KHẢO sát tỷ lệ bảo hộ SAU KHI TIÊM PHÒNG VACCINE dại TRÊN đàn CHÓ NUÔI tại một số QUẬN HUYỆN THUỘC THÀNH PHỐ hồ CHÍ MINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA NÔNG NGHIỆP & SINH HỌC ỨNG DỤNG

NGUYỄN THỊ THÙY DUNG

KHẢO SÁT TỶ LỆ BẢO HỘ SAU KHI TIÊM PHÒNG
VACCINE DẠI TRÊN ĐÀN CHÓ NUÔI TẠI MỘT SỐ
QUẬN HUYỆN THUỘC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Luận văn tốt nghiệp
Ngành: BÁC SỸ THÚ Y

Cần Thơ, 2009


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA NÔNG NGHIỆP & SINH HỌC ỨNG DỤNG

Luận văn tốt nghiệp
Ngành: BÁC SỸ THÚ Y

Tên đề tài:

KHẢO SÁT TỶ LỆ BẢO HỘ SAU KHI TIÊM PHÒNG
VACCINE DẠI TRÊN ĐÀN CHÓ NUÔI TẠI MỘT SỐ
QUẬN HUYỆN THUỘC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Giáo viên hướng dẫn:
Hồ Thị Việt Thu
Huỳnh Thị Thu Hương

Sinh viên thực hiện:
Nguyễn Thị Thùy Dung
MSSV: 3042866
Lớp: Thú Y K30

Cần Thơ, 2009

i


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA NÔNG NGHIỆP & SINH HỌC ỨNG DỤNG
BỘ MÔN THÚ Y

Đề tài: Khảo sát tỷ lệ bảo hộ sau khi tiêm phòng vaccine dại trên đàn
chó nuôi tại một số quận, huyện thuộc thành phố Hồ Chí Minh; do sinh
viên: Nguyễn Thị Thùy Dung thực hiện tại Trạm Chẩn Đoán Xét Nghiệm và
Điều Trị thuộc Chi Cục Thú Y Tp. HCM (151 Lý Thường Kiệt P7 Q11) từ
tháng 2 năm 2009 đến tháng 4 năm 2009.

Cần Thơ, ngày… tháng… năm 2009
Duyệt Bộ Môn

Cần Thơ, ngày… tháng… năm 2009
Duyệt Giáo Viên Hướng Dẫn

Hồ Thị Việt Thu
Huỳnh Thị Thu Hương

Cần Thơ, ngày… tháng… năm 2009

Duyệt Khoa Nông Nghiệp & SHƯD

ii


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân. Các số liệu, kết
quả trình bày trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất
kỳ công trình luận văn nào trước đây.

Tác giả luận văn

NGUYỄN THỊ THÙY DUNG

iii


LỜI CẢM ƠN
Xin kính dâng đến cha mẹ và gia đình, những người đã trải qua biết bao
khó khăn và gian khổ để nuôi tôi khôn lớn như ngày hôm nay lòng biết ơn sâu
sắc.
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô, những người đã dạy dỗ và trang bị
cho tôi những hành trang quý báo để tôi vững bước vào đời.
Xin chân thành cảm ơn:
TS. Hồ Thị Việt Thu
Đã hết lòng dạy bảo, giúp đỡ và hướng dẫn tôi hoàn thành đề tài.
Chân thành cảm ơn:
BSTY. Huỳnh Hữu Thọ
BSTY. Huỳnh Thị Thu Hương
BSTY. Nguyễn Thị Thu Thảo

BSTY. Nguyễn Phúc Bảo Phương
Các anh chị phòng siêu vi – huyết thanh
Đã tận tình giúp đỡ tôi và chỉ dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện và hoàn
thành luận văn tốt nghiệp.
Chân thành cảm ơn:
Ban lãnh đạo Chi Cục Thú Y Tp. HCM
Các anh chị Trạm Chẩn Đoán Xét Nghiệm và Điều Trị
Đã tận tình giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian thực tập tốt
nghiệp.
Cảm ơn tập thể lớp Thú Y K30 và các bạn bè đã giúp đỡ và động viên tôi trong
suốt thời gian học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

iv


MỤC LỤC
Trang phụ bìa ........................................................................................................... i
Trang duyệt ............................................................................................................. ii
Lời cam đoan.......................................................................................................... iii
Lời cảm ơn ............................................................................................................. iv
Mục lục ................................................................................................................ v
Danh sách các chữ viết tắt ..................................................................................... vii
Danh sách bảng .................................................................................................... viii
Danh sách hình ....................................................................................................... ix
Tóm lược ................................................................................................................ x
Chương 1: ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................... 1
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN ................................................................................. 2
2.1 GIỚI THIỆU VỀ BỆNH DẠI.......................................................................... 2
2.1.1 Đặc điểm chung của bệnh dại............................................................. 2
2.1.2 Lịch sử nghiên cứu bệnh dại .............................................................. 2

2.2 CĂN BỆNH HỌC ........................................................................................... 3
2.2.1 Phân loại ............................................................................................ 3
2.2.2 Hình thái học ..................................................................................... 3
2.2.3 Cấu trúc ............................................................................................. 4
2.2.4 Quá trình nhân lên.............................................................................. 5
2.2.5 Tiểu thể Negri và đặc tính nhuộm màu của virus dại .......................... 6
2.2.6 Sức đề kháng...................................................................................... 6
2.2.7 Đặc điểm nuôi cấy ............................................................................. 6
2.2.8 Tính chất kháng nguyên và sinh miễn dịch......................................... 7
2.3 DỊCH TỄ HỌC................................................................................................ 8
2.3.1 Địa dư bệnh lý.................................................................................... 8
2.3.2 Loài cảm thụ ...................................................................................... 9
2.3.3 Chất chứa mầm bệnh.......................................................................... 9
2.3.4 Phương thức truyền bệnh ................................................................. 10
2.3.5 Cơ chế sinh bệnh.............................................................................. 11
2.4 TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH DẠI ............................................................... 11
2.4.1 Triệu chứng bệnh dại trên chó.......................................................... 11
2.4.2 Triệu chứng bệnh dại trên người ...................................................... 12
2.5 BỆNH TÍCH ................................................................................................. 13
2.5.1 Bệnh tích đại thể .............................................................................. 13
2.5.2 Bệnh tích vi thể ................................................................................ 14
2.6 CHẨN ĐOÁN............................................................................................... 14
2.6.1 Chẩn đoán lâm sàng ......................................................................... 14
2.6.2 Chẩn đoán xét nghiệm...................................................................... 15
v


2.7 PHÒNG BỆNH ............................................................................................. 18
2.7.1 Đối với chó, mèo.............................................................................. 18
2.7.2 Đối với người................................................................................... 19

Chương 3: PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM........................ 20
3.1 PHƯƠNG TIỆN THÍ NGHIỆM .................................................................... 20
3.1.1 Thời gian và địa điểm thí nghiệm ..................................................... 20
3.1.2 Vật liệu ............................................................................................ 20
3.2 NỘI DUNG THÍ NGHIỆM ........................................................................... 20
3.3 PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM ................................................................... 20
3.3.1 Điều tra chó tiêm phòng ở quận huyện ............................................. 20
3.3.2 Bố trí lấy mẫu huyết thanh xét nghiệm ............................................. 21
3.3.3 Cách lấy máu ................................................................................... 21
3.3.4 Phương pháp xét nghiệm.................................................................. 22
3.3.5 Tiến hành phản ứng ELISA.............................................................. 24
3.3.6 Các chỉ tiêu theo dõi......................................................................... 28
3.3.7 Phương pháp xử lý số liệu................................................................ 28
Chương 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN.............................................................. 29
4.1 TỶ LỆ CHÓ CÓ KHÁNG THỂ ĐẠT BẢO HỘ ĐỐI VỚI BỆNH DẠI......... 29
4.2 TỶ LỆ CHÓ CÓ KHÁNG THỂ ĐẠT BẢO HỘ SAU KHI TIÊM PHÒNG
VACCINE DẠI THEO KHU VỰC ............................................................... 30
4.3 TỶ LỆ CHÓ CÓ KHÁNG THỂ ĐẠT BẢO HỘ SAU KHI TIÊM PHÒNG
VACCINE DẠI THEO LỨA TUỔI .............................................................. 31
4.4 TỶ LỆ CHÓ CÓ KHÁNG THỂ ĐẠT BẢO HỘ SAU KHI TIÊM PHÒNG
VACCINE DẠI THEO GIỐNG .................................................................... 32
4.5 TỶ LỆ CHÓ CÓ KHÁNG THỂ ĐẠT BẢO HỘ SAU KHI TIÊM PHÒNG
VACCINE DẠI THEO GIỚI TÍNH .............................................................. 33
4.6 TỶ LỆ CHÓ CÓ KHÁNG THỂ ĐẠT BẢO HỘ SAU KHI TIÊM PHÒNG
VACCINE DẠI THEO LOẠI VACCINE ..................................................... 34
4.7 TỶ LỆ CHÓ CÓ KHÁNG THỂ ĐẠT BẢO HỘ THEO THỜI GIAN SAU
TIÊM PHÒNG VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA THỜI GIAN SAU TIÊM PHÒNG
ĐẾN HÀM LƯỢNG KHÁNG THỂ.............................................................. 35
Chương 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .................................................................. 37
5.1 KẾT LUẬN................................................................................................... 37

5.2 ĐỀ NGHỊ ...................................................................................................... 37
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 38
PHỤ LỤC.............................................................................................................. 40

vi



ội th

ộ

ội th

ộ

ộ

ội th

ại th

ại th

ại th


2

49

42
59.80
31.20
Total
184
96
Chi-Sq = 0.939 + 1.800 +
1.951 + 3.738 = 8.428
DF = 1, P-Value = 0.004

91
280

Bảng 4.3 Tỷ lệ chó có kháng thể bảo hộ theo lứa tuổi
Chi-Square Test: <6 tháng, 6 tháng - 2 năm, >2 năm
<6 tháng 6 tháng-2 năm
>2 năm
Total
1
16
97
131
244
20.33
109.80
113.87
2
14
65
37

116
9.67
52.20
54.13
Total
30
162
168
360
Chi-Sq = 0.923 + 1.492 + 2.578 +
1.943 + 3.139 + 5.423 = 15.498
DF = 2, P-Value = 0.000
Chi-Square Test: <6 tháng, 6 tháng - 2 năm
<6 tháng
1
16
17.66
2
14
12.34
Total
30
Chi-Sq = 0.155
0.222
DF = 1, P-Value

6 tháng-2 năm
Total
97
113

95.34
65
79
66.66
162
192
+ 0.029 +
+ 0.041 = 0.448
= 0.504

Chi-Square Test: 6 tháng - 2 năm, >2 năm
6 tháng-2 năm
>2 năm
Total
1
97
131
228
111.93
116.07
2
65
37
102
50.07
51.93
Total
162
168
330

Chi-Sq = 1.991 + 1.920 +
4.450 + 4.291 = 12.652
DF = 1, P-Value = 0.000

43


Chi-Square Test: <6 tháng, >2 năm
<6 tháng
>2 năm
Total
1
16
131
147
22.27
124.73
2
14
37
51
7.73
43.27
Total
30
168
198
Chi-Sq = 1.767 + 0.315 +
5.092 + 0.909 = 8.083
DF = 1, P-Value = 0.004

Bảng 4.4. Tỷ lê chó có kháng thể bảo hộ theo giống
Chi-Square Test: chó ngoại, chó nội
chó ngoại
1
106
93.53
2
32
44.47
Total
138
Chi-Sq = 1.662
3.495
DF = 1, P-Value

chó nội
Total
138
244
150.47
84
116
71.53
222
360
+ 1.033 +
+ 2.173 = 8.362
= 0.004

Bảng 4.5. Tỷ lệ chó có kháng thể bảo hộ theo giới tính

Chi-Square Test: đực, cái
đực
cái
Total
1
133
111
244
130.81
113.19
2
60
56
116
62.19
53.81
Total
193
167
360
Chi-Sq = 0.037 + 0.042 +
0.077 + 0.089 = 0.245
DF = 1, P-Value = 0.621
Bảng 4.6. Tỷ lệ chó có kháng thể bảo hộ theo loại vaccine
Chi-Square Test: rabigen, rabisin
1

rabigen
208

rabisin
36

Total
244
44


210.79
33.21
2
103
13
116
100.21
15.79
Total
311
49
360
Chi-Sq = 0.037 + 0.234 +
0.078 + 0.493 = 0.841
DF = 1, P-Value = 0.359
Bảng 4.7. Tỷ lệ chó có kháng thể bảo hộ theo thời gian tiêm phòng
Chi-Square Test: <60 ngày, 60-120 ngày, >120 ngày
<60ngày
1
87
60.32
2

2
28.68
Total
89
Chi-Sq = 11.798
24.817
DF = 2, P-Value

60-120 ngày >120 ngày
Total
56
101
244
58.29
125.39
30
84
116
27.71
59.61
86
185
360
+ 0.090 + 4.744 +
+ 0.189 + 9.978 = 51.617
= 0.000

Chi-Square Test: <60 ngày, 60-120 ngày
<60 ngày
1

87
72.73
2
2
16.27
Total
89
Chi-Sq = 2.802
12.520
DF = 1, P-Value

60-120 ngày
Total
56
143
70.27
30
32
15.73
86
175
+ 2.899 +
+ 12.957 = 31.178
= 0.000

Chi-Square Test: 60-120 ngày, >120 ngày
60-120 ngày
1
56
49.82

2
30
36.18
Total
86
Chi-Sq = 0.766 +
1.055 +

>120 ngày
Total
101
157
107.18
84
114
77.82
185
271
0.356 +
0.490 = 2.667
45


DF = 1, P-Value = 0.102
Chi-Square Test: <60 ngày, >120 ngày
<60 ngày
1
87
61.07
2

2
27.93
Total
89
Chi-Sq = 11.014
24.077
DF = 1, P-Value

>120 ngày
Total
101
188
126.93
84
86
58.07
185
274
+ 5.299 +
+ 11.583 = 51.974
= 0.000

46