LUẬN văn LUẬT HÀNH CHÍNH PHÁP LUẬT về AN TOÀN LAO ĐỘNG và vệ SINH LAO ĐỘNG THỰC TRẠNG và GIẢI PHÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
Khóa 33 (2007-2011)

PHÁP LUẬT VỀ AN TOÀN LAO ĐỘNG
VÀ VỆ SINH LAO ĐỘNG - THỰC TRẠNG
VÀ GIẢI PHÁP

Giảng viên hướng dẫn:

Sinh viên thực hiện:

NGUYỄN ÁNH MINH

NGUYỄN THỊ NGOAN

Bộ môn: Luật Hành Chính

MSSV: 5075205
Lớp: Luật Hành Chính – Khóa 33

Cần Thơ, tháng 4/2011
2011


NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN


.......................................................................................................................

.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................

Cần Thơ, ngày

tháng

năm


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG BẢO VỆ LUẬN VĂN


.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................

Cần Thơ, ngày

tháng

năm

MỤC LỤC
Trang
LỜI NÓI ĐẦU.................................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1: MỐI QUAN HỆ GIỮA AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ VỆ SINH
LAO ĐỘNG VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG
1.1. Khái niệm về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng............................................... 4
1.2. Ý nghĩa của an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng................................................. 6
1.3. Các nguyên tắc thực hiện an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng........................ 10
1.3.1. Nhà nước quy ñịnh nghiêm ngặt chế ñộ an toàn lao ñộng và vệ sinh lao
ñộng .............................................................................................................................. 10
1.3.2. Thực hiện toàn diện và ñồng bộ an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng...... 12
1.3.3. Đề cao và ñảm bảo quyền và trách nhiệm của tổ chức Công ñoàn trong
việc thực hiện an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ...................................................... 13
1.4. Mối quan hệ giữa an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng với người lao ñộng .... 15
CHƯƠNG 2: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ
VỆ SINH LAO ĐỘNG – THỰC TRẠNG - HƯỚNG HOÀN THIỆN
2.1. Quy ñịnh của pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng...................... 17
2.1.1. Các biện pháp ñảm bảo an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ................. 17
2.1.2. Tiêu chuẩn về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ................................. 20
2.1.3. Công tác huấn luyện về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng.................. 23
2.2. Thực trạng của việc áp dụng an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng trong các
doanh nghiệp ở Việt Nam ............................................................................................. 26
2.2.1. An toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng trong các doanh nghiệp vừa và
nhỏ

.............................................................................................................................. 26
2.2.2. An toàn vệ sinh thực phẩm trong các doanh nghiệp .................................. 28
2.2.3. Các biện pháp phòng hộ bảo vệ người lao ñộng trong doanh nghiệp....... 31

2.3. Quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các bên trong an toàn lao ñộng và vệ
sinh lao ñộng................................................................................................................ 39
2.3.1. Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao ñộng ....................................... 39
2.3.2. Quyền và nghĩa vụ của người lao ñộng ...................................................... 40


2.3.3. Trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước .................................................... 40
2.3.4. Trách nhiệm của tổ chức Công ñoàn .......................................................... 42
2.4. Quy ñịnh của pháp luật ñối với một số lao ñộng ñặc thù ................................... 44
2.4.1. Đối với lao ñộng chưa thành niên.............................................................. 44
2.4.2. Đối với lao ñộng nữ.................................................................................... 46
2.4.3. Đối với lao ñộng là người cao tuổi ............................................................ 47
2.4.4. Đối với lao ñộng là người tàn tật ............................................................... 49
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ
VỀ AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ VỆ SINH LAO ĐỘNG
3.1. Thực trạng về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ........................................... 52
3.2. Giải pháp của việc thực hiện an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ................. 56
3.2.1. Quản lý Nhà nước về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ..................... 57
3.2.2. Thanh tra Nhà nước về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng .................. 58
3.3. Kiến nghị ................................................................................................................. 62
KẾT LUẬN .................................................................................................................... 64
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
LỜI NÓI ĐẦU
Đất nước ta ñang trong thời kỳ phát triển kinh tế theo hướng thị trường ñịnh
hướng xã hội chủ nghĩa với chính sách mở cửa giao lưu hợp tác quốc tế. Bên cạnh ñó,

những tiến bộ khoa học kỹ thuật cũng ngày càng ñược cải tiến, nâng cao trình ñộ của
mọi người trên ñất nước Việt Nam. Lao ñộng là một quá trình làm ra của cải vật chất
phục vụ cho gia ñình, bản thân và xã hội. Đã từ rất lâu con người ñã biết khai thác tìm
tòi những thức ăn ñể sinh sống ñến ngày nay, ñã có biết bao người cũng như ông cha
ta ñã ñể lại kinh nghiệm cho con cháu ngày sau. Ngày nay lao ñộng là nguồn thu nhập,
là nguồn sống của mọi người, ở những lứa tuổi nào ñi nữa thì cũng có khả năng lao
ñộng khi bản thân họ nhận thức ñược lao ñộng là ñiều cơ bản ñể nuôi sống con người.
Trong thời ñại nào ñi nữa thì lao ñộng vẫn là hoạt ñộng quan trọng nhất ñể tạo ra của
cải mang lại giá trị vật chất và giá trị tinh thần cho con người. Lao ñộng xuất hiện
cùng với quá trình phát triển sản xuất, khoa học và công nghệ, dụng cụ phương tiện
sản xuất ngày càng ña dạng tiên tiến thì sức khỏe của người lao ñộng càng có nguy cơ
ñe dọa.
Trong lao ñộng sản xuất ngày nay với những công nghệ tiếp thu từ rất nhiều
nước trên thế giới cùng với những tiến bộ của thành tựu khoa học kỹ thuật, thì các
công cụ phương tiện ngày càng ña dạng, nhiều chức năng giúp cho con người không ít
khó khăn trong quá trình lao ñộng. Có những việc rất khó khăn ñối với con người do
ñó họ cần ñến các thiết bị công nghệ là ñều tất yếu. Ở những yếu tố những quy ñịnh
nào cũng có mặt trái của nó cũng tạo ra yếu tố nguy hại cho con người không nhiều
cũng ít. Nhưng với những công nghệ như thế cũng ñã tạo ra những nguy hiểm, những
chất ñộc hại cho con người nhất là người lao ñộng, những công cụ càng tiên tiến thì
khả năng làm tổn thương người lao ñộng càng cao. Khi làm việc ñiều ñầu tiên và quan
trọng nhất mà họ cần là ñảm bảo ñược sự an toàn sức khỏe. Như vậy, công tác an toàn
lao ñông và vệ sinh lao ñộng là công tác không thể thiếu trong quá trình lao ñộng,
nhưng người lao ñộng vẫn có những rủi ro mà hàng năm cả nước thống kê lên rất
nhiều.
Công tác an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng là một chính sách kinh tế – xã hội
lớn của Đảng và Nhà nước ta, ñó là một hoạt ñộng hướng về cơ sở và phục vụ trực tiếp
bảo vệ sức khỏe cho người lao ñộng, lực lượng sản xuất chủ yếu của ñất nước, có tính
nhân ñạo và xã hội cao. Bảo vệ sức khỏe và duy trì khả năng làm việc của người lao
ñộng là trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước, của các doanh nghiệp và của cả người

lao ñộng. Để hiểu rõ hơn về những quy ñịnh của pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ
sinh lao ñộng cũng như cách thức áp dụng, nguyên nhân dẫn ñến tai nạn lao ñộng bệnh
nghề nghiệp, những bất cập còn tồn tại như thế nào và ñưa ra cách giải quyết hợp lý
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

1

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
hay chưa và các biện pháp ñể ñảm bảo ra sao cùng với thực tiễn như thế nào, do ñó
người viết ñã chọn ñề tài này làm luận văn cho mình.
Mục ñích, ñối tượng nghiên cứu
Mục ñích nghiên cứu: công tác an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ñược ñảm
bảo tốt thì sức khỏe, tính mạng của người lao ñộng ñược an toàn ñược bảo vệ tuyệt ñối
hơn, góp phần chăm lo ñời sống cho người lao ñộng, cải thiện ñiều kiện sống của mọi
người trên ñất nước ta. Tuyên truyền, vận ñộng hơn nữa ñể mọi người cùng hiểu cùng
quan tâm thực hiện tốt công tác này.
Đối tượng nghiên cứu: là những công cụ phương tiện, các yếu tố gây hại, môi
trường xung quanh có ảnh hưởng như thế nào ñến người lao ñộng. Biết ñược nguyên
nhân dẫn ñến tai nạn lao ñộng và bệnh nghề nghiệp của người lao ñộng, hiểu rõ hơn và
nhận thức ñược tầm quan trọng của an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng.
Phạm vi nghiên cứu
Trong bất kỳ lĩnh vực nào thì sự ñảm bảo sức khỏe cho người lao ñộng cũng là
trên hết. Nhưng trong luận văn người viết chủ yếu ñề cập ñến những quy ñịnh cơ bản,
những tiêu chuẩn và cách thực hiện an toàn vệ sinh lao ñộng trong các doanh nghiệp
cơ sở, các chế ñộ phòng hộ bảo vệ người lao ñộng ñể ñảm bảo an toàn cho họ. Do
người viết không có cơ hội tiếp xúc thực tế mà chủ yếu tìm hiểu qua sách báo, các
trang thông tin ñiện tử nên phạm vi nghiên cứu còn hạn hẹp, rất mong sự thông cảm

của quý Thầy Cô.
Phương pháp nghiên cứu
Người viết chủ yếu sử dụng phương pháp phân tích luật viết kết hợp với phân
tích tổng hợp, sưu tầm số liệu thực tế cùng với nghiên cứu lý luận trên tài liệu sách vở,
các trang thông tin ñiện tử, phương pháp thống kê, tổng hợp, ñánh giá số liệu thực tế .
Bố cục của ñề tài
Ngoài lời nói ñầu nội dung của ñề tài gồm 3 chương như sau:
Chương 1. Mối quan hệ giữa an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng với người
lao ñộng (chủ yếu người viết giới thiệu chung về công tác an toàn lao ñộng và vệ sinh
lao ñộng, các nguyên tắc thực hiện và mối quan hệ của người lao ñộng trong việc thực
hiện an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng).
Chương 2. Quy ñịnh của pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng –
thực trạng – hướng hoàn thiện (trong chương này người viết chủ yếu ñề cập ñến các
quy ñịnh của pháp luật về an toàn vệ sinh lao ñộng, ñi sâu phân tích các quy ñịnh ñó,
ñồng thời người viết còn ñưa ra một vài dẫn chứng thực tế ñể làm tăng tính thực thi
của ñề tài).

GVHD: Nguyễn Ánh Minh

2

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
Chương 3. Thực trạng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả về an toàn lao
ñộng và vệ sinh lao ñộng (chủ yếu nói về tình hình thực tế hiện nay về công tác an
toàn vệ sinh lao ñộng, tìm ra những nguyên nhân, những khó khăn tồn tại trong công
tác này, ñồng thời người viết ñưa ra một số kiến nghị nhằm nâng cao hơn trong việc
thực hiện an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng).

GVHD: Nguyễn Ánh Minh

3

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
CHƯƠNG 1
MỐI QUAN HỆ GIỮA AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ VỆ SINH LAO
ĐỘNG VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG
1.1. Khái niệm về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng
An toàn vệ sinh lao ñộng là một chính sách lớn luôn ñược Đảng và Nhà nước ta
coi trọng và quan tâm. Ngay từ những ngày ñầu thành lập nước Việt Nam dân chủ
cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh ñã ban hành sắc lệnh 29/SL ngày 13/3/1947 về an
toàn vệ sinh lao ñộng, thời gian lao ñộng - nghỉ ngơi, và trong suốt những năm tiếp
theo phương hướng phát triển công tác này ñều ñược ñưa vào các Nghị quyết, văn kiện
của Đảng và trong Bộ Luật Lao ñộng năm 1994 sửa ñổi, bổ sung năm 2002 năm 2006
và năm 2007 có một chương riêng quy ñịnh về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng.
Bảo hộ lao ñộng là tổng hợp những quy phạm pháp luật của Nhà nước về an
toàn, vệ sinh lao ñộng nhằm cải thiện ñiều kiện lao ñộng, ngăn ngừa tai nạn lao ñộng,
bệnh nghề nghiệp và nhằm mục ñích bảo vệ sức khỏe cho người lao ñộng. Bảo hộ lao
ñộng là những biện pháp phòng tránh hay xóa bỏ những nguy hiểm cho con người
trong quá trình lao ñộng, nhằm bảo vệ yếu tố năng ñộng nhất của lực lượng sản xuất là
người lao ñộng, chăm lo cho sức khỏe và hạnh phúc của người lao ñộng do ñó bảo hộ
lao ñộng mang ý nghĩa nhân ñạo sâu sắc. Bên cạnh ñó, bảo hộ lao ñộng cũng góp phần
tạo tâm lý an tâm cho người lao ñộng thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Bảo hộ lao
ñộng ñược hiểu theo hai nghĩa như sau:
Theo nghĩa rộng, bảo hộ lao ñộng là tất cả những biện pháp của nhà nước

nhằm bảo vệ sức khỏe cho người lao ñộng, phòng ngừa ngăn chặn những tai nạn lao
ñộng và các ảnh hưởng có hại khác phát sinh trong quá trình lao ñộng.
Theo nghĩa hẹp, bảo hộ lao ñộng là những quy ñịnh của nhà nước về an toàn
lao ñộng và vệ sinh lao ñộng, về chế ñộ thể lệ bảo hộ lao ñộng nhằm phòng ngừa tai
nạn lao ñộng và bệnh nghề nghiệp.
Trước ñây, an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng là một bộ phận nằm trong chế
ñịnh bảo hộ lao ñộng. Còn bảo hộ lao ñộng ñược hiểu là những quy ñịnh của Nhà nước
liên quan ñến việc ñảm bảo an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng và các chế ñộ, thể lệ
bảo hộ lao ñộng khác. Như vậy, nếu hiểu theo nghĩa này thì bảo hộ lao ñộng có ý
nghĩa quá rộng và khó phân biệt với nhiều vấn ñề khác của luật lao ñộng, có chức năng
chung là bảo vệ người lao ñộng. Khi ñó tiền lương, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ
ngơi, bảo hiểm lao ñộng...ñều thuộc phạm trù “bảo hộ lao ñộng”. Nếu dùng khái niệm
“bảo hộ lao ñộng” với nghĩa hẹp, chỉ bao gồm những quy ñịnh an toàn lao ñộng và vệ
sinh lao ñộng thì không tương xứng với khái niệm này. Chính vì vậy trong Bộ Luật
Lao ñộng tại chương IX dùng tiêu ñề an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng, như vậy
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

4

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
các quy ñịnh tại chương IX của Bộ Luật Lao ñộng sẽ chủ yếu ñề cập ñến an toàn lao
ñộng và vệ sinh lao ñộng. Tuy nhiên an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng và bảo hộ lao
ñộng có quan hệ mật thiết với nhau, do ñó khi trong một chừng mực nhất ñịnh khi
phân tích những vấn ñề về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng thì vấn ñề bảo hộ lao
ñộng cũng sẽ ñược ñề cập ñến.
Công tác bảo hộ lao ñộng mà nội dung chủ yếu là công tác an toàn - vệ sinh lao
ñộng là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước. Việc chăm lo cải thiện ñiều kiện

lao ñộng, bảo ñảm các yêu cầu về an toàn, sức khỏe môi trường lao ñộng góp phần ñẩy
mạnh sản xuất, tăng năng suất lao ñộng. Thực hiện tốt công tác bảo hộ lao ñộng sẽ
ñem lại ý nghĩa to lớn về các mặt chính trị, kinh tế và xã hội.
An toàn lao ñộng là việc ngăn ngừa sự cố tai nạn xảy ra trong quá trình lao
ñộng, hạn chế hoặc không xảy ra tai nạn gây thương tích ñối với cơ thể hoặc gây tử
vong cho người lao ñộng.
Nếu an toàn lao ñộng không tốt sẽ gây ra tai nạn lao ñộng, vì vậy cần tăng
cường khả năng ñể ñảm bảo an toàn trong lao ñộng là một hoạt ñộng thiết thực mà
Nhà nước ta ñang quan tâm và ñưa ra nhiều chính sách ñể thực hiện, góp phần không
nhỏ vào việc bảo vệ tính mạng, sức khỏe người lao ñộng.
Vệ sinh lao ñộng là việc ngăn ngừa bệnh tật do những chất ñộc hại tiếp xúc
trong quá trình lao ñộng gây ra ñối với nội tạng hoặc gây tử vong cho người lao ñộng.
Nếu vệ sinh lao ñộng không tốt sẽ gây ra bệnh nghề nghiệp. Vệ sinh lao ñộng là hệ
thống các biện pháp và phương tiện về tổ chức và kỹ thuật vệ sinh nhằm phòng ngừa
sự tác ñộng của các yếu tố có hại trong sản xuất ñối với người lao ñộng.
Vệ sinh lao ñộng bao gồm: các yếu tố khí hậu (nhiệt ñộ, ñộ ẩm...), các yếu tố
vật lý (ánh sáng, tiếng ồn, ñộ rung...), các yếu tố hóa học, tâm sinh lý lao ñộng và các
yếu tố khác trong phạm vi ñơn vị sử dụng. Vệ sinh lao ñộng gồm những vấn ñề chủ
yếu như: xác ñịnh khoảng cách an toàn về vệ sinh, áp dụng các biện pháp về tổ chức,
tuyên truyền giáo dục ý thức và kiến thức về vệ sinh lao ñộng, theo dõi quản lý sức
khỏe, tuyển dụng lao ñộng, biện pháp vệ sinh học, vệ sinh cá nhân vệ sinh môi trường,
áp dụng các biện pháp về kỹ thuật vệ sinh: kỹ thuật thông gió ñiều hòa không khí,
chống bụi hơi khí ñộc, chống tiếng ồn và ñộ rung, chống bức xạ ñiện từ trường...do ñó
các biện pháp về kỹ thuật vệ sinh phải ñược quán triệt ngay từ khâu thiết kế xây dựng
các công trình nhà xưởng, nơi sản xuất thiết kế các thiết bị phương tiện công nghệ.
Như ñã nói ở phần trên môi trường xung quanh sẽ ảnh hưởng ñến ñiều kiện lao
ñộng, ñến các cơ sở sản xuất, các doanh nghiệp và do ñó ảnh hưởng ñến con người,
dụng cụ, máy móc và trang thiết bị. Ảnh hưởng này có khả năng lan truyền trong một
phạm vi nhất ñịnh, mà người lao ñộng là nạn nhân chủ yếu của sự tác ñộng ñó. Khi sự
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

5

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
tiếp xúc với các chất ñộc hại bắt ñầu là sự nguy hiểm ñe dọa ñến người lao ñộng cũng
bắt ñầu xảy ra. Sự tiếp xúc ñó người lao ñộng chỉ chịu ñựng ñược ở một giới hạn nhất
ñịnh, và sự chịu ñựng quá tải dẫn ñến khả năng sinh ra bệnh nghề nghiệp. Để phòng
ngừa bệnh nghề nghiệp cũng như tạo ra ñiều kiện tối ưu cho sức khỏe người lao ñộng
và tình trạng lành mạnh cho họ chính là mục ñích của vệ sinh lao ñộng.
Như vậy, an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng là những chế ñịnh của Luật Lao
ñộng mà cụ thể là nằm trong công tác bảo hộ lao ñộng bao gồm những quy phạm pháp
luật quy ñịnh việc ñảm bảo an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng nhằm bảo vệ tính mạng
sức khỏe của người lao ñộng, ñồng thời duy trì tốt khả năng làm việc lâu dài của người
lao ñộng.
Dưới góc ñộ pháp lý, an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng là tổng hợp những
quy phạm pháp luật quy ñịnh các biện pháp bảo ñảm an toàn lao ñộng và vệ sinh lao
ñộng nhằm ngăn ngừa tai nạn lao ñộng, bệnh nghề nghiệp và cải thiện ñiều kiện lao
ñộng cho người lao ñộng.
Trong quá trình lao ñộng sản xuất, người lao ñộng luôn phải tiếp xúc với những
yếu tố nguy hiểm, ñộc hại, trong ñó có thể tồn tại một hoặc nhiều yếu tố gây tổn
thương nặng cho cơ thể. Nếu không ñược phòng ngừa cẩn thận, chúng có thể tác ñộng
dẫn ñến tai nạn lao ñộng hay bệnh nghề nghiệp ñối với người, làm giảm sút hoặc mất
khả năng lao ñộng hoặc có thể dẫn ñến tử vong. Cho nên việc chăm lo cải thiện ñiều
kiện lao ñộng, ñảm bảo nơi làm việc an toàn vệ sinh vừa là nghĩa vụ vừa là quyền lợi
của cả người sử dụng lao ñộng và người lao ñộng, ñồng thời ñó cũng là một trong
những yếu tố quan trọng ñể phát triển sản xuất và tăng năng suất lao ñộng.
Hiện nay nước ta ñang ở vào thời kỳ ñổi mới, ñẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp

hóa, hiện ñại hóa ñất nước, quy mô xây dựng và sản xuất ngày càng phát triển, ứng
dụng nhiều công nghệ mới, máy móc vật tư rất ña dạng về chủng loại, nên các yếu tố
có thể gây ra tai nạn lao ñộng và bệnh nghề nghiệp cho người lao ñộng ngày càng gia
tăng. Vì vậy việc thực hiện những biện pháp nhằm ngăn ngừa tai nạn lao ñộng bệnh
nghề nghiệp, bảo vệ và giữ gìn sức khỏe cho người lao ñộng là một yêu cầu rất cấp
thiết, ñáng ñược quan tâm.
1.2. Ý nghĩa của an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng
Hoạt ñộng bảo hộ lao ñộng gắn liền với hoạt ñộng lao ñộng sản xuất của con
người. Nó phát triển phụ thuộc vào trình ñộ kinh tế khoa học, công nghệ và yêu cầu
phát triển xã hội của mỗi nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh ñã nói “xã hội có cơm ăn áo
mặc, nhà ở là nhờ người lao ñộng, xây dựng giàu có tự do dân chủ cũng là nhờ người
lao ñộng. Tri thức mở mang cũng nhờ lao ñộng. Vì vậy lao ñộng là sức chính của sự
tiến bộ xã hội loài người”. Do ñó bảo hộ lao ñộng là một yêu cầu tất yếu khách quan
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

6

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
ñể bảo vệ người lao ñộng, ñó là yếu tố chủ yếu và quan trọng nhất của lực lượng sản
xuất.
Trong quá trình lao ñộng ñể tạo ra của cải vật chất, người lao ñộng ñã phải tiếp
xúc với không ít chất ñộc hại, ñã gây không ít nguy hiểm cho người làm công. Quá
trình phát triển ñất nước theo ñịnh hướng xã hội chủ nghĩa, thì việc phải ñảm bảo cho
cuộc sống của con người càng hoàn thiện hơn là hết sức cần thiết, trong ñó sức khỏe là
một phần quan trọng không thể tách rời. Có sức khỏe là có thể làm tất cả do vậy việc
bảo vệ sức khỏe nói chung và bảo vệ an toàn, vệ sinh lao ñộng cho người lao ñộng nói
riêng là nhiệm vụ và trách nhiệm không thể thiếu ñược của Nhà nước và các doanh

nghiệp. Để hạn chế số lượng rủi ro hoặc không rủi ro Đảng và Nhà nước ta luôn luôn
quan tâm ñến công tác bảo hộ lao ñộng, khi ñó an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng có
ý nghĩa quan trọng trong thực tiễn.
Trước hết, an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng biểu hiện sự quan tâm của Nhà
nước ñối với vấn ñề bảo ñảm sức khỏe làm việc lâu dài cho người lao ñộng. Mọi chính
sách pháp luật của Nhà nước ñều xuất phát từ con người, vì con người và do con
người, mà trước hết là người lao ñộng. Vì vậy ñảm bảo ñể người lao ñộng có việc làm
và ñược làm việc trong ñiều kiện an toàn vệ sinh phải là những quan tâm hàng ñầu của
Đảng và Nhà nước, cũng như của toàn xã hội. Tính ñịnh hướng xã hội chủ nghĩa của
nước ta cũng thể hiện rõ nét ở những quy ñịnh về bảo hộ lao ñộng, an toàn lao ñộng và
vệ sinh lao ñộng. Những quy ñịnh về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng là cơ sở
pháp lý cụ thể ñể người lao ñộng thực hiện quyền ñược bảo hộ lao ñộng, ñược làm
việc trong những ñiều kiện bảo ñảm về an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng và cũng là
một trong những nguyên tắc ñược quy ñịnh tai Điều 56 Hiến pháp năm 1992: “Nhà
nước ban hành chính sách, chế ñộ bảo hộ lao ñộng. Nhà nước quy ñịnh thời gian lao
ñộng, chế ñộ tiền lương, chế ñộ nghỉ ngơi và chế ñộ bảo hiểm xã hội ñối với viên chức
Nhà nước và những người làm công ăn lương; khuyến khích phát triển các hình thức
bảo hiểm xã hội khác ñối với người lao ñộng”.
Ngăn ngừa, hạn chế, loại trừ các yếu tố nguy hiểm có hại trong lao ñộng, sản
xuất, cải thiện ñiều kiện lao ñộng, giúp người lao ñộng có cuộc sống ñầy ñủ và thoải
mái hơn trong tâm lý của mình, ngăn ngừa tai nạn lao ñộng và bệnh nghề nghiệp do an
toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng không tốt gây nên, nhằm ñảm bảo an toàn, bảo vệ
sức khỏe tính mạng cho người lao ñộng, cải thiện ñời sống góp phần không nhỏ vào
việc bảo vệ và phát triển lực lượng sản xuất, tăng năng suất lao ñộng. Đảm bảo an toàn
cho người lao ñộng, hạn chế ñến mức thấp nhất những rủi ro có thể xảy ra tạo tâm lý
an tâm cho người lao ñộng ñể thực hiện tốt công việc của mình. Tạo ñiều kiện cho
người lao ñộng ñể họ có sức khỏe tốt do mắc các bệnh nghề nghiệp, do ñiều kiện nơi
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

7

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
ñó gây ra. Cố gắng duy trì sức khỏe cho người lao ñộng, kịp thời cứu chữa khi họ xảy
ra tai nạn lao ñộng hoặc mắc các bệnh nghề nghiệp do nơi làm việc gây nên.
Thứ hai, các quy ñịnh về ñảm bảo an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng trong
doanh nghiệp phản ánh nghĩa vụ của người sử dụng lao ñộng ñối với người lao ñộng
trong vấn ñề bảo ñảm sức khỏe cho người lao ñộng, góp phần vào việc cải thiện ñiều
kiện lao ñộng, nâng cao năng suất lao ñộng. Không chỉ ñơn thuần là người sử dụng lao
ñộng mới có thể ñảm bảo an toàn sức khỏe tính mạng cho người lao ñộng, mà cả
người lao ñộng phải có ý thức trong việc lao ñộng sản xuất phải quan tâm ñến sức
khỏe của chính mình, phải chấp hành theo những gì pháp luật quy ñịnh. Đối với con
người từ trước ñến nay sức khỏe luôn là tài sản quý nhất mà họ có ñược, ñể làm ra sản
phẩm phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của mình, sức khỏe ñóng một vai trò thiết yếu
trong ñời sống hàng ngày. Do ñó bảo vệ sức khỏe nói chung và bảo hộ lao ñộng cho
người lao ñộng nói riêng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong nhiều mặt của ñời sống
xã hội.
Đảng và Nhà nước ta chủ trương xây dựng ñất nước nhờ vào lực lượng lao
ñộng là chủ yếu, mà vấn ñề bảo vệ sức khỏe cho người lao ñộng ñược quan tâm hàng
ñầu. Nhà nước luôn coi con người là vốn quý nhất của xã hội, ñề cao con người trong
mọi vai trò cũng như trong ñời sống sản xuất và trong lao ñộng, coi con người là mục
tiêu và là ñộng lực ñể phát triển ñất nước. Bảo hộ lao ñộng nói chung và an toàn vệ
sinh lao ñộng nói riêng xuất phát từ quan ñiểm bảo vệ con người, con người là mục
tiêu hướng tới cho các ñộng lực. Một ñất nước mà con người luôn ñược bảo vệ về sức
khỏe sẽ góp phần không nhỏ vào việc phát triển ñất nước theo hướng công nghiệp hóa
hiện ñại hóa ñất nước, cải thiện ñược ñời sống của con người và các doanh nghiệp
cũng có cơ hội phát triển theo xu hướng hội nhập kinh tế. Ngược lại, nếu không có an
toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng, sức khỏe người lao ñộng không ñảm bảo, không

làm việc tốt sẽ dẫn ñến quá trình sản xuất bị ñình trệ, sản xuất kém hiệu quả, cơ hội bị
giảm sút càng cao, ñời sống người lao ñộng càng khó khăn do không ñược ñảm bảo
sức khỏe, nguy cơ ñất nước trên ñà phát triển sẽ bị tục hậu ñẩy lùi và bản chất tốt ñẹp
của Nhà nước xã hội chủ nghĩa cũng bị ảnh hưởng.
Thứ ba, an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ñảm bảo các ñiều kiện vật chất
và tinh thần cho người lao ñộng thực hiện tốt nghĩa vụ lao ñộng, góp phần chăm lo ñời
sống của người lao ñộng, xây dựng ñất nước trong sạch vững mạnh, ñảm bảo có việc
làm mà còn bảo vệ sức khỏe, một ñiều mà người lao ñộng luôn mong muốn trong lao
ñộng sản xuất. Có sức khỏe tốt lao ñộng sẽ ñạt ñược hiệu quả cao, cơ sở sản xuất sẽ
ñạt ñược trình ñộ tay nghề như mong muốn, Nhà nước sẽ ít bị tổn thất do phải nuôi
dưỡng ñiều trị và có thêm kinh phí ñể xây dựng các công trình phúc lợi xã hội phục vụ
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

8

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
người lao ñộng, ít tốn kém trong việc chăm sóc khi có tai nạn lao ñộng hoặc bệnh nghề
nghiệp xảy ra. Nếu người lao ñộng ñược bảo vệ tốt có sức khỏe, không bệnh tật, không
ốm ñau, ñiều kiện làm việc thoải mái, an tâm phấn khởi sản xuất, không lo sợ tai nạn
lao ñộng hay bệnh nghề nghiệp sẽ có ngày công, giờ công, năng suất lao ñộng cao,
luôn luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ trong kế hoạch sản xuất và công tác. Phúc lợi tập
thể tăng lên do ñó ñảm bảo ñược các ñiều kiện vật chất và tinh thần cho cá nhân và tập
thể, có tác dụng thúc ñẩy ñoàn kết nội bộ ñẩy mạnh sản xuất.
An toàn trong lao ñộng luôn là mục tiêu cần ñạt ñược của Nhà nước và cả người
lao ñộng, cơ sở lao ñộng. An toàn và vệ sinh lao ñộng ñảm bảo cho người lao ñộng
ñược sống khỏe mạnh, làm việc có hiệu quả cao và có vị trí xứng ñáng của mình trong
xã hội, làm chủ xã hội, làm chủ thiên nhiên, và làm chủ khoa học kỹ thuật, tạo tâm lý

phấn khởi an tâm cho người lao ñộng thực hiện tốt nhiệm vụ của mình góp phần tăng
năng suất chất lượng sản phẩm, kinh tế nhà nước sẽ ñược nâng cao theo chỉ tiêu của
Đảng ñề ra. Kinh tế lao ñộng là một trong những biện pháp ñể khai thác và ñánh giá
năng suất về phương diện kinh tế, chuyên môn, con người và thời gian. Chi phí bồi
thường cho người lao ñộng rất ít bởi lẽ việc an toàn và vệ sinh lao ñộng sẽ hạn chế xảy
ra tai nạn lao ñộng, bệnh nghề nghiệp, cải thiện ñược ñời sống vật chất và tinh thần
của cá nhân và tập thể lao ñộng. Dù tai nạn lao ñộng xảy ra nhiều hay ít ñều dẫn tới sự
thiệt hại về người và tài sản, gây trở ngại cho lao ñộng sản xuất. Cho nên quan tâm
thực hiện tốt an toàn và vệ sinh lao ñộng là thể hiện quan ñiểm ñầy ñủ, là ñiều kiện
ñảm bảo cho lao ñộng sản xuất phát triển và ñem lại hiệu quả kinh tế cao.
Các quy ñịnh về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ñược áp dụng ñối với mọi
tổ chức, cá nhân sử dụng lao ñộng, mọi công chức, viên chức mọi người lao ñộng kể
cả người học nghề, tập nghề thử việc trong các lĩnh vực, các thành phần kinh tế, trong
lực lượng vũ trang và các doanh nghiệp, tổ chức cơ quan nước ngoài, tổ chức quốc tế
ñóng trên lãnh thổ Việt Nam.
Nhìn chung, trong bối cảnh ñẩy mạnh thực hiện công nghiệp hóa hiện ñại hóa
ñất nước cho ta thấy vai trò ñiều tiết của pháp luật trong lĩnh vực an toàn lao ñộng và
vệ sinh lao ñộng càng có ý nghĩa ñặc biệt quan trọng. Trong lĩnh vực nào ñi nữa thì
sức khỏe của con người cũng ñược ưu tiên hàng ñầu thống nhất với các chỉ tiêu của
Đảng và Nhà nước ta hiện nay, góp phần không nhỏ vào việc cải thiện cuộc sống, nâng
cao tầm nhìn của xã hội nói chung và người lao ñộng nói riêng. Cùng với tiến ñộ phát
triển của ñất nước thì các thiết bị máy móc mới sẽ ñược trang bị nhiều hơn, nhiều hóa
chất mới sẽ ñược sử dụng, nhiều nguyên vật liệu mới sẽ ñược thay thế và như vậy yêu
cầu ñặt ra cho việc quản lý nhà nước ñối với lĩnh vực an toàn lao ñộng và vệ sinh lao
ñộng ngày càng ña dạng, phức tạp và mang tính quốc tế sâu sắc.
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

9

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan

Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
1.3. Các nguyên tắc thực hiện an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng
Nguyên tắc cơ bản của Luật Lao ñộng là những nguyên lý tư tưởng chỉ ñạo
quán triệt và xuyên suốt toàn bộ hệ thống các quy phạm pháp luật lao ñộng trong việc
ñiều chỉnh các quan hệ xã hội về sử dụng lao ñộng. An toàn lao ñộng và vệ sinh lao
ñộng là những vấn ñề rất quan trọng, có liên quan trực tiếp ñến sức khỏe, tính mạng
của người lao ñộng mà ñó chính là sức sản xuất của xã hội. Đối tượng của bảo hộ lao
ñộng là sự an toàn về tính mạng, sức khỏe của người lao ñộng. Nhân tố không thể
thiếu trong lực lượng lao ñộng ở nước ta, an toàn cơ thể cũng như bảo vệ sức khỏe là
ñều ñầu tiên cần cho người lao ñộng ñể duy trì khả năng làm việc lâu dài của chính
mình. Việc thực hiện an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng phải tuân thủ các nguyên
tắc sau:
1.3.1. Nhà nước quy ñịnh nghiêm ngặt chế ñộ an toàn lao ñộng và vệ sinh
lao ñộng
An toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng có liên quan trực tiếp ñến sức khỏe, tính
mạng của người lao ñộng. Xuất phát từ quan ñiểm ñó mà Nhà nước quy ñịnh nghiêm
ngặt chế ñộ an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng. Việc xây dựng mới hoặc mở rộng,
cải tạo cơ sở ñể sản xuất, sử dụng, bảo quản, lưu giữ và tàng trữ các loại máy thiết bị
vật tư, các chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng thì chủ
ñầu tư, người sử dụng lao ñộng phải lập báo cáo khả thi về các biện pháp bảo ñảm an
toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng. Báo cáo khả thi về các biện pháp bảo ñảm an toàn lao
ñộng, vệ sinh lao ñộng phải ñược cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; chủ ñầu
tư, người sử dụng lao ñộng phải sao gửi cho cơ quan thanh tra Nhà nước về lao ñộng
ñịa phương ñể theo dõi và giám sát theo luật ñịnh.
Tổ chức, cá nhân khi ñưa vào sử dụng các loại máy, thiết bị, vật tư, các chất có
yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng thuộc danh mục do Bộ Lao
ñộng - Thương binh và Xã hội và Bộ Y tế quy ñịnh, phải thực hiện ñăng ký và kiểm
ñịnh. Bộ Lao ñộng - Thương binh và Xã hội quy ñịnh và hướng dẫn thủ tục ñăng ký và

kiểm ñịnh.
Nhà nước giao cho cơ quan có thẩm quyền lập chương trình Quốc gia về bảo hộ
lao ñộng, thống nhất quản lý an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng, hỗ trợ phát triển các
cơ sở sản xuất dụng cụ, thiết bị an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng, phương tiện bảo vệ
cá nhân, Nhà nước có trách nhiệm ñảm bảo cho người lao ñộng làm việc trong các
ñiều kiện an toàn và vệ sinh phù hợp với ñiều kiện phát triển kinh tế - xã hội, ban hành
hệ thống tiêu chuẩn, quy trình quy phạm về an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng. Bộ Lao
ñộng - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây
dựng Chương trình quốc gia về bảo hộ lao ñộng, an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

10

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
trình Chính phủ phê duyệt ñưa vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; Hằng năm căn
cứ vào chương trình quốc gia về bảo hộ lao ñộng, an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng
ñã ñược phê duyệt, Bộ Lao ñộng - Thương binh và Xã hội phối hợp với Uỷ ban Kế
hoạch Nhà nước và Bộ Tài chính lập kế hoạch kinh phí ñầu tư cho chương trình này ñể
ñưa vào kế hoạch ngân sách Nhà nước; Thủ tướng Chính phủ thành lập Hội ñồng quốc
gia về an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng làm nhiệm vụ tư vấn cho Thủ tướng Chính
phủ và tổ chức phối hợp hoạt ñộng của các ngành, các cấp về an toàn lao ñộng, vệ sinh
lao ñộng. Thành phần của Hội ñồng do Thủ tướng chính phủ quyết ñịnh.
Theo ñó, chương trình quốc gia sẽ ñẩy mạnh sự phát triển văn hóa an toàn và
vệ sinh có tính phòng ngừa của quốc gia, ñóng góp vào việc bảo vệ người lao ñộng
thông qua việc loại trừ hoặc giảm thiểu tới mức có thể ñược các nguy cơ và rủi ro liên
quan ñến lao ñộng, phù hợp với luật và thực tiễn của quốc gia ñể ngăn chặn tổn thương
lao ñộng và bệnh nghề nghiệp, chết do lao ñộng, tăng cường an toàn và sức khỏe tại

nơi làm việc; ñược hình thành và xem xét trên cơ sở phân tích tình hình của quốc gia
về an toàn và vệ sinh lao ñộng, kể cả việc phân tích hệ thống quốc gia về an toàn và vệ
sinh lao ñộng; gồm các mục tiêu, mục ñích và các chỉ số phát triển; ñược hỗ trợ khi có
thể, thông qua các chương trình và kế hoạch quốc gia bổ sung sẽ hỗ trợ ñạt ñược một
cách tiến triển về môi trường lao ñộng an toàn và lành mạnh. Chương trình quốc gia
phải ñược công bố rộng rãi, càng rộng càng tốt, và cần ñược các cơ quan chức trách
quốc gia cấp cao nhất thông qua và phát ñộng.
Chương trình quốc gia gồm các mục ñích sau: nâng cao năng lực và hiệu quả
quản lý nhà nước về bảo hộ lao ñộng, cải thiện ñiều kiện lao ñộng trong các doanh
nghiệp, tập trung giảm thiểu tai nạn lao ñộng trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, sử
dụng ñiện và xây dựng, tăng cường công tác phòng ngừa tai nạn lao ñộng, bệnh nghề
nghiệp trong sản xuất nông nghiệp và ngành nghề nông thôn, nâng cao chất lượng
công tác bảo hộ lao ñộng trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tăng cường phòng chống
bệnh nghề nghiệp, tuyên truyền giáo dục huấn luyện nâng cao nhận thức của các cấp
các ngành các tổ chức, cá nhân phát huy vai trò của quần chúng tham gia công tác bảo
hộ lao ñộng, nâng cao năng lực nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ an toàn - vệ
sinh lao ñộng.
Có thể nói trong số các chế ñịnh của pháp luật lao ñộng, chế ñịnh về an toàn lao
ñộng và vệ sinh lao ñộng có tính chất bắt buộc cao mà các chủ thể hầu như ít ñược
thỏa thuận như các chế ñịnh khác.

GVHD: Nguyễn Ánh Minh

11

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
1.3.2. Thực hiện toàn diện và ñồng bộ an toàn lao ñộng và vệ sinh lao

ñộng
An toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng là bộ phận không thể tách rời khỏi các
khâu lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh. Cung cấp các thiết bị
bảo hộ cần thiết, tạo môi trường tham gia lao ñộng thông thoáng, thích hợp ở mỗi công
nhân lao ñộng, Nhà nước làm tốt công tác bảo hộ lao ñộng giúp người lao ñộng phát
huy khả năng làm việc của mình, tạo ra cơ sở vi mô, ổn ñịnh ñời sống người lao ñộng,
thuận lợi cho việc tiếp tục ñưa nền kinh tế phát triển. Từ khi tiến hành bắt ñầu kế
hoạch ñến các khâu cơ bản, khâu quan trọng thì an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng
luôn phải ñược ñảm bảo, tất cả các giai ñoạn ñều phải ñược ñảm bảo cho người lao
ñộng, không coi trọng hay xem nhẹ bất kỳ giai ñoạn nào trong lao ñộng sản xuất.
Khi Nhà nước ban hành pháp luật bao giờ cũng mang tính bắt buộc và bảo hộ
lao ñộng cũng vậy, vì theo tính chất ñó buộc các bên phải tham gia thực hiện. Các bên
phải tôn trọng và nghiêm chỉnh thực hiện theo các quy ñịnh về an toàn lao ñộng và vệ
sinh lao ñộng. Do ñó tất cả các cá nhân tổ chức trong và ngoài nước tham gia lao ñộng
ở Việt Nam ñều phải chấp hành. Nếu an toàn lao ñộng ñược thực hiện mà công tác vệ
sinh lao ñộng vần còn trì trệ, chưa thực hiện, không kịp thời với nhau thì sẽ không ñảm
bảo an toàn tuyệt ñối cho người lao ñộng. Do ñó an toàn lao ñộng phải ñi chung với vệ
sinh lao ñộng và ñược thực hiện ñồng bộ với nhau.
An toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng là trách nhiệm không chỉ của người sử
dụng lao ñộng mà còn của cả người lao ñộng nhằm bảo vệ sức khỏe tính mạng của bản
thân và môi trường lao ñộng. Các bên sử dụng lao ñộng không những thực hiện ñúng
pháp luật mà còn tạo ñiều kiện cho người lao ñộng tham gia học hỏi, huấn luyện,
hướng dẫn họ về những quy ñịnh an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng trong khi thực
hiện nhiệm vụ, tạo cơ hội việc làm cho người lao ñộng có hoàn cảnh khó khăn phức
tạp, xây dựng mới mở rộng và cải tạo các công trình các cơ sở ñể sản xuất sử dụng bảo
quản, lưu giữ các loại máy thiết bị, vật tư các chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn
lao ñộng, vệ sinh lao ñộng, phải lập báo cáo khả thi về các biện pháp ñó.
Người lao ñộng cũng phải có trách nhiệm thực hiện những quy ñịnh về an toàn
lao ñộng, vệ sinh lao ñộng, ñược trang bị ñầy ñủ phương tiện bảo vệ cá nhân ñúng quy
cách và chất lượng theo tiêu chuẩn, giữ gìn và sử dụng trang thiết bị phòng hộ ñã ñược

cấp phát, ñược ñảm bảo việc làm trong ñiều kiện an toàn và vệ sinh lao ñộng, ñược
hưởng các chế ñộ bồi dưỡng sức khỏe khi làm những công việc nặng nhọc, có yếu tố
ñộc hại nguy hiểm, ñược sắp xếp việc làm phù hợp với sức khỏe, ñược áp dụng thời
gian làm việc rút ngắn ñối với công việc ñộc hại, nặng nhọc, ñược ñảm bảo các ñiều
kiện về vật chất khi khám và ñiều trị tai nạn lao ñộng, bệnh nghề nghiệp.
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

12

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
Bất kỳ ở ñâu có tiếp xúc với máy móc, công cụ lao ñộng thì ở ñó phải có an
toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng theo ñúng phương châm “an toàn ñể sản xuất, sản
xuất phải an toàn”. Dù thiết bị công cụ phương tiện sản xuất tiên tiến ñến ñâu thì cũng
phải có công tác ñể ñảm bảo an toàn và vệ sinh cho người lao ñộng. Các nguy cơ ñe
dọa ñến tính mạng sức khỏe con người luôn tiềm ẩn ñể gây nguy hại cho họ trong
những lúc sơ suất.
An toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ñược thực hiện một cách nghiêm chỉnh,
toàn diện và ñồng bộ sẽ tạo cho người lao ñộng thêm phấn khích trong công việc của
mình, luôn coi trọng sức khỏe tính mạng của bản thân, luôn biết quan tâm ñến công
nhân và người lao ñộng là tiêu chí quan trọng ñối với các doanh nghiệp, các cơ sở sản
xuất và ñối với Nhà nước. Dù ñược ñảm bảo an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng,
nhưng người lao ñộng vẫn phải chú ý quan tâm, không nên quá tin vào sự ñảm bảo ñó,
bảo vệ tốt nhất vẫn là sự bảo vệ của bản thân người lao ñộng.
1.3.3. Đề cao và ñảm bảo quyền và trách nhiệm của tổ chức Công ñoàn
trong việc thực hiện an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng
Công ñoàn là tổ chức chính trị – xã hội rộng lớn nhất của giai cấp công nhân và
những người lao ñộng Việt Nam, tự nguyện lập ra dưới sự lãnh ñạo của Đảng Cộng

sản Việt Nam, là thành viên trong hệ thống chính trị của xã hội Việt Nam, là trường
học chủ nghĩa xã hội của người lao ñộng. Với tư cách là người ñại diện cho tập thể lao
ñộng, công ñoàn tham gia vào các lĩnh vực hoạt ñộng sản xuất, lao ñộng và ñời sống
nhằm bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp và chính ñáng của người lao ñộng. Trong các
doanh nghiệp quan hệ này thường ñược thể hiện trong việc cụ thể hóa những ñiều kiện
lao ñộng, xác ñịnh tiền lương, tiền thưởng, kiểm tra giám sát việc tuân thủ các quy
ñịnh của pháp luật và các thỏa thuận khác.
Tổng Liên ñoàn lao ñộng Việt Nam tham gia cùng với Chính phủ trong việc
xây dựng chương trình quốc gia về bảo hộ lao ñộng, an toàn lao ñộng, vệ sinh lao
ñộng, xây dựng chương trình nghiên cứu khoa học và xây dựng pháp luật về bảo hộ
lao ñộng, an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng.
Công ñoàn còn tham gia thực hiện quyền kiểm tra, giám sát chấp hành pháp
luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng, giám sát việc thực hiện chế ñộ chính sách
và quy ñịnh của pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng. Khi phát hiện nơi
làm việc có dấu hiệu nguy hiểm, có nguy cơ ñe dọa tính mạng, sức khỏe người lao
ñộng, công ñoàn cơ sở có quyền yêu cầu người có trách nhiệm thực hiện ngay các biện
pháp bảo ñảm an toàn lao ñộng, kể cả trường hợp phải tạm ngừng hoạt ñộng nếu thấy
cần thiết và yêu cầu người sử dụng lao ñộng có ngay biện pháp ñể khắc phục.

GVHD: Nguyễn Ánh Minh

13

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
Công ñoàn cơ sở có quyền tham gia ñiều tra xử lý các vụ tai nạn lao ñộng, nắm
tình hình tai nạn lao ñộng, bệnh nghề nghiệp và thực hiện kế hoạch bảo hộ lao ñộng,
các biện pháp bảo ñảm an toàn sức khỏe cho người lao ñộng, ñề xuất các biện pháp

khắc phục các thiếu sót tồn tại. Trong bảng kết luận tai nạn lao ñộng công ñoàn cơ sở
có quyền giữ ý kiến của mình về nguyên nhân, trách nhiệm gây ra tai nạn và có quyền
kiến nghị với cơ quan có trách nhiệm xử lý theo ñúng pháp luật, tham gia các ñoàn tự
kiểm tra công tác an toàn vệ sinh lao ñộng do ñơn vị tổ chức, tham dự các cuộc họp
kết luận của các ñoàn thanh tra kiểm tra, các ñoàn ñiều tra tai nạn lao ñộng. Tham gia
ý kiến với thủ trưởng ñơn vị trong việc xây dựng các quy chế, nội quy quản lý về an
toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ở các cơ sở.
Luật Công ñoàn cũng quy ñịnh khá cụ thể quyền của tổ chức công ñoàn kiểm
tra giám sát công tác bảo hộ lao ñộng và chấp hành pháp luật gồm:
- Quyền ñề xuất việc xây dựng, bổ sung hoặc sửa ñổi các chế ñộ bảo hộ lao
ñộng và pháp luật lao ñộng với các cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước.
- Quyền theo dõi việc cấp phát trang bị phòng hộ, giám sát việc thi hành chế ñộ
thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi của người lao ñộng, theo dõi ñôn ñốc việc kiểm
tra sức khỏe ñịnh kỳ cho người lao ñộng, ñề xuất với giám ñốc và các cơ quan có trách
nhiệm những biện pháp khắc phục và xử lý các vi phạm về an toàn lao ñộng và vệ sinh
lao ñộng.
- Quyền thành lập các tiểu ban bảo hộ lao ñộng ở các cơ sở nhằm giúp cho Ban
chấp hành công ñoàn nắm bắt kịp thời các hiện tượng vi phạm về bảo hộ lao ñộng, ñề
xuất các kiến nghị về việc xử lý.
- Quyền tổ chức ñối thoại giữa người sử dụng lao ñộng với tập thể người lao
ñộng trong những trường hợp cần thiết nhằm làm sáng tỏ hoặc giải quyết những vướng
mắc mà tập thể lao ñộng nêu ra.
Công tác an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng mang tính quần chúng rộng rãi,
do vậy chúng là một nội dung quan trọng thuộc chức năng của bảo vệ quyền và lợi ích
của người lao ñộng của tổ chức công ñoàn.
Trong phạm vi chức năng và quyền hạn của mình, Công ñoàn ñược quyền tham
gia với cơ quan Nhà nước xây dựng chương trình quốc gia về an toàn lao ñộng và vệ
sinh lao ñộng cũng như xây dựng pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng.
Trong phạm vi ñơn vị cơ sở, tổ chức công ñòan phối hợp với người sử dụng lao ñộng
tuyên truyền giáo dục người lao ñộng tuân thủ các quy ñịnh về an toàn lao ñộng và vệ

sinh lao ñộng. Tôn trọng các quyền của Công ñoàn và ñảm bảo ñể Công ñoàn làm tròn
trách nhiệm của mình trong lĩnh vực an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng là trách
nhiệm của người sử dụng lao ñộng và các bên hữu quan.
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

14

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
1.4. Mối quan hệ giữa an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng với người lao
ñộng
Điều 55 Hiến pháp năm 1992 quy ñịnh: “lao ñộng là quyền, nghĩa vụ của công
dân”. Như vậy công dân là chủ thể của quan hệ pháp luật lao ñộng, nhưng không phải
mọi công dân ñều có thể trở thành chủ thể của quan hệ pháp luật lao ñộng với tư cách
người lao ñộng. Muốn trở thành chủ thể của quan hệ pháp luật lao ñộng, công dân
hoặc cá nhân ấy phải thỏa mãn những ñiều kiện nhất ñịnh do pháp luật quy ñịnh,
những ñiều kiện ấy trong khoa học pháp lý gọi là năng lực pháp luật lao ñộng và năng
lực hành vi lao ñộng. Ở môn học nào ñi nữa thì cũng có sự quy ñịnh riêng cho môn
học ñó và khi tham gia trong lĩnh vực nào phải tuân theo quy ñịnh của luật ñó, lĩnh vực
ñó. Pháp luật lao ñộng Việt Nam quy ñịnh: “người lao ñộng là người ít nhất ñủ 15
tuổi, có khả năng lao ñộng và có giao kết hợp ñồng lao ñộng”.
Trong lao ñộng con người luôn luôn gắn liền với sức khỏe của mình, có sức
khỏe tốt mới có thể tạo ra của cải vật chất phục vụ cho bản thân và gia ñình. Người lao
ñộng cũng như những người tham gia quan hệ lao ñộng ñều mong muốn ñạt ñược kết
quả cao trong công việc, tạo ra của cải phục vụ cho cuộc sống hàng ngày. An toàn lao
ñộng và vệ sinh lao ñộng luôn gắn với người lao ñộng ñều mà mọi người cần quan tâm
ñể làm sao có sức khỏe, không có tai nạn hay bệnh nghề nghiệp trong lao ñộng xảy ra.
Hoạt ñộng sản xuất của con người luôn gặp những khó khăn trở ngại nhưng họ có thể

vượt qua ñể tiếp tục cuộc sống mưu sinh của mình hay không ñó là nhờ vào ý chí trong
họ. Cũng như trong lao ñộng ñể bảo vệ người lao ñộng không những là trách nhiệm
của cơ quan nhà nước, của người sử dụng lao ñộng mà nó còn là trách nhiệm của
chính bản thân họ là người lao ñộng. Các quy ñịnh về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao
ñộng xuất phát từ nhận thức con người là vốn quý, là lực lượng lao ñộng chủ yếu của
xã hội. Do vậy, việc bảo vệ sức khỏe nói chung và an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng
nói riêng là nhiệm vụ và trách nhiệm không thể thiếu của Nhà nước và các doanh
nghiệp.
Đảm bảo làm việc trong ñiều kiện an toàn, ñược hưởng chế ñộ trang bị phương
tiện bảo vệ cá nhân, ñược hưởng các chế ñộ bồi dưỡng sức khỏe khi làm những công
việc nặng nhọc, có yếu tố ñộc hại nguy hiểm, ñược sắp xếp việc làm phù hợp với sức
khỏe, ñược áp dụng thời gian làm việc rút ngắn ñối với công việc ñộc hại, nặng nhọc,
ñược ñảm bảo các ñiều kiện về vật chất khi khám và ñiều trị tai nạn lao ñộng hay bệnh
nghề nghiệp. Đối với người lao ñộng khi tham gia lao ñộng nếu ñược ñảm bảo như thế
thì họ sẽ phát huy tiềm năng của họ góp phần ñưa các ñơn vị doanh nghiệp ngày càng
ñứng vững trên thị trường và xã hội ngày càng phát triển và vững mạnh.

GVHD: Nguyễn Ánh Minh

15

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
Khi nhận người lao ñộng vào làm việc ở các doanh nghiệp hay cơ sở thì ñiều
ñầu tiên là bảo ñảm ñược sự an toàn sức khỏe tính mạng cho họ, tạo tình cảm tâm lý
an tâm ñể họ có thể làm tốt nhiệm vụ ñược giao. Có an toàn lao ñộng và vệ sinh lao
ñộng tốt thì việc bảo ñảm sự an toàn cho người lao ñộng ñược nâng lên, người lao
ñộng vừa có việc làm, vừa nâng cao tay nghề, còn người sử dụng lao ñộng ngày càng

có xu hướng phát triển cơ sở của mình, tạo tiền ñề cho ñất nước ngày càng ña dạng và
phong phú về tất cả các chủng loại mặt hàng, ñược ñầu tư ñể tiếp tục phát triển.
Khi không có sự ñảm bảo an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng cho người lao
ñộng thì sự lo âu phập phòng tai nạn lao ñộng hay bệnh nghề nghiệp luôn dai dẳng bên
người lao ñộng, tạo ra sự trì trệ trong công việc, làm việc không ñạt chất lượng, không
ñạt hiệu quả cao, còn người sử dụng lao ñộng lại có các chủng loại hoặc mặt hàng
không như ý muốn, rồi dẫn ñến mâu thuẫn trong công việc, sự thỏa thuận hợp tác giữa
người lao ñộng và người sử dụng lao ñộng không lâu dài, tạo ra các cuộc ñình công
trong các doanh nghiệp.
Trong những năm gần ñây ñất nước ta ñã thực hiện chính sách ñổi mới, phát
triển ñất nước ngày càng ña dạng và phong phú, nhiều doanh nghiệp ñã ứng dụng khoa
học công nghệ, quy trình sản xuất mới, công cụ, phương tiện sản xuất tiên tiến ñể phục
vụ cho người lao ñộng ít tốn công, tốn sức bỏ nhiều thời gian trong công việc. Tuy
nhiên vẫn không thể loại trừ ñược hết nguy cơ ñe dọa ñến an toàn sức khỏe của người
lao ñộng. Mặt khác hóa chất, nguyên liệu và các tác nhân vật lý như tiếng ồn, ñộ rung,
bụi, nhiệt ñộ cao, hơi khí ñộc,...cũng là những yếu tố gây hại, tạo tâm lý luôn lo lắng
cho người lao ñộng. Ở những nơi càng nguy hiểm thì sự ñe dọa tính mạng cho người
lao ñộng càng cao, ở những nơi ñó phải có sự ñảm bảo thật kỹ lưỡng, thật an toàn ñể
người lao ñộng chú tâm vào công việc nguy hiểm, cheo leo của mình.
Như vậy, các mối nguy hại là những tác nhân không tách rời trong quá trình sản
xuất lao ñộng của con người, do ñó an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng là những
nhân tố cũng không thể tách rời người lao ñộng, có an toàn lao ñộng và vệ sinh lao
ñộng thì sức khỏe tính mạng của người lao ñộng mới ñược ñảm bảo ñể họ yên tâm
phục vụ cho công cuộc xây dựng ñất nước bởi nhân tố quan trọng của lực lượng sản
xuất là người lao ñộng. Tạo cho ñất nước thêm những tay nghề thành thạo, những
chuyên gia tài năng, và những người lao ñộng thật kiên trì, khỏe mạnh. Do ñó an toàn
lao ñộng và vệ sinh lao ñộng có mối quan hệ mật thiết với người lao ñộng, có sự tương
quan với nhau. Sự ñảm bảo an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng chính là sự ñảm bảo
cho người lao ñộng không bị tai nạn lao ñộng và bệnh nghề nghiệp, bởi vì ñối với
người lao ñộng trong công việc lao ñộng sản xuất an toàn sức khỏe cũng như bảo vệ

tính mạng là trên hết, là bộ phận không thể tách rời.
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

16

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
CHƯƠNG 2
QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ AN TOÀN LAO ĐỘNG
VÀ VỆ SINH LAO ĐỘNG - THỰC TRẠNG – HƯỚNG HOÀN THIỆN
2.1. Quy ñịnh của pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng
2.1.1. Các biện pháp ñảm bảo an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng
Cùng với sự phát triển của ñất nước nhiều thiết bị công cụ phương tiện tiên tiến
ra ñời phục vụ cho việc sản xuất và tiêu dùng. Bên cạnh ñó còn là mối nguy hiểm ñối
với người lao ñộng, mặc dù phương tiện công cụ hay thiết bị sản xuất có giúp cho
người lao ñộng rất nhiều nhưng cũng có không ít mối nguy hiểm ñang ñe dọa ñến họ.
Trong những năm gần ñây, tình hình tai nạn lao ñộng và bệnh nghề nghiệp vẫn không
giảm, nguyên nhân do các ñơn vị chưa thực hiện ñầy ñủ pháp luật về an toàn lao ñộng
và vệ sinh lao ñộng, thiếu sự quan tâm chỉ ñạo kiểm tra giám sát, công tác tuyên truyền
giáo dục huấn luyện chưa ñược tiến hành thường xuyên, ý thức chấp hành về an toàn
lao ñộng và vệ sinh lao ñộng còn kém, sử dụng lao ñộng chưa hợp lý, không qua ñào
tạo vẫn còn phổ biến... nhất là trong lĩnh vực xây dựng, các vụ tai nạn do ngã cao, các
vật liệu rơi ñè, ñổ, môi trường lao ñộng chưa ñược khắc phục. Để khắc phục và chấn
chỉnh tình hình trên, một số biện pháp cần phải thực hiện như sau:
* Đối với các loại máy móc pháp luật quy ñịnh như sau:
Ngay từ việc xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo các công trình, các cơ sở ñể
sản xuất, sử dụng, bảo quản, lưu giữ các loại máy thiết bị, vật tư, các chất có yêu cầu
nghiêm ngặt về an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng1 thì chủ ñầu tư, người sử dụng lao

ñộng phải lập báo cáo khả thi2 về các biện pháp bảo ñảm an toàn lao ñộng và vệ sinh
lao ñộng. Tạo ra hướng giải quyết về thiết bị vật tư là ñiều cần thiết trong sản xuất
cũng như góp phần bảo vệ môi trường không bị ô nhiễm trong xã hội ngày nay.
Cùng với việc áp dụng các chế ñộ chính sách nhằm bảo vệ máy móc ñược ổn
ñịnh lâu dài thì việc sản xuất, sử dụng, bảo quản, vận chuyển các loại máy thiết bị vật
tư, năng lượng, ñiện, hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật, việc thay ñổi công nghệ, nhập
1

Ở nước ta hiện nay danh mục các loại máy thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao ñộng và vệ

sinh lao ñộng ñược quy ñịnh tại thông tư 04/2008/ TT-BLĐTBXH ngày 27 tháng 2 năm 2008 của Bộ Lao ñộng Thương binh và Xã hội.
2

Nghị ñịnh 110/2002/NĐ-CP ngày 27/12/2002 của Chính phủ về việc sửa ñổi, bổ sung một số ñiều của Nghị
ñịnh số 06/CP ngày 20/01/1995 của Chính phủ quy ñịnh chi tiết một số ñiều của Bộ Luật Lao ñộng về an toàn
lao ñộng, vệ sinh lao ñộng quy ñịnh trong báo cáo khả thi phải có những nội dung chính sau:
- Địa ñiểm, quy mô công trình, trong ñó nêu rõ khoảng cách từ công trình, cơ sở sản xuất ñến khu dân
cư và các công trình khác;
- Nêu rõ những yếu tố nguy hiểm, có hại, sự cố có thể phát sinh trong quá trình hoạt ñộng; các giải pháp
phòng ngừa, xử lý.

GVHD: Nguyễn Ánh Minh

17

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
khẩu công nghệ mới phải ñược thực hiện theo tiêu chuẩn an toàn lao ñộng và vệ sinh

lao ñộng3. Từ những quy ñịnh của pháp luật cho thấy chủ thể thực hiện khi sử dụng
các chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng ñược quy
ñịnh cụ thể hơn nhằm tăng ý thức trách nhiệm ñó ñối với những người tham gia lao
ñộng trong quá trình sản xuất của mình. Bộ Luật Lao ñộng năm 1994, sửa ñổi bổ sung
năm 2002 ñã thay cụm từ “thuốc trừ sâu, diệt cỏ, diệt chuột” thành “thuốc bảo vệ thực
vật”. Như vậy nếu theo Bộ Luật năm 1994 thì chỉ ñiều chỉnh trong phạm vi nhỏ, không
ñáp ứng ñược nhu cầu của các ñơn vị cơ sở, chưa thấy ñược sự nguy hại của các loại
thuốc khác, và ñể khắc phục ñiều ñó Bộ Luật Lao ñộng năm 1994 sửa ñổi, bổ sung
năm 2002 ñã quy ñịnh rộng hơn, bao quát hơn ñể ñược ñiều chỉnh một cách hợp lý
hơn. Các loại máy, thiết bị, vật tư, các chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao
ñộng và vệ sinh lao ñộng theo quy ñịnh mới nhất phải ñược ñăng ký và kiểm ñịnh, bởi
thủ tục kiểm ñịnh có vai trò rất quan trọng trong nền khoa học kỹ thuật ngày nay.
* Đối với người sử dụng lao ñộng và người lao ñộng thì phải tuân thủ các quy
ñịnh sau:
Người sử dụng lao ñộng phải ñảm bảo nơi làm việc ñạt tiêu chuẩn về không
gian, ñộ thoáng, ñộ sáng, ñạt tiêu chuẩn vệ sinh cho phép về bụi, hơi, khí ñộc phóng xạ
ñiện từ trường, nóng, ẩm, ồn, rung và các yếu tố có hại4 khác. Các yếu tố ñó phải ñược
ñịnh kỳ kiểm tra ño lường. Đây là quy ñịnh phải ñược thực hiện một cách thật an toàn
và nghiêm khắc, không ñể cho các yếu tố gây mệt mỏi và nguy hiểm ñến người lao
ñộng, ảnh hưởng ñến sức khỏe và tính mạng của con người.
Người sử dụng lao ñộng phải ñịnh kỳ kiểm tra, tu sửa máy thiết bị nhà xưởng,
kho tàng theo tiêu chuẩn về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng5, tức là muốn an toàn
cho người lao ñộng trước hết người sử dụng lao ñộng phải tự tạo an toàn cho chính cơ
sở của mình. Phải có phương tiện che chắn không ñể các thiết bị có yếu tố nguy hiểm
3

Khoản 1 Điều 3 nghị ñịnh 06/CP ngày 20/01/1995 của Chính phủ quy ñịnh chi tiết một số ñiều của Bộ Luật

Lao ñộng về an toàn lao ñộng, vệ sinh lao ñộng quy ñịnh: tiêu chuẩn, quy phạm an toàn lao ñộng, vệ sinh lao
ñộng là tiêu chuẩn, quy phạm bắt buộc thực hiện. Căn cứ tiêu chuẩn quy phạm an toàn lao ñộng, vệ sinh lao

ñộng của Nhà nước của ngành ban hành, người sử dụng lao ñộng phải xây dựng quy trình ñảm bảo an toàn, vệ
sinh lao ñộng cho từng loại máy thiết bị, vật tư và nội quy an toàn, vệ sinh nơi làm việc.
4
Điều 4 Nghị ñịnh số 06/CP ngày 20/01/1995 của Chính phủ quy ñịnh chi tiết một số ñiều của Bộ Luật Lao
ñộng về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng quy ñịnh nơi làm việc có nhiều yếu tố ñộc hại:
- Phải kiểm tra ño lường các yếu tố ñộc hại ít nhất mỗi năm một lần;
- Khi thấy có hiện tượng bất thường thì phải kiểm tra và có biện pháp xử lý ngay;
5

- Lập hồ sơ lưu giữ và theo dõi ñúng quy ñịnh.
Khoản 1 Điều 98 Bộ Luật Lao ñộng của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1994 sửa ñổi, bổ sung

các năm 2002, 2006, 2007

GVHD: Nguyễn Ánh Minh

18

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
tác ñộng ñến người lao ñộng. Quy ñịnh này phải ñược thực hiện ñồng bộ và thật
nghiêm túc, vì hiện nay các cơ sở lao ñộng sản xuất trang bị các phương tiện công cụ
cũng như ñiều kiện lao ñộng rất yếu kém, ñòi hỏi các bên có liên quan thường xuyên
nhắc nhở ñể ñảm bảo an toàn cho người lao ñộng.
Kiện toàn bộ phận chuyên trách về an toàn lao ñộng, phân công phân cấp trách
nhiệm cụ thể cho cán bộ chuyên trách làm công tác an toàn lao ñộng và vệ sinh lao
ñộng, xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt ñộng của mạng lưới an toàn vệ sinh viên.
Mỗi tổ sản xuất phải có ít nhất 01 an toàn vệ sinh viên6. Công ñoàn các cấp quan tâm

công tác tuyên truyền, vận ñộng quần chúng tham gia các phong trào về bảo hộ lao
ñộng mà trọng tâm là hoạt ñộng của mạng lưới an toàn vệ sinh viên, phong trào “ Xanh
- Sạch - Đẹp, bảo ñảm an toàn vệ sinh lao ñộng”, phong trào phát huy sáng kiến cải
thiện ñiều kiện lao ñộng. Hoạt ñộng mạng lưới an toàn vệ sinh viên nhằm phát hiện,
ngăn chặn kịp thời những thiếu sót tồn tại, những biểu hiện vi phạm pháp luật và các
quy ñịnh về an toàn vệ sinh lao ñộng ở các ñơn vị và cơ sở. Phát huy tính tích cực của
quần chúng trong hoạt ñộng phong trào bảo hộ lao ñộng. Góp phần thực hiện có hiệu
quả trong việc phòng ngừa tai nạn lao ñộng, bệnh nghề nghiệp. An toàn vệ sinh viên
phải là người lao ñộng trực tiếp có am hiểu về nghiệp vụ, có nhiệt tình và gương mẫu
trong an toàn vệ sinh lao ñộng, ñược tổ bầu ra nhưng không ñược là tổ trưởng sản
xuất. An toàn vệ sinh viên có chế ñộ sinh hoạt bồi dưỡng nghiệp vụ và ñược ñộng viên
về vật chất lẫn tinh thần ñể hoạt ñộng có hiệu quả. Bên cạnh ñó, người sử dụng lao
ñộng phối hợp với ban chấp hành công ñoàn cơ sở ra quyết ñịnh công nhận an toàn vệ
sinh viên và thông báo công khai ñể mọi người cùng biết.
Trang bị ñầy ñủ phương tiện bảo vệ cá nhân cho người lao ñộng ñảm bảo chất
lượng phù hợp với công việc của từng người, ñồng thời bắt buộc người lao ñộng phải
sử dụng trong khi làm việc. Nơi làm việc của người lao ñộng phải ñảm bảo ñầy ñủ
nước sạch, các thức ăn ñã qua chế biến không có vi khuẩn gây hại cho người phục vụ
tốt cho việc ăn uống, nghỉ ngơi của người lao ñộng. Việc bảo ñảm an toàn lao ñộng và
vệ sinh lao ñộng cho người lao ñộng phải ñược thực hiện toàn diện và thống nhất từ
cấp cơ sở cấp ngành từ trung ương ñến ñịa phương, có như vậy mới ñảm bảo an toàn
tối ña cho người lao ñộng, ñể mọi người tham gia lao ñộng không còn lo ngại trong khi
thực hiện nhiệm vụ ñược giao, làm tăng năng suất lao ñộng trong công cuộc ñổi mới
của ñất nước ta hiện nay.

6

Theo thông tư liên tịch số 14/1998/TTLT-BLĐTBXH-BYT-TLĐLĐVN ngày 31/10/1998 của Liên tịch Bộ Lao

ñộng - Thương binh và Xã hội - Bộ Y tế - Tổng Liên ñoàn Lao ñộng Việt Nam hướng dẫn việc tổ chức thực hiện

công tác bảo hộ lao ñộng trong doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh

GVHD: Nguyễn Ánh Minh

19

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan


Pháp luật về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng – thực trạng và giải pháp
Hiện nay tình hình tai nạn lao ñộng ngày càng gia tăng ñặc biệt là trong các
doanh nghiệp vừa và nhỏ, các chủ sở hữu, người sử dụng lao ñộng ít quan tâm ñến
công tác an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng, khi có tai nạn lao ñộng hay bệnh nghề
nghiệp họ thường không khai báo với các cơ quan thanh tra. Kinh tế hiện nay phát
triển theo hướng kinh tế thị trường ñịnh hướng xã hội chủ nghĩa, các chủ doanh nghiệp
thường chạy theo lợi nhuận, chăm lo kinh tế cho chính cơ sở của mình. Bên cạnh ñó,
công tác thanh tra còn quá mỏng, chưa ñủ lực lượng ñể kiểm tra giám sát các doanh
nghiệp khi có tai nạn lao ñộng hay bệnh nghề nghiệp. Do ñó cần có chế ñộ cho an toàn
vệ sinh lao ñộng ñó là xây dựng mạng lưới an toàn vệ sinh viên cho các cơ sở, các
doanh nghiệp trong nước.
Hoạt ñộng an toàn vệ sinh viên nhằm ngăn chặn kịp thời những thiếu sót tồn tại,
những vi phạm pháp luật có nguy cơ xảy ra ở các cơ sở lao ñộng, các doanh nghiệp.
An toàn vệ sinh viên góp một phần ñể giúp các cơ quan chức năng thực hiện tốt công
tác kiểm tra thanh tra của mình. Thực hiện tốt mạng lưới an toàn vệ sinh viên sẽ giúp
cho cơ sở giảm ñược tai nạn lao ñộng, giúp ban chấp hành công ñoàn và người sử
dụng lao ñộng thực hiện tốt hơn trong việc bảo ñảm an toàn lao ñộng và vệ sinh lao
ñộng. Tham gia tốt công tác an toàn vệ sinh viên sẽ làm cho người lao ñộng hiểu rõ
hơn về việc cần phải ñảm bảo an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng, làm cho người lao
ñộng tự ý thức hơn trong công việc của mình cũng như trong lao ñộng sản xuất.
2.1.2. Tiêu chuẩn về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng

Tiêu chuẩn về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng là những tiêu chuẩn quy
ñịnh quản lý do cơ quan Nhà nước nghiên cứu xây dựng và ban hành nhằm ñảm bảo
ñiều kiện làm việc an toàn cho người lao ñộng trong quá trình lao ñộng sản xuất, nhằm
phòng ngừa tai nạn lao ñộng, sự cố, các ảnh hưởng xấu ñến sức khỏe hoặc bệnh nghề
nghiệp xảy ra ñối với người lao ñộng hoặc hạn chế ñến mức thấp nhất tác ñộng xấu
của các hiện tượng trên, tiêu chuẩn này có tính chất bắt buộc ñối với các bên tham gia
lao ñộng, làm tăng khả năng an toàn và vệ sinh cho người lao ñộng, giảm tổn thất cả
về vật chất và tinh thần cho các doanh nghiệp các cơ sở và nhất là người lao ñộng.
Căn cứ vào các tiêu chuẩn quy phạm về an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng
của Nhà nước của các ngành ban hành, người sử dụng lao ñộng phải xây dựng quy
trình ñảm bảo an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng cho từng loại máy, thiết bị vật tư
và nội quy an toàn vệ sinh nơi làm việc. Những quy ñịnh về an toàn lao ñộng và vệ
sinh lao ñộng ñược Nhà nước thống nhất và tiêu chuẩn hóa. Theo ñó các tiêu chuẩn về
an toàn lao ñộng và vệ sinh lao ñộng phải ñược thực hiện kịp thời cùng với các giai
ñoạn cũng như tuân thủ các quy ñịnh của pháp luật về an toàn và vệ sinh lao ñộng
trong khi làm việc. Cùng với việc thực hiện ñúng các tiêu chuẩn về an toàn lao ñộng
GVHD: Nguyễn Ánh Minh

20

SVTH: Nguyễn Thị Ngoan