Ngữ văn 9 Bài 24. Sang thu

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
HỘI THI GIÁO VIÊN GIỎI
MÔN NGỮ VĂN: LỚP 9


Kiểm tra bài
cũ

Câu 1: ý nào sau đây nhận xét đúng về bài
thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phơng?
A thể thơ năm chữ, giọng điệu tha thiết, rạo
rực nhiều hình ảnh thiên nhiên giàu sức gợi cảm.
B Thể thơ bảy chữ, nhạc điệu trong sáng tha
thiết, gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp,
gợi cảm và những so sánh ẩn dụ sáng tạo.
C
C Thể thơ tám chữ, giọng điệu trang trọng,
tha thiết thành kính, nhiều hình ảnh ẩn dụ, gợi
cảm lời thơ bình dị.


Câu 2: Lựa chọn các từ: thành kính, đau
xót, tự hào, trầm lắngđể điền vào chỗ
trống trong câu văn sau cho phù hợp:
Cảm hứng bao
trùm bài thơ: Viếng lăng
thành
tự Bác là
đau
niềm

xúc động
thiêng liêng,
kính
hào , lòng
xót
biết
ơn và
,trầm
pha lẫn
khi tác giả từ
miền Nam ra viếng
Bác; cảm hứng đó đã tạo
lắng
nên giọng thơ
trang nghiêm.


Với Đỗ Phủ:

Khóm cúc chen ngang dòng lệ cũ
Con thuyền buộc chặt mối tình già


Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo

Với Nguyễn Khuyến:
.

Với Xuân Diệu:

Đây mùa thu tới mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng


Với Lưu Trọng Lư:

Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô



- Hữu Thỉnh (1942), quê ở Vĩnh Phúc.
- Ông thuộc thế hệ nhà thơ trưởng
thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
Từ một người lính trong binh chủng
Tăng thiết giáp, ông trở thành nhà thơ
quân đội.
- Hữu Thỉnh viết nhiều và viết rất hay
về những con người, cuộc sống ở
nông thôn.
- Thơ ông thiên về cảm nhận vẻ đẹp
tĩnh lặng, thanh bình của thiên nhiên
đất nước và cuộc sống, mang cảm xúc
bâng khuâng, vấn vương trước đất trời
trong trẻo, biến chuyển nhẹ nhàng.

Chính nhà thơ đã từng nói về hoàn cảnh sáng
tác bài thơ: Tôi viết bài thơ này khi đi dự trại
sáng tác do quân đội tổ chức tại làng Khương
Hạ quận Thanh Xuân. Đó là 1 vùng quê yên
bình tĩnh lặng nằm ven Hà Nội. Hôm đó thời tiết
vừa chớm thu tôi trèo lên cây ổi thật không
muốn ăn vì thấy nó đẹp. Tự nhiên hương ổi ngào
ngạt tôi không nỡ hái. Và ngay trên cây ổi tôi
viết bài thơ “sang thu”, nghĩa là sau 3 năm đất
nc hòa bình lập lại.


Văn bản: Sang thu
(Hữu Thỉnh)
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

Yêu cầu đọc: Đọc bài thơ với giọng
tình cảm, nhẹ nhàng, diễn cảm, cách
ngắt nhịp linh hoạt, không bó buộc.
Các em chú ý ngắt nhịp 2/3 và 3/2.
1/2/2. Lưu ý khổ cuối đọc với giọng
chậm rãi hơn đặc biệt 2 câu thơ cuối
cần đọc với giọng trầm lắng, suy tư.


Văn bản: Sang thu
(Hữu Thỉnh)
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.


Văn bản:Sang
Sang thu
ĐT DT
(Hữu Thỉnh)
Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

-> ĐT Sang đứng trước là từ chính,
chủ yếu thể hiện sự vận động, dịch
chuyển của sự vật. Ở đây là mùa thu
đang diễn ra, đang vận hành ở thời
hiện tại.
- Nếu ta đảo lại trật tự : Thu sang
DT ĐT
Như vậy, thu là DT là từ chính, thì
chủ yếu lại tả cảnh vật mùa thu đã
sang hoặc đang sang nhưng ở thể tĩnh
tại đã có hoặc chưa có.
- Vì thế tác giả đã đặt nhan đề bài thơ
là sang thu với 2 thanh bằng không
dấu đi liền với nhau gợi lên trong lòng
người đọc âm hưởng nhẹ nhàng, trong
trẻo thoáng chút bâng khuâng, ngẫm
ngợi nào đó về dòng thời gian trôi.

Văn bản: Sang thu
K1: Tín hiệu báo thu về.
Bố cục:
3 phần

K2: Sự chuyển biến của đất
trời khi sang thu.
K3:Sự chuyển biến của tạo vật
và suy ngẫm của tác giả

(Hữu Thỉnh)
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.


Bài tập tự đánh giá: Hoàn thành vào phiếu học tập, đối
chiếu với đáp án của Gv và tự chấm điểm cho mình( GV chiếu
bài tập tự đánh giá)

1. Hữu Thỉnh thuộc lớp nhà thơ trưởng thành trong thời kì
nào?
A. Kháng chiến chống Pháp
B. Kháng chiến chống Mĩ
2. Đặc điểm nào nổi bật nhất trong thơ Hữu Thỉnh?
A. Ấm áp tình người và giàu sức gợi cảm
B. Viết nhiều về làng quê
C. Chủ yếu viết về mùa thu
3. Cảm nhận nào được thể hiện trong bài thơ Sang thu?
A. Sang thu là bài thơ thể hiện cảm nhận mới lạ về tiết trời se lạnh
B. Cảm nhận về cuộc đời sau những năm kháng chiến
C. cảm nhận tinh tế về những chuyển biến nhẹ nhàng của khoảnh
khắc giao mùa hạ sang thu.


Bài tập tự đánh giá: Hoàn thành vào phiếu học tập, đối chiếu với đáp
án của Gv và tự chấm điểm cho mình( GV chiếu bài tập tự đánh giá)
1. Hữu Thỉnh thuộc lớp nhà thơ trưởng thành trong thời kì nào?
A. Kháng chiến chông Pháp
B. Kháng chiến chống Mĩ
Đ/a: B( 1đ)
2. Đặc điểm nào nổi bật nhất trong thơ Hữu Thỉnh?
A. Ấm áp tình người và giàu sức gợi cảm
B. Viết nhiều về làng quê
C. Chủ yếu viết về mùa thu
Đ/a: A( 1đ)
3. Cảm nhận nào được thể hiện trong bài thơ Sang thu?
A. Sang thu là bài thơ thể hiện cảm nhận mới lạ về tiết trời se lạnh
B. Cảm nhận về cuộc đời sau những năm kháng chiến
C. cảm nhận tinh tế về những chuyển biến nhẹ nhàng của khoảnh khắc giao

mùa hạ sang thu.
Đ/a: C( 1 đ)


Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về


Hoạt động 3 nhóm: Tác giả nhận ra thu về qua
những tín hiệu nào? Hãy phân tích hình ảnh thơ để
cảm nhận mùa thu về qua các tín hiệu đó?
Tín hiệu
nhận biết
thu về

Hình ảnh
từ ngữ thơ

Phân tích
hình ảnh
thơ


Tín hiệu
nhận biết
thu về

Hình ảnh

từ ngữ
thơ

Phân tích hình ảnh thơ

Hương
ổi

- Bỗng
-Hương
ổi
- Phả

- Bỗng( từ mở đầu bài thơ)
+ Bỗng: Bỗng nhiên, đột nhiên
+Bỗng là cảm giác bất ngờ, ngỡ ngàng, ngạc nhiên khi thu
đã đến, hóa ra thu đã đến rồi nhưng không báo trước cho
tác giả. Đó cũng là tâm trạng của nhà thơ.
- Hương ổi: Hương ổi là một mùi hương của ổi đang vào
độ chín, mùi hương đó quen thuộc, dân dã, nét đặc trưng
khi thu đến
-Phả là một động từ rất mạnh là sự mạnh mẽ, nồng
nàn, sộc thẳng vào cảm giác của tác giả, sộc thẳng vào
không gian để đánh thức mọi cảnh vật.


Tín hiệu
nhận biết
thu về

Hình ảnh
từ ngữ
thơ

Phân tích hình ảnh thơ

Gió

Gió se

- Gió se: Mang lại cảm giác một chút
hơi hơi lạnh của tiết trời se lạnh, hơi
khô
-> nét đặc trưng quen thuộc của trời
thu.