PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH tại CÔNG TY TRÁCH NHIỆM hữu hạn hải sản VIỆT hải, TỈNH hậu GIANG

TR

NG
I H C C N TH
KHOA TH Y S N

LÊ TH C M TÚ

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HO T
NG KINH DOANH T I
CÔNG TY TRÁCH NHI M H U H N H I S N VI T H I,
T NH H U GIANG

LU N V N T T NGHI P
IH C
NGÀNH KINH T TH Y S N

2010


TR

NG
I H C C N TH
KHOA TH Y S N

LÊ TH C M TÚ

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HO T
NG KINH DOANH T I
CÔNG TY TRÁCH NHI M H U H N H I S N VI T H I,

T NH H U GIANG

LU N V N T T NGHI P
IH C
NGÀNH KINH T TH Y S N

CÁN B H
NG D N
CN.
NG TH PH
NG

2010


IC MT

Sau b n n m h c t p tr ng i H c C n Th , v i nh ng ki n th c
c tích
lu t s gi ng d y, ch d n nhi t tình c a th y cô và ba tháng th c t p t i Công
ty Trách nhi m h u h n H i S n Vi t H i, t nh H u Giang, nh m c ng c ki n
th c ã h c và rút ra nh ng kinh nghi m th c ti n, n nay em ã hoàn thành
tài t t nghi p c a mình.
Qua ây, Em xin chân thành c m n s nhi t tình gi ng d y c a quý th y cô Khoa
Th y s n,Tr ng i h c C n Th ã truy n t nh ng ki n th c quý báo, c
bi t là cô
ng Th Ph ng ã t n tình h ng d n em hoàn thành lu n v n t t
nghi p.
Em c ng xin chân thành c m n chú Nguy n ình Trung và chú Tr n Trung
ng cùng các anh ch trong công ty ã ch d n, giúp , t o m i u ki n thu n

i cho em trong su t th i gian th c t p v a qua.
Em xin kính chúc các th y, cô trong Khoa Th y s n và các cô chú, anh ch trong
Công ty luôn d i dào s c kho , vui t i, h nh phúc và thành công trong công
vi c.
Chân thành c m n
Ngày …tháng …n m 2010
Sinh viên th c hi n

Lê Th C m Tú

i


TÓM

T

Xu t kh u th y s n là m t trong nh ng ngành kinh t m i nh n c a
ng b ng
sông C u Long. Giá tr xu t kh u th y s n c a các Công ty th y s n khu v c
ng b ng sông C u Long chi m t tr ng r t cao trong t ng kim ng ch xu t kh u
th y s n c a c n c, góp ph n r t l n trong vào s phát tri n chung c a c n c.
Vi c phân tích ho t ng kinh doanh
c xem là r t c n thi t trong vi c xác nh
hi u qu ho t ng kinh doanh c a Công ty và các nhân t nh h ng n l i
nhu n c a Công ty
a m t s bi n pháp nâng cao hi u qu ho t ng cho
Công ty thông qua phân tích các ch tiêu v doanh thu, chi phí, l i nhu n và m t
ch tiêu v tài chính d a trên các ph ng pháp phân tích nh so sánh và chênh
ch.

tài áp d ng nh ng lý thuy t v phân tích ho t ng kinh doanh
phân tích
tình hình ho t ng kinh doanh c a Công ty Trách nhi m h u h n H i S n Vi t
i (2007 – 2009). Qua quá trình phân tích cho th y ho t ng s n xu t kinh
doanh c a công ty r t hi u qu ch có ho t ng tài chính là còn m t s v n
vì
trong ba n m 2007 – 2009 l i nhu n thu v t ho t ng này luôn t m c âm do
Công ty ph i tr kho n lãi vay l n nên y chi phí tài chính t ng cao h n kho n
thu v t ho t ng này. Ch s v hi u qu s d ng v n cho th y Công ty s
ng v n r t có hi u qu , riêng các ch tiêu kh n ng thanh toán và su t sinh l i
có xu h ng gi m vào n m 2008 và t ng vào n m 2009 do nh h ng c a chi phí
tài chính.

ii


NH N XÉT C A C

QUAN TH C T P

........................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
.........................................................................................................

u Giang, ngày….tháng…n m 2010

iii


CL C
Trang
Ch ng 1: Gi i thi u .......................................................................................... 1
1.1 t v n
....................................................................................................... 2
1.2 M c tiêu nghiên c u ..................................................................................... 2
1.2.1 M c tiêu t ng quát................................................................................ 2
1.2.2. M c tiêu c th ..................................................................................... 2
1.2.3. N i dung nghiên c u ............................................................................ 2
1.3 Ph m vi nghiên c u ........................................................................................ 2
1.3.1 a m................................................................................................ 2
1.3.2.Th i gian ............................................................................................... 2
Ch ng 2: T ng quan tài li u ............................................................................. 3
2.2 Tình hình th y s n Vi t Nam .......................................................................... 3
2.1.1 Tình hình nuôi tr ng th y s n ................................................................ 3

2.1.2 Tình hình khai thác th y s n.................................................................. 5
2.1.3 Tình hình xu t kh u th y s n................................................................. 5
2.2 Tình hình th y s n
ng b ng sông C u Long ............................................ 7
2.2.1 Tình hình nuôi tr ng th y s n ................................................................ 7
2.2.2 Tình hình xu t kh u th y s n................................................................. 8
2.3 Tình hình th y s n H u Giang ........................................................................ 9
Ch ng 3: Ph ng pháp lu n và ph ng pháp nghiên c u .......................... 12
3.1.1 M t s khái ni m c b n...................................................................... 12
3.1.2 Các ch tiêu phân tích .......................................................................... 12
3.2 Ph ng pháp nghiên c u .................................................................................................... 17
3.2.1 Ph ng pháp thu th p s li u............................................................... 17
3.2.2 Ph ng pháp phân tích s li u............................................................. 17
Ch ng 4: K t qu - Th o lu n ....................................................................... 21
4.1 Gi i thi u v Công ty TNHH H i S n Vi t H i.............................................. 21
4.1.1 Khái quát v công ty TNHH H i S n Vi t H i..................................... 21
4.1.2 C c u t ch c và nhân s ................................................................... 22
4.1.3 S n ph m c a công ty.......................................................................... 25
4.1.4 nh h ng phát tri n c a Công ty ...................................................... 26
4.1.5 Khái quát v tình hình ho t ng kinh doanh c a công ty Vi t H i
(2007 – 2009)............................................................................................... 27
4.1.6 Tình hình tiêu th th y s n c a công ty Vi t H i (2007- 2009) ............ 28
iv


4.2 Phân tích tình hình doanh thu c a Công ty Vi t H i (2007 – 2009) .......... 31
4.2.1 Phân tích doanh thu theo các ch tiêu trên báo cáo k t qu ho t ng
kinh doanh ................................................................................................. 31
4.2.2 Phân tích doanh thu theo s n ph m...................................................... 33
4.3 Phân tích tình hình chi phí c a Công ty Vi t H i (2007 – 2009)................ 35

4.3.1 Phân tích chung tình hình chi phí......................................................... 35
4.3.2 Chi phí cho m t ng doanh thu ......................................................... 38
4.4 Phân tích tình hình lao ng c a Công ty Vi t H i (2007 – 2009)............. 39
4.4.1 Hi u su t s d ng lao ng.................................................................. 40
4.4.2 Hi u su t s d ng qu l ng ............................................................... 40
4.4.3 Các nhân t nh h ng n t ng qu l ng......................................... 40
4.5 Phân tích tình hình l i nhu n c a Công ty Vi t H i (2007 – 2009) ........... 43
4.5.1 Phân tích chung tình hình l i nhu n..................................................... 43
4.5.2 Phân tích l i nhu n t ho t ng s n xu t kinh doanh ......................... 44
4.5.3 L i nhu n t ho t ng tài chính và l i nhu n t ho t ng khác ........ 49
4.6 Phân tích m t s ch tiêu tài chính c a Công ty Vi t H i (2007 – 2009).... 51
4.7.1 Các ch tiêu v kh n ng sinh l i ......................................................... 51
4.7.2 Ch tiêu v kh n ng thanh toán........................................................... 52
4.7.3 Ch tiêu v hi u qu s d ng v n......................................................... 53
4.7 Phân tích thu n l i và khó kh n trong môi tr ng kinh doanh c a
Công ty Vi t H i ................................................................................................ 54
4.7.1 Thu n l i ............................................................................................. 54
4.7.2 Khó kh n............................................................................................. 57
4.8 Gi i pháp phát tri n ho t ng kinh doanh cho Công ty Vi t H i............ 61
4.9.1 M t s chi n l c phát tri n kinh doanh
c chú tr ng ..................... 61
4.9.3 Gi i pháp phát tri n ho t ng kinh doanh........................................... 62
Ch ng 5: K t lu n – Ki n ngh ...................................................................... 64
5.1 K t lu n ....................................................................................................... 64
5.2 Ki n ngh ..................................................................................................... 65
5.2.1 Ki n ngh
i v i Công ty.................................................................... 65
5.2.2 Ki n ngh
i v i Nhà n c ................................................................ 65
Tài li u tham kh o............................................................................................... 67

Ph l c a: B ng cân i k toán........................................................................... 69
Ph l c b: M t s tiêu chu n v v sinh an toàn th c ph m và qu n lý ch t l ng70
Ph l c c: Quy t nh c a B Th y s n ............................................................... 74
v


DANH M C HÌNH
Trang
Hình 2.1: Giá tr s n xu t khu v c nông, lâm nghi p và th y s n (2005 – 2009).... 3
Hình 2.2: Giá tr xu t kh u th y s n c a Vi t Nam (2005 - 2009).......................... 6
Hình 2.3: B n
a gi i hành chính t nh H u Giang.......................................... 10
Hình 4.1: S
t ch c Công ty Vi t H i........................................................... 22
Hình 4.2: C c u b ph n s n ph m c a Công ty Vi t H i................................... 26
Hình 4.3: L i nhu n c a Công ty Vi t H i (2007 – 2009).................................... 44
Hình 4.4: L i nhu n t ho t ng tài chính (2007 – 2009)................................... 49

vi


DANH M C B NG
Trang
ng 2.1: Di n tích m t n c nuôi th y s n c a BSCL và t nh H u Giang ......... 9
ng 2.2: S n l ng th y s n nuôi tr ng c a BSCL và t nh H u Giang............ 11
ng 3.1: Ma tr n SWOT.................................................................................... 20
ng 4.1: C c u lao ng t i Công ty Vi t H i n m 2009 ................................. 24
ng 4.2: Báo cáo k t qu ho t ng kinh doanh c a Công ty Vi t H i (2007 –
2009) .................................................................................................................. 27
ng 4.3: C c u th tr ng tiêu th s n ph m (2007 -2009)............................... 28

ng 4.4: C c u th tr ng xu t kh u c a Công ty Vi t H i (2007 – 2009)........ 29
ng 4.5: Tình hình doanh thu c a Công ty Vi t H i (2007 – 2009).................... 31
ng 4.6: Doanh thu các s n ph m c a Công ty (2007 – 2009) ........................... 33
ng 4.7: Tình hình chi phí c a Công ty (2007 – 2009)....................................... 36
ng 4.8: Tình hình giá v n hàng bán c a Công ty (2007 – 2009)....................... 36
ng 4.9: Các ch tiêu chi phí cho m t ng doanh thu (2007 – 2009) ................ 38
ng 4.10: Các ch tiêu v tình hình lao ng c a Công ty (2007 – 2009) ........... 39
ng 4.11: Tình hình ti n l ng c a Công ty (2007 – 2008)................................ 41
ng 4.12: Tình hình ti n l ng c a Công ty (2008 – 2009) ............................... 42
ng 4.13: Tình hình ho t ng s n xu t c a Công ty (2007 – 2008) .................. 44
ng 4.14: Giá tr chênh l ch c a các s n ph m c a công ty (2007 – 2008) ........ 44
ng 4.15: Tình hình ho t ng s n xu t c a công ty 2008 – 2009) .................... 46
ng 4.16: Giá tr chênh l ch c a các s n ph m c a công ty (2008– 2009) ......... 46
ng 4.17: Các nhân t nh h ng n l i nhu n (2007 – 2009)......................... 47
ng 4.18: Các ch tiêu v kh n ng sinh l i (2007 – 2009) ................................ 50
ng 4.19: Các ch tiêu v kh n ng thanh toán (2007 – 2009)............................ 52
ng 4.20: Các ch tiêu v hi u qu s d ng v n (2007 – 2009).......................... 53
ng 4.21: Ma tr n SWOT.................................................................................. 60

vii


DANH M C T
CPBH:
CPQLDN:
CPTC:
DT:
DTH KD:
DTTC:
BSCL:

EU:
EFA:
FDA:
GDP:
GVHB:
NN& PTNT :
KH-CN:
TCPH KD:
TNHH:
TTN :
USD:
VN :
XKTT:
WTO:

VÀ THU T NG

VI T T T

Chi phí bán hàng
Chi phí qu n lý doanh nghi p
Chi phí tài chính
Doanh thu
Doanh thu ho t ng kinh doanh
Doanh thu tài chính
ng b ng sông C u Long
Liên minh Châu Âu
C quan qu n lý th c ph m châu Âu
C c Qu n lý D c Th c ph m M
T ng s n ph m n i a

Giá v n hàng bán
S nông nghi p và phát tri n nông thôn
S khoa h c - công ngh
T ng chi phí ho t ng kinh doanh
Trách nhi m h u h n
Tiêu th n i a
ôla M
ng Vi t Nam
Xu t kh u tr c ti p
T Ch c Th ng M i Th Gi i

viii


CH

NG 1

GI I THI U
1.1

tv n

Sau khi Vi t Nam gia nh p T Ch c Th ng M i Th Gi i (WTO) vào n m
2007, n n kinh t Vi t Nam b c sang m t trang m i, c bi t là kinh t thu s n
Vi t Nam phát tri n khá nhanh. N m 2007, kim ng ch xu t kh u t 3,7 t USD,
ng s n l ng t 4,2 tri u t n; n m 2008 con s t ng ng là 4,6 t USD và g n
4,6 tri u t n. n n m 2008, Vi t Nam ã v n lên th 6 v xu t kh u th y s n,
th 3 v s n l ng nuôi tr ng và th 13 v s n l ng khai thác. Cu i n m 2009,
kim ng ch xu t kh u th y s n c a Vi t Nam ã t m c 4,2 t USD (B NN và

PTNT, 2009). V i 3 m t hàng th y s n xu t kh u ch l c c a Vi t Nam là cá tra,
cá basa và tôm, các s n ph m th y s n c a Vi t Nam ã có m t t i h n 150 qu c
gia và vùng lãnh th . Bên c nh các th tr ng tiêu th th y s n truy n th ng nh
Nh t, M , EU… các m t hàng th y s n c a Vi t Nam còn có m t m t s n c
nh Châu Phi, Trung ông.
Tuy nhiên, nh ng n m v a qua xu t kh u th y s n c a Vi t Nam c ng g p không
ít khó kh n và thách th c. nh h ng c a kh ng ho ng kinh t toàn c u vào n m
2008, tiêu chu n v v sinh an toàn th c ph m i v i các m t hàng th y s n
ngày m t cao h n..
Tr c nh ng khó kh n nh v y òi h i các công ty xu t kh u th y s n Vi t Nam
ph i c ng c và không ng ng hoàn thi n m i m t n u mu n t n t i và phát tri n.
làm
c
u này thì vi c u tiên mà các doanh nghi p c n làm ó là ti n
hành phân tích tình hình ho t ng kinh doanh c a doanh nghi p doanh nghi p
có th ki m tra, ánh giá y
chính xác m i di n bi n k t qu ho t ng kinh
doanh c a mình, tìm ra nh ng m t m nh
phát huy và nh ng m t còn y u kém
kh c ph c. Quan tr ng h n c là các doanh nghi p có th xác nh
c các
nhân t nh h ng n tình hình ho t ng kinh doanh c a công ty trong m i
quan h tác ng qua l i l n nhau gi a các y u t trong và ngoài doanh nghi p
nh m tìm ra nh ng bi n pháp
không ng ng nâng cao hi u qu ho t ng kinh
doanh.
Vì v y, phân tích ho t ng kinh doanh là vi c làm h t s c c n thi t i v i m i
doanh nghi p, giúp cho các doanh nghi p tìm ra các bi n pháp phù h p nh t
ng c ng các ho t ng kinh t và qu n lý doanh nghi p, nh m huy ng m i

1


kh n ng v ti n v n, lao ng, t ai…vào quá trình s n xu t kinh doanh, nâng
cao k t qu kinh doanh c a doanh nghi p và là c s quan tr ng ph c v cho vi c
oán, d báo xu th phát tri n s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. T ó,
các nhà qu n tr s
a ra nh ng quy t nh v chi n l c kinh doanh có hi u qu
n. Nh n th c t m quan tr ng c a vi c phân tích ho t ng kinh doanh nên
tài Phân tích tình hình ho t ng kinh doanh c a Công ty Trách nhi m h u
n (TNHH) H i S n Vi t H i, t nh H u Giang
c th c hi n.
1.2 M c tiêu nghiên c u
1.2.1 M c tiêu t ng quát
Phân tích tình hình ho t ng kinh doanh qua 3 n m (2007-2009) c a Công ty
TNHH H i s n Vi t H i, t nh H u Giang và tìm ra nh ng nhân t nh h ng n
t qu s n xu t kinh doanh c a công ty.
1.2.2. M c tiêu c th
- ánh giá
c hi u qu ho t ng kinh doanh c a công ty.
- Tìm ra các nhân t nh h ng n k t qu ho t ng kinh doanh c a công ty.
- Phân tích nh ng thu n l i, khó kh n và a ra m t s gi i pháp nh m nâng cao
hi u qu ho t ng kinh doanh c a công ty.
1.2.3. N i dung nghiên c u
• Phân tích tình hình ho t

ng kinh doanh c a công ty 2007 – 2009.

• Phân tích m t s ch tiêu kinh t tài chính trong ho t
công ty.

• Phân tích các nhân t

nh h

ng

ng kinh doanh c a

n tình hình l i nhu n c a công ty.

• Phân tích nh ng thu n l i, khó kh n và a ra m t s gi i pháp
ng s n xu t kinh doanh c a công ty t hi u qu cao h n.

ho t

1.3 Ph m vi nghiên c u
1.3.1

a

m

Lu n v n
c th c hi n t i công ty TNHH H i S n Vi t H i, t nh H u Giang và
Khoa Th y S n, Tr ng i h c C n Th .
1.3.2 Th i gian
Lu n v n

c th c hi n t tháng 12 n m 2009

2

n tháng 5 n m 2010.


CH

NG 2

NG QUAN TÀI LI U
2.1 Tình hình th y s n Vi t Nam
2.1.1 Tình hình nuôi tr ng th y s n
Vi t Nam v i h th ng sông ngòi ch ng ch t và ch u nh h ng c a khí h u nhi t
i gió mùa ã t o u ki n thu n l i cho phát tri n th y s n. V i u ki n thiên
nhiên thu n l i ã giúp ngành th y s n phát tri n áng k và a Vi t Nam n m
trong top 10 qu c gia xu t kh u th y s n l n nh t th gi i.
n v tính: 1000 t
1000 t

ng

ng
250
200

182

190

212

200

219

150
100
50

38.5

41.7

50.1

46.7

52.8

0

2005

2006

2007
NLTS

2008

2009

m

TS

Hình 2.1 Giá tr s n xu t khu v c nông, lâm nghi p và th y s n (2005 – 2009)
(theo giá so sánh n m 1994)
(Ngu n: T ng c c Th ng kê, 2005 - 2009)
Th y s n chi m t tr ng r t cao trong c c u s n xu t nông nghi p n c ta. Giá tr
n xu t c a khu v c nông lâm, th y s n t ng d n qua các n m. N m 2006 giá tr
n xu t khu v c này t ng 9,8% t c kho ng 18 nghìn t
ng (theo giá so sánh
m 1994) so v i n m 2005. Trong ó th y s n t ng 8,3% so v i n m 2005 do
trong th i gian này do di n tích nuôi t ng và các a ph ng ti p t c a d ng hóa
i t ng và hình th c nuôi theo h ng t hi u qu cao và phát tri n b n v ng,
ph c v cho xu t kh u mà còn tiêu th m nh trên th tr ng trong n c.

3


c dù, giá tr s n xu t c a khu v c này t ng cao nh t n m 2006 nh ng giá tr
n xu t th y s n l i t ng m nh vào n m 2007 t 46,7 nghìn t
ng (theo giá so
sánh n m 1994) t ng 12% so v i n m 2006, trong ó nuôi tr ng t ng 16,5%. S n
ng th y s n c n m c tính t 4,15 tri u t n, t ng 11,5% so v i n m 2006.
ây là n m mà ngành th y s n có b c phát tri n r t l n. Do các a ph ng m
ng di n tích nuôi tr ng và c i ti n k thu t nuôi nên t s n l ng và n ng su t
cao. Nh t là các t nh
ng b ng sông C u Long ( BSCL) t ng di n tích nuôi

th y s n mà ch y u là nuôi cá tra và basa
ph c v cho xu t kh u (T ng c c
Th ng kê, 2008).
Sang n m 2008, giá tr s n xu t nông, lâm nghi p và thu s n n m 2008 (theo giá
so sánh 1994) c tính t ng 5,6% so v i n m 2007, bao g m giá tr s n xu t thu
n t ng 6,7% (T ng c c Th ng kê, 2008).
n l ng thu s n n m 2008 c tính t ng 9,2% so v i n m 2007, trong ó s n
ng cá 3444 nghìn t n, t ng 11,2%; tôm 505,5 nghìn t n, t ng 1,9%. S n l ng
thu s n nuôi tr ng t ng khá, t 2448,9 nghìn t n và t ng 15,3% so v i n m
2007. Ch y u do các a ph ng ti p t c chuy n i và m r ng di n tích nuôi
tr ng theo h ng a canh, a con k t h p. Tuy nhiên, do phát tri n
t di n tích
nuôi tr ng cá tra d n n m t cân i cung, c u trên th tr ng nên ã x y ra tình
tr ng t n ng s l ng l n cá tra n k thu ho ch trong các h s n xu t t ng
cao. Thêm vào ó, chi phí nguyên v t li u u vào t ng nhanh nên y giá thành
Chính ph ã ch
o ngân hàng cho các doanh nghi p ch bi n thu s n vay v n
i lãi su t th p
thu mua cá tra nguyên li u nên ã góp ph n tích c c gi i
quy t khó kh n cho các h nuôi. Nh ng giá thu mua nguyên li u c a doanh
nghi p th p không bù p chi phí s n xu t c a nông dân nên cu i n m 2008 có
t nhi u nông dân b ao tr ng và không ti p t c nuôi các v ti p theo nên di n
tích nuôi cá tra và basa n m 2009
BSCL gi m 10,3% so v i n m 2008. D n
n tình tr ng thi u ngu n nguyên li u cá tra và ba sa
BSCL trong n m 2009
(T ng c c Th ng kê, 2008 - 2009).
Bên c nh ó, di n tích nuôi tôm sú n m 2009 gi m 10,7% so v i n m 2008, ch
u do s c mua c a nh ng th tr ng tiêu th tôm sú nhi u là M và Nh t B n
gi m m nh; ng th i m t s di n tích nuôi tôm sú ã chuy n i sang nuôi tôm

th chân tr ng cho n ng su t và thu nh p cao h n. Di n tích nuôi tôm th chân
tr ng n m nay
c tính t 13,5 nghìn ha, t ng 75,5% so v i n m 2008; s n
ng t 63 nghìn t n, g p trên 2 l n cùng k n m 2008 (T ng c c Th ng kê,
2008 - 2009).
4


Vì v y, giá tr s n xu t khu v c này n m 2009 ch t ng ng 3% so v i n m 2008,
thu s n ch t ng 5,4% th p h n m c t ng c a n m 2008 là 1,3% (T ng c c Th ng
kê, 2009).
2.1.2 Tình hình khai thác th y s n
n l ng khai thác n m 2007 t 2,06 tri u t n, t ng 1,8% so v i 2006. Trong
ó, s n l ng cá chi m t tr ng 74%, t ng
ng v i 3,1 tri u t n và t ng t i
13,5%, s n l ng tôm t kho ng 500 ngàn t n và ch t ng m c 7,6% (T ng
c Th ng kê, 2009).
m 2008, s n l ng thu s n khai thác t 2,134 tri u t n, t ng 2,9% so v i n m
2007, trong ó khai thác bi n t 1,938 tri u t n, t ng 3,3%. Ho t ng khai thác
thu s n nh ng tháng u n m nay thu n l i h n so v i n m tr c do không có
a bão l n x y ra, nh ng giá x ng d u và các chi phí khác cho i bi n liên t c
ng trong 9 tháng u n m ã h n ch ng dân ra kh i ánh b t. Tuy nhiên, vào
nh ng tháng cu i n m, giá x ng d u ã gi m m nh cùng v i chính sách c a
Chính ph v h tr ti n x ng d u, ti n mua m i, óng m i và thay máy tàu ã
khuy n khích ng dân t ng c ng bám bi n (T ng c c Th ng kê, 2009).
m 2009, s n l ng thu s n khai thác c tính t 2,277 tri u t n, t ng 6,6%
so v i n m 2008 (t c
t ng cao nh t trong 8 n m tr l i ây), trong ó khai thác
bi n t 2,086 tri u t n, t ng 7,2%. Khai thác bi n t ng cao là do các lo i cá c m,
các trác, cá h , các n c, cá ng xu t hi n trên ng tr ng v i m t

cao và th i
gian kéo dài.
ng th i chính sách h tr ng dân mua m i, óng m i tàu có
công su t l n ã t ng n ng l c khai thác h i s n xa b . Ngoài ra, d ch v ngh cá
c c i ti n h p lý và hi u qu h n ã t o
u ki n cho các tàu thuy n t ng
thêm s ngày ánh b t trên bi n (T ng c c Th ng kê, 2009).
Qua ba n m 2007 – 2009, s n l ng khai thác th y s n c a Vi t Nam có chi u
ng t ng cho th y các ng dân c a Vi t Nam ã d n hoàn thi n v k thu t
khai thác th y s n.
2.1.3 Tình hình xu t kh u th y s n
Giá tr xu t kh u th y s n c a Vi t Nam có xu h ng t ng t n m 2005 n 2008.
i ba m t hàng th y s n xu t kh u chính là tôm ông, cá ông và m c ông.
c bi t là cá ông chi m t tr ng l n trong t ng s n l ng th y s n xu t kh u
a Vi t Nam (T ng c c Th ng kê, 2005 – 2009).

5


VT: Tri u USD
Tri u USD
4,510

5,000
4,000
3,000

3,358

4,200

3,763

2,733

2,000
1,000

2005

2006

2007

2008

2009

m

Hình 2.2: Giá tr xu t kh u th y s n c a Vi t Nam (2005 - 2009)
(Ngu n: T ng c c Th ng kê, 2005 2009)
Trong ó, giá tr xu t kh u th y s n t cao nh t vào n m 2008 v i 4,509 t USD
ng 19,8% và s n l ng xu t kh u c ng t ng 33,7% lên m c 1.236 nghìn t n so
i cùng k n m 2007. Các m t hàng th y s n Vi t Nam ã có m t 160 th
tr ng v i g n 70 lo i s n ph m khác nhau. t bi t là trong n m 2008, các nhà
xu t kh u Vi t Nam ã chuy n tr ng tâm là th tr ng EU, Nh t, M , Hàn
Qu c...sang nh ng th tr ng m i nh Nga, Ucraina, Ai C p…vì các th tr ng
chính c a th y s n Vi t Nam ang n m trong qu
o c a cu c kh ng ho ng kinh

(T Vân Hà, 2009).
c dù ã có nh ng thay i
tìm ki m th tr ng m i nh ng EU, M , Nh t
n luôn là th tr ng nh p kh u th y s n l n c a Vi t Nam. Trong ó, EU nh p
kh u 349 nghìn t n th y s n Vi t Nam v i tr giá 1,14 t USD, t ng 26% v giá
tr , chi m 25,4% c c u th ph n c a ngành th y s n, ti p t c gi v trí nhà nh p
kh u th y s n l n nh t; Nh t B n v n lên hàng th 2 (v t M ) v nh p kh u
th y s n v i kh i l ng 134,9 nghìn t n và giá tr 828,2 tri u USD, t ng 13,2%
kh i l ng và 11% v giá tr so v i n m 2007; M
ng tu c xu ng v trí th
ba v nh p kh u th y s n c a Vi t Nam do t tr ng xu t kh u vào th tr ng này
gi m t 20,4% xu ng 16,5% trong c c u th tr ng xu t kh u th y s n do nhu
u tiêu th và nh p kh u c a n c này gi m (T Vân Hà, 2009).
Không th so sánh v i EU, Nh t B n, M … v giá tr nh p kh u th y s n, nh ng
m 2008, Nga và Ucraina ã th c s tr thành nh ng th tr ng xu t kh u m i

6


y tri n v ng vì giá tr xu t kh u t ng 82,9% so v i n m 2007, Nga tr i d y t v
trí s 7 lên v trí s 5, xét v m t kh i l ng, Nga ng th 3 v nh p kh u thu
n Vi t Nam (sau EU và Nh t B n) (T Vân Hà, 2009).
Sang n m 2009, kim ng ch xu t kh u gi m 6,7 % so v i n m 2008. ây là l n
u tiên trong 13 n m qua xu t kh u th y s n t m c t ng tr ng âm (T ng c c
Th ng kê, 2009). Nguyên nhân làm cho kim ng ch xu t kh u th y s n gi m là:
- M t là do nh h ng c a cu c kh ng ho ng kinh t n m 2008 mà các n n kinh
l n ch u nh h ng n ng n c a cu c kh ng ho ng kinh t l i chính là các th
tr ng xu t kh u th y s n ch l c c a Vi t Nam. Ði u ó khi n cho xu t kh u
th y s n c a ta gi m so v i cùng k , giá bán th p, nh h ng hi u qu s n xu t,
kinh doanh và tính b n v ng c a xu t kh u th y s n.

- Hai là s c nh tranh không lành m nh c a các doanh nghi p xu t kh u, b
i
tác l i d ng a giá xu t kh u xu ng m c quá th p v i ch t l ng th p (t l m
ng cao, dùng hóa ch t gi n c...) không nh ng làm t n h i n hi u qu và l i
ích c a ng i nuôi cá mà còn nh h ng n uy tín c a cá tra Vi t Nam, t o c
cho nh ng thông tin không t t c a báo chí các n c, d n n nguy c làm m t th
tr ng.
- Ba là ngu n nguyên li u không n nh, tình hình s n xu t khai thác không
thu n l i c ng làm gi m t ng tr ng xu t kh u.
(Ánh Tuy t, 2009)
Tuy trong n m 2009, xu t kh u th y s n g p nhi u khó kh n, tr ng i c v y u
khách quan l n ch quan, nh ng
t
c nh ng k t qu ã nêu là n l c
áng ghi nh n c a ngành th y s n n c nhà.
2.2 Tình hình th y s n

ng b ng sông C u Long

2.2.1 Tình hình nuôi tr ng th y s n
các t nh khu v c BSCL, s n xu t th y s n
c xác nh là m t trong nh ng
ngành kinh t m i nh n
y nhanh t c
chuy n d ch c c u s n xu t nông
nghi p – nông thôn và là m t hàng xu t kh u ch l c c a BSCL (B n tin Nông
thôn i m i, 2009).
m 2005, di n tích nuôi th y s n
BSCL là 680,2 nghìn ha, t s n l ng là
1.002 tri u t n. Phong trào nuôi th y s n phát tri n r ng kh p BSCL n n m

2008 thì di n tích nuôi th y s n ã t ng lên 752.2 nghìn ha v i s n l ng là 1,8

7


tri u t n nh ng n cu i n m 2008 di n tích nuôi th y s n gi m áng k (T ng
c Th ng kê, 2008).
Di n tích nuôi th y s n gi m do ng i nuôi th y s n
BSCL ph i mua th c n
ch n nuôi th y s n (chi m kho ng 70% giá thành) v i giá cao h n t 20% - 30%
so v i nh ng ng i nuôi th y s n Thái Lan, Trung Qu c. Do ó, l i nhu n c a
ng i nuôi th y s n t th p. M t khác, trong quy trình s n xu t th y s n ch a có
g n k t gi a các khâu nuôi, ch bi n và tiêu th s n ph m. H u nh t t c các
nhà máy ch bi n th y s n
BSCL u t t i vùng nguyên li u nh ng gi a
nhà máy và ng i nuôi v n ch a g n k t (Nh t Chánh, 2009).
n 2009, di n tích nuôi th y s n gi m xu ng d n n tình tr ng thi u ngu n
nguyên li u t i các nhà máy ch bi n. Trong ó, di n tích th nuôi cá tra t i
BSCL ch a
c 1.000 ha m t n c, th p h n cùng k n m tr c n 30% di n
tích. Ph n l n ng i nuôi cá tra cho r ng h khó ti p c n v i ngu n v n h tr
a Chính ph , trong khi các doanh nghi p ch bi n cá tra xu t kh u d dàng ti p
n h n ( c Toàn, 2009).
Bên c nh ó, tình hình nuôi tr ng và ch bi n tôm sú, tôm th chân tr ng
xu t
kh u
BSCL c ng ang g p nhi u khó kh n trong n m 2008. Do thi u nguyên
li u nên nhi u nhà máy ch bi n tôm Cà Mau ang ho t ng kho ng 30 - 40%
công su t (Nh t Chánh, 2009).
2.2.2 Tình hình xu t kh u th y s n

Kim ng ch xu t kh u thu s n c a BSCL n m 2008 t g n 2,5 t USD, chi m
n 60% t ng kim ng ch xu t kh u thu s n c a c n c. Riêng m t hàng cá tra,
cá ba sa óng góp 2% GDP c a c n c và kho ng 32% t ng kim ng ch xu t
kh u c a ngành thu s n (Hà Tri u, 2009).
Trong quý I/2009, s n l ng ch bi n và kim ng ch xu t kh u th y s n c a các
nh vùng BSCL nh Cà Mau, C n Th , An Giang, V nh Long… u gi m, các
nhà máy ch bi n ch ho t ng 35 - 40% công su t thi t k . Xu t kh u th y s n
BSCL ti p t c g p nhi u khó kh n do thi u ngu n con gi ng có ch t l ng,
thi u v n, giá c nguyên li u u vào nh th c n th y s n, thu c thú y t ng cao.
Hi n nay, do thi u nguyên li u nên giá nguyên li u thu s n t ng cao nh ng do
không chu n b
u t cùng v i tác ng t r i ro c a các v tr c còn quá l n
nên nhi u nông dân v n ch a s n sàng ti p t c s n xu t (Hà Tri u, 2009).

8


2.3 Tình hình th y s n t nh H u Giang
Là t nh n m trung tâm BSCL, giáp Thành ph C n Th , Sóc Tr ng, V nh
Long...H u Giang là t nh có
u ki n thu n l i
phát tri n kinh t - xã h i. Tuy
i
c tái l p trên c s tách ra t t nh C n Th n m 2004, h th ng h t ng
ch a hoàn thi n, trình
dân trí còn h n ch ... nh ng chính quy n và nhân dân
trong t nh ã bi t phát huy ti m n ng, th m nh t cây lúa
t ng b c nâng cao
i s ng cho nông dân, xây d ng nông thôn m i.
ng 2.1: Di n tích m t n c nuôi th y s n c a BSCL và t nh H u Giang

m
BSCL (1000 ha)
u Giang (1000 ha)

2005

2006

680,2
8,9

691,2
7,4

2007
723,8
8,4

S b 2008
752,2
6,1

(Ngu n: T ng c c Th ng kê, 2009)
Theo s li u th ng kê c a t ng c c th ng kê Vi t Nam, n m 2009, di n tích m t
c c a t nh H u Giang có chi u h ng gi m d n qua các n m t 2005 n
2008. N m 2005 di n tích nuôi th y s n c a t nh kho ng 8,9 nghìn ha, n n m
2008 di n tích này ch còn 6,1 nghìn ha.
Th y s n là th m nh th hai sau cây lúa H u Giang. N m 2009, s n l ng c
t 53.000 t n. Tr c yêu c u phát tri n kinh t b n v ng theo h ng s n xu t
hàng hoá g n v i th tr ng tiêu th , H u Giang ã ti n hành quy ho ch t ng th

ngành nuôi tr ng thu s n n n m 2020; xây d ng các mô hình nuôi thu s n an
toàn, ch t l ng theo tiêu chu n qu c t SQF 1.000CM (h th ng qu n lý r i ro
ch t l ng và an toàn v sinh th c ph m) ( ào Thái, 2009).
Di n tích nuôi th y s n n nay t 139.068 ha, t 93,3% k ho ch và t ng
4,02% so n m 2008. Trong ó di n tích nuôi cá ao: 6.700 ha, cá ru ng: 5.400 ha,
di n tích nuôi tôm càng xanh 6,5 ha. Trong t ng di n tích 6.700 ha nuôi cá ao thì
có 620 ha nuôi thâm canh, v i các i t ng nuôi ch y u nh : Cá tra 170 ha,
nuôi t p trung th xã Ngã B y, Ph ng Hi p, Châu Thành; Cá rô ng 350 ha, nuôi
p trung huy n Long M , V Th y, Châu Thành; Cá trê 91 ha nuôi t p trung
huy n Châu Thành A, Châu Thành, Ngã B y; Cá thát lát còm 71 ha, nuôi t p
trung nhi u V Th y, Long M ; Cá s c r n 26 ha, t p trung nhi u Long M , Ngã
y, Châu Thành; Cá b ng t ng 36 ha, t p trung rãi rác các huyên, th ; tôm càng
xanh 6,5 ha t p trung Long M , Châu Thành...

9


Hình 2.3: B n

a gi i hành chính t nh H u Giang

(Ngu n: y ban nhân dân t nh H u Giang, 2009)

10


ng s n l ng th y s n trong tháng 9/2009 c 4.909,78 t n, trong ó s n l ng
khai thác kho ng 250 t n. L y k 9 tháng u n m 2009 t ng s n l ng th y s n
c t 30.605,78 t n, trong ó s n l ng cá tra 10.104 t n và s n l ng khai
thác kho ng 2.550 t n (Báo cáo c a S NN & PTNT H u Giang, 2009).

Tuy di n tích m t n c t nh H u Giang gi m qua 4 n m 2005 n 2008 nh ng
n l ng nuôi tr ng c a t nh l i t ng u qua các n m do có s ti p c n v k
thu t, ph ng pháp nuôi, h c h i
c nhi u kinh nghi m t các a ph ng khác
ó nâng cao s n l ng.
ng 2.2: S n l

ng th y s n nuôi tr ng c a
m

2005

BSCL (tri u t n)
u Giang (tri u t n)

BSCL và t nh H u Giang.
2006

1000
21

1160
25

2007
1520
31

S b 2008
1830

38

(Ngu n: T ng c c Th ng kê, 2009)
Hàng n m xu t kh u thu h i s n c a t nh t 20.000 t n (kho ng 50 tri u USD).
t hàng xu t kh u ch y u là các s n ph m
c ch bi n t th y s n nh tôm
và m t s m t hàng th y s n ông l nh khác. M t hàng xu t kh u có kh i l ng
n nh t là tôm, kh i l ng xu t kh u trên d i 5.000 t n. N m 2003 xu t kh u
cao nh t t 9.876 t n. Xu t kh u cá tra n m 2005 t ng t bi n, n m 2005 t
6.000 t n, g p 2,5 l n n m 2001 (Báo cáo c a S Công th ng H u Giang, 2009)

11


CH

PH

NG PHÁP LU N VÀ PH

3.1 Ph

ng pháp lu n

NG 3

NG PHÁP NGHIÊN C U

3.1.1 M t s khái ni m c b n
3.1.1.1 Khái ni m phân tích ho t

ng kinh doanh

Phân tích ho t ng kinh doanh là quá trình nghiên c
trình và k t qu ho t ng kinh doanh doanh nghi
ho t ng kinh doanh và các ngu n ti m n ng c n
các ph ng án và gi i pháp nâng cao hi u qu ho t
doanh nghi p.

u,
ánh giá toàn b quá
p, nh m làm rõ ch t l ng
c khai thác, trên c s
ra
ng s n xu t kinh doanh

3.1.1.2 Khái ni m hi u qu kinh doanh
Hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p là m t ph m trù kinh t ph n ánh trình
d ng ngu n nhân tài v t l c c a doanh nghi p. ây là m t v n h t s c ph c
p, có liên quan n nhi u y u t , nhi u m t c a quá trình ho t ng s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p nh : lao ng, t li u lao ng, i t ng lao
ng….
3.1.2 Các ch tiêu phân tích
3.1.2.1 Ch tiêu v doanh thu
- Doanh thu bán hàng: Doanh thu bán hàng là t ng giá tr s n ph m, hàng hóa,
ch v mà doanh nghi p ã bán ra trong k .
- Doanh thu bán hàng thu n: Là doanh thu sau khi tr i các kho n gi m tr , chi t
kh u hàng bán, gi m giá hàng bán, hàng bán b tr l i, các lo i thu ánh trên doanh
thu th c hi n trong k nh : thu tiêu th
c bi t, thu xu t nh p kh u…ch tiêu này

ph n ánh thu n giá tr hàng bán c a doanh nghi p trong k báo cáo.
3.1.2.2 Ch tiêu v chi phí
- Khái ni m chi phí
Chi phí là bi u hi n b ng ti n c a toàn b hao phí v lao ng s ng, lao ng v t
hóa và các chi phí khác phát sinh trong quá trình ho t ng c a doanh nghi p.
tài phân tích chi phí theo ch c n ng ho t ng. Chi phí nguyên v t li u tr c
ti p, chi phí nhân công tr c ti p và chi s n xu t chung s
c k t chuy n vào giá

12


n hàng bán trong quá trình tiêu th .
+ Giá v n hàng bán: là bi u hi n b ng ti n toàn b chi phí c a doanh nghi p
hoàn thành vi c s n xu t và tiêu th m t lo i s n ph m nh t nh.
+ Chi phí bán hàng: G m các chi phí phát sinh trong quá trình tiêu th s n
ph m, hàng hóa, d ch v , ti n l ng, các kho n ph c p ph i tr cho nhân viên
bán hàng, ti p th , óng gói s n ph m, b o qu n, kh u hao tài s n c
nh, bao bì,
chi phí v t li u, chi phí mua ngoài, chi phí b o qu n, qu ng cáo…
+ Chi phí qu n lý doanh nghi p: Là nh ng chi phí chi ra có liên quan n vi c
ch c, qu n lý,
u hành ho t ng s n xu t kinh doanh. Chi phí qu n lý g m
nhi u lo i: chi phí nhân viên qu n lý, chi phí v t li u, d ng c , kh u hao.
b. T su t chi phí
su t chi phí
c coi là m t ch tiêu ch t l ng n u t su t chi phí m t hàng
nào th p hay c a b ph n nào th p thì doanh nghi p c n y m nh kh i l ng s n
xu t kinh doanh m t hàng, b ph n ó thì l i nhu n c a doanh nghi p s cao.
su t chi phí cho ta bi t c n bao nhiêu ng chi phí s t o ra

c m t ng k t
qu .
Tính t su t chi phí theo doanh thu.
TSCP=

CPKD
DT

Trong ó:
TSCP: T su t chi phí
DT: doanh thu

TCPKD: t ng chi phí kinh doanh
- Tính t su t chi phí theo l i nhu n
TSCP=

CPKD
LN

V i LN: l i nhu n
c. T tr ng chi phí
Là m t ch tiêu dùng ánh giá t tr ng c a kho n m c hay s n ph m hàng hóa
trong t ng chi phí c a doanh nghi p.
- T tr ng theo kho n m c
TT=

cp i
CPKD

× 100

13


i Cpi: là chi phí c a t ng kho n m c

3.1.2.3 Ch tiêu v s d ng lao

ng

Lao ng là y u t quy t nh trong lao ng s n xu t kinh doanh, nó nh h ng
t l n n hi u qu c a quá trình kinh doanh c a công ty. Do ó, vi c qu n lý s
ng lao ng
t
c hi u qu cao nh t là m i quan tâm hàng u i v i
các nhà qu n lý doanh nghi p.
Hi u su t s d ng lao ng
c ánh giá qua hai ch tiêu: n ng su t lao ng
bình quân và hi u qu s d ng qu l ng.
a. Hi u su t s d ng lao

ng
i nhu n

Hi u su t s d ng lao
Ch tiêu này ph n ánh m t ng
m.
b. Hi u su t s d ng qu l

=

ng
i lao

lao

ng làm ra bao nhiêu

ng
ng l i nhu n trong

ng
i nhu n

Hi u su t s d ng qu l

ng

=

ng qu l

Ch tiêu này ph n ánh trong n m n u m t
nhiêu ng l i nhu n.
c. T ng qu l

ng l

ng

QLi = (DTi / NSi) x LBQi

G i:
QLi: t ng qu l

ng n m i c a công ty

NSi: n ng su t lao

ng bình quân n m i c a công ty

LBQi: l ng bình quân n m i c a công ty
DTi: doanh thu bình quân n m i c a công ty
d. N ng su t lao

ng

ng su t lao

Doanh thu
ng =

lao

14

ng

ng

ng b ra thì s thu

c bao


Ch tiêu này ph n ánh m t ng
m.

i lao

ng làm ra bao nhiêu

ng doanh thu trong

3.1.2.4 Ch tiêu v l i nhu n
i nhu n là m t y u t có vai trò h t s c quan tr ng trong vi c phân tích , ánh
giá k t qu ho t ng kinh doanh c a công ty. Vì l i nhu n là ch tiêu ch t l ng
ng h p bi u hi n k t qu c a quá trình s n xu t kinh doanh, ph n ánh y
v
t s l ng và ch t l ng c a công ty, ph n ánh k t qu c a vi c s d ng các
u t c b n c a quy trình s n xu t và kinh doanh c a công ty. Vì v y, phân tích
i nhu n là m t vi c làm h t s c c n thi t
ánh giá k t qu ho t ng kinh
doanh c a công ty.
i nhu n là kho n ti n chênh l ch gi a doanh thu bán hàng và cung c p d ch v
tr i các kho n gi m tr , giá v n hàng bán, chi phí ho t ng và thu .
i nhu n = Doanh thu – Chi phí
LNi = Qi (Pi - Zi - CBHi - CQLi)

Trong ó:

LN: L i nhu n t ho t ng s n xu t kinh doanh
Qi: Kh i l ng s n ph m hàng hóa lo i i
Pi: Giá bán s n ph m hàng hóa i
Zi: Giá v n hàng bán s n ph m háng hóa lo i i
CBHi: Chi phí bán hàng n v s n ph m hàng hóa lo i i
CQLi: Chi phí qu n lý doanh nghi p n v s n ph m hàng hóa lo i i
3.1.2.5 Các ch tiêu tài chính
a. Ch thiêu kh n ng sinh l i
- Su t sinh l i c a doanh thu (ROS)
ROS

i nhu n ròng

=

(%)
Doanh thu thu n

Su t sinh l i c a doanh thu: th hi n c m t
nhiêu l i nhu n
- Su t sinh l i c a tài s n (ROA)
ROA

=

ng doanh thu t o ra

i nhu n ròng
ng tài s n bình quân

15

(%)

c bao