Tổ chức dạy học tích hợp liên môn chủ đề “mắt” trong lĩnh vực khoa học tự nhiên bậc trung học phổ thông (tt)

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HOÀNG THỊ HUYỀN

TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP LIÊN MÔN CHỦ ĐỀ “MẮT”
TRONG LĨNH VỰC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Demo Version - Select.Pdf SDK

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU

Thừa Thiên Huế, năm 2017


ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HOÀNG THỊ HUYỀN

TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP LIÊN MÔN CHỦ ĐỀ “MẮT”
TRONG LĨNH VỰC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Vật lí
Mã số: 60 14 01 11

Demo Version - Select.Pdf SDK

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. NGUYỄN BẢO HOÀNG THANH

Thừa Thiên Huế, năm 2017

i


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi,
các số liệu và kết quả nghiên cứu ghi trong luận văn là trung thực, được
các đồng tác giả cho phép sử dụng và chưa từng được công bố trong bất
kỳ công trình nào khác.
Huế, Ngày 03 tháng 09 năm 2017
Tác giả

Hoàng Thị Huyền

Demo Version - Select.Pdf SDK

ii


Lời Cảm Ơn
Tôi xin bày t lòng bit n sâu sc ti thy giáo hng dn khoa hc
PGS.TS. Nguyễn Bảo Hoàng Thanh, đã tận tình hướng dẫn tôi
trong suốt quá trình thực hiện luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, khoa Sau đại
học, khoa Vật lý, các thầy cô giáo giảng dạy cùng toàn thể các
bạn học viên lớp cao học Lý luận và phương pháp dạy học bộ
môn Vật lý K24 – Trường Đại học Sư phạm Huế đã tận tình giảng
dạy, góp nhiều ý kiến quý báu cho tôi trong suốt quá trình học
tập, nghiên cứu khoa học và làm luận văn.
Tôi xin chân thành cm n Ban giám hiu, các thy cô giáo và
các em hc sinh ca Trng THPT Duy Tân, TP. Kon Tum, Tỉnh Kon
Tum đã giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu.
Chân
thành
cảm ơn- những
tình cảm
Demo
Version
Select.Pdf
SDKquý báu của những người
thân, bạn bè, đồng nghiệp đã cổ vũ, động viên, góp ý và tiếp thêm
động lực để tôi hoàn thành luận văn này.
Mặc dù có nhiều cố gắng, nhưng do thời gian có hạn và
năng lực bản thân còn nhiều hạn chế trong kinh nghiệm nghiên
cứu, nên luận văn không tránh khi nhng thiu sót. Tôi rất mong
nhận được ý kiến đóng góp, chỉ bảo của các thầy, cô giáo và
các bạn đồng nghiệp.
Huế, ngày 03 tháng 9 năm 2017
Tác giả

Hoàng Thị Huyền

iii

MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA .................................................................................................. i
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................. ii
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... iii
MỤC LỤC.............................................................................................................. 1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................... 4
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ ............................................................ 5
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 6
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................. 6
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ................................................................................... 8
3. Mục tiêu nghiên cứu .......................................................................................... 10
4. Giả thuyết khoa học ........................................................................................... 10
5. Nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................................... 10
6. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................ 10
7. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 10
8. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 10

Demo
- Select.Pdf SDK
9. Đóng góp
của đềVersion
tài ...........................................................................................
11
10. Cấu trúc luận văn ............................................................................................ 11
NỘI DUNG .......................................................................................................... 12
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TỔ CHỨC DẠY
HỌC TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG LĨNH VỰC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .................................................................... 12

1.1. Tổng quan về dạy học tích hợp ....................................................................... 12
1.1.1. Khái niệm tích hợp .................................................................................. 12
1.1.2. Khái niệm dạy học tích hợp ..................................................................... 14
1.1.3. Mục tiêu của dạy học tích hợp ................................................................. 15
1.1.4. Đặc trưng của dạy học tích hợp................................................................ 16
1.1.5. Sự cần thiết phải tổ chức dạy học tích hợp ............................................... 17
1.1.6. Các mức độ tích hợp trong dạy học tích hợp ............................................ 19

1


1.2. Dạy học tích hợp liên môn .............................................................................. 22
1.2.1. Dạy học tích hợp liên môn ....................................................................... 23
1.2.2. Những nguyên tắc tích hợp trong dạy học tích hợp liên môn ................... 23
1.2.3. Các mô hình trong dạy học tích hợp liên môn .......................................... 24
1.2.4. Ưu điểm của việc dạy học tích hợp liên môn ........................................... 24
1.3. Qui trình xây dựng chủ đề và tổ chức dạy học tích hợp liên môn .................... 26
1.3.1. Quy trình xây dựng chủ đề dạy học tích hợp liên môn ............................. 26
1.3.2. Quy trình tổ chức dạy học tích hợp liên môn ........................................... 29
1.4. Dạy học tích hợp phát triển năng lực học sinh................................................. 31
1.4.1. Khái niệm năng lực.................................................................................. 31
1.4.2. Năng lực học sinh .................................................................................... 32
1.4.3. Đặc điểm của năng lực............................................................................. 33
1.4.4. Năng lực giải quyết vấn đề ...................................................................... 33
1.5. Thực trạng dạy học tích hợp ở các trường phổ thông hiện nay ........................ 42
1.5.1. Thực trạng dạy học tích hợp ở bậc tiểu học.............................................. 42
1.5.2. Thực trạng dạy học tích hợp ở bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông .... 43

Demo
- Select.Pdf

SDK
1.5.3. Thực
trạngVersion
dạy học tích
hợp liên môn
ở các trường trung học phổ thông
trên địa bàn Thành phố Kon Tum – Tỉnh Kon Tum................................................ 44
1.6. Kết luận chương 1 .......................................................................................... 46
CHƯƠNG 2. TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP LIÊN MÔN CHỦ ĐỀ “MẮT”
TRONG LĨNH VỰC KHOA HỌC TỰ NHIÊN BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.. 47
2.1. Tổng quan về chủ đề tích hợp “Mắt” .............................................................. 47
2.2. Xây dựng chủ đề tích hợp “Mắt” .................................................................... 47
2.3. Tổ chức dạy học tích hợp liên môn chủ đề “Mắt” ........................................... 65
2.4. Kết luận chương 2 .......................................................................................... 77
CHƯƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ....................................................... 78
3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm............................................ 78
3.1.1. Mục đích của thực nghiệm sư phạm ......................................................... 78
3.1.2. Nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm ........................................................ 78

2


3.2. Đối tượng và nội dung thực nghiệm sư phạm.................................................. 79
3.2.1. Đối tượng thực nghiệm ............................................................................ 79
3.2.2. Nội dung thực nghiệm ............................................................................. 79
3.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ................................................................ 79
3.3.1. Chọn mẫu thực nghiệm ............................................................................ 79
3.3.2. Tiến hành thực nghiệm ............................................................................ 81
3.4. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm .......................................................... 82
3.4.1. Đánh giá định tính ................................................................................... 82

3.4.2. Đánh giá định lượng ............................................................................... 84
3.4.3. Kiểm định giả thuyết thống kê ................................................................. 91
3.5. Đánh giá chung về việc vận dụng quy trình xây dựng chủ đề và tổ chức dạy học
tích hợp liên môn của đề tài ................................................................................... 92
3.6. Kết luận chương 3 .......................................................................................... 93
KẾT LUẬN .......................................................................................................... 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 96
PHỤ LỤC

Demo Version - Select.Pdf SDK

3


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT

Viết đầy đủ

Viết tắt

1

CB

Cơ bản

2

DHTH

Dạy học tích hợp

3

ĐC

Đối chứng

4

GDPT

Giáo dục phổ thông

5

GQVĐ

Giải quyết vấn đề

6

GV

Giáo viên

7

HS

Học sinh

8

KHTN

Khoa học tự nhiên

9

KHXH

Khoa học xã hội

10

PPGD

Phương pháp giáo dục

11

SBT

Sách bài tập

12

SGK

Sách giáo khoa

13

QTDH

Quá trình dạy học

14

QTHT

Quá trình học tập

Demo Version - Select.Pdf SDK
15

THLM

Tích hợp liên môn

16

THCS

Trung học cơ sở

17

THPT

Trung học phổ thông

18

TN

Thực nghiệm

19

TNSP

Thực nghiệm sư phạm

4


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ
BẢNG
Bảng 1.1. Dạy học tích hợp và dạy học các môn học riêng rẽ ............................... 17
Bảng 1.2. Cấu trúc năng lực giải quyết vấn đề ...................................................... 36
Bảng 1.3. Mức độ tham gia của HS khi giải quyết vấn đề ...................................... 41
Bảng 2.1. Các kiến thức để giải quyết vấn đề chủ đề “Mắt” ................................... 49
Bảng 2.2. Phân phối thời lượng chương trình hiện hành ........................................ 50
Bảng 2.3. Phân phối thời lượng chủ đề “Mắt”........................................................ 50
Bảng 2.4. Khoảng cách

từ mắt đến điểm cực cận

..................................... 56

Bảng 2.5. Kế hoạch các hoạt động dạy học ............................................................ 65
Bảng 3.1. Số liệu HS của nhóm TN và ĐC ............................................................ 80
Bảng 3.2. Phân bố điểm thi môn Vật lí HK I các nhóm TN và ĐC......................... 80
Bảng 3.3. Bảng kết quả đánh giá năng lực GQVĐ của HS các lớp ĐC và TN........ 83
Bảng 3.4. Bảng thống kê điểm số (Xi) của bài kiểm tra 45 phút............................. 87
Bảng 3.5. Bảng phân phối tần suất của hai nhóm TN và ĐC .................................. 88
Bảng 3.7. Bảng phân loại theo học lực của HS ...................................................... 89

Demo Version - Select.Pdf SDK

Bảng 3.6. Bảng tổng hợp các tham số đặc trưng .................................................... 90
ĐỒ THỊ
Đồ thị 3.1. Đa giác về chất lượng học tập của nhóm TN và ĐG. ............................ 80
Đồ thị 3.2. Đồ thị phân bố điểm ............................................................................. 87
Đồ thị 3.3. Đồ thị phân phối tần suất ..................................................................... 88
Đồ thị 3.4. Đồ thị phân phối tần suất lũy tích ......................................................... 88
Đồ thị 3.5. Đồ thị phân loại theo học lực của HS ................................................... 89

5


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước đang trong thời kỳ đổi mới và hội nhập, đời sống kinh tế, xã hội
phát triển; đời sống khoa học không ngừng vận động, những giá trị tri thức mới mẻ
không ngừng cập nhật. Trong mạch chảy của dòng điện đời sống ấy và nhằm đáp
ứng nhu cầu phát triển của đất nước, việc đổi mới phương pháp dạy học là một

nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của ngành giáo dục. Do vậy mà, trong những năm
gần đây, giáo dục nước ta đã có những thay đổi một cách căn bản và toàn diện, từ
mục tiêu đến nội dung dạy học; từ phương pháp dạy đến hình thức tổ chức dạy học.
Điều 28, Luật giáo dục, năm 2005 đã khẳng định: “Phương pháp giáo dục
phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù
hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, khả
năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác
động tới tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh...”[13].
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI cũng đề ra: “Đổi mới căn bản và toàn
diện nền giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội
nhập quốc tế. Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao,

Demo Version - Select.Pdf SDK

tập trung vào việc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục quốc dân...” [33].
Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011 - 2020 ban hành kèm theo Quyết
định 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định: “Tiếp tục
đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học...” [34].
Để thực hiện chủ chương trên, nhiệm vụ của giáo dục phổ thông (GDPT) là
đào tạo những con người mới, những người lao động tri thức, có năng lực thực
hành, tự chủ, năng động, sáng tạo, sẵn sàng ứng phó với những biến cố có thể xảy
ra trong lao động cũng như trong cuộc sống. Về phía GD&ĐT cũng đã xây dựng
chương trình giáo dục tổng thể đổi mới theo định hướng phát triển năng lực học
sinh (HS). Trong đó quán triệt sâu sắc quan điểm dạy học tích hợp(DHTH), phân
hóa ngay trong thiết kế chương trình các cấp học, ngành học và trong tổ chức dạy
học. Quan điểm này trở thành xu thế trong việc xác định nội dung dạy học ở trường
phổ thông và trong xây dựng chương trình môn học của các bậc học.

6

Quan điểm DHTH, với mục tiêu phát triển các năng lực HS, từ đó giúp HS
giải quyết và đáp ứng sự biến đổi nhanh chóng của xã hội hiện đại để đem lại thành
công cao nhất trong cuộc sống. DHTH được xây dựng trên cơ sở những quan niệm
tích cực về quá trình học tập (QTHT) và dạy học. Thực tiễn ở nhiều nước đã cho
thấy việc thực hiện quan điểm tích hợp trong giáo dục và trong dạy học sẽ giúp phát
triển những năng lực giải quyết vấn đề phức tạp và làm cho việc học tập trở nên ý
nghĩa hơn đối với HS so với việc thực hiện các môn học, các mặt giáo dục một cách
riêng lẻ. Tuy nhiên, việc áp dụng phương pháp DHTH ở Việt Nam chưa thường
xuyên và chưa đều khắp, từ đó dẫn đến hiệu quả đạt được không cao.
Lưu ý rằng, việc dạy học không chỉ là tạo ra kiến thức, truyền đạt kiến thức
hay chuyển giao kiến thức mà còn làm cho người học, học cách đáp ứng hiệu quả
các yêu cầu cơ bản liên quan đến môn học và có khả năng vượt ra ngoài phạm vi
môn học để chủ động thích ứng với cuộc sống lao động sau này.
Trên cơ sở DHTH đó, Vật lí học là môn khoa học thực nghiệm, kiến thức của
môn học là cơ sở của nhiều ngành kinh tế khác nhau, có mối liên hệ rất chặt chẽ với
thực tiễn, kỹ thuật và đời sống. Các kiến thức Vật lí được vận dụng vào quá trình
lao động sản xuất, vào kĩ thuật công nghệ và bảo vệ môi trường sống của chúng ta.

Demo Version - Select.Pdf SDK

Bên cạnh đó, trong xu thế phát triển và hội nhập hiện nay cũng xuất hiện nhiều vấn
đề mà để giải quyết, đòi hỏi phải vận dụng kiến thức liên môn, liên ngành, kiến thức
tích hợp.
Theo xu hướng đổi mới phương pháp dạy học, Bộ GD&ĐT đã xây dựng
chương trình GDTP sau 2015 với hệ thống các môn học phù hợp. Chương trình
sách giáo khoa (SGK) mới đảm bảo tính tiếp nối, liên thông giữa các cấp học, các
môn học, chuyên đề học tập và các hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Chương trình
biên soạn theo hướng tích hợp ở các lớp học, cấp học dưới và phân hóa dần dần ở

các lớp, các cấp học trên. Ở các lớp học, cấp học dưới được thực hiện lồng ghép, kết
hợp những nội dung liên quan với nhau một cách hợp lý tạo thành môn học tích
hợp. Tinh thần tích hợp này sẽ thực hiện giảm dần một cách hợp lý ở một số môn
học, tránh chồng chéo nội dung và kiến thức chưa thật cần thiết đối với HS.
Trong những năm gần đây, Bộ GD&ĐT cũng đã quan tâm nhiều tới việc đưa
tư tưởng sư phạm tích hợp vào dạy học ở trung học phổ thông (THPT). Bộ GD&ĐT

7


đã tổ chức tập huấn cho giáo viên (GV) vận dụng DHTH ở các bộ môn, trong đó có
bộ môn vật lí THPT. Tuy nhiên, qua thực tế việc dạy học môn Vật lí ở các trường
THPT hiện nay cho thấy, hầu hết GV chưa để ý, quan tâm đúng mức đến việc vận
dụng DHTH vào bộ môn. Thực trạng này do nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên
nhân cơ bản vẫn là việc GV chưa nắm vững lý luận về DHTH, chưa mạnh dạn, chịu
khó trong việc vận dụng DHTH vào dạy học một số chủ đề ở bộ môn. Do vậy, việc
mỗi GV phải tích cực, chủ động tự nghiên cứu để nắm vững lý luận và vận dụng
DHTH vào dạy học từng chủ đề ở bộ môn là vấn đề rất cấp thiết hiện nay.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, chúng tôi chọn đề tài: “Tổ chức dạy
học tích hợp liên môn chủ đề “Mắt” trong lĩnh vực khoa học tự nhiên bậc
trung học phổ thông” để nghiên cứu.
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
Trong những năm qua, quan điểm DHTH là đề tài nghiên cứu đã được nhiều
nhà nghiên cứu khoa học quan tâm và tìm hiểu. DHTH đã được các tác giả đề cập
đến trong các đề tài luận văn Thạc sĩ, các tài liệu lưu hành dưới dạng sách tham
khảo và các bài báo khoa học.
Hiện nay đã có một số bài báo khoa học liên quan đăng trên Tạp chí Giáo dục,

Demo Version - Select.Pdf SDK

khoa học của nhiều tác giả như: Đỗ Hương Trà, Nguyễn Văn Biên, Lê Thanh Huy... đã
định hướng được tầm quan trọng và sự cần thiết phải vận dụng quan điểm tích hợp trong
dạy học, các phương thức tích hợp và một số biện pháp trong tổ chức dạy học tích hợp
nói chung và từng môn học nói riêng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
Thực tế ở nước ta, quan điểm DHTH đã được nhắc tới từ lâu và được làm rõ ở
một số môn học như Sinh học, Địa lý, Hóa học.....Trong chuyên ngành Vật lí cũng có
các đề tài khoa học nghiên cứu về vấn đề này, như:
- Với đề tài, Vận dụng tư tưởng sư phạm tích hợp trong dạy học một số kiến
thức về “Hạt nhân nguyên tử” lớp 12 nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học
sinh, Luận văn Thạc sĩ của Vũ Thanh Hà, Thái Nguyên 2008. Trong luận văn, tác
giả đã đưa ra cơ sở lí luận thực tiễn việc vận dụng quan điểm tích hợp trong giáo
dục, đồng thời vận dụng quan điểm này vào xây dựng tiến trình DHTH phần kiến
thức về “Hạt nhân nguyên tử” lớp 12. Đề tài, Tổ chức dạy học tích hợp các kiến
thức về môi trường vào chương “Hạt nhân nguyên tử” Vật lí 12 THPT, Luận văn

8


Thạc sĩ của Lê Khánh Loan, ĐHSP Huế 2013. Trong luận văn, tác giả đã đưa ra
cơ sở lí luận thực tiễn DHTH giáo dục môi trường và phân tích rõ sự ảnh hưởng
của quá trình phân rã đến môi trường. Đề tài, Tổ chức dạy học chương “Chất rắn
và chất lỏng. Sự chuyển thể” Vật lí 10 THPT theo hướng tích hợp giáo dục ứng
phó với biến đổi khí hậu, Luận văn Thạc sĩ của Phạm Thị Bình Long, ĐHSP Huế
2014. Trong đề tài, phần cơ sở lí luận tác giả đã trình bày tác hại của biến đổi khí
hậu và giáo dục tích hợp biến đổi khí hậu cho học sinh, đồng thời xây dựng tiến
trình DHTH giáo dục ứng phó biến đổi khí hậu chương “Chất rắn và chất lỏng. Sự
chuyển thể”. Đề tài, Nghiên cứu dạy học tích hợp chủ đề dòng điện trong các môi
trường trong Vật lí phổ thông, Luận văn Thạc sĩ của Võ Viết Hưng, Hà Nội 2015.
Đề tài tác giả đã đưa ra cở sở lí luận của việc DHTH và phát triển năng lực học
sinh thông qua dạy tích hợp, đồng thời xây dựng tiến trình DHTH chủ đề “dòng

điện trong các môi trường”. Với đề tài, Tích hợp Giáo dục Môi trường trong dạy
học phần Nhiệt học Vật lí 10” của Đỗ Minh Đạt, Thừa Thiên Huế 2016. Trong đề
tài, tác giả đã đưa ra mục tiêu và sự cần thiết phải dạy học theo quan điểm tích
hợp. Vận dụng quan điểm này thiết kế tiến trình DHTH phần “Nhiệt học” Vật lí

Demo
Version
Select.Pdf
SDK
10 từ đó tích
hợp giáo
dục môi- trường
trong dạy
học.
Bộ GD&ĐT cũng đã tập huấn cho cán bộ quản lý và giáo viên THPT đồng
thời phát hành tài liệu “Tích hợp liên môn” năm 2016. Trong tài liệu đã đưa ra các
mức độ tích hợp và xây dựng một số nội dung tích hợp.
Trường Đại Học Sư Phạm Hà Nội cũng phát hành cuốn “Dạy học tích hợp
phát triển năng lực học sinh” của Nguyễn Hương Trà và nhóm tác giả.
Qua tìm hiểu những vấn đề liên quan đến vấn đề nghiên cứu, chúng tôi thấy
chưa có công trình nào tập trung nghiên cứu vào việc tổ chức các hoạt động dạy học
tích hợp liên môn trong lĩnh vực khoa học tự nhiên bậc trung học phổ thông nhằm
nâng cao chất lượng dạy học trường THPT hiện nay. Trong phạm vi đề tài này,
chúng tôi kế thừa những kết quả của các công trình nghiên cứu trước đây, đồng thời
sẽ nghiên cứu xây dựng chủ đề và tổ chức dạy học tích hợp liên môn chủ đề “Mắt”
trong lĩnh vực khoa học tự nhiên (KHTN) bậc trung học phổ thông.

9

3. Mục tiêu nghiên cứu
Đề xuất quy trình xây dựng chủ đề và tổ chức dạy học tích hợp liên môn, từ
đó tổ chức dạy học tích hợp liên môn chủ đề “Mắt” trong lĩnh vực khoa học tự
nhiên bậc THPT.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất được quy trình xây dựng chủ đề và tổ chức dạy học tích hợp liên
môn và vận dụng được quy trình này vào tổ chức dạy học tích hợp liên môn chủ đề
“Mắt” trong lĩnh vực khoa học tự nhiên bậc THPT thì sẽ phát triển được năng lực
giải quyết vấn đề (GQVĐ) của HS.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu đề ra, đề tài phải thực hiện những nhiệm vụ chính sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về việc tổ chức DHTH liên môn.
- Đề xuất được quy trình xây dựng chủ đề và tổ chức dạy học tích hợp liên môn.
- Thiết kế tiến trình tổ chức dạy học tích hợp liên môn chủ đề “Mắt” trong
lĩnh vực khoa học tự nhiên bậc THPT.
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm với HS ở trường THPT nhằm đánh giá tính
hiệu quả của việc tổ chức DHTH liên.

Demo Version - Select.Pdf SDK

6. Đối tượng nghiên cứu

Hoạt động DHTH liên môn trong lĩnh vực khoa học tự nhiên bậc THPT.
7. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu việc xây dựng quy trình và tổ chức dạy học
tích hợp liên môn chủ đề “Mắt” trong lĩnh vực khoa học tự nhiên bậc THPT ở một
số trường THPT trên địa bàn thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum
8. Phương pháp nghiên cứu
8.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Nghiên cứu các văn kiện của Đảng và Nhà nước, các chỉ thị của Bộ giáo

dục và đào tạo về việc nâng cao chất lượng giáo dục theo hướng phát triển năng lực
của học sinh.
- Nghiên cứu các tài liệu có liên quan tới dạy học tích hợp.
- Nghiên cứu các tài liệu hướng dẫn DHTH phát triển năng lực HS; dạy học
tích hợp liên môn ở trường THPT.

10


8.2. Phương pháp điều tra thực tiễn
- Tìm hiểu việc dạy và việc học nhằm sơ bộ đánh giá thực trạng DHTH ở
trường THPT.
- Dự giờ, quan sát việc dạy của GV và việc học của HS trong quá trình thực
nghiệm sư phạm TNSP.
8.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Thực hiện bài dạy đã thiết kế, so sánh với lớp đối chứng để rút ra những cần
thiết, chỉnh lý quy trình đề xuất hướng áp dụng vào thực tiễn, mở rộng kết quả
nghiên cứu.
8.4. Phương pháp thống kê toán học
Thống kê kết quả điều tra, bài kiểm tra để đánh giá sự khác biệt trong kết quả
học tập của lớp đối chứng (ĐC) và lớp thực nghiệm (TN).
9. Đóng góp của đề tài
Về mặt lí luận:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận của vấn đề tổ chức dạy học tích hợp liên môn
theo chủ đề bậc THPT.
- Đề xuất được quy trình xây dựng chủ đề và tổ chức dạy học tích hợp liên

Demo Version - Select.Pdf SDK

môn trong lĩnh vực khoa học tự nhiên bậc THPT

Về mặt thực tiễn:

- Vận dụng cơ sở lý luận của tổ chức dạy học tích hợp tích hợp liên môn theo
chủ đề để thiết kế tiến trình và tổ chức dạy học tích hợp liên môn chủ đề “Mắt”
trong lĩnh vực khoa học tự nhiên bậc THPT nhằm phát triển các năng lực của HS,
có thể làm tư liệu tham khảo cho GV và HS trong quá trình dạy học (QTDH).
10. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận chung, tài liệu tham khảo và các danh mục,
phần nội dung chính của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc tổ chức dạy học tích hợp liên môn
Chương 2. Tổ chức dạy học tích hợp liên môn chủ đề “Mắt” trong lĩnh vực
khoa học tự nhiên bậc THPT
Chương 3. Thực nghiệm sư phạm

11