LUẬN văn LUẬT THƯƠNG mại hợp ĐỒNG bảo HIỂM NHÂN THỌ lý LUẬN và THỰC TIỄN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT
BỘ MÔN LUẬT KINH DOANH - THƯƠNG MẠI


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT
Khóa 33 (2007 – 2011)
Đề tài:

HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM NHÂN THỌ
- LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

Giáo viên hướng dẫn:
Đoàn Nguyễn Minh Thuận

Sinh viên thực hiện:
Nguyễn Thị Bích Như
MSSV: 5075055
LỚP: Luật Thương Mại 1 – K33

Cần Thơ, tháng 4 năm 2011


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT
BỘ MÔN LUẬT KINH DOANH - THƯƠNG MẠI


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT
Khóa 33 (2007 – 2011)
Đề tài:

HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM NHÂN THỌ
- LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

Giáo viên hướng dẫn:
Đoàn Nguyễn Minh Thuận

Sinh viên thực hiện:
Nguyễn Thị Bích Như
MSSV: 5075055
LỚP: Luật Thương Mại 1 – K33

Cần Thơ, tháng 4 năm 2011


NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN

 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................


NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN

 ................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................


Hợp Đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
 Danh mục văn bản quy phạm pháp luật
1. Bộ luật dân sự năm 2005;
2. Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2000;
3. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật kinh doanh bảo hiểm số:
61/2010QH12 ngày 24 tháng 11 năm 2010;
4. Luật hợp tác xã năm 2003;
5. Luật doanh nghiệp năm 2005 được sửa đổi, bổ sung năm 2009;
6. Nghị định số 45/2007/NĐ-CP ngày 27 tháng 3 năm 2007 của Chính phủ quy
định chi tiết thi hành một số điều của Luật kinh doanh bảo hiểm;
7. Nghị định số 46/2007/NĐ-CP ngày 27 tháng 3 năm 2007 của Chính phủ về việc
quy định chế độ tài chính đối với doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp môi
giới bảo hiểm;
8. Nghị định số 18/2005/NĐ-CP ngày 24 tháng 2 năm 2005 của Chính phủ quy
định việc thành lập, tổ chức và hoạt động của tổ chức bảo hiểm tương hỗ;
9. Thông tư số 155/2007/TT-BTC ngày 20 tháng 12 năm 2007 của Bộ Tài chính
hướng dẫn thi hành Nghị định số 45/2007/NĐ-CP ngày 27 tháng 3 năm 2007

của Chính phủ;
10. Thông tư số 156/2007/TT-BTC ngày 20 tháng 12 năm 2007 hướng dẫn thực
hiện nghị định số 46/2007/NĐ-CP ngày 27 tháng 3 năm 2007 của Chính phủ;
11. Thông tư số 86/2009/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điểm của Thông tư số
155/2007/TT-BTC ngày 20 tháng 12 năm 2007 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi
hành Nghị định số 45/2007/NĐ-CP ngày 27 tháng 3 năm 2007 của Chính phủ.
 Danh mục sách, báo, tạp chí
1. Bùi Tiến Quý – Mạc Văn Tiến – Vũ Quang Thọ: Một số vấn đề cơ bản về kinh
tế bảo hiểm, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1997;
2. Hoàng Thế Liên: Bình luận khoa học Bộ luật dân sự năm 2005 (tập II), Nxb.
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009;
3. Học viện tài chính: Giáo trình lý thuyết bảo hiểm, Nxb. Tài chính, 2005;
4. Huỳnh Văn Hoài: Tìm hiểu các văn bản pháp luật về kinh doanh bảo hiểm và
bồi thường thiệt hại, Nxb. Thống kê, Hà Nội, 2001;
5. Nguyễn Văn Định: Giáo trình bảo hiểm, Nxb. Thống kê, Hà Nội, 2005;
6. Nguyễn Văn Định: Giáo trình quản trị kinh doanh bảo hiểm, Nxb. Thống kê,
Hà Nội, 2003;

GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp Đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

7. Nguyễn Viết Vượng: Giáo trình kinh tế bảo hiểm, Nxb. Lao động, Hà Nội,
2006;
8. Phan Thị Cúc: Giáo trình nguyên lý bảo hiểm, Nxb. Thống kê;
9. Trần Vũ Hải: Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ những vấn đề lý luận và thực tiễn,
Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2006;

10. Trương Mộc Lâm – Đoàn Minh Phụng: Giáo trình nghiệp vụ bảo hiểm, Nxb.
Tài chính, Hà Nội, 2005;
11. Trương Mộc Lâm – Lưu Nguyên Khánh: Một số điều cần biết về pháp lý trong
kinh doanh bảo hiểm, Nxb. Thống kê, Hà Nội, 2000.
 Danh mục các trang thông tin điện tử
1. />2. Ngọc Lan, đầu tư chứng khoáng điện tử: Thị trường bảo hiểm bức tranh đa sắc,
[truy cập ngày 05-1-2011];
3. Chí Tín, báo đầu tư điện tử: Dấu ấn của thị trường bảo hiểm,
[truy cập ngày 05-1-2011];
4. />5. />6. />7. .

GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do nghiên cứu
Đối với nước ta hiện nay là một nước đang phát triển, trong thời kỳ hội
nhập kinh tế cùng với việc các nước tăng cường hợp tác thì việc phát triển kinh tế
để hội nhập là tất yếu. Kinh danh bảo hiểm nói chung và bảo hiểm nhân thọ nói
riêng ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Nó không
chỉ góp phần đề phòng và hạn chế tổn thất mà còn là một công cụ tín dụng, với
quỹ bảo hiểm do các thành viên tham gia đóng góp, cơ quan, công ty bảo hiểm sẽ
trợ cấp hoặc bồi thường tổn thất thuộc phạm vi bảo hiểm cho người tham gia bảo
hiểm để họ khôi phục đời sống, sản xuất kinh doanh, bảo hiểm còn góp phần thúc
đẩy phát triển quan hệ kinh tế với nước ngoài, giúp các cơ quan bảo hiểm của
Việt Nam có cơ hội để trao đổi nghiệp vụ và nâng cao trình độ với các cơ quan

và tổ chức nước ngoài, trao đổi kinh nghiệm, phát triển các loại hình bảo hiểm có
thể áp dụng vào thực tiễn ở Việt Nam. Đó là những bằng chứng không thể phủ
nhận về vai trò to lớn cũng như một tương lai phát triển của bảo hiểm nhân thọ
trong thực tế.
Vì vậy, vấn đề bảo hiểm nhân thọ ngày càng được quan tâm nhiều hơn
bên cạnh những đóng góp vào sự phát triển kinh tế của đất nước, bảo hiểm nhân
thọ còn bộc lộ một số vấn đề đáng quan tâm. Hoạt động bảo hiểm nhân thọ là
một loại hoạt động mang tính nghiệp vụ cao, kiến thức trong lĩnh vực này còn
khá mới mẽ đối với mọi người thể hiện qua sự khó hiểu của những điều khoản
trong hợp đồng bảo hiểm. Trong khi đó, sự hiểu biết của người dân về bảo hiểm
nhân thọ còn hạn chế. Thêm vào đó, môi trường pháp lý điều chỉnh về lĩnh vực
này vẫn còn chưa hoàn thiện. Đó là lý do tác giả chọn đề tài về “Hợp đồng bảo
hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn” để làm đề tài nghiên cứu luận văn tốt nghiệp.
2. Mục đích, đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung phân tích những quy định của pháp luật về hợp đồng bảo
hiểm nhân thọ và thực trạng áp dụng các quy định của pháp luật về hợp đồng bảo
hiểm nhân thọ, từ đó đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về hợp
đồng bảo hiểm nhân thọ.
3. Phạm vi nghiên cứu
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 1

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

Luận văn này nghiên cứu về hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trên cơ sở xem
xét các quy định của Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2000 và Luật sửa đổi bổ
sung một số điều của Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2000, Bộ luật dân sự năm
2005, và các văn bản có liên quan. Trên cơ sở đó thấy được ưu điểm, nhược điểm

của các quy định để đưa ra những kiến nghị, giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp
luật về bảo hiểm nói chung và bảo hiểm nhân thọ nói riêng.
4. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn này được người viết áp dụng phương pháp nghiên cứu lý luận
dựa trên tài liệu, sách vở kết hợp phương pháp so sánh và phương pháp phân
tích, tổng hợp, trong Luận văn này người viết còn sử dụng phương pháp phân
tích luật viết để đưa Luận văn đi đến kết quả mà người viết mong muốn đạt được
khi hoàn thành đề tài.
5. Bố cục của đề tài
Ngoài lời nói đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài này
được bố cục thành ba chương:
Chương 1: Khái quát chung về hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Chương 2: Quy định của pháp luật về hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Chương 3: Thực trạng áp dụng các quy định của pháp luật về hợp
đồng bảo hiểm nhân thọ
Do hạn chế về thời gian, tài liệu cũng như lần đầu người viết nghiên cứu
về một đề tài khoa học nên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Người viết rất
mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy, cô và các bạn sinh viên để
Luận văn này được hoàn thiện.

GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 2

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

Chương 1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HỢP ĐỒNG
BẢO HIỂM NHÂN THỌ
1.1. Khái quát chung về bảo hiểm

1.1.1. Bảo hiểm
1.1.1.1. Khái niệm bảo hiểm
Cuộc sống con người luôn bị vây quanh bởi nhiều tai nạn rủi ro xảy ra với
những nguyên nhân vô cùng đa dạng. Một vài nguyên nhân điển hình như bão
lục, hạn hán, dịch bệnh, động đất, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, ốm đau,
hỏa hoạn…gây ra cho con người không ít những khó khăn trong cuộc sống sinh
hoạt hàng ngày cũng như trong lao động sản xuất kinh doanh. Dù con người sớm
đã nhận thức và cố gắng ngăn ngừa, đề phòng nhưng vẫn không tránh khỏi
những rủi ro bất ngờ xảy ra, khi rủi ro xảy ra thường gây ra cho con người nhiều
khó khăn trong cuộc sống như giảm thu nhập, làm giảm năng suất sản xuất cũng
như hiệu quả kinh doanh, những mất mát này con người còn có thể dần dần khôi
phục lại được nhưng những mất mát lớn hơn có thể xảy ra cho con người đó là có
thể làm giảm hay mất đi khả năng lao động hay thậm chí có thể cướp đi tính
mạng của con người.
Để có thể ngăn chặn và khắc phục hậu quả do những rủi ro xảy đến, con
người đã sử dụng nhiều biện pháp khác nhau. Chẳng hạn, người ta có thể lựa
chọn những nghề nghiệp ít nguy hiểm để hạn chế rủi ro tai nạn lao động, hạn chế
đi lại để hạn chế tai nạn giao thông, lắp đặt thiết bị chữa cháy để đề phòng hỏa
hoạn. Đó chỉ mới là đề phòng những rủi ro mà con người có thể né tránh được,
thế nhưng còn có những rủi ro bất ngờ xảy ra mà con người không thể né tránh
ngoài việc chấp nhận và khắc phụ hậu quả và những tổn thất do nó để lại.
Chấp nhận rủi ro là việc mà người gặp phải tổn thất tự chấp nhận khoản
tổn thất đó. Điển hình của một trường hợp chấp nhận rủi ro là tự bảo hiểm. Khi
rủi ro xảy ra nếu không có sự chuẩn bị trước người gặp tổn thất có thể phải đi
vay mượn để khắc phục tổn thất tuy nhiên con người còn gặp phải các vấn đề
lãi suất vay mượn. Hoặc người ta đã lập ra một nguồn quỹ dự trữ từ trước khi
xảy ra rủi ro và nguồn quỹ này sẽ được sử dụng để bù đắp tổn thất mà rủi ro đã
gây ra. Xuất phát từ nhu cầu khách quan, bảo hiểm ra đời như một hệ quả tất
yếu của cuộc sống, của hoạt động sản xuất kinh doanh của con người. Bảo hiểm
không chỉ là sự chuyển giao rủi ro trên cơ sở hợp đồng mà còn là sự giảm rủi ro

do việc tập trung một số lớn các rủi ro cho phép có thể tuyên đoán về tổn thất
do rủi ro gây ra.
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 3

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

Khái niệm bảo hiểm ngày càng trở nên gần gũi, gắn bó với con người bởi
hiệu quả của công dụng đối phó với hậu quả tổn thất của bảo hiểm và mang lại
lợi ích kinh tế - xã hội thiết thực cho cá nhân, tổ chức tham gia bảo hiểm. Do nhu
cầu của cuộc sống, hoạt động bảo hiểm ngày càng gắn bó với con người, với tổ
chức kinh doanh và phát triển mở rộng ở khắp các quốc gia.
Bảo hiểm là một lĩnh vực rộng và phức tạp hàm chứa yếu tố kinh doanh,
pháp lý và kỹ thuật nghiệp vụ đặc trưng nên rất khó tìm ra được một định nghĩa
hoàn hảo thể hiện được tất cả những khía cạnh đó. Sự khác nhau trong các quan
niệm xuất phát từ việc nhìn nhận bảo hiểm ở các góc độ và cách thức tiếp cận
khác nhau.
Tiếp cận theo góc độ kinh tế, bảo hiểm là những quan hệ kinh tế gắn liền
với quá trình hình thành, phân phối và sử dụng các quỹ tập trung (quỹ bảo hiểm)
nhằm xử lý các rủi ro, các biến cố bảo đảm cho quá trình tái sản xuất và đời sống
của xã hội được diễn ra bình thường. Bảo hiểm là một phương pháp lập quỹ dự
trữ bằng tiền do những người có cùng khả năng gặp một loại rủi ro nào đó đóng
góp tạo nên. Định nghĩa này chỉ mới đề cập đến phương pháp lập quỹ dự trữ bảo
hiểm, mà chưa rõ phương thức sử dụng nó.
“Bảo hiểm là hoạt động thể hiện người bảo hiểm cam kết bồi thường (theo
quy luật thống kê) cho người tham gia bảo hiểm trong từng trường hợp xảy ra rủi
ro thuộc phạm vi bảo hiểm với điều kiện người tham gia nộp một khoản phí cho
chính anh ta hoặc cho người thứ ba” 1. Điều này có nghĩa là người tham gia bảo

hiểm chuyển giao rủi ro cho người bảo hiểm bằng cách nộp khoản phí để hình
thành quỹ dự trữ. Khi người tham gia gặp rủi ro dẫn đến tổn thất, người bảo hiểm
lấy quỹ dự trữ trợ cấp hoặc bồi thường thiệt hại thuộc phạm vi bảo hiểm cho
người tham gia. Phạm vi bảo hiểm là những rủi ro mà người tham gia đăng ký
với người bảo hiểm.
Theo góc độ pháp lý, Điều 3 Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2000 quy
định: “Kinh doanh bảo hiểm là hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm nhằm mục
đích sinh lợi, theo đó doanh nghiệp bảo hiểm chấp nhận rủi ro của người được
bảo hiểm, trên cơ sở bên mua bảo hiểm đóng phí bảo hiểm để doanh nghiệp bảo
hiểm trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo
hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm”.
Nghiên cứu ở góc độ kỹ thuật nghiệp vụ, bảo hiểm là biện pháp chia sẻ
rủi ro của một người hay của một số ít người cho cả cộng đồng những người có

1

Nguyễn Văn Định: Giáo trình bảo hiểm, Nxb. Thống kê, Hà Nội, 2005.

GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 4

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

khả năng gặp rủi ro cùng loại, bằng cách mỗi người trong cộng đồng góp một
số tiền nhất định vào một quỹ chung và từ quỹ chung đó bù đắp thiệt hại cho
thành viên trong cộng đồng không may bị thiệt hại do rủi ro đó gây ra. Được
hiểu là một cách thức trong quản trị rủi ro, thuộc nhóm biện pháp tài trợ rủi ro,
bảo hiểm được sử dụng để đối phó với những rủi ro có tổn thất, thường là tổn

thất về tài chính, nhân mạng. Bảo hiểm được xem như là một cách thức chuyển
giao rủi ro tiềm năng một cách công bằng từ một cá thể sang cộng đồng thông
qua phí bảo hiểm.2
1.1.1.2. Bản chất của bảo hiểm
Mục đích chủ yếu của bảo hiểm là góp phần ổn định kinh tế cho người
tham gia bảo hiểm từ đó khôi phục và phát triển sản xuất, đời sống, đồng thời tạo
nguồn vốn cho phát triển kinh tế và xã hội của đất nước.
Bản chất của bảo hiểm là một loại dịch vụ đặc biệt. Đăc biệt bởi nó ra đời
là do sự tồn tại khách quan của các loại rủi ro và các sự kiện liên quan đến cuộc
sống con người, đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Bản chất của bảo hiểm chính
là quá trình phân phối lại tổng sản phẩm trong nước giữa những người tham gia
bảo hiểm nhằm đáp ứng nhu cầu tài chính phát sinh khi rủi ro, sự kiện bảo hiểm
xảy ra liên quan đến người tham gia bảo hiểm.
Ở một khía cạnh khác, bản chất của bảo hiểm vừa mang tính bồi hoàn, vừa
mang tính không bồi hoàn. Tính bồi hoàn thể hiện ở chỗ, có sự tham gia đóng
góp vào quỹ bảo hiểm thì mới được phân phối khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. Còn
tính không bồi hoàn tức là dù có tham gia đóng góp nhưng tổn thất không xảy ra
thì không được phân phối lại quỹ bảo hiểm.
Hoạt động bảo hiểm còn liên kết, gắn bó các thành viên trong xã hội cùng
vì lợi ích chung của cộng đồng, vì sự ổn định, sự phồn vinh của đất nước. Hoạt
động bảo hiểm dựa trên nguyên tắc số đông bù số ít. Nguyên tắc này được quán
triệt trong quá trình lập quỹ dự trù bảo hiểm cũng như quá trình phân phối bồi
thường, quá trình phân tán rủi ro. Bảo hiểm với nguyên tắc số đông bù số ít cũng
thể hiện tính tương trợ, tính xã hội và nhân văn sâu sắc của xã hội trước rủi ro
của mỗi thành viên.
1.1.1.3. Vai trò của bảo hiểm
Trước hết, bảo hiểm đóng vai trò bảo toàn vốn sản xuất kinh doanh và ổn
định đời sống của người tham gia bảo hiểm. Rủi ro dù do thiên tai hay tai nạn bất
ngờ đều gây thiệt hại về kinh tế, ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống, sản xuất kinh
2

/>
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 5

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

doanh của các cá nhân, doanh nghiệp tham gia bảo hiểm, chưa kể có lúc gây thiệt
hại về người. Tổn thất đó sẽ được bảo hiểm trợ cấp hoặc bồi thường về tài chính
để người tham gia nhanh chóng khắc phục hậu quả, ổn định đời sống, sản xuất
kinh doanh. Từ đó, họ khôi phục và phát triển sản xuất kinh doanh và các hoạt
động khác một cách bình thường. Tác động này phù hợp với mục tiêu kinh tế nên
thu hút được số đông người tham gia.
Do thực hiện nguyên tắc số đông và lấy số đông bù số ít, hoạt động bảo
hiểm tập trung được lượng tiền khá lớn dùng để bồi thường thiệt hại do những rủi
ro trong sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và trong đời sống dân cư.
Nhờ vậy, các doanh nghiệp không bị ngừng trệ sản xuất, đời sống dân cư được
ổn định kể cả khi rủi ro xảy ra.
Nếu tổ chức tốt hoạt động bảo hiểm sẽ lôi cuốn nhiều người tham gia, nhu
cầu về bảo hiểm sẽ ngày càng tăng lên và đa dạng hơn. Vì vậy, tiền thu được vào
quỹ bảo hiểm sẽ tăng lên. Ngoài phần bồi thường, quỹ bảo hiểm còn có số dư
đóng góp vào ngân sách nhà nước để phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế kinh doanh của từng doanh nghiệp và nâng cao đời sống nhân dân.
Hai là, bảo hiểm đóng vai trò góp phần đề phòng và hạn chế tổn thất. Đề
phòng và hạn chế tổn thất là vai trò tích cực của bảo hiểm. Cơ quan bảo hiểm
thông qua việc thống kê thường xuyên các vụ tai nạn và thiệt hại để phát hiện
nguyên nhân, kể cả nguyên nhân chủ quan dẫn đến thiệt hại. Trên cơ sở đó đề
xuất những biện pháp phòng ngừa hữu hiệu nhất nhằm giảm đến mức thấp nhất
tổn thất có thể xảy ra. Mặt khác, với chức năng của mình, cơ quan bảo hiểm đôn

đốc các doanh nghiệp và người tham gia bảo hiểm tăng cường các biện pháp bảo
vệ cho mình, giáo dục nhân dân chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật nhằm hạn chế
số vụ rủi ro và giảm thiểu mức độ thiệt hại.
Khi đã tham gia bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ cùng với người tham
gia thực hiện các biện pháp đề phòng và hạn chế tổn thất rủi ro xảy ra. Doanh
nghiệp bảo hiểm đóng góp tài chính một cách tích cực để thực hiện các biện pháp
hạn chế rủi ro như tuyên truyền, hướng dẫn các biện pháp phòng tránh tai nạn,
mua sắm các dụng cụ phòng cháy chữa cháy, giao thông…
Bên cạnh đó, bảo hiểm còn giúp các cơ quan chức năng phát hiện những
hành vi sai trái, vi phạm pháp luật của các doanh nghiệp và cá nhân trong hoạt
động sản xuất kinh doanh cũng như trong đời sống, từ đó, ngăn chặn trước những
tổn thất có thể xảy ra.
Ba là, bảo hiểm là một công cụ tín dụng, với quỹ bảo hiểm do các thành
viên tham gia đóng góp, cơ quan, công ty bảo hiểm sẽ trợ cấp hoặc bồi thường
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 6

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

tổn thất thuộc phạm vi bảo hiểm cho người tham gia bảo hiểm để họ khôi phục
đời sống, sản xuất kinh doanh. Như vậy, ngân sách nhà nước không phải chi ra
để trợ cấp cho các thành viên, các doanh nghiệp khi gặp rủi ro.
Mặt khác, hoạt động bảo hiểm nhất là bảo hiểm thương mại có trách
nhiệm đóng góp vào ngân sách thông qua các loại thuế, tức tăng thu cho ngân
sách. Tăng tích lũy và tiết kiệm chi ngân sách, góp phần tăng thu và giảm chi
ngoại tệ cho nhà nước. Bảo hiểm nộp một phần vào ngân sách nhà nước theo luật
định để góp phần tăng tích lũy cho ngân sách. Phần còn lại để phát triển mở rộng
hoạt động bảo hiểm, phục vụ cho lợi ích chung của nền kinh tế quốc dân.

Do làm tốt khâu phòng ngừa, tài sản công cộng được bảo vệ tối đa, thiệt
hại sẽ thấp nhất. Nhờ vậy, Nhà nước không phải chi những khoản lớn để bù đắp
thiệt hại như làm lại nhà xưởng, trường học, bệnh viện, đường sá…ngân sách nhà
nước sẽ tiết kiệm được một khoản lớn để chi dùng vào các viện khác có lợi cho
quốc kế dân sinh. Khi mở rộng phạm vi và phát triển các loại hình bảo hiểm
trong nước, các công ty, doanh nghiệp không phải đóng bảo hiểm cho nước ngoài
trong quá trình vận chuyển hàng hóa, tàu thuyền…do đó tiết kiệm được lượng
ngoại tệ cho quốc gia.
Bốn là, bảo hiểm góp phần thúc đẩy phát triển quan hệ kinh tế với nước
ngoài. Thị trường bảo hiểm nội địa và thị trường bảo hiểm quốc tế có mối quan
hệ qua lại, thúc đẩy nhau phát triển thông qua hình thức tái bảo hiểm giữa các
công ty của các nước. Như vậy, bảo hiểm vừa góp phần phát triển quan hệ kinh
tế giữa các nước vừa góp phần ổn định thu, chi ngoại tệ cho ngân sách.
Xu thế đổi mới của hoạt động sản xuất và giao lưu hàng hóa với nước
ngoài ở nước ta ngày càng tăng, đòi hỏi nhu cầu về bảo hiểm ngày càng lớn
nhằm làm cho sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp phát triển ổn định, đảm
bảo khả năng đủ trang trải thiệt hại khi rủi ro xảy ra. Muốn vậy, phải thực hiện
hình thức tái bảo hiểm vì có trường hợp giá trị của đối tượng bảo hiểm vượt quá
khả năng thanh toán của cơ quan bảo hiểm. Thực hiện tái bảo hiểm với các công
ty bảo hiểm nước ngoài, làm cho rủi ro sẽ được san sẻ và như vậy, các quan hệ
hợp tác ngày càng được mở rộng.
Ngoài ra, bảo hiểm thương mại còn giúp Nhà nước giữ vững chủ quyền
trong quan hệ buôn bán đối ngoại, giúp phát hiện các hành vi phạm pháp của
phía đối tác nước ngoài. Cũng thông qua hoạt động bảo hiểm, các cơ quan bảo
hiểm của Việt Nam có cơ hội để trao đổi nghiệp vụ và nâng cao trình độ với các
cơ quan và tổ chức nước ngoài, trao đổi kinh nghiệm, phát triển các loại hình bảo
hiểm có thể áp dụng vào thực tiễn ở Việt Nam.
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 7

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như

Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

1.1.2. Bảo hiểm nhân thọ
1.1.2.1. Khái niệm bảo hiểm nhân thọ
Bảo hiểm nhân thọ có thể được hiểu trên hai phương diện: kỹ thuật và
pháp lý.
Trên phương diện kỹ thuật, bảo hiểm nhân thọ là loại bảo hiểm bao hàm
những cam kết mà sự thực hiện những cam kết đó phụ thuộc vào tuổi thọ của con
người. Có hai loại cam kết chủ yếu trong bảo hiểm nhân thọ, đó là cam kết đóng
phí bảo hiểm của người tham gia bảo hiểm và cam kết trả tiền bảo hiểm hoặc trả
trợ cấp định kỳ của doanh nghiệp bảo hiểm.
Do thời hạn hợp đồng bảo hiểm trong bảo hiểm nhân thọ kéo dài nhiều
năm nên người tham gia bảo hiểm thường cam kết đóng phí làm nhiều lần.
Thông thường, nếu người tham gia bảo hiểm bị chết trước khi hoàn thành nghĩa
vụ đóng phí cho cả hợp đồng thì cam kết đóng phí những lần còn lại sẽ chấm
dứt, nghĩa là không có ai trong phía bên mua bảo hiểm phải đóng thay họ. Khi
người được bảo hiểm bị chết hoặc còn sống đến một thời điểm nhất định đã chỉ
rõ trong hợp đồng bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải thực hiện cam kết của
mình, trả cho một hoặc nhiều người thụ hưởng một khoản tiền nhất định hoặc
những khoản trợ cấp.
Như vậy, thông qua hợp đồng bảo hiểm, giữa doanh nghiệp bảo hiểm và
người tham gia bảo hiểm có những mối quan hệ qua lại và ràng buộc lẫn nhau.
Khi một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ được ký kết, dưới những góc độ nhất định,
cả doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm đều có những nhu cầu khác nhau
cần được thỏa mãn. Đối với doanh nghiệp bảo hiểm việc ký kết thêm được một
hợp đồng bảo hiểm nhân thọ với khách hàng sẽ góp phần đảm bảo yêu cầu về
quy luật số lớn trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm. 3
Trên phương diện pháp lý, khoản 12 Điều 3 Luật kinh doanh bảo hiểm

năm 2000 quy định: “Bảo hiểm nhân thọ là loại nghiệp vụ bảo hiểm cho trường
hợp người được bảo hiểm sống hoặc chết”. Bảo hiểm nhân thọ bao gồm các hợp
đồng bảo hiểm được ký kết giữa doanh nghiệp bảo hiểm và người tham gia bảo
hiểm, theo đó, để nhận được phí bảo hiểm của người tham gia bảo hiểm, doanh
nghiệp bảo hiểm cam kết sẽ trả cho một hoặc nhiều người thụ hưởng bảo hiểm
một khoản tiền nhất định hoặc những khoản trợ cấp định kì trong trường hợp
người được bảo hiểm sống đến một thời điểm nhất định hoặc tử vong trước một
thời điểm nhất định đã được ghi rõ trên hợp đồng bảo hiểm.
3

Trương Mộc Lâm – Đoàn Minh Phụng: Giáo trình nghiệp vụ bảo hiểm, Nxb. Thống kê, Hà
Nội, 2005.

GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 8

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

1.1.2.2. Đặc điểm của bảo hiểm
Thứ nhất, bảo hiểm nhân thọ là hình thức bảo hiểm kết hợp giữa bảo hiểm
và tiết kiệm. Đây là một trong những đặc điểm khác nhau cơ bản giữa bảo hiểm
nhân thọ với bảo hiểm phi nhân thọ.
Tính chất bảo hiểm thể hiện ở chỗ trong thời gian bảo hiểm nếu có sự kiện
bảo hiểm xảy ra đối với người được bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm phải trả
tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm.
Tính tiết kiệm trong bảo hiểm nhân thọ thể hiện ở chỗ: người mua bảo
hiểm sẽ định kỳ nộp phí bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm, ngược lại doanh
nghiệp bảo hiểm có trách nhiệm trả toàn bộ số tiền bảo hiểm cho người được

hưởng quyền lợi bảo hiểm khi hết hạn hợp đồng trong trường hợp không có sự
kiện bảo hiểm xảy ra. Nếu người mua bảo hiểm đã đóng phí bảo hiểm trên hai năm
và không có sự kiện bảo hiểm xảy ra mà hợp đồng chấm dứt thì doanh nghiệp bảo
hiểm vẫn phải trả cho bên mua bảo hiểm giái trị hoàn lại của hợp đồng.
Thuật ngữ “giá trị hoàn lại” chưa được pháp luật kinh doanh bảo hiểm quy
định cụ thể mà chỉ được sử dụng tại Điều 35 và Điều 39 Luật kinh doanh bảo
hiểm năm 2000, theo quy định tại hai điều này ta có thể hiểu “giá trị hoàn lại” là
số tiền mà bên mua bảo hiểm được nhận khi hợp đồng bảo hiểm bị doanh nghiệp
đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng do bên mua bảo hiểm không đóng
được các khoản phí bảo hiểm tiếp theo đối với hợp đồng đã có hiệu lực từ hai
năm trở lên hoặc là số tiền mà doanh nghiệp bảo hiểm trả cho bên mua bảo hiểm
đối với các trường hợp mà doanh nghiệp bảo hiểm không phải trả tiền bảo hiểm.
Thứ hai, bảo hiểm nhân thọ đáp ứng được rất nhiều mục đích khác nhau
của người tham gia bảo hiểm.
Trong khi các nghiệp vụ bảo hiểm phi nhân thọ chỉ đáp ứng được một
mục đích là góp phần khắc phục hậu quả khi đối tượng bảo hiểm gặp sự cố, từ đó
góp phần ổn định tài chính cho người tham gia thì bảo hiểm nhân thọ đáp ứng
được nhiều mục đích. Mỗi mục đích được thể hiện khá rõ trong từng loại hợp
đồng. Chẳng hạn, hợp đồng bảo hiểm hưu trí sẽ đáp ứng yêu cầu của người tham
gia những khoản trợ cấp hàng tháng, từ đó góp phần ổn định cuộc sống của họ
khi già yếu. Hợp đồng bảo hiểm tử vong sẽ giúp người được bảo hiểm để lại cho
gia đình một số tiền bảo hiểm khi họ chết đi, số tiền này đáp ứng được rất nhiều
mục đích của người đã chết cũng như mục đích của người được hưởng lợi ích
như trang trải nợ nần, nuôi dưỡng con cái.
Thứ ba, phí bảo hiểm chịu tác động tổng hợp của nhiều yếu tố, vì vậy quá
trình định phí khá phức tạp. Trong tiến trình đưa một sản phẩm bảo hiểm nhân
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 9

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như

Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

thọ đến công chúng, người bảo hiểm phải bỏ ra rất nhiều chi phí để tạo nên sản
phẩm như: chi phí khai thác, chi phí quản lý hợp đồng.
Nhưng những chi phí đó chỉ mới là một phần để cấu tạo nên giá sản
phẩm bảo hiểm nhân thọ, một phần chủ yếu khác lại phụ thuộc vào các yếu tố
khác như:
 Độ tuổi của người được bảo hiểm;
 Tuổi thọ bình quân của con người;
 Số tiền bảo hiểm;
 Thời hạn tham gia bảo hiểm;
 Phương thức thanh toán.
Khi định giá phí bảo hiểm nhân thọ, một số yếu tố phải giả định như tỷ lệ
chết, trường hợp hủy bỏ hợp đồng, khả năng đầu tư. Vì thế, quá trình định phí ở
đây rất phức tạp, đòi hỏi phải nắm vững đặc trưng của mỗi loại sản phẩm trên
thị trường.
Thứ tư, bảo hiểm nhân thọ là hợp đồng thanh toán có định mức.
Đối tượng của hợp đồng bảo hiểm tài sản nếu bị tổn thất, có thể sửa chữa
hoặc làm lại bằng biện pháp bồi thường kinh tế. Trách nhiệm của doanh nghiệp
là bồi thường tổn thất về tài sản, khôi phục lại như trước khi xảy ra tai nạn dựa
trên mức thiệt hại thực tế.
Nhưng trong bảo hiểm nhân thọ, thiệt hại về tính mạng con người không
xác định được giá trị. Chính vì vậy, khi giao kết hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, các
bên phải thỏa thuận rõ số tiền bảo hiểm và ghi vào hợp đồng bảo hiểm nhân.
Tính mạng con người khác với tài sản có thể tính giá trị được, thiệt hại về con
người là không thể xác định chính xác được. Do vậy, dù mức độ thiệt hại về con
người cao nhất là tử vong, doanh nghiệp bảo hiểm chỉ có thể trả tiền bảo hiểm
theo thỏa thuận đã ghi trong hợp đồng tức là thanh toán có định mức.
1.1.2.3. Vai trò của bảo hiểm nhân thọ

Để tồn tại và phát triển thì hợp đồng bảo hiểm nhân thọ phải đáp ứng được
các mục đích của người tham gia trong hiện tại cũng như nhu cầu đảm bảo cho
tương lai sau này. Thực tế khi ký kết hợp đồng, bảo hiểm nhân thọ có vai trò
không chỉ đối với người tham gia bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm mà còn đối
với cả sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
 Đối với doanh nghiệp bảo hiểm
Mỗi doanh nghiệp có những ngành nghề kinh doanh nhất định, có những
ngành gây nguy hiểm cao cho cuộc sống con người, có những ngành gây nguy
hiểm chỉ ở một chừng mực nào đó. Cho dù ở mức độ nào đi nữa thì rủi ro, tai nạn
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 10

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

lao động luôn luôn là nguy cơ tiềm ẩn và nó ảnh hưởng không những đến sản
xuất kinh doanh do thiếu lao động mà quan trọng hơn là ảnh hưởng đến khả năng
tài chính của doanh nghiệp. Hơn thế, các chủ sử dụng lao động thường mua bảo
hiểm sinh mạng cho người làm công, việc này không những đảm bảo cuộc sống
ổn định cho người lao động mà còn tạo nên sự gắn bó giữa chủ sử dụng và người
làm công ăn lương (đây là điều kiện thúc đẩy sản xuất).
Đó là đối với doanh nghiệp nói chung còn đối với doanh nghiệp bảo hiểm
nói riêng việc tham gia hoạt động bảo hiểm nhân thọ của khách hàng sẽ góp phần
tăng doanh thu, mở rộng quy mô hoạt động để cung cấp thêm nhiều sản phẩm
cho con người. Đây là yếu tố quyết định sự tồn tại của một doanh nghiệp trong
điều kiện kinh tế thị trường cạnh tranh như ngày nay. Vì vậy tham gia hoạt động
bảo hiểm nhân thọ góp phần ổn định tài chính và sản xuất cho doanh nghiệp.
Dưới hình thức phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm đã huy động được
một số lượng vốn khá lớn từ các đối tượng tham gia. Số vốn đó ngoài chi trả trợ

cấp hay bồi thường thiệt hại còn là nguồn vốn để đầu tư phát triển kinh tế giúp
thu thêm được lợi nhuận. Đặc biệt đối với bảo hiểm nhân thọ, nguồn vốn huy
động được tích lũy thời gian dài mới sử dụng để chi trả. Do đó, các công ty bảo
hiểm có thể sử dụng để kinh doanh bất động sản, mua trái phiếu…nghĩa là dùng
đầu tư và hoạt động kinh tế để sinh lời. Như vậy, bảo hiểm góp phần tăng nguồn
vốn cho nền kinh tế, làm cho hệ thống tài chính sôi động hơn.
 Đối với người tham gia bảo hiểm
Giống như các loại hình bảo hiểm khác, bảo hiểm nhân thọ ra đời nhằm
khắc phục những khó khăn về tài chính khi gặp rủi ro. Khi một người trụ cột
trong gia đình bị tai nạn dẫn đến thương tật hoặc chết, bản thân người đó hoặc
những người sống phụ thuộc sẽ rơi vào tình trạng khó khăn về mặt tài chính. Hơn
lúc nào hết, họ sẽ cần đến nguồn tài chính kịp thời để bù đắp thiệt hại, lấy lại sự
cân bằng, ổn định tình hình tài chính. Bảo hiểm nhân thọ ra đời đã đáp ứng nhu
cầu đó một cách nhanh nhất.
Hơn nữa, vượt trên cả ý nghĩa tiền bạc, bảo hiểm nhân thọ mang đến trạng
thái an toàn về tinh thần, giảm bớt sự lo âu trước rủi ro, bất trắc cho người được
bảo hiểm. Đối với bên mua bảo hiểm khi họ ký kết hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
với công ty bảo hiểm điều đó cũng có ý nghĩa là đáp ứng được nhu cầu chống lại
rủi ro tử vong dẫn đến mất giảm thu nhập cho gia đình mình hoặc là chỉ đơn
thuần là họ đã thực hiện một việc tiết kiệm dài hạn để đảm bảo một khoản tài
chính đủ số lớn giúp bên mua bảo hiểm xử lý các vấn đề nảy sinh của cuộc sống
trong tương lai.
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 11

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ góp phần ổn định đời sống, là chỗ dựa tinh

thần cho người tham gia cũng như người được hưởng bảo hiểm. Như trên, chúng
ta đã biết con người phải lao động để duy trì cuộc sống và chính trong quá trình
lao động con người luôn phải đối mặt với rủi ro. Nếu không may xảy ra rủi ro thì
gia đình không những mất thu nhập mà còn phải bỏ ra rất nhiều chi phí để trang
trải khó khăn. Việc tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ sẽ phần nào giải quyết
những khó khăn trước mắt đó. Bảo hiểm nhân thọ còn giúp cho những người
tham gia có thể tích lũy cho những kế hoạch tương lai, như để dành tiền cho con
đi học, cho con một số vốn để vào đời, hoặc có thể tiết kiệm tiền để mua xe, mua
nhà, vui hưởng cuộc sống sau khi về hưu…
 Đối với sự phát triển kinh tế xã hội
Thông qua hợp đồng bảo hiểm nhân thọ (có đối tượng tham gia đông đảo)
các nhà bảo hiểm thu phí bảo hiểm để hình thành nên quỹ bảo hiểm. Quỹ này chủ
yếu được sử dụng vào mục đích bồi thường, khi nhàn rỗi nó sẽ là nguồn vốn đầu
tư hữu ích góp phần phát triển kinh tế.
Một đặc điểm nữa của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là hợp đồng dài hạn
nên số vốn của các công ty bảo hiểm thường rất lớn. Bên cạnh đó nếu chúng ta
nhìn nhận từ khía cạnh con người thì chúng ta không thể phủ nhận rằng con
người là nhân tố phát triển kinh tế. Việc tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
giúp cho mỗi người an tâm sản xuất phục vụ cho sự phát triển kinh tế.
Các doanh nghiệp bảo hiểm ra đời cung cấp các sản phẩm đến người dân
đồng thời mang theo một ý nghĩa lớn nữa là tuyển dụng người lao động vào làm
việc. Thực tế hiện nay các doanh nghiệp bảo hiểm trong nền kinh tế thị trường
đang sử dụng số lượng lớn các đại lý tiếp thị bán sản phẩm. Khi người dân có
công ăn việc làm sẽ hạn chế được các tệ nạn xã hội đồng thời giải quyết được các
vấn đề mà cả xã hội quan tâm.
Cuối cùng hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là công cụ hữu hiệu để huy động
những nguồn tiền mặt nhàn rỗi ở các tầng lớp nhân dân để thực hiện tiết kiệm
góp phần chống lạm phát.
1.1.2.4. Lịch sử hình thành và phát triển của bảo hiểm nhân thọ
Bảo hiểm nhân thọ ra đời xuất phát từ nhu cầu trong cuộc sống của con

người. Nhu cầu trong cuộc sống của bất kỳ một người bình thường nào trước hết
là đảm bảo cuộc sống cho chính họ, khi còn trẻ cũng như khi đã về già. Trong
quá trình sống, những đòi hỏi khác nhau về các nhu cầu vật chất, tinh thần của
mỗi con người chỉ có thể được thỏa mãn nếu có một nguồn tài chính nhằm đảm
bảo cho các nhu cầu đó.
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 12

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

Không chỉ sống cho chính bản thân, trong một chừng mực nhất định, mỗi
con người còn có thể phải lo toan cho những bổn phận của họ đối với con cái,
cha mẹ, vợ chồng…Theo quy luật của cuộc sống thì con người ta sinh ra, lớn lên
và chết đi là một điều tất yếu. Như vậy, cái chết là một phần của cuộc đời đối với
bất kỳ ai. Tuy nhiên, nếu cái chết là tất yếu đối với mỗi con người thì thời điểm
xảy ra cái chết lại hoàn toàn không thể xác định trước. Chính vì lẽ đó mà nếu một
người không may chết đi khi chưa làm tròn bổn phận của mình, chí ít là đối với
người thân, thì cái chết của họ sẽ là gánh nặng cho chính gia đình họ. Trong
trường hợp này, bất kỳ một người bình thường nào cũng mong muốn có một
nguồn tài chính để đảm bảo thực hiện những bổn phận của mình đối với người
còn sống.
Bảo hiểm nhân thọ ra đời đã đánh dấu một bước ngoặc lớn trong việc thực
hiện và giải quyết các nhu cầu tài chính liên quan tới con người, trong trường
hợp người được bảo hiểm gặp phải rủi ro tử vong, thương tật vĩnh viễn, mất sức
lao động…hoặc chỉ đơn thuần là nhằm đảm bảo cho cuộc sống của người được
bảo hiểm và gia đình họ.
Trên thế giới, vào thế kỷ Thứ II sau Công nguyên, ở thành Rôm, Italia nhà
luật học Ulpien đã lập ra một bảng tỷ lệ tử vong đầu tiên trên thế giới. Đây là tiền

đề hết sức quan trọng của bảo hiểm nhân thọ. Bằng bảng tỷ lệ tử vong này, người
ta có thể ước tính một người ở độ tuổi nào đó, còn có thể sống thêm được bao
nhiêu năm nữa. Dựa trên những ước tính tuổi thọ này người La mã đã tổ chức
thực hiện một hệ thống trợ cấp, hệ thống trợ cấp này là cơ sở của các hợp đồng
bảo hiểm nhân thọ ngày nay. 4
Vào thế kỷ XVII, hai nhà toán học Pascal và Fermat đã tìm ra phương
pháp tính xác suất, đến thế kỷ XVIII nhà toán học Johan Dewit người Hà Lan đã
tìm ra cách tính niên kim trọn đời.5
Năm 1662, nhà toán học người Anh – Dobson đã hoàn thiện kỹ thuật tính
toán phí bảo hiểm, ông đã tính toán được phí bảo hiểm nhân thọ tử kỳ và bảo
hiểm nhân thọ trọn đời. Đây là tiền đề hết sức quan trọng để bảo hiểm nhân thọ
phát triển.
Như vậy, sự ra đời của bảng tỷ lệ tử vong và phương pháp tính phí bảo
hiểm nhân thọ là những điều kiện cần để ngành bảo hiểm nhân thọ hình thành.
Tuy nhiên, trong một thời gian tương đối dài, bảo hiểm nhân thọ vẫn không phát
triển được vì bị vua chúa phong kiến châu Âu và nhà thờ Thiên chúa giáo châu
4
5

Nguyễn Viết Vượng: Giáo trình kinh tế bảo hiểm, Nxb. Lao động, Hà Nội, 2006
Phan Thị Cúc: Giáo trình nguyên lý bảo hiểm, Nxb. Thống kê.

GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 13

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

Âu cấm đoán. Quan điểm của các nhà thờ Thiên chúa giáo châu Âu thời bấy giờ

cho rằng con người là bất tử. Chính vì lý do đó họ đã lên án bảo hiểm nhân thọ
bởi vì họ cho rằng bảo hiểm nhân thọ đẩy con người nhanh đến cái chết hoặc cho
rằng bảo hiểm nhân thọ là những hoạt động chống lại thuần phong mỹ tục.6
Vào năm 1762, công ty bảo hiểm nhân thọ đầu tiên trên thế giới được
thành lập ở nước Anh, tên là Equitable. Bản hợp đồng đầu tiên của công ty là
“hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trọn đời”. Sau đó 7 năm, vào năm 1769, tiến sĩ
Richard Pirice, chuyên gia tư vấn kỹ thuật bảo hiểm của công ty đã hoàn thiện
các phương pháp tính toán phí bảo hiểm nhân thọ một cách hoàn chỉnh.
Có thể nói rằng nước Anh là cái nôi của bải hiểm nhân thọ, sau khi công
ty Equitable được thành lập vài năm, vào năm 1774, vua nước Anh là Grorges
III đã chính thức cho phép hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhân thọ tồn tại và
phát triển.
Pháp là nước thứ hai trên thế giới cho phép bảo hiểm nhân thọ được
hoạt động bên cạnh cuộc sống của con người. Vào năm 1787, công ty bảo
hiểm đầu tiên tại Pháp được thành lập mang tên là “công ty nhân thọ Hoàng
gia”. Sau đó một thời gian ở các nước châu Âu khác cũng dần dần xuất hiện
bảo hiểm nhân thọ.
Ở châu Á, các công ty bảo hiểm đầu tiên được thành lập ở Nhật Bản,
muộn hơn so với châu Âu khoản một thế kỷ. Năm 1868 công ty bảo hiểm Meiji
đã ra đời và đi vào hoạt động. Sau đó 20 năm, hai công ty khác là Kyoei và
Nippon ra đời và phát triển cho đến ngày nay. Hiện nay, bảo hiểm nhân thọ
phát triển hết sức mạnh mẽ ở nhiều quốc gia trên thế giới. Những lợi ích về mặt
xã hội mà bảo hiểm nhân thọ mang lại đã tạo cho ngành kinh doanh này một
chỗ đứng rất vững vàng trong đời sống kinh tế - xã hội. Vị thế của bảo hiểm
nhân thọ ngày càng được thể hiện một cách rõ nét ở các quốc gia có nền kinh tế
phát triển trên thế giới. 7
Ở Việt Nam, sự ra đời và phát triển của bảo hiểm nhân thọ gắn liền với
những thay đổi của đất nước. Trước đây, khi thực dân Pháp đô hộ nước ta, các
Công ty bảo hiểm của Pháp đã tiến hành cung cấp các sản phẩm bảo hiểm nhân
thọ trên thị trường. Các nghiệp vụ bảo hiểm sinh mạng đã được thực hiện để bảo

hiểm cho các quan lại trong triều đình, quan chức người Pháp và các tầng lớp thị
dân có thu nhập cao. Ở Miền Bắc, ngày 15 tháng 01 năm 1965 Công ty Bảo hiểm
Việt Nam được thành lập (còn gọi là Bảo Việt). Bảo Việt là doanh nghiệp bảo
6

Học viện tài chính: Giáo trình lý thuyết bảo hiểm, Nxb. Tài chính, 2005.

7

Trương Mộc Lâm – Đoàn Minh Phụng: Giáo trình nghiệp vụ bảo hiểm, Nxb. Tài chính, Hà Nội, 2005.

GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 14

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

hiểm đầu tiên và duy nhất hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ tại
Việt Nam cho đến trước năm 1995. Trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, Bảo Việt
cũng là doanh nghiệp đầu tiên và duy nhất cung cấp dịch vụ bảo hiểm nhân thọ
trên thị trường Việt Nam từ năm 1996 đến năm 2000. Như vậy, có thể nói, với tư
cách là công ty bảo hiểm được thành lập đầu tiên và triển khai sớm nhất các sản
phẩm bảo hiểm nhân thọ trên thị trường Việt Nam, Bảo Việt đã đặt nền móng
cho sự phát triển của ngành bảo hiểm thương mại nói chung cũng như lĩnh vực
bảo hiểm nhân thọ nói riêng ở Việt Nam sau này. Các nghiệp vụ bảo hiểm con
người chính mà Bảo Việt triển khai hoạt động là bảo hiểm học sinh, bảo hiểm tai
nạn hành khách, bảo hiểm tai nạn lao động, tai nạn lái xe, bảo hiểm khách du
lịch…song vì nhiều lý do khác nhau nên sản phẩm bảo hiểm nhân thọ chưa thể
cung cấp cho thị trường trong giai đoạn hai miền đất nước bị chia cắt.8

Trong giai đoạn này Bảo Việt là công ty bảo hiểm duy nhất của nhà nước
hoạt động kinh doanh bảo hiểm ở Việt Nam theo chế độ hoạch toán kinh tế thống
nhất toàn ngành vào năm 1980.
Bảo Việt là đơn vị trực thuộc Bộ tài chính có chức năng giúp Bộ tài chính
thống nhất quản lý công tác bảo hiểm nhà nước và trực tiếp tiến hành nghiệp vụ
bảo hiểm trong cả nước. Giai đoạn này Bảo Việt đã tổ chức triển khai nhiều loại
hình nghiệp vụ bảo hiểm mới cho các khách hàng trong và ngoài nước, tiến tới tự
cân đối thu chi ngoại tệ vào năm 1986 và tự nâng cấp lên thành tổng công ty bảo
hiểm Việt Nam có chi nhánh ở tất cả các tỉnh thành trong cả nước (năm 1993 có
năm mươi ba chi nhánh). Ngoài nhiệm vụ kinh doanh bảo hiểm, Bảo Việt còn
làm đại lý giám định, bồi thường cho các công ty bảo hiểm của nhiều nước trên
thế giới khi được ủy thác, qua đó đã tạo được ảnh hưởng và uy tín nhất định trên
trường quốc tế, tạo ra một doanh số và lợi nhuận tương đối lớn.
Mãi đến năm 1986, Tổng Công ty Bảo hiểm Việt Nam mới bắt đầu có
những bước nghiên cứu đầu tiên nhằm đưa bảo hiểm nhân thọ vào Việt Nam.
Tuy nhiên, sự phát triển của nền kinh tế trong những năm cuối thập kỷ tám mươi
của thế kỷ XX còn rất chậm, tốc độ lạm phát còn khá cao, vì vậy không thể cho
phép triển khai nghiệp vụ bảo hiểm này. Trong thời điểm đó, Bảo Việt chỉ mới
dừng lại ở khâu nghiên cứu những kỹ thuật nghiệp vụ trong bảo hiểm nhân thọ.9

8

/>9

. />g=VN.

GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 15

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như

Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

Trước nhu cầu phát triển của nền kinh tế thị trường, trên cơ sở nghiên cứu
hoạt động bảo hiểm ở các nước phát triển trên thế giới, nhà nước ta đã ban hành
nghị định số 100-CP ngày 18 tháng 12 năm 1993 nhằm mở rộng nhiều loại hình
kinh doanh bảo hiểm với nhiều tổ chức trong và ngoài quốc doanh để nâng cao
chất lượng hoạt động bảo hiểm thông qua việc xóa bỏ sự độc quyền của Bảo
Việt. Từ chế định này có nhiều công ty bảo hiểm thuộc các thành phần kinh tế
khác nhau đã được thành lập như: Bảo Minh, Bảo Long, PJICO…Sau Nghị định
100/CP ngày 18 tháng 12 năm 1993 của Chính phủ về kinh doanh bảo hiểm, từ
năm 1994 đến nay, nhiều công ty bảo hiểm mới được cấp phép hoạt động. Có thể
nói, Nghị định 100/CP ra đời là một bước ngoặt có tính cách mạng đối với thị
trường bảo hiểm Việt Nam. Nghị định này đã thể hiện chủ trương phát triển một
ngành đa thành phần của nhà nước ta. Tuy nhiên, xét về thực chất kể từ khi có sự
ra đời của các công ty bảo hiểm 100% Vốn nước ngoài như Công ty bảo hiểm
nhân thọ Chinfon Manulife (nay là Manulife), Công ty bảo hiểm nhân thọ
Prudential, Công ty bảo hiểm nhân thọ Bảo Minh-CMG (nay là Dai-ichi Life),
Công ty bảo hiểm nhân thọ quốc tế Mỹ AIA, thị trường bảo hiểm Việt Nam trong
đó có bảo hiểm nhân thọ mới chấm dứt giai đoạn độc quyền nhà nước về bảo
hiểm và bắt đầu đi vào phát triển và có sự cạnh tranh. Sự xuất hiện của nhiều
công ty bảo hiểm trong và ngoài nước trong giai đoạn hiện nay đã tạo ra sự cạnh
tranh nhằm nâng cao chất lượng bảo hiểm và tạo điều kiện cho mạng lưới trung
gian bảo hiểm hình thành và phát triển như: Tổ chức môi giới bảo hiểm, Đại lý
bảo hiểm, Công ty bảo hiểm tương hổ, Công ty tái bảo hiểm.
Tháng 8 năm 1996, Bảo Việt đã bán những sản phẩm bảo hiểm nhân thọ
đầu tiên ra thị trường, đánh dấu sự khởi đầu cho chặng đường phát triển đầy hứa
hẹn của bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam.
Bảo hiểm nhân thọ Việt Nam ra đời và ngày càng phát triển mạnh mẽ, từ
chỗ chỉ có Bảo Việt là doanh nghiệp bảo hiểm duy nhất kinh doanh bảo hiểm

nhân thọ, cho đến nay thị trường bảo hiểm nhân thọ đã phát triển sôi động và hấp
dẫn rất nhiều các công ty bảo hiểm nước ngoài vào đầu tư và kinh doanh.
Thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam được mở cửa từ tháng 6 năm
1999, công ty bảo hiểm nhân thọ nước ngoài đầu tiên gia nhập thị trường là
Chinfon-Manulife, liên doanh giữa Tập đoàn Taiwanese Chinfon và công ty bảo
hiểm nhân thọ Canadian Manulife. Sau đó có nhiều công ty bảo hiểm nhân thọ
lớn trên thế giới tham gia vào thị trường. Tính đến hết năm 2010, thị trường bảo
hiểm nhân thọViệt Nam đã có mười hai công ty hoạt động kinh doanh bảo hiểm
nhân thọ.
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 16

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

Sự tham gia của các tổ chức bảo hiểm nước ngoài cũng đã và sẽ nâng cao
lòng tin của các nhà đầu tư quốc tế về khả năng đáp ứng các nhu cầu về bảo hiểm
nhân thọ, giúp các nhà đầu tư nước ngoài yên tâm hơn về cam kết mở cửa và tin
tưởng vào môi trường đầu tư lành mạnh ở Việt Nam. Ngoài ra, sự thâm nhập của
các công ty bảo hiểm nhân thọ nước ngoài cũng góp phần nâng cao năng lực của
thị trường bảo hiểm, thiết lập thêm một kênh thu hút vốn trong nhân dân. Có thể
nói thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam đang từng bước hội nhập với thị
trường bảo hiểm nhân thọ khu vực và trên thế giới.
1.2. Khái quát chung về hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
1.2.1. Khái niệm hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Nghiệp vụ kinh doanh bảo hiểm nhân thọ được thực hiện thông qua cơ chế
hợp đồng giữa doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm. Về lý thuyết, hợp
đồng bảo hiểm nhân thọ là một dạng hợp đồng bảo hiểm. Do vậy, để làm rõ khái
niệm hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, thiết nghĩ nên bắt đầu từ khái niệm hợp đồng

bảo hiểm.
Trong pháp luật thực định Việt Nam, khái niệm hợp đồng bảo hiểm được
ghi nhận tại khoản 1 Điều 12 Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2000 như sau: “Hợp
đồng bảo hiểm là sự thỏa thuận giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo
hiểm, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm
phải trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo
hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.”
Trong khái niệm trên, sự kiện bảo hiểm có thể hiểu là các sự kiện khách
quan do bên bảo hiểm và bên mua bảo hiểm thỏa thuận hoặc do pháp luật quy
định trong trường hợp bảo hiểm bắt buộc mà khi sự kiện đó xảy ra thì bên bảo
hiểm phải trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường cho bên được bảo hiểm.
Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ cũng là một dạng hợp đồng bảo hiểm nên
hoàn toàn phù hợp với khái niệm trên. Bên cạnh đó, hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
cũng mang các đặc điểm chung của hợp đồng bảo hiểm con người nên từ đó ta có
thể hiểu khái niệm hợp đồng bảo hiểm nhân thọ theo cách sau: Hợp đồng bảo
hiểm nhân thọ là sự thỏa thuận về những cam kết liên quan đến tuổi thọ của con
người giữa bên mua bảo hiểm và bên doanh nghiệp bảo hiểm, theo đó bên mua
bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải trả cho một hoặc
nhiều người thụ hưởng bảo hiểm một khoản tiền nhất định hoặc những khoản trợ
cấp định kỳ khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
Việc thực hiện những cam kết pháp lý ở trong các hợp đồng bảo hiểm
nhân thọ đều phải căn cứ vào những quy định cụ thể trong các hợp đồng đó. Ở
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 17

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

hầu hết các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, một số điều khoản liên quan tới quyền

và nghĩa vụ giữa doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm đều căn cứ vào ba
yếu tố chủ yếu: thời hạn hợp đồng, số tiền bảo hiểm và độ tuổi của người được
bảo hiểm. Độ tuổi của người được bảo hiểm khác nhau thì rủi ro tử vong đối với
những người đó sẽ khác nhau, do đó ngay cả khi thời hạn hợp đồng và số tiền
bảo hiểm là giống nhau thì mức phí bảo hiểm mà người tham gia bảo hiểm phải
đóng là khác nhau.
Thông thường trong một bản hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, có bốn tư cách
pháp lý có quyền và nghĩa vụ khác nhau đối với việc giao kết và thực hiện hợp
đồng đó là: người bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm, người được bảo hiểm và
người thụ hưởng bảo hiểm. Những người này lại có những mối quan hệ không
tách rời trong việc thực hiện những điều khoản pháp lý của hợp đồng bảo hiểm.
Giống như bất kỳ một dạng hợp đồng song vụ nào, thông thường trong hợp đồng
bảo hiểm nhân thọ, quyền của bên này cũng chính là nghĩa vụ của bên kia và
ngược lại. Quyền của doanh nghiệp bảo hiểm được thu phí bảo hiểm thì nghĩa vụ
của người tham gia bảo hiểm phải đóng phí. Ngược lại, quyền được nhận tiền chi
trả bảo hiểm của người được bảo hiểm hoặc người thụ hưởng bảo hiểm lại chính
mình là nghĩa vụ phải thực hiện những cam kết trong hợp đồng của doanh nghiệp
bảo hiểm. Theo những quy định pháp lý trong bảo hiểm nhân thọ thì giữa người
tham gia bảo hiểm, người được bảo hiểm và người thụ hưởng bảo hiểm phải có
những mối quan hệ nhất định được pháp luật thừa nhận.
Trường hợp người tham gia bảo hiểm yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm
đảm bảo cho chính cuộc sống và sinh hoạt của họ thì trong trường hợp này người
tham gia bảo hiểm và người được bảo hiểm chỉ là một và như vậy ở hợp đồng
bảo hiểm nhân thọ đã được ký kết chỉ bảo gồm ba tư cách pháp lý khác nhau.
Giống như bảo hiểm con người phi nhân thọ, trong bảo hiểm nhân thọ,
người thụ hưởng có thể được người tham gia bảo hiểm chỉ định và ghi rõ trong
hợp đồng bảo hiểm hoặc cũng có thể là người thụ hưởng theo luật định. Trong
hợp đồng bảo hiểm, người thụ hưởng bảo hiểm là người chỉ hưởng quyền lợi mà
không phảo đảm nhận bất cứ nghĩa vụ gì.
Một quy định đặc thù mang tính thông lệ ở nhiều nước trên thế giới là:

trong bảo hiểm nhân thọ thì bên mua bảo hiểm có quyền chấm dứt hợp đồng
vào bất cứ thời điểm nào nếu như họ muốn. Người tham gia bảo hiểm không
nhất thiết phải trả phí bảo hiểm liên tục cho đến khi trọn nghĩa vụ đã cam kết
trong hợp đồng. Trong khi đó, người bảo hiểm phải bắt buộc gắn bó với hợp
đồng bảo hiểm và không được phép từ bỏ trước ngày đáo hạn hợp đồng trừ khi
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 18

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như


Hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ - Lý luận và thực tiễn

xảy ra những trường hợp mà pháp luật đã quy định. Tính đặc thù này của hợp
đồng bảo hiểm nhân thọ là do pháp luật cho phép bởi vì thời hạn của các hợp
đồng bảo hiểm nhân thọ thông thường rất dài, trong khi thu nhập của người
tham gia bảo hiểm không phải lúc nào cũng ổn định hoặc tăng lên qua các năm.
Thu nhập của người tham gia bảo hiểm có thể sẽ giảm xuống khi mà hợp đồng
bảo hiểm nhân thọ đang có hiệu lực. Sự giảm sút thu nhập này làm cho người
tham gia bảo hiểm không thể có đủ nguồn lực tài chính để theo đuổi hợp đồng
bảo hiểm nhân thọ cho đến mãn kỳ và vì vậy họ có quyền đơn phương chấm
dứt hợp đồng bảo hiểm.
Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ chỉ được ký kết và có giá trị pháp lý khi
các chủ thể tham gia hợp đồng đã nhất trí về nội dung cũng như hình thức của
hợp đồng. Một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ được thỏa thuận bằng miệng có thể
là cam kết giữa bên mua bảo hiểm và bên nhận bảo hiểm, song chứng cứ của
các cam kết đó sẽ rất khó được xác định. Chính vì vậy, Luật Kinh doanh bảo
hiểm năm 2000 của nước ta cũng như ở các nước khác vẫn đòi hỏi mọi hợp
đồng bảo hiểm nói chung, hợp đồng bảo hiểm nhân thọ nói riêng phải thể hiện
dưới dạng văn bản. Đó cũng chính là lý do mà ở thời đại điện tử và ý tưởng
giao dịch không trên giấy như hiện nay, bên cạnh việc quản lý, theo dõi trên

chương trình máy tính, các công ty bảo hiểm nhân thọ vẫn buộc phải soạn thảo,
theo dõi và lưu trữ một khối lượng khổng lồ các văn bản, giấy tờ liên quan tới
hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Để tạo điều kiện thuận tiện cho việc giao dịch
giữa người bảo hiểm với khách hàng, luật pháp cũng thừa nhận giấy chứng
nhận bảo hiểm nhân thọ là bằng chứng của việc giao kết hợp đồng bảo hiểm.
Các tài liệu liên quan như giấy yêu cầu bảo hiểm, các bản điều khoản bảo hiểm
(điều kiện chung), điều kiện riêng, các phụ lục kèm theo, giấy chứng nhận bảo
hiểm tạm thời, các hóa đơn thu phí và những giấy tờ khác được lưu kèm đều là
bộ phận của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.
1.2.2. Đặc điểm của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Thứ nhất, hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có đối tượng là tuổi thọ của con
người. Tuổi thọ của con người thể hiện ra bởi quá trình từ khi sống cho đến khi
chết của người đó. Chính vì vậy, nghĩa vụ khai báo đúng tuổi thọ của người
được bảo hiểm là rất quan trọng. Căn cứ vào độ tuổi của người được bảo hiểm,
doanh nghiệp bảo hiểm sẽ xác định xem người đó có thuộc nhóm tuổi tham gia
bảo hiểm hay không cũng như tính toán được mức phí bảo hiểm. Về lý thuyết,
mức độ rủi ro sẽ khác nhau nếu người được bảo hiểm thuộc các nhóm tuổi khác
nhau. Ngoài ra, tuổi thọ của con người còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như
GVHD: Đoàn Nguyễn Minh Thuận Trang 19

SVTH: Nguyễn Thị Bích Như