KỸ THUẬT sản XUẤT GIỐNG cá rô PHI vằn DÒNG GIFT tại TRUNG tâm GIỐNG THỦY sản BÌNH CÁCH LONG AN

TR

B

NG
I H C C N TH
KHOA TH Y S N
MÔN K THU T NUÔI TH Y S N

NGUY N PHAN PHÚ L

NG

K THU T S N XU T CÁ RÔ PHI V N
(Oreochromis niloticus)
DÒNG GIFT
T I TRUNG TÂM GI NG TH Y S N
BÌNH CÁCH –LONG AN

LU N V N T T NGHI P
IH C
CHUYÊN NGÀNH QU N LÝ NGH CÁ

2009


TR

B

NG

I H C C N TH
KHOA TH Y S N
MÔN K THU T NUÔI TH Y S N

NGUY N PHAN PHÚ L

NG

K THU T S N XU T CÁ RÔ PHI V N
(Oreochromis niloticus)
DÒNG GIFT
T I TRUNG TÂM GI NG TH Y S N
BÌNH CÁCH –LONG AN

LU N V N T T NGHI P
IH C
CHUYÊN NGÀNH QU N LÝ NGH CÁ

CÁN B H
NG D N
Ts. PH M MINH THÀNH

2009


L IC MT
Sau h n 3 tháng th c t p t t nghi p t i trung tâm gi ng th s n Bình Cách-Long
An em ã hoàn thành lu n v n t t nghi p này.
Em kính g i lòng bi t n chân thành
Th y Ph m Minh Thành ã h

t p t t nghi p.

n:

ng d n em t n tình trong su t quá trình em th c

Em xin chân thành c m n anh Ph m Phú Hùng ã t o i u ki n t t cho em th c
t p, anh Lê V n K t cùng v i các anh, ch trong trung tâm gi ng th y s n Bình
Cách ã giúp cho em nh ng t li u, k thu t trong quá trình th c t p.
Toàn th giáo viên Khoa Th y S n nói chung và b môn k thu t nuôi th y s n
n c ng t nói riêng ã t o i u ki n thu n l i giúp em hoàn thành t t lu n v n
này.
Các b n cùng khóa ã giúp
em trong su t quá trình th c t pvà óng góp ý ki n
hi u bi t c a em ngày càng
c phong phú thêm.
Em r t mong s óng góp c a quý th y cô và các b n
hoàn ch nh h n.

bài lu n v n này

c

Xin chân thành c m n !

i


M CL C
L I C M T ............................................................................................................i

M C L C ................................................................................................................ii
DANH SÁCH HÌNH DANH SÁCH B NG VÀ T! VI"T T#T ..........................iv
Ch ng 1: $%T V&N $' ........................................................................................1
1.1 Gi i thi u................................................................................................................. 1
1.2 M(c tiêu c a tài ................................................................................................ 2
1.3 N i dung nghiên c)u.............................................................................................. 2
Ch ng 2: L*+C KH O TÀI LI,U.......................................................................3
2.1 Khái quát v trung tâm gi ng t y s n Bình Cách-Long An……………….. . 3
2.2 $-c i m sinh h c c a cá rô phi v.n dòng GIFT………………………….. . 3
2.2.1 $-c i m phân lo i ......................................................................................... 3
2.2.2 Hình thái ........................................................................................................... 3
2.2.3 Phân b ............................................................................................................. 4
2.2.4 $i u ki n môi tr /ng s ng ............................................................................ 4
2.2.5 $-c i m dinh d ng ..................................................................................... 5
2.2.6 $-c i m sinh tr ng ..................................................................................... 5
2.2.7 $-c i m sinh s n ........................................................................................... 6
2.2.7.1 Thành th(c sinh d(c ................................................................................ 6
2.2.7.2 Chu k0 sinh s n c a cá rô phi................................................................. 6
2.2.7.3 T p tính sinh s n ...................................................................................... 6
2.3 K thu t s n xu t gi ng cá rô phi.. ……………………………………………...8
2.3.1 Xây d ng mô hình ao nuôi ............................................................................ 8
2.3.2 Cá gi ng ........................................................................................................... 9
2.3.3 Nuôi v1 cá b m2 .......................................................................................... 10
2.3.4 M t s ph ng pháp sinh s n cá rô phi...................................................... 10
2.3.5 * ng cá rô phi gi ng .................................................................................... 11
2.3.6 Th)c n và cách ch m sóc ........................................................................... 11
2.3.7 Ch m sóc và qu n lý..................................................................................... 13
2.3.8 Thu ho ch....................................................................................................... 14
2.4 M t s mô hình s n xu t gi ng cá rô phi………………………………….. 15
2.4.1 K thu t nuôi cá rô phi s ch theo ch tiêu an toàn v sinh th c ph3m ... 15

2.4.1.1 Ði u ki n ao nuôi bán thâm canh ... ………………………………….16
2.4.1.2 Cá gi ng và m t
nuôi ..... …………………………………………..16
2.4.1.3 Cho n và ch m sóc ...... ……………………………………………….16
2.4.1.4 Thu ho ch ....... …………………………………………………………18
2.4.2 S n xu t cá rô phi n tính .......................................................................... 19
Ch ng 3: PH*4NG PHÁP NGHIÊN C5U .........……………………………...21
3.1 Khái quát v trung tâm gi ng th y s n Bình Cách-Long An ……..…………21
3.2 Ph ng pháp th c hi n ……………………………………………….……..….21
3.2.1 Tìm hi u v cách c i t o ao ....... ………………………………………….21
ii


3.2.2 K thu t nuôi cá b m2 ....... ………………………………………………21
3.2.3 S xu t hi n cá b t trong ao ....................................................................... 21
3.2.4 S n l ng cá con ....... …………………………………………………..….21
3.2.5 K thu t ng nuôi cá con ..................................................................... 22
3.3 Thu th p và phân tích m u ………………………………………….…………..22
3.3.1 M u môi tr /ng n c ................................................................................... 22
3.3.2 Kh n ng sinh s n c a cá ............................................................................. 22
3.3.3 S)c sinh s n c a cá ....................................................................................... 22
3.3.4 T c sinh tr ng c a cá ............................................................................ 22
3.3.5 T l s ng ....................................................................................................... 23
3.3.6 H ch toán kinh t .......................................................................................... 23
3.4 Ph ng pháp x6 lý s li u và ánh giá k t qu ……………………………. 23
3.4.1 Ph ng pháp x6 lý s li u ........................................................................... 23
3.4.2 Ph ng pháp ánh giá k t qu .................................................................... 23
Ch ng 4: K"T QU VÀ TH O LU7N.....…………………………………….24
4.1 Khái quát v trung tâm gi ng th y s n Bình Cách-Long An……………… 24
4.2 Nuôi cá b m2 ......................................................................................................... 25

4.2.1 $i u ki n ao nuôi cá b m2 ............................................................................ 25
4.2.2 C i t o ao ....................................................................................................... 26
4.2.3 Th cá vào ao nuôi .......................................................................................... 27
4.2.4 Ch m sóc và qu n lý cá .................................................................................. 28
4.2.4.1 Th)c n cho cá ......................................................................................... 28
4.2.4.2 Ch m sóc cá b m2 .................................................................................. 29
4.3 * n nuôi cá con ..................................................................................................... 30
4.3.1 $i u ki n ao nuôi ........................................................................................... 30
4.3.2 Th cá vào ao nuôi ......................................................................................... 30
4.3.3 Qu n lý và ch m sóc ...................................................................................... 31
4.4 K t qu nuôi cá b m2 …………………………………………………………..32
4.4.1 $i u ki n môi tr /ng ao nuôi cá b m2 ..................................................... 32
4.4.2 S xu t hi n cá b t trong ao cá b m2 gi ng ............................................ 32
4.4.3 S)c sinh s n c a cá ....................................................................................... 33
4.4.4 S n l ng cá con thu
c t8 ao cá b m2 ................................................ 33
4.4.5 $i u ki n môi tr /ng ao nuôi cá ng....................................................... 34
4.4.6 S t ng tr ng c a cá ................................................................................... 34
4.5 H ch toán kinh t ………………………………………………………………..36
4.5.1 Chi Phí ............................................................................................................ 36
4.5.2 Doanh Thu ..................................................................................................... 38
4.5.3 L i Nhu n ...................................................................................................... 38

Ch ng 5: K"T LU7N VÀ $' XU&T ........…………………………………….40
5.1 K t lu n …………………………………………………………………………..40
5.2 $ xu t .......................................................................................................... 40
TÀI LI,U THAM KH O ......……………………………………………………41
PH L C ....... …………………………………………………………………...43

iii

DANH SÁCH HÌNH, DANH SÁCH B NG VÀ T

VI T T T

DANH SÁCH HÌNH
Hình 2.1: Rô phi v.n O. niloticus .............................................................................4
Hình 2.2: Phân bi t cá rô phi c cái........................................................................7
Hình 4.1: Ao cá b m2 ............................................................................................24
Hình 4.2: C i t o ao ................................................................................................26
Hình 4.3: Ao ng cá..............................................................................................27
Hình 4.4: H th ng ao c a trung tâm gi ng th y s n Bình Cách-Long An ...........30
Hình 4.5: Bi u 9 t ng tr ng c a cá .......................................................................35
DANH SÁCH B NG

B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B

B
B
B
B
T

ng 2.1: Phân bi t cá rô phi c và cá cái..............................................................7
ng 2.2: M t s yêu c u dinh d ng c a cá rô phi ..............................................12
ng 2.3: Ch
cho n và kh3u ph n n theo t8ng giai o n c a cá rô phi ........17
ng 2.4 Công th)c th)c n ...................................................................................18
ng 4.1: $i u ki n ao nuôi cá b m2....................................................................25
ng 4.2: Th cá vào ao nuôi v1 ............................................................................28
ng 4.3: Th)c n cho cá b m2 khi ch a sinh s n ...............................................28
ng 4.4: Th)c n cá b m2 và cá con khi sinh s n...............................................29
ng 4.5 Thành ph n th)c n cá con qua các giai o n.........................................31
ng 4.6: $i u ki n môi tr /ng ao nuôi cá b m2 1..............................................32
ng 4.7: $i u ki n môi tr /ng ao nuôi cá b m2 2..............................................32
ng 4.8: $i u ki n môi tr /ng ao ng cá...........................................................34
ng 4.9: S t ng tr ng c a cá ng ...................................................................35
ng 4.10: Chi phí th)c n 20 ngày u cho cá b m2 và cá con ........................36
ng 4.11: Chi phí 17 ngày u .............................................................................36
ng 4.12: Chi phí ngày 18 - 24.............................................................................37
ng 4.13: Chi phí ngày 25 - 59.............................................................................37
ng 4.14: Chi phí khác .........................................................................................38
VI T T T

Ctv: c ng tác viên

iv


Ch

ng 1

TV N

1.1 Gi i thi u
Cá rô phi có ngu n g c t Châu Phi thu c h Cichlidae, b cá v c Perciformes.
Cho n n m 1964, ng i ta m i bi t kho ng 30 loài cá rô phi, hi n nay con s
ó kho ng 100 loài, trong ó kho ng 10 loài có giá tr kinh t . Nh ng loài
c
nuôi ph bi n là cá rô phi v n, rô phi xanh, rô phi
và rô phi en trong ó loài
nuôi ph biên nh t là cá rô phi v n (O. niloticus)
Ngày nay cá rô phi không nh ng
c nuôi châu Phi mà ã
c phát tán và
nuôi nhi u n c trên th gi i, c bi t là các n c nhi t i và c n nhi t i.
Trong vài ch c n m tr l i ây, chúng m i th c s tr thành loài cá nuôi công
nghi p, s n l ng l n và giá tr kinh t cao (Thông tin khoa h c công ngh thu
s n, 2005).
Cá rô phi là loài cá
c nuôi ph bi n th 2 trên th gi i, ch sau nh ng loài cá
chép (Fitzsimmons, K and Gonznlez, P, 2005). Theo Ph m Th Thu H ngCC.BVNL Th y s n thì s n l ng cá rô phi nuôi trên th gi i không ng ng t ng
lên (n m 1990 là 400 ngàn t n, 1995 là 800 ngàn t n, n m 1999 t 1.1 tri u t n )
và ngày càng óng vai trò quan tr ng trong vi c c i thi n ngu n cung c p dinh
d ng cho ng i nghèo, ngh nuôi cá rô phi c!ng

c cho là m t sinh k t t
nh t cho nông dân thoát kh i ói nghèo. Trong t "ng lai, cá rô phi s# là s n ph$m
thay th cho các loài cá th t tr%ng ang ngày càng c n ki t (WFC, 2003).
Trong nh ng n m qua, cá rô phi
c th tr ng th gi i c bi t a chu ng.
&i u này ã thúc $y mô hình nuôi cá rô phi xu t kh$u phát tri'n m nh m#
nhi u qu c gia, nh t là Trung Qu c, Thái Lan, Philippines,... Nhi u chuyên gia
trong ngành thu s n nh n nh nhu c(u s) d ng s n ph$m ch bi n t cá rô phi
th tr ng n c ngoài s# ti p t c t ng m nh trong nh ng n m t i. &ây là d u hi u
t t cho s phát tri'n mô hình nuôi cà rô phi xu t kh$u n c ta.
* Vi t Nam trong nh ng n m g(n ây, B Thu S n ã có ch tr "ng khuy n
khích phát tri'n ngh nuôi cá rô phi các vùng mi n trong c n c. & c bi t chú
tr ng m r ng quy mô s n xu t, c i ti n k+ thu t ' t o ra s n ph$m có ch t
l ng cao nh m áp ng t t nhu c(u c a th tr ng xu t kh$u (&oàn Kh%c & ,
2008).
1


Tr c tình hình trên, ' gi i quy t
cv n
ch
ng cung c p
con gi ng
ch t l ng cao cho các mô hình nuôi thâm canh xu t kh$u nói chung và tiêu th
trong n c nói riêng, ta c(n bi t hi n tr ng s n xu t gi ng cá rô phi nh m tìm ra
bi n pháp s n xu t gi ng có hi u qu nh t. Do ó th c hi n
tài “K+ thu t s n
xu t gi ng cá rô phi v n dòng GIFT t i Trung Tâm Gi ng Th y S n Bình CáchLong An” là th t c(n thi t.
1.2 M c tiêu c a

tài

&ánh giá hi n tr ng s n xu t gi ng cá rô phi Trung Tâm Gi ng Th y S n Bình
Cách-Long An trên c" s phát tri'n b n v ng.
1.3 N i dung nghiên c u
- Hi n tr ng k+ thu t nuôi cá b m,, kích thích sinh s n p tr ng và "ng nuôi cá
con.
- Hi u qu kinh t c a bi n pháp kích thích n
- M t s ch tiêu môi tr

ng v nhi t

c cho cá rô phi sinh s n.

, Oxy, pH t i ao "ng và ao nuôi v-.

2


Ch
L

ng 2

C KH O TÀI LI U

2.1 Khái quát v trung tâm gi ng th y s n Bình Cách-Long An
Trung tâm gi ng th y s n Bình Cách thu c huy n Châu Thành-Long An
Huy n Châu Thành giáp ranh Th xã Tân An, cách trung tâm Th xã 12 km, cách
thành ph H Chí Minh 52 km theo tuy n Qu c l 1A và 42 km theo tuy n Qu c

l 50. Phía B%c giáp huy n Tân Tr , ranh gi i là sông Vàm C Tây; phía Nam
giáp huy n Ch G o và huy n Gò Công Tây t nh Ti n Giang; phía &ông giáp
huy n C(n & c, ranh hành chánh là sông Vàm C ; phía Tây giáp huy n Châu
Thành t nh Ti n Giang.
Di n tích: 150,5km2
Dân s : 99.100 ng
M t

: 658 ng

i (2004)

i/km2

L ng m a trung bình: 1.620 mm
Nhi t trung bình 27,4°C.
(Bách khoa Toàn Th M , 2009)
2.2

c i m sinh h c cá rô phi v n dòng GIFT

2.2.1
B cá v

c i m phân lo i
c: PerciForms

H : Cichlidae
Gi ng: Oreochromis
Loài: Oreochromis niloticus

2.2.2 Hình thái
Toàn thân ph v y, ph(n l ng có màu xám nh t, ph(n b ng có màu tr%ng ngà
ho c xanh nh t. Trên thân có t 7-9 v ch ch y t phía l ng xu ng b ng. Các v ch
m d c theo vây uôi t phía l ng xu ng b ng. Cá rô phi v n là loài có kích
c th "ng ph$m l n, l n nhanh (Nông Nghi p Vi t Nam, 2007)

3


Hình 2.1: Rô phi v n O.niloticus
2.2.3 Phân b
Cá rô phi ph n b
châu Phi, Ai C p, Israel, nhi u sông Nil và ã di nh p t i
nhi u n"i trên th gi i (Ph m Minh Thành và Nguy.n V n Ki'm, 2008).
2.2.4 i u ki n môi tr

ng s ng

Các loài cá rô phi hi n ang nuôi có

c i'm sinh thái g(n gi ng nhau.

Nhi t
Nhi t
c(n thi t cho s phát tri'n c a cá rô phi t 20-320C, thích h p nh t là
25-320C. kh n ng ch u ng v i bi n i nhi t
c!ng r t cao t 8-420C, cá ch t
rét 5,50C và b%t (u ch t nóng 420C. Nhi t
càng th p thì cá càng gi m n,
c ch s t ng tr ng và t ng r i ro nhi.m b nh.

m n
Cá rô phi là loài r ng mu i, có kh n ng s ng
c trong môi tr ng n c sông,
su i, p tràn, h ao n c ng t, n c l và n c m n có
mu i t 0-40%.
Trong môi tr ng n c l ( m n 10-25‰) cá t ng tr
th"m ngon (Khuy n Ng Kiên Giang, 2006).

ng nhanh, mình dày, th t

T t c các loài cá rô phi u nuôi
c trong n c ng t. Cá rô phi
và cá rô phi
en thì thích h p h"n cho môi tr ng n c l (Nguy.n H u Ninh, 2007).
pH
Môi tr ng có
pH t 6,5-8,5 thích h p cho cá rô phi, nh ng cá có th' ch u
ng trong môi tr ng n c có pH th p b ng 4.

4


Oxy hoà tan
Cá rô phi có th' s ng
c trong ao, ìa có màu n c m, m t
t o dày, có
hàm l ng ch t h u c" cao, thi u Oxy. Yêu c(u hàm l ng oxy hoà tan trong
n c c a cá rô phi m c th p h"n 5-10 l(n so v i tôm sú.
trong
S bi n i c a

trong trong ao "ng cá b t 21 ngày tu i t "ng i th p, dao
ng t 25-35 cm, ây là kho ng thích h p cho s phát tri'n t t c a cá Rô phi
b t. Do có s qu n lý th c n h p lý, và có ngu n n c s ch d tr t ao l%ng,
n c trong ao "ng
c thay nh k/ hàng tháng và khi
trong trong ao "ng
gi m khi th c n d th a và khi t o trong ao phát tri'n m nh. Cho phép kh ng
ch bi n ng các y u t môi tr ng và t o ngu n th c n t nhiên h p lý cho cá
b t. Tuy nhiên,
trong n c gi m nh, vào các tháng m a nhi u nh ng s bi n
i này không nh h ng l n n t l s ng và t c
t ng tr ng c a cá rô phi
b t (Ph m Minh Truy n và ctv, 2006).
2.2.5

c i m dinh d

ng

Tính n c a cá rô phi thay i theo giai o n phát tri'n và môi tr ng nuôi. Cá rô
phi là loài cá n t p nghiêng v th c v t, th c n ch y u là t o và m t ph(n th c
v t b c cao và mùn bã h u c". * giai o n cá con t cá b t lên cá h "ng, th c n
ch y u là ng v t phù du và m t ít th c v t phù du. T giai o n cá h "ng n
cá tr ng thành th c n ch y u là mùn bã h u c" và th c v t phù du. Cá rô phi
có kh n ng tiêu hoá các loài t o xanh, t o l c mà 1 s loài cá khác không có kh
n ng tiêu hoá. Ngoài ra cá rô phi còn n
c th c n b sung nh cám g o, b t
ngô, các lo i ph ph$m nông nghi p khác.
Ð c bi t cá rô phi có th' s) d ng r t có hi u qu th c n tinh nh : cám g o, b t
ngô, khô d(u l c, - t "ng, b t cá ... và các ph ph$m nông nghi p khác. Trong

nuôi thâm canh nên cho cá n th c n có hàm l ng m cao (18-35% Protein).
Cá rô phi có nhu c(u dinh d ng (d i 40%), canxi (1,5- 2%), P (1- 1,5%), K, Na
yêu c(u v hàm l ng m th p. Ði u này r t có ý ngh0a khi ch bi n th c n
công nghi p cho cá rô phi (Thông tin khoa h c công ngh thu s n, 2005).
2.2.6

c i m sinh tr

ng

T c
l n c a cá rô phi ph thu c vào nhi t
môi tr ng, th c n, m t
th
và k+ thu t ch m sóc. Khi nuôi thâm canh cá l n nhanh h"n khi nuôi bán thâm
canh hay là nuôi ghép.
5


Giai o n cá h "ng, trong ao nuôi cá t h "ng lên gi ng, cá rô phi v n có t c
sinh tr ng khá nhanh t 15- 20 (g/tháng). T tháng nuôi th 2 n tháng nuôi
th 6 t ng tr ng bình quân ngày có th' t 2,8-3,2 g/con/ngày. Cá rô phi v n có
th' t tr ng l ng bình quân trên 500 (g/con) sau 5-6 tháng nuôi (Thông tin
khoa h c công ngh thu s n, 2005).
2.2.7

c i m sinh s n

2.2.7.1 Thành th c sinh d c
Trong i u ki n ao nuôi cá rô phi thành th c sinh d c vào tháng th 3 (cá rô phi

en), tháng 4-5 (cá rô phi v n) cá có tr ng l ng thông th ng là 100-150g/con
(cá cái). Tuy v y kích th c thành th c sinh d c c a cá rô phi ph thu c vào i u
ki n ch m sóc, i u ki n nhi t
và
tu i. Cá nuôi trong mô hình thâm canh
n ng su t cao cá cái tham gia sinh s n l(n (u sinh s n khi tr ng l ng t trên
200g. * i u ki n nuôi kém, cá cái b%t (u 1 khi tr ng l ng c" th' m i kho ng
100g (Thông tin khoa h c công ngh thu s n, 2005).
2.2.7.2 Chu k sinh s n c a cá rô phi
H(u h t các loài cá rô phi trong gi ng Orechromis u tham gia sinh s n nhi u
l(n trong 1 n m. Trong i u ki n khí h u m áp cá rô phi 1 quanh n m (10-11
l a các t nh phía nam; 5-7 l a các t nh phía B%c). S l ng tr ng m-i l(n 1
t vài tr m tr ng n kho ng 2000 tr ng. Chu k/ sinh s n c a cá rô phi th ng
kéo dài t 3-4 tu(n (Thông tin khoa h c công ngh thu s n, 2005).
2.2.7.3 T p tính sinh s n
Ð n th i k/ thành th c, vào mùa sinh s n các c i'm sinh s n th c p c a cá rô
phi r t rõ. Cá c có màu h ng ho c h"i
d i c m, vi n vây ng c, vây l ng
và vây uôi, khi ó con cái có màu h"i vàng. Ngoài ra con cái xoang mi ng h"i
ch. xu ng.

6


Hình 2.2: Phân bi t cá rô phi
B ng 2.1: Phân bi t cá rô phi
Ð c i'm phân bi t Cá

c và cái

c và cá cái

c

Cá cái

Ð(u

To và nhô cao

Nh , hàm d i tr. do ng m
tr ng và con

Màu s%c

Vây l ng và vây uôi s c Màu nh t h"n
s có màu h ng h c h"i
.

L- ni u và l- sinh 2 l-: L- ni u sinh d c và 3 l-: L- ni u, l- sinh d c
d c
l- h u môn.
và l- h u môn

Hình d ng huy t

Ð(u thoát l- ni u sinh d c D ng tròn, h"i l i và không
d ng l i, hình nón dài và nh n nh
cá c
nh n.

7


Tr c khi 1 cá c ào t xung quang b ao, n"i có n n áy c ng,
sâu m c
n c 50-60 cm. H hình lòng ch o,
ng kính t 1 t 30-40 cm, sâu 7-10 cm.
Cá cái 1 tr ng vào t , cá c ti n hành th tinh, sau khi th tinh cá cái nh t h t
tr ng vào mi ng ' p.
- * nhi t

280C th i gian p kho ng 4 ngày.

- * nhi t

300C th i gian p kho ng 2-3 ngày.

-

200C th i gian p kho ng 6 ngày.

nhi t

Cá sau khi n l ng noãn hoàng l n, cá r t y u, cá m, ti p t c p trong mi ng t
4-6 ngày, cá m, nh con và v(n ti p t c b o v
phía d i trong 1-2 ngày (u.
Cá b t khi còn nh th ng b"i thành àn xung quanh ao, có th' quan sát
c
vào lúc sáng s m (Thông tin khoa h c công ngh thu s n, 2005).

2.3 K thu t s n xu t gi ng cá rô phi
2.3.1 Xây d!ng mô hình ao nuôi
Mu n nuôi cá rô phi, tr

c tiên ph i có nh ng i u ki n c(n thi t sau ây:

- Ao nuôi c(n có di n tích t 200m2 n 1 ha. Song thích h p nh t thì di n tích
ph i t 2.000 n 5.000m2,
sâu c a ao kho ng 1,5-2m, n n áy c ng và
dày
bùn áy kho ng 15-20 cm.
- B ao ph i ch%c ch%n, không rò r . & nh b ph i cao h"n m c n c cao nh t
trong ao là 0,5m, áy ao nghiêng v c ng thoát n c m t góc t 3 n 5 .
- Có th i gian chi u sáng dài, h th ng m "ng c ng hoàn ch nh, c p thoát n
t t ' ch
ng ngu n n c.

c

- N c s ch, không b b$n do n c th i sinh ho t, thu c tr sâu, nhà máy hóa
ch t, không lây ngu n nhi.m b nh. Ch t l ng n c m b o các ch tiêu: hàm
l ng oxy hòa tan l n h"n 3mg/l;
pH: 6,5-8,5; khí H2S trong n c: 0,02mg/l;
NH3 nh h"n 0,03mg/l; khí Cl trong n c nh h"n 0,03mg/l và
trong c a n c
kho ng 20 n 30cm. Các ion kim lo i n ng nh : s%t (Fe), ng (Cu), Mg, Zn,
Pb,…không quá m c cho phép. N u nuôi trong n c l ,
m n ph i m b o
0
5 /00.

Chu"n b# ao nuôi
Tháo c n n c c! trong ao, b c vét bùn r i ph"i khô áy ao ( i v i ao không
chua phèn). K ti p, cày nh, áy ao ' giúp t x p, thông thoáng, t ng màu m
cho ao.
8


& i v i ao không th' tháo c n
c thì s) d ng máy b"m công su t m nh ' b"m
c n n c r i hút bùn. Ngoài ra, nh %p b cao ' cá không nh y thoát ra ngoài,
xem b có b ch- rò r . N u khung l i h h ng thì ph i thay ngay.
Sau ó, t$y trùng ao, s) d ng vôi b t v i li u l
bón lót, gây màu nh sau:

ng 7- 15kg/100m2 r i b%t (u

- Phân chu ng k v i 2% vôi b t. L y h-n h p phân và vôi này r i
áy ao (30 – 50kg/m2 ao).

u kh%p

- Phân xanh (lá u nành, lá u ph ng, lá cây hoa tr%ng…): bó thành bó cho
xu ng ao ((30 – 50kg/m2 ao). Khi th y lá r)a h t thì v t các c ng c ng lên.
Cu i cùng cho n c vào ao (n c c(n l c th t k+ qua l
chúa n c kho ng 5 – 7 ngày r i th cá vào.

i l c). Sau ó, ' ao

2.3.2 Cá gi ng
Thông th

ng, m-i n m có hai th i v

' th cá là:

- V xuân: tháng 2-3 d "ng l ch.
- V thu: tháng 7- 8 d "ng l ch.
Vi c th cá còn tùy theo a ph "ng c a. N u nuôi mi n Nam có th' th cá
gi ng quanh n m, còn nuôi mi n B%c thì th cá theo hai v k' trên, ho c ch th
m t l(n trong n m vào tháng 3 – 4.
Ch n gi ng cá thu c dòng GIFT "n tính, s n xu t b ng công ngh di truy n
ho c hormone tính c 17 2 methyl testosterone. Nói cách khác, b n nên ch n
lo i cá rô phi "n tính c. T t c
u ph i kh e m nh, phát tri'n cân i, không
d hình, b nh t t, không tr(y x c, vây và v$y còn nguyên v,n.
Cá ph i có chi u dài thân 5 – 6 cm, kh i l

ng c" th' 10 – 12g/con.

M t
th : 2 – 3 con ho c 5 – 6 con/m2. Nên th t p trung
3 – 7 ngày.

m t

trong vòng

Tr c khi th cá gi ng vào ao, c(n vô trùng cho cá b ng cách ngâm trong n
mu i 3% kho ng 5 – 10 phút.

c

N u cá gi ng ng trong bao b"m ch a oxy v n chuy'n t xa v , ' nguyên c
bao cá th xu ng ao, quay tr bao ch(m ch m t 5- 10 phút (ho c ' yên cùng
m t l ng th i gian nh th ) r i m bao, cho thêm n c vào, m-i l(n làm m t ít

9


cho cá làm quen d(n v i môi tr
(V "ng Trung Hi u, 2006).

ng n

c m i. Cu i cùng, th cá t t ra ao

2.3.3 Nuôi v$ cá b m%
Hi n nay cá rô phi l n nhanh là cá dòng Gift, cá rô phi

, cá rô phi v n.

Th ng t l
c cái 1/1 phân bi t cá c, cá cái: th i k/ sinh s n cá c màu
s%c s s
vây l ng, vây uôi và các v ch ngang, cá cái b ng to, m m, cá c
b ng thon. Cá cái tuy n sinh d c có 3 l-: h u môn, sinh d c và n êu sinh d c.
Ao nuôi cá
c c i t o nh các ao nuôi khác. Ao nên có b c ao cao c n n c 0,3
– 0,5m chi m 30% di n tích ao ' cá sinh s n thu n l i, ph(n còn l i sâu 0,6 –
1m.

Cá cho 1 có tr ng l
con/m2.

ng trung bình 150-200g/con, t l cái

c 1/1, m t

4-5

Th c n: cám t m n u tr n v i b t cá theo t l : t m 5% + cám 75% + b t cá
20% ( ho c cá t "i ho c c b "u vàng). Cho n 1-2% tr ng l ng cá, ngày cho
n 1-2 l(n vào sáng s m, chi u mát. N c ao s ch và mát, môi tr ng yên t0nh
thích h p cho sinh 1 c a cá.
2.3.4 M t s ph

ng pháp sinh s n cá rô phi

&' cá rô phi 1 nhi u c(n: cung c p
trong, mát, yên t0nh cho cá 1.

th c n, có n"i làm t

1 thu n l i, n

c

- Dùng ao ã c i t o xong, ch n cá b m, thành th c u nhau, th cá vào ao, ch
khi các 1 xong th y cá con trong ao thì kéo cá cha m, chuy'n i ao khác, cá con
còn l i trong ao
c nuôi thành cá gi ng. Cách này cho kích c cá gi ng t "ng

i u và t l hao h t th p.
- Dùng v t v t cá con, theo b ao vào bu i sang ho c chi u mát ' chuy'n cá
sang m t ao khác "ng. Cách này không th' thu h t cá con, nên m t
ao cá b
m, ngày càng cao, kích c cá ao "ng không u do cá con không
c 1 cùng
th i gian.
- & nh k/ ki'm tra thu tr ng t mi ng cá cái, ho c cá b t ' "ng p riêng. Ch n
cá b m, có tr ng l ng t "ng i u nhau (150-200g/con) th vào ao ã c i t o
ho c vèo, b' xi m ng. M t
4-5 con/m2. T l
c cái 1/1. Cho cá n nh trên.
Sau khi th cá 5-7 ngày ti n hành ki'm tra ' thu tr ng t mi ng cá cái 1 l(n.
Tr ng và cá con thu
c em p riêng trong các d ng c khai, ch u, bình th y

10


tinh…Ph "ng pháp này kích c cho cá con u nhau và t ng kh n ng sinh s n
c a cá cái và cá con còn
c cung ng th c n (y .
2.3.5

ng cá rô phi gi ng

Ao "ng
c c i t o, di t t p nh ao "ng cá khác, bón vôi n n áy ao, có th'
dung phân gà, heo bón lót gây màu n c t o th c n t nhiên cho cá con. M c
n c "ng trung bình 0,8-1m, pH 6,5-7,5, oxy hòa tan 3-5mg/l, n c có màu

xanh t chu i non ho c nâu vàng.
M t
"ng: 200-250con/m2, th cá vào bu i sang s m, chi u mát. Cho n: 10
ngày (u cho n th c n tinh (b t u nành, b t cá m n) 200-300g/100m2. Sau
th i gian này dung cám m n (70%), b t cá (30%) g/100m2, ngày cho n 3-4 l(n.
Th c n nhân t o hòa tan trong n c, phân cá th i ra t o nên th c n t nhiên cho
cá, nh ng ch gi n c n màu xanh lá chu i non (D "ng T n L c, 2005).
2.3.6 Th c &n và cách ch&m sóc
* Th c n tinh: Bao g m cám g o, cám b%p (ngô), khoai, s%n, b t
cá, bã u, nh ng ph ph$m nông nghi p…

u nành, b t

Nh ng lo i th c n tinh c(n
c n u chín và c. B n r i th c n xu ng nh ng
vùng áy ao s ch ho c trên sàn n dành cho cá nên cho n t p chung nh ng n"i
c
nh nào ó trong ao.
N u không có i u ki n n u chín th c n, l y b t mì làm ch t k t dính, tr n u
v i th c n, cho n c vào v a t r i n%m thành c c cho cá n (15% b t mì
/l ng th c n tinh).
* Th c n xanh: Các lo i rong t o, rau, bèo, c …

11


B ng 2.2: M t s yêu c(u dinh d
protien
Kích c
100g

ng c a cá rô phi
% c a ch

n

cá: 1-10g : 10-100g và > 34-36 : 28-30 : 20-25

Lipit(%)

6% nh d(u cá tuy t, d(u
d(u rau và d(u c

Protien: t l n ng l

ng

u nành,

103mg/Kcal

Axit béo thi t y u

1,0% (18:2n-6 ho c 20:4n-6) trong
cá tilapia. Zilli 0,5% (18:2n-6) trong
Oreochromis niloticus

Cacbon hy rat

50%

* Ch

i v i rô phi lai

n

&' m b o th c l ng n, m-i ngày, có th' cho cá rô phi ch a tr ng thành (
m i vài tu(n tu i ) n v i t l th c n b ng 3-4% so v i tr ng l ng c" th'. Còn
cá có tr ng l ng t 250-400g thì cho n l ng th c n h ng ngày b ng 1.5%
tr ng l ng c" th'.
N u nuôi cá trong n
l ng c" th'.

c bi'n, m-i ngày, cho cá n l

ng th c n b ng 2% tr ng

* Kh$u ph(n th c n
Cho cá n hai l(n/ngày: vào lúc 7-8h sáng và 15-16 gi chi u.
Giai o n (u: Cho n l

ng th c n kho ng 5-7% so v i tr ng l

Giai o n sau: (cá > 100g/con): cho n l
l ng c a cá.

ng c a cá.

ng th c n kho ng 2-4% so v i tr ng

&' gi m chi phí th c n, có th' nuôi cá theo mô hình v n – ao – chu ng, ngh0a
là t n d ng ch t th i c a chu ng và c ph ph$m c a v n.
N u nuôi cá b ng th c n công nghi p, có th' s) d ng th c n viên c a hãng
“Con cò”, v i thành ph(n th c n trên bao bì nh sau: 20% m, 5% ch t x",
12% canxi, 1% photpho, 0,8% mu i,
$m 12%.

12


Lo i th c n viên này ch có m t c v i

ng kính 3mm, dài 6-8mm.

N u không s) d ng lo i th c n k' trên, có th' s) d ng lo i th c n viên do Vi n
nghiên c u nuôi tr ng th y s n I s n xu t, có thành ph(n ghi trên bao bì: 20%
m, 5% ch t x", 1% vitamin t ng h p, $m 12%.
* Lo i th c n
Lo i th c n này có hai c
Lo i có

ng kính 1-2mm, dài 3-5mm, dùng ' nuôi cá nh .

Lo i có

"ng kính 3-5mm, dài 6-10mm, dùng ' nuôi cá l n.

Nuôi cá rô phi b ng th c n công nghi p s# khi n giá thành t ng cao, vì ph i t n
chi phí nuôi th c n, song bù l i, n ng su t và ch t l ng cá s# cao h"n, sinh lãi

nhi u h"n.
Tuy nhiên, c(n chú ý:
Ph i

m b o th c n có ch t l

ng t t, không b $m m c.

M t

th cá 4 con/m2 s# cho k t qu t t h"n so v i m t

Song c(n ph i t ng c ng oxy cho n
hi n t ng cá n i (u.

c ao: b"m s t n

th 2,5 con/m2.
c m i trong ao, ch ng

Khi nuôi b ng th c n công nghiêp, hàng ngày cho cá n hai l(n (sáng s m và
chi u t i), l ng th c n hang ngày s# thay i tùy theo tháng nuôi.
Tháng (u, l ng th c n b ng 7% l ng cá trong ao. Tháng th hai là 5%, tháng
th ba là 3% còn nh ng tháng sau là 2%.
Ghi chép s l ng cá gi ng tr c khi th xu ng ao và ki'm tra l i s l ng cá
trong ao sau vài tháng nuôi. Nên cho cá n nh ng n"i c
nh, t th c n vào
sàn b ng tre ho c g- (có áy b ng ph3ng) r i t sàn cách áy ao 20-30cm
(V "ng Trung Hi u, 2006).
2.3.7 Ch&m sóc và qu n lý

Trong quá trình nuôi c(n bón phân, gây màu n

c ' t o th c n t nhiên cho cá.

- Phân chu ng k v i 2% vôi b t. Bón 20-30 (kg/100m2/tu(n).
- Phân xanh: 20-25 (kg/100m2/tu(n).

13


- Phân vô c": Giúp gây màu n c nhanh. S) d ng khi ao ch m lên màu. Hòa tan
u phân vô c" v i n c r i t t u trên kh%p m t ao (bón vào bu i sáng ngày có
n%ng). L ng phân bón: 0,4kg m + 0,2kg lân/100m2.
Nhìn chung, trong quá trình nuôi, c(n chú ý nh ng vi c sau:
- Th ng xuyên theo dõi màu n c và m c n c trong ao. N u ao c n, c(n b"m
n c vào ngay. N u ao có màu en, c!ng c(n thêm n c m i ' pha loãng cho
phù h p ho c tháo b n c trong ao r i cho n c m i vào.
- & t k ho ch ki'm tra nh k/ ' kh o sát hàm l
úng lúc, nh t là vào ban êm ho c g(n sáng.

ng oxy, v n hành máy qu t

- Thay n c m i nh k/ ' kích thích cá sinh tr ng. Nuôi t tháng ba tr i,
thay n c m-i tháng hai l(n, m-i l(n thay kho ng 1/3 l ng n c trong ao. T
tháng 5-6, thay n c 4 l(n/tháng, m-i l(n kho ng ½ l ng n c ao.
- Luôn duy trì m c n

c n

nh trong ao.

- Th ng xuyên quan sát màu n c ao ' bón phân h p lý. N u th y n
màu xanh t chu i ho c màu xanh võ h t u là
c.

c có

- Hàng tháng, ki'm tra m c
t ng tr ng c a cá ' cung c p l ng th c n
thích h"p. N u th y cá có d u hi u b nh ho c có nh ng tri u tr ng b t th ng thì
ph i theo dõi, ch a tr ngay. D' ch
ng phòng b nh cho cá, c(n làm nh sau:
+ S) d ng vôi nông nghi p CaCO3 phun xu ng ao 2-3 l(n/tháng, m-i l(n 100150 kg/ha.
+ Dùng ch ph$m sinh h c Zeolite Granlax: 100-150kg/ha, kho ng 10-15
l(n/ngày.
2.3.8 Thu ho ch
Sau khi nuôi 5-6 tháng, cá s# có tr ng l
Lúc này có th' ti n hành thu ho ch.

ng trung bình t 0,5

Tr c khi thu ho ch 2-3 ngày, ng ng cho cá n, tháo n
kh i l ng n c trong ao.

n 0,8 kg/con.

c còn kho ng 1/2-1/3

Có hai cách b%t cá
- B%t t a d(n: Tháo b t n c cho m c n c ao c n xu ng còn 40-50cm, kéo l i

b%t cá, l a nh ng con
tr ng l ng ' bán, b nh ng con nh tr l i ao ' nuôi
ti p. Không nên ' cá b s c bùn.

14


- B%t h t cá: Kéo l i b%t nhi u l(n, sau ó b"m c n n
cá còn l i trong ao.

c r i dung v t b%t h t s

Dù s) d ng cách b%t nào, sau khi b%t xong, c(n b cá vào thùng ch a n c s ch.
N u c(n v n chuy'n cá i xa, ph i s) d ng thêm oxy, không s) d ng thu c gây
mê cá.
Nhìn chung, t l s ng c a cá su t quá trình nuôi có th'
ho ch 0,5-0,8 kg/con, n ng su t t 10-15 t n/ha/v nuôi.

t 80-85%, c cá thu

2.4 M t s mô hình s n xu t gi ng cá rô phi
2.4.1 K thu t nuôi cá rô phi s ch theo ch' tiêu an toàn v sinh th!c ph"m
Tiêu chí c a nuôi cá rô phi s ch
- L a ch n

c d a trên m t s tiêu chí nh sau:

a i'm và xây d ng công trình nuôi

- Qu n lý th c n và cách cho n

- Qu n lý ao
- Qu n lý s c kho1 c a cá rô phi nuôi
- Các d ng c s) d ng trong nuôi tr ng thu s n ph i s ch
- Ph "ng pháp x) lý tr

c và trong khi thu ho ch

Sau ây là m t s qui t%c chung ' s n xu t cá rô phi s ch
v sinh th c ph$m:

t các ch tiêu an toàn

- Trang tr i, ao nuôi cá rô phi ph i
c xây d ng khu v c có ngu n n c
không b ô nhi.m, pH t 6,5-8,5, khu v c nuôi
c v sinh s ch s# và không b
ng p l t.
- Các nhà x ng xây d ng trên khu v c nuôi ph i
c qu n lý t t, kho ch a
d ng c , th c n ph i cao ráo, s ch s#, thoáng khí m b o th c n không b $m
m c.
- N c s) d ng cho ao nuôi cá rô phi ph i là ngu n n c xa các ngu n gây ô
nhi.m,
c ki'm soát tr c khi l y vào và ao nuôi và khi th i ra môi tr ng.
N c nuôi ph i có ch t l ng t t, không mang các ngu n lây nhi.m b nh,
coliform và fecal coliform ph i n m trong gi i h n cho phép.
- Ngu n n c ph i
và s ch, các ngu n n c th i t chu ng tr i ch n nuôi và
n c th i sinh ho t không
c th i vào ngu n n c c p cho ao, m b o h n ch

t i a s lây nhi.m c a coliform vào n c ao nuôi.
15


- Các khu v sinh, công trình ph c a công nhân ph i
c b trí xa khu v c
nuôi, rác th i sinh ho t, ch n nuôi ph i
c x) lý t t tránh nhi.m b$n ao nuôi.
- Các d ng c , máy móc s) d ng cho ao nuôi ph i
qu n t t sau khi s) d ng.

c v sinh s ch s# và b o

- Không
c s) d ng các lo i hoá ch t, kháng sinh ã b c m s) d ng trong nuôi
tr ng thu s n theo quy t nh s 01-2001/QÐ-BTS, ngày 22/01/2001 c a B
tr ng B Thu S n. Khi s) d ng các lo i hoá ch t kháng sinh cho ao cá, c(n
tham kh o ý ki n c a các chuyên gia b nh cá.
2.4.1.1 Ði u ki n ao nuôi bán thâm canh
Yêu c(u c a ao nuôi th "ng ph$m cá rô phi s ch: Di n tích ao t 1000-10.000
m2, t t nh t là 4000-6000 m2
sâu trung bình 1,5-2,0 m n c. Trong nuôi cá rô
phi th "ng ph$m áy ao ph i
c vét bùn t o i u ki n t t cho cá sinh tr ng.
Ao nuôi g(n ngu n n c s ch và d. thay n c. Ao nuôi c(n có b v ng ch%c,
không b c m r p m b o m t ao
c thông thoáng nh m t ng c ng kh n ng
hoà tan Oxy t không khí vào n c.
2.4.1.2 Cá gi ng và m t

nuôi

Gi ng cá th là cá rô phi ch n gi ng dòng GIFT "n tính, ho c gi ng cá rô phi
v n
c các c" s s n xu t gi ng có uy tín cung c p, có b o hành v ch t l ng
gi ng nuôi. Gi ng ph i kho1 m nh, không b d hình, không m%c b nh, c cá
ng u.
Mùa v th nuôi: mi n B%c th gi ng t tháng 3 n h t tháng 6, n u th mu n
khi mùa ông t i cá ch a t kích c th "ng ph$m (trên 500g/con). Mi n Nam có
th' th gi ng quanh n m.
M t
nuôi, kích c cá gi ng: M t
nuôi ph thu c vào kích c d ki n lúc thu
và n ng su t nuôi. V i mô hình 10 t n/ha th 2,5-3 con/m2 ao. Khi cá t bình
quân 400-500g/con n ng su t nuôi s# t 10 t n/ha. Nên th cá gi ng có kích c
l n ' h n ch t l hao h t. C cá gi ng th ao nên t 5-10g/con.
2.4.1.3 Cho &n và ch&m sóc
Ð' m b o s n xu t cá rô phi th "ng ph$m s ch t các ch tiêu v an toàn th c
ph$m, tuy t i không
c s) d ng phân h u c", các ch t kháng sinh, hoá ch t
ã
c c m s) d ng theo quy t nh s 01-2001/QÐ-BTS, ngày 22/01/2001 c a
B tr ng B Thu S n.

16


Cho &n

Lo i th c n, l

B ng 2.3: Ch

ng cho cá n theo t ng giai o n

c trình bày trong b ng 2.3

cho n và kh$u ph(n n theo t ng giai o n c a cá rô phi

Giai o n

Lo i th c &n

1-5g/con

D ng b t, 35%
m

5-20g/con

D ng viên
m nh, 30% m

L (ng cho &n
(% tr ng
l (ng)

Ghi chú

8

Bón thêm phân m + lân:
1kg m + 2kg lân cho
100m2/tu(n

5

Bón thêm phân m + lân:
1kg m + 2kg lân cho
100m2/tu(n

20-100g/con

D ng viên nén,
26% m

3-3,5

Bón thêm phân m + lân:
1kg m + 2kg lân cho
100m2/tu(n

100300g/con

D ng viên nén,
22% m

3

Không bón phân, 1 tháng
thay n c 1 l(n

> 300g/con

Dang viên nén,
18% m

2

Không bón phân, 2 tu(n thay
n c 1 l(n.

Cách bón phân vô c": Hoà phân m ra n c r i té u kh%p m t ao sau ó hoà
lân té u. Không tr n m v i lân ' tránh ph n ng làm m t tác d ng. Ch n
th i i'm n%ng u (9-10h sáng) bón phân vô c" cho ao là thích h p nh t vì t o
s# h p th ngay ngu n dinh d ng v a bón xu ng ao.
Th c n
c chia u thành 2 ph(n, bu i sáng cho n lúc 8h30’, chi u cho n
lúc 4h. C(n cho cá n úng gi ' t o ph n x cho n.
Trong quá trình nuôi theo dõi t ng tr ng c a cá ' i u ch nh l ng th c n cho
phù h p. Chu k/ i u ch nh th c n là 10 ngày 1 l(n. Cách tính c th' nh sau:
C 10 ngày dùng vó ho c chài kéo l y 30 cá th', cân r i tính tr ng l ng trung
bình (A), làm có s
c tính l ng cá trong ao. L ng th c n ph i cho cá n
hàng ngày
c tính theo công th c th c nghi m sau
17


B ng 2.4 Công th c th c n
Kh$u ph(n n/ngày (kg) = A x D x S x 95% x F

Trong ó: A là tr ng l
D: là m t

ng trung bình kg/con

cá th (con/m2)

S: là di n tích ao (m2)
F: là l

ng cho cá n % tra t b ng 1

Th c &n
Nên s) d ng th c n công nghi p ho c th c n t ch d ng viên nén không tan
trong n c nh m h n ch s th t thoát th c n và tránh nhi.m b$n môi tr ng.
Trong i u ki n không có th c n viên nén, có th' ch bi n th c n ph i tr n, n u
chín, n%m l i thành t ng n%m nh và cho cá n trên sàn n. Không nên cho cá rô
phi n th c n d ng b t vì th c n b tan vào n c v a lãng phí th c n v a làm
b$n môi tr ng n c ao nuôi.
Ch&m sóc
Th ng xuyên quan sát m c n c trong ao ' i u ch nh cho
theo quy nh.
Giai o n (u chu k/ nuôi duy trì màu xanh c a ao ' t o thêm th c n t nhiên
cho cá b ng cách bón thêm phân vô c" theo b ng 1. Giai o n cá l n trên
300g/con c(n theo dõi th i ti t khí h u, c bi t nh ng hôm th i ti t thay i '
có bi n pháp c p thêm n c ho c thay n c ' h n ch cá n i (u.
Theo dõi tình hình d ch b nh, n u th y cá ch t r i rác ph i tham kh o ý ki n c a
các chuyên gia b nh ' có bi n pháp phòng tr k p th i.
2.4.1.4 Thu ho ch
Sau khi cá nuôi

c 5-6 tháng, tr ng l ng cá
th' thu ho ch. Ðánh b%t nh ng cá th' t tr ng l
nh ng cá th' nh có th' nuôi ti p 1 tháng n a s#
nuôi m t
th a cá l n r t nhanh.

t trung bình trên 500g/con có
ng th "ng ph$m (>500g/con),
t tr ng l ng th "ng ph$m vì

Ð' h n ch mùi bùn, tr c khi thu ho ch 1-2 tu(n nên tích c c thay n c s ch,
h n ch s phát tri'n c a t o cá s# có th t tr%ng và h n ch
c mùi bùn (Thông
tin khoa h c công ngh thu s n, 2005).

18


2.4.2 S n xu t cá rô phi

n tính

Các lo i hormon ' chuy'n gi i tính cá rô phi là: MT (17 2 methyl testosterone)
và ET (17 2 ethynyl testosterone). Hi n nay
c dùng ph bi n là lo i MT và
các b c c a công ngh chuy'n gi i tính cá rô phi nh sau:
* Ph i tr n hormon vào th c n c a cá.
L y 60 mg MT ho c ET hòa vào 0,7 lít r u ethanol 95%, un dung d ch này tr n
v i 10g vitamin C vào 1 kg b t cá (tr c khi un dung d ch nên ph"i n%ng tr c
cho bay h t mùi r u).

* Cho cá rô phi 1, thu tr ng, cá b t em i p.
- Ch n cá rô phi b m, có kh i l ng t 150-300g/con th vào giai (có l i
không l t) ho c vào b' v i m t
5-6 con/m2, t l cá c cá cái là 1:1. Sau khi
th t 5-7 ngày ki'm tra mi ng cá cái ' thu tr ng và chu k/ thu tr ng là 7 ngày
m t l(n.
- &em tr ng p bình v i m t
90.000 tr ng/lít, p riêng t ng pha I, II, II, IV,
l u t c n c trung bình là 4 (lít/phút).
- &em tr ng s%p n (t pha IV) sang p khay, m t
10.000 (tr ng/lít), l u t c
n c 2 (lít/phút), p cho n khi tr ng n thành cá b t và cá b t tiêu h t noãn
hoàn.
* X) lý cá b t trong giai b ng cách cho cá b t n th c n có ch a hormon.
M t

cá b t trong giai là 15 con/m2, th i gian x) lý trong giai là 21 ngày.

L ng th c n cho cá b t tính theo ph(n tr m kh i l ng cá và tùy theo c cá,
m c
s) d ng th c n c a cá, có th' d a vào t l sau:
Tu(n (u tiên: 25%
Tu(n th 2: 20%
Tu(n th 3: 15%
Tu(n th 4: 10%
Sau 21 ngày em cá b t ra "ng
h "ng trong giai ch a.

ao thành cá h "ng. C!ng có th' "ng cá

Hi n nay, vi c chuy'n gi i tính cho cá rô phi ch y u áp d ng cho loài cá rô phi
v n Oreochroxeis niloticus. Công ngh s n xu t gi ng cá rô phi "n tính c
trong giai ch a ã
c tri'n khai r ng rãi các c" s s n xu t gi ng cá các t nh.
19