ”.
1.2.1.5. Nguyên tắc giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa nhanh chóng kịp
thời
1.2.1.6. Nguyên tắc xét xử công khai
Xét xử công khai là một trong những nguyên tắc dân chủ của hoạt động xét
xử. Khoản 3 Điều 103 Hiến pháp 2013 đã quy định: “ Tòa án nhân dân xét xử
công khai. Trong trƣờng hợp đặc biệt biệt cần giữ bí mật nhà nƣớc, thuần
phong, mỹ tục của dân tộc, bảo vệ ngƣời thành niên hoặc giữ bí mật đời tƣ theo
yêu cầu chính đáng của đƣơng sự, Tòa án nhân dân có thể xét xử kín”.
1.2.2. Đặc điểm của giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
1.2.2.1. Bản chất của giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
- Mang tính chất nghiêm ngặt, chặt chẽ theo quy định của pháp luật về tố
tụng dân sự và nó không phụ thuộc vào ý chí của các bên trong tranh chấp.

8


- Mang bản chất cƣỡng chế cao của cơ quan thi hành pháp luật của Nhà
nƣớc, bắt buộc các bên khi tham gia tố tụng phải tuân theo và thực thi.
1.2.2.2. Đặc điểm của giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
- Thẩm quyền giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án thƣờng
phát sinh khi một trong các bên trong tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích của
mình bị xâm phạm nên khởi kiện ra tòa án, để yêu cầu tòa án giải quyết các
tranh chấp đó. Việc khởi kiện đƣợc thực hiện tại Tòa án thông qua thủ tục khởi
kiện và thụ lý đơn khởi kiện theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự.
1.2.3. Trình tự giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
1.2.3.1. Thủ tục giải quyết tại Tòa án cấp sơ thẩm
Để bảo đảm cho việc giải quyết tranh chấp dân sự nói chung cũng nhƣ
tranh chấp mua bán hàng hóa nói riêng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
các tổ chức và cá nhân, Bộ luật Tố tụng dân sự đã quy định trình tự thủ tục giải
quyết tại Tòa án sơ thẩm gồm các bƣớc nhƣ: Khởi kiện, thụ lý đơn khởi kiện,
hòa giải, chuẩn bị xét xử, phiên tòa sơ thẩm.
1.2.3.2. Thủ tục giải quyết tại Tòa án cấp phúc thẩm
Đây là việc Tòa án cấp trên trực tiếp xét xử lại vụ án mua bán hàng hóa,
mà bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm chƣa có hiệu lực pháp luật bị
kháng cáo hoặc kháng nghị. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, thủ tục
phúc thẩm gồm các bƣớc: Kháng cáo, kháng nghị bản án, quyết định sơ thẩm;
chuẩn bị xét xử phúc thẩm; phiên tòa phúc thẩm.
Kết luận Chƣơng 1
CHƢƠNG 2
THỰC TIỄN GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP MUA BÁN HÀNG HÓA
BẰNG TÒA ÁN TẠI TỈNH NGHỆ AN
2.1 Khái quát tình hình kinh tế, xã hội và các tranh chấp mua bán hàng hóa tại

tỉnh Nghệ An
2.1.1 Khái quát tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Nghệ An
2.1.2 Tình hình tranh chấp mua bán hàng hóa trên địa bàn tỉnh Nghệ An
2.2 Thực trạng giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án tại
tỉnh Nghệ An

9


2.2.1 Khái quát chung
Sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Nghệ An trong nhiều năm trở lại đây đã
có sự tác động tích cực đến việc giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng
Tòa án noi riêng cũng nhƣ các tranh chấp trong đời sống xã hội nói chung. Số lƣợng
các vụ việc tranh chấp mua bán hàng hóa ngày càng tăng, năm sau luôn cao hơn
năm trƣớc.
2.2.2. Kết quả giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng tòa án tại tỉnh
Nghệ An từ năm 2011 cho đến 2016
2.2.2.1. Kết quả giải quyết các tranh chấp tại tòa án cấp sơ thẩm
Từ năm 2011 – 2016 số lƣợng các vụ việc tranh chấp mua bán hàng hóa mà
Tòa án hai cấp ở tỉnh Nghệ An đã giải quyết là 471 vụ việc các loại về tranh chấp
mua bán hàng hóa. Các vụ việc đều đƣợc Tòa án thụ lý và giải quyết nhanh chóng,
kịp thời, đáp ứng yêu cầu của đời sống xã hội.
2.2.2.2. Kết quả giải quyết các tranh chấp tại tòa án cấp phúc thẩm
Từ năm 2011 – 2016 cấp phúc thẩm đã giải quyết 134 vụ việc.
2.2.3. Một số vƣớng mắc, bất cập trong giải quyết các tranh chấp mua bán hàng
hóa bằng tòa án tại tỉnh Nghệ An
2.2.3.1 Một số vƣớng mắc, bất cập từ cơ cấu tổ chức của hệ thống Tòa án
Luật tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014 mới có hiệu lực và đi vào thực tế,
song vẫn chƣa khắc phục đƣợc những tồn tại, hạn chế của Luật tổ chức Tòa án nhân
dân năm 2002 đã đƣợc sửa đổi bổ sung năm 2009. Cụ thể nhƣ sau:

Thứ nhất, về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Tòa án:
Thứ hai, về cơ cấu tổ chức Tòa án nhân dân các cấp:
Thứ ba, về bảo đảm hoạt động của Tòa án: Cơ sở vật chất và kinh phí hoạt
động của các Tòa án hiện nay còn thiếu thốn, bất cập, nhất là ở cấp huyện chƣa đáp
ứng đƣợc yêu cầu công tác xét xử trong điều kiện cải cách tƣ pháp.
2.2.3.2 Một số vƣớng mắc, bất cập từ các quy định của pháp luật và việc áp dụng
pháp luật về trình tự, thủ tục giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa
án.
2.2.3.2.1 Về thủ tục tố tụng :
- Nguyên tắc tranh tụng trong tố tụng chƣa đƣợc đảm bảo, chƣa phù hợp với
yêu cầu thực tiễn.

10


- Xác định quan hệ pháp luật tranh chấp không đúng.
- Các quy định về phân loại thẩm quyền giải quyết tại cấp sơ thẩm chƣa rõ
ràng, dẫn đến những vƣớng mắc trong quá trình thực thi.
- Việc cấp, tống đạt hoặc thông báo văn bản tố tụng đến đƣơng sự gặp nhiều
trở ngại.
2.2.3.2.2 Về nội dung:
- Tòa án điều tra không đầy đủ, bỏ sót ngƣời tham gia tố tụng dẫn tới phán
quyết không chính xác.
- Án lệ chƣa đƣợc coi nguồn luật, ít nhiều ảnh hƣởng đến hiệu quả giải quyết
các tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án.
2.2.3.3 Vấn đề bổ nhiệm Thẩm phán, năng ,năng lực đội ngũ Thẩm phán còn có
những hạn chế.
Khắc phục vẫn đề này tại Chƣơng VII, từ Điều 65 đến Điều 83 Luật tổ chức
Tòa án nhân dân năm 2014 đã quy định về Thẩm phán, trong đó quy định về các
ngạch Thẩm phán; nhiệm kỳ của Thẩm phán. Tại Điều 74 của luật quy định " Nhiệm

kỳ đầu của các Thẩm phán là 05 năm; trƣờng hợp đƣợc bổ nhiệm lại hoặc đƣợc bổ
nhiệm vào ngạch Thẩm phán khác thì nhiệm kỳ tiếp theo là 10 năm ". Vậy nhiệm kỳ
đầu của Thẩm phán cần đƣợc hiểu nhƣ thế nào ? Thiết nghĩ, để có cách hiểu thống
nhất về nhiệm kỳ của Thẩm phán, cần có văn bản giải thích của cơ quan có thẩm
quyền. Việc giải thích có ý nghĩa rất quan trọng, là cơ sở để thực hiện thống nhất
trong cả nƣớc quy định về nhiệm kỳ của Thẩm phán. Nhất là trong điều kiện hiện
nay, thi hành Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014, có rất nhiều Thẩm phán
đƣợc bổ nhiệm lần đầu, bổ nhiệm lại, bổ nhiệm vào ngạch Thẩm phán mới. Song
quyết định bổ nhiệm Thẩm phán chỉ ghi “ bổ nhiệm có thời hạn ” mà không ghi
thời hạn bổ nhiệm đến ngày nào.
Các chế đãi ngộ đối với Thẩm phán vẫn chƣa đƣợc sửa đổi, Thẩm phán vẫn
đang hƣởng lƣơng theo ngạch của chuyên viên, đó là khởi điểm vẫn hệ số 2,34 và
tối đa là 4,98, đây thực sự là vẫn đề rất bất cập trong thực tiễn.
Về trình độ nghiệp vụ, chính trị của đội ngũ Thẩm phán còn hạn chế.
Về phẩm chất đạo đức của các Thẩm phán Tòa án hai cấp ở Nghệ An, cũng có
một số đang còn vi phạm pháp luật và quy chế công vụ.
2.2.3.4 Công tác Hội thẩm còn có hạn chế.
2.2.3.5 Công tác tài chính đối với hệ thống Tòa án chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu
thực tế.

11


Cơ sở vật chất và kinh phí hoạt động của các Tòa án hiện nay còn thiếu thốn,
bất cập, nhất là ở cấp huyện chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu công tác xét xử trong điều
kiện cải cách tƣ pháp. Thậm chí có đơn vị vẫn chƣa đƣợc cấp đất để xây dựng trụ sở
mà phải thuê nơi làm việc và phòng xét xử ( hiện nay ở Nghệ An vẫn đang còn đơn
vị cấp huyện chƣa có trụ sở phải thuê nơi làm việc và phòng xét xử, đó là Tòa án
nhân dân Thị xã Hoàng Mai ).
2.2.4 Một số kinh nghiệm từ quá trình giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa

bằng Tòa án tại tỉnh Nghệ An
Kết luận Chƣơng 2
CHƢƠNG 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO HIỆU
QUẢ GIẢI QUYẾT CÁC TRANH CHẤP MUA BÁN HÀNG HÓA BẰNG TÒA
ÁN TỪ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN TẠI TỈNH NGHỆ AN
3.1 Yêu cầu nâng cao giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án
qua thực tiến tại Nghệ An.
3.1.1 Các yêu cầu chung.
Trên cơ sở các số liệu thực tế về tình trạng gia tăng hàng năm của loại án
tranh chấp ngày càng tăng, kể cả án tranh chấp mua bán hàng hóa, trong thời gian
tới còn tiếp tăng. Để quá trình giải quyết loại án này không còn việc tồn đọng hay
việc giải quyết án chƣa đạt yêu cầu thực tế đòi hỏi cần phải liên tục hoàn thiện cả
về quy trình, quy định pháp luật cũng nhƣ việc thực hiện của các cấp xét xử để
việc áp dụng các quy định pháp luật đƣợc cụ thể, chi tiết, không tạo ra kẽ hở cho
các vi phạm, không để có trƣờng hợp các bên tranh chấp dùng phƣơng pháp khác
ngoài các phƣơng pháp mà pháp luật cho phép để xử lý các tranh chấp mua bán
hàng hóa sẽ xảy ra.
3.1.2. Các yêu cầu đặc thù từ thực tiễn tỉnh Nghệ An
Có thể nói yêu cầu cần cấp thiết phục vụ cho hệ thống Tòa án là phải hoàn
thiện khung pháp giải quyết tranh chấp nói chung và tranh chấp mua bán hàng hóa
nói riêng, rút ngắn thời gian giải quyết án, đổi mới và nâng cao trình độ giải quyết
án của Thẩm phán sơ thẩm và chuyên trách đồng thời cần hạn chế các nhƣợc điểm
còn tồn tại để phát huy các điểm mạnh dần dần thu hút sự chú ý quan tâm hơn nữa
của cá nhân và tổ chức vào con đƣờng giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa
bằng tòa án. Ngoài ra, cần xây dựng hệ thống Tòa án văn minh, hiện đại đáp ứng
đầy đủ các yêu cầu trong việc giải quyết các loại án nói chung, án tranh chấp mua
bán hàng nói riêng, là việc làm hết sức cần thiết.

12

Thực tiễn công tác giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa tại Tòa án các cấp
tại tỉnh Nghệ An cho thấy, một trong những nguyên nhân dẫn đến có sai lầm trong
khi giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa là việc Thẩm phán hiểu và vận dụng
pháp luật khi xét xử, việc ban hành vãn bản pháp luật có những điểm chƣa đầy đủ
và chƣa phù hợp với thực tiễn.
3.2. Giải pháp về hoàn thiện pháp luật
3.2.1. Hoàn thiện pháp luật về tố tụng giải quyết tranh chấp nói chung
- Thống nhất cách hiểu và vận dụng các quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự
năm 2015 , pháp luật về mua bán hàng hóa và các văn bản liên quan trong toàn hệ
thống Tòa án.
3.2.2. Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân theo
tinh thần cải cách tƣ pháp
Tiếp tục nghiên cứu và sửa đổi Luật tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014 về việc
tổ chức Tòa án nhân dân cấp huyện theo hƣớng sớm thực hiện và đề xuất cấp có
thẩm quyền về việc tổ chức các Tòa chuyên trách trong Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ
An và các Tòa án nhân dân cấp huyện theo đúng quy định của Luật tổ chức Tòa án
nhân dân năm 2014 và quy định của Thông tƣ số 01/2016/TT-CA ngày 21/01/2016
của Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao.
3.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa
bằng Tòa án qua thực tiễn giải quyết tại tỉnh Nghệ An
3.3.1 Tăng cƣờng công tác đào tạo và bồi dƣỡng chuyên môn, nghiệp vụ, nâng
cao kinh nghiệm công tác cho cán bộ, công chức Tòa án và đội ngũ Hội thẩm
nhân dân các cấp
3.3.2. Tăng cƣờng công tác tổng kết xét xử, hƣớng dẫn áp dụng pháp luật và áp
dụng án lệ trong hoạt động xét xử
3.3.3. Thực hiện hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.
Phát huy hơn nữa vai trò của công tác tuyên truyền, phổ biến pháp với chức
năng chuyển tải kiến thức pháp luật vào đời sống của ngƣời dân và doanh nghiệp,

xây dựng lòng tin của ngƣời dân và doanh nghiệp vào pháp luật, để pháp luật thực
sự đi vào cuộc sống gắn thực thi pháp luật với hiệu quả trong mua bán và kinh
doanh của ngƣời dân và doanh nghiệp, tạo hành lang pháp lý an toàn cho ngƣời dân
và doanh nghiệp phát triển ngày càng bền vững.
3.3.4. Tăng cƣờng cơ sở vật chất và phƣơng tiện làm việc cho Tòa án hai cấp
tại tỉnh Nghệ An.

13


- Tăng cƣờng cơ sở vật chất, phƣơng tiện làm việc cho Tòa án hai cấp nhằm
đáp ứng yêu cầu cải cách tƣ pháp, nhất là đối với các Tòa án chƣa có trụ sở làm việc,
hoặc những Tòa án đã đƣợc đầu tƣ xây dựng lâu chƣa đƣợc nâng cấp sữa chữa.
Kết luận chƣơng 3

14


KẾT LUẬN
Giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án là cả quá trình phức tạp
kể từ khi nguyên đơn có đơn khởi kiện yêu cầu tòa án thực hiện các thủ tục tố tụng
để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Tranh chấp chỉ kết thúc khi
nguyên đơn có đơn rút đơn khởi kiện hoặc là các bên đã thỏa thuận hòa giải đƣợc
với nhau trƣớc khi mở phiên tòa, khi đó, Tòa án sẽ có quyết định công nhận sự hòa
giải này, giá trị pháp lý của quyết định tƣơng đƣơng với một bản án đƣợc tòa án
xét xử công khai.
Tác giả đã cố gắng tập trung nghiên cứu các nội dung có liên quan đến đề tài
đồng thời đã nêu và phân tích những bƣớc cơ bản khi tham gia quá trình tố tụng tại
Tòa án trong việc giải quyết các tranh chấp mua bán hàng hóa, vận dụng trên thực
tế địa bàn tỉnh Nghệ An. Từ đó khái quát đƣợc những yếu điểm của việc vận dụng

tố tụng bằng tòa án để giải quyết những tranh chấp mua bán hàng hóa. Tuy nhiên
v những hạn chế nhất định về chuyên môn cũng nhƣ nhiều yếu tố khác nên tác giả
của Luận văn cũng chƣa chi tiết đƣợc hết thực trạng của vấn đề. Do đó, tác giả
cũng hi vọng đóng góp nhỏ của Luận văn góp phần trong công tác hoàn thiện dần
các nội dung giải quyết tranh chấp mua bán hàng hóa bằng Tòa án,

15