LUẬN văn LUẬT HÀNH CHÍNH HOẠT ĐỘNG TIẾP xúc cử TRI của đại BIỂU QUỐC hội – THỰC TRẠNG và GIẢI PHÁP

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (914.19 KB, 77 trang )

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
KHÓA 35 (2009 – 2013)
Đề tài:

HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA
ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI –
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Giảng viên hướng dẫn:
Nguyễn Nam Phương
Bộ môn: Luật Hành chính

Sinh viên thực hiện:
Trần Thị Tuyết Kha
MSSV: 5095521
Lớp: Luật Hành chính – K35

Cần Thơ, tháng 5/2013

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp

Nhận xét của cán bộ hướng dẫn
............................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................

........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................

........................................................................................................
........................................................................................................
.............
........................................................................................................

CBHD: Nguyễn Nam Phương

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp

Nhận xét của Hội đồng phản biện
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................
....................................................................................................

HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI
1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI………………………………3
1.1.1. Khái niệm về đại biểu Quốc hội………………………………..................3
1.1.2 Vị trí, vai trò của đại biểu Quốc hội……………………………………..….4
1.2 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI VÀ TẦM QUAN
TRỌNG CỦA HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI
TRONG VIỆC THỰC HIỆN CÁC CHỨC NĂNG CỦA QUỐC HỘI.........................6
1.2.1 Khái niệm cử tri, hoạt động tiếp xúc cử tri……………………………….6
1.2.1.1 Khái niệm cử tri………………………………………………………...6
1.2.1.2 Khái niệm hoạt động tiếp xúc cử tri……………………………………6
1.2.2 Tầm quan trọng của hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội
trong việc thực hiện các chức năng của Quốc hội……………………………………….7
1.3 KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA HOẠT
ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI Ở NƯỚC TA....................8
1.3.1 Giai đoạn từ năm 1946 đến năm 1959……………………………………...8
1.3.2 Giai đoạn từ năm 1959 đến năm 1980……………………………………...9
1.3.3 Giai đoạn từ năm 1980 đến năm 1992…………………………………………….10

1.3.4 Giai đoạn từ năm 1992 đến nay…………………………………………....10
1.4 NHỮNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH VỀ HOẠT ĐỘNG TIẾP
XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI………………………………………….12

CBHD: Nguyễn Nam Phương

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
1.4.1 Thành phần tham dự tiếp xúc cử tri………………………………….…...13
1.4.2 Hình thức tiếp xúc cử tri..............................................................................14

1.4.2.1 Hội nghị tiếp xúc cử tri…………………………………………………14
1.4.2.2 Việc tiếp xúc cử tri nơi cư trú…………………………………………..16
1.4.2.3 Việc tiếp xúc cử tri nơi làm việc………………………………….…......17
1.4.2.4 Tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực………………………….……..17
1.4.2.5 Tiếp xúc cử tri theo đối tượng……………………………………….......18
1.4.2.6 Tiếp xúc cử tri ngoài địa bàn tỉnh, thành phố, nơi đại biểu Quốc hội ứng
cử…………………………………………………………………………...…….…18
1.4.2.7 Tiếp xúc với cá nhân hoặc nhóm cử tri……………………...…………..19
1.4.3 Nội dung tiếp xúc cử tri.................................................................................20
1.4.4 Về việc tập hợp, tổng hợp, chuyển ý kiến, kiến nghị của cử tri………….20
1.4.5 Trách nhiệm giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri………23
1.5 QUY ĐỊNH VỀ TIẾP XÚC VỚI CỬ TRI CỦA NGHỊ SĨ Ở MỘT SỐ NƯỚC...25

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA
ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI NƯỚC TA HIỆN NAY - NHỮNG HẠN CHẾ
CÒN TỒN TẠI..............................................................................................28
2.1 TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC
HỘI HIỆN NAY...............................................................................................................28
2.1.1 Về việc thực hiện các hình thức tiếp xúc cử tri...........................................29
2.1.1.1 Về hội nghị tiếp xúc cử tri.........................................................................29
2.1.1.2 Về việc thực hiện tiếp xúc cử tri ở nơi cư trú, nơi làm việc......................30
2.1.1.3 Việc tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực, địa bàn mà đại biểu Quốc
hội quan tâm....................................................................................................................31
2.1.1.4 Về gặp gỡ, tiếp xúc với cá nhân hoặc nhóm cử tri...................................33
2.1.2 Về nội dung tiếp xúc cử tri................................................................................34
2.1.3 Về việc tổng hợp, chuyển ý kiến, kiến nghị của cử tri................................35
2.1.4 Về hoạt động theo dõi, đôn đốc và giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến
nghị của cử tri..................................................................................................................37

CBHD: Nguyễn Nam Phương

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
2.1.5 Về tình hình giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri trong thời gian qua..39
2.1.6 Về việc thực hiện trách nhiệm của đại biểu Quốc hội và quyền, trách nhiệm
của cử tri...............................................................................................................................40
2.1.7 Trách nhiệm của đoàn đại biểu Quốc hội và các cơ quan phối hợp..........42
2.2 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC CỦA HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC
CỬ TRI TRONG THỜI GIAN QUA……………………………………….……..44
2.2.1 Mặt đạt được …………………………………………………………...…...44
2.2.2 Tồn tại, hạn chế……………………………………………………………..45
2.2.3 Nguyên nhân của những hạn chế ………………………………………….48

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC
HỘI.................................................................................................................50
3.1 TÍNH CẤP THIẾT VÀ QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI HOẠT
ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI…………………………..50
3.1.1 Tính cấp thiết……………………………………………………………......50
3.1.2 Quan điểm chỉ đạo của Đảng về việc đổi mới hoạt động tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội.............................................................................................................52
3.2 MỘT SỐ PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI..........................................53
3.2.1 Thay đổi nhận thức về hoạt động tiếp xúc cử tri .......................................53
3.2.2 Hoàn thiện quy định của pháp luật về hoạt động tiếp xúc cử tri..............54
3.2.2.1 Đối với đại biểu Quốc hội........................................................................54
3.2.2.2 Về nội dung tiếp xúc cử tri..........................................................................55
3.2.2.3 Về hình thức tiếp xúc cử tri..........................................................................57

3.2.2.4 Các cơ quan, tổ chức hữu quan................................................................59
3.2.2.5 Về báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả
nước...................................................................................................................................59
3.2.2.6 Về trách nhiệm giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri…….60

CBHD: Nguyễn Nam Phương

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
3.2.3 Đổi mới việc tổ chức thực hiện hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu
Quốc hội............................................................................................................................60
3.2.3.1 Đối với đại biểu Quốc hội.......................................................................60
3.2.3.2 Bố trí thời gian hợp lí cho hoạt động tiếp xúc cử tri..............................61
3.2.3.3 Đối với Đoàn đại biểu Quốc hội và các cơ quan quan, tổ chức hữu
quan...................................................................................................................................62
3.2.3.4 Đẩy mạnh việc tiếp xúc cử tri theo giới, ngành.......................................62
3.2.4. Một số đề xuất nhằm đảm bảo cho hoạt động tiếp xúc cử tri được thực
hiện có hiệu quả.........................................................................................................................63
KẾT LUẬN...................................................................................................................................65

CBHD: Nguyễn Nam Phương

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

“Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về
nhân dân….” Đó như một khẳng định hùng hồn được nêu rõ trong văn bản có giá trị
pháp lý cao nhất nước ta, rằng nhà nước Việt Nam ta là nhà nước do nhân dân làm chủ.
Tuy nhiên nhân dân ta không trực tiếp thực hiện quyền đó mà trao lại cho người đại diện
của mình là đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội chính là thành viên của Quốc hội cơ
quan quyền lực cao nhất nước ta có quyền lập hiến, lập pháp, quyết định các vấn đề quan
trọng của đất nước và giám sát tối cao toàn bộ hoạt động của Nhà nước. Để thực hiện tốt
các chức năng lập pháp, chức năng giám sát, quyết định những vấn đề quan trọng của đất
nước, Quốc hội mà trực tiếp là người đại biểu Quốc hội cần phải giữ mối quan hệ thường
xuyên và mật thiết với cử tri. Vai trò của đại biểu Quốc hội phải là cầu nối của cử tri với
Nhà nước, kịp thời nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của cử tri, bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp của nhân dân, đảm bảo để mọi hoạt động của Quốc hội đều "do nhân dân" và
"vì nhân dân". Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới toàn diện đất nước trên mọi lĩnh vực của
đời sống chính trị, kinh tế xã hội, tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hoạt
động của Quốc hội còn có những hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu hoàn thiện Nhà
nước pháp quyền. Những hạn chế này không chỉ bắt nguồn từ cơ cấu, tổ chức và phương
thức hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội mà còn có nguyên nhân nội tại
từ chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đại biểu Quốc hội, trong đó có hoạt động tiếp
xúc cử tri. Do vậy cần nghiên cứu về mặt lý luận cũng như thực tiễn hoạt động tiếp xúc
cử tri của đại biểu Quốc hội trong điều kiện xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa. Trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp góp phần nâng cao chất
lượng hiệu quả hoạt động của đại biểu Quốc hội nói chung và hoạt động tiếp xúc cử tri
nói riêng, tạo điều kiện để đại biểu Quốc hội thực hiện ngày càng tốt hơn chức năng,
nhiệm vụ của mình. Đó là lý do người viết chọn đề tài “Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại
biểu Quốc hội nước ta hiện nay – thực trạng và giải pháp” làm luận văn hoàn thành
khóa học của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích của người viết khi lựa chọn đề tài này là nhằm làm rõ cơ sở lý luận của
hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, trên cơ sở đó đánh giá những kết quả đã

đạt được cũng như những hạn chế và những nguyên nhân từ đó tìm ra giải pháp tiếp tục
hoàn thiện các quy định pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động tiếp xúc cử
tri của đại biểu Quốc hội, đánh giá thực trạng hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc

CBHD: Nguyễn Nam Phương

-1-

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
hội từ đó rút ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của nó rút ra kiến nghị các giải
pháp đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội
được tốt hơn.
3. Phạm vi nghiên cứu
Ở đề tài này người viết sẽ tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của hoạt
động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
Việt Nam nhằm đáp ứng những yêu cầu mà thực tế đang đặt ra hiện nay. Trong đó, người
viết cũng nghiên cứu một cách tổng quát về vấn đề tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội
trong các văn bản, chủ trương, đường lối của Đảng; văn bản pháp luật và trong thực tiễn
hoạt động Quốc hội; những quan điểm, kinh nghiệm về tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc
hội từ những năm 1945 cho đến nay, Ngoài ra, người viết cũng tham khảo một số hoạt
động tiếp xúc cử tri của Nghị sĩ một số nước trên thế giới với mục đích góp phần làm rõ
hơn những vấn đề lý luận và thực tiễn về tiếp xúc cử tri của người đại biểu, rút ra những
yếu tố hợp lý góp phần hoàn thiện cơ sở lý luận và thực tiễn về hoạt động tiếp xúc cử tri
của đại biểu Quốc hội trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
4. Phương pháp nghiên cứu
Trong Luận văn “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tiếp xúc cử tri
của đại biểu Quốc hội” người viết thực hiện dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác

Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật, các quan điểm của Đảng trong
việc đổi mới tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước đáp ứng yêu cầu xây dựng
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân
dân. các phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phương pháp phân tích luật viết, phương
pháp kết hợp lí luận và thực tiễn, phương pháp lịch sử, phương pháp sưu tầm số liệu thực
tế và phân tích tổng hợp so sánh…
5. Bố cục của đề tài
Ngoài những nội dung như mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính
của đề tài được bố cục thành 3 chương:
Chương 1. khái quát chung về đại biểu Quốc hội và hoạt động tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội.
Chương 2. Thực trạng hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội nước ta hiện
nay
Chương 3. Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả tiếp xúc cử tri của đại
biểu Quốc hội.

CBHD: Nguyễn Nam Phương

-2-

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp

CHƯƠNG 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI VÀ HOẠT ĐỘNG
TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI
Mở đầu ở Chương 1 này người viết sẽ trình bài khái quát chung về hai vấn đề
chính, thứ nhất là về đại biểu Quốc hội thông qua khái niệm, vị trí vai trò của đại biểu

Quốc hội trong cơ quan quyền lực nhà nước, thứ hai về hoạt động tiếp xúc cử tri của đại
biểu Quốc hội, ở nôi dung này người viết sẽ trình bài những nội dung có liên quan đến
chế định tiếp xúc cử tri như: khái niệm, quá trình hình thành, phát triển, tầm quan trọng
của việc tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội cũng như một số quy định của luật về tiếp
xúc cử tri. Đồng thời người viết cũng tham khảo cách tiếp xúc cử tri của một số nước như
Anh, Thụy Điển…, cũng trình bài ở nội dung chương 1 này.
1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI
1.1.1. Khái niệm về đại biểu Quốc hội
Nhắc đến khái niệm đại biểu Quốc hội thì không có một định nghĩa chung nhất mà
nó chỉ là cách hiểu cách ghi nhận dựa trên những đặc điểm có liên quan đến quá trình
hình thành và hoạt động đại biểu Quốc hội từ đó được cụ thể hóa bằng việc ghi nhận
trong các văn bản có giá trị pháp lý ở nước ta.
Đầu tiên là theo Hiến pháp năm 1992, nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam:
“Đại biểu Quốc hội là người đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân, không chỉ
đại diện cho nhân dân ở đơn vị bầu cử ra mình mà còn đại diện cho nhân dân cả
nước...”.1
Tiếp theo sau Hiến pháp năm 1992 khi Luật tổ chức Quốc hội ra đời năm 2001 đã
nêu khái niệm về đại biểu Quốc hội như sau: “Đại biểu Quốc hội là người đại diện cho ý
chí và nguyện vọng của nhân dân, không chỉ đại diện cho nhân dân ở đơn vị bầu cử ra
mình mà còn đại diện cho nhân dân cả nước; là người thay mặt nhân dân thực hiện
quyền lực nhà nước trong Quốc hội”.2 Luật tổ chức Quốc hội năm 2001 đã mở rộng ra
thêm một bước về khái niệm đại biểu Quốc hội so với Hiến pháp năm 1992, ở đây đại
biểu Quốc hội không chỉ là người đại diện cho nhân dân cả nước mà còn thay mặt nhân
dân thực hiện quyền công dân của mình trong Quốc hội.
Bên cạnh đó đại biểu Quốc hội còn được hiểu là: “những công dân ưu tú trong các
lĩnh vực hoạt động của nhà nước và xã hội được nhân dân cả nước tín nhiệm và bầu cử

1
2

Điều 97, Hiến pháp Việt Nam năm 1992, sửa đổi, bổ sung năm 2001
Điều 43, Luật tổ chức Quốc hội năm 2001, sửa đổi, bổ sung năm 2007

CBHD: Nguyễn Nam Phương

-3-

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
ra bằng tổng tuyển cử tự do”.3 Từ đó, có thể hiểu một cách khái quát về đại biểu Quốc
hội như sau: “đại biểu Quốc hội là những công dân ưu tú được cử tri Việt Nam trực tiếp
bầu ra theo nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín. Các đại
biểu được bầu chịu trách nhiệm trước cử tri bầu ra mình và trước cử tri cả nước. Thông
qua các đại biểu và thông qua Quốc hội, nhân dân Việt Nam sử dụng quyền lực của mình
để định đoạt các vấn đề của đất nước”.
1.1.2 Vị trí, vai trò của đại biểu Quốc hội
Theo Hiến pháp Việt Nam năm 1992 ghi nhận thì, tất cả quyền lực nhà nước thuộc
về nhân dân. Nhưng nhân dân không thể trực tiếp, thường xuyên sử dụng quyền lực nhà
nước cho nên phải bầu ra các cơ quan đại biểu là Quốc hội ở trung ương và Hội đồng
nhân dân các cấp ở địa phương để thay mặt mình sử dụng quyền lực nhà nước. Vì vậy,
các cơ quan này được gọi là cơ quan quyền lực nhà nước. Quốc hội là cơ quan quyền lực
nhà nước cao nhất ở nước ta. Quốc hội nước ta đại diện cho ý chí, lợi ích của nhân dân
dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam.
Đại biểu Quốc hội là những công dân ưu tú trong các lĩnh vực hoạt động của nhà
nước và xã hội, được nhân dân cả nước tín nhiệm bầu ra bằng cuộc tổng tuyển cử tự do.
Các đại biểu Quốc hội là những người đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân.
Nhằm khẳng định tầm quan trọng của đại biểu Quốc hội trong cơ quan quyền lực nhà
nước ta thì lần lượt trong các bản Hiến pháp từ bản Hiến pháp đầu tiên năm 1946 cho đến

bản Hiến pháp năm 1992, đặc biệt là bản Hiến pháp năm 1992, thì địa vị pháp lí của đại
biểu Quốc hội ở nước ta rất quan trọng. Địa vị đó được thể hiện ở những khía cạnh sau:
Đại biểu Quốc hội là thành viên của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - cơ quan duy nhất có quyền lập hiến và lập pháp,
quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt
động của bộ máy nhà nước.
Đại biểu Quốc hội do nhân dân bầu ra theo nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực
tiếp và bỏ phiếu kín. Qua bầu cử, nhân dân ủy nhiệm quyền lực của mình để đại biểu
Quốc hội thay mặt nhân dân quyết định các công việc quan trọng của đất nước. Dù được
bầu cử ở một đơn vị hành chính theo đơn vị bầu cử, nhưng trong hoạt động của mình, đại
biểu Quốc hội phải xuất phát từ lợi ích của đất nước, lợi ích của nhân dân. Đại biểu Quốc
hội có những thẩm quyền đặc biệt mà các cá nhân khác trong bộ máy nhà nước không có

3

Trường Đại học Luật Hà Nội, giáo trình Luật Hiến pháp Việt Nam, nhà xuất bản công an nhân dân, Hà Nội, 2006,
trang 381- 382

CBHD: Nguyễn Nam Phương

-4-

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
được. Đó là các quyền gắn với quyền lực của Quốc hội và các quyền miễn trừ do pháp
luật quy định
Đại biểu Quốc hội có địa vị pháp lí rất đặc biệt. Đó là người đại diện của nhân dân
đồng thời là đại biểu cấu thành cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất. Vì vậy, đại biểu

Quốc hội có vai trò là cầu nối quan trọng giữa chính quyền nhà nước với nhân dân. Đại
biểu Quốc hội vừa chịu trách nhiệm trước cử tri vừa chịu trách nhiệm trước cơ quan
quyền lực nhà nước cao nhất. Đại biểu Quốc hội là người đại diện cho ý chí và nguyện
vọng của nhân dân, không chỉ đại diện cho nhân dân ở đơn vị bầu cử ra mình mà còn đại
diện cho nhân dân cả nước; là người thay mặt nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước
trong Quốc hội. Vì vậy khi làm nhiệm vụ, đại biểu phải xuất phát từ lợi ích chung của cả
nước đồng thời cũng phải quan tâm thích đáng đến lợi ích của địa phương đã bầu ra
mình, phải căn cứ vào pháp luật của Nhà nước và những quy định của chính quyền nhà
nước ở địa phương.4
Để đại biểu Quốc hội thực hiện tốt vai trò đại diện cho ý chí và nguyện vọng của
nhân dân, thể hiện đầy đủ trách nhiệm to lớn trước nhân dân, Hiến pháp và pháp luật quy
định: đại biểu Quốc hội là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cử tri và nhân dân
cả nước và nơi bầu ra mình, phải thường xuyên liên hệ chặt chẽ với cử tri, tìm hiểu tâm
tư, nguyện vọng của cử tri, thu thập và phản ánh trung thực ý kiến, kiến nghị của cử tri
với Quốc hội và cơ quan nhà nước hữu quan, chịu sự giám sát của cử tri và chịu trách
nhiệm trước cử tri về việc thực hiện nhiệm vụ đại biểu của mình. Đại biểu là tế bào sống,
là yếu tố cấu thành của Quốc hội, có vai trò quyết định đến quá trình thực hiện các chức
năng của Quốc hội hay nói cách khác hiệu quả hoạt động của đại biểu Quốc hội quyết
định hiệu quả hoạt động của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất ở Việt Nam.
Đại biểu Quốc hội có vai trò rất lớn, mang tính chất quyết định trong tổ chức và
hoạt động của bản thân Quốc hội, là người thay mặt nhân dân, đại diện cho nhân dân, nói
tiếng nói của nhân dân trong mối quan hệ với các cơ quan nhà nước (như Chính phủ, Tòa
án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao) và trong việc kiểm soát việc thực thi
quyền lực nhà nước của các cơ quan nhà nước đó, bảo đảm cho quyền lực nhà nước vận
hành vì dân, do dân và của dân. Đồng thời đại biểu Quốc hội là thành viên cơ quan nhà
nước có những nhiệm vụ và quyền hạn do Hiến pháp và Luật quy định trong mối quan hệ
với việc phục vụ nhân dân, chịu sự kiểm soát của nhân dân. Với quan niệm đó, việc phát
huy vị trí và vai trò của đại biểu Quốc hội không những nâng cao được chất lượng và
hiệu quả hoạt động của Quốc hội mà còn góp phần nâng cao được hiệu lực và hiệu quả
4

Trường Đại học Luật Hà Nội, giáo trình Luật Hiến pháp Việt Nam, nhà xuất bản công an nhân dân, Hà Nội, 2006,
trang 382

CBHD: Nguyễn Nam Phương

-5-

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
hoạt động của toàn bộ bộ máy nhà nước, giữ vững được bản chất nhân dân của Nhà nước
ta.
1.2 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI VÀ TẦM QUAN
TRỌNG CỦA HOẠT ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI
TRONG VIỆC THỰC HIỆN CÁC CHỨC NĂNG CỦA QUỐC HỘI
1.2.1 Khái niệm cử tri, hoạt động tiếp xúc cử tri
1.2.1.1 Khái niệm cử tri
Nhà nước ta là nước của dân và do nhân dân làm chủ nhưng nhân dân lại không trực
tiếp sử dụng quyền của mình mà trao cho người đại diện đó chính là đại biểu Quốc hội ở
trung ương và Hội đồng nhân dân các cấp ở địa phương để thay mặt mình sử dụng quyền
lực nhà nước, vì vậy đầu tiên để thực hiện quyền làm chủ của mình thì nhân dân phải lựa
chọn và bầu ra người đại diện cho mình để thực hiện quyền lực mà mình không thể trực
tiếp sử dụng đó. Vì thế cử tri phải là người có quyền bầu cử, bầu cử để lựa chọn ra những
đại biểu có đầy đủ tài, đức xứng đáng đại diện cho các tầng lớp nhân dân trong cả nước
tham gia Quốc hội - cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất và cơ quan đại diện cao nhất
của nhân dân từ Trung ương tới địa phương. Ở đây cử tri chính là công dân của nước
Việt Nam, tuy nhiên không phải mọi công dân Việt Nam đều là cử tri vì cử tri phải là
người có đầy đủ các tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật cụ thể: “Cử tri là người có

quyền bầu cử. Là công dân nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, không phân biệt
dân tộc, nam nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hoá, nghề nghiệp,
thời hạn cư trú, đủ mười tám tuổi trở lên và có đủ các điều kiện theo quy định của pháp
luật đều có quyền bầu cử….”.5
1.2.1.2 Khái niệm hoạt động tiếp xúc cử tri
Hiện nay, chưa có một văn bản quy phạm pháp luật nào định nghĩa về tiếp xúc cử
tri, nên trong thực tế đang tồn tại nhiều khái niệm khác nhau, cách hiểu khác nhau về tiếp
xúc cử tri. Điều này dẫn đến việc xuất hiện những thái độ, cách ứng xử khác nhau đối với
hoạt động tiếp xúc cử tri. Tuy nhiên chúng ta có thể hiểu một cách đơn giản nhất đó là
hoạt động phát sinh giữa đại biểu Quốc hội với cử tri, cụ thể: “Tiếp xúc cử tri là một sinh
hoạt chính trị, xã hội, có thể hiểu một cách chung nhất, là việc đại biểu (bao gồm đại biểu
Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân) gặp gỡ, trao đổi với cử tri nhằm mục đích nắm
bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của các cử tri. Tiếp xúc cử tri là dịp để tập hợp các ý
kiến của nhân dân, là cầu nối vững chắc giữa đại biểu với cử tri diễn ra dưới nhiều hình
thức ở mỗi địa phương”.
5

Điều 54, Hiến pháp Việt Nam năm 1992, sửa đổi, bổ sung năm 2001

CBHD: Nguyễn Nam Phương

-6-

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
1.2.2 Tầm quan trọng của hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội trong
việc thực hiện các chức năng của Quốc hội
Vị trí của đại biểu Quốc hội được xác định trong mối liên hệ giữa Nhà nước với

nhân dân, trong hoạt động của nhà nước, đại biểu Quốc hội là người đại diện cho nhân
dân xem xét, quyết định các vấn đề của đất nước về lập hiến, lập pháp, các chính sách cơ
bản về đối nội, đối ngoại và giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của bộ máy nhà
nước. Mọi hoạt động của đại biểu Quốc hội phải gắn với nhân dân, phát huy sức mạnh
của nhân dân, sự tham gia của nhân dân vào hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của
Quốc hội và mỗi đại biểu Quốc hội.
Là hạt nhân cấu thành cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, các đại biểu Quốc
hội có trách nhiệm thường xuyên giữ mối liên hệ với cử tri, tiếp xúc với cử tri đã tín
nhiệm bầu ra mình. Đối với các đại biểu Quốc hội, đây là hoạt động có tính thực tiễn rất
cao. Tính thực tiễn đó được thể hiện thông qua hoạt động đối thoại trực tiếp để đại biểu
nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện vọng của nhân dân. Các kiến nghị chính đáng của cử tri
là hình thức phản ánh bản chất của quyền làm chủ của nhân dân đối với công việc của đất
nước. Chỉ có thể xây dựng được mối quan hệ máu thịt với nhân dân, đại biểu Quốc hội
mới có khả năng nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, đem được tiếng nói
của nhân dân vào các nghị quyết, các đạo luật và giám sát có hiệu quả việc thực hiện các
nghị quyết các đạo luật đó. Từ đó phản ánh đúng bản chất của Nhà nước ta là nhà nước
của dân, do dân và vì dân.
Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, thực hiện ba chức năng gồm
giám sát tối cao, chức năng quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước và chức
năng lập hiến và lập pháp. Chức năng lập pháp Quốc hội có nhiệm vụ xây dựng một hệ
thống pháp luật hoàn thiện nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân đồng
thời xây dựng một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Với chức năng giám sát, Quốc
hội giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của cơ quan nhà nước nhằm đảm bảo nhà
nước thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình vì lợi ích của nhân dân, phù hợp với các
quy định của pháp luật. Đối với chức năng quyết định các vấn đề quan trọng của đất
nước, Quốc hội là cơ quan quyết định về chính sách ngoại giao, các vấn đề chiến tranh và
hòa bình, và những vấn đề có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của đông đảo người dân
trong xã hội. Để thực hiện tốt các chức năng này, Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và
mỗi đại biểu Quốc hội cần rất nhiều loại thông tin từ nhiều nguồn khác nhau nhưng
nguồn thông tin trực tiếp từ cử tri là nguồn thông tin không thể thiếu được, giúp cho pháp

luật do Quốc hội ban hành, giám sát của Quốc hội mới có hiệu quả thiết thực, các quyết
định của Quốc hội mới có ý nghĩa thực tiễn.

CBHD: Nguyễn Nam Phương

-7-

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
Tiếp xúc cử tri là việc đại biểu Quốc hội gặp gỡ cử tri để lắng nghe ý kiến, nguyện
vọng của cử tri, đồng thời qua đó báo cáo với cử tri đã bầu ra mình các kết quả hoạt động
đã được đại biểu thực hiện. Là một hình thức quan trọng để thu thập thông tin giúp cho
đại biểu hoạt động. Qua tiếp xúc cử tri đại biểu Quốc hội tiếp nhận nguồn thông tin đa
dạng của cuộc sống, xã hội từ những cử tri đã bầu ra đại biểu. Từ đó góp phần giúp đại
biểu hình thành chính kiến và thể hiện chính kiến đó khi tham gia vào các hoạt động ở
Quốc hội.
Như vậy, để thực thi tốt nhiệm vụ đại biểu của mình nói riêng và chức năng của Quốc
hội nói chung, các đại biểu Quốc hội cần phải giữ mối quan hệ thường xuyên và mật thiết
với các cử tri. Chính vì lẽ đó, tiếp xúc cử tri là một trong những nhiệm vụ quan trọng của
đại biểu Quốc hội đã được Hiến pháp năm 1992, Luật tổ chức Quốc hội, Quy chế hoạt
động của đại biểu Quốc hội và Đoàn đại biểu Quốc hội, nghị quyết liên tịch về việc tiếp
xúc cử tri quy định khá cụ thể.
1.3 KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA HOẠT
ĐỘNG TIẾP XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI Ở NƯỚC TA
Quá trình hình thành và hoàn thiện những quy định về hoạt động tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội ở nước ta gắn liền với quá trình hình thành và hoàn thiện của bộ máy
nhà nước, đặc biệt là gắn với sự ra đời của bốn bản Hiến pháp (Hiến pháp năm 1946, 1959,
1980, 1992). Có thể nói mỗi bản Hiến pháp là một bước phát triển của quy định về hoạt

động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội ở nước ta. Từ đó làm cơ sở để ngày một củng cố
hoàn thiện nên những quy định chuyên ngành cho hoạt động tiếp xúc cử tri.
1.3.1 Giai đoạn năm từ năm 1946 đến năm 1959
Hiến pháp năm 1946 là bản hiến pháp đầu tiên ra đời sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh
đọc bản tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, vì là đầu tiên
và ra đời khi đất nước vừa dành được độc lập bộ máy chính quyền chưa ổn định, chưa
hiểu rõ hết được hoàn cảnh đất nước cho nên về mặt quy định tất nhiên sẽ không cụ thể
như những bản Hiến pháp sau, và những quy định về chế định Nghị viên (đại biểu Quốc
hội) chỉ mới được hình thành và việc tiếp xúc cử tri cũng chưa được ghi nhận một cách
cụ thể. Theo Hiến pháp 1946 ghi nhận về Nghị viên: “Nghị viên không phải chỉ thay mặt
cho địa phương mình mà còn thay mặt cho toàn thể nhân dân”. 6
Đại biểu Quốc hội là người đại diện cho nhân dân ở cơ quan nhà nước cao nhất ở
nước ta đó là Quốc hội, mang tiếng nói của nhân dân đến với Quốc hội để thực hiện quyền
làm chủ của mình và tiếp xúc cử tri là một trong những hoạt động quan trọng của người đại
6

Điều 25, Hiến pháp Việt Nam năm 1946

CBHD: Nguyễn Nam Phương

-8-

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
biểu Quốc hội, chỉ có tiếp xúc với cử tri thì mới hiểu họ đang nghĩ gì, cần gì ý kiến ra sau
từ đó mang tiếng nói của họ đến với nhà nước, vì vậy đại biểu Quốc hội chính là người đại
diện của nhân dân thay mặt nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước. Tuy nhiên như đã nói
ở trên thì do Hiến pháp năm 1946 là bản Hiến pháp ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt của đất

nước cho nên về quy định tất nhiên sẽ chưa cụ thể, nó chỉ mới thể hiện bản chất của người
đại biểu Quốc hội là đại diện cho nhân dân chứ về mặt chuyên sâu đại diện như thế nào thì
chưa được đề cập tới. Trải qua hơn mười năm xây dựng và củng cố đất nước, nhà nước ta
nhận thấy rằng chưa thực sự tạo cho nhân dân thực hiện quyền làm chủ của mình chưa đi
sâu nắm sát được những suy nghĩ của nhân dân cho nên đến năm 1957, nhằm nâng cao
chất lượng và hiệu quả hoạt động của đại biểu Quốc hội, giúp đại biểu thực hiện tốt vai
trò đại diện của mình tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá I đã ra Nghị quyết về vấn đề kiện
toàn tổ chức của Quốc hội, trong đó quy định cụ thể một số nhiệm vụ của đại biểu Quốc
hội về vấn đề tiếp xúc với cử tri như “Để hiểu rõ tình hình nhân dân đề đạt ý kiến,
nguyện vọng của nhân dân lên Quốc hội, các đại biểu Quốc hội phải giữ sự liên hệ với
nhân dân ở địa phương đã bầu ra mình hay là ở một nơi thuận lợi với hoàn cảnh cư trú.
Chính quyền các cấp có trách nhiệm giúp đỡ các đại biểu hiểu rõ tình hình nhân dân.
Tuỳ theo nhu cầu công tác Ban Thường trực Quốc hội tổ chức những đoàn đại biểu đi
tiếp xúc với nhân dân”.7
1.3.2 Giai đoạn năm từ năm 1959 đến năm 1980
Năm 1959, Quốc hội thông qua Hiến pháp thay thế Hiến pháp 1946. Năm 1960,
Quốc hội ban hành Luật tổ chức Quốc hội, trong đó đã cụ thể hóa một bước quy định về
trách nhiệm của đại biểu Quốc hội là: “phải trung thành với chế độ dân chủ nhân dân,
tuân theo Hiến pháp và pháp luật, về vấn đề đại diện cho cử tri thì luật quy định liên hệ
với cử tri phải liên hệ “chặt chẽ, hết lòng hết sức phục vụ nhân dân”.8 Bên cạnh đó căn
cứ vào tầm quan trọng của đại biểu Quốc hội với vai trò là người đại diện cho cử tri ở cơ
quan nhà nước, đại biểu Quốc hội có thực hiện tốt công việc của mình thì quyền làm chủ
của nhân dân mới phát huy được vì vậy nhằm bảo vệ quyền lợi của nhân dân và hạn chế
việc các đại biểu không chuyên tâm với công việc của mình cho nên lúc này luật cũng
quy định “đại biểu Quốc hội có thể bị cử tri của đơn vị bầu ra mình bãi miễn trước khi
hết nhiệm kỳ, nếu không xứng đáng với sự tín nhiệm của nhân dân”.9 Mặt khác nhà nước
quy định cử tri có quyền bãi nhiệm đại biểu đó là hệ quả tất yếu của việc đại biểu Quốc
hội nhận được sự ủy quyền của cử tri để thực hiện việc đại diện cho lợi ích, do đó đại
biểu phải chịu trách nhiệm trước cử tri đã bầu ra họ.
7

Nghị quyết của Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa I ngày 24.1.1957 về vấn đề kiện toàn tổ chức Quốc hội
Điều 41, Luật tổ chức Quốc hội nước Việt Nam dân chủ cộng hòa năm 1960
9
Điều 45, Luật tổ chức Quốc hội nước Việt Nam dân chủ cộng hòa năm 1960
8

CBHD: Nguyễn Nam Phương

-9-

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
1.3.3 Giai đoạn từ năm 1980 đến năm 1992
Đến Hiến pháp năm 1980 đã quy định rõ hơn trách nhiệm của đại biểu Quốc hội và
được Luật tổ chức Quốc hội năm 1981 ra đời cụ thể hóa, theo đó trách nhiệm tiếp xúc cử
tri của đại biểu Quốc hội đã được quy định: “Đại biểu Quốc hội phải liên hệ chặt chẽ với
cử tri, chịu sự giám sát của cử tri, thực hiện chế độ tiếp xúc và báo cáo với cử tri về hoạt
động của mình và của Quốc hội, trả lời những yêu cầu và kiến nghị của cử tri. Sau mỗi
kỳ họp Quốc hội, các đại biểu Quốc hội báo cáo với cử tri về kết quả kỳ họp, phổ biến và
giải thích các luật và nghị quyết đã được Quốc hội thông qua”.10 Như vậy Luật đã quy
định cụ thể đại biểu Quốc hội là người đại diện của nhân dân thì phải liên hệ chặt chẽ với
người dân để hiểu được họ nghĩ gì, muốn gì và trông đợi gì ở nhà nước, đồng thời là
người đại diện của nhân dân để nói lên tiếng nói của họ ở cơ quan nhà nước cao nhất đó
là Quốc hội thì các đại biểu phải báo cáo với cử tri về hoạt động của mình ở Quốc hội để
cử tri biết được đại biểu đã làm được những gì, có đáp ứng được sự mong mỏi và niềm
tin mà cử tri giao cho chưa. Không chỉ dừng lại ở đó mỗi đại biểu Quốc hội còn phải phổ
biến, hướng dẫn cho cử tri biết và hiểu đúng về các Luật và Nghị quyết của Quốc hội

thông qua.
Sự phát triển và hình thành của hoạt động tiếp xúc cử tri ở giai đoạn này có sự ghi
nhận tiến bộ, hợp lí hơn so với trước đó là đại biểu Quốc hội phải liên hệ chặt chẽ và báo
cáo với cử tri về hoạt động của mình ở Quốc hội sở dĩ nói hợp lí là bởi vì đại biểu Quốc
hội là được nhân dân tín nhiệm giao cho họ trọng trách đó là người đại diện nhân dân
thực hiện quyền lực nhà nước ở Quốc hội, với vai trò là người đại diện và cử tri chính là
người được đại diện thì người được đại diện có quyền biết những gì mà họ giao cho
người đại diện có được thực hiện và làm tốt hay không là điều tất nhiên.
1.3.4 Giai đoạn năm 1992 đến nay
Hiến pháp năm 1992 ra đời một lần nữa khẳng định rõ bản chất Nhà nước ta. Điều
97 Hiến pháp 1992 quy định: “Đại biểu Quốc hội là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng
của nhân dân, không chỉ đại diện cho nhân dân ở đơn vị bầu cử ra mình mà còn đại diện
cho nhân dân cả nước. Đại biểu Quốc hội phải liên hệ chặt chẽ với cử tri, chịu sự giám sát
của cử tri, thu thập và phản ánh trung thực ý kiến, nguyện vọng của cử tri với Quốc hội và
các cơ quan Nhà nước hữu quan, thực hiện chế độ tiếp xúc và báo cáo với cử tri về hoạt
động của mình và của Quốc hội, trả lời những yêu cầu và kiến nghị của cử tri, xem xét,
đôn đốc, theo dõi việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân và hướng dẫn, giúp đỡ
công dân thực hiện các quyền đó”.11
10
11

Điều 61, Luật tổ chức Quốc hội và hội đồng nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1981
Điều 97, Hiến pháp Việt Nam năm 1992, sửa đổi, bổ sung năm 2001

CBHD: Nguyễn Nam Phương

- 10 -

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
Luật tổ chức Quốc hội năm 1992 ra đời dựa trên các quy định của Hiến pháp năm
1992 và Luật tổ chức Quốc hội và hội đồng nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam năm 1981. Về cơ bản vẫn còn giữ lại các quy định về hoạt động tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội trong Luật cũ,12 như “đại biểu Quốc hội phải phổ biến cho cử tri biết
về các Luật, Nghị quyết của Quốc hội vừa thông qua tại kì họp”. Cụ thể Luật tổ chức
Quốc hội năm 1992 quy định về đại biểu Quốc hội tiếp xúc cử tri như sau:“Đại biểu
Quốc hội chịu trách nhiệm trước cử tri, đồng thời chịu trách nhiệm trước Quốc hội về
việc thực hiện nhiệm vụ đại biểu của mình. Đại biểu Quốc hội phải gương mẫu trong việc
chấp hành Hiến pháp, pháp luật, có cuộc sống lành mạnh và tôn trọng các quy tắc sinh
hoạt công cộng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, góp phần phát huy
quyền làm chủ của nhân dân. Đại biểu Quốc hội có nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến pháp
luật, động viên nhân dân chấp hành pháp luật và tham gia quản lý Nhà nước”.13 Điểm
mới ở quy định này là ghi nhận sự chịu trách nhiệm của đại biểu Quốc hội trước cử tri và
Quốc hội, bởi vì đại biểu Quốc hội là người đại diện của cử tri, đem tiếng nói của cử tri
đến với Quốc hội để cử tri thức hiện quyền làm chủ của mình, vì vậy trong việc thực hiện
trọng trách đó đại biểu phải đảm bảo rằng mỗi ý kiến, kiến nghị của cử tri điều đến được
với diễn đàn của Quốc hội có như vậy thì cử tri mới thật sự thể hiện được quyền làm chủ
của mình. Nếu như không thực hiện được điều đó thì đại biểu phải chịu trách nhiệm trước
cử tri, trước Quốc hội là hiển nhiên. Bên cạnh đó trong điều Luật cũng đòi hỏi tính gương
mẫu của của đại biểu Quốc hội là người phổ biến cho nhân dân về các quy định của pháp
luật và vận động nhân dân sống và làm theo pháp luật thì bản thân mỗi người đại biểu
Quốc hội phải nghiêm chỉnh chấp hành tốt pháp luật, có như vậy thì nhân dân mới làm
theo, vì đơn giản “ Anh tuyên truyền phổ biến pháp luật cho tôi, thì bản thân anh phải
tuân thủ pháp luật thì mới vận động người khác thực hiện theo mình được”.
Sau Luật tổ chức Quốc hội năm 1992 thì Luật tổ chức Quốc hội năm 2001 ra đời đã
cụ thể hóa Hiến pháp năm 1992 và Luật tổ chức Quốc hội năm 1992 về việc đại biểu
Quốc hội liên hệ chặt chẽ với cử tri, ngoài việc quy định trách nhiệm của đại biểu Quốc
hội tiếp xúc cử tri“thường xuyên”, còn nêu rõ đại biểu Quốc hội còn phải “thu thập và

phản ánh trung thực ý kiến của cử tri với Quốc hội và các cơ quan Nhà nước hữu
quan”.14
Trải qua quá trình xây dựng và củng cố đất nước nhà nước ta nhận thấy rõ hơn tầm
quan trọng của hoạt động tiếp xúc cử tri trong việc xây dựng đất nước, thể hiện rõ nét bản
chất của nhà nước do nhân dân làm chủ, cho nên ngày 10/9/2004, Ủy ban thường vụ
12

Luật tổ chức Quốc hội và hội đồng nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1981
Điều 38, Luật tổ chức Quốc hội năm 1992
14
Điều 51, Luật tổ chức Quốc hội năm 2001, sửa đổi, bổ sung năm 2007
13

CBHD: Nguyễn Nam Phương

- 11 -

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
Quốc hội khóa XI và Đoàn Chủ tịch Uỷ Ban Trung Ương Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam
đã ban hành Nghị quyết liên tịch số 06/2004 quy định và hướng dẫn cụ thể về các hình
thức tổ chức tiếp xúc cử tri, nhưng đến Quốc hội khóa XIII, cụ thể vào ngày 27/9/2012
Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa XIII và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận
Tổ quốc Việt Nam đã ban hành Nghị quyết liên tịch số 525/2012 về việc tiếp xúc cử tri
của đại biểu Quốc hội, thay thế cho Nghị quyết liên tịch số 06/2004, hướng dẫn cụ thể về
các hình thức tiếp xúc cử tri có hiệu lực vào ngày 1/1/2013.
1.4 NHỮNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH VỀ HOẠT ĐỘNG TIẾP
XÚC CỬ TRI CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI

Từ khi nước ta bắt đầu bước vào thời kì đổi mới đến nay về tổ chức và phương thức
hoạt động của Quốc hội đã có nhiều đổi mới, các hình thức hoạt động của Quốc hội cũng
được cải tiến, Quốc hội ngày càng thực hiện tốt hơn nhiệm vụ quyền hạn của mình theo
quy định của pháp luật. Vị trí pháp lí của đại biểu Quốc hội trong Hiến pháp 1992 về cơ
bản vẫn tiếp tục kế thừa các quy định trong Hiến pháp 1980. Tiếp xúc cử tri là một trong
những nhiệm vụ quan trọng của đại biểu Quốc hội đã được Hiến pháp năm 1992, Luật tổ
chức Quốc hội, Quy chế hoạt động của đại biểu Quốc hội và Đoàn đại biểu Quốc hội quy
định khá rõ. Thời kì này, các văn bản pháp luật quy định về hoạt động tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội khá đầy đủ, cụ thể và toàn diện làm cơ sở cho đại biểu Quốc hội thực
hiện hoạt động này một cách có hiệu quả.
Trên cơ sở các quy định của Hiến pháp, Luật tổ chức Quốc hội năm 2001 quy định:
“ Đại biểu Quốc hội phải liên hệ chặt chẽ với cử tri, chịu sự giám sát của cử tri, thường
xuyên tiếp xúc với cử tri, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của cử tri, thu thập và phản ánh
trung thực ý kiến, kiến nghị của cử tri với Quốc hội và cơ quan nhà nước hữu quan”.15
Như vậy, Luật tổ chức Quốc hội đã phát triển mối quan hệ giữa đại biểu Quốc hội
với cử tri, theo đó đại biểu Quốc hội phải liên hệ chặt chẽ với cử tri nhưng cũng phải
thường xuyên tiếp xúc cử tri. Về cơ bản hoạt động tiếp xúc cử tri được thể hiện khá cơ
bản trong các quy định nêu trên. Ngoài các văn bản trên, Quốc hội còn ban hành các
Nghị quyết quy định hoạt động của đại biểu Quốc hội và Đoàn đại biểu Quốc hội, Nghị
quyết quy định về nội quy kì họp của Quốc hội…nhằm cụ thể hóa một cách cụ thể và đầy
đủ về hoạt động tiếp xúc cử tri.
Nghị quyết Quốc hội số 08/2002/QH11 ban hành quy chế hoạt động của đại biểu
Quốc hội và Đoàn đại biểu Quốc hội có quy định: “Đại biểu Quốc hội có trách nhiệm
tiếp xúc cử tri theo chương trình tiếp xúc cử tri của Đoàn đại biểu Quốc hội. Trong
trường hợp không thể tham gia tiếp xúc cử tri thì đại biểu Quốc hội phải báo cáo với
15

Điều 51, Luật tổ chức Quốc hội năm 2001, sửa đổi, bổ sung năm 2007

CBHD: Nguyễn Nam Phương

- 12 -

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
trưởng đoàn đại biểu Quốc hội. Đại biểu Quốc hội có thể tiếp xúc cử tri nơi cư trú, nơi
làm việc. Đại biểu Quốc hội liên hệ với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc địa phương nơi cư trú
hoặc Ban chấp hành Công đoàn nơi làm việc để tổ chức cho đại biểu tiếp xúc cử tri”.16
Nghị quyết Quốc hội số 08/2002/QH11 ban hành Quy chế hoạt động của đại biểu
Quốc hội và Đoàn đại biểu Quốc hội còn quy định: “Mỗi năm một lần, kết hợp với việc
tiếp xúc cử tri trong thời gian cuối năm đại biểu Quốc hội báo cáo với cử tri về việc thực
hiện nhiệm vụ đại biểu của mình. Cử tri có thể trực tiếp hoặc thông qua Ủy ban Mặt trận
Tổ quốc địa phương yêu cầu đại biểu báo cáo công tác và có thể nhận xét đối với việc
thực hiện nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội”.17
Cùng với thực tiễn hoạt động của đại biểu Quốc hội và các Đoàn đại biểu Quốc hội,
nhất là trước đòi hỏi ngày càng cao hơn, cụ thể hơn về hoạt động tiếp xúc cử tri, để đáp
ứng mong đợi của đại đa số cử tri và thực hiện nhiệm vụ do Quốc hội giao, ngày
25/9/2012, Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa XIII và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã kí sửa đổi, bổ sung ban hành Nghị quyết liên tịch về việc
tiếp xúc cử tri, Nghị quyết này quy định và hướng dẫn cụ thể về các hình thức tổ chức
tiếp xúc cử tri về trách nhiệm của đại biểu Quốc hội, cơ quan tổ chức hữu quan trong tiếp
xúc cử tri, quy định về trình tự, thủ tục tiến hành hội nghị tiếp xúc cử tri, việc tập hợp,
tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và giám sát, đôn đốc việc giải quyết ý kiến, kiến
nghị của cử tri...
1.4.1 Thành phần tham dự tiếp xúc cử tri
Về thành phần tham gia trong cuộc tiếp xúc cử tri thì trong Nghị quyết liên tịch
hướng dẫn về việc tiếp xúc cử tri quy định thì bao gồm:
- Đại biểu Quốc hội, Đại biểu Hội đồng nhân dân (trong trường hợp đại biểu Quốc

hội phối hợp với đại biểu Hội đồng nhân dân cùng tiếp xúc cử tri).
- Cử tri, bao gồm cử tri làm việc, học tập tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị; cử tri ở
thôn, buôn, làng, ấp, bản, phum, sóc, tổ dân phố.
- Đại diện cơ quan, tổ chức, đơn vị của địa phương có trách nhiệm tham dự để tiếp
thu, giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri.

16

Điều 12, Nghị quyết Quốc hội số 08/2002/QH11 về Quy chế hoạt động của đại biểu Quốc hội và đoàn đại biểu
Quốc hội năm 2002
17
Điều 13, Nghị quyết Quốc hội số 08/2002/QH11 về Quy chế hoạt động của đại biểu Quốc hội và đoàn đại biểu
Quốc hội năm 2002

CBHD: Nguyễn Nam Phương

- 13 -

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
- Đại diện Ban thường trực Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tổ chức cuộc
tiếp xúc cử tri và các cơ quan, tổ chức, đơn vị phục vụ cuộc tiếp xúc cử tri.18
So với những quy định cũ thì tại quy định về thành phần tham dự tiếp xúc cử tri này
có sự phân định rõ ràng, cụ thể và thay đổi hơn so với trước. Nếu như ở đây quy định là
thành phần tiếp xúc cử tri có đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân (trong
trường đại biểu Quốc hội phối hợp với đại biểu Hội đồng nhân dân cùng tiếp xúc cử tri)
thì quy định cũ không ghi nhận sự có mặt của đại biểu Quốc hội trong thành phần tiếp
xúc cử tri,19 điều này không có nghĩa là chính vì sự ghi nhận của Luật như vậy cho nên

thành phần tiếp xúc cử tri sẽ không có đại biểu Quốc hội, mà chúng ta phải ngầm hiểu sự
có mặt của đại biểu Quốc hội là tất yếu. Chứ cứ hiểu theo chính điều luật ghi như vậy đó
là điều trái quy tắc bởi vì tiếp xúc cử tri là sự gặp gỡ giữa cử tri và đại biểu Quốc hội mà
Luật không quy định sự tham gia có mặt của đại biểu Quốc hội thì rất không hợp lí, đây
là điểm thiếu sót của quy định trong văn bản Luật cũ mà đã được ghi nhận kịp thời trong
Nghị quyết liên tịch số 525/2012 văn bản mới nhất quy định về hoạt động tiếp xúc cử tri
của đại biểu Quốc hội.
1.4.2 Hình thức tiếp xúc cử tri
Có hai hình thức tiếp xúc cử tri đó là: Hội nghị tiếp xúc cử tri và gặp gỡ, tiếp xúc
với cá nhân hoặc nhóm cử tri. Tiếp xúc cử tri bao gồm: Tiếp xúc cử tri theo định kỳ trước
và sau kỳ họp Quốc hội, tiếp xúc cử tri nơi cư trú, nơi làm việc của đại biểu, tiếp xúc cử
tri theo chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng, địa bàn mà đại biểu quan tâm.20
1.4.2.1 Hội nghị tiếp xúc cử tri
Trước đây ở Nghị quyết liên tịch số 06/2004 quy định bắt buộc là tiếp xúc cử tri theo
định kỳ trước và sau kỳ họp Quốc hội, tiếp xúc cử tri nơi cư trú, nơi làm việc của đại
biểu, tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng, địa bàn mà đại biểu quan tâm
đều phải tổ chức theo hình thức hội nghị. Hội nghị tiếp xúc cử tri là hình thức tiếp xúc cử
tri theo chương trình, kế hoạch của Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội. Tuy
nhiên đến khi Nghị quyết liên tịch số 525/2012 ra đời thì Hội nghị tiếp xúc cử tri được áp
dụng đối với tiếp xúc cử tri theo định kỳ trước và sau kỳ họp Quốc hội còn đối với hoạt
động tiếp xúc cử tri tại nơi làm việc, nơi cư trú, tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực,
đối tượng hoặc theo địa bàn mà đại biểu Quốc hội quan tâm, thì căn cứ vào mục đích, yêu
cầu, nội dung của cuộc tiếp xúc cử tri, đại biểu Quốc hội có thể áp dụng hoặc không áp
18

Điều 6, Nghị quyết liên tịch số 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN về việc tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội
19
Điều 5, Nghị quyết liên tịch số 06/2004/NQLT/UBTVQH11-ĐCTUBMTTQVN ban hành hướng dẫn về việc đại
biểu quốc hội tiếp xúc cử tri

20
Điều 5, Nghị quyết liên tịch số 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN về việc tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội

CBHD: Nguyễn Nam Phương

- 14 -

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
dụng hình thức hội nghị tiếp xúc cử tri. 21 Đây là một điểm mới tiến bộ trong quy định của
pháp luật về hình thức của hoạt động tiếp xúc cử tri bởi vì quy định này giúp cho các đại
biểu Quốc hội chủ động hơn khi tham gia tiếp xúc cử tri và gần gũi với cử tri hơn bởi vì
khi tổ chức theo hình thức hội nghị thì đòi hỏi các cơ quan, đơn vị tổ chức và đại biểu
Quốc hội phải chuẩn bị đầy đủ về mặt hình thức, cơ sở vật chất, địa điểm phải thật trang
trọng như đúng với bản chất của hội nghị. Điều này thì cần phải có thời gian dài chuẩn bị
vì thế rất mất thời gian và cả kinh phí, bản thân của các cử tri khi đi tham gia tiếp xúc cử
tri đa số là nhân dân lao động họ không quen với không khí trang nghiêm của cơ quan thì
khi tiếp xúc với các đại biểu cử tri sẽ không thoải mái mạnh dạn để nêu lên ý kiến, hay
đặt câu hỏi của mình với đại biểu trong khi đó việc đó lại chính là quyền lợi của mình.
Bên cạnh đó việc tiếp xúc cử tri trước và sau kì họp đều có quy định về thời gian nên các
đơn vị có liên quan có thể dự kiến tính toán mà chuẩn bị chu đáo theo hình thức hội nghị,
còn đối với tiếp xúc cử tri nơi cư trú, nơi làm việc của đại biểu, tiếp xúc cử tri theo
chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng, địa bàn mà đại biểu quan tâm thì luật không nêu cụ thể về
thời gian là khi nào sẽ tiếp xúc mà chỉ nêu là trong trường hợp đại biểu Quốc hội có “yêu
cầu” hoặc khi đại biểu Quốc hội thấy “cần thiết” vì vậy các cơ quan liên quan khó có thể
mà dự tính được thời gian cụ thể để chuẩn bị chu đáo theo hình thức hội nghị được nên
có thể không áp dụng hình thức này.

Hội nghị tiếp xúc cử tri trước kỳ họp Quốc hội
Các cuộc tiếp xúc cử tri trước kỳ họp Quốc hội giúp ích rất nhiều cho các đại biểu
Quốc hội trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình. Trong đó có thể nêu lên một số lợi ích
như sau:
Thứ nhất, nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của cử tri. Từ đó mang tiếng nói của
cử tri đến với diễn đàn của Quốc hội
Thứ hai, nắm bắt được các vấn đề nổi cộm đang diễn ra trong xã hội nhờ vậy, các
cuộc thảo luận của Quốc hội về tình hình kinh tế- xã hội tại hội trường thường có chất
lượng và phản ánh đúng nhu cầu của đất nước.
Thứ ba, nắm bắt được các thông tin cần thiết để thực hiện chức năng giám sát, đa số
các câu hỏi chất vấn được nêu ra tại các kỳ họp thường do các đại biểu thu thập được
thông tin qua sự phản ánh của cử tri.
Từ đó quy định về hội nghị tiếp xúc cử tri như sau: Chậm nhất là 20 ngày, trước
ngày khai mạc kỳ họp Quốc hội, đại biểu Quốc hội có trách nhiệm tiếp xúc cử tri ở địa
phương mình ứng cử, trong buổi tiếp xúc này đại biểu Quốc hội sẽ báo cáo dự kiến nội
21

Điều 18, Nghị quyết liên tịch số 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN về việc tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội

CBHD: Nguyễn Nam Phương

- 15 -

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
dung, chương trình kỳ họp Quốc hội và những vấn đề có liên quan đến kỳ họp, lắng nghe
tâm tư, nguyện vọng của cử tri, thu thập ý kiến, kiến nghị của cử tri. Đại biểu Quốc hội

có thể lựa chọn những nội dung Quốc hội sẽ thảo luận, xem xét, thông qua tại kỳ họp để
báo cáo, trao đổi với cử tri, gợi mở những vấn đề quan tâm để cử tri tham gia ý kiến.22
Hội nghị tiếp xúc cử tri sau kỳ họp Quốc hội
Chậm nhất là 20 ngày, sau ngày bế mạc kỳ họp Quốc hội, đại biểu Quốc hội có
trách nhiệm tiếp xúc cử tri ở địa phương mình ứng cử mục đích nhằm để báo cáo về kết
quả kỳ họp Quốc hội mà đại biểu Quốc hội đã tham dự vừa qua về tình hình thực hiện kế
hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước. Bên cạch đó phổ biến các luật, nghị
quyết và những quyết định khác mà Quốc hội đã thông qua trong kỳ họp động viên nhân
dân thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, chính sách, pháp luật của nhà nước. lắng
nghe tâm tư, nguyện vọng của cử tri, thu thập ý kiến, kiến nghị của cử tri. Cũng tại buổi
tiếp xúc này vị trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội thay mặt Đoàn đại biểu Quốc hội hoặc
phân công đại biểu Quốc hội trong Đoàn báo cáo kết quả kỳ họp Quốc hội tại kỳ họp Hội
đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoặc báo cáo với cử tri thông qua
phương tiện thông tin đại chúng tại địa phương. Tại cuộc tiếp xúc cử tri, đại biểu Quốc
hội báo cáo với cử tri về việc thực hiện nhiệm vụ đại biểu của mình và việc thực hiện
chương trình hành động đã hứa trước cử tri khi vận động bầu cử.23
1.4.2.2 Việc tiếp xúc cử tri nơi cư trú
Tiếp xúc cử tri nơi cư trú được quy định như sau: Khi đại biểu Quốc hội có yêu cầu
tiếp xúc cử tri nơi cư trú, thì tùy theo nơi làm việc của đại biểu Quốc hội tại địa phương
hoặc ở trung ương, thì Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân hoặc cơ
quan, nơi đại biểu Quốc hội làm việc có trách nhiệm cử cán bộ liên hệ với Ban thường
trực Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, nơi đại biểu Quốc hội cư trú để tổ chức
cuộc tiếp xúc cử tri.24 Cái lợi thế của việc tiếp xúc cử tri nơi cư trú đó là đại biểu Quốc
hội có sự gần rũi hơn do cử tri đã thường xuyên gặp gỡ, tiếp xúc với đại biểu nên dễ bày
tỏ quan điểm, nêu ý kiến, kiến nghị của mình, nếu như trước đây trong quy định của văn
bản Luật cũ thì tiếp xúc cử tri nơi cư trú được thực hiện là do văn phòng phục vụ Đoàn
đại biểu Quốc hội giúp đại biểu Quốc hội hoặc đại biểu Quốc hội tự liên hệ thì giờ đây thì
tùy theo nơi làm việc của đại biểu Quốc hội tại địa phương hoặc ở trung ương, thì Văn
phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân hoặc cơ quan, nơi đại biểu Quốc
22

Điều 22 Nghị quyết liên tịch số 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN về việc tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội
23
Điều 22 Nghị quyết liên tịch số 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN về việc tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội
24
Điều 23 Nghị quyết liên tịch số 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN về việc tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội

CBHD: Nguyễn Nam Phương

- 16 -

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
hội làm việc lien hệ với Ban thường trực Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, nơi
đại biểu Quốc hội cư trú thực hiện tiếp xúc cử tri chứ đại biểu Quốc hội không còn tự
mình liên hệ nữa.
1.4.2.3 Việc tiếp xúc cử tri nơi làm việc
Tiếp xúc cử tri nơi làm việc được quy định như sau: Khi đại biểu Quốc hội có yêu
cầu tiếp xúc cử tri tại nơi làm việc, thì Thủ trưởng, Chủ tịch Công đoàn cơ quan, tổ chức,
đơn vị nơi đại biểu Quốc hội làm việc có trách nhiệm tổ chức để đại biểu Quốc hội tiếp
xúc cử tri, tạo điều kiện thuận lợi để cử tri tham dự buổi tiếp xúc. 25 Cũng tương tự với
tiếp xúc cử tri nơi cư trú thì tiếp xúc cử tri nơi làm việc là hoạt động tiếp xúc cử tri được
cho là gần gũi nhất, nơi làm việc chính là nơi đại biểu tới mỗi ngày, có mối quan hệ trên
công việc với mỗi cữ tri vì thế mỗi khi đại biểu Quốc hội có yêu câu muốn tiếp xúc cử tri
thì có thể tự liên hệ với Thủ trưởng, Chủ tịch Công đoàn để gặp gỡ cử tri

1.4.2.4 Tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực
Việc tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực cũng là một hoạt động của tiếp xúc cử
tri mà Căn cứ vào chương trình, nội dung kỳ họp Quốc hội, các dự án luật, nghị quyết,
các báo cáo và các dự án khác mà Quốc hội sẽ xem xét, thông qua tại kỳ họp, Đoàn đại
biểu Quốc hội tổ chức để đại biểu Quốc hội tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực mà
đại biểu Quốc hội quan tâm, cử tri tham gia cuộc tiếp xúc là chuyên gia, nhà nghiên cứu,
người có kinh nghiệm hoạt động thực tiễn về chuyên đề, lĩnh vực mà đại biểu cần trao
đổi, lấy ý kiến, kiến nghị. 26
Như đã nói ở trên, căn cứ vào chương trình nội dung kỳ họp Quốc hội, các dự án
luật, nghị quyết, các báo cáo và các dự án khác mà Quốc hội sẽ xem xét, thông qua tại kỳ
họp thì từ đây các đại biểu Quốc hội có thể xem xét những vấn đề mà mình quan tâm để
tổ chức tiếp xúc cử tri nhằm thu thập hoặc xem coi cử tri nhận định như thế njao2 về vấn
đề đó.
Điểm đặc biệt của hoạt động tiếp xúc cử tri theo chuyên đề lĩnh vực này là cử tri
tham gia cuộc tiếp xúc là chuyên gia, nhà nghiên cứu, người có kinh nghiệm hoạt động
thực tiễn về chuyên đề, lĩnh vực mà đại biểu cần trao đổi, lấy ý kiến, kiến nghị, bởi vì đối
tượng này là những cử tri có kinh nghiệm, năng lực đánh giá lẫn trình độ chuyên môn
cao, những ý kiến đóng góp của họ ít nhiều vẫn sẽ có giá trị xác thực hơn.

25

Điều 24 Nghị quyết liên tịch số 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN về việc tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội
26
Điều 25, Nghị quyết liên tịch số 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN về việc tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội

CBHD: Nguyễn Nam Phương

- 17 -

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

Hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội - thực trạng và giải pháp
1.4.2.5 Tiếp xúc cử tri theo đối tượng
Việc tiếp xúc cử tri theo đối tượng được quy định như sau: Căn cứ vào nội dung,
chương trình kỳ họp Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội tổ chức để đại biểu Quốc hội tiếp
xúc với cử tri có liên quan trực tiếp đến đối tượng điều chỉnh của các dự án luật, các dự
án khác mà Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp.
Theo yêu cầu của đại biểu Quốc hội, Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội
đồng nhân dân có trách nhiệm liên hệ với Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên
quan tổ chức để đại biểu Quốc hội tiếp xúc đúng đối tượng cử tri theo yêu cầu của đại
biểu Quốc hội.
Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan đến hoạt động tiếp xúc cử tri có
trách nhiệm thông báo, tạo điều kiện để cử tri thuộc đối tượng đại biểu quan tâm tham dự
cuộc tiếp xúc cử tri.
Tại cuộc tiếp xúc cử tri, đại biểu Quốc hội chủ động nêu những vấn đề mà mình
quan tâm tìm hiểu để trao đổi từ đó lấy ý kiến, kiến nghị của cử tri xem ý của họ đánh giá
như thế nào về những vấn đề đó.27
Điểm khác biệt giữa tiếp xúc cử tri theo đối tượng so với các hoạt động tiếp xúc cử
tri khác (tiếp xúc cử tri chuyên đề, lĩnh vực, cư trú, làm việc…) là cử tri trong buổi tiếp
xúc là tập hợp những cử tri thuộc lĩnh vực điều chỉnh của các dự án Luật hoặc các dự án
khác mà Quốc hội xem xét thông qua tại kì họp ví dụ như Quốc hội xem xét dự án Luật
về doanh nghiệp thì có sự tham gia của cự tri là chủ hoặc là đại diện của các doanh
nghiệp tham dự. Ưu điểm của tiếp xúc cử tri theo đối tượng là đảm bảo tính khả thi của
các dự án Luật khi Quốc hội ban hành nó đảm bảo được quyền lợi của đối tượng mà Luật
điều chỉnh cũng như hạn chế sự thiếu khả quan dẫn đến hiện trạng Luật nói một đằng mà
làm một nẽo.
1.4.2.6 Tiếp xúc cử tri ngoài địa bàn tỉnh, thành phố, nơi đại biểu Quốc hội ứng

cử
Bên cạnh đó trong trường hợp cần thiết để nâng cao chất lượng, hiệu quả đóng góp
của cử tri vào việc xây dựng luật, hoạt động giám sát và quyết định những vấn đề quan
trọng của đất nước, đại biểu Quốc hội có thể tiếp xúc cử tri ngoài địa bàn tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ương, nơi mình ứng cử. Chậm nhất là 20 ngày, trước ngày dự kiến tiếp
xúc cử tri, đại biểu Quốc hội có trách nhiệm thông báo bằng văn bản chương trình, kế
hoạch, nội dung tiếp xúc cử tri nơi đại biểu Quốc hội đến tiếp xúc cho Đoàn đại biểu
27

Điều 26 Nghị quyết liên tịch số 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN về việc tiếp xúc cử tri của
đại biểu Quốc hội

CBHD: Nguyễn Nam Phương

- 18 -

SVTH: Trần Thị Tuyết Kha

LUẬN văn LUẬT HÀNH CHÍNH HOẠT ĐỘNG TIẾP xúc cử TRI của đại BIỂU QUỐC hội – THỰC TRẠNG và GIẢI PHÁP

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về