RT trainer guide unit8 VN 16 04 14

BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH
CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH BỀN VỮNG


Tóm tắt bài học
Mục
Mục tiêu
tiêu
Sau
Sau khi
khi hoàn
hoàn thành
thành bài
bài này
này học
học viên
viên sẽ
sẽ có
có thể:
thể:
•• Giải
Giải thích
thích cách
cách áp
áp dụng
dụng các
các kỹ
kỹ năng
năng nghiên
nghiên cứu
cứu và

và
phân
phân tích
tích các
các dữ
dữ liệu
liệu có
có được
được
•• Giải
Giải thích
thích cách
cách thiết
thiết kế
kế các
các tiêu
tiêu chí
chí thành
thành công
công và
và các
các
chỉ
chỉ số
số hoạt
hoạt động
động để
để kiểm
kiểm soát
soát và

và đánh
đánh giá
giá các
các sản
sản
phẩm
phẩm và
và dịch
dịch vụ
vụ tour
tour
•• Giải
Giải thích
thích cách
cách diễn
diễn giải
giải các
các kết
kết quả
quả nghiên
nghiên cứu
cứu về
về
tác
tác động
động của
của các
các dịch
dịch vụ
vụ và

và sản
sản phẩm
phẩm du
du lịch
lịch
•• Giải
Giải thích
thích cách
cách thực
thực hiện
hiện các
các nguyên
nguyên tắc
tắc cải
cải thiện
thiện
liên
liên tục
tục trong
trong việc
việc kiểm
kiểm soát
soát và
và phát
phát triển
triển sản
sản phẩm.
phẩm.

Các

Các chủ
chủ đề
đề
1.
1. Tổng
Tổng quan
quan kiểm
kiểm soát
soát
tác
tác động
động du
du lịch
lịch có
có
trách
trách nhiệm
nhiệm vì
vì tính
tính bền
bền
vững
vững
2.
2. Lập
Lập kế
kế hoạch
hoạch và
và tổ
tổ

chức
chức chương
chương trình
trình kiểm
kiểm
soát
soát
3.
3. Phát
Phát triển
triển các
các chỉ
chỉ số
số
kiểm
kiểm soát
soát
4.
4. Thực
Thực hiện,
hiện, điều
điều chỉnh
chỉnh
và
và cải
cải thiện
thiện các
các chương
chương
trình

trình kiểm
kiểm soát
soát


BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH
BỀN VỮNG

CHỦ ĐỀ 1. TỔNG QUAN KIỂM SOÁT
TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ
TÍNH BỀN VỮNG
Nguồn ảnh:
/>

Vai trò và tầm quan trọng của việc kiểm soát
tác động của du lịch
• Các thị trường và điểm đến du
lịch liên tục thay đổi
• Kiểm soát là thiết yếu trong việc
đánh giá và quản lý thay đổi
• Việc kiểm soát sẽ giúp:
– Cải thiện hiểu biết về hiệu quả của
hoạt động du lịch
– Xác định các vấn đề cần cải thiện và
nơi những thay đổi đang diễn ra
– Giúp cho các điểm đến và doanh
nghiệp duy trì khả năng cạnh tranh

4

Thế giới du lịch không kiểm soát sẽ …
• Không có dữ liệu về các điều kiện và xu
hướng du lịch để kiểm soát các nhà cung ứng,
các nhà lập kế hoạch và quản lý:
– Không thể đảm bảo với các bên liên quan về tính
tin cậy của các quyết định họ đưa ra
– Không thể xử lý được các mối lo ngại và các chỉ
trích của mọi người; và
– Không thể hoàn thành đầy đủ nhiệm vụ hay đánh
giá tính hiệu quả của các hoạt động họ làm

• Hơn nữa, nếu các nhà lập kế hoạch hoặc quản
lý không thực hiện việc kiểm soát, ai đó khác
sẽ làm – và việc kiểm soát sẽ trở lên lộn xộn.

Adapted from: Eagles, P., McCool, S. & Haynes, C. 2002, Sustainable Tourism in Protected
Areas: Guidelines for Planning and Management, IUCN Gland, Switzerland and Cambridge,
UK

Nguồn ảnh:
/>

Các đặc điểm cở bản của việc kiểm soát tác
động du lịch có trách nhiệm vì tính bền vững
1. Đảm bả
o phát
triển du lịc
h có
chiến lược

2. Sử dụng các
mục tiêu du lịch
có
trách nhiệm

3. Yêu cầu đặt mục tiêu
theo tiêu chí SMART

ia của
g
m
a
h
t
ự
4. Có s
n liên
ê
b
c
á
c
ả
tất c
h
quan chín


1. Kiểm soát tác động du lịch có trách nhiệm đảm

bảo phát triển du lịch có chiến lược

Xác định các Thiết lập
chỉ số
mục tiêu

Thúc đẩy
kiểm soát
một cách
hiệu quả

Các yêu cầu
đánh giá kết
quả

Khuyến
khích sự
thích nghi và
liên tục cải
thiện


2. Kiểm soát tác động du lịch có trách nhiệm đảm
bảo đạt được các mục tiêu về du lịch bền vững

Mục tiêu kinh tế
Mục tiêu
xã hội
Mục tiêu môi
trường

3. Kiểm soát tác động du lịch có trách nhiệm
đảm bảo các mục tiêu đặt ra phải SMART
Mục tiêu SMART
Cụ thể

Đo lường
được

Có thể
đạt được

Thực tế

Có mốc
thời gian


4. Kiểm soát tác động du lịch có trách nhiệm cần xem xét
các mối quan tâm của các bên liên quan chính
Các bên khác

Các cộng đồng

Các cơ quan
Quản lý Nhà
nước
Doanh nghiệp

Những mục tiêu khác nhau của các bên liên
quan trong kiểm soát du lịch

CÁC THÀNH VIÊN CỘNG
ĐỒNG
muôn biết du lịch đang hưởng đến
cuộc sống, văn hóa và môi trường
của họ như thế nào

TỔ CHỨC PCP - NGOs
muốn biết tác động của du lịch lên
lĩnh vực cụ thể họ đang quan tâm

DOANH NGHIỆP
muốn biết các thay đổi trong các thị
trường du lịch và ý nghĩa của các
thay đổi này đối với phát triển kinh
doanh

CHÍNH QUYỀN TRUNG ƯƠNG
muốn biết các giá trị của du lịch về
mặt kinh tế và xã hội và du lịch đóng
góp đến mức nào vào các mục tiêu
phát triển của quốc gia

CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG
muốn biết du lịch hoạt động thế nào
và đóng góp vào thực hiện các mục
tiêu phát triển của địa phương ở mức

độ nào


Thảo luận: Tại sao việc kiểm soát và đánh
giá phát triển du lịch theo hướng bền vững lại
quan trọng. Những lợi ích khi thực hiện và
các hậu quả khi không thực hiện là gì?


Các lợi ích của việc kiểm soát tác động
du lịch có trách nhiệm

Hoạch định
chính sách và
vận động

Tiến độ và
hiệu quả
Ra quyết định

Tính tin cậy

CÁ LỢI ICH KIỂM
SOÁT TÁC ĐỘNG

Lên kế hoạch


Kiểm soát tác động du lịch vì phòng ngừa và
can thiệp sớm vẫn tốt hơn khắc phục!

Trong du lịch, các
triệu chứng của các
tác động tiêu cực
có thể dần dần...

“Trời đất, khách du lịch
đến từ đâu mà đông thế?
Vài năm trước tôi đâu có
thấy đông như vậy đâu
nhỉ?”

“Tôi đã nghĩ là chúng ta có thể
xử lý được lượng khách du lịch
cho tới khi tôi thấy bọn trẻ con
có hành động như người nước
ngoài , tôi mới thấy nên văn
hóa của chúng ta đã thay đổi
biết bao nhiêu!”

…còn các vấn đề
thì lại khó phát hiện.

Sau khi tác động
tiêu cực được xác
định, các cơ hội để
kiểm soát trở nên
hạn chế hơn…

“Ta đúng là đã cho quá nhiều
khách vào đây nhưng quá

nhiều doanh nghiệp hiện nay
đang phụ thuộc vào họ nên họ
sẽ không thể ủng hộ việc giảm
lượng du khách đi.”

“Khi chúng tôi bắt đầu cho
chạy tour đến động gần đây
một vài khách đã phá hoại
những đá thạch nhũ đẹp. Bây
giờ thì chúng ta mất hẳn
những thứ đó rồi”

…và trong
nhiều trường
hợp thì không
thể quay trở
lại trạng thái
ban đầu được
nữa


Thực hiện chương trình kiểm soát tác động
du lịch có trách nhiệm về tính bền vững

LÊN KẾ HOẠCH & TỔ
CHỨC CHƯƠNG
TRÌNH KIỂM SOÁT

XÂY DỰNG CÁC CHỈ
SỐ KiỂM SOÁT

THỰC HiỆN CHƯƠNG
TRÌNH KIỂM SOÁT

• Thiết lập nhóm hoặc
Ban chỉ đạo kiểm soát
• Lên kế hoạch chương
trình kiểm soát

• Xem xét các chỉ số sẵn
có
• Lên danh sách ngắn và
lựa chọn các chỉ số

• Đánh giá tính khả thi
và các phương pháp
thu thập dữ liệu
• Thu thập và phân tích
dữ liệu
• Trình bày và báo cáo
kết quả

CHỦ
CHỦ ĐỀ
ĐỀ 22

CHỦ
CHỦ ĐỀ
ĐỀ 33

CHỦ
CHỦ ĐỀ
ĐỀ 44

THÍCH NGHI &
CẢI THIỆN
CHƯƠNG TRÌNH
KIỂM SOÁT

Học và điều chỉnh theo
các điểm được và chưa
được


BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH
BỀN VỮNG

CHỦ ĐỀ 2. LẬP KẾ HOẠCH VÀ TỔ
CHỨC CHƯƠNG TRÌNH KIỂM SOÁT


Chuẩn bị cho chương trình kiểm soát
tác động du lịch về tính bền vững

1.Thiết
1.Thiếtlập
lậpnhóm
nhóm
hoặc
hoặcBan

Banchỉ
chỉđạo
đạo
kiểm
kiểmsoát
soátdu
dulịch
lịch

2.2.Lên
kế
hoạch
chương
Lên kế hoạch chương
trình
kiểm
soát
du
lịch
trình kiểm soát du lịch
vềvềtính
bền
vững
tính bền vững


1. Thiết lập nhóm hoặc
Ban chỉ đạo kiểm soát
Ai có kiến thức xây dựng mục
tiêu và lĩnh vực trọng tâm choAi có mạng lưới để Ai có nguồn lực để thực

chương trình?
phổ biến kết quả?
hiện chương trình?

Ai có khả năng lãnh
đạo để định hướng và
điều phối chương
trình?

Ai có kỹ năng để xem
xét và điều chỉnh chương
trình?

Nguồn ảnh: Pixabay, />

Đưa các bên liên quan tham gia vào vị trí phù
hợp nhất trong quá trình kiểm soát

GIAI ĐOẠN
LẬP KẾ
HOẠCH

Nhà chức trách , hoạch
định chính sách địa
phương, nhà tư vấn phát
triển, cơ quan tài trợ, các
nhóm cộng đồng

GIAI ĐOẠN
PHÁT TRIỂN

Các thành viên cộng đồng
đánh giá các vấn đề và
các chỉ số chính

GIAI ĐOẠN
THU THẬP
DỮ LIỆU

Các thành viên cộng đồng
và đại diện doanh nghiệp
du lịch

GIAI ĐOẠN
THỰC HIỆN

Nhóm các bên liên quan
đa thành phần


Nhóm các bên liên quan để cân nhắc tham gia
chương trình kiểm soát du lịch
KHỐI CƠ QUAN NHÀ NƯỚC

KHỐI TƯ NHÂN

• Chính quyền thành phố
• Chính quyền khu vực/vùng
• Các Bộ, banh ngành trực thuộc
quận, tỉnh, quốc gia có liên quan

tới du lịch
• Các Bộ và các cơ quan khác
thuộc các lĩnh vực có ảnh hưởng
đến du lịch (ví dụ như môi
trường, y tế)
• Các đơn vị có quan tâm đến lập
kế hoạch hay duy trì các điểm
tham quan cụ thể

• Các doanh nghiệp và nhân viên
khối tư nhân
• Các đại lý lữ hành và điều hành
du lịch
• Các cơ sở lưu trú, các nhà hàng,
các điểm tham quan và giải trí
• Các dịch vụ hàng không, đường
bộ, đường biển và đường sông
• Hướng dẫn viên, phiên dịch,
người cung cấp thông tin và các
nhà cung cấp trang cụ
• Các đơn vị cung ứng trong ngành
• Các tổ chức du lịch và thương
mại
• Các tổ chức phát triển kinh doanh

TỔ CHỨC PCP VÀ CÁC TỔ
CHỨC KHÁC
• Các nhóm bảo tồn và môi trường
• Các nhóm ích lợi khác (thợ săn,
ngư dân và các tổ chức thể

thao/thám hiểm)
• Các nhóm cộng đồng và cộng
đồng địa phương
• Các nhóm văn hóa và nhóm dân
bản địa
• Các nhà lãnh đạo truyền thống
• Du khách và các tổ chức đại diện
du khách ở nước bản địa
• Các cơ quan du lịch quốc tế

Nguồn: Miller, G & Twining Ward L. 2005, Montioring for a sustainable tourism
transition: The Challenge of developing and using indicators, Cabi Publishing


2. Lên kế hoạch chương trình kiểm soát tác
động du lịch về tính bền vững
• Quan trọng là chương trình
kiểm soát phải hiểu rõ nhu cầu,
mục đích và phạm vi trước khi
bắt đầu thực hiện công việc
• Các yêu cầu chính bao gồm:
A.Các thỏa thuận
về nhu cầu

B. Điều phối tốt

C. Thiết lập tầm
nhìn, mục tiêu và
mục đích

D. Sự đồng thuận
về những vấn đề
sẽ được kiểm soát


A. Thống nhất về nhu cầu cho chương trình
kiểm soát tác động du lịch về bền vững
Cái gì?

Các bên liên quan tại điểm đến cần hiểu
tầm quan trọng của việc kiểm soát tác động
của du lịch

Tại sao?

Để tạo quyền sở hữu, tạo điều kiện hỗ trợ
và được tham gia

Thế nào?

Họp các bên liên quan với đầy đủ đại
diện


B. Thiết lập sự điều phối hiệu quả chương
trình kiểm soát tác động du lịch



• Mời các thành viên có

kiến thức và các kỹ
năng cần thiết



• Đảm bảo cơ cấu toàn diện,
đáng tin cận, và minh bạch
nhưng cũng hiệu quả



• Thống nhất về vị trí lãnh
đạo hoặc kiểm tra các tùy
chọn khác



• Xem xét nhu cầu cho các
thành phần bổ sung tùy theo
khuôn khổ hợp tác



• Đảm bảo cơ cấu đáp ứng
các nhu cầu của các nhiệm
vụ, các thành viên và các
nhóm liên quan



• Xác định các quy định chức
năng


C. Thiết lập các mục tiêu cho chương trình
kiểm soát tác động du lịch
• Mục tiêu xác định tầm nhìn về phát
triển bền vững và sự đóng góp của
du lịch trong việc đạt được điều đó
• Quá trình phát triển cho phép các
bên liên quan xác định mong đợi
của họp đối với du lịch và xem xét
cách đạt được những mong đợi đó.
• Tất cả các mục tiêu phải tuân theo
nguyên tắc SMART

MỤC ĐÍCH Cái
chúng ta muốn
đạt được

MỤC TIÊU Cách
thức để đạt
được


Ví dụ về mục đích và mục tiêu
du lịch bền vững
MỤC ĐÍCH
Nhằm đóng góp cho việc
giảm nghèo cho làng XX

Nhằm khuyến khích sự
tham gia đông đảo của
địa phương vào du lịch
dựa vào cộng đồng

MỤC TIÊU
• Giảm tỉ lệ người sống dưới mức nghèo xuống dưới mức 10% trong 5 năm
• Tăng số lượng người lao động được tuyển dụng trong ngành du lịch lên 25% trong
3 năm
• Đảm bảo 100% các hộ gia đình có nước máy trong vòng 2 năm
• Nhằm tăng số lượng và phạm vi các thành viên trong cộng đồng tham gia vào các
cuộc họp lên kế hoạch
• Nhằm tăng lượng các cơ hội cho các đơn vị liên quan trong du lịch dựa vào cộng
đồng

Nhằm cải thiện tính hình
cho phụ nữ trong làng
XX

• Tăng số phụ nữ tham gia vào việc lên kế hoạch trong du lịch lên 50% hoặc hơn cho
tất cả những cư dân có liên quan
• Tăng số lượng phụ nữ tham gia kinh doanh trong du lịch
• Tăng tỉ lệ giám sát viên là phụ nữ lên 25% hoặc hơn thế

Mục đích của chúng ta

Làm thế nào để đạt được (SMART)
Nguồn: SNV Vietnam & the University of Hawaii, School of Travel Industry Management 2007, A Toolkit for
Monitoring and Managing Community-based Tourism, SNV Vietnam & the University of Hawaii, USA