Luyện tập về liên kết trong văn bản

Tiết 95:
Tiết 95:


LUYỆN TẬP VỀ LIÊN
LUYỆN TẬP VỀ LIÊN
KẾT TRONG VĂN BẢN
KẾT TRONG VĂN BẢN
I.
I.
Củng cố kiến thức
Củng cố kiến thức
1.
1.
Khái niệm:
Khái niệm:
Liên kết là mạng lưới các quan hệ và ý nghĩa trong văn bản.
Liên kết là mạng lưới các quan hệ và ý nghĩa trong văn bản.
2.
2.
Các bình diện liên kết trong văn bản:
Các bình diện liên kết trong văn bản:
+ Liên kết đề tài
+ Liên kết đề tài
+ Liên kết chủ đề
+ Liên kết chủ đề
+ Liên kết lôgic
+ Liên kết lôgic
+ Phép nối

+ Phép nối
+ Phép lặp
+ Phép lặp
+ Phép thế
+ Phép thế
+ Phép liên tưởng
+ Phép liên tưởng

Liên kết hình thức:
Liên kết hình thức:
Em hãy nhắc
lại khái niệm
liên kết?
Hãy nêu các
bình diện liên
kết?

Liên kết nội dung:
Liên kết nội dung:


2. Các bình diện liên kết
2. Các bình diện liên kết
LK hình thức
LK hình thức
Khái niệm
Khái niệm
1. Phép nối
1. Phép nối
2. Phép lặp

2. Phép lặp
3. Phép thế
3. Phép thế
4. Phép đồng nghĩa – trái
4. Phép đồng nghĩa – trái
nghĩa và liên tưởng
nghĩa và liên tưởng
a. Liên kết bằng cách lặp lại một (một số) từ ngữ,
a. Liên kết bằng cách lặp lại một (một số) từ ngữ,
kết cấu nào đó ở các câu khác nhau, qua đó tạo
kết cấu nào đó ở các câu khác nhau, qua đó tạo
sự liên kết giữa các câu.
sự liên kết giữa các câu.
b. Phép liên kết dùng các quan hệ từ:
b. Phép liên kết dùng các quan hệ từ:
và, vì, nên,
và, vì, nên,
do, nhưng..
do, nhưng..
Và các từ ngữ chuyên dùng như:
Và các từ ngữ chuyên dùng như:
một
một
mặt là, thứ nhất là, tóm lại, chung quy lại…
mặt là, thứ nhất là, tóm lại, chung quy lại…
để
để
liên kết câu.
liên kết câu.
c. Phép liên kết dùng các từ ngữ cùng chỉ về một

c. Phép liên kết dùng các từ ngữ cùng chỉ về một
vật, một việc để thay thế cho nhau ở các câu
vật, một việc để thay thế cho nhau ở các câu
khác nhau qua đó tạo sự liên kết
khác nhau qua đó tạo sự liên kết
d. Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ đồng
d. Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ đồng
nghĩa, trái nghĩa hoặc có cùng trường liên tưởng
nghĩa, trái nghĩa hoặc có cùng trường liên tưởng
với từ ngữ đã có ở câu trước.
với từ ngữ đã có ở câu trước.


II. Luyện tập
II. Luyện tập
1.
1.
Bài tập 1:
Bài tập 1:


(1)Cắm bơi một mình trong đêm. (2)Đêm tối
(1)Cắm bơi một mình trong đêm. (2)Đêm tối
bưng không nhìn rõ mặt đường. (3)Trên con đường
bưng không nhìn rõ mặt đường. (3)Trên con đường
ấy, chiếc xe lăn bánh rất êm. (4)Khung xe phía cô
ấy, chiếc xe lăn bánh rất êm. (4)Khung xe phía cô
gái ngồi lồng đầy bóng trăng. (5)Trăng bồng bềnh
gái ngồi lồng đầy bóng trăng. (5)Trăng bồng bềnh
nổi lên qua dãy Pú Hồng. (6)Dãy núi này có tính

nổi lên qua dãy Pú Hồng. (6)Dãy núi này có tính
chất quyết định đến gió mùa đông bắc ở nước ta.
chất quyết định đến gió mùa đông bắc ở nước ta.
(7)Nước ta bây giờ là của ta rồi, cuộc đời đã bắt
(7)Nước ta bây giờ là của ta rồi, cuộc đời đã bắt
đầu hửng sáng.
đầu hửng sáng.
⇒
Nội dung của đoạn văn hướng về những hiện thực
Nội dung của đoạn văn hướng về những hiện thực
khác nhau, không có đề tài, chủ đề chung xuyên suốt
khác nhau, không có đề tài, chủ đề chung xuyên suốt
đoạn văn, thiếu sự thống nhất về đề tài, chủ đề nên
đoạn văn, thiếu sự thống nhất về đề tài, chủ đề nên
các câu không làm thành một đoạn của văn bản.
các câu không làm thành một đoạn của văn bản.
Hãy chỉ ra sự
thiếu liên kết nội
dung trong đoạn
văn trên?


2. Bài tập 2
2. Bài tập 2
Trong một báo cáo về tình hình học tập của lớp có đoạn viết:
Trong một báo cáo về tình hình học tập của lớp có đoạn viết:

Kết quả học tập trong học kì vừa qua của lớp 10A4 rất tốt: 100% đạt điểm
Kết quả học tập trong học kì vừa qua của lớp 10A4 rất tốt: 100% đạt điểm
trung bình từ 7.5 trở lên, có 16 bạn đạt điểm tối đa trong tất cả các môn thi

trung bình từ 7.5 trở lên, có 16 bạn đạt điểm tối đa trong tất cả các môn thi
học kì. Song, trong lớp vẫn còn có hiện tượng đi học muộn, còn có bạn nói
học kì. Song, trong lớp vẫn còn có hiện tượng đi học muộn, còn có bạn nói
chuyện riêng trong giờ học. Lớp 10A4 đề nghị nhà trường khen thưởng tập
chuyện riêng trong giờ học. Lớp 10A4 đề nghị nhà trường khen thưởng tập
thể lớp.
thể lớp.
Sau khi thảo luận, đoạn văn trên được viết lại như sau:
Sau khi thảo luận, đoạn văn trên được viết lại như sau:

Lớp 10A4 tuy còn hiện tượng đi học muộn, còn có bạn nói chuyện riêng
Lớp 10A4 tuy còn hiện tượng đi học muộn, còn có bạn nói chuyện riêng
trong giờ học, nhưng kết quả học tập trong học kì vừa qua của lớp rất tốt:
trong giờ học, nhưng kết quả học tập trong học kì vừa qua của lớp rất tốt:
100% đạt điểm trung bình từ 7.5 trở lên, có 16 bạn đạt điểm tối đa trong tất
100% đạt điểm trung bình từ 7.5 trở lên, có 16 bạn đạt điểm tối đa trong tất
cả các môn thi học kì. Lớp 10A4 đề nghị nhà trường khen thưởng tập thể
cả các môn thi học kì. Lớp 10A4 đề nghị nhà trường khen thưởng tập thể
lớp.
lớp.
Hãy nhận xét tính lôgíc của lập luận trong hai cách sắp xếp trên.
Hãy nhận xét tính lôgíc của lập luận trong hai cách sắp xếp trên.

Trả lời:
Trả lời:
Đoạn trên:
Đoạn trên:
nêu ưu điểm trước, nêu khuyết điểm sau.
nêu ưu điểm trước, nêu khuyết điểm sau.
Đoạn dưới:

Đoạn dưới:
nêu khuyết điểm trước, nêu ưu điểm sau
nêu khuyết điểm trước, nêu ưu điểm sau
=> Có tính thuyết
=> Có tính thuyết
phục, lôgic. Do đó, cách lập luận của đoạn 2 là hợp lý.
phục, lôgic. Do đó, cách lập luận của đoạn 2 là hợp lý.


Kết luận:
Kết luận:
Li
Li
ên k t n i dung trong văn b n c n đ t: ế ộ ả ầ ạ
ên k t n i dung trong văn b n c n đ t: ế ộ ả ầ ạ

Thống nhất về đề tài, chủ đề
Thống nhất về đề tài, chủ đề

Lập luận chặt chẽ, sắp xếp các ý, các câu hợp
Lập luận chặt chẽ, sắp xếp các ý, các câu hợp
lôgíc.
lôgíc.
Từ bài tập 1 và 2
em rút ra bài học
gì về liên kết nội
dung trong một
văn bản?