Thực trạng rối loạn lo âu của học sinh lớp 9 trên địa bàn thành phố Hà Nội
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (411.41 KB, 15 trang )
1 of 128.
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
HOÀNG THỊ THU HƢỜNG
THỰC TRẠNG RỐI LOẠN LO ÂU CỦA HỌC SINH LỚP 9
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC
HÀ NỘI - 2015
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
2 of 128.
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
HOÀNG THỊ THU HƢỜNG
THỰC TRẠNG RỐI LOẠN LO ÂU CỦA HỌC SINH LỚP 9 TRÊN ĐỊA
BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC
CHUYÊN NGÀNH: TÂM LÝ HỌC LÂM SÀNG TRẺ EM VÀ
VỊ THÀNH NIÊN
Mã số: Thí điểm
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Đinh Thị Kim Thoa
HÀ NỘI - 2015
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
3 of 128.
LỜI CẢM ƠN
Hoàn thành đƣợc luận văn tốt nghiệp này, em xin bày tỏ lòng kính trọng
và biết ơn sâu sắc đến PGS. TS. Đinh Thị Kim Thoa – ngƣời đã tận tình
hƣớng dẫn, giúp đỡ em trong suốt quá trình thực hiện.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thày, các cô trong và ngoài khoa Tâm
lý học lâm sàng, đã giảng dạy và trang bị cho em những kiến thức khoa học
để em có thể áp dụng trong công việc và cuộc sống.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn tập thể các thày cô giáo và các em học
sinh khối lớp 9 của 3 trƣờng: THCS Văn Yên, THCS Lê Lợi, THCS Vạn
Phúc quận Hà Đông – Hà Nội, cùng gia đình, bạn bè, ngƣời thân…đã ủng hộ
và tạo điều kiện, giúp đỡ cho tôi điều tra số liệu, khảo sát thực trạng vấn đề tại
địa bàn nghiên cứu trong suốt thời gian qua.
Do điều kiện, thời gian và kinh nghiệm nghiên cứu còn nhiều hạn chế
nên luận văn này không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy em rất mong nhận
đƣợc sự góp ý của các thày cô giáo và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 7 tháng 7 năm 2015
Học viên
Hoàng Thị Thu Hƣờng
i
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
4 of 128.
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT
Từ viết
tắt
Từ viết tắt đầy đủ
1
RLLA
Rối loạn lo âu
2
GAD7
Thang đánh giá lo âu
3
PHILLIPS Bảng đánh giá lo âu học đƣờng của Phillips
Bảng phân loại bệnh quốc tế lần thứ 10 về các rối
4
ICD - 10
5
DSM- IV
6
HS
7
THCS
Trung học cơ sở
8
THPT
Trung học phổ thông
9
ĐTB
Điểm trung bình
10
SV
loạn tâm thần và hành vi - năm 1992
Sổ tay thống kê và chẩn đoán các rối loạn tâm thần,
tái bản lần thứ 4
Học sinh
Sinh viên
ii
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
5 of 128.
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1:Phân biệtlo âu bình thƣờng và rối loạn lo âuError! Bookmark not defined
Bảng 2.1: Số lƣợng học sinh tham gia nghiên cứu theo trƣờngError! Bookmark not de
Bảng 2.2: Số lƣợng học sinh tham gia nghiên cứu phân theo lớpError! Bookmark not d
Bảng 2.3: Số lƣợng học sinh tham gia nghiên cứu theo giới tính ....................... 35
Bảng 2.4: Số liệu về thành tích học tập của học sinh theo các năm.................... 35
Bảng 2.5: Số liệu về xếp loại hạnh kiểm của học sinh theo các năm.................. 35
Bảng 2.6: Số anh chị em ruột sống chung dƣới một mái nhà ............................. 36
Bảng 2.7: Tình trạng hôn nhân của cha mẹ ......................................................... 36
Bảng 2.8: Trình độ học vấn của cha mẹ .............................................................. 38
Bảng 2.9: Nghề nghiệp của cha mẹ ..................................................................... 39
Bản0g 2.10: Thu nhập bình quân tháng của cha/mẹ ........................................... 40
Bảng 2.11: Hệ số Cronbach – Alpha phản ảnh độ tin cậy ổn định bên trong
của thang và các tiểu thang đo lo âu học đƣờng của Phillips .............................. 44
Bảng 3.1: Phân loại lo âu theo thang sàng lọc lo âu GAD7 ................................ 48
Bảng 3.2: Phân loại rối loạn lo âu theo trƣờng.................................................... 50
Bảng 3.3: Phân loại rối loạn lo âu theo giới ........................................................ 53
Bảng 3.4: Phân loại rối loạn lo âu theo học lực .................................................. 55
Bảng 3.5: Điểm trung bình và độ lệch chuẩn thang đo của Phillips về các
dạng lo âu học đƣờng ........................................................................................... 57
Bảng 3.6: Phân loại lo âu học đƣờng theo tiêu chí đề xuất của Nguyễn Thị
Minh Hằng............................................................................................................. 61
Bảng 3.7: Điểm trung bình và giá trị kiểm định ANOVA các trƣờng ................. 63
iii
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
6 of 128.
Bảng 3.8: Giá trị kiểm định trung bình hai mẫu độc lập (t-test) về sự khác biệt
giữa học sinh nam và nữ ...................................................................................... 65
Bảng 3..9: Hệ số tƣơng quan Pearson giữa lo âu và kết quả học tập các năm .... 67
Bảng 3.10: Hệ số tƣơng quan Pearson giữa lo âu và trình độ học vấn của cha
mẹ, thu nhập của gia đình .................................................................................... 69
Bảng 3.11: : Hệ số tƣơng quan giữa tình trạng hôn nhân của cha mẹ, số con
trong gia đình với lo âu theo thang đo Phillips và GAD7 ................................... .70
Bảng 3.12: Hệ số tƣơng quan giữa nghề nghiệp của cha mẹ với lo âu theo
thang đo Phillip và lo âu theo thang đo GAD ....................................................... 71
iv
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
7 of 128.
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Số lƣợng học sinh phân theo lớp thƣờng và lớp chọn tham gia
nghiên cứu ............................................................................................................ 33
Biểu đồ 2.2: Thành tích học tập của học sinh qua các năm ................................ 35
Biểu đồ 2.3: Biểu đồ về số anh chị em ruột sống chung trong gia đình ............. 36
Biểu đồ 2.4: Biểu đồ về tình trạng hôn nhân của cha mẹ.................................... 37
Biểu đồ 2.5: Biểu đồ về thu nhập bình quân của cha mẹError! Bookmark not defined.0
Biểu đồ 3.1: Phân loại lo âu theo thang sàng lọc lo âu GAD7Error! Bookmark not defi
Biểu đồ 3.2: Phân loại RLLA theo trƣờng .......................................................... 51
Biểu đồ 3.3: Phân loại rối loạn lo âu theo giới .................................................... 54
Biểu đồ 3.4: Phân loại rối loạn lo âu theo học lựcError! Bookmark not defined.
Biểu đồ 3.5: Xếp hạng điểm trung bình thang đo của Phillips về các dạng lo
âu học đƣờng ........................................................................................................ 58
v
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
8 of 128.
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................... ii
DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... iii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ........................................................................... v
MỞ ĐẦU ......................................................... Error! Bookmark not defined.
1. Lý do chọn đề tài........................................ Error! Bookmark not defined.
2. Mục đích nghiên cứu ................................. Error! Bookmark not defined.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................. Error! Bookmark not defined.
4. Khách thể, đối tƣợng nghiên cứu ............... Error! Bookmark not defined.
4.1. Khách thể nghiên cứu ........................ Error! Bookmark not defined.
4.2. Đối tượng nghiên cứu ........................ Error! Bookmark not defined.
5. Câu hỏi nghiên cứu .................................... Error! Bookmark not defined.
6. Giả thuyết khoa học ................................... Error! Bookmark not defined.
7. Phạm vi nghiên cứu ................................... Error! Bookmark not defined.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................... Error! Bookmark not defined.
9. Kế hoạch nghiên cứu ................................. Error! Bookmark not defined.
10. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài . Error! Bookmark not defined.
10.1. Đóng góp về mặt lý luận .................. Error! Bookmark not defined.
10.2. Đóng góp về mặt thực tiễn ............... Error! Bookmark not defined.
11. Cấu trúc của luận văn............................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Tổng quan nghiên cứu về vấn đề lo âu và tỉ lệ rối loạn lo âu trong các
nghiên cứu đi trƣớc ........................................ Error! Bookmark not defined.
vi
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
9 of 128.
1.1.1. Nghiên cứu về rối loạn lo âu và tỉ lệ rối loạn lo âu trên thế giớiError! Bookm
1.1.2. Nghiên cứu về rối loạn lo âu và tỉ lệ rối loạn lo âu tại Việt NamError! Bookm
1.1.3. Nghiên cứu về các yếu tố có liên quan tới rối loạn lo âu ở trẻError! Bookmar
1.2. Các khái niệm cơ bản liên quan đến vấn đề nghiên cứuError! Bookmark not defin
1.2.1. Lo âu ............................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Rối loạn lo âu .................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Các dạng RLLA ............................... Error! Bookmark not defined.
1.2.4. Lo âu học đường ............................. Error! Bookmark not defined.
1.3. Nguyên nhân rối loạn lo âu ..................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Nguyên nhân sinh học ..................... Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Nguyên nhân thuộc vềgia đình – xã hộiError! Bookmark not defined.
1.3.3. Nguyên nhân thuộc về chủ thể ........ Error! Bookmark not defined.
1.4. Đặc điểm sự phát triển tâm – sinh lý ở học sinh lớp 9Error! Bookmark not define
Kết luận chƣơng 1 .......................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: TỔ CHỨC VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUError! Bookmark n
2.1. Vài nét về địa bàn và khách thể nghiên cứuError! Bookmark not defined.
2.1.1. Địa bàn nghiên cứu ........................ Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Khách thể nghiên cứu ..................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................ Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận .... Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn . Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán họcError! Bookmark not defin
vii
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
10 of 128.
2.3. Công cụ nghiên cứu ................................ Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Bảng hỏi thông tin chung ................ Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Bảng đánh giá lo âu học đường PhillipsError! Bookmark not defined.
2.3.3. Bảng hỏi sàng lọc rối loạn lo âu GAD-7 của SpitzerError! Bookmark not de
Kết luận chƣơng 2 .......................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ....... Error! Bookmark not defined.
3.1 Thực trạng tỉ lệ RLLA ở học sinh lớp 9 .. Error! Bookmark not defined.
3.2. Thực trạng lo âu học đƣờng ở học sinh lớp 9Error! Bookmark not defined.
3.3.Tƣơng quan giữa lo âu và một số yếu tố khác.Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Tương quan giữa lo âu và kết quả học tập các nămError! Bookmark not defi
3.3.2. Tương quan giữa lo âu và trình độ học vấn của cha mẹ, thu nhập
của gia đình............................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Tương quan giữa lo âu và tình trạng hôn nhân của cha mẹ, nghề
nghiệp của cha mẹ, số con trong gia đình. Error! Bookmark not defined.
Kết luận chƣơng 3 .......................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................. Error! Bookmark not defined.
1. Kết luận ...................................................... Error! Bookmark not defined.
2. Khuyến nghị ............................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 1
PHỤ LỤC ........................................................ Error! Bookmark not defined.
viii
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
11 of 128.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. Tài liệu tiếng Việt
[1]. Nhan Thị Lạc An (2000),Cách thức ứng phó trước những khó khăn tâm
lý của học sinh THPT Thành phố Hố Chí Minh, luận văn thạc sỹ tâm lý, ĐHSP
TPHCM
[2]. Huỳnh Hồ Ngọc Anh (2012),Tác động của trị liệu nhận thức hành vi đến
học sinh THPT có RLLA dựa trên các Định hình trường hợp, luận văn thạc sỹ
tâm lý , Đại học Giáo Dục, Đại học Quốc gia Hà Nội
[3]. Bảng phân loại quốc tế lần thứ 10 về các rối loạn tâm thần và hành vi,
Geneva, 1992
[4]. Võ Văn Bản (2006),Thực hành điều trị tâm lí, Nxb Y học.
[5]. Vũ Dũng, Từ điển tâm lý học, Nxb Từ điển bách khoa
[6]. Đỗ văn Đoạt,Kĩ năng ứng phó với stress trong hoạt động học tập theo tín
chỉ của sinh viên ĐHSP, luận án tiến sĩ tâm lý học, Học viện khoa học xã hội
[7]. Dƣơng Thị Diệu Hoa (chủ biên)(2007), Giáo trình tâm lý học phát triển,
Nxb Đại học sƣ phạm
[8]. Hội khoa học Tâm lí –Giáo dục Việt Nam, Kỷ yếu hội thảo khoa học
“Chăm sóc sức khỏe tình thần”, 2008
[9]. Đỗ Thị Thu Hồng (2008),Kĩ năng ứng phó với những khó khăn trong
cuộcsống của học sinh trung học cơ sở tại Hà Nội, Viện Khoa học Giáo
dụcViệt Nam, Hà Nội
[10]. Lê Văn Hồng, Lê Ngọc Lan (2001),Tâm lí học lứa tuổi và tâm lí học sư
phạm, Nxb Giáo dục
[11]. Trần Thị Huyền,Thực trạng sức khỏe tâm thần của học sinh ở một số
trường THCS Thành phố Long Xuyên
1
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
12 of 128.
[12]. Phạm Thị Thanh Hƣơng (2003),Stress trong học tập của SV, Đại học
Sƣphạm Hà Nội.
[13]. Phan Thị Mai Hƣơng (2007),Cách ứng phó của trẻ vị thành niên với
hoàn cảnh khó khăn, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội
[14]. Đặng Phƣơng Kiệt (1996),Tiếp cận và đo lường tâm lí, Nxb KHXH.
[15]. Nguyễn Công Khanh (2000),Tâm lí trị liệu, Nxb ĐHQG Hà Nội.
[16]. Đặng Bá Lãm –Weiss Bahr (2013), Giáo dục, tâm lý và sức khỏe tâm
thần trẻ em Việt Nam, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội
[17]. Đặng Hoàng Minh, Bahr Weiss, Nguyễn Cao Minh (2013),Sức khỏe
tâm thần trẻ em Việt Nam: Thực trạng và các yếu tố nguy cơ, Nxb ĐHQG Hà
Nội
[18]. Trần Viết Nghị (biên dịch) (2000),Cơ sở của lâm sàng tâm th ần học,
Nxb Y học.
[19]. Nguyễn Văn Nhận, Nguyễn Sinh Phúc (2004),Trắc nghiệm tâm lí lâm
sàng, Nxb QĐND.
[20]. Nguyễn Thị Nho (1999),Tâm lí học phát triển, Nxb ĐHQG Hà nội.
[21]. Đào Thị Oanh (chủ nhiệm) và các cộng sự (2008),Thực trạng biểu hiện
của một số cảm xúc và kĩ năng đương đầu với cảm xúc tiêu cực ở thiếu niên
hiện nay, Báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ, Hà Nội.
[22]. Nguyễn Thị Hằng Phƣơng (2007),Nghiên cứu nguyên nhân gây ra rối
loạn lo âu ở học sinh Trung học phổ thông, Luận văn thạc sỹ tâm lý, Đại học
khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội.
[23]. Nguyễn Thị Hằng Phƣơng (2005), sử dụng thang lo âu Zung để tìm
hiểu thực trạng lo âu ở học sinh THPT trên địa bàn thành phố Hà Nội, báo cáo
nghiên cứu khoa học ĐHKHXH&NV Hà Nội.
2
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
13 of 128.
[24]. Nguyễn Văn Siêm (2007),Tâm bệnh học trẻ em và thanh thiếu niên, Nxb
ĐHQG, Hà Nội
[25]. Đinh Thị Kim Thoa, Đặng Hoàng Minh, Trần Văn Côngvà đồng
nghiệp(2014),Kỷ yếu hội thảo Tâm lý học đường lần thứ IV, Nxb ĐHQG Hà
Nội.
[26]. Nguyễn Hữu Thụ (2009), Nghiên cứu nguyên nhân dẫn đến stress
trong học tập của SV Đại học Quốc gia Hà Nội, Trƣờng Đại học khoa học xã
hộivà nhân văn Hà Nội.
[27]. TS. Nguyễn Minh Thức, ThS. Lê Minh Công,Khó khăn tâm lý của
học sinh THCS và THPT ở Đồng Nai, Kỷ yếu hội thảo tâm lý học đƣờng lần
IV, Nxb ĐHQG, Hà Nội
[28]. Nguyễn Minh Tuấn (1995),Bệnh học tâm thành thực hành, Nxb Y học.
[29]. Nguyễn Khắc Viện (1999),Tâm lí học lâm sàng trẻ em Việt Nam, Trung
tâm nghiên cứu Tâm lí trẻ em N-T, Nxb Y học, Hà Nội.
[30]. Nguyễn Khắc Viện(2001),Từ điểm tâm lí, Nxb VHTT.
II. Tài liệu tiếng Anh
[31]. SDepartment of Health Government of Westerm Australia (2009),
Becoming a parent – Emotional health and wellbeing.
[32]. Department of Mental Health and Substance Abuse World Health
Organization (2008), Improving Maternal Mental Health.
[33] Haan.Selye (1956), The stress of life, New York, Mcrgan – Hill Book co
Inc.
[34]. Keil RMK. (2004), coping and stress: a conceptual analysis,Journal
ofadvanced nursing, tr.659-665.
3
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
14 of 128.
[35]. Lazarus R.S & Laurier R. (1993), From psychological stress to the
emotion – A history of changing outlooks. Annual Review of Psychology 44 1
21.
[36]. Lazarus và Folkman (1984), Stress, appraisal, and coping, NY.
[37]. Maria Cristina Richaud (2000), Development of coping resources
inchildhood and adolescence, The 18th International Congress of
[38]. Myers L.B, Brewin C.R (1998), Recall of early experience and
therepressive coping style, Journal of abnormal psychology, Vol.103, No.2.
[39] Segersform S.C, Talor S.E, Kemeny M.E, Fahey J.L (1998), Optimism
associated with mood, coping, and immune change in response to
stress,Journal of personality and social psychology, Vol.74, No.6.
[40]. Terry D.J (1991), Coping resourrces and situational appraisal as
predictors ofcoping behavior, Personality and individual differences, Vol.12,
Issue 10.
III. Các trang website uy tín
[41]. />[42]. />[43]. />[44]. />[45]. />[46]. />[47]. />4
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
15 of 128.
[48]. http: //www.nimh.nih .gov
[49]. />[50]. />[51]. />[52]. />
5
kho tai lieu -123doc-doc-luan an - luan an tien si -luan van thac si - luan van kinh te - khoa luan - tai lieu -Footer Pag
